'Doe je ervaring op, dan
verdwijnen de bezwaren
'Geen Amerikaanse toestanden in Voorschoten, graag'
ZATERDAG 24 JANUARI 1987
^=LE»PSCH -Jb DAGBLAD
Gemeente weigert 1000 gulden per vierkante meter achtertuin te betalen en onteigent
VOORSCHOTEN - Om 40
vierkante meter achtertuin
is een kleine oorlog ont
staan tussen de gemeente
Voorschoten en de eigena
resse van een pand aan de
oude Leidseweg. Op advies
van de Wassenaarse make
laar Wielinga, vraagt de 75-
jarige eigenaresse De Jong
1000 gulden per vierkante
meter. De gemeente, die de
grond nodig heeft om een
stukje bouwgrond tussen
de Korte Vliet en de achter
tuin van De Jong te ontslui
ten, weigert dat te betalen
en wil een onteigeningspro
cedure starten.
door
Paul van der Kooij
"Moeten wij zomaar naar in Ameri
kaanse toestanden verzeild te ra
ken, waar verkopers immense
'stoorwaardes' vragen voor strate
gische stukjes grond?", zegt wet
houder J. Van Dalen, die aangeeft
dat zelfs de grondprijs in het cen
trum lager ligt. "Laat de onteige-
ningsrechter maar het verlossende
woord spreken. Als wij dit betalen,
leidt dat tot een enorme precedent
werking: je maakt heel wat los in
Nederland en sociale woningbouw
kan daardoor totaal in de knel ko
men".
Planje, de accountant van De
Jong, begrijpt dat de gemeente lie
ver niet teveel betaalt, maar vindt
dat ze nooit echt heeft onderhan
deld en de zaak enorm heeft opge
houden. De wethouder "zou dat
niet zo weten", maar de onteige-
ningsrechter kan er volgens Planje
wel eens over vallen. Om dit aan te
tonen heeft hij alle brieven, die de
afgelopen 15 jaar zijn verstuurd
over de kwestie, bij zijn bezwaar
schrift gevoegd.
De geschiedenis begon in 1971.
De gemeente wilde 270 vierkante
meter overnemen, oftewel de helft
van de tuin van De Jong. Ook bu
ren moesten flink wat grond af
staan. Tussen de woningen en de
Vliet kon dan een project komen
met 10 tot 12 dure woningen. De
protesten waren massaal en in juni
1980 oordeelde de Raad van State
VOORSCHOTEN - Toen het echt
paar De Jong na een leven hard'
werken een vrijstaand huisje koch
ten tussen de Voorschotense Leidse-
weg-noord en de Korte Vliet, waren
de twee intens gelukkig. 'Een heer
lijk huis', 'ons lusthofje', zo heette
het. En vele foto's tonen glunderen
de familieleden tussen het groen en
aan het water.
De onrust kwam in 1971, toen de
gemeente de helft van de tuin wilde
kopen. Het moestuinieren konden
ze wel vergeten en manlief, die
steeds zieker en immobieler werd,
vreesde de totale ontmanteling van
zijn uitzicht. Gelukkig werd het
plan wat versimpeld en hoefden de
De Jongs slechts een hoekje af te
staan.
Maar de bejaarden bleven hun
twijfels houden. Waarom was de
Hooghkamer niet zo gebouwd dat
de weg makkelijk had kunnen wor
den aangelegd? En waarom had de
gemeente niets anders onderno
men? Sinds 1971 had immers de
halve buurt te koop gestaan en was
een korte doorsteek vanaf de Leid
seweg mogelijk geweest.
En waarom was er nooit direct
overleg met de gemeente? "Ik heb
nooit niets van ze gehoord", zegt
mevrouw De Jong (75) bitter. "Een
keer zijn ze hier geweest. Ze liepen
zo de werf op, belden niet eens aan.
U weet toch waarvoor we komen,
riepen ze. Natuurlijk, zei ik, maar
er zit ook een bel".
Toch kon ze zich op een gegeven
moment met de verkoop van een
hoekje tuin verzoenen. Tegen een
redelijke prijs, wel te verstaan. "Ik
vond het onderhand welletjes en
dan was het tenminste afgehan
deld. Wat hebben wij in de zenu
wen gezeten. Je kunt toch geen goed
geld tegen kwaad geld zetten, zeg
ik altijd maar".
de hij - zonder nieuwe studie - ho
ger te gaan dan 250 gulden per vier
kante meter. Dreigend stelde de
firma dat hiervoor wél de toestem
ming van de provincie nodig is en
de gemeente zich bij een onteige
ning niet meer gebonden hoeft te
voelen aan dit 'minnelijke bod'.
Tijdens een gesprek van 9 oktober
zegde wethouder Van Dalen toe
dat hij de twee makelaars bij elkaar
zou brengen en de accountant
stemde daarin toe.
Weet de wethouder niet zeker ot
dat gesprek er ook is gekomen
("moet ik dat dan helemaal navra
gen?"), Planje is ervan overtuigd
dat er niets is gebeurd. En hij was
dan ook woedend toen de gemeen
te in een brief van 20 november we
derom voor een harde lijn koos. Ze
schreef toen dat ze een onteige
ningsprocedure start wanneer De
Jong niet voor 9 december ak
koord gaat met dit bedrag, "dat ho
ger ligt dan de werkelijke waarde".
Planje wilde hierop, om uit de im
passe te komen, de voorzitter van
de Nederlandse Vereniging van
Makelaars inschakelen.
B en W van Voorschoten ontken
den per brief dat 'hun' Vellekoop
Wielinga niet heeft benaderd en
wezen het inschakelen van de
NVM-baas van de hand. 'Dat zou
tot een bindend oordeel leiden',
heette het opmerkelijk. 'En wij zijn
juist van mening dat het college in
alle vrijheid tot een beslissing om
trent een aankoopprijs moet kun
nen komen'. Meest bijzondere aan
de brief is de opmerking dat het
overleg tussen de makelaars niet
eens tot overeenstemming had
hoeven te leiden. De heren hadden
alleen het verschil moeten verkla
ren. En vervolgens klaagden bur
gemeester en wethouders dat de
onderhandelingen zoveel tijd heb
ben gevergd dat zij binnenkort
toch echt een onteigeningsproce
dure willen starten. Totdan kan De
Jong akkoord gaan met het bod
van 250 gulden per vierkante me
ter. daarna moet hij maar zien wat
hfi krijgt.
In mei 1986 deed de huisaccoun
tant het bekende verhaal nog eens
uit de doeken en deelde hij mee hij
dat zijn cliënten nog steeds tot
overeenstemming willen komen,
zoals ook andere onteigeningen al
tijd in rechte banen zijn geleid.
Planje: "Ik zeg niet dat wij gelijk
hebben, maar je moet toch min
stens kunnen praten. Het kwam er
niet van. Later dat jaar moest me
vrouw De Jong uit de krant lezen
dat haar huis onteigend wordt".
Ze schrok zich rot en vreesde dat
haar pand en alles er zou aangaan.
Ook achterbuurman Van Wees van
de Hooghkamer was akelig verrast,
toen hij via via hoorde dat 'de bu
reaucratie' het bezwaarlijker vindt
dat zijn schutting iets op De Jongs
grond staat, dan de eigenaar zelf en
een verhuizing nodig is. Een ver
klaring voor dit alles? Heel voor
zichtig zegt Planje dat de gemeente
de prijs mogelijk laag wil houden
omdat ze het op de koopsom voor
de grond wil leggen.
De Voorschotense mevrouw De Jong in haar achtertuintje, met op de spijlen van haar rechterhek staan, komt een weg, die net achter haar
achtergrond de Leidse flats aan de overkant van de Korte Vliet. Volgens kasje (links) gaat lopen. "Ik heb me erbij neergelegd, maar wil wel een
de plannen uit '71 zou zelfs de vijver haar worden afgenomen, naar de normale prijs". (foto Holvast)
laatste inzichten verliest ze 'slechts' een hoekje: waar nu de laatste drie
dat de weg wat verder richting
Korte Vliet moest komen. De Jong
hoefde dan slechts een klein hoek
je te missen en zijn kas kon blijven
staan.
In 1982 kreeg hij een brief van de
gemeente. Ze wilde de bewuste
vierkante meters vrijblijvend en
'voor gemeentelijke rekening' la
ten taxeren door makelaar Velle
koop. Uit de bijgevoegde tekening
bleek dat, anders dan de Raad van
State wilde, de weg dwars door het
plantenkasje ging. Planje reageer
de namens zijn cliënten fel op de
'vertekening'. Toch wilde hij best
praten en stuurde alvast een taxa
tie van makelaar Wielinga, die re
gelmatig voor de gemeente heeft
getaxeerd. 'Gezien de omstandig
heden' kwam deze eind 1983 op
een bedrag van 40.000 gulden voor
40 vierkante meter.
In mei 1984 schreef de gemeente
dat Vellekoop in 1971 de waarde
op 40 gulden per vierkante meter
had getaxeerd. 'Gezien het grote
verschil in de getaxeerde waarden
zien wij geen aanleiding om zonder
nadere verklaring van de bedui
dend hoger geschatte waarde op
basis van het door u overlegde ra-
port verder met uw cliënt te onder
handelen', schreef de plaatselijke
overheid koel. Er valt alleen te pra
ten wanneer de partijen de ge
meentelijke taxatie als uitgangs
punt nemen. Wel mocht Wielinga
zijn taxatie toelichten.
Een maandje later liet de beëdig
de Wassenaarder weten dat, omdat
de grond gebruikt wordt om vrije
sectorhuizen te bouwen. 40.000
gulden een 'zeer matige prijs is'. En
op 26 november verstuurden B en
W een opvallende brief: zij wilden
de gemeenteraad een voorstel tot
onteigening doen, maar bleven be
reid tot verdere Onderhandelingen.
De nadere uitleg van Wielinga kon
hierbij 'van dienst zijn'.
Planje klom onmiddelijk in de
pen. Hoe kan de gemeente afgaan
op een taxatie uit 1971?, vroeg hij
zich af. Wanneer ze aan de taxatie
van Wielinga mocht twijfelen,
moet ze maar een andere taxateur
inschakelen en de twee lieden met
elkaar in contact brengen. 'Het rau
welijks opstarten van een onteige
ningsprocedure acht ik niet getui
gen van heden ten dage in acht te
nemen zorgvuldigheidsregels',
voerde hij aan. 'Burgers worden
hierdoor op onnodige kosten ge
jaagd'.
Harde lijn
In juni 1985 trok Vellekoop haar
taxatie uit 1971 terug, maar weiger-
De 'in's' en 'outs' van de Oegstgeester mini-container
OEGSTGEEST - Nog één
keer zullen de Oegstgeester
ambtenaren van 'Wimco'
bijeenkomen. Dat zal dan
zijn, vertellen G. Nijhof,
chef van de reinigings
dienst en mevrouw M. van
Esdonk van bestuurszaken,
om te evalueren en Wimco
ter aarde te bestellen.
door
Wim Koevoet
Wimco staat voor de werkgroep in
voering mini-containers Oegst-
geest, waarvan beide ambtenaren
deel uitmaken. De werkgroep ope
reerde in de frontlinie gedurende
de periode die eraan voorafging en
tijdens de invoering van de omstre
den groene karretjes zelf. Burgers
die de oude vertrouwde vuilniszak
niet wilden inruilen, gewoon een
vraag hadden of een klacht, kregen
op een of andere manier met een
Wimco'er te maken. Nijhof: "Hoe
mensen ook reageren, niet verge
ten mag worden dat wij slechts een
raadsbesluit uitvoeren dat demo
cratisch tot stand is gekomen".
Nijhof over zijn werk in Wimco-
verband: "Ik vond het een uitda
ging om het werkklimaat van mijn
mensen, de vuilophalers, te verbe
teren". Van Esdonk: "Ik vond het
een opdracht voor mezelf om men
sen ervan te overtuigen dat de mi
ni-containers een beter systeem
vormen. Nijhof: "Honderdtwintig
gemeenten zijn ons voorgegaan.
De containers zijn eigenlijk afkom
stig uit Duitsland. Daar stapten ze
over van de asemmer op de mini-
containers. Die overschakeling
gaat veel gemakkelijker dan die
van vuilniszakken op mini-contai-
Aan het in april '86 gevallen
raadsbesluit tot invoering van mi
ni-containers was een proefperiode
in de proefgebieden Haaswijk en
de wijk waar 's maandags het huis
vuil wordt opgehaald, Bloemen-
buurt e.d., voorafgegaan. In die
proefgebieden werden nadien
2.000 enquêteformulieren uitgezet.
Zestig procent van de proefgebrui-
kers wilde best definitief aan de
mini-container. Daarvan bleef na
de vraag of ze er ook meer reini
gingsrechten voor wilden betalen
slechts 31 procent over. Toch viel
met het raadsbesluit om de mini-
containers per 1-1-1987 in heel
Oegstgeest in te voeren, tevens het
besluit om de reinigingsrechten
met achttien gulden te verhogen.
Bedrijven moeten 23 gulden gul
den méér betalen. Bewoners van
flats, waar de minicontainer we
gens gebrek aan stallingsruimte
niet kon worden ingevoerd, moe
ten voor het alternatief, de verza-
melcontainer, vijf gulden per jaar
méér betalen. In Oegstgeest, niet
bepaald een flatrijke gemeente,
zijn thans 858 huishoudens op zo'n
verzamelcontainer aangewezen. In
van stortkokers voorziene flats
blijft alles bij het oude; ook de ta-
rieven.De investering die de ge
meente heeft moeten doen voor
het nieuwe systeem kwam neer op
een jaarlijkse last van 40.000 gul
den.
Hekeldichten
Al sinds april vorig jaar stond
dus vast dat de mini-container de
vuilniszak begin dit jaar zou gaan
vervangen. In de tussenliggende
periode is er toch nog veel over ge
bakkeleid, zowel door politici als
de burgers. In bescheiden mate
druppelden er bezwaarschriften
binnen. De WD toonde zich in de
raad het minst enthousiast. Enige
bewoonsters van de Van Wasse-
naerlaan gingen onlangs de ge
meente te lijf met in het huis-aan-
huis-blad gepubliceerde hekel
dichten. Mikpunt van hun spot is
de afzichtelijk en onhandig bevon
den verzamelcontainers voor hun
flatwoningen. Nijhof: "Persoonlijk
had ik na de enquête en de infor
matie-avonden verwacht dat de in
voering stroef zou verlopen. Dat is
achteraf gezien erg meegevallen".
Medio december werd een begin
gemaakt met de verspreiding van
de containers. Nijhof vertelt dat de
verspreiders het advies hadden ge
kregen niet in discussie te treden
met de afnemers. Behalve van de
container werd elk huishouden
voorzien van een informatiepak
ket. 5 januari was de eerste dag
waarop de karretjes buiten moch
ten worden gezet. Toestel 292, de
speciale informatielijn ("Dat is een
betere benaming dan klachten
lijn") die de gemeente heeft geor
ganiseerd stond vlak na de ver
spreiding roodgloeiend. Na 5 ja
nuari nam het aantal telefoontjes
drastisch af.
OEGSTGEEST - Ambtenaar E.E.J. Bos bemande de afgelopen weken
toestel 292, de informatielijn voor burgers die wat wilden zeggen of
vragen over de in Oegstgeest ingevoerde mini-containers. De vraag die
hij het meest heeft beluisterd is of er ook kleinere containers dan het
gangbare 240 liter model voorradig zijn. Ook de vraag "Moet ik nu per
se zo'n ding" is veel gesteld.
Nu de invoering eenmaal een feit is, hoeft Bos lang niet meer zo veel
op te nemen. "Vandaag maar vijf keer", meldt hij dinsdag de 13de. "De
meesten accepteren het gewoon", is zijn indruk. "Als eenmaal het
nieuwtje eraf is, en dat is al heel gauw, dan vervlakt het. In de week
voor kerst, toen ze werden verspreid, toen werd ik er helemaal gek van.
Ik schat dat er zo'n 600 a 700 keer is gebeld. Het weekeinde na kerst
zeiden bekenden me dat ik lang niet zo gezellig was als anders. Die
containers kwamen me toen de neus wel uit, ja", aldus Bos.
Chef reiniging Nijhof: "De
werkelijke drukte, die er heus wel
is geweest, ging om de vraag: waar
laat ik het ding". Rondom het
schoonmaakprobleem is het vol
gens Nijhof erg rustig geworden.
Vrouwen, want op hen komt het
wat dit betreft het meest aan, kon
den niet goed bij de bodem komen
van de bakken die in een enkel ge
val tot de kin reikt. Nijhof: "De
wanden zijn zo glad, er blijft niet zo
veel aan hangen. Schoonmaken
'hoeft dus niet altijd zo nodig. Of je
moet er een pan soep in omkeren".
Het grootste probleem, dat van de
stalling, zette zo'n 15 procent van
de huishoudens ertoe aan de ge
meente te verzoeken om een klei-
"ner model. In het standaardmodel
past 240 liter.
Meer vuil
Wimco, vertellen Nijhof en Van
Esdonk, heeft van begin af aan re
kening gehouden met dat verzoek
om een kleinere mini-container.
Vandaar dat er ook voor werd ge
zorgd dat er 120-liter exemplaren
voorradig waren Aanvragen wor
den vrijwel altijd gehonoreerd
maar zeker niet gestimuleerd. Cri
teria zijn de gezinsgrootte en de
hoeveelheid aangeboden vuil.
"Maar", zegt Van Esdonk, "men
biedt meer vuil aan dan men denkt
te doen. Het gebeurt veelvuldig dat
mensen die zijn overgestapt op een
kleine mini-container toch de grote
weer terug willen hebben". Nijhof:
"Wij hebben de mensen niet de
keuze vooraf willen laten maken.
Hoe minder 120-liter containers,
hoe liever het ons is. Liever één
keer per week zo'n grote container
langs de weg dan van die kleintjes
met er nog wat naast. Voorop staat
een verbetering van het werkkli
maat van de vuilophalers. Zijn ze
van die vuilniszakken af, moeten
ze toch weer bukken voor die klei
ne karretjes. En voor de burgers
maakt afgezien van de inhoud een
grote of een kleine niet uit. Zij
moeten alleen de wrijving van de
wieltjes overwinnen. En echt, het
is gemakkelijk manoeuvreren met
de mini-containers". Dat geldt ech
ter niet voor gehandicapten. Nijhof
heeft deze mensen persoonlijk be
zocht. Afgesproken met drie ge
handicapten is dat de reinigings
dienst zelf de karretjes van het erf
zal af halen. Ook een uitzondering
is gemaakt voor een twintigtal aan
sluitingen waar de huisvuilauto
niet bij kan. Daar blijft een speciale
bestelbus gewoon doen wat zij al
tijd al heeft gedaan: vuilniszakken
ophalen.
Behalve mensen die een kleinere
container willen, zijn er ook die
méér containers willen hebben.
Ook aan dat verzoek wordt gehoor
gegeven. Wel moet er in die geval
len meer reinigingsrechten worden
betaald.
Nijhof rekent uit dat sinds begin
dit jaar in heel Oegstgeest ruim'
5.000 containers staan opgesteld, in
verschillende soorten en maten:
4300 exemplaren van 240 liter, 700
kleintjes van 120 liter en 150 stuks
van 240 liter met een geel deksel.
Die laatste zijn voor de bedrijven.
"Wat we precies met die gele dek
sels gaan doen weten wij nog niet,
maar het leek ons handig om dat
onderscheid alvast te maken, per
slot van rekening is er ook een ver
schil in tarief tuseen burgers en be
drijven".
Herkenbaarheid
In de proefperiode was er voor
nog een onderscheid gezorgd en
Mini-containers in Oegstgeest: het laatste woord is er nog niet over gesproken.
waren de mini-containers genum
merd. Het containernummer cor
respondeerde met het huisnum
mer. Wimco is echter van die num
mering afgestapt. Nijhof legt uit
dat een mini-container met num
mer zeven die de hele dag op de
stoep staat een indicatie zou kun
nen zijn van het niet thuis zijn van
de bewoners van nummer zeven.
Voor inbrekers is dat een verkapte
uitnodiging. De containers zijn nu
slechts herkenbaar aan het pro-
duktienummer dat in de deksel is
geslagen. Om de herkenbaarheid
te vergroten, mogen de containers
met stickers worden beplakt. Ver
ven is echter verboden.
De containers zijn eigendom van
de gemeente. De Oegstgeestenaar
die om wat voor reden dan ook zijn
container niet meer kan gebruiken,
moet daarvoor bij de gemeente
zijn. Nijhof: "Er is inderdaad al
eens aangifte gedaan van diefstal
van containers. Meestal bleek het
echter te gaan om buren die de ver
keerde container hadden meege
nomen. Vooral bij verzamelplaat
sen, aan de kop van brandgangen,
kan dat probleem zich voordoen".
Overtreders van de wijd en zijd
verspreide regels lopen kans op
een proces-verbaal. Dat geldt ook
voor degenen die zich niet houden
aan de parkeertijden van de groene
karretjes. Ze mogen worden neer
gezet op de vuilophaaldag - en dus
niet op de avond ervoor - en dienen
een half uur na zonsondergang
weer te zijn gestald. Volgens Nij
hof zal er echter geen heksenjacht
worden ontketend. De mensen
moeten nog wennen aan het sys
teem en maken allicht fouten. Wel
krijgen zij in elk geval een briefje
in de bus als het is misgegaan. Nij
hof en Van Esdonk zeggen te ho
pen op "de werking van sociale
controle".
De nadruk van de controle door
de gemeente ligt volgens de chef
van de reinigingsdienst op: "Wat
biedt men buiten de mini-contai
ner aan". Met een hoofdknikje
geeft hij toe dat er mensen zijn die
volharden in het per vuilniszak
aanbieden van huisvuil. Dat roept
de vraag op, al herhaaldelijk ge
steld door de WD, waarom men
sen niet zelf mogen uitmaken hoe
zij hun vuil aanbieden. Het gecom
bineerd ophalen van vuil, legt Nij
hof uit, leidt ertoe dat het hoofd
doel van de hele operatie, de verbe
tering van het werkklimaat van de
vuilnismannen, wordt voorbijge
schoten. Zij hoeven nu 'alleen
maar' de karretjes naar de vuilnis
auto te rijden. Een hydraulische
laadstoel tilt de container op, kan
telt hem leeg en laat hem weer zak
ken. De inwerphoogte is op twee
meter hoog komen te liggen. Een
gedeeltelijke handhaving van zak
ken zou betekenen dat de vuilop
halers toch nog zakken moeten
sjouwen. Ze zouden ze nog twee
meter de lucht in moeten tillen
ook. De vuilnismannen, zo weet
Nijhof heel zeker, zijn zeer enthou
siast over de mini-containers.
Nu de burgers nog. Wat zijn voor
hen de voordelen? Wimco hield
hen voor dat de verhoging van de
reinigingsrechten zou kunnen wor
den gecompenseerd door het stop
zetten van de aanschaf van vuilnis
zakken. Een gemiddeld gezin, wat
dat ook moge zijn, is zo'n 25 gulden
per jaar aan zakken kwijt. Van die
compensatie kwam in de proefwij-
ken echter niet veel terecht. De
mensen stopten hun vuil eerst in
een vuilniszak en daarna pas in de
container. Al was het alleen maar
om de container schoon te houden.
Nijhof echter: "Wij treffen geen
vuilniszakken meer aan. Alleen
nog bij beginnende gebruikers van
mini-containers die nog een rol
letje hadden liggen".
"Van die overigens kleine groep
felle tegenstanders zou ik willen
zeggen: dat zijn allemaal mensen
die het gebruik van een mini-con
tainer niet kennen. Doen zij een
maal ervaring op, dan verdwijnen
de bezwaren. Vroeger stonden er
800.000 zakken per jaar op de
stoep. Ik weet niet hoe het anderen
verging, maar ik kon mijn zak nog
geen vijf minuten buiten hebben
staan of honden en katten zaten er
aan te vreten. Er is nu al sprake van
minder zwerfvuil. Verder hoef je
met een mini-container maar één
keer te lopen. Voor meer dan twee
zakken moest je vroeger meer lo
pen. De mini-container vergt ook
minder kracht, prettig voor men
sen die niet in de kracht van hun
leven zijn".
