Examenresultaten zijn
moeilijk te vergelijken
Rampzalige winter
Interview
Bisschoppen tegen beperking duur alimentatie
PAGINA 2
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1987
De examenresultaten van ma
vo-, havo- en vwo-leerlingen in
de vier grote steden blijven de
laatste jaren achter bij de resul
taten in de rest van het land. De
cijfers zijn afkomstig van het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek (1984) en de onderwijsin
spectie ('85 en '86).
Mavo: in 1984 zakte in Neder
land gemiddeld 5,2 procent van
de leerlingen die deelnamen
aan het mavo-examen. Voor de
grote steden lag dat percentage
gemiddeld op 10,9. In 1985 was
het landelijk gemiddelde 5 pro
cent tegen 9,8 procent voor de
grote steden. In 1986 kwamen de
steden slechter uit de bus: tien
procent zakte tegen 4,8 in de
rest van het land.
Havo: de resultaten voor het
havo-examen zijn over de hele
linie slechter. Gemiddeld kreeg
in 1984 19,4 procent van de exa
menkandidaten een afwijzing
in de bus tegen 25,6 proeent in
de steden. In 1985 lag het lande
lijk gemiddelde op 17,4 en de
steden scoorden 21,9 procent
zakkers. In 1986 werd een verge
lijkbaar resultaat geboekt: lan
delijk 17,3 procent afgewezen en
in de steden 21 procent.
Vwo:de examencijfers in het
vwo vertonen eenzelfde teneur.
In 1984 gemiddeld 12,7 procent
afgewezen kandidaten. In de
grote steden 16,5 procent. In
1985 is het resultaat iets beter:
landelijk zakte 11,3 procent van
de kandidaten en in de steden
15,6. In 1986 respectieveljk 11,4
procent en 15,6 procent.
Door falend economisch beleid in Roemenië
Inspectie wil onderzoek naar slechtere prestaties in Randstad
DEN HAAG - „Jammer dat we
geen vlees op het bord hebben. An
ders zou het weer net zijn als in de
oorlog". Een van de populaire
grappen in het Roemenië van van
daag. De ruim 22 miljoen Roeme
nen 'leven' op het tandvlees. De
strenge winter heeft de rampzalige
gevolgen van een falend econo
misch beleid bijna ondraaglijk ge
maakt.
door
Hans Geleijnse
De regering heeft voorgeschre
ven dat de temperatuur binnens
huis niet hoger mag zijn dan 14 gra
den. Een loos decreet. De uiterst
krappe brandstofrantsoenen, ge
voegd bij het voortdurend uitval
len van gas en licht, zorgen ervoor
dat het in huis nauwelijks aangena
mer toeven is dan buiten. En dat
terwijl het kwik de afgelopen we
ken soms tot min 30 zakte.
Het Nationale Rillen is niet al
leen een ergerlijke, maar voor som
migen, vooral bejaarden, zelfs do
delijke ervaring. Al drie winters
lang maken de Roemenen die mee.
Dit jaar is de situatie kritiek. Falen
de distributie en grote voedselte
korten leiden in sommige delen
van het land tot regelrechte hon
gersnood. Voedsel is in dit traditio
nele landbouwland op de bon, de
rantsoenen zijn krap en lang niet
altijd verkrijgbaar. Per dag 300
gram brood bijvoorbeeld, per
maand een pond suiker. Vlees,
kaas, worst, boter, de .massa er
slechts klapper- en watertandend
van dromen.
Pamfletten
Een week voor de verjaardag van
de stalinistische grootvorst Nico-
lae Geaucescu, 25 januari, een na
tionale feestdag, gingen in de Roe
meense hoofdstad Boekarest pam
fletten rond, waarin werd opgeroe
pen tot verzet tegen het bewind.
Op 23 januari zou er gestaakt moe
ten worden. „Als we met velen zijn,
kunnen de autoriteiten ons niets
maken", aldus het pamflet, dat via
westerse kringen in Boekarest
naar buiten werd gesmokkeld.
Of er die dag op grote schaal is
gestaakt, mag worden betwijfeld.
Securitate, de almachtige geheime
dienst waarvan volgens westerse
schattingen één op de vijf Roeme
nen medewerker is, heeft totnog
toe de vorming van oppositionele
groepen van enige omvang effec
tief kunnen voorkomen. Wel is er
de laatste maanden een stroom ge
ruchten over stakingen, werkon
derbrekingen, en zitacties. Maar
ven dat ze de school wel aan kun
nen en dan moeten ze blijven zit
ten. De eer van de school wordt ge
red over de rug van de individuele
leerling. Het kan best zijn dat hij of
zij bij voorbeeld zijn spreekvaar
digheid in het laatste jaar weet op
te vijzelen. Dat is ook een proces
van rijping", aldus de oud-wiskun
deleraar.
Chaos
In het rapport over 1986 advi
seert de inspectie een eind te ma
ken aan de chaos van regels voor
het examen. "Vroeger kon je alleen
herexamen doen om te slagen.
Daarna om je eindcijfer te verbete
ren en nu ook al om alsnog een ex
tra deelcertificaat te halen". Het
eind is zoek. Wat te denken van een
scholiere die zakt voor het vwo-ex-
amen. Het jaar erna zakt ze op
nieuw voor een of twee vakken die
ze moet overdoen. Vervolgens
krijgt ze toegang tot de universiteit
omdat ze inmiddels 21 is en vol
doet aan de eisen van het collo
quium doctum. "Och, als de stu
die-resultaten goed zijn, is dat niet
zo erg", meent Westerhof.
De hamvraag: Wat moet er ge
beuren om de verschillen te ver
minderen? Biedt de basisvorming,
zoals minister Deetman en staats
secretaris Ginjaar-Maas die willen,
een oplossing? "Dat is kijken in de
toekomst. De mate waarin scholen
de kandidaten weten te stimuleren
voor het examen, is doorslagge
vend. De havo- en vwo-scholen zul
len de toelatingsprocedure die ze
nu hanteren wel handhaven, maar
de andere scholen nemen de leer
lingen zo over van de basisschool.
De stroom van leerlingen naar ma
vo's en lbo-scholen zal misschien
wel veranderen. Maar hoe en wat
dat voor invloed heeft op de exa
mens, is niet te zeggen. Dat ligt in
de schoot der goden verborgen".
betrouwbare berichtgeving ont
breekt. ook al doordat westerse be
zoekers maar mondjesmaat wor
den toegelaten.
De autoriteiten doen alsof er
niets aan de hand is. De pers, het
partijdagblad Scintea voorop, ne
geert het. De Oost-Europacorres
pondent van de New York Times
kreeg vorige maand in Boekarest
van Ion Ruianu, een hoge ambte
naar van het ministerie voor de
voedselvoorziening, te horen dat er
geen sprake is van tekorten.
De oozaak van alle ellende is een
grote buitenlandse schuld door
miljardeninversteringen voor een
geforceerde industrialisatie met
gelijktijdige verwaarlozing van de
landbouwsector gedurende de af
gelopen tien vijftien jaar. In 1982
besloot Ceaucescu, dat deze schul
den versneld moesten worden af
gelost door de export op te voeren
en beperking van de binnenlandse
consumptie. Dit jaar resteert nog
altijd een schuld van zeven miljard
dollar.
IJzeren hand
Elke vorm van oppositie of kri
tiek is verboden, willekeurige ar
restaties zijn aan de orde van de
dag. De 69-jarige Ceaucescu,. die
zich gaarne met scepter en sjerp
laat afbeelden, zijn vrouw Elena,
een kleine kring van familieleden
en getrouwen regeren met ijzeren
hand. Sleutelposities in het partij
en staatsapparaat worden door hen
bezet. Zo is zijn broer, luitenant-ge
neraal Nicolae Andruta, comman
dant van politie en geheime dienst.
Een andere broer, Florea, leidt de
partijkrant Scintea.
De Conducator is volgens wes
terse kringen al.tijden zwaar ziek,
hij zou aan prostaatkanker lijden.
Zijn zoon Nicu, een arrogante play
boy, wordt ondanks correcties na
wangedrag in het openbaar, nog
steeds als de „natuurlijke opvol
ger" van zijn vader beschouwd.
Mogelijk na een tussenperiode,
waarin Elena letterlijk en figuur
lijk Ceaucescu's scepter over
neemt.
Rond Ceaucescu, voor een Roe
meense dichter 'de geweldige revo
lutionair die zelfs de zon trotseert',
heeft zich een bizarre persoonscul-
tus ontwikkeld. Manshoge portret
ten ontsieren steden en landschap
pen. Zijn vrouw Elena pikt haar
graantje mee en wordt, zeker de
laatste jaren, gezien als d'e kwade
genius achter Ceaucescu.
Ceaucescu's drijfveer was van
Roemenië een volledig van de bui
tenwereld onafhankelijk land te
maken. De landbouw werd ver
waarloosd, de staalindustrie in ijl
tempo opgebouwd. In de jaren ze
ventig werd op olie uit het Iran van
de Sjah een raffinage-industrie op
gebouwd met een produktieom-
vang die de eigen behoefte van het
De president van Roemenië Nico
lae Ceaucescu. (foto api
land drie keer overtrof. De val van
de olieprijzen en de ineenstorting
van de wereldstaalmarkt veroor
zaakten dat de export van staal en
olieprodukten onvoldoende valuta
opleverden om de investeringen te
kunnen financieren. De olie moet
nu tegen hogere dan wereldmarkt
prijzen uit de Sowjet-Unie worden
geimporteerd. In ruil daarvoor
gaan staal- en landbouwprodukten
naar de grote buurman.
De laatste jaren wordt gepoogd
de landbouw weer op de been te
brengen. Gedwongen verhuizin
gen, de inzet van militairen, stu
denten en bejaarden, moet de land-
bouwproduktie weer op een ouder
wets hoog peil brengen. Vorig jaar
december meldde Ceaucescu trots,
dat de graanoogst 21,5 procent hog
was uitgevallen dan in '85. Als dit
al waar mocht zijn, hebben de Roe
menen zelf er niets van gemerkt.
Lange tijd had Roemenië finan
cieel en politiek krediet in het Wes
ten. De van Moskou onafhankelij
ke koers die Ceaucescu, sinds '65
aan dé maqht, van zijn voorganger
Georghiu-Dej overnam, had tot ef
fect dat menig westers diplomatiek
oogje werd dichtgeknepen voor de
harde stalinistische lijn die bin
nenslands werd gevolgd.
Op CVSE-conferenties, waar
Oost, West en de neutrale Europe
se landen de naleving van de Hel-
sinki-ontspanningsakkoorden
.toetsen, hadden de Roemenen met
hun „eigen rol" tot voor kort het
hoogste woord. Maar in Wenen,
waar het CVSE-circus nu de tenten
heeft opgeslagen, verzuchtte een
Nederlandse diplomaat onlangs,
dat ,je niet langer met goed fat
soen Roemeense compromisvoor
stellen kunt steunen. De situatie
op mensenrechtgebied is daar te
beschamend, je zou je alleen maar
compromitteren".
Hoofdinspecteur B.J. Westerhof"cijfers zijn een momentopname"
Randstad strenger zijn dan die in
de rest van het land?
Westerhof kan dat niet bevesti
gen: "Een cijfer voor het schoolon
derzoek bepaalt de waarde van de
leerling in zijn klas, maar zegt niet
of hij ook voldoet aan de norm die
landelijk gesteld wordt". De norm
die de school stelt, kan ertoe leiden
dat een diploma van de ene school
in de wandeling als waardevoller
doorgaat dan het diploma van een
andere school van hetzelfde type.
"Zoiets heb ik wel eens opgevan
gen". reageert Westerhof terughou
dend.
Oplossingen
De inspectie heeft minister Deet
man voorgesteld de zaak te laten
onderzoeken. Er moeten criteria
worden bedacht om vergelijkingen
te maken. En - daar gaat het met
name om - er moeten oplossingen
komen. "Politiek ligt dat gevoelig,
want er kan heel wat op tafel ko
men". Westerhof denkt daarbij aan
de wijze waarop de politieke stro
mingen bij voorbeeld het spijbelen
benaderen.
"Moet je onderwijs geven zoals
jij denkt dat het moet ter wille van
allerlei beroepen, of moetje het on
derwijs aanpassen aan de betrok
kenen? Hoe ver moet je gaan om
leerlingen in het spoor te houden?
Er is democratisch bepaald dat ze
tot hun zestiende verjaardag naar
school moeten. Wat moet je doen
om dat werkelijk voor elkaar te
krijgen? Moetje het accent leggen
bij kinderen die het op school
moeilijk hebben, of heeft juist de
grote groep kinderen zonder pro
blemen recht op de meeste aan
dacht?"
Zich baserend op gegevens van
het CBS schrijft de inspectie over
1985 dat er in Friesland relatief
weinig leerlingen tot de vwo-scho
len worden toegelaten. Toch zak
ken daar procentueel de meeste
leerlingen. In Limburg doet zich
exact het omgekeerde voor: veel
vwo'ers en een hoog percentage
geslaagden. Zijn Limburgers slim
mer dan Friezen of is er wat anders
aan de hand?
"De selectie bij de overgang naar
de examenklas kan een rol spelen.
Wie dan streng is, weet zich verze
kerd van mooie resultaten voor de
school" Westerhof vindt dat niet
de juiste manier. "Je hebt leerlin
gen drie of vier jaar het idee gege-
(foloGPDl
In Amsterdam, Rotterdam. Den
Haag en Utrecht zakken jaarlijks
meer leerlingen voor het mavo-,
havo en vwo-examen dan in de rest
van het land. De inspectie van het
voortgezet onderwijs wil een diep
gaand onderzoek naar de oorzaken
hiervan. Pas als duidelijk is waar
de schoen wringt, kunnen maatre
gelen worden genomen. Hoofdin
specteur drs. B.J. Westerhof over
de problemen rond de examens in
het voortgezet onderwijs.
ZOETERMEEH - "Cijfers
zijn een momentopname.
Pas als je over een reeks van
jaren weet hoe de ontwikke
lingen verlopen, mag je er
conclusies aan verbinden",
relativeert hoodinspecteur
Westerhof de betekenis van
de beschikbare cijfers. Toch
is ook hij ervan overtuigd,
dat er iets schort aan de exa
menresultaten in het alge
meen voortgezet onderwijs.
door
Theo Haerkens
Er is onderzoek nodig, omdat de
conclusie snel getrokken wordt dat
de scholen in de grote steden, de
Randstad, het minder goed doen
dan elders in het land. Westerhof
betwijfelt of dat terecht is. "Ik heb
gehoord dat er buiten de grote ste
den scholen zijn die denken 'wij
kunnen best nog wat meer leerlin
gen toelaten. Ook zwakkere, want
bij ons liggen de normen kennelijk
nog steeds hoger dan in de grote
steden". Westerhof neemt daar uit
drukkelijk afstand van. Dat er zo
geredeneerd wordt, laat zien dat er
iets aan de hand is. Dat is de on
rechtvaardigheid in het systeem.
"Wie zo handelt, drukt het totale
resultaat in het voortgezet onder
wijs".
Voorzichtig
De hoofdinspecteur toont zich
een voorzichtig man. Omzichtig
formulerend schetst hij de stand
van zaken. "De demotivatie van de
leerlingen speelt een belangrijke
rol. Dat verschijnsel is niet overal
even sterk en kan - in samenhang
met veelvuldig spijbelen - de exa
menresultaten beinvloeden".
Een tweede element is de strijd
om de leerling die in de Randstad
al enige jaren woedt. Scholen die
kampen met ontvolking laten
(zwakke) leerlingen toe die ze an
ders niet zouden aannemen. Dat
heeft natuurlijk effect op de exa
menresultaten. Elders in het land
doet dit verschijnsel zich niet voor,
maar dat kan nog komen.
Het is moeilijk te achterhalen
waar de oorzaak zit voor het falen
van de randstedelijke scholieren.
"Ga de motivatie bij leerlingen in
Assen en Amsterdam maar eens
vergelijken", illustreert Westerhof
de problemen om een betrouwbaar
onderzoek op te zetten. "Welke cri
teria moet je aanleggen? De om
standigheden zijn zo verschillend"
Schoolonderzoek
Alleen de examenresultaten van
mavo, havo en vwo zijn onder
zocht. De stand van zaken in het
lager beroepsonderwijs is niet be
kend. Het had geen zin de resulta
ten in die sector naast elkaar te leg
gen omdat de lbo-opleidingen al
leen op C- en D-niveau een centraal
schriftelijk examen kennen. De ex
amens op A- en B-niveau beperken
zich tot een schoolonderzoek.
"De examenresultaten zijn er bo
vendien sterk versluierd. De één
doet alle vakken op C-niveau en de
ander zal een aantal examenvak
ken op een ander niveau doen. De
variatiemogelijkheid maakt verge
lijking van scholen en examenre
sultaten nagenoeg onmogelijk", al
dus Westerhof. De mbo-opleidin-
gen kennen geen centraal schrifte
lijk examen met uitzondering van
de economisch-administratieve
opleidingen.
Het schriftelijk eindexamen by
de lbo- en avo-scholen is uniform.
Een leerling in Groningen maakt
exact hetzelfde examen wiskunde
als iemand in de Randstad. Ook de
schoolonderzoeken bepalen voor
een deel wie er slaagt, zo merkte de
inspectie op in zijn verslag over
1985 Dat bepaalt vooreen deel het
verschil ui examenresultaten. Be
tekent dat dat de leraren in de
De bisschoppelijke contact
commissie (rk) voor zaken be
treffende kerk en samenleving
twijfelt of het wetsvoorstel tot
beperking van de duur der ali
mentatie de toets van de
rechtvaardigheid wël kan door
staan. Ze staat achter het com
mentaar van 'Justitia et Pax' op
het wetsvoorstel, dat de duur van
de alimentatie tot twaalf jaar wil
beperken met mogelijkheid tot
verlenging.
'Justitia et Pax' vindt wettelij
ke beperking niet rechtvaardig.
"De situatie van mensen bij echt
scheiding verdient een belange
nafweging die aan de persoonlij
ke omstandigheden van beide
partners recht doet". Omdat die
omstandigheden van geval tot
geval verschillend zijn. wil 'Jus
titia et Pax' de duur van de ali
mentatie laten bepalen door de
rechter.
Het stellen van een termijn be
tekent dat de gescheiden vrouw
op een gegeven ogeblik in eigen
onderhoud zal voorzien. Maar
nergens wordt aangegeven waar
om deze financiële zelfstandig
heid van de gescheiden vrouw
wordt verwacht en waarom aan
haar andere eisen worden ge
steld dan aan een getrouwde
vrouw. "Dat klemt des te meer
omdat de vrouw in haar huwelijk
nauwelijks de mogelijkheid
heeft om zich op financiële zelf
standigheid voor te bereiden om
dat de bestaande wet- e
ving ieder streven naar zelfstan
digheid van de getrouwde vrouw
afremt".
Vooral oudere gehuwden heb
ben vaak gekozen voor een taak
verdeling waarbij de vrouw thuis
bleef. "Die. heeft dan meestal
geen enkele mogelijkheid om na
een echtscheiding aan het ar
beidsproces deel te nemen, ter
wijl hun vroegere partners wel in
de gelegenheid zijn alimentatie
te betalen. Dat zij dat kunnen, is
mede te danken aan hun vrouw,
die soms met opgeven van eigen
mogelijkheden haar partner vrij
hield van gezinszorgen, zodat
niets zijn carrière in de weg
stond". Aldus 'Justitia et Pax'
In de bisschoppelijke contact
commissie - die dus met deze
reactie op het wetsontwerp in
stemt - zitten bisschop Ernst van
Breda, de hulpbisschoppen De
Kok van Utrecht en Lescrauwaet
van Haarlem, secretaris-generaal
dr. Van Munster en studiesecre
taris dr. Schumacher.
'Pastoraal onjuist'
Werkenden in het bisdom Rot
terdam zullen zich bij hun werk
in geen enkel opzicht laten lei
den door de voorschriften van de
Congregatie voor de Geloofsleer
inzake de pastorale zorg aan ho
moseksuelen. Van de leden
wordt hetzelfde verwacht.
Dat blijkt uit een brief van het
bestuur aan het hoofd van de
congregatie, de Westduitse kar
dinaal Joseph Ratzinger. De ver
eniging reageerde daarmee op
een schrijven van de congregatie
over homoseksualiteit, dat in ok
tober vorig jaar werd gepubli
ceerd.
Volgens de pastoraal
werkenden is de tendens van dat
stuk 'pastoraal onjuist' en 'on
rechtvaardig'. "De homoseksue
le mens wordt onrecht aange
daan. Er wordt van hem of haar
'bekering van het kwaad' ver
wacht, "die in feite neerkomt op
het^verloochenen van de typisch
eigen persoonlijkheid". "En dat
kan nooit Gods bedoeling zijn"
De congregatie zegt in haar
brief, dat de kerk de Teer inzake
homoseksualiteit niet kan her
zien onder druk of op grond van
de trend van het ogenblik. Maar,
antwoordt de Vereniging van
Pastoraal Werkenden, weten
schappelijk onderzoek en nieu
we inzichten oefenen noodzake
lijk een zekere druk uit op het
menselijk geweten om valse
standpunten te herzien.
Trouwens, de kerk heeft ten
aanzien van veel vraagstukken,
gedwongen door de vooruitgang
van de wetenschap, haar mening
al moeten herzien. De pastoraal
werkenden noemen als voor
beeld de slavernij, de 'rechtvaar
dige oorlog', de hekserij, het
scheppingsverhaal en de plaats
van de vrouw.
'Grote verwarring'
"De kerk wordt tegenwoor
dig niet alleen van buitenaf maar
ook van binnenuit aangevoch
ten. Dat laatste is veel gevaarly
ker dan het eerste. Als 'katho
liek' zowel het éen als het ander
kan betekenen, dan betekent het
niets meer. Daaraan gaat de kerk
kapot".
'Bisschop Bomers van Haarlem
schrijft dat deze week in het bis
domblad 'Samen kerk'. Hij komt
bij veel kerkmensen opvattingen
tegen die hij niet katholiek kan
noemen. Reacties op een eerder
artikel over toelating van de
vrouw tot het priesterschap
brachten de bisschop tot de con
clusie dat het in de Nederlandse
kerk nogal schort aan geloofs
kennis, met name van de eucha
ristie.
Hij vindt de ontkenning dat de
eucharistie een offer is 'uiterma
te bedenkelijk'. "Je kunt gerust
stellen dat er grote verwarring
heerst, die niet alleen schade
meebrengt maar ook veel onder
linge strijd". Bomers raadt de ge
lovigen aan, de vertaling van de
Duitse catechismus te lezen. Vol
gens hem heeft dit 'buitenge
woon geslaagde geloofsboek'
met een open geest de vernieu
wingen van het Tweede Vati
caans Concilie verwerkt.
Garanties. Kardinaal Simo-
nis heeft minister-president Lub
bers garanties gevaagd voor het
vak catechese in het voortgezet
onderwijs. Volgens Simonis
wordt de positie van dat vak
door de toenemende druk van
andere vakken binnen de zoge
naamde 'vrije ruimte' steeds
slechter "Daarom is het voor
veel rooms-katholieke schoolbe
sturen onmogelijk, ernst te ma
ken met de levensbeschouwelij
ke identiteit".
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Lunteren J. den Hoed Slie-
drecht, door de synode voor zen
dingswerk ten dienste van de
kerken in Afrika J Breure Lin-
schoten: bedankt voor Dor
drecht en voor Katwijk aan Zee
L. Wüllschleger Den Haag, voor
Op- en Nederandel A. Vlietstra
Melissant; aangenomen naar
Zaandam L. F. Krispijn Hille-
gom, de benoeming door de sy
node voor pastoraat in het cen
trum 'De Hezenberg' te Hattem
kandidaat J. Vlastuin Meteren.
Nederlands Gereformeerde
Kerken: beroepen te Apeldoorn
J. C. Schaeffer Emmeloord.
Doopsgezinde Broederschap:
aangenomen naar Alkmaar H.
Th. Ament Warns.
Kerk open. Morgenmiddag
van 2 tot 4 uur is de historische
Oudshoornse kerk in Alphen aan
den Rijn (Lage Zijde) open voor
bezichtiging. Een aanwinst zijn
twee predikantenborden met de
1665.
Honderd jaar. Morgen her
denkt de gereformeerde kerk
van Oude en Nieuwe Wetering
haar 100-jarig bestaan. Dat gaat
gepaard met een financiële actie
voor geloofsgenoten in Roeme
nie. Ds. en mevrouw Cziria - van
1971 tot 1976 in Oude Wetering
werkzaam, nu in Rynsburg -
gaan zelf het geld daar brengen.
Zondag is ds. Cziria voorganger
in beide diensten.
Geen gas. Bij 'Kerk en Vre
de' (voor ontwapening en ge
weldloosheid) in Amersfoort is
gisteren het gas afgesloten. Men
had f. 5,72 ingehouden op de btw
van de gasrekening als protest
tegen de kruisraketten. De af
sluiting duurt vijf werkdagen.