Triëst: een winderige stad
in een vergeten landstreek
Langlaufen en lekker eten
Vandaag 1300 stakers
in Rotterdamse haven
I VRIJE TIJD
Geen hoofdrol Lubbers
in verkiezingscampagne
Iran wijst vredesoproep
Islamitische landen af
VRIJDAG 30 JANUARI 1987
PAGINA 11
door Kees Klaasse
Triëst is een winderige stad.
Tenminste 's winters, wanneer
de 'bora' met windstoten tot
120 kilometer per uur het no
dig maakt dikke touwen langs
de straten te spannen. Touwen
met knopen, waaraan kinderen
en ouderen zich kunnen vast
houden. Tijdens de lange hete
zomermaanden geniet deze
vrijhaven aan de Adriatische
kust van een aangenaam ver
koelend briesje van zee. Geen
wonder dat Triëst, op de grens
met Joegoslavië, van oudsher
op reislustig volk een grote
aantrekkingskracht heeft uit
geoefend.
Triëst was ooit een geliefde pleis
terplaats van de internationale eli
te. De welgestelden en avonturiers
troffen hier elkaar zo rond de
eeuwwisseling. Zo kun je nu in het
centrum een 'espresso' drinken in
hetzelfde etablissement waar kort
na 1900 de Ierse schrijver James
Joyce zijn tijd doorbracht. Joyce
woonde en werkte tien jaar lang in
deze mediterrane stad en bezocht
graag zijn Caffé degli Specchi (het
'café met de spiegels'). In Engelse
romans is de haven meer dan eens
beschreven.
De Oostenrijkse dichter Rainer
Rilke vervaardigde een tijdlang ex
perimentele verzen in een kasteel
tje aan een baai in de onmiddellij
ke omgeving. Triest ademt nog al
tijd een beetje die sfeer: iets van
cultuur, van rijkdom ook. Het
heeft deze kosmopolitische achter
grond weten te behouden, al over
heerst bij de bezoeker een sfeer
van vergane glorie.
Triëst ligt aan een uitstulping
van de Golf van Venetië en wordt
omgeven door talloze baaien, klip
pen en strandjes. Het heeft een
kwart miljoen inwoners en leeft
van handel en toerisme. Er is een
universiteit met een kleine tiendui
zend studenten. Onmiddellijk ach
ter de stad verheft zich een uitge
strekte ruige hoogvlakte, de Karst,
een prachtig natuurgebied met
grotten, maar ook grote mogelijk
heden voor bergbeklimmers en
-wandelaars, 's Zomers is Triëst het
toneel van het Internationaal
Science-fiction Film Festival (be
gin juli) en een Operette Festival,
dat een hele maand duurt en uit
heel Europa bezoekers trekt.
Triëst is om dit soort zaken voor
al een interessante stad, met sfeer
en een indrukwekkend uitgaansle
ven, meer dan dat het zich kan be
roemen op het bezit van uitmun
tende monumenten of historische
bezienswaardigheden.
Voor een bezienswaardigheid
van niveau moetje even buiten de
stad zijn: het beroemde Slot Mira-
mare, gebouwd voor Maximiliaan
van Oostenrijk (de latere keizer
van Mexico) en zijn Belgische
vrouw Charlotte. Maximiliaan
heeft zijn slot nooit zelf mogen be
wonen. Toen het pronkstuk af was,
sneuvelde hij (in 1867) in Mexico.
Triëst is de belangrijkste stad in
een streek die de welluidende
naam draagt van Friuli Venezia
Giulia. Het gewest herbergt overi
gens niet de stad Venetië. Die ligt
120 kilometer westelijker. Friuli
ligt in het uiterste noordoosten van
Italië, aan de Joegoslavische grens.
Friuli Venezia Giulia is een 'verge
ten' stukje Italië, net als Triëst een
vergeten stad is, in de letterlijke
betekenis van het woord.
Dagtochtjes
Friuli Venezia Giulia is vooral
geschikt voor een vakantie met
dagtochtjes vanuit een strategisch
gelegen verblijfplaats. De streek
biedt uitstapjes naar de Alpen in
het noorden, de Karst (het bergge
bied achter Triëst), de stad Triëst
zelf, het historisch zeer fraaie Udi-
ne. de plaats Aquileia (een Ro
meinse nederzetting), de badplaats
Grado in een lagune, en een stuk
Adriatische kust dat wemelt van
baaien met zandstranden en jacht
havens. Het is er nog lekker rustig.
De badplaats Grado aan de noor
delijke rand van de Adriatische
Zee, strekt zich uit over een zandei-
land. De plaats is vanaf het vaste
land via een dijk te bereiken. Deze
verbinding voert door een prachti
ge lagune, een doolhof van kana
len, beekjes en plassen. In dit na
tuurgebied heerst eb en vloed, zo
dat zandplaten en baaien er met re
gelmaat droogvallen.
Direct in het achterland van
Friuli, op 10 kilometer afstand van
Grado, ligt de meest beroemde ar
cheologische stad van Noord-Ita-
lië: Aquileia. De stad heeft tegen
woordig de aanblik van een rustig
landbouwplaatsje, maar overal zijn
Romeinse overblijfselen te vinden.
Ook is er een basiliek met marme
ren mozaiken uit de vierde eeuw
en andere kunstschatten. Opgra
vingen brengen steeds meer bij
zonderheden aan het licht over het
dagelijks leven in deze Romeinse
stad van toen. Kunstwerken en al
lerlei andere vondsten zijn te be
zichtigen in een archeologisch mu
seum. dat vermelding verdient
vanwege een royale verzameling
gekleurd glas (uit de eerste en
tweede eeuw na Christus) en bron
zen en barnstenen sieraden.
Verleden
Aan de voet van enkele steile
heuvels die de aanloop vormen
voor de Julische Alpen ligt Gemo-
na, een klein stadje met een zeer
dramatisch verleden. Het lag pre
cies in het epicentrum van de ver
schrikkelijke aardbeving van 1976.
Gemona werd vrijwel geheel ver
woest. Onder de 10.000 inwoners
vielen 1300 slachtoffers. Elke fami
lie had doden te betreuren.
Gemona is nu bijna helemaal
herbouwd, een compleet nie.uw
stadje. Kleine gedenktekens her en
der in het dorp herinneren aan de
tragedie. Van de eens zo beroemde
Dom S. Maria Assunta, uit de der
tiende eeuw, is niet veel meer over.
De kerk is zo goed mogelijk geres
taureerd. maar haast alle fresco's
en het Romaanse beeldhouwwerk
van de gevel zijn in puin gevallen.
De pilaren rond het middenschip
staan danig uit het lood. Daar is
niets meer aan te doen.
's Zomers moet je erom lachen.
Skiliften op de Cote de Wanne bij
Les Trois Ponts. Hoogmoedswaan
zin? Geintje van de plaatselijke
boer? Belgenmop?
Een half jaar later meldt weer
man Armand Pien op de Belgische
dat er in de Ardennen een halve
meter sneeuw ligt. Daarvan is ze
ker de helft wegggesmolten als we
op een zonnige zondagochtend via
de schoongeschrobde haarspelden
boven Les Trois Ponts naar de
Wanne rijden, maar we kunnen
skiën. Tussen die andere duizen
den door. Waarmee gezegd wil zijn
datje in de Ardennen best een dag
je kunt gaan wintersporten, echter
Vlakbij Gemona en midden op
de vlakte tussen de Adriatische
Zee en de Julische Alpen ligt de
stad Udine. Een flinke plaats, 100
kilometer ten zuiden van Oosten
rijk met 100.000 inwoners. De lief
hebber van Italiaanse bouw- en
schilderkunst kan er zijn hart op
halen. Udine is er rijkelijk mee be
deeld, al heeft de aardbeving van
1976 ook hier behoorlijk huisge
houden.
bij voorkeur niet in een weekeinde.
Eigenlijk zijn de heuvels van
België dan ook veel meer geschikt
voor langlaufen. Rondom bijvoor
beeld Baraque de Fraiture; niet
meer dan een paar boerderijen en
hotel-restaurants aan de nog niet
afgemaakte grote weg van Luik
naar BastogneT krioelt het van de
langlaufsporen. Net als op de hoge
venen, dat wilde plateau tussen
Eupen en Malmédy.
Bij elkaar wordt er in de Arden
nen op een sneeuwdag 2000 kilo
meter aan langlaufsporen getrok
ken. Sporen die in de weekeinden
overigens ook zo goed als vol lo-
Plein
Udine wordt gedomineerd door
een 16e-eeuws kasteel een heuvel,
Dat een museum van wereldfaam
herbergt. Dit vanwege schitteren
de fresco's en schilderijen van zeer
bekende Italiaanse kunstenaars als
Tiepolo en Caravaggio. Het kasteel
liep bij de aardschokken behoorlij
ke schade op en is na jaren van
nauwgezet restaureren onlangs
pen. Zeker die van Francorchamps
waaromheen bij goede weersom
standigheden zelfs een soort Ty-
rools carnaval plaatsgrijpt. Gejodel
alom, vetleren broeken met Hans-
en-Grietje-bretels en Glühwein na
tuurlijk.
Want als er iets bij het Belgische
skiën hoort, dan is het wel een ste
vig glas en verrukkelijk eten.
Bijna altijd leiden de loipen de
langlaufers langs etablissementen
die de passant zulke prachtige me
nu's bieden, dat het langs je wan
gen lekkende zweet zich al vlug
vermengt met het in je mond lo
pende water.
weer voor het publiek opengesteld.
Gewend als we zijn aan door de
eeuwen vaak sterk vervaagde fres
co's, maken de gerestaureerde
beeltenissen een wat onechte,
haast kermisachtige indruk. Ze lij
ken te fel van kleur. Deskundigen
gaan er echter van uit dat dit de
oorspronkelijke werken het
dichtst benadert.
De Piazza Liberta van Udine
wordt beschouwd als een van de
mooiste pleinen van het vasteland
van Italië. Het is zeer Venetiaans
en vormt het fraaie hart van Udine.
Eraan liggen een gotisch raad
huis (1450) ontworpen door Lionel-
lo, met een zuilengalerij waarvan
de bogen van roze en wit marmer
zijn vervaardigd: daar tegenover
bevindt zich de Loggia di San Gio
vanni (1533) een renaissance kapel
met een zeer opvallende klokketo-
ren. Dan is er nog het aartsbis
schoppelijk paleis (16e-18e eeuw)
met plafondschilderingen van al
weer, Tiepolo. Hier bevindt zich
ook het zeer zeldzame, in de kunst
geschiedenis hooggewaardeerde
werk van Giovanni da Udine. Deze
stad heeft de liefhebber van kunst
en architectuur veel te bieden.
Informatie: Italiaans Verkeersbu
reau, Stadhouderskade 6, 1054 ES Am
sterdam, tel. 020-168244.
INNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
ECT-personeel werkt niet over
(vervolg van pagina één)
ROTTERDAM (GPD/ANP) - Een
recordaantal van 1300 havenwer
kers heeft vandaag in de Rotter
damse haven gestaakt. Het zijn al
lemaal mensen uit de arbeidspool
SHB die normaliter bij de verschil
lende havenbedrijven worden in
gezet om pieken in het werk op te
vangen. De omvangrijke staking
van vandaag valt op een voor de
havenwerkgevers ongelukkige
moment. Volgens stakingsleider
Rosenmoller van de Vervoersbond
FNV is het nu 'stervensdruk' in de
Rotterdamse haven. De vaste
werknemers bij de stukgoedbedrij-
ven werken vandaag wel.
In Rotterdam hebben gisteren
bij het stukgoedbedrijf Multi Ter
minals zowel zowel de ochtend- als
avondploeg het werk neergelegd.
De leden van de vervoersbond
FNV bij het containeroverslagbe
drijf Europe Container Terminus
(ECT) in Rotterdam zullen niet lan
ger overwerken, om aan te tonen
dat er geen sprake is van een over
schot aan personeel, nu 1.400 man,
bij het bedrijf. Ook zullen zij de in
huur van extra mensen streng in
de gaten houden. Dat hebben de
FNV-ers bij ECT gisteren op twee
ledenvergaderingen van de vakor
ganisatie besloten.
TEHERAN (Rtr) - Ali Khamenei,
de president van Iran, heeft giste
ren de vredesoproep van de Islami
tische topconferentie in Koeweit
van de hand gewezen. Teheran
maakte tegelijkertijd melding van
geslaagde acties tegen Irak aan het
front bij de havenstad Basra. Kha
menei noemde, volgens radio-Te-
heran, de besluiten van de Islamiti
sche Conferentie Organisatie (ICO)
ongeldig.
In een oorlogscommuniqué
meldde Teheran dat Iran de Iraak
se troepen opnieuw zware verlie
zen heeft toegebracht. Aan Iraakse
zijde zijn volgens Teheran 2000
man gesneuveld of gewond ge
raakt. Bij Iraakse luchtaanvallen
op steden in Iran zijn slachtoffers
onder de burgerbevolking geval-
De actie was een protest tegen
het door de ECT-directie gepresen
teerde herstelplan (met onder meer
bevriezing van de CAO voor 4 jaar),
dat is gemaakt om het verlies van
enkele aanzienlijke orders op te
vangen. De actie was ook bedoeld
ter ondersteuning van het door de
Vervoersbond geproduceerde al
ternatieve werkgelegenheidsplan
voor de containersector, dat verge
lijkbaar is met het Van der Louw-
akkoord uit de stukgoedsector van
de Rotterdamse haven.
Voor de tweede keer deze week
hebben werknemers van het stu-
wadoorsbedrijf Ter Haak in de ha
ven van Amsterdam het werk eni
ge tijd neergelegd uit solidariteit
met de actievoerende stukgoed-
werkers in de haven van Rotter
dam. Gisterochtend hebben onge
veer 90 werknemers, terwijl op dat
moment vier schepen voor de wal
lagen om gelost te worden, het
werk gedurende anderhalf uur
neer. Dinsdag legden ongeveer 70
werknemers van het Amsterdamse
stukgoedbedrijf VCK het werk
voor ongeveer twee uur neer.
In de kleine handelsvaart drei
gen nu ook stakingsacties. Als de
werkgevers niet akkoord gaan met
de cao-overeenkomst die de onder
handelingsdelegaties van de werk-
len. Drie Iraakse vliegtuigen zou
den zijn neergeschoten en één pi
loot viel in handen van Iran, zo
stond in het oorlogsbericht.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken maakte giste
ren bekend dat de Iran en Irak bij
Basra militair gezien in een patstel
ling zijn geraakt. Woordvoerder
Bob Sims zei dat sinds het begin
van het Iraanse offensief op 24 de
cember naar schatting 45.000 Ira-
mërs en 20.000 Irakezen om het le
ven zijn gekomen of gewond zijn
geraakt. "Recente vorderingen van
het Iraanse leger zijn door het
Iraakse tegenoffensief van de afge
lopen dagen ongedaan gemaakt.
Beide partijen zijn ongeveer terug
op hun posities van een week gele
den", aldus Sims.
nemers- en werkgeversorganisa
ties onlangs bereikten, gaan de be
manningen van de schepen vanaf 1
maart in staking. Dat is gisteren
besloten tijdens een ledenvergade
ring van de Federatie van Werkne
mersorganisaties in de Zeevaart
(FWZ).
De beroepsgoederenvervoer-or-
ganisatie PCB heeft gisteren in een
telex aan de Vervoersbond FNV
haar grote verontrusting uitgespro
ken over de stakingsacties in de
Rotterdamse haven. Volgens de
PCB beloopt het verlies aan omzet
als gevolg van het uitwijken van
schepen nu al miljoenen. In de te
lex verzoekt de PCB de Vervoers
bond met klem te bewerkstelligen
dat de acties onmiddellijk worden
beëindigd.
Bombardement
Tsjaad op Fada
N'DJAMENA (AFP/Rtr) - Sinds
woensdag voert de Libische lucht
macht "intensieve" bombarde
menten uit op Fada in het noord
oosten van Tsjaad, zo is gisteren uit
gezaghebbende bron in N'Djame
na vernomen.
Fada is een oase in het noorden
van Tsjaad, die sinds 1983 in han
den was van Libië. Maar het leger
van president Hissène Habré heeft
de stad begin deze maand her
overd. Naar uit Tsjadische bron
verluidt zijn toen 784 Libische sol
daten gedood en grote hoeveelhe
den militair materiaal buitge
maakt.
De radio van Tsjaad, die het be
richt van bombardementen op Fa
da omriep, merkte op dat deze ope
ratie de "koppigheid" bewijst van
de Libische leider Muammar Gad
dafi die op zijn luchtmacht ver
trouwt "na het uitblijven van enige
diplomatieke steun of militair suc
ces bij gevechten op de grond".
Op de conferentie van de islami
tische conferentie-organisatie in
Kuweit, die heden/donderdag ein
digt, heeft Tsjaad zijn eis herhaald
dat de Libische troepen onverwijld
van zijn grondgebied worden te
ruggetrokken. Maar de Libische
minister van buitenlandse zaken,
Kamal Hassan Mansour, verklaar
de op dezelfde bijeenkomst dat het
nergens op slaat, te spreken van
een territoriaal geschil tussen zijn
land en Tsjaad.
DEN HAAG (GPD) - Premier Lub
bers en CDA-fractieleider De Vries
spelen slechts een beperkte rol in
de christen-democratische cam
pagne voor de Statenverkiezingen
van 18 maart. De twee CDA'ers
hebben vooralsnog ook geweigerd
deel te nemen aan discussiepro
gramma voor radio en televisie aan
de vooravond van de verkiezingen.
Campagneleider Cees Bremmer
zei gisteren dat de partij de cam
pagne geheel wil toespitsen op de
provincies. Op de grote provinciale
manifestaties zal Lubbers slechts
een 'kort en bemoedigend' slot
woord spreken. "Het is niet de be
doeling dat de premier een eigen
standige politieke toespraak
houdt".
De bijeenkomsten worden tel
kens ingeleid door de nieuwe voor
zitter, Van Velzen, die morgen in
Den Bosch officieel door de partij
raad gekozen zal worden. Deze
De deels uitgebrande tanker
'Olympic Dream', die in het week
einde in de monding van de Schel
de na een aanvaring in lichter
laaie raakte, is inmiddels afge-
maard in de zevende Petroleumha
ven in Rotterdam. De ladingreste
rende benzine, zal hier uit het schip
worden gepompt.
massale bijeenkomst vormt tevens
het startpunt van een zes weken
durende campagne.
Op de afzonderlijke bijeenkom
sten zal voorts alleen de fractielei
der of een minister het woord voe
ren naast de provinciale lijsttrek
ker. De landelijke politicus zal uit
leggen welk verband er bestaat
tussen landelijke beslissingen en
gevolgen op provinciaal niveau.
Het moet gezien worden als een
'schakelfunctie'.
Bremmer wees erop dat het CDA
met deze beslissing gevolg geeft
aan de nadrukkelijke wens van de
provinciale afdelingen. Die hebben
gevraagd de verkiezingen voor de
Provinciale Staten niet in het te
ken te plaatsen van de landelijke
politiek. In de campagne zullen
vooral provinciale kwesties een rol
spelen.
Ook zullen de portretten van lan
delijke politici ontbreken op de af
fiches. Bij de raadsverkiezingen
van vorig voorjaar prijkte het por
tret van Lubbers nog her en der op
aanplakbiljetten. Bremmer zei
daarover dat gebleken is dat dat
geen goede greep was.
Bij de 'campagne-van-onderop'
OLYMPIC DREAM
'Britten laten nazi's toe'
LONDEN (AFP) - Groot-Brittan-
nië is sinds 1948 een vrijhaven ge
weest voor nazi oorlogsmisdadi
gers, die zich schuldig hebben ge
maakt aan wreedheden tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Dit meldt
het onafhandelijke Schotse televi-
siestationScottish Television in
een gisteren uitgezonden program-
De Britse regering heeft sinds
september 1948 heimelijk amnes
tie verleend aan nazi-misdadigers
die in haar handen waren gevallen.
Deze maatregel is toegepast door
alle ministers die daarop hebben
gevolgd, tot op de dag van van
daag, aldus de televisie
De auteurs van de uitzending ba
seren hun bewering op officiële
Canadese documenten uit juli
1948, die recentelijk openbaar zijn
geworden. Onder de oorlogsmisda
digers die van de amnestie gebruik
hebben gemaakt wordt Valadistov
Dering genoemd, die kamparts
was in het concentratiekamp van
Auschwitz.
die het CDA wil voeren zal voorts
nauwelijks gesproken worden over
de Eerste Kamer, die enkele maan
den later door de net verkozen Sta
tenleden gekozen wordt. De ver
kiezingen voor de Senaat hebben
slechts een afgeleide betekenis, zei
Bremmer.
Bij de Statenverkiezingen zal
geen nadruk gelegd worden op de
mogelijkheid dat een linkse meer
derheid in de Senaat het kabinets
beleid zou kunnen frustreren. Voor
de coalitiepartner, de WD, is dat
juist een van de belangrijkste the
ma's uit de campagne.
De twaalf provincies hebben ie
der een eigen campagneleus vast
gesteld en bepalen ook zelf welk
thema centraal staat. Wel wordt ge
bruikt gemaakt van landelijke on
dersteuning. Elke provincie werkt
voorts met de leus 'Doorgaan met
het karwei, ook in als onder
steunend thema.
Meer drugs dan
ooit aan grens
onderschept
MUNSTER (GPD) - In het West-
duitse grensgebied is vorig jaar een
record-hoeveelheid drugs in beslag
genomen. Bij de veertien overgan
gen langs de 108 kilometer grens
tussen Gronau/Enschede en Bo-
cholbAalten steeg het aantal
drugsvangsten in een jaar tijd van
650 naar 856. Toch vormt de in be
slag genomen hoeveelheid soft- en
harddrugs slechts een fractie van
de in omloop zijnde middelen. Vol
gens berekeningen van justitie, po
litie en douane in de Bondsrepu
bliek wordt slechts vijf procent
van alle verdovende middelen on
derschept.
"We kunnen voorzichtig spreken
van een nieuwe drugsgolf', aldus
Norbert Drude, hoofd opsporings
zaken van de Oberfinanzdirektion.
gisteren bij de bekendmaking van
het jaaroverzicht 1986. Opvallend
was de toename van in beslag ge
nomen hasj, in 1985 ruim 94 kilo.
vorig jaar 208 kilo. Een ietwat ver
tekende vergelijking, omdat er en
kele grote vangsten (40 kilo) wer
den gedaan, "maar toch een indica
tie" meent Drude. De Westduitsers
wijzen in dit verband met een be
schuldigende vinger naar Neder
land. "Daar ligt de prijs van hasj
vijftig procent lager".
De Westduitse justitie gaat
drugshandelaren zwaarder straf
fen. In combinatie met soms lang
durig celverblijf wil men door mid
del van geldstraffen de door dea
lers gemaakte winsten zien terug te
krijgen. Een 55-jarige Amsterdam
mer, deze maand in Bielefeld ver
oordeeld tot negen jaar en negen
maanden gevangenis, is de eerste
met zo'n straf. Hij moet 250.000 DM
terugbetalen.
