Steeds
'Politie holt te veel
achter feiten aan'
leidsch
dagblad:
Criminaliteit in Leiden gestegen
^■aiwaar
Albert Geerlings was
produkt van de natuur
Ruim 32.000
parkeerbonnen
Beveiliging
in Tanzania...
Vraagtekens
bij afsluiting
Bejaarde
exhibitionist
Minder
ontruimingen
'Nog dit jaar langere
afsluiting Breestraat'
DINSDAG 13 JANUARI 1987
LEIDEN - De criminaliteit is
vorig jaar in Leiden opnieuw
gestegen. Kwamen in 1985 nog
8.997 aanmeldingen of aangif
ten bij de Leidse politie bin
nen, vorig jaar waren dat er
11.520. Dit aantal geeft een
enigszins vertekend beeld, om
dat de telmethode bij de ver
nieuwde statistiek is veran
derd en daardoor een feitelijke
stijging tot 1.000 misdrijven be
perkt blijft. Maar niettemin
maakt korpschef H. Mostert
zich grote zorgen, zo bleek gis
teren bij de presentatie van het
politiejaarverslag 1986.
Er wordt nog veel te veel achter de
feiten aangehold, in plaats van pre
ventief bezig te zijn, aldus Mostert.
Dat komt vooral, omdat er geen (fi
nanciële) ruimte is om de politieta
ken naar behoren te vervullen. De
overheid laat het hierbij afweten.
Dit heeft tot gevolg dat overuren
niet kunnen worden betaald, maar
met vrije uren worden gecompen
seerd. En dat betekent een grote
aanslag op de bezettingsgraad van
het korps. "Juist op het moment
dat er veel mensen vrij zijn, 's
nachts en in het weekeinde, wor
den strafbare feiten gepleegd. Die
knelpunten moeten worden opge
lost", vindt de politie-chef.
In een aanbiedingsbrief bij het
jaarverslag aan de burgemeester
maakt Mostert gewag van het feit
dat de Leidse politie het komende
jaar de bestrijding van heling meer
inhoud zal trachten te geven. Ook
zal er steeds scherpe controle wor
den gehouden op horecabedrijven
en met name de koffieshops in het
kader van de openbare orde, de
handel in verdovende middelen,
van discriminatie, crimineel ge
drag en geluidoverlast. Verder is
de Leidse politie van plan om dit
jaar in samenwerking met de ge
meentelijke directie verkeer en
vervoer een verkeersveiligheids-
plan te ontwerpen.
Overigens is 1986, ondanks het
toenemen van (kleine) criminaliteit
een rustig jaar geweest zonder veel
hoogte- of dieptepunten. De aan
houding van de verkrachter, die de
omgeving van de Leidse Hout on
veilig maakte, kan beschouwd
worden als een hoogtepunt op de
drempel naar het nieuwe jaar.
Een positief gegeven van het af
gelopen jaar is volgens Mostert dat
de personeelssterkte van het korps
kon worden gehandhaafd. Ook de
samenwerking van de Leidse poli
tie met instanties binnen en buiten
de gemeente leverde goede resulta
ten op.
Parkeren
Het nieuwe politiebureau heeft
over belangstelling niet te klagen
gehad. Het publiek wist de weg
naar de Langegracht al snel te vin
den. In april zal het fenomeen 'ar
restantenbewaarder' worden geë
valueerd, maar het jaarverslag
spreekt nu al van een 'niet meer
weg te denken' functie. De 21 cel
len aan de Langegracht genieten
grote belangstelling. Vanaf de ver
huizing op 16 april 1986 is het me
rendeel steeds in gebruik. In totaal
hebben 1015 'gasten' in de cellen
mogen verblijven.
De Leidse politie is ook zeer te
spreken over het nieuwe parkeer-
regime dat na een inwerkperiode
nu goed gestalte krijgt. Over de sa
menwerking met de rijkspolitie is
Mostert zeer tevreden. Maar over
de automatisering maakt hij zich
weer grote zorgen. Er is een grote
warboel in de systemen ontstaan,
nu de overheid de centralisering
ervan ineens overhoop heeft ge
gooid. "Er zijn miljoenen guldens
verspild. Bijvoorbeeld bij het
meldkamersysteem van de vier
De Leidse politie heeft eind vorig jaar nogal wat controles gehouden
waarbij werd gelet of autobezitters wel een verzekering hadden en of ze de
motorrijtuigenbelasting hadden betaald. Tijdens een regenachtig dag
werden honderden voertuigen ook aan een technisch onderzoek onderwor
pen. Daartoe waren marktkramen opgesteld nabij molen De Valk.
(archieffoto)
grote steden. De ontwikkeling
daarvan heeft vijf miljoen gekost.
Maar het werkt niet goed en nu
wordt het niet meer gebruikt", al
dus Mostert.
Het verkeer heeft ook in 1986
weer een flinke tol geëist: het aan
tal gewonden was iets minder dan
in 1985 (20 minder), maar er waren
vijf doden méér te betreuren (acht
in 1986 tegen drie in 1985). De ver
keersongevallen met dodelijke af
loop hadden plaats op de Heren
singel, Oegstgeesterweg, Stations
plein. Blauwpoortsbrug, Konin-
ginnelaan, Levendaal, Ommedijk-
seweg en Sumatrastraat. In totaal
maakt de politie melding van 3076
aanrijdingen (tegen 2959 in 1985).
De meeste aanrijdingen ontston
den door onvoorzichtig, roekeloos
en agressief rijden, geen voorrang
Een kus voor Geerlings op de dag dat hij 107 jaar werd, nu bijna twee
jaar geleden. (archieffoto)
(Vervolg van pagina 1)
LEIDEN - Het kon Albert Geer
lings eigenlijk nooit zoveel schelen
dat hij de oudste man van Neder
land was. In een interview, gepu
bliceerd in deze krant, zei hij een
paar jaar geleden toen hij op het
punt stond om 107 te worden: "Het
is gewoon een bijzonder hoge leef
tijd en dat komt omdat ik een pro
dukt van de natuur ben".
Je zag zijn hoge leeftijd vanzelf
sprekend aan hem af, maar "toch
als ik hier zo zit met een sigaar en
een praatje maak, heb ik het gevoel
of ik nog vijfentwintig ben. Maar
haal me niet van mijn stoel, want
als ik los sta, rol ik zo op de grond".
Het woord natuur liet hij overi
gens wel vaker vallen. Dat zal on
getwijfeld iets te maken hebben
gehad met het feit dat hij lange tijd
als hovenier had gewerkt.
"De natuur is een groot wonder
en dat gaat nog steeds door. We we
ten er heel weinig van, we komen
pas van de schoolbanken".
Ook aan het einde van het ge
sprek dat een paar jaar geleden
werd afgedrukt, kwam de natuur
weer om de hoek kijken. Sprekend
over het feit dat hij omviel als hij
van zijn stoel opstond, zei Geer
lings: "Maar u moet niet met zor
gen blijven zitten. Die moet je af
staan aan de natuur".
Redactie: Wim Brands Annemiek Ruygrok
Koppermaandag (1)
We hebben in deze rubriek al een
keer geschreven over het beeld
dat in een nis van Haarlemmer
straat 86 staat. De man van steen,
gekleed in een lange jas, die in
zijn linkerhand de letter A houdt,
is niemand minder dan de druk
ker Laurens Janszoon Coster.
Dat deze Haarlemmer de uit
vinder van de boekdrukkunst is,
is ondertussen al door Jan en Al
leman bestreden. Maar is dat
beeld in de Haarlemmerstraat
het oudste beeld van de drukker
in Nederland? Op die vraag kon
den we indertijd geen bevesti
gend antwoord geven.
Ondertussen wel, want wat le
zen we in een recente uitgave
van Koppermaandag, een fraai
ogend werkje dat wordt ver
spreid onder de contribuanten
van de stichting Drukwerk in de
Marge: "Er kan geen twijfel be
staan over het voorbeeld dat de
anonieme steenhouwer gebruikt
heeft: nog in hetzelfde jaar 1630
heeft hij naar het papieren beeld
van Saenredam Coster in steen
vereeuwigd. Het oudste Coster-
beeld is daarmee niet in Haarlem
maar in Leiden te vinden".
De uitgave geeft ook een ant
woord op de vraag wie degene
was die Coster op deze manier
wilde huldigen. Deze Leidenaar
heette Arnoldus Hogenacker.
Wanneer hij geboren werd. is
niet bekend. "Mogelijk heeft hij
omstreeks 1615 samen met zijn
broer Bartholomeus Arabische
lettertypes gesneden en gegoten
voor de privé-pers van de Leidse
hoogleraar Arabisch Thomas Er-
penius. In 1619, toen zijn vader
en broer al overleden waren,
werd hij door uitkoop van de an
dere erfgenamen eigenaar van
het huis in de Haarlemmer
straat".
"Zijn lettergieterij Bij Laurens
Coster moet een zekere faam ge
had hebben, want nadat Arent in
1636 overleed, zonden de Curato
ren van de Oxfordse universiteit
de Londense boekverkoper Sa
muel Brown naar Leiden om
oriëntaalse lettertypes te kopen.
Blijkens een notarieel contract
van 7 januari 1637 verwierf hij
voor een niet gering bedrag van
2300 gulden stempels en matrij
zen uit de nalatenschap".
De schrijver van deze Kopper
maandag, Bert van Selm, ver
baast zich er overigens over dat
het beeld al zo lang onbescha
digd is gebleven. "Voordat de
Fransen in 1796 de huisnumme
ring invoerden, gebruikte men
merktekens om huizen te onder
scheiden. Evenals andere voor
werpen die in de loop der tijd
'nutteloos' zijn geworden, zoals
loden letters en handpersen, ver
dwijnen gevelstenen dag in dag
uit door verwaarlozing, vandalis
me, sloop en tegenwoordig ook
zure regen".
Koppermaandag (2)
Koppermaandag werd gedrukt
door G.J. Post van der Molen.
Overdag is deze Leidenaar PTT-
ambtenaar, 's avonds ondergaat
hij een verandering: dan is hij
drukker. "Ik maak mooie dingen
in een kleine oplage en ik sta los
van economische wetten. Dat is
natuurlijk de kick".
Vorig jaar werd hij benaderd
door de stichting Drukwerk in
de Marge. Of hij de editie van
Koppermaandag voor het jaar
1987 wilde maken. Dat wilde
Post van der Molen wel en hij
zocht contact met de boekweten
schapper Bert van Selm. "Bert
en ik werken wel vaker samen.
Hij is goed thuis in de geschiede
nis van de boekdrukkunst".
Waarover zou de uitgave moe
ten gaan? Van Selm opperde dat
Coster een mogelijk onderwerp
was. "Er staat een beeld van hem
in een nis aan de Haarlemmer
straat, zei hij tegen mij. Ben je
belazerd, antwoordde ik. Maar
inderdaad, dat beeld staat daar.
En toen leek het me geen afge
kloven onderwerp meer. We kon
den bijvoorbeeld gaan onderzoe
ken wie verantwoordelijk was
voor die huldeblijk", aldus Post
van der Molen.
"En dan ontdek je aardige din
gen", vult Van Selm aan. "Die
Leidse drukker, Hogenacker,
blijkt dan bijvoorbeeld niet zo
maar een drukker te zijn ge
weest. Hij stelde ook internatio
naal gezien iets voor".
Koppermaandag (3)
Gisterochtend was het duo op
Wethouder Kuijers kreeg gisteren op de Haarlemmerstraat - voor het standbeeld van Laurens Janszoon
Coster - een drukwerkje overhandigd over de Haarlemse drukker. Geheel links Post van der Molen, naast hem
zijn collega Bert van Selm. ,f0t0 Holvast)
het stadhuis. Ze wilden wethou
der Kuijers een exemplaar van
Koppermaandag overhandigen.
Als het even kon voor het beeld
van Coster. De dag waarop de
plechtigheid plaatsvond, was
voor hen overigens niet zomaar
een doordeweekse dag. Gisteren
was het Koppermaandag.
Van Selm; "Koppermaandag is
een begrip in de drukkerswereld.
Het is een traditionele feestdag.
Er zijn nu nog wel drukkerijen
die deze dag in ere houden".
"Vroeger werden er op kopper
maandag heilwensen uitgespro
ken door de mensen van de
drukkerij. En van de patroon
werd natuurlijk vervolgens ver
wacht dat hij in de buidel tastte".
Na een korte pauze: "Een feeste
lijk gebeuren, jazeker. Ik denk
dat er na zo'n koppermaandag
meer fouten dan anders werden
gemaakt".
Na een ontvangst op het stad
huis - wethouder Kuijers tegen
het duo: "U bent als ware op de
klassieke toer" - ging het gezel
schap richting Haarlemmer
straat. Voor het standbeeld van
de Haarlemse drukker overhan
digde Post van der Molen een ex
emplaar van de bibliofiele uitga
ve aan de wethouder.
En zijn compaan Van Selm
sprak de hoop uit dat de gemeen
te er voor zorgt dat Coster nog
maar lang in die nis mag staan,
want hij had al geruchten verno
men over sloop van het pand.
Kuijers sprak dit tegen en zei dat
hij eens zou onderzoeken wie de
eigenaar van het huis is.
Eén vraag bleef ondertussen
onbeantwoord: is al die aandacht
voor het beeld eigenlijk wel
goed? Misschien heeft Coster
daar wel honderden jaren onge
stoord in die nis kunnen staan
omdat niemand wist dat hij er
stond. Wat gaat er gebeuren nu
hij steeds bekender wordt?
Misschien moet hij straks wel
achter tralies, omdat hij anders
het slachtoffer van vandalen
wordt.
verlenen en te hoge snelheden.
De Rijksweg 4 plus op- en afrit
ten scoort het hoogst als plek waar
veel aanrijdingen plaats hadden:
122 in totaal. Op verzoek van de
verkeersschout en de politie zal
Rijkswaterstaat mogelijk dit jaar
nog een onderzoek naar de oorzaak
hiervan instellen.
Stationsplein
Als tweede komt het Stations
plein in aanmerking, waar 62 onge
vallen werden gemeld. Vooral voor
voetgangers en fietsers blijft dit
plein, aldus het jaarverslag, een ge
vaarlijk knooppunt. Een afdoende
oplossing is mogelijk via een 'over
kapping met rijbanen', bestemd
voor het autoverkeer, het Stations
plein 'begane grond' zou in zo'n si
tuatie rustiger en voor de voetgan
gers en fietsers veilig worden. De
politie erkent dat dit een dure op
lossing is. maar hoopt niettemin
dat er snel geld voor beschikbaar
wordt gesteld.
Het kruispunt Levendaal-St. Jo-
rissteeg staat derde op de ranglijst
(54 ongevallen). Dit punt krijgt alle
aandacht van de politie, maar een
verbetering is nog niet in zicht.
Het doorrijden na een aanrijding
liep vorig jaar iets terug: 592 tegen
het voorgaande jaar 646. Ook het
rijden onder invloed werd minder
vaak bekeurd: 132 personen wer
den bekeurd voor een slok op ach
ter het stuur, terwijl dat aantal in
1985 nog 137 mensen werden be
trapt. De alcoholcontroles zullen
ook dit jaar, mede met behulp van
aangeschafte technische appara
tuur, zeker de aandacht van de po
litie blijven behouden.
Het resultaat van een grote ver
keerscontrole op 20 november be
vestigde, aldus de politie, dat hier
toe zeker aanleiding bestaat. De
slechte staat van onderhoud van de
voertuigen en het hoge percentage
'onverzekerd rijden' gaf een som
ber beeld te zien. Herhaling van dit
soort acties zal dan ook geschie
den, zo waarschuwt de politie.
De dienst Motorrijtuigenbelas
ting kon naar aanleiding van deze
controle een bedrag van 40.000 gul
den aan niet betaalde wegenbelas
ting gaan innen.
Maar liefst 27 procent van de au
to's was niet verzekerd, zo is geble
ken tijdens een nachtelijke contro
le. Na een vervolg daarop nam die
schrik weliswaar iets af, maar de
politie veronderstelt toch op basis
van gegevens dat elf procent van
alle in Leiden rijdende auto's niet
is verzekerd. "Dit is een van de re
denen waarom automobilisten zo
laf zijn om na een veroorzaakt ver
keersongeval door te rijden zonder
hun identiteit achter te laten", is de
conclusie van de politie
Overigens dienen fietsers ook ge
waarschuwd te zijn, want in het po
litieverslag wordt aangekondigd
dat de "wat in onbruik geraakte
controles op de fietsverlichting" in
de toekomst sterk in de aandacht
zullen staan.
LEIDEN - Vorig jaar werden in
Leiden 32.131 parkeerbonnen uit
gedeeld (tegen 21.135 in 1985). In
totaal kregen 35.701 weggebrui
kers vorig jaar een bon tegen
23.483 het jaar daarvoor. Inmiddels
zijn 19.714 bekeuringen betaald,
die tezamen een bedrag van
748.725 gulden binnenbrachten (te
gen 574.010 in 1985).
Nog 12.406 bekeuringen zfjn in
bewerking, terwijl eind 1985
slechts 4.892 bekeuringen nog niet
waren afgehandeld. Van het totaal
aantal bekeuringen werden 3.580
doorgestuurd naar de officier van
justitie, iets minder dan in 1985
toen er 3.923 op zijn bureau terecht
kwamen.
LEIDEN - De Leidse politie geeft
op verzoek beveiligingsadviezen
voor Leiden en haar inwoners.
Daarbij werd, zo blijkt uit het poli
tieverslag, vorig jaar één keer wel
héél ver de grens overschreden.
Een Leidse bioloog, werkzaam in
Tanzania, had veel last van diefstal
vanaf zijn visserij project in het
Victoriameer. Zelfs het stelen van
kokend lood is geen zeldzaamheid.
Tijdens zijn verlof ging hij bij de
Leidse politie te rade om de bevei
liging op te voeren. "Een onder
zoek ter plaatse stuitte helaas op
bezwaren", aldus het jaarverslag.
Er werd dus advies-op-afstand ge
geven.
LEIDEN - "Het besluit om de
Breestraat voor autoverkeer af te
sluiten, moet zeer goed worden
overwogen. Ik ben er geen voor
stander van dat er op die manier
een tweede Haarlemmerstraat zou
ontstaan, waar fietsers en voetgan
gers zich 's avonds laat niet meer
veilig voelen".
Dat zei politiecommissaris H.
Mostert gisteren tijdens de presen
tatie van het jaarverslag van het
Leidse politiekorps. Mostert ont
kende tegenstander te zijn van een
wandelpromenade op de Bree
straat, maar "die mag geen extra
claim op het politietoezicht beteke-
LEIDEN - Dat exhibitionisme (het
in het openbaar laten zien van het
geslachtsdeel) niet aan leeftijd is
gebonden, blijkt uit het jaarverslag
van de Leidse politie. Vorig jaar
werd voor dit vergrijp een krasse
grijsaard van 91 jaar aangehouden.
Plaats van handeling: de Leidse
veemarkt.
LEIDEN - Het jaarverslag van de
Leidse politie signaleert een ver
heugend gegeven: sinds 1984 is het
aantal voorgenomen ontruimingen
van woningen (meestal als gevolg
van huurschuld) met 25 procent te
ruggelopen. Mogelijke oorzaak
hiervan is, aldus het rapport, dat
woningbouwverenigingen, na
overleg met de wijkagent, sneller
ertoe overgaan om de huurder te
manen de huurachterstand te beta
len. Bij een kleine huurachterstand
lukt het meestal nog wel om een
financiële regeling te treffen.
Er werd vorig jaar ook minder
gekraakt: 22 keer om precies te
zijn, terwijl in 1985 nog 47 wonin
gen en/of bedrijfspanden werden
door krakers werden ingenomen.
Leidenaar (19) bekent weer
twee verkrachtingspogingen
LEIDEN - De 19-jarige Leidenaar
die op Oudejaarsdag door de Leid
se politie werd aangehouden en
een aantal verkrachtingen beken
de, heeft gisteren tijdens een ver
hoor in het huis van bewaring in
Scheveningen nog twee pogingen
tot verkrachting bekend.
De ene gebeurde op 25 augustus
1985 in de Havikshorst. De Leide
naar zag daar door het geopende
raam in een woning een stereoto
ren staan die hem wel wat leek. Hij
klom via het raam naar binnen,
maar daar veranderde hij van ge
dachten toen hij een vrouw zag die
lag te slapen. Hij sloop naar de keu
ken om een mes te halen, bond ver
volgens de vrouw met haar polsen
aan het bed vast en zette haar het
mes op de keel. De vrouw wist zich
echter zodanig te verweren, dat het
bij een poging tot verkrachting is
gebleven.
Op 6 juni 1986 trachtte de man
weer toe te slaan op zijn 'oude
stek': de Johan de Kosterweg bij
de Leidse Hout. Daar fietste 's och
tends vroeg een vrouw op weg naar
haar werk. Plotseling sprong de
man vanachter een boom tevoor
schijn, trok de vrouw van haar fiets
af en trachtte haar te verkrachten.
De vrouw zag echter kans om weg
te komen, haar tas en fiets achterla
tend. Die werden later gevonden.
Met deze twee laatste bekente
nissen is het totaal aantal bekente
nissen van de man op zeven geko
men: drie verkrachtingen en vier
pogingen tot verkrachting.
LEIDEN - Wethouder Peters (verkeer) zal het college van B en W voor
stellen nog dit jaar een proef van drie tot zes maanden te nemen met de
afsluiting van de Breestraat. Met zo'n proef zou mogelijk dit voorjaar
begonnen kunnen worden. Het experiment zal dan de zomermaanden
voortduren. Peters sluit niet uit dat, wanneer de proef slaagt, de Bree
straat afgesloten blijft.
De winkeliersvereniging van de Breestraat vergadert volgende week
over de plannen van Peters. De commissie ruimtelijke ordening, verkeer
en milieu zal zich op woensdag 28 januari uitspreken over het college
voorstel en mogelijke alternatieven.
De Breestraat zal komende zaterdag al enkele uren afgesloten worden.
Peters wilde dat afsluiting echter geen 'proef noemen. "Ik spreek pas
van een proef wanneer de straat voor langere tijd wordt afgesloten. Aan
een afsluiting van een paar uur kunnen we geen conclusies verbinden.
Zaterdag zullen we enkele video-opnamen maken om de gedragingen
van de voetgangers te bekijken wanneer er alleen bussen door de straat
rijden".
