U f
tod®®®» i
Op het balkon van
de paus staan de
tulpen uit Nederland
Nederlandse medici
op zoek naar
werk in Portugal
Kwaliteit en snelheid houden bloemenhandel fleurig
Te veel
missen
in
Limburg
DONDERDAG 15 JANUARI 1987
Directeur Niek van Rest
van het Bloemenbureau
Holland: „Er zal best een
landje ter wereld zijn waar
op dit ogenblik geen Ne
derlandse bloemen te
koop zijn. In principe
gaan onze bloemen echter
de hele wereld over. Er
zijn een groot aantal ex
porteurs, van wie enkelen
gespecialiseerd zijn in
zeer vreemde en verre
markten. Die mensen zijn
in staat om de bloemen
letterlijk over de hele we
reld te sturen. En dat ge
beurt ook".
door
Bert Pol
Een heel mooi plaatje dus. dat er
ook dit jaar nog best fleurig zal
komen uil te zien. Toch zullen in
1987 alle zeilen moeten worden
bijgezet om de omzet van de Ne
derlandse bloemen, die nu nog
altijd rond de vier miljard gulden
per jaar is, in elk geval op hetzelf
de peil te houden als in 1986. Was
er jarenlang een groei van zes tol
tien procent in Nederland en
West-Duitsland, nu is er een stag
natie opgetreden in deze landen.
Ons land en de Bondsrepu
bliek zijn de twee belangrijkste
afzetmarkten. Verder zijn het de
twee landen waar bloemen ra
zend populair zijn. Van Rest wil
liever niet spreken van een stag
nerende verkoop, maar vindt een
stagnerende groei beter op zijn
plaats. „Onze aandacht is in de
komende tijd dan ook zeer na
drukkelijk op deze twee markten
gericht", aldus Van Rest van het
Bloemenburau Holland in Lei
den, het vijf jaar bestaande pro-
motingbureau van de talrijke
verschillende soorten bloemen
Verder loopt een andere niet
onbelangrijke markt terug. De
Verenigde Staten. De export
naar Amerika is voor het eerst
gedaald, namelijk met achttien
procent. „Dat is absoluut heel
jammer, want Amerika was nou
juist een land waar onze export
gigantisch is gestegen. We waren
gewend om met vijftig tot hon
derd procent te stijgen. Amerika
is vanuit het niets opgekomen
naar de derde plaats als export
land van snijbloemen", merkt
van Rest op. Aanvankelijk gin
gen er naar de VS alleen maar an
jers, rozen, chrysanten en gladio
len. Later werden andere Neder
landse bloemen geëxporteerd,
waaronder tulpen. „Dat waren
voor de Amerikanen exotische
bloemen".
De terugval van de uitvoer
heeft onder meef te maken met
de toenemende Colombiaanse
concurrentie. Colombia expor
teert aanzienlijk meer bloemen
naar de VS dan Nederland. Bo
vendien worden er in Amerika
zelf ook steeds meer bloemen ge
kweekt. Verder is de dollar be
hoorlijk gezakt, terwijl de (Co
lombiaanse) pesos nog dieper is
gekelderd „De concurrentiever
houding tussen Nederland en
Amerika is veel slechter dan tus
sen Colombia en de Verenigde
Staten. We waren nooit zo bang
voor de Colombianen, omdat ze
zich maar beperkten tot een aan
tal produkten. Dat is veranderd
De Colombianen komen ook met
steeds meer andere bloemen op
de Amerikaanse markt.
Assortiment
Door de dalende dollar en de
hoge transportkosten is de Ne
derlandse bloem duurder gewor
den. Volgens Van Rest moeten
nu de sterke punten worden uit
gebuit. Daaronder verstaat hij
onder meer het assortiment, dc
W 4
m
<i iWlilWiii WÊÊÊÊÊ
'...4
mt n i
HH
Niek van Rest, directeur Bloemenbureau Holland
de wereld kunnen worden ge
bracht. „Wij kunnen vanuit Ne
derland elke dag. elk moment, al
les leveren. Ons land heeft name
lijk een belangrijke troef in han
den. Door de centrale ligging
(denk aan Schiphol) is Neder
land nog altijd distributiecen
trum nummer één in de wereld
en bovendien is er een uniek Ne
derlands veilingsysteem. Ook
bloemen uit andere landen,
waaronder Israël. Kenia en Sin
gapore worden hier op de veilin
gen gebracht.
„Wij hebben het grootste deel
van de produktie, maar daar
naast fungeren we ook als het
distributiecentrum voor het we-
reldbloemengebeuren". beklem
toont Van Rest. „Klimatologisch
gezien zijn er landen die veel be
ter geschikt zijn voor het kweken
van bloemen. In Spanje bijvoor
beeld worden veel anjers en ro
zen gekweekt. Daar beschikken
ze dan wel over een produktieca-
paciteit. maar niet over een ver
koop- en distributiekwalileit.
Bloemen uit het buitenland wor
den via ons veilsysteem verder
afgezet in ons land en in andere
landen. Onze grootste zorg is op
dit ogenblik dat we onze voor
sprong met het veilsysteem ook
behouden".
Voorheen kende Nederland
twaalf bloemenveilingen. Nu zijn
er nog negen, waarvan Aalsmeer
de grootste is. „Negen concurre
rende veilingen is op den duur
niet ideaal", vindt Van Rest.
Vandaar dat gestreefd wordt
naar een zeker samenwerkings
verband, zoals er nu al bestaat
tussen 'Westland' en 'Bleiswijk'.
De vraag kan gesteld worden of
bloemen uit Spanje, de produk
ten van de concurrent dus, nog
op de Nederlandse veiling moe
ten worden gebracht. Van Rest
„Die bloemen komen toch wel.
Je kunt ze toch maar beter via jc
veiling laten lopen. Je hebt dan
controle op de kwaliteit en wat
nog belangrijker is, je houdt die
distributie in handen".
En door het snelle transport
zijn Nederlandse bloemen eerder
te koop in New York dan bloe
men die uit Los Angeles op de
Newyorkse markt verschijnen
„Onze know-how is de sleutel
van het succes van de Neder
landse produktie.
Nederlandse kwekers zijn ook
geen concurrenten van elkaar. In
het buitenland wel. De buiten
landse kwekers gaan met hun ei
gen bloemen naar de markt. Zij
komen elkaar dus tegen". De Ne
derlandse kweker daarentegen
brengt zijn~bloemen naar de vei
ling en is vanaf dat moment af
van de zorg van de verkoop. Hij
kan zich dus allereerst concen
treren op de produktie. Dat is al
een voordeel die hij heeft op zijn
buitenlandse collega.
Aanbod
Daarnaast is er op de Neder
landse veilingen een gigantisch
aanbod. Ook al zouden er hon
derdduizend van dezelfde sooft
bloemen tegelijk naar de veiling
worden gebracht, dan heeft dal
geen enkele invloed op de prijs.
„Als een Spaanse kweker te veel
bloemen ineens op de markt
brengt, zakt de prijs onmiddel
lijk", voegt Van Rest er aan toe.
Nu is er een stijgende export
naar Frankrijk, Engeland en
Scandinavië waar te nemen,
maar dit heeft de 'Amerikaanse
klap' niet kunnen opvangen, om
dat de bloemenproduktie is uit
gebreid.
„Ondanks die groei in deze
drie landen is dit niet voldoende
geweest om het prijsniveau van
de Nederlandse bloemen op een
aanvaardbaar peil te brengen".
De Nederlandse kwekers heb
ben dus geen goeie prijs voor
hun produkt ontvangen. Op en
kele uitzonderingen na, maken
de kwekers in ons land moeilijke
tijden door. Volgens Van Rest
zitten veel kwekers aan hun be
staansminimum. Hij verwacht
dan ook, dat een aantal kwekers
(er zijn er nog een kleine achtdui
zend) zal verdwijnen. „Hij moet
steeds meer produceren om een
behoorlijk inkomen te kunnen
krijgen. Dat betekent dat hij
weer moet investeren"
Toch blijft het de taak van het
Bloemenbureau Holland, die de
gezamenlijke bloemenwereld- in
ons land vertegenwoordigt, om
het fleurige produkt uit de lage
landen aan „de man te brengen".
Die bloemenwereld heeft bijtijds
ingezien dat een gezamenlijke
promotie noodzakelijk was. Van
daar de oprichting van het Bloe
menbureau, dat is gevestigd in
het Flower Centre in Leiden,
waarin ook nog enkele andere in
stanties die met bloemen te ma
ken hebben, zijn ondergebracht.
Omzet
De omzet bewijst dat er nog al
tijd heel veel bloemen worden
gekocht. Bewijzen de mensen
daarmee dat ze wat dichter bij de
natuur willen staan? „Het heeft
te maken met het beschikbare
inkomen. Mensen kunnen ge
woon bloemen kopen. Bloemen
blijven altijd, dat zie je door de
eeuwen heen, ze hebben altijd
een aantrekkingskracht op men
sen. Met bloemen kun je heel
veel zeggen, wat je anders mis
schien niet onder woorden kunt
brengen. Het meenemen van een
bosje bloemen naar iemand bij
wie je op visite gaat, is altijd
goed. Evenzo een bos rozen aan
de vrouw op wie je verliefd
bent", zegt Van Rest.
„Met bloemen kun je alle deu
ren openen. Als je schroeven of
moeren zou verkopen, zou dat
veel moeilijker gaan. Zo sponso
ren wij de paus Wij hebben een
contract van vijfjaar afgesloten
met het Vaticaan. Als de paus
met Pasen zijn Urbi et Orbi uit
spreekt, staan op het balkon van
de Sint-Pieter tulpen en chrysan
ten uit Nederland".
LISSABON - Portugal - vakantie
land. In de folders van reisbureaus
straalt zonnig, gastronomisch en
historisch Portugal jaarlijks tien
duizenden Nederlanders tegemoet
die op chartervluchten stappen
met bestemming Lissabon of Faro.
Maar steeds meer blijkt Portugals
aantrekkingskracht niet alleen te
liggen in strand, fado en vinho ver-
de. De afgelopen jaren zijn tiental
len Nederlanders in Portugal een
nieuw bestaan begonnen.
door
Sandra Nieweg
Veel pas afgestudeerde jongeren
voor wie op de Nederlandse ar
beidsmarkt geen plaats meer is,
kiezen voor een pioniersbestaan in
Portugal. Naast de vele landbou
wers. caféhouders en exploitanten
van campings vestigen zich de laat
ste tijd vooral (para)medici in Por
tugal. Alleen al in Lissabon en om
streken wordt hun aantal geschat
op boven de tien. Eén van hen is
Peter Gerrits (28), fysiotherapeut.
Na zijn vierjarige studie in Leeu
warden besloot Gerrits zijn vakan
tieoord Cascais tot vaste woon
plaats te maken. Zes maanden lang
^voonde hij in een oud Ford Tran-
'sit-busje op de camping van Cas
cais, op zoek naar werk als fysio
therapeut. In die zes maanden be
gon hij steeds meer te begrijpen
van de Portugese maatschappij die
hij als toerist slechts oppervlakkig
had leren kennen. "De Portugezen
zijn ontzettend vriendelijk, maar je
wordt geen steek van ze w;ijzer op
het moment dat het aankomt op
dingen regelen, afspraken maken
en dergelijke. Je moet zelf voortdu
rend aandringen en achter de zaak
jes aanlopen. Anders bereik je
niets", vertelt Gerrits.
Via via kreeg hij een baantje als
masseur bij gezondheidsclubs van
verscheidene hotels. "De eerste
maand verdiende ik omgerekend
600 gulden, net genoeg om hier van
te leven. Ik was inmiddels ver
huisd naar een flatje waar ik toen
400 gulden huur voor moest neer
tellen. Ik verkocht mijn Ford Tran
sit en mijn stereo-installatie, en zo
kon ik wel weer even vooruit", her
innert Gerrits zich.
Wantrouwen
Na een tijdje besloot hij om voor
zichzelf te beginnen. Een bevrien
de fysiotherapeute wees hem op
een ruimte die te huur was in de
Racket Club, een vijfsterren pen
sion in de buurt van Cascais. Daar
zit hij nu nog steeds, met een ge
middelde van tachtig tot honderd
patiënten per maand. "Ik zou nooit
meer terug willen naar Neder
land", zegt Gerrits, die inmiddels
samenwoont met een Portugese.
Toch waarschuwt hij voor al te op
timistische berichtgeving over de
mogelijkheden die Portugal bui
tenlandse (para)medici biedt. "Er
heerst een groot wantrouwen van
de kant van de medische wereld
hier ten opzicht van buitenlandse
artsen. Nederlanders denken dat
zij, nu Portugal lid is van de EG,
hier met open armen zullen wor
den ontvangen. Niets is minder
waar", aldus Gerrits.
De Nederlandse ambassade in
Lissabon bevestigt dit. Volgens
een woordvoerster is het duidelijk
dat de belangstelling vanuit Neder
land voor het werken in Portugal
na dc toetreding lot de EG is ge
groeid. En wie een blik werpt op de
advertentiepagina's van het En
gelstalige society-blaadje The Ang
lo-Portugese News constateert dat
het aantal Nederlandse fysiothera
peuten. huisartsen, tandartsen en
verplegers aanzienlijk is. De mees
ten van hen oefenen -hun praktijk
echter zonder officiële papieren
uit, want het blijkt ondanks het
EG-lidmaatschap nog een tijdro
vend karwei om diploma's erkend
te krijgen. "Ik heb het gevoel dat
Portugal wat betreft het versoepe
len van die regels wat later wakker
is geworden dan Spanje. Ze doen
#heb allemaal wat langzaam aan.
Niemand zit hier te springen om
Nederlandse artsen", aldus de
woordvoerster van de ambassade.
Bekvechten
Iemand die kan meepraten over
tijdrovende erkenning van diplo
ma's en officieel afgegeven werk
vergunningen is Coen Hans Mid
delhof (28). In 1984 begon hij aan
de voorbereidingen voor het opzet
ten van een tandartsenpraktijk in
Portugal. "Je ziet van te voren aan
komen dat het een keer fout gaat in
Nederland. Ik stond als nummer
1054 op de wachtlijst voor tandart
sen...", licht Middelhof zijn vertrek
naar Portugal toe.
Twee jaar lang hebben Middel
hof en zijn vrouw Margreet het
spook van de Portugese bureau
cratie getrotseerd, voordat zij hun
praktijk in het .provinciestadje
Santarem vorige maand eindelijk
konden openen. "Officieel had al
les door Portugals EG-lidmaat
schap sneller en makkelijker moe
ten gaan. In de praktijk echter
bleek alles juist veel moeilijker,
veel ingewikkelder te gaan. Oude
regelingen voldeden niet meer,
nieuwe regelingen waren er nog
niet of die waren er wel, maar dan
in Brussel, dus daar wist niemand
hier iets van. Allerlei ministeries
gingen ook met elkaar bekvechten.
Voor het geldig verklaren van mijn
diploma's zei de een: Daarvoor
moetje naar het ministerie van ge
zondheid. De ander zei: Nee, dat
moet onderwijs en wetenschappen
zijn. Een derde zei: Onzin, de
school voor tandheelkunde, die
gaat daarover. En de vierde zei:
Welnee, de orde van medici, die be
slist of je hier mag werken, aldus
Middelhof.
Terugkijkend op die twee jaar
voorbereidingstijd meent hij ech
ter wel dat het allemaal de moeite
waard is geweest. "Ik heb alles offi
cieel gespeeld. We komen ons im
mers voorgoed hiervestigen. Als ik
hier nu zomaar was begonnen dan
was dat misschien een half jaar
goed gegaan. Maar wat als ze op
een gegeven moment de deur wa
ren komen dichtspijkeren?".
Zowel Peter Gerrits als Coen
Hans Middelhof erkennen dat het
werken in Portugal heel anders is
dan in Nederland, maar hierin ligt
volgens hen juist de charme. Mid
delhof: "In Nederland is alles zo
overgerëguleerd, elke handeling
die je verricht staat op papier. Jé
verdient er weliswaar veel meer.
maar hier telt veel meer het sociale
aspect van je beroep. Hier kun je
voor de mensen nog echt iets bete
kenen. Wie is er in Nederland nou
echt dankbaar als hij bij de tand
arts vandaan komt?"
In een groot aantal rooms-ka-
tholieke kerken in Limburg wor
den te veel missen opgedragen
Gezien het teruglopende aantal
pastoors én kerkbezoekers moe
ten de parochies eens gaan na
denken over een betere verde
ling.
Dat is de strekking van een
brief die alle pastoors en kerkbe
sturen in de provincie, met me
deweten van bisschop Gijsen,
hebben gekregen. De brief ging
uit van de vergadering van de
kens.
Pastoor-deken L. Kirkels van
Meerssen: "Vooral in de oostelij
ke mijnstreek is het aantal bui
tengewone diensten, zoals bij hu
welijksfeesten en jubilea, erg
groot. Soms krijgen we de in
druk dat de mensen ons als een
soort Albert Heyn beschouwen
waar ze tegen betaling een mis
kunnen kopen".
In heel wat parochies staat de
pastoor er tegenwoordig alleen
voor. Kirkels: "Dan kan het tot
nu toe gebruikelijke aantal mis
sen een te zware belasting wor
den. Als pastoor ben je sterk be
trokken bij elke viering. Het is
dan heel zwaar om bijvoorbeeld
op één middag drie missen te
moeten verzorgen. Ik maak me
daarom ernstig zorgen over het
geestelijk welzijn van de pries
ters".
In de brief wordt voorgesteld,
de begintijden van de missen in
aangrenzende parochies op el
kaar af te stemmen. Dan kunnen
de mensen toch naar de kerk op
een tijdstip dat hun beter uit
komt. In parochiekerken zijn één
mis per dag en twee diensten per
zondag in de regel voldoende.
De dekens willen af van de
koppeling van eucharistievierin
gen aan jubileumrecepties. Kir
kels: "Er zijn zaterdagen dat de
pastoor naast de gebruikelijke
mis nog eens drie extra vieringen
verzorgt, voor de jubilerende
duivenvereniging. het gouden
paar, herdenkingen en noem
maar op. Dergelijke feestelijkhe
den kunnen ook tijdens de vast
gestelde mis worden gevierd".
De beperking heeft ook finan
ciële voordelen. Door het teveel
aan vieringen rijzen in de winter
maanden de stookkosten snel de
pan uit. Verscheidene parochies
maken door de week al gebruik
van een dagkapel.
Archieven
Op het centrale kantoor van
de Hervormde Kerk in Leid-
schendam is een 'Commissie
voor de Archieven' geïnstalleerd.
De leden van deze commissie
zijn óf wetenschappelijk archiva
ris óf bedrijfsarchivaris. Hun
taak is toezicht te houden op de
archieven van de kerkelijke in
stanties. Twee jaar geleden gaf
de toenmalige commissie haar
mandaat aan het hervormde sy-
nodebestuur terug na het besluit
van dit bestuur om de biblio
theek van de Hervormde Kerk
grotendeels onder te brengen bij
de Utrechtse universiteit.
Om te beginnen gaat de nieu
we commissie uitzoeken welke
hervormde gemeenten een ar
chiefbeheerder hebben en waar
kerkelijke archieven in bewaring
zijn gegeven aan overheidsar
chieven.
Pastbrietuinen. De Neder
landse Tuinenstichting wil de
komende zomer met een speciale
uitgave komen over pastorietui-
nen in ons land. Mevrouw J. C.
van Dongen-van Lawick in
Baam is op 't ogenblik bezig ge
gevens daarover te verzamelen.
De Tuinenstichting ijvert voor
het behoud van tuinen na 1850
die karakteristiek zijn naar vorm,
ligging en beplanting. Het is me
vrouw Van Dongen bij haar in
ventarisatie te doen om typische
pastorietuinen, met bloemen,
een moestuin en vaak oude
vruchtbomen.
Voor wie haar in het belang
van dit onderzoek een tip kan ge
ven is hier haar adres: Torenlaan
53. 3742 CS Baarn, 02154-21886.
Cursussen. Voor dit jaar
heeft het hervormd instituut
'Kerk en Wereld' in Driebergen
een paar cursussen opgezet voor
kerkeraadsleden: introductie
cursussen voor nieuwe ambts
dragers en cursussen over orga
nisatie van het kerkewerk, ker-
keraad en vrijwilligerswerk,
vrouw en kerkeraad en een aan
tal onderwerpen die een kerke
raad heeft aangedragen.
De introductiecursus komt het
eerst, op 26 en 27 januari en 13 en
14 maart. Sommige cursusdagen
liggen nog niet vast. Wie nadere
inlichtingen wil, kan cursuslei
der Adriaan Booijen of secretaris
Fransje Braams schrijven of bel
len: afdeling geloof, samenleving
en educatie van 'Kerk en We
reld', postbus 19, 3970 AA Drie-
bergen-Rijsenburg. 03438-12241.
Kou
Zolang het koud blijft wor
den de zondagmorgendiensten
(10 uur) van de Hooglandse kerk
in Leiden gehouden in het er
naast gelegen Hooglandse Huis.
De diensten van de studente-
nekklesia zijn, zoals al gemeld,
tot midden maart verplaatst naar
de Marekerk (12 uur). Die van de
wijkgemeente 'Marewijk' begin
nen in verband daarmee om
kwart voor 10.
Hervormde Kerk: beroepen
te Op- en Neder-Andel A. Vliet-
stra Melissant.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Papendrecht D. C.
Coppoolse Meliskerke.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Gouda A. Bac Bo
degraven.
Rector. Professor dr. P. G.
van Hooijdonk (58), priester van
het aartsbisdom Utrecht en sinds
1970 hoogleraar praktische theo
logie, is met ingang van 15 janua
ri benoemd tot rector van de Ka
tholieke Theologische Hoge
school Amsterdam.
Van Hooijdonk staat bekend
als expert in kerkelijk opbouw
werk in Nederland en Indonesië.
Hij is lid van de beleidscommis
sie voor benoemingen in het
aartsbisdom.
Klooster. Het Christelijk
Jongeren-Verbond (CJV) houdt
op zaterdag 31 januari en zondag
1 februari voor jongeren van 15
tot 25 jaar een 'kloosterweekend'
in het Dominicanenklooster te
Huissen (bij Arnhem).
De kloosterlingen zullen een
rondleiding verzorgen en zijn dat
weekeinde ook beschikbaar voor
gesprek over geloven in de
werkelijkheid van alledag. The
ma voor gesprekken en activitei
ten is: 'De zin en onzin van gelo-
Voor informatie en aanmel
ding CJV, postbus 115., 3970 AC
Driebergen, 03438-16341, toestel
142.
Lawaai
Het kerkgenootschap van de
Zevendedag-adventisten (dien
sten op zaterdag) eiste gisteren in
een kort geding voor de Utrecht
se rechtbank een geluidsonder-
zoek van de gemeente Zeist voor
zijn terrein bij het landgoed 'Oud
Zandbergen'. Dat terrein wordt
ook gebruikt voor meditatie en
gebed in de open lucht, maar is
door wegaanleg bij een kruising
van wegen komen te liggen, en
dat geeft veel verkeerslawaai.
Het resultaat van dat onder
zoek willen de Zevendedag-ad
ventisten gebruiken om Rijks
waterstaat te verzoeken een ge
luidswal aan te leggen. Zeist
voelt niets voor de metingen om
dat, volgens die gemeente, het
bewuste terrein niet onder de
wet Geluidshinder valt. "Wij
kunnen nou wel onderzoek
doen, maar Rijkswaterstaat zal
daarmee niets beginnen omdat
de wet dat niet vereist", zei de
raadsman van de gemeente.
Op 22 januari is de uitspraak in
dit kort geding.
