List en Shaffy in een kussengevecht 'Pissebetter': slechte beurt van 'Imperium' Analytische versobering van 'Romeo en Julia' Bands uit Katwijk en Leiden trekken veel belangstelling acteren achter de tafel Bommelding stoort W.F. Hermans Politici PAGINA 18 KUNST MAANDAG 19 JANUARI 1987 KUSSEN - een programma van Ramses Shaffy en Liesbcth List. Regie: Haye van der Heyden. Decor: Peter van Schaik/Sidney Feith. Musici: Nico van der Lin den (piano), Fred Snel (bas) en David Weiss (slagwerk). Gezien op 18 januari in de Leidse Schouwburg. LEIDEN-Deouder als 'Pastorale'. 'Sammie' en 'De Shaffy-cantate', die als toegift werden gebracht, gaven onbe doeld de kracht van vroeger aan. Vanaf 1963 kennen ze elkaar: Liesbcth List en Ramses Shaffy. Het duo dat geen duo genoemd wil worden, omdat ze allebei hun eigen weg gaan en slechts af en toe willen optreden omdat ze van elkaar houden. Liesbeth List en Ramses Shaffy hebben met 'Kussen' geprobeerd een programma te maken, waar in. zoals ze het in een radio-inter view noemden, zonder enige schaamte 'de inhoud van het le ven' zou worden prijsgegeven. Dat moest gebeuren in een ont spannen sfeer. Die ambiance was uitgewerkt in hel decor: ze speelden temid den van allerlei grote en kleine kussens, waarin ze zich konden neervlijen. Ze hielden er zelfs een kussengevecht. Met de toe schouwers. Getweeën slaagden ze er maar ten dele in om met hun liedjes een boeiend leven over het voet licht, te brengen. Ik had af en toe graag zo'n sloopje bij de hand ge had om hun stemmen te smoren. Vooral als het fenomeen liefde (al dan niet gelukkig) ter sprake kwam. Zo wee. zo sentimentcel en zulke obligate teksten. Tek sten die niet bepaald op maat ge schreven waren. De stemmen moesten zich haasten om ze bin nen de melodie te persen De kracht van List is deze: zin gen op orkaankracht, zonder poespas. In de schitterende, maar toch zo eenvoudige creaties van Frank Govers, kwam ze het meest tot haar recht in de chan sons. Vooral aan het eind was dat nog eens duidelijk waarneem baar toen ze Brel-nummers als 'Amsterdam' en 'Brussel' met veel verve bracht. In de liedjes waarin ze de dood van een muis betreurt of ten strijde trekt tegen de hash, heeft ze te veel weg van een kind dat toneelspeelt. Shaffy kan zich door zijn uil straling eigenlijk van alles per mitteren. Je ziet het leven in hem bruisen Dat kwam het best over in 'Sinds ik weer alleen ben' Hij bewees dat hij nog steeds niet te oud is om naar een Griekse disco te gaan. De armband aan de wap perend hand boven zijn hoofd rinkelde van ongebreidelde le venslust. Hoe woest dat vroegere leven van hem ook geweest mag zijn, zijn stemgeluid heeft daar niet onder te lijden gehad 'De lusteloosheid' (een van de liedjes met een goede tekst) bracht hi j in zijn slank gesneden, zwart-zijden broek nog als een jonge God. Het idee voor dit programma is ontstaan tijdens een avondje sa men op de kussens bij Ramses thuis. Die intimiteit komt goed naar voren in 'Kussen'. Maar af en toe zijn de liedjes en kleine conférences flauw. Toch moeten List en Shaffy om de tien jaar worden herinnerd aan de uit spraak: "Tot de dood ons scheidt, willen we samen blijven zingen". SASKIA STOELINGA Gehoord op zaterdag 17 januari in het LVC: Les Zazous; Gijs van der Bent - gitaar; Jan van der Plas - gi taar en zang; Mare Laman - bas en zang; Marcel Willemsen - drums. In het voorprogramma: Cadillac Walk. LEIDEN- Afgelopen zaterdag presenteerde de Katwijkse band Les Zazous haar nieuwe single in het LVC: "Another Town" Uit gebracht in eigen beheer, dat wel. Na opnames voor VARA's Popkrant in '84, bestond er wel iswaar belangstelling voor de groep vanuit de platenwereld. maar een contract werd nooit ge tekend. "We wilden geen c<?nces- sies doen op het commerciële vlak", aldus gitarist en zanger Jan van der Plas. Door de sterk dalende ver koopcijfers durven platenmaat schappijen nauwelijks nog nieu we bands te contracteren.'Oude namen, oude geluiden' is het cre do in Hilversum. En ook de radio en tv brengen zelden iets nieuws Kwaliteit wordt voornamelijk af gemeten aan het aantal verkoch te platen. Hoe hoger de hitnole- ring. des te beter de artiest. Als men tenminste de disc-jockeys en tv-presentatoren moet gelo ven. Zo worden de Havenzan gers door Jan Rietman aange kondigd als 'een band van wééé- reldklasse en wordt de nieuwe single van Annie Schilder door te. Maar dat er nog meer leuke muziek gemaakt wordt in Neder land bewezen Les Zazous, met Cadillac Walk in het voorpro gramma. nog eens ten overvloe de. zonder overigens het predi kaat van 'wereldband' te verdie nen. Die pretentie hebben ze dan ook niet, ze kennen hun eigen (technische) tekortkomingen. De leden spelen, degelijk, maar niet virtuoos. Live komen ze het best tot hun recht, hetgeen het talrij ke publiek iti de loop der jaren ook in de gaten had. De muziek van Les Zazous. die zich nog het best omschrijven laat als popmuziek met invloe den uit de jaren zestig, ging er in elk geval in als koek bij de toehoorders, niet in het laatst door de aanstekelijke vrolijkheid van de vier muzikanten. Wat meer afwisseling in tempo en vo lume zou evenwel gewenst zijn geweest. En dan Cadillac Walk. Deze Leidse band. die er net niet in slaagde om de finale van de Gro te Prijs te halen, staat de laatste maanden volop in de belangstel ling. Eind deze maand worden opnames gemaakt voor VARA's Popkrant en de kans is boven dien niet ondenkbeeldig dat het nummer 'Boom-boom' op single verschijnt. De R&B van het Leidse viertal kende zaterdag wèl de broodnodige variatie, re den waarom tijdens dit optreden het publiek iets enthousiaster Hoe dan ook, de toekomst ziet er voor beide bands vrij zonnig uit. Voor Les Zazous bestaat thans belangstelling uit het bui tenland. Positieve recensies ver schenen onder meer in het Ame rikaanse 'The Bob' en in het Franse Nineteen". Bovendien bestaat de kans dal "Wake up. wake up' in Frankrijk op single wordt gezet. En ook voor Cadil lac Walk begint het nu pas goed. Gelukkig is er nog meer muziek dan die. welke op Radio III voor namelijk de ether in gekwakt wordt. HERMAN JOUSTRA Renée Fokker Romeo/Julia door Studio's Onafhan kelijk Toneel. Met: Renee Fokker. Chris Vinken, Marc Warning en Ma rijke Kraft. Regie: Mirjam Koen. De cor: Marijke Kraft. Gezien op 16 ja- het LAK-theater te z ROTTERDAM - Waar de rolver deling bij Shakespeares 'Romeo and Juliet' minstens twintig per sonages opvoert, volstaat Stu dio's Onafhankelijk Toneel met twee actrices en twee acteurs. Renée Fokker en Chris Vinken spelen de rol van Julia en Ro meo. Het ligt voor de hand om er verder van uit te gaan. dat Mare Warning en Marijke Kraft de an dere rollen voor hun rekening nemen - maar dat ligt toch iets anders. In het programmaboekje wor den deze laatsten terecht ge noemd: ensceneurs. Ze zijn als het ware de manipulators, de re gelaars van het spel, waarvan de tragische afloop voor één van de beroemdste liefdesparen uit de literatuurgeschiedenis al bij voorbaat vaststaat. Je hoeft dus als toeschouwer niet steeds te weten welk personage ze op een bepaald ogenblik spelen. In eer ste instantie gaat het om wat ze doen. Het is een restant van de oorspronkelijke verhaallijn, die hier (gezien de reputatie van dit gezelschap) builen verwachting redelijk goed herkenbaar blijft. Het handelen van de beide 'ensceneurs' staat voor de gehele constellatie van intriges en lis ten. die onherroepelijk tot de juist daarom tragische dood van het liefdespaar leidt. Doordat al le overige bij het drama betrok ken personen op de achtergrond verdwijnen, komen Romeo, en vooral Julia in het middelpunt te staan. Toen deze groep mensen onder regie van Mirjam Koen eerder samenwerkte, was dan ook de titel van de voorstelling 'Alleen Romeo en Julia'. Deze voorstelling is ontstaan uit de ge zamenlijke wens om die samen werking van toen verder te ont wikkelen. 'Met grimmig plezier, maar ook vol mededogen tonen wij u...' staat er in de prgramma-aan- kondiging. Dat verraadt al het spelelement, dat in deze benade ring van analytische versobering de nadruk krijgt. Men 'toont', en is er klaarblijkelijk niet op uit om aan emoties te appelleren, on danks 'plezier' en 'mededogen'. Als Julia van de dood (eigenlijk de verbanning) van Romeo hoort, gooit zij zich van de mo derne fauteuil met het gezicht in een bak met water. Dat is bewust gespeelde wanhoop - als toe schouwer moet je genoegen ne men met het theaterbeeld dat al dus gerealiseerd wordt. Van dit soort beelden moet de voorstelling het hebben. De drei ging van de bloederige taferelen is bijvoorbeeld al snel zichtbaar aanwezig in de vorm van een boom van ijzerdraad met daarin messen verwerkt. De bloederige taferelen zelf ontbreken. Het werken vanuit en met de vier zui len, die het toneelbeeld beheer sen, levert soms bijna choreogra fische patronen op. Het acteren zelf is een zwakker punt. Ook al mag je dat hier niet op relaisme en inlevingsvermogen beoorde len, verstaanbaarheid zou toch zeker wel een criterium moeten zijn. De beide heren laten het nog wel eens afweten. Demonteren en daarna weer opbouwen. Probeer het eens met de cassetterecorder, en je houdt gegarandeerd enkele onderdelen over. Het apparaat is misschien onbruikbaar geworden; je visie op dat ding is in elk geval anders geworden. Iet.s dergelijks heelt in deze eigenzinnige Romeo/Ju lia plaatsgehad. WIJNAND ZEILSTRA 'Pissebetter' van 'Imperium'. Tekst en regie: Jackie Labordus. Gezien op 18 januari in hel Microtheater, Lei- LEIDEN - Op de achterflap van het programmaboekje van de kindertoneelvoorstelling 'Pisse better' staat een 'bon voor een gratis proefpakket'. Wie het in vult krijgt speciale luiers thuis, de Optifit Junior voor overdag, de Optirest voor 's nachts. Wie vult die bon in? Niet de kinderen vanaf 6 jaar die onder het mom van kindertoneel volkomen ten onrechte naar het Microtheater zijn gelokt. In eerste instantie lijkt 'Pisse better' te gaan over het bedplas sen van kinderen, waarvan je dot, gegeven de leeftijd, niet meer verwacht, later blijkt dat 'incontinentie' in het algemeen te zijn. Zo blijkt de tante van de hoofdpersoon en bedplasser sinds een operatie haar plas te la ten lopen. Incontinentie, legt ze tijdens een spreekbeurt op de school van haar neef uit is dat mensen hun plas en poep laten lopen, ze kunnen daar niks aan doen en er zijn er 500.000 in Ne derland. Na afloop van de voor stelling krijgt een mevrouw van de Landeliike Vereniging Incon tinentie kort het woord, waarna ze aan de acteurs bloemen geeft. En wij hopen maar dat de klein tjes begrijpen waarom die me vrouw zo blij is en dat ze straks misschien weer lekker mogen gaan schaatsen. Incontinentie als onderwerp voor kindertoneel. Dat veronder stelt een levendige fantasie. He laas blijft de fantasie beperkt tot de onderwerpkeuze, de voorstel ling was oersaai. Maar eerst de positieve dingen. Jaap Slagman zette als enige een helder perso nage neer. Bart in 't Veld had mooie muziek gemaakt voor twee liedjes, die onmiskenbaar tot de hoogtepunten van de vc stelling behoorde. En voor rest was het pet. Het spel blijft beperkt tot roepen en krijsen ter wijl de hoofdpersoon in zijn spel varieert van zacht eitje tot boter zacht eitje. De juffrouw van de klas gebruikt zinnen als "wel valt me op dat de gemoederen erg verhit zijn" terwijl de vader de 10-jarige bedplasser zegt dat hij er met zijn vriendin over moet praten. "Als het je beste vriendin is dan laat ze je niet zomeer zak ken". Geen best beurt van 'Impe- nUniRADBOUD ENGBERSEN. Doorzichtig spel Bergonzi-trio Het Trio Bergonzi, bestaande uit Da niël Weissmann, viool, Fredéric Lai- né, altviool, en Alain Courmont, Cel lo, met werken van Schubert, Rous- sel, Dohnanyi en Mozart. Gehoord op 18 januari in het Groene Kerkje. OEGSTGEEST - Het licht van de winterzon, dat zondagmiddag door de Groene Kerk speelde, vormde een stemmig decor voor het openingstuk, het eendelige strijktrio nr. 1 in Bes van Schu bert. Het Trio Bergonzi, dat ge noemd is naar de gelijknamige Italiaanse vioolbouwer, gaf met een blijk van evenwichtig en doorzichtig ensemblespel. Men kon horen dat een strijktrio de mocratischer is dan een strijk kwartet. waarin de tweede violist vaak een ondergeschikte rol ver vult. Een trio is dan ook geen on volledig kwartet, maar vormt een eigen karakter en heeft zijn eigen muziekliteratuur, die weliswaar minder uitgebreid is dan die voor vier strijkers maar toch mo numentale composities bevat. Klonk Schubert nog enigszins gereserveerd, in Roussel en Doh nanyi kwamen de musici steeds meer op dreef. Roussel (1869- 1937), oorspronkelijk een zeeka pitein, componeerde als autodi dact en ontwikkelde een eigen stijl, lyrisch van karakter met verrassende samenklanken. In zijn strijktrio kon de altist Frédé- ric Lainé.zijn hart ophalen in het middendeel met een lange altso lo. Het speelplezier kwam bij hem het meest van de drie naar voren. De cellist Alain Courmont beschikt over een soepele tech niek waarmee hij zich aanpaste aan de lichtere klank van de viool en de altviool. Daniël Weissmann leidde het geheel onopvallend maar met vaste hand. Tenminste voor de pauze, want het beroemde zesde lige divertimento in Es van Mo zart, dat na de pauze werd ge speeld, bleek in dit programma wat lang te duren. De concentra tie viel soms weg, waardoor de violist hier en daar zeer valse no ten produceerde. Het vierde deel. een thema met variaties, klonk daarentegen wel overtui gend. evenals het laatste stuk voor de pauze, de serenade op. 10 van de Hongaarse componist Ernst von Dohnanyi. Ondanks de kleine bezetting geven de vijf delen soms een symfonische in druk en doen denken aan de se renade voor strijkorkest van Tsjaikowski. Het Bergonzi trio ontwikkelde een warme klank in de hartstochtelijke melodieën, die werden afgewisseld door een driftige fuga als tussenliggend scherzo. Het volgende concert in deze kerk is op zondagmiddag 15 fe bruari en wordt gegeven door het Neues Glinka Kwartet. FRANK DEN HERDER. Neerlandicus prof. Borgers (69) overleden LEIDSCHENDAM (ANP) - De emeritus-hoogleraar moderne Ne derlandse letterkunde, prof. dr. G. Borgers. is eind vorige week op 69- jarige leeftijd in zijn woning in Leidschendam overleden Hij ge noot in vakkringen maar ook daar buiten een grote reputatie als we tenschapsman. Gerrit Borgers werd na een le raarschap, dat hij combineerde met een redacteurschap van het tijdschrift Podium, in 1954 be noemd tot hoofdconservator van het Letterkundig Museum in Den Haag. Dat is hij tot 1978 gebleven, waarna zijn benoeming volgde tol hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. De crematie is morgenmiddag in Ockenburgh. AMSTERDAM (GPD) - De schrij ver W.F. Hermans heeft gister avond zijn lezing ter gelegenheid van de openingsfestiviteiten van theater De Balie niet ongestoord kunnen houden. Een bommelding dwong hem en de vele toehoorders het vernieuwde pand voor een uur te verlaten. Hermans werd tijdelijk ondergebracht in het nabijgelegen hotel Marriott. Het publiek moest op straat of in de cafés van het Leidseplcin wachten op het 'sein veilig'. De demonstranten met hun duidelijke teksten tegen Hermans' optreden in Zuid-Afrika waren toen al lang vertrokken De teksten van de demonstran ten. die voor het begin van de lite raire bijeenkomst (onderwerp: Eerste zinnen van romans) in de verwarmde hal mochten staan, wa ren in duidelijk Nederlands of Zuidafrikaans proza gesteld: 'Her mans. hoe lang ben je nog verze kerd, Haha', 'Herman de stem van het regiem', 'Vrijheid van menings uiting slegs vir Hermans, Botha, Reve. Heldring. Oltmans en Quint'. terwijl Hermans ook nog op één lijn werd gesteld met de omstreden Franse literator Celine: 'Celine Hermans collaborateurs'. Terwijl 'Mandela vrij' werd ge roepen en het Amsterdamse stads bestuur aan de kaak werd gesteld voor het laten optreden van Her mans, schuifelden de vele belang stellenden naar binnen. Voor hen werd nog een extra zaal met video installatie ingericht - de theater zaal zat stampvol - zodat ze de au teur zelf aan het woord konden ho ren. Hermans was al zeer vroegtij dig in De Balie aangekomen. Alles scheen rustig te gaan verlo pen tijdens de lezing. Een bommel ding zorgde echter voor de nodige opwinding. De politie gelastte ie dereen snel het pand te verlaten. Binnen enkele minuten was het aanpalende deel van de Amster damse binnenstad geblokkeerd door met zwaailichten dwars op de weg gezette politiewagens. Dé bommelding kwam voor de leiding van De Balie toch nog on verwacht. omdat men het hele ge bouw om zeven uur 's avonds nog nagekeken had op eventueel ver dacht uitziende voorwerpen. Er was niets gevonden. Later bleek een kelderluik te zijn vernield. De melding kwam binnen bij de poli- W.F. Hermans tijdens zijn lezing in 'De Balie'. tie. die geen risico nam. Hermans bleef dus voorlopig steken in zijn zuiver literair gehouden volzinnen. Hij had net wat explosieven gelegd onder de eerste zinnen in de ro mans van Vestdijk en boektitels van Gomperts. De letterkundige seance, die niet zo bar veel om het lijf had - Her mans zorgde wel de lachers op zijn hand te krijgen tijdens zijn vertoon van zwakke voordrachtskunst - werd na een uur voortgezet. Hij werd, als ware hij de held,.die net persoonlijk met gevaar voor eigen leven een brandbom onschadelijk had gemaakt, met daverend ap plaus begroet. Hermans was trou wens bij de melding van het po dium gestapt onder het uitroepen van: Waar gaan we naar toe... Dal was dus Marriott. Het kouwelijke oponthoud werkte niet inspirerend op de inte resse van het publiek - veel pers vertegenwoordigers en Hermans- fans - om in discussie te gaan met de omstreden Nederlandse schrij ver. Er mochten van de avond-leid ster Lien Heyting namens de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam ook geen politieke vra gen gesteld worden. Zo bleef dus ook de vraag achterwege waarom W.F. Hermans nogal veelvuldig sprak over Multatuli en diens Max Havelaar. Niet zo heel fijngevoelig deze keuze, omdat Multatuli toch de inlandse bevolking in bescher ming nam tegen het onrecht haar door het regiem aangedaan. Her mans leek al lang blij zo onge schonden uit deze Amsterdamse bijeenkomst te komen. Hij wilde onmiddellijk na de lezing geen commentaar geven op de bommel ding, maar haalde wel zijn onge schonden schouders op. AMSTERDAM (GPD) - In het ka der van de vele activiteiten waar mee theater De Balie in Amster dam de officiële opening van het vernieuwde gebouw viert, werd gistermiddag een Russisch stuk over Tsjernobyl gepresenteerd: 'De sarcofaag' van Wladimir Goc- barjev. De rollen werden onder lei ding van regisseur Peter de Baan voorgelezen door een gemengd ge zelschap van politici en acteurs. Hans van Mierlo had het grootste 'naturel', de andere politici, van wie je toch ook" een vertrouwdheid met optreden in het openbaar kunt verwachten, brachten het er min der soepel van af. Echt belangrijk was dat niet, het ging er toch voornamelijk om het publiek kennis te laten maken met een naar Russische maatstaven zeer kritisch stuk. Wat de dramati sche opbouw betreft is 'De Sarco faag' nogal conventioneel, met veel aandacht voor het plichtsgevoel van dokters in een ziekenhuis voor stralingspatiënten, en bewonde ring voor het heldendom van een aantal technici in de kerncentrale tijdens de ramp. 'Actrice' Andree van Esi toneelstuk 'De Sarcofaag'. 'acteur' Hans van Mierlo tijdens van liet Binnen die conventionele aanpak is er echter inderdaad veel ruimte voor kritiek, zowel op de gebrekkige manier waarop de hulpverlening op gang komt als op Scliiider Guttuso overleden de machthebbers die de hele zaak het liefst in de doofpot willen slop pen. Er is een echte schurk (Jaap Boersma). de directeur van de kerncentrale, een bureaucraat die zich verschuilt achter zijn supe rieuren. En er is een een plichtsge trouwe officier van justitie (Ton Lutz) die alles tot op de bodem wil uitzoeken. ROME (DPA) - De Italiaanse schilder Renato Guttuso is in de nacht van zaterdag op zondag na een langdurige ziekte in zijn woning in Rome overleden Hij is 75 iaar geworden. De kunstenaar, die sinds 1951 lid was van hel centraal comité van de Italiaanse communistische partij, geldt als een van de belangrijkste Ita liaanse schilders van deze eeuw. Zi jn stijl wordt omschreven als expres sionistisch realisme. Guttuso had in november de Italiaanse staat elf van zi|n belangrijkste doeken geschonken, waarondei ..de kruisiging", die als voorbeeld van zijn „realistisch expressionisme" geldt. De waarde van de schenking be droeg bijna acht miljoen gulden Vee! van de werken van de schilder zijn politiek getint. De uit een arm milieu stammende schilder stierf als miljonair. Hij was bevriend met Pablo Picasso en andere vooraanstaand'' schilders uil de 20e eeuw. Sinds de dood van zijn vrouw Mimise in oktober 1986 was Guttuso bedlegerig. De presentatie van het stuk, dat in opdracht van de Russische auto riteiten is geschreven en in Mos kou nog steeds volle zalen trekt, past in het streven van De Balie om haar theateractiviteiten te combi neren met politieke en actuele on derwerpen. De voorlezing van 'De sarcofaag' werd gevolgd door een lezing van de Engelsman Bryan Wynne over de risico's van de mo derne technologie. Binnen dat ka der was het interessant om van de inhoud van het stuk kennis te ne men. voor een echte opvoering leek het minder geschikt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 18