'Onthullingen Vanunu betrouwbaar'
Rol Frankrijk in Afrika:
gendarme zonder knuppel
Marokkaanse jongeren:
een verloren generatie
Experts over kernwapens Israël:
Meelevend
kerklid
geeft meer
j PAGINA 2
VRIJDAG 9 JANUARI 1987
DEN HAAG - In het zanderige en straatarme Tsjaad wordt
al twintig jaar lang een burgeroorlog uitgevochten. Libi
sche geldingsdrang en Frans 'vaderschap' over een voor
malige kolonie zijn de bij voortduring aanwezige ingre
diënten. Voor Libië geldt één groot doel. de stichting van
een 'Grote Islamitische Staat'. Frankrijk daarentegen staat
als zo vaak voor een dilemma. Het wil de reputatie van
'vriend van Afrika' hooghouden en kan zich niet onttrek
ken aan de rol van supporter van de Tsjadische regering,
wat de verhoudingen met vriend Gaddafi vertroebelt.
Al lange tijd werpt Gaddafi een be
gerig oog op Tsjaad, omdat hij nog
altijd droomt van een grootse isla
mitische staat onder zijn leiding.
Libië moet de moslim-staten in de
Sahel een alternatief voor het
verfoeilijke kapitalisme en het
communistische atheisme bieden,
zo meent Gaddafi.
Maar ook economische redenen
maken Tsjaad interessant voor Li
bië. Met het uitdrogen van zijn olie
bronnen, binnen twee decennia
valt er geen druppel meer te halen,
is Gaddafi op zoek naar energie
bronnen. Tsjaad heeft op dat ge
bied een en ander te bieden.
Tenslotte hebben buitenlandse
avonturen in het verleden steeds
weer bewezen de aandacht te kun
nen afleiden van problemen bin
nen de eigen huishouding. Libië
heeft die methode al eerder be
proefd. Ook nu, zo hoopt Gaddafi,
kan de sluimerende onvrede in het
binnenland worden gesust met een
militaire expeditie buiten de lands
grenzen.
Gaddafi's bemoeienissen met
Tsjadische aangelegenheden date
ren al van 1980. Toen werd presi
dent Goukouni Oueddei afgezet
door minister van defensie Hissène
Habré. Oueddei klopte op Libië's
deur en Gaddafi was maar al te be
reid een hand toe te steken. Hij
stuurde 5.000 soldaten naar het
zuiden, voorzien van Russische
tanks en raketlanceerders.
In 1983 startte Libië, in samen
werking met verzetstroepen in het
noorden, een offensief dat de rege-
ring-Habré fataal dreigde te wor
den. Frankrijk aarzelde en reageer
de lange tijd niet. Maar begin 1984
besloten de Fransen, onder de
voortdurende druk van de Ver
enigde Staten en na herhaalde kre
ten om hulp van Habré. dat de Li
bische opmars moest worden ge
stopt. 1200 Franse paratroopers
werden in de strijd geworpen en
wisten de indringers bij de 15e
breedtegraad tot staan te brengen.
Na nieuwe gevechten werd die
grens naar het noorden verlegd tot
bij de 16e breedtegraad. Frankrijk
beschouwde deze 'rode lijn' sinds
dien als bestandslijn en Tsjaad
werd een verdeeld land: Libië con
troleerde het noorden, Hissëne Ha
bré regeerde met Franse steun het
zuiden.
Goukouni Oueddei, verzetslei
der tegen Habré. keerde zich in ok
tober van het afgelopen jaar defini
tief af van Tripoli. Na zijn aankon
diging in de toekomst een vergelijk
met Habré te willen nastreven,
werd Oueddei als schietschijf ge
bruikt door zijn Libische escorte.
Gewond verdween de voormalige
kameraad van Gaddafi naar Libië,
waar hij in het gevang belandde.
Gaddafi overigens ontkende deze
lezing; Oueddei zou slechts onder
huisarrest zijn geplaatst en „is al
leen aan zijn blindedarm geope
reerd of zo".
Gaddafi verwijt zijn „vriend
Goukouni" alleen de ontvoering
van een twintigtal Libische techni
ci, die in het noorden van Tsjaad
gevangen zouden worden gehou
den. Om die reden, zo verklaarde
de Libische leider, verblijven „en
kele honderden" Libische man
schappen in Tsjaad. Op zoek naar
de gekidnapte technici. Franse
bronnen daarentegen meldden de
aanwezigheid van 8.000 Libische
soldaten.
Het resultaat van Oueddei's ruzie
met Gaddafi was een radicale om
mezwaai van een groot contingent
noordelijke rebellen. Ze sympathi
seren nu met de autoriteiten in de
hoofdstad N'Djamena en de rege
ring voelt zich daardoor sterker
dan ooit. Vanuit die veronderstel
de krachtige positie wendt presi
dent Habré zich opnieuw tot Pa
rijs.
Als de Fransen de 'rode lijn' op
de 16e breedtegraad opgeven en
militair interveniëren in het noor
den van het land, zo betoogt Habré.
kunnen de Libiërs voor eens en al
tijd over de grens worden gezet. De
Verenigde Staten, als altijd er op
gebrand Gaddafi een flinke bloed
neus te bezorgen, stuurden daarop
onmiddellijk zo'n 35 miljoen gul
den naar Tsjaad.
Maar Frankrijk blijft hopen dat
de Tsjadische strijdkrachten vol
doende .zijn toegerust om het kar
wei op eigen houtje te klaren Een
groot conflict met Libië is het laat
ste waar de Fransen op zitten te
wachten. Gaddafi voelde dat aan
en raadde zijn „vrienden" Chirac
en Mitterrand aan zich met hun ei
gen zaken te bemoeien. Maar als
voormalig koloniaal heerser lijkt
het voor Frankrijk moeilijk zich te
blijven beperken tot logistieke
steun aan de Tsjadische troepen.
Frankrijk staat voor een aloud
dilemma Tsjaad kan niet aan het
lot worden overgelaten, de Fran
sen kunnen niet eenvoudig ver
trekken. Maar eenmaal verwikkeld
in de Tsjadische problemen, ont
breekt de Fransen de macht om de
regering-Habré te controleren.
De onlangs uitgevoerde Libische
bombardementen ten zuiden van
de 16e breedtegraad waren een
duidelijke uitdaging aan het adres
van de Fransen. Een inmiddels ge
dane vergeldingsactie van Franse
zijde in het noorden van Tsjaad
mag misschien de gekwetste trots
van Parijs restaureren, het zal pre
sident Habré waarschijnlijk geen
genoegdoening schenken.
Zo beoefent Frankrijk een haar
bekende strategie: het land wil de
gendarme van Afrika spelen zon
der de gummiknuppel ter hand te
WASHINGTON (AP) - De recente
onthullingen van de voormalige Is
raëlische kerntechnicus Morde-
chai Vanunu hebben Amerikaanse
experts tot de overtuiging ge
bracht dat Israël over veel meer
atoomwapens beschikt dan tot
voor kort werd aangenomen.
Vanunu heeft in september 1986
uitgebreid en in detail verhaald
over wat hij tijdens de negen jaar
dat hij in een geheime ondergrond
se kernreactor in Dimona in de Ne-
gev-woestijn werkzaam was alle
maal heeft zien ontwikkelen.
De 32-jarige Vanunu is in Israël
beschuldigd van spionage en hulp
aan de vijand in tijd van oorlog om
dat hij informatie en foto's over de
Israëlische kernmacht aan de Sun
day Times heeft toegespeeld. Hij
verklaarde destijds in een afdeling
van de Dimona centrale gewerkt te
hebben die Machon 2 wordt ge
noemd en zes ondergrondse ver
diepingen telt.
Volgens Vanunu gebruikt Israël
een experimentele reactor, die in
de jaren 1957-1964 in het geheim
door Frankrijk voor Israël werd ge
bouwd. In deze reactor wordt per
jaar veertig kilo plutonium gepro
duceerd, hetgeen voldoende is om
tien kernbommen te ontwikkelen.
Ook blijkt uit zijn onthullingen dat
in deze reactor van uiterst moder
ne technieken gebruik wordt ge
maakt.
Zekerheid
Israël heeft de verklaringen van
Vanunu niet tegengesproken. Tay
lor, die zich jarenlang met de ont
wikkeling van kernwapens heeft
beziggehouden, en andere Ameri
kaanse en Britse kernexperts
hechten veel geloof aan zijn ver
haal, maar tekenen daarbij aan
geen volledige zekerheid te heb
ben, met name over de vraag of de
60 foto's die hij indertijd aan de Ti
mes toespeelde inderdaad in Di
mona genomen zijn.
Taylor, die de foto's en de ge
sprekken van Vanunu met Britse
atoomexperts uitvoerig heeft be
studeerd, zei het verhaal zeer ge
loofwaardig te vinden, vooral om
dat de beelden op de foto's over
eenkomen met wat Vanunu mon
deling beschreven had.De voor
aanstaande Britse nucleaire weten
schapper Frank Barnaby, die voor
de Times twee dagen lang met
Vanunu heeft gesproken, zei diens
verklaringen volkomen overtui
gend te vinden.
Voormalig onderdirecteur van
de CIA George Carver zei weinig
nieuws in de onthullingen te heb
ben ontdekt. Sinds de jaren '60
ging de Amerikaanse inlichtingen
dienst er al vanuit dat Israël in ie
der geval in staat was om kernwa
pens te produceren. Volgens Car
ver heeft Vanunu weinig onthuld
dat bij ingewijden in de materie
niet al lang bekend was.
Aantal
In de artikelen die op 5 oktober
m de Sunday Times verschenen
gaf Vanunu zelf geen schatting
over het aantal Israëlische kernwa
pens. Zich baserend op zijn infor
matie wisten wetenschappers ech
ter te berekenen dat het Israëlische
arsenaal tussen de 100 en 200 kern
wapens moet bevatten.
In analyses van de Amerikaanse
regering die reeds eerder waren
opgesteld werd er vanuit gegaan
dat Israël over ongeveer 40 kern
wapens beschikt, aldus een rege
ringsfunctionaris die zelf een
schatting van tegen de 200 nogal
hoog vond.
De aantallen van de andere kern
machten zijn als volgt verdeeld: de
Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie hebben er ieder ongeveer
27.000; Groot-Brittannie heeft er
700; Frankrijk 500 en China onge
veer 300.
Om politieke redenen zijn noch
Amerikaanse noch Israëlische re-
geringsfinctionarissen bereid pu
bliekelijk toe te geven dat ook Is
rael een kernmacht is. Voor de
Amerikaanse regering zou een der
gelijke erkenning grote problemen
opleveren omdat zij officieel een
beleid van niet-verspreiding voert
en hulp weigert aan landen die
atoomwapens ontwikkelen.
Israël heeft altijd gezegd niet het
eerste land te zullen zijn dat Kern
wapens in het Midden Oosten in
voert. De toenmalige premier Da
vid Ben Goerion gaf deze verzeke
ring in 1960 om de Franse presi
dent Charles de Gaulle ertoe te be
wegen bij de bouw van de reactor
in Dimona te blijven helpen.
Taylor zei voorts nog dat de pre-
ciese kracht van de Israëlische
kernwapens alleen met zekerheid
kan worden bepaald door ze uit te
proberen. Het is niet bekend of Is
raël proeven met kernwapens
heeft genomen, hoewel er geruch
ten gaan dat in 1979 een dergelijke
test mogelijk heeft plaats gevon
den. (API
HILVERSUM - "Hier zijn we bui
tenlanders, maar in Marokko zijn
we ook buitenlanders. Als je niet
een goed diploma hebt of zo, dan
kun je daar niets doen. Als je daar
met lege handen komt, lachen ze je
uit, want die mensen denken nog
steeds dat het hier in Nederland
melk en honing is", zegt Najib te
gen Hans Werdmölder in zijn boek
'Van vriendenkring tot randgroep,
Marokkaanse jongeren in een oude
stadswijk'.
door
Jaap Lodewijks
Werdmölder trok twee jaar lang
bijna dagelijks op met een groep
Marokkaanse jongeren, die een uit
zichtloos bestaan leiden in een ou
de stadswijk in Amsterdam. Crimi
naliteit en drugs zijn hun lot. "Dit
is een verloren generatie", zegt cul
tureel antropoloog Werdmölder
onomwonden in zijn kamer van de
pedagogische vakgroep van de
universiteit van Utrecht.
Werdmölder kreeg van de ge
meente Amsterdam opdracht om
onderzoek te doen naar de proble
men en opvattingen van deze jon
geren en met aanbevelingen te ko
men. WVC betaalde. Na twee jaar
intensief onderzoek is niet duide
lijk wat de gemeente met het resul
taat gaat doen.
Ambtenaar jeugdzaken Harm
Rasterhof zegt dat inmiddels een
notitie naar B en W is gegaan met
een aantal algemene aanbevelin
gen. Geld ontbreekt echter om
concrete voorstellen te doen, om
dat daar Amsterdam ook andere
minderheidsgroepen kent met gro
te problemen, die nu zijn voorge
gaan.
Werdmölder zegt over de afloop
van het onderzoek: "Ik ben er zelf
achter aan gegaan. De ambtenaar
zei op mijn vraag wat ze er mee gin
gen doen: zegt u het maar. Daar
was ik erg boos over, temeer daar
Den Haag korte tijd later geld ging
verdelen voor projecten voor jon
geren uit minderheidsgroepen die
aan de zelfkant waren geraakt. Am
sterdam kreeg geld voor Surina-
mers en Antillianen, terwijl mijn
rapport daar iri de la lag. Daar zit
dan twee jaar werk in".
Breuk
Dat werk was overigens moeilijk
genoeg, want de groep Marokkaan
se jongeren was moeilijk te bena
deren. Werdmölder besloot tot een
intensieve aanpak. Hij meldde zich
bij een clubhuis dat midden in de
wijk stond en de pleisterplaats was
geworden van de groep Marokka
nen en enkele Nederlandse jonge
ren. Hij werd barkeeper, voetbalde
mee in het zaalvoetbalteam -en
sloeg een balletje mee achter de ta
feltennistafel.
Elke dag liet hij zijn gezicht zien.
"Het heeft maanden geduurd voor
dat er enig vertrouwen ontstond.
In het begin was ik een" stille, een
spion van de politie, die hen op he
terdaad kwam betrappen als ze
verhalen over kraakjes ophingen
of stiekem, op het toilet hasj of
zwaarder spul snoven of rookten.
De ommezwaai kwam pas toen ik
met een stel meeging naar Marok
ko om hun familie en hun geboor
teplaats te bezoeken. Na die perio
de kreeg ik de meeste informatie.
Toen was ik de professor".
De overgang van Marokko naar
Nederland heeft bij een flink aan
tal jongeren een breuk in hun le
ven veroorzaakt. Veel jongeren zijn
teleurgesteld in de werkelijkheid
van de Nederlandse samenleving.
Bij aankomst blijkt vader helemaal
niet zo'n gerespecteerd en welva
rend man te zijn zoals veel jonge
ren zich in Marokko hadden voor
gesteld. Ze zijn slechts fabrieksar
beider of kippeslachter, wonen in
een kleine bovenwoning, terwijl
het huis in Marokko veel ruimer is
en meestal vrijstaand.
Gezag
Kerntechnicus Mordechai Vanu
nu die door Israël beschuldigd
wordt van spionage.
In Marokko zijn de gezagsver
houdingen heel erg duidelijk. Va
der is de baas, maar in Nederland
komt daar de klad in. '"s Avonds
kwam ik steeds later thuis", zegt
Abdelkadar in het boek, "en zat
mijn vader nog op mij te wachten.
Meestal begon hij over roken. Be
gin je ook dezelfde weg op te gaan
als je broer, zei hij dan. Ik kon hem
dan niet uitleggen dat ik dat niet
deed. Ik kon mezelf niet tegenhou
den en ik gaf hem een grote bek
terug. Eén keer heb ik mijn vader
aangevallen. Echt ik pakte mijn va
der, ik wilde hem slaan, maar ik
had de kracht niet".
De meeste jongeren hadden
daarvoor in Marokko al de nodige
gezinsproblemen achter de rug.
Vader werkte als gastarbeider in
Nederland en moeder zat thuis met
de kinderen, die zij met hulp van
familie probeerde op te voeden.
Mustafa, toen zeven jaar: "Ik zag
dat andere jongens allemaal naar
de gewone school gingen. Ik zei
dus: ik ga naar die school. Mijn
moeder en oom wilden echter dat
ik naar de moskee ging om daar de
koran te leren. Paar maanden ruzie
gehad en mijn oom heeft me nog
opgesloten op een kamer, omdat
hij dacht dat ik zou weglopen".
Vrienden
Het is Werdmölder gebleken dat
veel van deze jongeren door opvoe
dingsmoeilijkheden in Marokko
uiteindelijk door vader naar Ne
derland zijn gehaald - soms met
hele gezin, soms niet - om de ge
zagsverhoudingen te herstellen.
De groep waar Werdmölder mee
optrok begon als een vrienden
kring. Ze ontmoetten elkaar op een
plein* en uit verveling krijgt hun
gedrag steeds meer een crimineel
karakter. Het begint met vandalis
me, de oude buurtbewoners wor
den gepest, er wordt met bromfiet
sen over stoepen gescheurd en de
radio staat 's nachts keihard aan.
Om tegen elkaar op te bieden
wordt er gestolen, eerst kleine din
gen, daarna wordt het de kick om
steeds duurdere spullen te pakken
te krijgen. Het wordt een tweede
natuur, niet alleen het 'hebben' is
belangrijk, maar meer nog de span
ning die de kraak oproept.
Als een paar jongens drugs in de
groep brengen, gaat het verder
bergafwaarts. Sommigen raken
verslaafd aan heroine en komen in
de spiraal terecht om met diefstal
len en heling genoeg geld voor hun
dagelijkse dosis te krijgen.
Werdmölder: "Onze samenle
ving komt bij hen slap over. In Ma
rokko weet je meteen waar je aan
toe bent. Als je hier iets jat, krijg je
eerst een waarschuwing van oom
agent. Later krijg je voor hetzelfde
vergrijp cel. Dat snappen ze niet.
Ook het tijdsverschil tussen een
vergrijp en de datum van voorko
men is voor de jongens onbegrijpe
lijk. Meestal zijn ze het allang ver
geten".
Waarna hij tot één van zijn aan
bevelingen komt: "Er moet door
Justitie meteen gereageerd wor
den en het liefst met een alternatie
ve straf, want de jongeren moeten
zo lang mogelijk uit de gevangenis
worden gehouden".
Werk is, volgens Werdmölder,
één van de belangrijkste zaken
waardoor de jongens uit de nesten
zouden kunnen komen. Gemeente
reiniging ën de plantsoenendienst
zijn bij de Marokkanen zelf favo
riet. De paar jongens, die daar
werk hadden gevonden hadden
het helemaal gemaakt.
Het drugsprobleem wordt door
sommige vaders aangepakt, door
de zoon naar Marokko te sturen.
Afkicken is verzekerd, want de wa
re redën van terugkeer wordt vaak
verzwegen en de sociale controle
op misstappen is groot. "Het pro
bleem is alleen dat als ze schoon
terugkeren naar Nederland de
kans op een terugval groot is".
Werdmölder pleit dan ook voor op
vang in internaatsverband of vooi
onderbrenging van de jongere bij
familie of een pleeggezin buiten de
grote stad.
Het stimuleren van remigratie
projecten voor jongeren heeft wel
aantrekkelijke kanten voor Werd
mölder, maar er zijn ook vraagte
kens: "Het .is daar een keiharde
maatschappij. Je moet daar nog
meer bij de pinken zijn dan hiei
om te slagen. Een jongen die dal
hier niet lukt, lukt het daar zekei
niet".
Van vriendenkring tot rand
groep, uitgeverij Het Wereldven
ster.
President Mitterrand van Frankrijk kan de leider van Tsjaad. Habré, moeilijk
lot overlaten.
'Kerkbalans': inkomsten
kerken lopen terug
De kerkelijke inkomsten uit
vrijwillige bijdragen, giften en
collecten lopen terug, vooral bij
de gereformeerden en rooms-ka
tholieken. De hervormden mo
gen nog een lichte stijging boe
ken. dankzij het feit dat nog
steeds plaatselijke gemeenten
overschakelen op het systeem
van vrijwillige bijdragen ter ver
vanging van de 'hoofdelijke om
slag'. De gereformeerden zagen
in 1985 hun 'levend geld' dalen
met 1,21 procent en de rooms-ka-
tholieken met 1,85 procent. De
hervormden boekten nog een
stijging van 0.64 procent.
Dat werd gisteren in Utrecht
bij de presentatie van de actie
'Kerkbalans 87' - met als motto
'Geloofwaardig' - meegedeeld.
Daar staat tegenover dat de of
fervaardigheid van de meeleven
de kerkleden eerder toe- dan af
neemt. Als dat niet zo was, zou
de daling van de inkomsten, ge
zien de terugloop van de leden
tallen, groter zijn.
Naar schatting hebben de ze
ven kerken die aan de geldwer
ving 'Kerkbalans' meedoen in
1985 ongeveer 60.000 leden verlo
ren. De hervormden het meest:
46.000. Vervolgens de rooms-ka-
tholieken met 15.000 en de gere
formeerden met 8500. De terug
gang is te verklaren uit vergrij
zing, minder aanwas van ge-
doopten en kerkverlating door
jongeren.
Opvallend zijn de regionale
verschillen bij enkele kerken. Bij
de rooms-katholieken noteerden
de bisdommen Roermond en
Den Bosch in 1985 een sterke da
ling, ongeveer 5 procent. De her
vormden daar zorgden voor een
stijging van 2,5 procent, terwijl
de opbrengst in Friesland bijna 1
procent terugging.
De aan 'Kerkbalans' deelne
mende kerken tellen bij elkaar
ruim 9 miljoen leden, bijna twee-
derde van de Nederlandse bevol
king. Ze zijn georganiseerd in
ongeveer 4200 gemeenten of pa
rochies. De zeven bezitten ruim
5000 kerkgebouwen en hebben
bijna 7000 mannen en vrouwen
in dienst voor pastoraal werk
Daarnaast zijn er zo'n 565.000
als vrijwilliger actief.
Dat is 6 procent van het ledental
Een op de vijf kerkleden kan
worden gerekend tot de weke
lijkse kerkbezoekers. De gerefor
meerden scoren wat dat betreft
het hoogst met 40 procent, de
rooms-katholieken het laagst
met 16.
Bij elkaar brengen de leden
van de zeven deelnemende ker
ken per jaar tussen de 650 en 700
miljoen gulden in het laatje. In
dat bedrag zit niet het aandeel uit
bezittingen.
Voor de actie 'Kerkbalans'
gaan de komende weken 100.000
vrijwilligers langs de deuren. Er
zijn ook gemeenten die niet mee
doen. Zij komen zonder 'Kerkba
lans' wel rond. Op een ander tijd
stip doen zij op hun eigen manier
een beroep op de leden.
Gesprek
Een werkgroep van zes men
sen gaat het gesprek voorberei
den tussen de rooms-katholieke
bisschoppen en de '8 Mei-bewe
ging' (die rond het pausbezoek
een alternatief programma orga
niseerde).
Voor de '8 Mei-beweging' zit
ten in deze werkgroep pater P.
Nelen, secretaris, dr. P Huizing,
emeritus-hoogleraar kerkelijk
recht, en dr. E. Henau, hoogle
raar pastoraaltheologie aan de
hogeschool voor theologie en
pastoraat in Heerlen. Namens de
bisschoppen dr. H. A. van Mun
ster, secretaris-generaal van de
Nederlandse kerkprovincie, dr.
J. Hulshof, studiesecretaris van
de kerkprovincie, en dr. J. Hen
driks, docent aan het grootsemi
narie Rolduc van het bisdom
Roermond.
Weekblad. Het 'Centraal
Weekblad', opinie- en informa
tieblad van de Gereformeerde
Kerken, heeft een andere uitge
ver. Het is van Tijl in Zwolle
overgegaan naar de (gerefor
meerde) Provinciale Persvereni
ging voor Friesland. 'Centraal
Weekblad' paste niet bij de ande
re uitgaven van Tijl, die het blad
aan het eind van de jaren 70 over
nam van 'Libertas' in Utrecht.
Het blad heeft een oplage van
ruim 25.000. De redactie bestaat
uit drie en een halve man. Pro
fessor H. Runia (Kampen) is
hoofdredacteur. Voor die functie
wordt hij niet betaald.
Veertig jaar
Ds. J. P. van Roon te Zeist
(66) is op 19 januari veertig jaar
predikant. Twee perioden werk
te hij in hervormd Katwijk aan
Zee. van 1965 tot 1972 en van
1978 tot vorig jaar. Begin 1986
werd hem emeritaat verleend.
Komende zondag gaat hij voor
in Katwijk, zijn laatste gemeente,
om half 10 in de Pniëlkerk, en de
zondag daarop in zijn eerste
standplaats, Kortenhoef.
- Maandag is het veertig jaar
geleden dat ds. A. Makkenze te
Joure (66) in Tienhoven tot pre
dikant werd bevestigd. Hij werk
te van 1954 tot 1973 in hervormd
Katwijk aan den Rijn. Daar
werd in zijn tijd een tweede pre
dikantsplaats gesticht.
In 1973 vertrok ds. Makkenze
naar Joure. Daar ging hij in 1983
met pensioen.
- Wegens vertrek naar Scher-
penzeel (G.) zal ds. C. van Slie-
dregt, hervormd predikant te
Katwijk aan Zee, op 18 januari
afscheid nemen (Nieuwe Kerk. 6
uur).
- Ds. J. J. van der Heiden
neemt op 1 maart, wegens ver
trek naar Haarlem, afscheid van
de hervormde gemeente in Al
phen aan den Rijn-centrum.
- Drs. H. Hortensius, directeur
van het Nederlands Bijbelinsti
tuut (voor theologische studie en
vorming) in Bosch en Duin. zal
op 18 januari worden bevestigd
tot predikant van de Gerefor
meerde Kerken. Dat gebeurt in
de Maria Christinakerk in Den
Dolder (10 uur).
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Heemstede (zieken
huis) mevrouw E. C. Cazemier
Groningen, naar Werkhoven
kandidaat A. Prins Driebruggen.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Ter Aar (toezegging
van beroep) kandidaat N. de
Reus Amsterdam. Gereformeer
de Kerken Vrijgemaakt: beroe
pen te Delft H. J. Messelink IJ-
muiden. Gereformeerde Ge
meenten: bedankt voor Beekber
gen J. Mijnders Veenendaal,
voor Unionville (Canada) J. C.
Weststrate 's Gravenpolder. Ge
reformeerde Gemeenten in Ne
derland: bedankt voor Opheus
den F. Mallan Alblasserdam.
Evangelisch-Lutherse Kerk:
aangenomen naar Hoorn me
vrouw C. Gabler Amstelveen.
Doopsgezinde Broederschap:
aangenomen naar Bovenknijpe-
Gorredijk-Lippenhuizen (Fr.) G.
ten Klooster Nijeveen.
Draagmoeder
"Het is onvoorstelbaar dat
een gelovige vrouw zich als
draagmoeder beschikbaar zal
stellen. Het is ook onvoorstel
baar dat een gelovig kinderloos
echtpaar op deze manier de ver
vulling van zijn wens om kinde
ren te hebben .tracht te verkrij
gen".
Dat schrijft ds. H. Ploeger m
het orgaan 'De Christen' van de
Unie van Baptistengemeenten.
Zowel het een als het ander is,
naar zijn oordeel, onverenigbaar
met het wezen van het huwelijk
"zoals wij dat vanuit de Schrift
hebben leren verstaan".
Het zou ook niet juist zijn te
genover het kind. "Elk kind
heeft recht op een vader en een
moeder, en men moet het kind
de latere vragen naar afkomst en
oorsprong besparen". "Er zullen
altijd wel 'vaderloze' kinderen
worden geboren, maar dat is wat
anders dan bewust een weg kie
zen waarop een kind al bij voor
baat of een echte moeder of een
echte vader wordt onthouden"
