Genoeg mogelij kheden bouw in Leidse regio Oprichting Politie Sport Vereniging in 1927 was een gedurfd initiatief DE TIJD, VAN TOEN Onderzoek naar verlaging stookkosten in Merenwijk VRIJDAG 23 JANUARI 1987 LEIDSCH ÏË2 DAGBLAD: riEEUfi Gedeputeerde Van der Vlist LEIDEN - In de Leidse regio zijn voldoende mogelijkheden voor woningbouw. Volgens PvdA-gedeputeerde J. van der Vlist is er geen enkele reden om het toekomstige bedrijfs terrein Roomburg volledig aan te wijzen voor de bouw van wo ningen. Wei zullen in Room burg 900 woningen verrijzen, maar dat is geheel in overeen stemming met de wens van het gemeentebestuur, aldus Van der Vlist gistermiddag tijdens de behandeling van het streek plan Zuid-Holland West. Het streekplan, dat in grote lijnen de toekomstige ontwikkelingen in de Leidse regio en de Duin- en Bol lenstreek regelt, is vandaag vastge steld. Tijdens de eerste bespre king, vorige week donderdag, had de CDA-statenfractie gevraagd om meer ruimte voor woningbouw in Leiden. Volgens de CDA'er P.G.J. Bakker zijn de beschikbare plek ken te gering. In de Broek- en Si- montjespolder (tegen Warmond aan) kunnen slechts 300 woningen komen, in Roomburg maar 900. "Als er dan in de Stevenshof nog wat kunnen komen, ben je nog lang niet aan de 7000 woningen die Leiden tot het jaar 2000 mag bou wen", aldus Bakker, die vorige week voorstelde meer woning bouw in Roomburg toe te staan en dat voorstel gisteren herhaalde. Gedeputeerde Van der Vlist maakte echter duidelijk niets te zien in het voorstel van de CDA- fractie. "De provincie en de ge meente Leiden zitten wat dit be treft op één lijn: in Roomburg ko men slechts 900 woningen, de rest is daar bestemd voor bedrijven", stelde de gedeputeerde resoluut. Een van de maatregelen van de provincie om het wonen in de stad aantrekkelijker te maken is het sluiten van zogenoemde bestuurs overeenkomsten met grote en mid delgrote gemeenten. In zo'n over eenkomst moet worden geregeld dat de steden ook duurdere huizen bouwen, zoals in de premiesector met rijkssubsidies, maar ook in de vrije sector. Een WD-motie waar in om die bestuursovereenkom sten werd gevraagd, kreeg de steun van CDA en PvdA maar werd afge wezen door PSP/CPN/PPR. Klein links is bevreesd dat de bouw van de duurdere huizen ten koste gaat van het aantal goedkope huurwo ningen. Morsebel Van der Vlist vindt overigens dat Leiden niet sneller moet bouwen om woningzoekenden uit de regio huisvesting te bieden. Integendeel, zo zei hij: "Leiden heeft geen op- vangfunctie voor het landelijk bied". Uitgangspunt van streekplan is dat gemeenten In de Leidse regio werden overi gens nog twee gebieden aangewe zen voor woningbouw. Het gaat om de Morsebelpolder in Oegst- geest en de Bloemerd 2 in Leider dorp. Tijdens de vergadering van Provinciale Staten werd duidelijk dat de bouw van de 500 woningen in de Morsebel (achter Haaswijk) niet gelijk betekent dat Leiderdorp en Voorschoten minder mogen bouwen. Leiderdorp was daarvoor bang en had op het laatste moment een brief naar de provincie ge stuurd. De passage in het streek plan waarin stond, dat de bouw in Oegstgeest moest worden wegge haald in Leiderdorp of Voorscho ten, werd geschrapt. "De gemeen ten in de Leidse agglomeratie zoe ken dat zelf maar uit", aldus Van der Vlist. In de Mosebelpolder was overi gens eerst een bedrijfsterrein ge pland. Nu zijn er nog enkele hecta re voor bedrijven gereserveerd, maar dat is toch te weinig, zo vindt de provincie. Nabij het andere Oegstgeester bedrijfsterrein Rhijn- front komt daarom een uitbrei ding. Die uitbreiding is nodig omdat er te weinig ruimte is in de Leidse re gio voor ondernemingen die zich willen vestigen. Er zijn grote be- het zwaren tegen mogelijke locaties als de Oostvlietpolder en daarom ben. In eerste instantie moeten die bedrijven zich maar vestigen in Noord-Holland bij Schiphol zelf (de Haarlemmermeer), maar er is ook vraag naar terreinen in Zuid- Holland. De gemeenten hebben dat ontdekt en willen daarvan alle maal een graantje meepikken, maar gedeputeerde Van der Vlist maakte gistermiddag duidelijk dat alleen Den Haag, Leiden en in min dere mate Alphen aan den Rijn in aanmerking komen voor dergelij ke bedrijfsvestigingen. Een motie van het CDA. die werd ondersteund door de SGP en de RPF/GPV. om meer mogelijk heden te scheppen voor bedrijfs vestigingen in het oosten van de Bollenstreek, werd niet klakkeloos overgenomen door Gedeputeerde Staten. Vooral in Hillegom, Lisse en Sassenheim zou er soepeler moeten worden opgetreden. Het Regionaal Economisch Overleg, waarin ook de gemeenten zitten, heeft een provinciale subsidie ge kregen om de belangstelling van de bedrijven voor vestiging daar te onderzoeken. Aan het eind van dit jaar is dat onderzoek afgerond en dan zal pas definitief worden be sloten over soepelere regels voor bedrijfsvestigingen. Gedeputeerde Van der Vlist zei nu al nadrukkelijk dat de gemeen ten niet te veel hoop hoeven te heb ben. "Ik wil niet de indruk wekken naar de streek toe, dat het beleid verandert", merkte hij op. En zijn CDA-collega W.H.M. Aalbers: "Wij zullen zeker geen ruim baan geven voor allerlei ontwikkelingen" LEIDEN - De Leidse Politie Sport Vereniging (LPSV) heeft in de loop van haar bestaan een vaste stek verworven in de stad. De vereni ging heeft niet aleen bijgedragen aan het stimuleren van uiteenlo pende sporten, zij bracht zelf spor ters van kaliber voort die vooral op politietoernooien hoge ogen gooi den. Daarnaast staat de LPSV alle jaren paraat als het gaat om het or ganiseren van sportevenementen. door Henk van der Post De vereniging bestaat 60 jaar. Dat wordt onder meer vandaag ge vierd met een internationaal zaal voetbaltoernooi in de Groenoord- hal waaraan 36 politieteams deel nemen. Vanmorgen om half tien is dat voetbalfestijn geopend. En als vanouds wordt er tussen de ver- ste instantie hun eigen woningzoe- het streekplan tevens gekozen kenden huisvesten. Maar ook niet voor een vergroting van het Zoe- meer dan dat, zei de gedeputeerde, terwoudse industrieterrein. De uit- richting kleine gemeenten die vrij- breiding heeft plaats aan de Ha- wel allemaal klagen over het gerin- zerswoudse Groenendijk, dat ge aantal woningen dat zij mogen grenst aan Zoeterwoude. bouwen. "We moeten de uittocht Ruimte is e van de stad naar het landelijke ge- in het Leidse voor ondernemingen bied voorkomen". die met Schiphol te maken heb- LEIDEN - Bewoners van de Horsten (Merenwijk) betalen in verhouding tot de hoeveelheid warmte die het oplevert teveel aan stookkosten. Dat is gebleken uit een onderzoek dat is ingesteld nadat bewoners aan de bel trokken. In een brief schrijft de werkgroep dat de stookkosten in verhou ding zeer ongunstig afsteken bij de hoeveelheid warmte die uiteindelijk wordt verkregen. Woningbouwvereniging Leiden heeft heeft zich inmiddels bereid ver klaard om samen met de inmiddels in de wijk opgerichte werkgroep te werken naar stookkostenverlaging. "We gaan binnenkort in overleg, en zullen dan praten over het vervangen van de huidige blokverwarmings- ketel door: of een verbeterde blokverwarmingsketel en dan ook een ieder geval nodig nauwkeuriger meetsysteem van het warmtegebruik, of door individuele •ketels". Bewoners die meer informatie willen, kunnen de volgende draaien: 213056, 212912, 212590 of 210871. LEIDSE KRONIEK OVER /MENSEN EN GEDANE ZAKEN Dat Leiden over een stadhuis- drukkerij beschikt, is vandaag de dag niets bijzonders: menige, wat grotere gemeente verkeert in dezelfde positie. Een paar eeu wen geleden was dat evenwel niet zo algemeen als nu. Toen op 15 november 1577 de vroedschap van deze stad, ongetwijfeld op aandringen van stadssecretaris Jan van Hout, ertoe overging een eigen drukkerij te beginnen en die te huisvesten in het raadhuis, was dat een unieke beslissing, want geen andere stad was Lei den in dit opzicht voorgegaan. In eerste instantie was de drukkerij opgericht om de privi leges, de aan de stad verleende voorrechten, in een oplage van honderd exemplaren te ver menigvuldigen. Op die wijze kon er een exemplaar aan elke stads bestuurder worden uitgereikt. Die wist dan precies waaraan hij zich te houden had. Wel werd de bepaling gemaakt dat na zijn af treden of bij zijn overlijden de stadsbestuurder het hem uitge reikte exemplaar moest inleve ren. Dat kwam dan weer in han den van zijn opvolger (vandaar dat er exemplaren bestaan waar op de laatste wijzigingen en aan vullingen met de pen zijn bijge schreven). Maar Van Hout, een admini stratief genie, had natuurlijk al lang de verdere voordelen begre pen die aan het bezit van een drukkerij verbonden zijn. Niet alleen liet hij allerlei officiële stukken op de pers drukken, zo als keuren (verordeningen) en overige mededelingen van stads wege aan de burgerij, maar ook wat wij 'formulieren' noemen. De voordelen van een drukkerij springen in het oog: het was niet meer noodzakelijk een bepaalde ambtelijke tekst iedere keer op nieuw uit te schrijven, maar de klerk kon een voorbedrukt vel papier pakken en daarop invul len wat de situatie vereiste. Dat <r&1 t-vn/3wH* zn,z:: tent pciitxij gSGatrfé.itfte mftfeeffu'baj) Gij fttfn-l^on fcrt potfócy ,tnt>c hidecfrjnftc "bay £j-po»ibty, attté U Gcrft act) a<y <fc*tr yj^o.^pcorrtttio.cn'öe 6o G<y ■fcjcrj jjctjoubcy te GGej«y ïx (cfjaöete 6<ttrtyiribicy "bcuttGGccjcy <oay uiectïxr ^oGacct.ctiujeoGcrquatn;. V.'tï tub* -t-i> «*-< „v. C^fooc maciibcy «né.Ke'&rie óafancijey ©^■fHittcy.opGcrficurtcGaybricjjufïxiié. y^v c* Pachier 0C "be ^iacfjtetjtbu^rcHbe jify fjujt- l«n. zond» - GGacr.jjtórugcficy "bc ficitebcy Gan gmeten' "bet GGa5c,"bicbc -25urcjc«:nKc|tcrcy Gay t[taï>é GGt- jcy.t'fjarcy écficGcy.oibc jonnet GGcbcr-jccyjcy (öay "icy ^iaifjtcr, jutfey mocjcy 'bocy rcparercy (VUct cy |aCbc ipacfytctjjeeij jccjjjcy fjc66cy IoLj'&c jofbcrcy Gay bicy ."bc GGcfcflc.Z'SiircjcE-mccftmy mitf-'bcjcy «ey f^uy 6cljoubcy>ommctot'£>tabe6cl£Ou|',G<r§ujTr, enöe^córujxt tc mocjcy GGccbcy. Gij. t*r«Betc <S\.fooccjc6oubcy |»jybc6otcr-marctGay fttiot- li r °CZCcn mittcï GG1J30 te ontffugtcy«nbo tey ï-vr-' t<o<Oiic(fu^rcy tcy faiijj(tcy,GGcGcctc fïujtej^cjchjcljl Latuc^<\0cy ,^c>:ut Gan^e fotccmarct.ujtjjacn- W— oJ* Hicwbcmaficrftojc.MCopcney.jOMbctGcyjancj fr-v— k-v t-v r^v'^w-GayWy ruit eiiuje GGarey te mocgt) fc&tUn of 6<Ut- t«l).tc(cRejjopGet6curtcGfly^rUpon^ey. Een manuscript waarin gebruik is gemaakt van de zogenaamde civilité-letter. Van Hout gebruikte dat lettertype vaak omdat die het meeste gelijkenis had met de gewone schri jfletter en dus gemakkelij ker leesbaar was voor de burgers. 1593. aan de inrichting van de drukkerij is besteed. Voor de aanloopkosten, een houten pers en lettermateriaal schoot Van Hout een bedrag van 530 gulden, 14 stuivers en 18 penningen voor. LEIDEN HAD ALS EERSTE EEN STADHUISDRUKKERIJ De tijd van toen. Onder die titel komen wekelijks men sen en gedane zaken aan bod uit de rijke geschiedenis van Leiden en omgeving. Zes au teurs zullen om beurten een bijdrage leveren. Vandaag de derde aflevering van de heer R. Breugelmans, con servator westerse gedrukte werken bij de universiteits bibliotheek aan de Witte Singel. (foto Wim Dijkman» kon dan snel en eenvoudig wor den vermenigvuldigd. Zo bezit het gemeentearchief bijvoorbeeld een serie 'Voor waarden tot verpachting van ste delijke accijnsen' waarbij van dergelijke formulieren gebruik is gemaakt. Het bespaarde de kler ken, en dus de stad, veel (dure) schrijftijd. Het drukken van de formulieren kostte de stad enke le guldens aan papier en arbeids loon. Wat we hier zien gebeuren - en dat is een tweede uniek feit in verband met de raadhuisdrukkc- rij - is de eerste aanzet tot mecha nisatie van ambtelijke werk zaamheden. Dankzij een rekest van Jan van Hout, dat hij in 1597 opstelde omdat de stad 1200 gulden van hem eiste, weten we vrij nauw keurig hoeveel geld in de loop van vijftien jaar, tussen 1578 en Daarmee was nog niet alles in re kening gebracht, want de aan schaf van een cursieve letter komt niet in Van Houts staatje voor. Ik schat dat de totale druk kerij tussen de 550 en 600 gulden heeft gekost. Omgerekend in de huidige geldwaarde een bedrag tussen de 55.000 en 60.000 gul den. Voor dat bedrag beschikte Van Hout over vier verschillende let tersoorten: een romein, in drie grootten; een cursief, een goti sche letter (door Van Hout Duytsch of Nederduytsch ge noemd) en een civilité-letter, eveneens in drie grootten (door hem 'geschreven' genoemd. Van dit lettertype is een voorbeeld gegeven in de illustratie). De ci- vilité heeft Van Hout veel ge bruikt. waarschijnlijk omdat dat lettertype voor de gemiddelde burger wegens gelijkenis met de gewone schrijfletter beter lees baar was dan de romein. Daar naast had hij nog in de letterkas ten twee aparte series hoofdlet ters liggen. Het resultaat van het rekest van Jan van Hout was overigens dat de stad hem de 1200 gulden kwijtschold en hem het letterma teriaal in eigendom overdroeg, zodat hij vanaf 1597 bij al zijn an dere drukke werkzaamheden ook nog drukker was. Wc moe ten ons daarbij natuurlijk niet voorstellen dat Van Hout zelf het zet- en drukwerk deed. Daarvoor huurde hij professionele zetters en drukkers in. Op deze nieuwe basis heeft Van Hout 'op de raadhuispers nog veel gedrukt, zoals het be langrijke 'Der stadt Leyden diensi-bouc van 1602'. Maar toen hij op 12 december 1609 over leed, bleek dat hij in zijn testa ment geen maatregelen had ge troffen met betrekking tot de drukkerij. Zijn erfgenamen pro beerden het lettermateriaal aan de stad te verkopen, maar von den daar geen gehoor. Vermoe delijk is het over een aantal Leid se drukkerijen verspreid ge raakt. Als einde een anti-climax voor een zo belangrijke en unie ke onderneming. schillende teams een stevig bal letje getrapt. Want als echt zacht zinnig staan die toernooien niet be kend. Ter gelegenheid van dat jubi leum is een boekje verschenen waarin onder anderen oud-hoofd inspecteur D.J. Verzijden de ge schiedenis beschrijft van de Leidse Politie Sport Vereniging. De bij ve len bekende politieman - die bij on gewenste samenscholing nogal eens de zin 'Scheer je weg volk' be zigde - heeft het voorrecht in die geschiedschrijving zichzelf in niet onbelangrijke mate ten tonele te voeren. Per slot van rekening was Verzijden jarenlang een van de be tere schermers van het korps. Gedurfd Op 1 juni 1927 werd de Leidse Politie Sport Vereniging opge richt. De mannen van het eerste uur waren: M. Frank, voorzitter; J. Vleerbos, secretaris; J.B. Straat hof, penningmeester en de be stuursleden K.W. Wijk en C.J. van Hoeyen. Verzijden komt in zijn his torische schets tot de conclusie dat het toch eigenlijk wel een gedurfd initiatief was. Zo'n 60 jaar geleden namelijk waren er niet veel politiemensen in het Leidse die de noodzaak inza gen van sportbeoefening. De auto riteiten waren helemaal geen voor stander van het bedrijven van sport door de politie. Bovendien zat er een crisis aan te komen en centen voor sportieve gebeurtenis sen waren er niet, althans voor dat doel werd geld niet beschikbaar gesteld. Vandaar dat er een beetje lef voor nodig was om de plannen door te zetten. In die eerste jaren waren het vooral onderlinge wedstrijden die werden georganiseerd door de iets jongere (1930) Nederlandse Politie Sportbond. De takken van sport waren voetbal, zwemmen en wan delen. Al snel groeide bij het be stuur van de vereniging het besef dat de relatie burgerij en politie door sport kan worden verbeterd. Een idee dat overigens nog steeds overeind staat bij de vereniging. Op het NBLO-terrein aan de Zoeterwoudesingel kwam het ge regeld tot een voetbaltreffen met studenten, militairen en werkne mers van fabrieken en kantoren. "Zo konden veel Leidenaars, die door de benarde vooroorlogse eco nomische omstandigheden versto ken waren van werk, zich als speler en/of toeschouwer ontspannen", is de wat merkwaardige conclusie van Verzijden in het jubileumboek omdat over voetballen tegen werk lozen helemaal niet wordt gespro ken. Bovendien werd er soms, vol gens Verzijden een laag, entree geld geheven. Maar in de meeste gevallen waren de voetbalwedstrij den gratis. Bakermat Op andere sportgebieden wer den eveneens activiteiten ont plooid. M. van Hilten en J. Barends waren de grote mannen achter de zwemsport. Hoogtepunt was de jaarlijkse strijd tegen de zoge naamde Kwak-ploeg van de ereplaquette omdat zijn groep NZHTM. Inspecteur Van Wijk in spireerde veel ïeden deel te nemen aan wandeltochten. Sinds 1932 werd meegelopen in de Nijmeegse Vierdaagse. En op gebied van schermen, zijn het de heren Ham, Berger, Paling. Vermeer en Rempt geweest die zich bijzonder hebben ingespannen. Een aantal van hen is bijzonder actief geweest om na de Tweede Wereldoorlog het sportgebeuren weer op poten te zetten. Ter gele genheid van het 20-jarige bestaan in 1947 slaagde de vereniging er ondanks de moeilijke na-oorlogse omstandigheden in een groot toer nooi te houden dat veel oudere Lei denaars zich volgens Verzijden nog goed herinneren: Politie Ze ven Landen Sporttoernooi, een strijd tussen politiemensen uit tal van Europse landen. Leiden werd de bakermat van de Union Sportive des Polices d'Eu- rope (USPE). Tijdens het toernooi in Leiden werden plannen ontwik keld om te komen tot zo'n Europe se organisatie van sportieve poli tiemensen. Een paar jaar later werd in Parijs die club opgericht. Een groot aantal activiteiten volgde. Politie-instructeur West- broek was initiatiefnemer van de Leidse Houtloop, de Kerstloop, de strandloop in Katwijk en de Leidse Singelloop waaraan duizenden mensen jaarlijks meedoen. Daar naast droeg Westbroek bij in de sportprestaties van veel politie- Bekende na-oorlogse sportmen sen. naast Westbroek en Verzijden, die tot drie keer toe de finale haal de tijdens Europese schermkam- pioenschappen voor politiemen sen en een keer met de gehele equi pe kampioen werd, waren onder anderen De Vos (schermen) en John Nieumeyer (atletiek). Aan het eind van zijn verhaal stelt Verzij den dat het doodzonde is dat de schermafdeling in de jaren zeven tig ter ziele is gegaan. Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de Leidse Politie Sport Vereniging worden in het ju- biluemjaar tal van activiteiten ge houden. Een greep daaruit: korps- badmintontoernooi (4 maart, 3-Oc- toberhal), receptie (1 juni, politie bureau), viswedstrijd (29 augustus, staalfabriek Verto). volleybaltoer nooi (18 november, Broekplein) en een tafeltennistoernooi (8 decem ber, Docoshal). Telefoon In de rubriek Lezers Schrijven van gisteren stond onder het kopje 'Te lefoon' een ingezonden brief van mevrouw A.M. van Harlevelt. On der die brief stond een onjuist adres. Het juiste adres is: Boshui- zerlaan 38. 2321 SH Leiden. Zwervers Naar aanleiding van het artikel over de Leidse zwervers in deze krant en een ingezonden brief van C.W. Kistemaker over daklozen wil ik graag het volgende opmerken. In wat voor maatschappij leven we toch dat een instantie met ruim 20 bedden de deur gesloten houdt in geval er sprake is van noodge vallen zoals met de koude van de afgelopen dagen. Volgens de nieuwsberichten zijn er records gebroken. En die paar zwervers die Leiden telt moeten maar buiten ronddolen omdat er voor hen geen plaats is in de op vangcentra. Ze zijn geen misdadigers, geen psycho-sociale probleemgevallen, geen geestelijk gestoorden en waarschijnlijk ook niet gelovig. Het zijn armoedzaaiers die van de ene instantie naar de andere wor den gestuurd en ze moeten maar zien hoe ze overleven. Als een dezer dagen een van hen overlijdt, ja, dan schaamt men zich en denkt: we hadden hem/haar toch voor een paar weken een slaapplaats kunnen aanbieden. Of kost dat teveel? Alsof er niet ge noeg subdsidiegelden ontvangen worden. Ik vraag me af waar die christelij ke of humanitaire instelling is die belangeloos voor de medemens op komt. Die instelling die niet in bu reaucratische rompslomp is ver zand en die op kosten van de staat bedden beschikbaar stelt voor die paar zwervers die Leiden telt. E.R. Taal. Langestraat 71. Leiden. DIEFSTAL - Een 25-jarige man is gisteren in Rotterdam aangehou den op verdenking van diefstal. Op woensdag had de man, die drugsverslaafde is, uit de schou dertas van een 26-jarige Leidse vrouw een portemonnee gegrist. De vrouw was in staat een nauw keurige omschrijving te geven. Op basis hiervan kon de spoorwegpo litie de man inrekenen. Wandeling Zondag 25 januari wordt er een natuurwandeling georgani seerd door het IVN, afdeling Lei den. De wandeling begint om 13.00 uur bij de ingang van de Horstlaan in Voorschoten en duurt ongeveer twee uur. Bandavond Drumfanfare F.B.L. houdt op zaterdag 24 januari een band avond in het Antonius Clubhuis aan de Lange Mare 43. aanvang 20.30 uur. Vrijwilligers De stichting telefonische hulp dienst kan vrijwillig(st)ers ge bruiken. Als u ouder bent dan 23 jaar en belangstelling hebt voor dit werk, kunt u nadere inlichtin gen vragen door te schrijven naar: Telefonische Hulp Dienst, Postbus 495, 2300 AL Leiden. Dansavond Op zaterdag 24 januari orga niseert muziekvereniging 'De Burcht' een gezellige dansavond in haar Burchtvesting aan de Aalmarkt 9, aanvang 20.00 uur. Wanneer de vorst aanhoudt is Aalmarkt 9 zondag van 12.00 tot 17.00 uur geopend voor schaats liefhebbers.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 15