Kansen voor
particulier
initiatief
in Rusland
Iraniërs zijn land
massaal ontvlucht
Reportage
Mission 87
kerk zélf
vernieuwen
VRIJDAG 2 JANUARI 1987
PAGINA 13
MOSKOU - De ijssalon 'Sever'
('Het Noorden') aan de Gorkistraat
in Moskou ziet er op het eerste ge
zicht aantrekkelijk uit. Er staat een
moderne Italiaanse espressoma
chine, de sierlijke witte tafeltjes en
stoeltjes ogen fris. Het duurt even
voor je met je westerse hoofd door
hebt wat er mis is.
Misschien is het eerste wat je op
valt dat de gordijnen dichtgetrok
ken zijn zonder dat dit bijdraagt tot
de gezelligheid, want verlichting is
er verder niet. Die komt voorname
lijk uit de openingen in het gordijn
ten gevolge van de gebrekkige op
hanging - hier en daar hebben zes,
zeven haakjes het begeven en
hangt de stof weinig sierlijk naar
beneden.
door
Alexander Münninghoff
Dan, terwijl je in de onvermijde
lijke rij gaat staan, merkje alras dat
er geen koffie is. Toch nog even
vragen aan het meisje levert een
uitbrander op: „Ik loop al de hele
morgen te vertellen dat er geen.
koffie is! Laat u mij toch met rust!"
Op militaire snauwtoon comman
deert ze me vervolgens te zeggen
wat ik dan wel wil. In feite een
overbodige vraag, want er is maar
één soort ijs. Maar goed, ik had er
meer dan oen kunnen willen. Slag
room? Daar geeft het meisje al
geen antwoord meer op. Lepeltje?
De collega is aan het afwassen - en
nou doorlopen graag.
De collega zet met een korzelige
klap een glas met natte, duidelijk
met koud water gewassen lepeltjes
op de toonbank. Met een punt van
mijn hemd maak ik er een schoon.
Het ijs smaakt gelukkig uitste
kend, maar het genoegen wordt
meer dan bedorven door de gewel
dige rotzooi die zich op het tafeltje
vol kringen en vlekken heeft opge
stapeld. De maat is vol als een oud
vrouwtje mij half van mijn stoel
duwt, op de bank in de hoek gaat
zitten en vervolgens vastberaden
pruimen gaat zitten eten; de pitten
spuwt ze zonder omhaal op tafel.
Bedrukt verlaat ik het pand.
In veelvoud
In de Sowjet-Unie kom je dit
soort taferelen elke dag in veel
voud tegen. Meestal nog vele gra
den erger - 'Sever' is bedoeld als
een sjieke gelegenheid. Maar zelfs
daar ontkomt men niet aan wat ik
de Sowjet-grauwsluier zou willen
noemen. Het is een wisselwerking
tussen mens en materie: in een we
reld vol tekorten en in staatsop
dracht vervaardigde produkten
van doorgaans slechte kwaliteit ge
dragen de mensen zich lomp, on
aangenaam en vooral ongeïnteres
seerd. En ongeïnteresseerde men
sen motiveer je niet tot voorko
mend gedrag en dienstverlening
als de wereld om hen heen er toch
niet aantrekkelijker door wordt.
Vanzelfsprekend proberen de
Russen de grauwsluier op te hef
fen. Maar het probleem is datje, als
je wat kleur en luxe in je leven wilt
brengen, automatisch op het zwar
te circuit bent aangewezen. Kwali-
teitsprodukten komen uit het bui
tenland en zijn slechts tegen harde
valuta bij de 'fartsovsjiki' (specu
lanten in buitenlandse spullen) te
verkrijgen. Vandaar een constante
jacht op dollars en marken, die
vaak tegen een veelvoud van de of
ficiële koers van de westerse toe
risten worden overgenomen.
Streng verboden en sinds Andro
pov op dit terrein de teugels heeft
aangehaald ook echt gevaarlijk -
de straffen zijn niet mis.
Maar ook los van de kans op het
verwerven van valuta blijven tallo
ze Sowjetburgers hun uiterste best
doen om met zwart werk zoveel
mogelijk roebels bij te verdienen.
Voornamelijk om af en toe eens uit
de band te kunnen springen in een
restaurant. Hoewel de horeca-prij-
zen de laatste twee jaar met spron
gen omhoog zijn gegaan is het nog
steeds zo, dat je voor een behoor
lijk restaurant in Moskou moet re
serveren, wil je niet buiten in de ry
moeten staan wachten tot er eens
een plaatsje vrij komt.
Zwartwerkers
Een andere zinvolle besteding
van de extra roebels bestaat uit het
betalen van de diensten die andere
zwartwerkers voor je verrichten.
Het betreft hier vooral werkzaam
heden in de loodgieters- en tim
mermanssfeer, de huizenbouw
(met name de datsja's buiten Mos
kou) en het vervoer. Menig autobe
zitter rijdt in zijn vrije tijd urenlang
door de stad en kiest zijn klanten
zelf uit de rijen wachtenden bij de
taxistandplaatsen. Vaak opereren
ze in groepen per rayon.
Uit eerste hand vernam ik de de
tails omtrent een klein gangster-
oorlogje in het Bauman-district
van Moskou, waar tientallen ban
den van auto's van een nieuwe
club die 'slechts' drie roebel per rit
vroeg werden stukgesneden door
de 'oude jongens', die vijf roebel
gewend waren te vragen.
Het is niet overdreven te stellen
dat het hele land barst van de
zwartwerkers. De bekende Novos-
ti-commentator Vladimir Trapez-
nikov kwam onlangs met de ont
hutsende aankondiging, dat er in
totaal voor 220 miljard roebel in de
spaarkassen ligt. „Dat betekent dat
de mensen niet tevreden zijn met
de goederen die ze kunnen kopen",
concludeerde Trapeznikov terecht.
Maar hij vergat de even belangrijke
conclusie te trekken, dat zulk een
enorm bedrag niet te relateren valt
aan het gemiddelde inkomen van
de Sowjetburger: sinds kort 201
roebel per maand.
Iedereen weet wel zo ongeveer
wie er uit zijn kennissenkring meer
roebels heeft dan hij op grond van
zijn salaris kan verwachten. Van
daar dat er nogal gegrinnikt werd
om de constatering van de voorzit
ter van het staatscomité voor ar
beid en sociale vraagstukken, Ivan
Gladki, dat er in de USSR onge
veer honderdduizend personen
met individueel werk (dus niet in
staatsdienst of in coöperaties) hun
brood verdienen: het handjevol
ambachtslieden in nauwkeurig
omschreven deelsektoren name
lijk, die dat altijd al mochten. Glad
ki had overigens niet de bedoeling
om de struisvogelhouding van de
overheid in dezen, die vooral onder
Brezjnjev gold, nogmaals verbaal
te bekrachtigen. Onder Gorbats-
jovs pragmatisme is daar geen
plaats meer voor.
Gladki hield deze redevoering,
die hij op 19 november in het
Kremlin uitsprak op de plenaire
zitting van de Opperste Sowjet (het
Sowj et-parlement), als toelichting
op de nieuwe Wet op de Individue
le Arbeidsactiviteit die diezelfde
dag door het plenum werd aange
nomen en die per 1 mei 1987 in
werking zal treden. „In de praktijk
voldoen de staatsondernemingen
en de coöperaties nog niet volledig
aan de vraag van de bevolking naar
goederen en diensten", zo gaf hij
met Gorbatsjoviaanse openheid
toe en hij vervolgde dat burgers die
op eerlijke wijze bij willen verdie
nen daar voortaan toe in staat zul
len worden gesteld, 'in het belang
van het algemeen'.
De lezers van de Pravda en de Iz-
vestia en alle andere dagbladen
konden hun ogen niet geloven toen
zij de volgende ochtend de volledi
ge wetstekst lazen. Op tal van ter
reinen werd hun nu toegestaan ne
venwerkzaamheden te verrichten,
inclusief de woningbouw en de
vervoerssector. Weliswaar werd
vastgesteld dat het werk in over
heidsdienst de bulk van de staats
huishoudkunde blijft uitmaken en
dat voor een particulier het werken
in loondienst als zondig tegen de
marxistische leer verboden blijft,
maar iedereen met wat pit in zijn
lijf kreeg toch de tintelingen bij het
vooruitzicht dat hij nu, zonder
bang te hoeven zijn voor controles
en straffen, als 'vrije jongen' aan de
slag kon.
Goed, slechts in de vrije tijd en
pas na het verkrijgen van officiële
toestemmingsdocumenten op de
gemeentesecretarie, en de belas
tingheffing op neveninkomsten
belooft ook niet gering te zijn,
maar de dynamisering van de be
volking, die Gorbatsjov en de zij
nen met dit openen van de particu
liere sector voor ogen moet hebben
gestaan, werd door deze wet zeer
zeker bereikt. „Gorbatsjov is nu
werkelijk populair", hoorde ik in
die novemberdagen meermalen
opmerken.
Critici
Er waren ook critici. „Het meest
interessante is, dat het Politburo
nu openlijk toegeeft dat ons socia
listische systeem niet in staat is de
mensen behoorlijk te voorzien",
zei de een. „Deze wet zal het één,
hooguit drie jaar volhouden. Dan
slaan corruptie en onze traditio
neel slechte mentaliteit weer toe en
zullen de conservatieve krachten,
die Gorbatsjov nog lang niet over
wonnen heeft, weer in de aanval
gaan en deze nieuwe tendens ver
nietigen", zei de ander.
Hij noemde het onheilspellend,
dat de uitvoering en naleving van
de wet is opgedragen aan de plaat
selijke Ispolkoms (het gemeente
lijk partijkader) en dat elke Sovje
trepubliek haar eigen controle op
de individuele arbeidsactiviteiten
van hun onderdanen uitoefent.
„Met andere woorden: als je een
vergunning in Georgië wilt krij
gen, zul je toch met wat extra roe
bels moeten wapperen", vatte hij
Een derde wees erop, dat de wet
weliswaar de overheidsorganen
verplicht om de burgers die willen
en mogen bijverdienen bij te staan
met leningen en ook met grond
stoffen en materialen, maar dat je
nooit een koffiehuis kunt beginnen
als er geen koffie te krijgen is, kort
om: „De zwarte markt zal altijd
blijven bestaan". Een vierde toon
de zich vooral tevreden met de wet
omdat hij in het vervolg zijn rijk
dom niet meer zo angstvallig zou
hoeven te verbergen als hij nu, uit
vrees voor mogelijke inspecties,
deed. „Een zekere mate van weel
de zal binnenkort in het straat
beeld geaccepteerd worden", ver
wachtte hij.
Concurreren
De officiële verwachting gaat
veel meer in de richting van een op
gang komen van een collectieve in
spiratie in belang van het alge
meen. Ook omdat de burgers in de
particuliere sector met elkaar zul
len gaan concurreren verwacht
men een sterke verbetering van de
dienstverlening. Initiatief en vin
dingrijkheid zijn steeds terugke
rende termen als er op radio en tv
gesproken wordt over de noodzaak
om deze nieuwe wet 'op een eigen
tijdse manier' concreet gestalte te
geven.
Gorbatsjov en de zijnen doen
openlijk, in het kader van de veel
geprezen 'glasnost' (openheid), een
beroep op capaciteiten van hun
medeburgers die lange tijd onge
bruikt werden gelaten, ja zelfs on
derdrukt werden. Aan de horizon
zien de leiders in het Kremlin de
contouren van de nieuwe Sowvjet-
mens reeds opdoemen: zelfbewus
ter dan ooit tevoren, genietend van
een steeds beter wordend, tot
werkelijke tevredenheid stem
mend leven. De Russische televisie
meldde niet lang geleden nog, dat
het aantal economische misdrijven
in de USSR in een jaar met dertig
procent was gestegen. Door met
een machtige zwaai een groot deel
van de nevenactiviteiten uit de ille
gale sfeer te halen heeft Gorbats-
jov-de-ijsbreker ook deze statistiek
naar zijn hand weten te zetten.
Pravda
In het Revolutiemuseum in Mos
kou hing een paar maanden gele
den in de laatste zaal een exem
plaar van de Pravda van 16 januari
1986, provisorisch achter glas gef
rommeld. Daarin zet Gorbatsjov
uiteen hoe hij, stap voor stap, de
wereld in het jaar 2000 kernwapen-
vrij wil maken. Het lijkt me niet
onwaarschijnlijk dat ik de volgen
de keer de Pravda van 20 novem
ber 1986 naast dit belangrijke do
cument zie hangen.
En als ik daarna bij 'Sever' een
kop koffie ga drinken is er alle
kans dat er ook werkelijk koffie is,
dat het vriendelijke personeel mij
aan een schoon tafeltje bedient en
dat het pittenspuwende pruimen-
wijfje de deur wordt gewezen.
Zo niet, dan ga ik naar het nieu
we koffiehuis van Ivan Ivanovitsj,
vlak om de hoek.
ISTANBOEL - Zeker een half miljoen Iraniërs die de door oorlog
geteisterde islamitische republiek zijn ontvlucht, leven nu in onze
kerheid in Turkije, vanwaar zij een veilige plek in een westeuropees
land hopen te vinden. Vele vluchtelingen verlieten Iran voor de sle
pende oorlog met het buurland Irak, terwijl anderen politieke vervol
ging vreesden in een land dat bovendien economisch een zeer onze
kere toekomst heeft.
De 24-jarige Ali wist vijf maanden geleden langs slinkse wegen en
zonder paspoort naar Turkije te ontglippen om de militaire dienst
plicht te ontlopen. Hij woont met vijf Iraanse vrienden in een kleine
flat in Aksaray, een oude stadswijk in Istanbul, bezaaid met restau
rants, boetieks, winkels en reisbureaus - en vluchtelingen.
„Zeker eenderde van de driehonderd jonge mannen in onze wijk in
Teheran is in de oorlog gesneuveld", zei Ali. „In het begin waren er
nog veel vrijwilligers, maar niemand gelooft er nog in. Wie het zich
kan veroorloven, vlucht".
door Vedat Erdamar/AP
Hij zei een Iraanse en Turkse smokkelaarsbende 6.500 gulden te
hebben betaald om veilig te voet het bergachtige grensgebied tussen
Turkije en Iran te doorkruisen. Hij was met zeven andere Iraniërs. De
grens is zo'n 450 kilometer lang. Deze route is de belangrijkste toe
gangspoort tot het westen voor de Iraniërs, hoewel het een enkeling
ook gelukt is via Pakistan te ontkomen.
Ali zei het liefst in Zweden te willen wonen. Hij heeft contact met
verschillende illegale organisaties die hem erheen zouden kunnen
smokkelen. Het zou hem nog eens 6.500 gulden kosten. „Als ik het
niet red, vraag ik mijn ouders me nog meer geld te sturen en dan zal
ik hier blijven totdat Chomeini weg is", zei hij.
Officiële cijfers over het juiste aantal Iraniërs in Turkije zijn er niet,
maar het Turkse dagblad Milliyet stelde het op meer dan 600.000.
Iraniërs willen hun land uit vanwege de oorlog met Irak, die al
meer dan zes jaar duurt en al zeker 700.000 levens heeft gekost. In
dissidentenkringen wordt tevens melding gemaakt van wijdverbrei
de onderdrukking door de fundamentalistische Revolutionaire
Wachters.
Ook de zeer snel verslechterende economische situatie is voor ve
len een reden om te vertrekken. De vluchtelingen weten dat dissiden
ten langdurige gevangenisstraffen of executie te wachten staan, en
dat in de ogen van de Iraanse justitie zelfs het hebben van lang haar
en het dragen van T-shirts of spijkerbroeken strafbare feiten zijn.
De grootste Iraanse verzetsorganisatie, Moedjaheddin Chalq, zegt
dat sinds 1979 50.000 mensen zijn terechtgesteld in Iran, hoewel de
mensenrechtenorganisatie Amnesty International er tot en met 1985
'slechts' 6.578 heeft bevestigd.
Een 48-jarige Iraanse arts die een maand geleden illegaal met zijn
gezin naar Turkije kwam, zei dat hij vier maanden gevangen had
gezeten omdat hij had geprotesteerd tegen de benoeming van een
moellah zonder enige medische opleiding tot het hoofd van het Iraan
se medische genootschap. Hij zei zich te hebben aangemeld bij het
kantoor van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Ver
enigde Naties (UNHCR) voor asiel in de Verenigde Staten, waar zijn
zoon woont.
De Turkse justitie heeft in de meeste gevallen niets ondernomen
tegen de illegale Iraniërs, omdat gevreesd wordt dat Iran om uitleve
ring zal vragen van Iraniërs die in Turkije zijn gearresteerd. Ankara
zal die uitlevering naar alle waarschijnlijkheid op humanitaire gron
den weigeren.
Sinds 1981 hebben zich meer dan 13.000 Iraniërs aangemeld als
asielzoeker bij de VN-commissie in Turkije, en van hen is zeker de
helft in andere landen opgenomen, zo zei Roland Paringaux, een
woordvoerder voor de UNHCR in Genève.
Een asielverzoek bij het UNHCR betekent echter maanden op de
wachtlijst staan zonder zeker te weten of het verzoek wordt gehono
reerd. Vele vluchtelingen proberen dan ook het land van hun eerste
keuze illegaal te bereiken. De Bondsrepubliek, Zweden en de Ver
enigde Staten zijn daarbij de meest gezochte bestemmingen.
Een woordvoerder van het Turkse ministerie van buitenlandse za
ken zei dat landen die 'zeggen gevoelig te zijn voor humanitaire aan
gelegenheden' zich onwillig hebben getoond om Iraniërs asiel te ver
lenen. „Wij zien met lede ogen aan dat zij een discriminerende hou
ding aannemen als het om Iraniërs gaat", zei de woordvoerder.
Paringaux zei dat van 1981 tot 1985 meer dan 53.000 Iraniërs via
Turkije in westeuropese landen terecht kwamen en op zijn minst
tijdelijk asiel kregen.
Uitgeweken Iraniërs in Istanboel vormen een rij voor de Ameri
kaanse ambassade. De vraag naar visa voor de VS is zo groot dat een
wachttijd van twee maanden normaal is. (foto ap»
Zo'n 1000 van de 11.000 deelne
mers aan het zendingscongres
voor Europese jongeren 'Mission
87' in Utrecht hebben besloten
hun leven te wijden aan de ver
kondiging van het evangelie. Dat
deelde voorzitter Silvano Perotti
van de zendingsorganisatie 'The
ma' na afloop mee.
De deelnemers kregen een
brief mee naar huis voor hun
plaatselijke predikant, waarin
deze 'geliefde broeder in Chris
tus' wordt gevraagd hun de gele
genheid te geven hun indrukken
van het congres in de gemeente
bekend te maken. "De jongeren
moeten niet alleen de blik op de
wereld richten maar ook op de
eigen gemeenten", zeggen direc
teur Luc Verlinden van 'Mission
87' en Eric Gay van 'Thema' in
hun brief. Tijdens het congres
werd meermalen op dit thema
gehamerd: de kerk moet zélf
worden vernieuwd.
Voorzitter Perotti bood de jon
geren nog zijn verontschuldigin
gen aan voor de onvoldoende hy
giënische omstandigheden. Er
was nauwelijks warm water en er
waren bijna geen douches. Dat
zal de volgende keer (over drie
jaar, naar alle waarschijnlijkheid
weer in Utrecht) beter zijn, be
loofde hij.
Het congres was strak georga
niseerd. Om half 7 al werden de
deelnemers gewekt. Direct na
het ontbijt was er een voltallige
bijeenkomst met veel zang en
muziek. Vervolgens werden de
dagelijkse thema's in kleine
groepen behandeld, 's Middags
waren er nog werkgroepen over
alle mogelijke onderwerpen,
voornamelijk de zending.
Pamflet
Directeur L. P. Dorenbos van
de Evangelische Omroep is be
gonnen met een tijdschrift (opla
ge 10.000 exemplaren) als protest
tegen de 'geest van deze tijd'. Het
heet 'Da Costa Pamflet', verwij
zend naar Isaac da Costa, de Je
zus belijdende jood uit de vorige
eeuw die de stoot gaf tot het 'Re
veil'.
Met scherpe en profetische
teksten wil Dorenbos het 'gewo
ne' nieuws te lijf gaan. Journalis
ten in Nederland, zegt hij, doen
aan discriminatie. "We moeten
werkelijk schreeuwen om in het
NOS-journaal 11.000 jongeren in
beeld te krijgen die meedoen aan
Mission 87". (Zie het eerste be
richt in deze rubriek).
"Nederland ligt in de ban van
de dood". Dorenbos hekelt de
'handel in seks, slavinnen en por
no'. Aandacht vraagt hij voor
Aids-patiënten. "Christenen
moeten hen niet op één lijn stel
len met de melaatsen in de bij
bel. Jezus zou in deze tijd het
eerst naar Aids-patiënten zijn ge
gaan".
'Ondersteboven' is de naam
van een tijdschrift dat Disk vier
keer per jaar gaat uitgeven. Disk
betekent: Dienst in de Industrië
le Samenleving vanwege de Ker
ken. Zeven kerken werken erin
samen.
Met de naam 'Ondersteboven'
wil Disk een stem zijn van men
sen aan de onderkant van de sa
menleving, "die het onderspit
delven in het economische sys
teem". "Ook lopen wij vaak te
gen situaties op waar we behoor
lijk ondersteboven van zijn",
schrijft de redactie in een woord
vooraf.
'Ondersteboven' gaat inlichten
over arbeid, uitkeringen, baan-
loosheid, politiek, bedrijven, be-
drijfspastoraat, automatisering
en mensen die daarmee in aanra
king komen. Het eerste nummer
Devat onder meer een vraagge
sprek met Disk-voorzitter Her
man Bode, een artikel van de ge
reformeerde industriepredikant
L. Oranje uit Arnhem, een ge
sprek met jongeren over werk en
een rubriek van de Rotterdamse
nredikant H. Visser.
'Wonder' van
Kerkbalans
Van de plaatselijke gerefor
meerde kerken doet ongeveer 30
procent mee aan de jaarlijkse in
terkerkelijke geldwerving 'Kerk
balans'. Bij de rooms-katholie-
ken en hervormden is dat veel
meer. Bijna alle parochies en on
geveer 80 procent van de her
vormde gemeenten zijn erbij be
trokken.
In een gesprek met 'Centraal
Weekblad' van de Gereformeer
de Kerken uitte ds. W. H. den Ou
den, voorzitter van de interker
kelijke commissie 'Geldwer
ving', zijn teleurstelling over de
lage gereformeerde deelneming.
"Ik heb de gereformeerden er
voor gewaarschuwd dat ze op de
ze manier de boot gaan missen.
De hervormde inkomsten verto
nen een stijgende lijn, ondanks
de ontkerkelijking. Vorig jaar
werd 1,5 procent meer toegezegd
bij een achteruitgang in ledental
van 1,65 procent. Bij de gerefor
meerden was die stijging maar
0,7 procent. Blijkbaar is men nog
niet helemaal overtuigd van de
betekenis van Kerkbalans. Dat is
jammer, want zeker met de hui
dige secularisatie moeten we er
samen keihard tegenaan".
De drie grote kerken brengen
samen f600 miljoen per jaar op.
Ds. Den Ouden: "Een enorm be
drag. Dat vind ik ook het wonder
van Kerkbalans. De kerk loopt
terug in ledental, terwijl dit toch
maar mooi bij elkaar wordt ge
bracht. Zonder hoogstandjes,
zonder rad van avontuur. Zo
maar het tienvoudige van tv-ac-
ties".
Hervormde Kerk: beroepen
te Streefkerk A. P. Voets Koot
wijk. Gereformeerde Kerken:
aangenomen naar Oosterend
(Fr.) - 'Samen op weg' - kandi
daat G. Knol aldaar. Gerefor
meerde Kerken Vrijgemaakt:
bedankt voor Spakenburg H. J.
Boiten Enschede. Christelijke
Gereformeerde Kerken: beroe
pen te Vlaardingen J. Brons Urk.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Hilversum en voor
Poortugaal J. Mijnders Veenen-
daal, voor Middelharnis G.
Mouw Genemuiden.
Studiecentrum
De Orde der Dominicanen in
Nederland is van plan een 'stu
diecentrum voor theologie en sa
menleving' op te richten, waar
schijnlijk in Nijmegen. Dat
wordt geen priesteropleiding,
maar 'een rustplaats voor goede
theologische bezinning'. Zo deel
de toekomstig directeur André
Lascaris gisteren voor de KRÓ-
radio mee.
"Door bezuinigingen, strakke
re regels voor wetenschappelijk
onderzoek en het uitblijven van
erkenning door Rome van
rooms-katholieke theologische
opleidingen wordt de beoefening
van de theologie bedreigd", zei
Lascaris. "De Dominicaenen wil
len daarom een plek waar in alle
rust theologie kan worden bedre
ven. Doel is de bijdrage van
christenen aan de samenleving
theologisch voor een groter pu
bliek te verwoorden".
Van het op te richten studie
centrum zyn cursussen en publi-
katies te verwachten.
Maria. De paus heeft giste
ren een 'jaar van Maria' uitgeroe
pen. De byzondere verering be
gint op Pinksteren juni dit jaar
en eindigt op Maria Hemelvaart
augustus volgend jaar. De Maria-
genade-oorden zuÜen bij de vere
ring centraal staan.
Erkenning. De Italiaanse
overheid heeft de Pinksterbewe
ging (100.000 leden) en de Zeven
dedag-adventisten (ruim 5000)
als kerkgenootschap erkend. De
Rooms-Katholieke Kerk is niet
langer de staatskerk van Italië.
Al eerder kreeg de kleine Wal-
denzenkerk erkenning.
Marathon. Hulpbisschop
Robert J. Carlson van de twee-
lingstad St. Paul en Minneapolis
(Verenigde Staten) heeft door de
marathon uit te lopen 40.000 dol
lar (bijna f 100.000) bijeenge
bracht voor medische hulp aan
arme zwangere vrouwen. Kerkle
den hadden hem dat bedrag toe
gezegd als hij aan de marathon
zou meedoen.
