Verzekeraar weigert schade
Groenhazengracht te betalen
DE 'kroniek over
VAN TOENIÊÊMm
Superchannel waarschijnlijk
al vandaag op het kabelnet
VRIJDAG 30 JANUARI 1987
Stutten worden geleidelijk verwijderd
LEIDEN - De gemeente Leiden
dreigt zelf te moeten opdraaien
voor de schade aan de huizen aan
de Groenhazengracht. De verzeke
ringsmaatschappij weigert de her-
stelkosten voor haar rekening te
nemen. Volgens een woordvoerder
van de gemeente zal de schade tus
sen de drie en vijf ton bedragen.
Volgens een van de bewoners, J.
Heybroek, is echter nog niet te zeg
gen hoeveel de herstelkosten zul
len bedragen: "Er is nu afgespro
ken eerst de stutten weg te halen.
Vervolgens bekijken we welke
maatregelen nodig zijn om de hui
zen in de oorspronkelijke staat te
brengen. Dan pas is te zeggen hoe
veel de schade exact bedraagt".
A. Hübben van de Stichting Stu
dentenhuisvesting, eigenaar van
het gebouw waarin bakkerij
Streng is gevestigd, schat dat de
herstelkosten van het pand tussen
de drie en vier ton zullen liggen.
Gemeente en stichting hebben bei
de door een onafhankelijke instan
tie een onderzoek naar de schade
laten verrichten. De uitslag van
beide onderzoeken verschilden
aanmerkelijk. Daarom is nu beslo
ten een derde onderzoek te laten
verrichten. Het advies van die on
afhankelijke instantie zal bindend
zijn. Hübben: "We zullen dan wel
overeen moeten komen dat schade
die bij de werkzaamheden ontstaat
voor rekening van de gemeente
komt".
De schade aan de huizen aan de
Groenhazengracht is al enkele ja
ren geleden ontstaan door verzak
kingen als gevolg van werkzaam
heden aan de walmuren en de rio
leringen. In 1983 heeft de gemeen
te stutten moeten plaatsen om ver
dere schade en instorting van een
aantal huizen te voorkomen.
Tot nu toe heeft de gemeente
geen overeenstemming kunnen
bereiken met de verzekeraar over
de vergoeding van de kosten. De
assuradeur weigert uit te keren op
juridische gronden. Volgens de
verzekeraar had de gemeente de
maatschappij bij het afsluiten van
de polis op de hoogte moeten stel
len dat zich een soortgelijke situa
tie als op de Groenhazengracht al
eerder op de Doelengracht had
voorgedaan. De verzekaar stelt nu
dat de gemeente dit feit verzwegen
heeft.
Het tweede verweer van de ver
zekeringsmaatschappij luidt dat
dat de schade 'onafwendbaar uit
de werkzaamheden volgt', dat het
daarom geen 'onzeker' voorval was
en dat er dus ook geen verzekering
voor afgesloten kon worden.
J. Olivier, een van de juristen van
de gemeente, noemt het verweer
van de assuradeur "ongehoord".
Olivier: "Het zijn aardige juridi
sche spitsvondigheden, maar vol
komen onjuist. Ik vind dat hier bij
na sprake is van kwade trouw van
de verzekeringsmaatschappij". De
gemeente zal een procedure begin
nen om de schade toch vergoed te
krijgen. De polis voorziet in een
door een onafhankelijke instantie
uit te brengen bindend advies.
Een aannemer is begonnen met het weghalen van de stutten van een van de huizen aan de Groenhazengracht.
(foto Jan Holvast)
Het schilderij 'Vrolijke Gezelschap' van de hand van Jan Steen. Het werk hangt in het Haagse Mauritshuis.
luimd heerschap is geweest.
Maar inmiddels weet in ieder ge
val de kunsthistoricus nu dat al
die vrolijke verhalen, die over
hem bekend zijn niet per se alle
maal zo gebeurd hoeven te zijn
als ze werden beschreven. Ze
moeten niet, zonder verder na te
denken, naar de letter worden
genomen, want ze berusten voor
een deel op een toentertijd gang
bare stelling: iemand die zo vro
lijk schildert moét een vrolijk ie
mand zijn.
Toentertijd, dat wil zeggen: in
de eerste helft van de achttiende
eeuw, want in die jaren ontston
den de eerste biografische schet
sen, geschreven door ene Arnold
Houbraken en ene Jacob Campo
Weyerman, een kletsmajoor van
jewelste. Ongeveer een kwart
van Weyermans tekst gaat over
Jan Steens tweede huwelijk. Of
het écht zo is gegaan: wie zal het
zeggen. In ieder geval is het een
mooie scène, die zich in Leiden
heeft afgespeeld als het verhaal
op waarheid berust. De anekdote
wil ik u niet onthouden, maar er
is tegenwoordig geen kunsthis
toricus, die zo'n verhaal recht
streeks van toepassing acht op
de beschrevene.
We zijn op de Langebrug, waar
Jan Steen een kroeg bestierde.
Het is een mooie zomeravond.
Jan Steen, kort tevoren weduw
naar geworden, zit in zijn tuin
huisje met een kennis te praten.
Deze raadt hem aan om maar
snel te hertrouwen. Op dat mo
ment komt de buurvrouw de
tuin door: ze komt eens vragen of
het Jan nu soms schikt een klei
ne schuld, die hij bij haar heeft,
te betalen. In plaats van aan dit
verzoek te voldoen vraagt Jan of
ze er eens gezellig bij wil komen
zitten
Hij laat nog een kan wijn aan
rukken en het slot van het liedje
is dat de vrouw onverrichterzake
naar huis terugkeert. Die wedu
we, is dat niets voor jou? vraagt
Jans kennis. Jan ziet er inder
daad wel wat in, maar, zegt hij, ik
zal morgen eerst eens aan mijn
ongetrouwde zus gaan vragen
wat die ervan denkt. Die blijkt
enthousiast: ze hijst Jan in nette
kleren, geeft hem wat geld mee
om zijn schuld te voldoen en hij
gaat op pad. Zonder al te veel
plichtplegingen vraagt hij Ma-
rietje Herkulens - zo heet de
vrouw - ten huwelijk, maar zij
denkt - uiteraard - dat het zottig
heid is.
Jan gaat naar zijn zus terug. Ze
wil niet, meldt hij haar, maar zijn
zuster foetert hem uit - Slakken-
koning! voegt ze hem toe - en
zegt dat hij de volgende dag iets
lekkers van de bakker voor Ma-
rietje moet meenemen. Jan ge
hoorzaamt en, jawel hoor, Jan en
Marietje worden het eens. Geza
menlijk gaan ze Jans zuster op
zoeken, 'gedachtig om aldaar
lekker te brassen en te smullen'.
Maar dat liep even anders:
Jans zuster was een goed-gods-
dienstige lekenzuster, en ze be
gon het tweetal ernstig te onder
houden over de verantwoorde
lijkheden en de plichten van de
huwelijkse staat. Enigszins be
duusd gaat het nieuwbakken stel
heen; ze gaan in ondertrouw en
nog wat later worden ze als man
en vrouw in de echt verbonden.
Marietje komt tot de ontdekking
dat 'ze met een losbol is ge
trouwd: 'Marietjes winst (ze was
slageres) was doorgaans al op de
lippen genomen, eer dat die sloof
de Penssenmarkt verliet'.
De kunsthistoricus leest zo'n
verhaal met dezelfde glimlach
als u. gaat over tot de orde van
de dag, maar hij blijft zitten met
de vraag, waarop nóch bij Hou
braken, nóch bij Weyerman een
antwoord te vinden is: hoe komt
het dat Jan Steen zoveel rommel
schilderde - bazargoed, veel
meer is het niet - en daarnaast
een handjevol stukken, die tot
het beste behoren dat onze Gou
den Eeuw aan schilderkunst
heeft voorgebracht, zoals bij
voorbeeld dat 'Vrolijke Gezel
schap' in het Mauritshuis? Ik
weet het antwoord op die vraag
niet; ik geloof niet dat iemand
het weet; we zullen het wel nooit
te weten komen.
LEIDEN ZOU TROTSER MOETEN
ZIJN OP SCHILDER JAN STEEN
Riolering
nieuwbouw
Morsweg
LEIDEN - Op het voormalige ter
rein van Nieuwenhuizen aan de
Morsweg zijn deze week werk
zaamheden verricht ten behoeve
van een flatgebouw. Daartoe was
de straat vanaf de Morspoort tot
aan de spoorlijn enkele dagen vo_or
het verkeer afgesloten. Winkels ên
woonhuizen waren wel normaal
bereikbaar. Op de foto een blik op
de werkzaamheden, (foto Jan Holvast)
Actie kindertelefoon: lucht
je hartje voor een kwartje
LEIDEN - Medewerkers van de
Kindertelefoon zijn deze week met
de actie 'lucht je hartje voor een
kwartje' begonnen. De actie moet
de aandacht vestigen op het be
staan van deze hulplijn voor kinde
ren. Afgelopen woensdag is een
aantal telefooncellen in de binnen
stad feestelijk ingepakt en stik
kers, balonnen en rebussen op
straat uitgedeeld. Daarnaast zijn in
bibliotheken en boekwinkels ma
teriaal over de kinderbibliotheek
uitgestald.
Per jaar bellen zo'n 80.000 kinde
ren tussen de 8 en 18 jaar met vra
gen verhalen of problemen die ze
niet kwijt kunnen of durven in hun
eigen omgeving. Het zijn proble
men van grote en kleine aard, va
riërend van vragen over seksuali
teit, ruzies thuis, echtscheiding, in-
cestslachtoffers tot kletspraatjes
en verhalen over verliefdheden en
verkeringen.
Anonimiteit is een belangrijk
kenmerk van de Kindertelefoon
die geheel door, weliswaar getrain
de, vrijwilligers wordt gerund. De
ze hulplijn is dagelijks bereikbaar
van 16.00 tot 20.00 uur onder num
mer 071 - 120611.
Amnesty
Amnesty International doet
een beroep op de vrijgevigheid
van Leidenaars. Het geld is be
stemd voor de 46-jarige V/alter
Kania in Tsjechoslowakije die
sinds 1977 gevangen zit. Hij kan
vrijkomen in juli 1988 indien hij
voor die tijd een bedrag van 2200
gulden betaalt. Zoniet moet hij
langer blijven zitten.
Walter is als gewetensbezwaar
de geadopteerd door door Am
nesty. Hij zit gevangen omdat hij
zich over een aantal zaken vrij
heeft uitgesproken. Hij lijdt aan
een hartkwaal en heeft een leve
rafwijking. Bovendien krijgt hij
niet de juiste medicijnen. Wie wil
bijdragen kan geld overmaken
op girorekening 5376105 ten na
me van Amnesty International,
werkgroep Leiden onder vermel
ding van Walter Kania.
Bingo
Majorettenvereniging The Ko
per Girls houdt vanavond bingo
met een loterij in het scholencom
plex aan het Valkenpad in de
Merenwijk. Aanvang 20.00 uur.
Bosloop
Atletiekvereniging Holland
houdt zondag een bosloop in de
Leidse Hout. Er kan worden ge
kozen uit lopen van 2,1 tot 14,4
kilometer. Start en finish zijn op
de kunststofbaan in de Leidse
Hout. Inschrijven vanaf 10.00
uur. Start om 11.00 uur.
Number Four
In Le Bambou op de hoek van
de Herenstraat treedt zaterdag
avond de groep Number Four op.
De groep brengt muziek uit de ja
ren zestig van onder anderen
Beatles en Rolling Stones. Aan
vang 20.30 uur.
Trimloop
De atletiekvereniging 'De Ba
taven-Leiden' houdt op zaterdag
31 januari in samenwerking met
de Nederlandse hartstichting een
Coopertest (12 minuten) en een
prestatieloop vijf en tien kilom-
ter) op de Leidse kunststofbaan.
De eerste start is om twee uur.
Daarna elke 15 minuten, zolang
er deelnemers zijn.
Om drie uur wordt de start
voor de Leidse Houtloop gehou
den.
Lezing
Het bestuur van de afdeling
Rijnland van de Nederlandse Ge
nealogische Vereniging organi
seert vrijdagavond 30 januari
een lezing. H.J. Wolters uit
Maarssen spreekt dan over 'Onze
militaire voorouders uit de perio
de 1648-1811'. De lezing begint
om acht uur en wordt gehouden
in de tentoonstellingszaal van
het Gemeente-archief, Vliet 45.
Optreden
Op zondag 1 februari is er een
optreden van Big Band Hans
Dubbelaar in verband met het 1-
jarig bestaan. Het optreden
vindt plaats in eetcafé De Oude
Harmonie aan de Breestraat 16.
Aanvang om 21.00 uur.
Feest
Op zaterdag 31 januari is er
feest in Ex' 85, het centrum voor
bewustwording aan de Koppen-
hinksteeg 15. Aanvang om 21.00
uur. De volgende dag is er weer
een videolezing van Krishna-
murti. Begint om 20.00 uur.
reien denkt. Waarom vind ik dan
dat de hierboven gemelde leer
kracht tóch op het verkeerde
spoor is als hij de vrolijke en
goedgemutste Jan Steen aan zijn
pupillen presenteert?
Gewoon omdat Jan Steen
meer heeft te'bieden. En nu gaat
het me er niet zozeer om dat hij
ook, net als Rembrandt, bijbelse
taferelen heeft geschilderd, maar
ik wil onder de aandacht bren
gen dat tussen al die schetsen uit
het dagelijkse leven, die hij in zo
groten getale heeft vervaardigd,
er een paar zijn, die hem op één
lijn brengen met al die andere,
grote zeventiende-eeuwse schil
ders, Rembrandt en Vermeer
voorop. Leiden zou trotser moe
ten zijn op een schilder van dit
formaat en zou zich vaker moe
ten presenteren als de geboorte
stad ook van Jan Steen.
Het prachtige stuk, waaraan ik
altijd moet denken als het over
hem gaat, hangt in Den Haag in
het Mauritshuis. Een groepje
mensen, jong en oud, zit en staat
rond een tafel. Er wordt gedron
ken en muziek gespeeld, er
wordt pijp gerookt en er wordt
voorgelezen. Een al wat oudere
baas zit, links achter, vergenoegd
naar opoe, rechts vooraan, te kij
ken. Het is een 'Vrolijk Gezel
schap'.
De hoofdgroep, rond de tafel,
wordt omsloten door een liggen
de ovaal - zo'n lijn mag u in ge
dachten over het schilderij trek
ken, via de hoofden van de vier
mensen rond de tafel en onder-
langs de rokken van de twee
vrouwen vooraan. Verticaal door
de ovaal gaat, denkbeeldig, een
lijn - ongeveer vanaf de straal
wijn, die uit de kan stroomt, tot
op het punt waar de oude en de
jonge vrouw elk een voet hebben
neergazet, dicht bij elkaar: de
een op een stoof, de ander op de
vloer.
De oude vrouw zit keurig
rechtop in haar stoel, de jonge
vrouw ligt, contrasterend, half
onderuit. In de ruimte kruisen
twee 'lijnen' elkaar: om te begin
nen is daar de 'lijn van ouder
dom'. horizontaal, in het kijken
van de oude man naar de oude
vrouw. Deze lijn neemt het op te
gen de 'lijn van de jeugd', die
door de ruimte zwiept via de uit
gestrekte arm van de jonge
vrouw, het wijnglas, de wijnkan,
en de uitgestrekte arm van de
jonge man. De kleurenschikking
- op bijgevoegde afbeelding ui
teraard weggevallen - is adembe
nemend mooi.
Hoe komt het nu 'dat Jan
Steen, die zo prachtig kon schil
deren en componeren, eigenlijk
alleen maar als een lolbroek en
een losbol te boek staat? Het ant
woord is eenvoudig: er is weinig
twijfel mogelijk over de vraag of
Jan Steen inderdaad een goedge
LEIDEN - De Britse satellietzen
der Superchannel is waarschijnlijk
vanaf vandaag in de meeste ge
meenten in deze regio te ontvan
gen. Het dagelijks bestuur van de
gemeenschappelijke regeling an
tenne-energievoorziening Leiden
en omstreken - de beheerder van
de ontvangstmast in Oegstgeest -
heeft besloten deze tv-zender tijde
lijk door te geven op het kanaal
waar eens Europa-tv heeft uitge
zonden.
Secretaris Noordermeer van de
gemeenschappelijke regeling
meldde vanmorgen dat wordt ge
tracht vandaag de technische voor
zieningen te voltooien die het door
geven mogelijk moet maken. Lukt
het niet de werkzaamheden van
daag af te ronden, dan zal de Britse
zender toch zo snel mogelijk, bin
nen enkele dagen, worden doorge
geven.
Het doorgeven van Superchan
nel is tijdelijk omdat het bestuur
van de Oegstgeestse ontvangst-
mast nog geen definitieve afspra
ken heeft gemaakt met de leiding
van het commerciële tv-station
over een vergoedingsregeling. Het
bestuur wil geld zien van Super
channel. wegens het gebruik van
het kabelnet. Superchannel heeft
daarover nog geen toezeggingen
gedaan.
Omdat het dagelijks bestuur van
de gemeenschappelijke regeling
van veel kanten het verzoek kreeg
Superchannel door te geven is nu
besloten de zender voorlopig door
te geven tot het algemeen bestuur
in april een definitieve beslissing
hierover neemt. Gehoopt wordt
dat tegen die tijd ook meer bekend
is over een vergoedingsregeling.
Overigens is Superchannel ook in
onderhandeling met de Vecai, de
landelijke vereniging van exploi
tanten van kabelnetten, over een
standaardcontract voor dergelijke
betalingsregelingen.
Superchannel zendt de hoogte
punten uit van de programma's
van de BBC en de commerciële, re
gionale Engelse televisiezenders,
die opereren onder de naam ITV/
Anglia. "Aangezien het verdwijnen
van Anglia van het kabelnet hier
veel reacties heeft losgemaakt, ho
pen we dat we met het doorgeven
van Superchannel veel mensen
een plezier doen", aldus Noorder-
Betaalkaarten
LEIDEN - Uit brievenbussen bij
flats aan de Jan Luykenlaan en de
Muiderkring zijn deze week enve
loppen met in totaal 60 girobetaal
kaarten gestolen. In de Luyken
laan is de envelop met girokaarten
waarschijnlijk uit de bus gehen
geld. De brievenbus aan de Mui
derkring werd opengebroken.
Leidenaars
aangehouden
LEIDEN - De politie heeft gisteren
in de Ververstraat twee Leidenaars
aangehouden op verdenking van
diefstal en heling. De mannen, 23
en 30 jaar oud, zouden bij een in
braak in een winkel aan de Haar
lemmerstraat een aantal schoenen
hebben gestolen.
Ieder jongetje of meisje, zal, al
was het maar één keer, te horen
krijgen dat de wereldberoemde
schilder Rembrandt in 1606 hier
werd geboren. Een volijverige
onderwijzer zal misschien ook de
naam van Jan Steen laten vallen.
En als hij wil laten zien wat voor
soort werk Jan Steen maakte;
tieri tegen één dat hij dan met
een vrolijk tafereeltje te voor
schijn komt en de uitdrukking
'huishouden van Jan Steen' uit
legt. En dan is er alweer een ge
neratie verkeerd voorgelicht.
Jan Steen schilderde niet 'ern
stig' of 'gedragen' - twee termen,
die je bij Rembrandt voor de
geest kunnen komen als je bij
voorbeeld aan zijn bijbelse tafe-
De tijd van toen. Onder die
titel komen wekelijks men
sen en gedane zaken aan bod
uit de rijke geschiedenis van
Leiden en omgeving. Zes au
teurs zullen om beurten een
bijdrage leveren. Vandaag
de vierde aflevering van de
hand van L.D. Couprie,
werkzaam als universitair
docent bij de vakgroep
kunstgeschiedenis van de
universiteit in Leiden.
(foto Wim Dijkman)
