Goed jaar voor kottervloot
Liefdadigheid van een landbouwer
'Bij windkracht 6
begint het pas'
Onderwij sbegeleidingsdienst
vaak telefonisch 'niet thuis'
Nieuwkoopse winkeliers
breken plein weer open
Inkomsten per schip 20 tot 25 procent hoger
Alphenaren
krijgen eigen
'ombudsman'
Treinwagon leeggehaald
Historie Nieuwveense stichting in boekvorm verschellen
DONDERDAG 8 JANUARI 1987 w
==LEIDSCH -lÉi DAGBLAD =isr^ïï*y.
Kettingen weg voor parkeerruimte
-.'t* f
De Nieuwkoopse winkeliers zien het als een bittere noodzaak: het plein is weer open. (foto Nanno Bioup<
NIEUWKOOP - De winkeliers in
het dorpscentrum van Nieuw
koop hebben het recht in eigen
hand genomen. Hun geduld was
op. De gemeente kan ze nog
meer vertellen over parkeerpro
blemen rond hel Regthuysplein.
zij hebben zélf maatregelen ge
troffen. De kettingen, die het
plein afbakenen en ontoeganke
lijk maken voor auto's, zijn weg
gehaald zodat het winkelend pu
bliek meer ruimte heeft om te
parkeren.
'Het plein is weer open. Be
dankt winkeliers' staat er op een
bordje dat op de dorpstoren is
gespijkerd. In december haalde
de gemeente voor vier weken de
kettingen weg zodat het plein
door de automobilisten kon wor
den gebruikt. Vorige week wer-
ALPHEN AAN DEN RIJN - Al
phenaren die vinden dat ze onbe
hoorlijk zijn behandeld bij de ge
meente kunnen hun klachten bin
nenkort bij een onpartijdige in
stantie kwijt. Als de gemeenteraad
eind deze maand akkoord gaat,
wordt omstreeks maart een ge
meentelijke ombudscommissie in
gesteld.
Tot nu toe werden klachten over
gemeentelijke instellingen, be
stuurders en ambtenaren door de
betreffende afdelings- of dienst
hoofden behandeld. Deze mensen
zijn nauw betrokken bij het voor
werp van de ontevredenheid. Ze
ker in ernstige gevallen verdient
een onafhankelijke instelling de
voorkeur. Op landelijk niveau
heeft deze voorkeur een aantal jaar
geleden al geleid tot een nationale
ombudsman. Diverse gemeenten
hebben in navolging daarvan be
sloten tot instelling van een plaat
selijke ombudsman- of commissie.
De leden moeten het 'ombuds-
werk' in hun vrije tijd doen; wel te
gen een vergoeding van ongeveer
zestig gulden per vergadering.
"Het is zeker niet de bedoeling dat
dit commissiewerk een dagelijkse
bezigheid voor de leden wordt. Dat
zou in ieder geval niet best voor Al
phen zijn", aldus een gemeentelijk
woordvoerder.
De commissie zal van geval tot
geval moeten bekijken of de be
zwaren gegrond zijn. Daarna doet
ze uitspraak.
hoeve', dat door de Woubrugse
amateur-historicus Hans van der
Wereld is geschreven. 'Uit de ge
schiedenis van een maatschappij
Johannes van Rossum. die in 1873
zijn vader als voorzitter van het
college van regenten opvolgde.
den ze tot verdriet van de onder
nemers weer teruggeplaatst. Na
spoedoverleg besloten de winke
liers om 's nachts de kettingen
zelf weer weg te halen. De ver
antwoordelijken voor de actie
zijn leden van 't Hart van Nieuw
koop, een kleinere winkeliers
vereniging binnen de grotere on
dernemingsvereniging in Nieuw
koop. Hun actie had succes. Het
plein stond gisteren de hele dag
vol met auto's.
"We zijn al zolang bezig om
met de gemeente tot een oplos
sing te komen, maar het blijft
maar duren. Toen enkele weken
geleden de commissaris van de
koningin op bezoek kwam. kon
den die kettingen opeens wèl
weg", reageert een middenstan
der zich af.
KATWIJK - De Katwijkse kot
tervloot heeft een bijzonder
goed jaar achter de rug. De in
komsten stegen in 1986 per
schip gemiddeld met twintig
tot vijfentwintig procent. Se
cretaris J. Ouwehand van de
Katwijkse Vereniging van
Schipperseigenaren noemt
vooral de sterk gedaalde olie
prijs als de belangrijkste oor
zaak voor dit gunstige resul
taat.
In 1985 betaalden de vissers nog
gemiddeld 75 cent voor een liter
olie. Vorig jaar daalde de prijs ech
ter tot een bedrag van tussen de 30
en de 35 cent. "De' onkosten zijn
daardoor eveneens sterk terugge
lopen", aldus Ouwehand. "Er zijn
schepen die per week 40 tot 50 ton
olie gebruiken. Deze vissers kre
gen vorig jaar dus per week 20.000
gulden netto meer in hun porte
monnee dan het jaar daarvoor"
De betrekkelijk hoge visprijzen
zorgden er verder voor dat de be
sommingen, de opbrengst van de
vangsten, gelijk of zelfs wat hoger
waren dan in 1985. "Alleen de re
sultaten van de vissers die uitslui-
boerenarbeiders of boerenknechts,
wonende onder Nieuwveen', zo
staat in zijn testament.
Aldus geschiedde toen Neder-
stadt in 1865 overleed. Leendert
van Rossum, door Nederstadt aan
gewezen als uitvoerder van zijn
laatste wil, zocht twee mede-regen-
ten - slager Joannes Rekelhof en
timmerman/molenaar Coenraad
Janmaat - en richtte het gesticht
op. Over wie de eerste bewoners
van de Sint Nicolaas Hoeve waren
en hoe ze hebben geleefd, is vrijwel
niets te vinden in de archieven.
Wel wordt duidelijk dat Van Ros
sum een grote rol heeft gespeeld.
Van Rossum werd voor zijn leven
regent en kon alleen uit zichzelf af
treden. Als hij vertrok, zouden zijn
nakomelingen het voorzitters
schap van het college van regenten
automatisch overnemen. Boven
dien stond in de statuten dat de
voorzitter van het college bij ge
schillen een beslissende stem had.
In de statuten werd verder bepaald
dat alleen katholieke boerenarbei
ders en knechts werden opgeno-
tend rondvis (onder meer kabel
jauw-red.) vangen, zijn wat achter
gebleven". constateert Ouwehand.
Hij benadrukt echter dat ook deze
groep erin is geslaagd om het hele
jaar door te blijven vissen, on
danks het vangstverbod dat in no
vember voor kabeljauw werd afge
kondigd.
De Algemene Inspectiedienst
(AID) van het ministerie van land
bouw en visserij heeft wel proces
verbaal tegen deze vissers opge
maakt, maar momenteel is nog niet
bekend welke boetes er worden
opgelegd. "Waarschijnlijk horen
we dat tegen het einde van deze
maand", aldus Ouwehand.
Bij de Katwijkse Vereniging van
Schipperseigenaren zijn ongeveer
In 1873 werd de inmiddels
overleden Leendert opgevolgd
door zoon Johannes van Rossum,
die een jaar later aan zijn mede-re
genten voorstelde om de bisschop
van Haarlem 'eerbiedig te verzoe
ken om de Sint-Nicolaas Stichting
als een bijzondere katholieke in
stelling van liefdadigheid te willen
erkennen'. En dat gebeurde ook,
waarna de stichting onder toezicht
van de bisschop kwam te staan.
Wederom een jaar later deed de
stichting de eerste schenking aan
de katholieke gemeenschap. De
nieuwe kerk - nog zonder toren -
kreeg 4000 gulden voor een orgel.
In de loop der jaren zouden nog
meer van dergelijke schenkingen
volgen, waaronder bijdragen voor
de uitbreiding van de Sint Nico-
laasschool.
Ziekenhuis
Nog voor de eeuwwisseling werd
er gesproken over een verandering
twintig kabeljauwvissers aangeslo
ten. De vereniging behartigt verder
ook de belangen ongeveer veertien
boomkorvissers, die zich vooral
richten op de vangst van tong en
schol. Behalve uil Katwijk zijn de
ze vissers afkomstig uit Schevenin-
gen, IJmuiden en Tholen.
V angstbeperking
De goede financiële resultaten
zijn voor enkele vissers inmiddels
aanleiding opnieuw te investeren
in modernere en grotere schepen.
Dit ondanks de, voor ons land, vrij
negatieve uitkomsten van het vis-
serijberaad van de ministers van
de Europese Gemeenschap. "De
betreffende reders laten zich niet
van de werkwijze. In plaats van het
zelf onderdak verschaffen aan de
boerenarbeiders wilden twee re
genten de boerderij verhuren en de
opbrengst daarvan besteden aan
liefdadigheid. Voorzitter Van Ros
sum hield dat toen nog tegen, maar
in 1903 kwam het er toch van. De
Sint-Nicolaashoeve en de inmid
dels aangekochte Sint-Antonius-
hoeve werden verpacht en de land
arbeiders gingen op kosten van de
Nieuwveense stichting naar ande
re, katholieke instellingen.
De zorg voor de arbeiders is
steeds meer op de achtergrond ge
raakt. Plannen vooreen ziekenhuis
en een oude mannenhuis in
Nieuwveen, waarbij de stichting
werd opgeheven en het geld naar
de parochie ging, kwamen ter tafel
maar werden in het begin van de
eeuw afgewezen. In de jaren dertig
kwam nogmaals een dergelijk pro
ject ter sprake. Nu ging het om een
'gelegenheid tot verpleging van ou-
weerhouden door de sombere
vooruitzichten", zegt Ouwehand.
Zelf toont hij zich wel bezorgd
over de toekomst van de kottervis-
serij. "De vangstquota voor de be
langrijkste vissoorten zijn dit jaar
fors verminderd", aldus Ouwe
hand. "Voor tong en kabeljauw is
zelfs sprake van een verlaging van
rond de dertig procent. Verder is
de vangst van schol met vijftien
procent teruggedrongen".
Wat de invloed van deze vangst
beperking voor de kottervloot is,
kan Ouwehand momenteel nog
niet niet zeggen. "Dat is van erg
veel factoren afhankelijk. Je weet
bijvoorbeeld nooit in hoeverre de
vissers erin slagen deze regels on
gestraft aan hun laars te lappen.
Hoge visprijzen kunnen verder
ook de kleinere vangsten compen-
Minister Braks van landbouw en
visserij heeft verder aangekondigd
dat de kotters dit jaar gemiddeld
twaalf tot veertien weken in de ha
ven moeten blijven. Dat betékent
een uitbreiding van de stilligrege
ling van vorig jaar, die uitging van
tien weken. Ouwehand toont zich
daar ook niet gelukkig mee. "De
visserij-organisaties hebben bij de
minister aangedrongen op handha-
den van dagen' uit Nieuwveen en
een naai- en bewaarschool annex
parochiehuis. De zusters Ursuli-
nen van Bergen, de orde die ook
Huize Ursula werkzaam was, zou
den de ouden van dagen verzor
gen. Maar dit plan haalde het ook
niet.
Na de oorlog kwam de Sint-Nico
laas Stichting in rustig vaarwater.
De armenzorg verdween en ook de
taak van de stichting veranderde.
Nog steeds is er een college van re
genten, maar dat beslist niet meer
of een boerenarbeider in aanmer
king komt voor verpleging op zijn
kosten. Tegenwoordig wordt het
geld gebruikt om de katholieke ge
meenschap financieel te steunen.
Zo kon in de laatste vijftien jaar
geld worden uitgetrokken voor een
uitbreiding van en een speelplaats
voor de Sint Nicolaasschool en
kwam er geld voor het opknappen
van de Sint Nicolaaskerk. Alles
conform de laatste wil van Jan Ne
derstadt.
LISSE/WARMOND - De in Lisse
gevestigde onderwijsbegeleidings
dienst voor de gemeenten in de
duin- en bollenstreek en Warmond
is door onderbezetting te vaak niet
bereikbaar. Dit heeft al tot diverse
klachten bij de aangesloten scho
len geleid. Er moet daarom op kor
te termijn personeelsuitbreiding
komen.
De Sassenheimse wethouder
mevrouw W. Maris, tevens be
stuurslid van de OBD, verwijt het
samenwerkingsorgaan voor de
duin- en bollenstreek - waarin de
deelnemende gemeenten aan de
OBD zijn vertegenwoordigd - on
voldoende geld af te schuiven naai
de OBD. "Daardoor krijgen men
sen die de OBD bellen nog steeds
te maken met een telefoon-
beantwoorder", aldus Maris.
De Sassenheimse wethouder
vindt dat de OBD jaarlijks moet
kunnen rekenen op een vast bud
get. "Wij moeten nu vrij vroeg onze
begroting indienen. Als er bijvoor
beeld door de rijksoverheid be
ving van dat aantal van tien we
ken", aldus Ouwehand. "We willen
namelijk zelf liever gaan werken
met een aantal zeedagen per schip.
Gedacht wordt daarbij aan 180 da
gen per jaar waarop de kotters hun
netten kunnen uitgooien. Daarmee
ben je veel flexibeler dan met een
stilligregeling van veertien we
ken". Voor de kotters die vissen in
de Noorse zone zou een hoger aan
tal moeten gelden omdat deze
schepen langer onderweg zijn naar
de visgronden.
Investeringen
Een vangstbeperkende maatre
gel waarmee Ouwehand wel kan
instemmen is het beperken van de
maaswijdte in de netton voor sche
pen die vissen binnen de zone van
twaalf mijl uit de kust. In de perio
de van 1 februari tot 31 maart en
van 1 oktober tot 31 december mo
gen de mazen in dit gebied niet
groter zijn dan tien centimeter.
"Voor de vissers betekent dit wel
een extra investering in nieuwe
netten, maar op zich verwacht ik
van deze maatregel goede resulta
ten. Je voorkomt er namelijk mee
dat de schepen grote hoeveelheden
ondermaatse vis aanvoeren".
Volgens Ouwehand hebben
vooral schepen uit Urk en Wierin-
gen zich de afgelopen periode
daaraan schuldig gemaakt. Hij
noemt dit een slechte zaak. "Geble
ken is dat een kist grote kabeljauw
twee keer zoveel opbrengt als een
kist met kleine kabeljauw van het
zelfde gewicht. Als de vis dus de
kans krijgt om te groeien, pakt dat
op termijn ook voor de vissers veel
beter uit".
Jostiband op tv
ZWAMMERDAM - Opnieuw komt
de Jostiband,- die wordt gevormd
door bewoners van het geestelijk
gehandicapten-instituut Hooge
Burch in Zwammerdam. op de te
levisie. De band is te zien in het
NCRV-programma 'Meditatief
moment met de Jostiband', dat
zondag 11 januari om 18.20 uur op
Nederland 1 wordt uitgezonden.
Ski-jacks gestolen
ALPHEN AAN DEN RIJN - Vier
Alphense knapen hebben kans ge
zien door misleiding van de verko
per vier ski-jacks te stelen. De man
stond alleen in de zaak. Twee jon
gens lokten de man met een smoes
naar de eerste verdieping, waarop
de andere twee er met de ski-jacks
vandoor gingen.
De waarde van de buit bedraagt
ongeveer 750 gulden. Aan de hand
van fotoboeken kon de verkoper
de Alphense politie op het spoor
van de mogelijke daders zetten.
KATWIJK - Leden van het Kat
wijkse Kano Brandingteam zullen
zich niet houden aan het verbod
om met windkracht zes of hoger op
zee te varen. Dat verbod is opgeno
men in de nieuwe algemene plaat
selijke verordening van de kust
plaats.
Gabriël Theunisz van het Kano
Brandingteam toont zich bijzonder
verbaasd over de regel omdat
slechte weersomstandingheden
juist ideaal zijn voor het branding
varen. "Bij windkracht zes of meer
begint het voor ons pas", aldus
Theunisz.
De leden van het brandingteam
varen elke zondagmiddag tussen 1
en 2 uur, onder alle weersomstan
digheden. "Dat blijven we ook
doen", zegt Theunisz, "ook nu de
nieuwe apv van kracht is". De ka
novaarders zijn gewoonlijk te vin
den op het strandvak voor de Kat
wijkse vuurtoren.
paalde bezuinigingen worden op
gelegd, zit de OBD met de gevol
gen", aldus Maris.
L. de Milliano, secretaris van het
samenwerkingsorgaan, vindt de
opmerkingen van Maris niet op
zijn plaats. "Er is afgesproken dat
eerst het nieuwe beleidsplan van
de OBD ter discussie zal staan. In
februari zal daarover nader worden
gesproken. Dan pas zal blijken wat
de mogelijkheden zijn en welke
maatregelen kunnen worden geno
men. Bovendien moet ook me
vrouw Maris weten dat de gemeen
ten steeds krapper bij kas zitten en
niet zomaar een groter bedrag kun
nen afdragen".
UIT DE KOU - Uit in aanbouw
zijnde woningen aan de Aletta Ja-
cobsstraat in Alphen zijn drie gas-
ketels met een totale waarde van
6.000 gulden gestolen. Via het
openbreken van het bovenlicht
aan de voorkant van het huis zijn
de inbrekers binnengekomen. Ze
hebben daarbij voor 600 gulden
schade aangericht.
DONDERDAG
Leiden
't Breehuys - Breestraat 19, spreekuur
WDM, 19-22 lur.
Troef - Stationweg 32, voorlichting en
begeleiding dienstweigeren. 20-21.30
uur, inl. 149324/216180.
Fraktiekamer PvdA - Breestraat 125, in
loop-spreekuur, 19-21 uur.
Filmhuis LVC - Breestraat 66. film 'Ca
sanova' van Fellini. 21.15 uur.
Kijkhuis - Vrouwenkerkkoorsteeg 17.
films: 'Wetherby'. 19.30 uur: 'Death of a
Salesman', 21.45 uur: 'Belle de Jour', 20
en 22.15 uur.
Voorschoten
De Lindehoeve - jongerenkafé, 20.30-24
Leiderdorp
Muzenhof - Gordijnsingel, klaverjassen
en sjoelen bij de Buitengewonen, 20
Muzenhof - film 'Breathless' met Ri
chard Gere, 20.30 uur.
VRIJDAG
Schouwburg - Youp van 't Hek en Onno
Molenkamp. 20.15 uur.
Leiderdorp
Sjelter - Heemraadlaan 67, instuif voor
kinderen. 4-12 jaar, 15.15-17 uur.
Muzenhof - toneelvereniging Voorscho
ten speelt 'Viermaal verkocht', 20.30
RCL - Bloemerd, nieuwjaarsklaverjas-
sen supportersver., 20 uur.
Hollandsche Tuyn - Hoofdstraat 24.
nieuwjaarsborrel WD. 21 uur.
APOTHEKEN - De avond- en nacht
dienst van de apotheken in de regio Lei-
de'n wordt tot 9 januari waargenomen
door Zuider apotheek, Lammenschans-
weg 7, Leiden, tel. 123553 en apotheek
Boehmer, Florijn 21, Leiderdorp, tel.
894400
ONGEVALLENDIENST - Dagelijks
Academisch Ziekenhuis, behalve van
dinsdag 13 tot woensdag 13 uur: Diaco-
nessenhuis Leiden, en vrijdag 13 tot za
terdag 13 uur: Elisabeth ziekenhuis Lei
derdorp.
AMBULANCE - teP071-212121
S.O.S.-DIENST - Telefonische hulp
dienst voor degenen die in moeilijkhe
den verkeren, dag en nacht: tel. 071-
125202.
DIERENHULPDIENST - Tel. 071-
174141.
BUREAU VOOR RECHTSHULP - He
rengracht 50. tel. 123942. snreekuren
ma. en di. 10-12.30 woe. 13.30-16 en do.
18.30-20.30 uur:
LEIDSE RECHTSWINKEL - Juridisch
adviesbureau, Ketelboëtersteeg IQ, tel
130775.
BURGERRAADSLIEDEN - Breestraat
92, tel. 254142, spreekuurtijden: maan
dag van 11-12 uur, dinsdag en woensdag
van 11-12.30, alleen op afspraak, donder
dag van 18.30-20 uur, vrijdag van 9.30-
10.30 uur, voor buitenlandse vrouwen.
PSYCHOLOGISCHE PRAKTIJK BOS
- Morswèg 18, tel. 140111, open psycho
logisch spreekuur, zaterdag en zondag
van 13-14 uur.
ANTI-DISCRIMINATIE MELDPUNT -
Ketelboetersteeg 10, tel. 071-120903, ma.
t/m vrij. van 10 tot 16 uur.
VROUWENTELEFOON SEKSUEEL
GEWELD - dins, bereikbaar van 14-17.
woe. van 20-23 uur, vrijd. 09-12 uur, tel.
126844.
NVSH - Infocentrum Rapenburg 48, tel
149987, geopend op werkdagen van 14-
16 uur en od dinsd. van 20-21 uur.
MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRI
MINATIE - voor homoseksuelen, zon
dag van 20-24 uur. tel. 221008.
Het verbod op het varen op zee
bij slecht weer geldt voor alle vaar
tuigen die worden gebruikt voor
sport, spel en ontspanning. Als
slecht weer wordt niet alleen een
windkracht van zes of meer be
schouwd, maar ook mist met een
zicht van minder dan 200 meter en
onweer. De leden van het Kano
Brandingteam zeggen pas van deze
bepaling op de hoogte te zijn ge
steld toen deze door de gemeente
werd gepubliceerd.
Een woordvoerster van de ge
meente Katwijk wijst erop dat met
deze nieuwe regel in de apv wordt
aangesloten bij de landelijke richt
lijnen van de Nederlandse Federa
tie van Branding Watersportver
enigingen.
"Verder is ook contact opgeno
men met de Katwijkse Branding
Surfclub", aldus de woordvoerster.
"Die had geen moeite met de re
gel".
ALPHEN AAN DEN RIJN - Uit
een spoorwegwagon aan de Maga-
zijnweg in Alphen zijn negentien
wasmachines en twee afzuigkap
pen gestolen. De wagon staat al
sinds de jaarwisseling op die
plaats. De daders hebben het zegel
verbroken en de lading afgevoerd
met een vrachtwagen, aldus de po
litie.
De goederen waren bestemd
voor het Alphense bedrijf Elektro-
lux Nederland aan de Vennoots-
weg en zouden dezer dagen wor
den uitgeladen. De huishoudelijke
apparaten hebben een waarde van
ruim twintigduizend gulden. De
daders zijn spoorloos.
NIEUWVEEN - De Nieuwveense katholieken hebben
mazzel gehad. Een soepele uitleg van het testament van
landbouwer Jan Nederstadt heeft hen heel wat geld opge
leverd. Nederstadt bepaalde in zijn testament in 1863 dat
zijn nalatenschap moest worden gebruikt voor het verzor
gen van behoeftige boerenknechts en -arbeiders. In zijn
boerderij, de Sint Nicolaashoeve, konden zij een onderko
men krijgen.
door
Henny van Egmond
De uitvoerder van dat testament,
Leendert van Rossum, vond dat al
leen katholieken recht hadden op
een dergelijke verzorging. Of Ne
derstadt die beperking ook had be
doeld, mag worden betwijfeld.
Want in zijn testament bedeelde hij
zowel katholieke instellingen als
protestantse. De eerste kregen wel
twee keer zoveel geld..
Het besluit van Van Rossum
heeft zijn stempel gedrukt op het
liefdadige werk van de Stichting
Sint Nicolaashoeve in Nieuwveen.
Het werd niet alleen een roomska-
tholieke stichting, maar ook hield
de bisschop van Haarlem in de ga
ten of de gelden wel op de juiste
wijze werden besteed, zo blijkt uit
het boekje '..een liefdadig gesticht
onder den naam van Sint-Nicolaas-
van weldadigheid', kreeg het boek
je als ondertitel mee.
Het boekje dat op verzoek van
het huidige regentencollege van de
stichting werd geschreven, geeft
een aardig beeld van de geschiede
nis van de Sint-Nicolaashoeve en
indirect van de opbloei van het
Nieuwveense katholieke leven in
de laatste honderd jaar. Een leven
dat voor een groot deel de opbloei
te danken heeft aan de stichting.
Gebrekkig
De geschiedenis van de Sint-Ni-
colaasstichting gaat terug naar het
jaar 1862. Jan Nederstadt, landbou
wer in de polder Nieuwkoop, was
weduwnaar geworden en had geen
kinderen. Bij hem ontstond het
idee om zijn erfenis te gebruiken
voor het realiseren van een 'liefda
dig gesticht onder den naam van
Sint Nicolaas Hoeve, tot het ver
plegen van oude of gebrekkige
i genomen en in het boekje over de gelijknamige
Brandings team lak aan vaarverbod
