Sacharov spreekt vrijuit in Moskou Nog altijd veel steun voor Klaas de Jonge Over bewapening en Afghanistan Aankondiging Peking nieuwe verkiezingen Betogingen op Jordaanoever na uitwijzing journalist Cory Aquino - vrouw van het jaar - op 'brandstapel' Vanunu ontkent verraad Israëlisch atoomgeheim Franse spoorwegstaking gaat onverminderd door MAANDAG 29 DECEMBER 1986 BUITENLAND PAGINA 7 NEW YORK - (AP/Rtr) - De dissidente Russische kernfysicus Andrei Sacharov, een van p^ngen° «endl^MSes^de de ontwerpers van de waterstofbom van zijn vaderland, heeft in een interview met de hoofdstad, zo hebben het persbu- Amerikaanse televisie gezegd dat een ruimteverdedigingssysteem zoals president Rea- reau Xinhua en de Peking Daily gan dat met Star Wars voor ogen heeft, ooit technisch haalbaar zal zijn, maar dat een bericht. tegenstander nauwelijks moeite zal hoeven doen om het systeem te ontwijken. „Ik ben m™nte rommissie'vaThet volks- echt negatief over het Strategisch Defensie Initiatief," zei hij. - PEKING (AP/Rtr/AFP) Het stads- bestuur van Peking heeft zaterdag aangekondigd dat begin volgend jaar plaatselijke verkiezingen ge houden zullen worden. Tevens be loofde het bestuur dat deze verkie zingen democratischer zullen ver lopen dan in het verleden het geval Deze verklaring lijkt een reactie op de protesdemonstraties van stu denten die de afgelopen weken in minstens negen grote Chinese ste den hebben plaatsgehad. De meest recente demonstratie vond vrijdag avond in Nanjing plaats en werd door zo'n 4.000 studenten bijge woond, aldus welingelichte bron nen. Het stadsbestuur van Peking be- Met een meer democratisch karakter In het interview, dat zaterdag werd Hij zei dat onderzoek op SDI-ge- opgenomen in Sacharovs woning bied toegestaan zou moeten zijn: in Moskou, leverde Sacharov ech- „Het is onmogelijk te verwachten ter ook kritiek op het officiële Rus- dat het onderzoek op dit gebied sische onderhandelingsstandpunt volledig zal worden gestaakt, om waarbij vooruitgang op andere ge- dat dit onderzoek nauw verbonden bieden van wapenbeheersing af- i§ met de vooruitzichten op militai- dev meende dat de Sowjet-autori- teiten met deze vrijlating van Sa charov risico's nemen, maar dat er geen twijfel over mogelijk is dat geprobeerd wordt om 'de intelli gentsia aan hun kant te krijgen'. congres van de stad Peking zullen volkscongressen (verkiezingen) op plaatselijk niveau in het district Peking in de eerste helft van het volgend jaar gehouden worden. De laatste verkiezingen vonden plaats in 1984 en de ambtstermijnen van de plaatselijke vertegenwoordigers lopen zo langzamerhand af, aldus de Peking Daily. In de persberichten werd niet precies vermeld welke procedures rond de voorgenomen verkiezin gen deze een democratischer ka rakter moeten verlenen. Wel werd de vice-voorzitter van de commis sie, She Diqing, geciteerd die zei dat het bestuur zou moeten aan dringen op deelname van de bevol king aan de verkiezingen en voorts de gelegenheid zou moeten bieden om te debatteren over belangrijke kwesties. De protestacties van de studen ten in Peking hebben zich niet spe ciaal op dergelijke verkiezingen gericht; studenten in andere ste den hebben hier tijdens hun de monstraties wel de nadruk op ge legd. De permanente hechtte voorts zijn goedkeuring aan beperkingsmaatregelen ten aanzien van demonstraties. Het Chinese volk heeft het constitutio nele recht op demonstratie en dit recht en de veiligheid van het pu bliek moeten worden gewaarborgd door plaatselijke bepalingen, aldus Su Zhongxiang, hoofd van het bu reau voor openbare veiligheid in Peking. In een hoofdartikel meldde de Peking Daily dat ook in westerse landen demonstraties aan bepalin gen onderhevig zijn. De demon straties van de Chinese studenten werden afgedaan met de medede ling dat zij tot verkeerschaos en an dere last voor de bevolking hebben geleid. Voorts zou een deel van de studenten zich tegen de commu nistische partij en het socialisme hebben gekant, aldus het hoofdar tikel. Ook in de Renmin Ribao, het Volksdagblad, werd de nodige kri tiek geuit op de studenten die de afgelopen weken hebben gede monstreerd. De „westerse bour geois democratie" zou de jongeren van China op verkeerde ideeën hebben gebracht en werd om die reden nog eens ferm van de hand gewezen. De Chinese autoriteiten hebben voor zover bekend zes mensen gearresteerd in verband met beto gingen. De arrestanten zijn allen arbeiders, geen studenten. Zij wor den beschuldigd van verstoring van de openbare orde. Veiligheidsfunctionarissen in Shanghai, waar vorig weekeinde de grootste demonstraties plaats vonden, zeiden bezig te z\jn video banden en foto's te bekijken om te bepalen of demonstranten de wet hebben overtreden tijdens vecht partijen met de politie. De functio narissen onderstreepten dat de re gering de spanning wil verminde ren. Volgens hen zal zij waarschijn lijk op dit moment niet overgaan tot massale aanhoudingen. hankelijk worden gesteld van be perkingen op Star Wars. Hij i de dat een te onbuigzame e juiste aanpak. technologie in de volgende Sacharov uitte voorts scherpe kritiek op de militaire aanwezig heid van de Sowjet-Unie in Afgha nistan. Hij weet het stijgend aantal Afghaanse vluchtelingen aan de Sowjettroepen en riep op tot een spoedige terugtrekking ervan. "De tragedie gaat voort", was zijn com mentaar. Hij verklaarde opnieuw dat hij zich zal inzetten voor de vrijlating van politieke gevangenen, maar dat hij niet de leiding op zich zal nemen van de beweging voor men senrechten in de Sowjet-Unie. Hij was zich wel bewust van zijn bij- TEL AVIV (UPI) - Op de westelijke zondere positie onder de dissiden- Jordaanoever in Israël is het giste- ten» maar dat was 'niet de plaats ren tot felle betogingen gekomen van een leider of een hoofd naar aanleiding van de uitwijzing van de Palestijnse journalist Akram Haniya (33). Israëlische sol- daten openden het vuur op Pale- ?mdat dat zou kunnen bijdragen stijnse jongeren die met stenen tot B^de gevoelens en vertrou- gooiden en schoten twee betogers MANILLA (Rtr/UPI) - Enige hon derden betogers die leuzen riepen tegen de Filippijnse regering, heb ben gisteren in de hoofdstad Manil la stapels verbrand van het Ameri kaanse weekblad Time (foto AP), dat president Cory Aquino heeft uit militaire bronnen n. Er werden vijftien aan houdingen verricht. De Israëlische autoriteiten zetten Haniya, hoofdredacteur van een in Oost-Jeruzalem verschijnende Pa lestijnse krant, gisteren op een vliegtuig naar Zwitserland. Hij werd uitgewezen op de beschuldi- De demonstranten, volgens de po- litie aanhangers van de verdreven jegens de Sowjet-Unie. Zulke president Ferdinand Marcos, droe gen borden met de tekst „Time blijf weg" en staken de brand in stapels wilde hij dan wel met 'retourbiljet' Moskou kunnen ken: "Ik wil alles wat in een open van het blad. President Aquino maatschappij mogelijk is", aldus werd door Time gekozen om haar Sacharov, die meende dat e hervormingen moeten komen moed en vastbeslotenheid haar land terug te leiden naar de demo dat ze ook dieper moeten gaan dan cratieZe werd de persoon ge- tot nog toe het geval is. ging dat hij een "belangrijke rol de Palestijnse bevrij- umi gaan De betogers gooiden ook plaatse- die niet zou overleven. Volgens P* Filippijnse dag- en weekbla- dnancieren met geld van de Medvedev knn het Kremlin zich na de" °P het vuur die foto's en be- de dood van Martsjenko 'een dode richten publiceerden over Aquino speelt in dingsorganisatie El Fatah PLO-leider Yasser Arafat organiseerde als stakingen, petities betogingen. Ook zou hij zijn PLO. Haniya sprak gisteren zijn vertrek de aantijgingen tegen. Israël had eerder dit jaar al zes Palestijnen uitgewezen, maar Ha- niyeh was de eerste journalist die in veertien jaar het land werd uit gezet. Groot-Brittannië heeft de uitwij zing gisteren namens de twaalf lan den van de Europese Gemeen schap veroordeeld als zijnde in strijd met het internationaal recht. noemd die de gebeurtenissen in de wereld in 1986 het meest beïnvloed- De Russische historicus Roj de. Marcos moest het veld ruimen interview nadat Aquino in februari met de macht van het volk" achter zich Medvedev heeft met het Westduitse weekblad Der acties sPie6el gezegd dat het Kremlin Sa- zijn opvolger werd. ptttips eharov vrijliet uit angst dat hij op nieuw in hongerstaking Sacharov niet veroorloven'. Sacharov had op 8 december ge- schokt gereageerd op de dood van nilla Anatoli Martsjenko, waarop hij en de leden van haar kabinet. Voor de demonstratie had Aquino bij in buitenwijk van Ma- toespraak gehouden. werpen en een maatschappij op te bouwen waarin het succes niet wordt gemeten aan de omvang van de bankrekening. De grote linkse volkspartij PNB op de Filippijnen heeft vandaag bij monde t telegram aan het Kremlin op- Daarin riep zij de Filippino's op neraal, AlanJazmines, meegedeeld nieuw zijn vrijheid opeiste. Medve- het corrupte verleden van zich af te dat zij overweegt haar steun aan president Corazon Aquino in te trekken en in de oppositie te gaan. Volgens de PNB zijn er aanwij zingen dat de regering van Aquino een steeds rechtser signatuur krijgt en komt het 'ja' dat de partij op 2 haar secretaris-ge- februari officieel tegen haar poli tiek zei, op steeds losser schroeven te staan. JERUZALEM (AFP/DPA/Rtr/ UPI) - De van spionage en hoog verraad beschuldigde voormalige Israëlische kemtechnicus Morde- chai Vanunu heeft zich gisteren bij het begin van zijn achter gesloten deuren gehouden proces onschul dig verklaard. De 32-jarige Vanunu had in oktober vermeende gehei men over Israëlische kernwapens onthuld aan het Britse blad Sun day Times. Vanunu werd zaterdagavond al in het donker overgebracht naar de districtsrechtbank in Jeruzalem, als onderdeel van de scherpe vei ligheidsmaatregelen rond z\jn per soon. Aanleiding daarvoor was het kunststukje dat Vanunu vorige week zijn bewakers lapte. Hij toon de toen bij zijn voorgeleiding ver slaggevers zijn handpalm met de boodschap dat hij in Rome was ontvoerd door Israëlische geheim agenten. Nadat de Sunday Times in okto ber, onder aanhaling van gegevens en met foto's van Vanunu, in een groot artikel meldde dat Israël be schikt over zoveel kernwapens dat het de zesde kernmogendheid ter wereld is, verdween Vanunu spoorloos uit zijn hotel in Londen. Vanunu werkte tien jaar in het su pergeheime nucleaire onderzoeks centrum in Dimona, in de Negev- woestijn, voor hij wegens bezuini gingen werd ontslagen. Vorige maand meldden Britse dagbladeih dat Vanunu door een Amerikaanse vrouw, Cindy ge noemd, uit Londen werd wegge- Buitenland kort Slavernij De Braziliaanse minister voor landbouwhervorming en ontwik keling heeft in zijn land 167 gebie den van grootgrondbezitters geteld waar landarbeiders als slaven werken. De gevallen doen zich niet alleen voor in de armere staten van Brazilië, maar ook in Sao Paulo, de meest ontwikkelde staat van het land. De meeste slaven werken in ontbossingsprojecten. Treinongeluk In Japan zijn gisteren zes men sen omgekomen en vier gewond geraakt toen een trein bij het stadje Tottori door krachtige windstoten van een brug werd geblazen en op een visfabriek stortte. Alle zeven rijtuigen van de trein, maar niet de locomotief,- vielen van de veertig GARMISCH PARTENKIRCHEN - Brandweermannen bekijken de ravage in het zwembad meter hoge brug. in de Westduitse wintersportplaats Garmisch Partenkirchen nadat daar zaterdag PARIJS (AP) - De Franse spoor wegstaking, die zaterdag het gehe le treinverkeer in Frankrijk ver lamde, gaat onverminderd voort. Het afgelopen weekeinde blok keerden stakers op verschillende punten in het land spoorlijnen, be zetten schakelpunten en voerden andere verstorende acties om te voorkomen dat werkwilligen de al elf dagen durende landelijke sta king zouden ondermijnen. Gisteren slaagde slechts een kwart van de treinen erin te ver trekken, terwijl busmaatschappij en zoveel mogelijk chauffeurs en materieel inzetten om de duizen den vakantiegangers naar hun plaats van bestemming te brengen. De bergwegen naar de winter sportgebieden raakten volledig overbelast door de vele bussen en auto's. De stakende spoorwegarbeiders eisen loonsverhoging en betere ar beidsomstandigheden. De directie zegt bereid te zijn daarover te on- hotel Riessersee gasontploffing had plaatsgehad. Daarbij werden zeven mensen gedood en raakten twintig mensen gewond. Vier van hen verkeren Vliegtuigkapers nog in levensgevaar. Van het hotel werden het zwembad en het fitnesscentrum volledig vernield. Trak hppft pistprpn hekend ee een brand in het vorige week heropende Savoy Hotel in het Zwitserse Interlaken werd zaterdagavond voor derhandelen, maar alleen i maakt dat de twee mannen die od milj°enen guldens schade aangericht. Niemand raakte gewond. Het negen verdiepingen hoge en 120 kamers de staking wordt afgelast. De bon- olrcli koictrLa oo»T«iioXii« Lïï tellende hotel kon worden ontruimd voor de brand om zich heen greep. De oorzaak van de brand kon niet direct den eisen echter onvoorwaardelij- de lra^se vli^gtuigmi^schappij ™orde.n vastgesteld. Het in 1908 gebouwde Savoy Hotel werd vorige week na een ingrijpende renovatie i ae iraaKse vneg iuigm«rcut>L:iiappij u Iraqi Airways kaapten Libanese Bebrmk Benomen. paspoorten hadden. Beide kapers kwamen om het leven toen het toe stel neerstortte. Tot nu toe is de ac tie door vijf ondergrondse groepe ringen in Libanon opgeëist. (foto AP) opgeroepen om morgen in het hele land te demonstreren. De CGT heeft ook zijn leden bij de Parijse metro opgeroepen in staking te gaan, maar het Parijse vervoersbedrijf zegt niet te ver wachten dat aan die oproep mas saal gehoor zal worden gegeven. Vandaag zou de directie met alle bonden gaan onderhandelen. Drie andere vakbonden hebben het per soneel opgeroepen morgen in sta king te gaan als de onderhandelin gen niets opleveren. Ook in de meeste Franse havens wordt gestaakt door dokwerkers en zeelieden in de koopvaardij. In Marseille, een van de zwaarst ge troffen havens, heeft de CGT be sloten de staking met 72 uur te ver lengen. De stakingen hebben de rechtse regering van premier Chirac zwaar onder druk gezet. De regering stelt zich op het standpunt dat loonma tiging noodzakelijk is om de infla tie te bestrijden. De premier be sloot zaterdag niet met winter sportvakantie te gaan, maar in Pa rijs te blijven. Officieel bemoeit de regering zich niet met de stakingen en zegt zij dat die een zaak zijn voor bonden en werkgevers. lokt en in Rome overgedragen aan agenten van de Israëlische gehei me dienst de Mossad. De Britse luchtvaartmaatschappoij British Airways heeft inmiddels meege deeld dat Vanunu op 30 september een vlucht naar Rome boekte en bagage had ingeklaard. Of Vanunu ook werkelijk in het vliegtuig heeft gezeten, werd in de berichten niet bevestigd. Vanunu hangt levenslange ge vangenisstraf boven het hoofd als hij wordt veroordeeld op de be schuldigingen van eerstegraads spionage en zonder toestemming onthullen van geheim materiaal met het doel de staatsveiligheid schade te berokkenen. Pentagon wilde niet bij Iran-affaire betrokken raken WASHINGTON (AP) - In juni 1985 heeft de Amerikaanse minister van defensie Caspar Weinberger een ongebruikelijk rapport van de in lichtingendienst CIA in ontvangst genomen. Als analyse van de situa tie in Iran vormde het rapport de basis voor de uiteindelijke beslis sing van president Reagan om wa pens aan dat land te leveren in de hoop betrekkingen met gematigde Iraanse groeperingen te kunnen aangaan. Weinberger kreeg dit «rapport van de staf van de Nationale Veilig heidsraad in het Witte Huis om het van commentaar te voorzien. Vol gens een aantal naaste medewer kers van de minister rook deze van het begin af aan onraad. Volgens Weinberger zelf heeft het Pentagon zo veel mogelijk ie dere betrokkenheid bij de affaire trachten te vermijden. Hij heeft ontkend op de hoogte te zijn ge weest van de manier waarop de ge heime wapentransactie precies in elkaar stak. Evenmin zou hy heb ben geweten hoeveel geld ermee was gemoeid en dat dit geld vervol gens naar de Contra's is doorge sluisd. Alle bronnen zijn het erover eens dat er geen bewijzen zijn dat Wein berger destyds wist hoeveel de Ira- niërs moesten betalen en dat het geld werd doorgesluisd. ZUID-AFRIKA - Twee blanke Zuidafrikaanse politieagenten en vier zogenaamde terroristen van de vrijheidsbeweging ANC zijn afge lopen vrijdag in het noordoosten van de provincie Transvaal om het leven gekomen. Nog steeds is er in dit deel van het grensgebied met het buurland Zimbabwe een uitge breide zoekactie aan de gang naar de ANC-strijder die verantwoorde lijk was voor de dood van de poli- tie-agenten. In Zimbabwe wordt gevreesd dat het doden van de agenten zal leiden tot repressailles van Zuid-Afrika op Zimbabweaans grondgebied. Geen verwijten Premier Izaak Sjamir van Israël valt niets te verwijten inzake de PRETORIA (ANP) - De lichten in Sjin Bet affaire volgens een onder- het gebouw van de Nedbank in zoekscommissie van het ministerie Pretoria waarin nog een kantoor van justitie. De affaire heeft be- van de Nederlandse ambassade in trekking op de moord in 1984 op Zuid-Afrika is gehuisvest, waren twee Arabische buskapers en de op kerstavond twee uur gedoofd, pogingen van de betrokkenen om Klaas de Jonge, die hier al ander- de zaak te verdoezelen. Sjamir was half jaar leeft, gaf gehoor aan de toen Rremier en als zodanig direct oproep van Zuidafrikaanse ver verantwoordelijk voor de activitei- zetsorganisaties om Kerstmis in ten van de Sjin Bet. bezorgdheid door te brengen. De inwoners van de Zuidafrikaanse GOllOOrlOg zwarte woonsteden brandden Vnmvittpr Rafcaniani van het kaarsen om aan te geven dat Kerst- de beslissende laatste klap in de deren en talloze anderen in geva: s jaar oude oorlog tegen Irak, 2 r geen tien jaar". De Jonge brengt veel tijd door onderkomen te laten plaatsen, met lang, lang uit, r met lezen, schrijven, en het luiste- als argument dat dit tegen d< ren naar muziek of de radio en tv- selijke politieverordening kijken. De laatste maanden zi' wat minder eenzaam. Hoewel w Nederlandse regering hem ver- teleurstelling dat familieleden of tijd rest. bood een kat te nemen (de Zuid- vrienden De Jonge niet konden be- „Ik houd het i afrikaanse politie zei daartegen zoeken omdat ze geen visa van de de Zuidafrikaanse regering zó geïr- geen bezwaar te hebben), heeft De Zuidafrikaanse autoriteiten kre- riteerd raakt dat ze zegt „de Neder- gen. als argument dat dit tegen de plaat- „Ik denk hier weg te zijn voor er selijke politieverordening is. De tien jaar voorbij zijn", aldus De Jonge blijft zich wassen uit een Jonge, volgens wie de Zuidafri- teiltje. De kerstdagen brachten de kaanse regering ongeveer dezelfde mogelijk dat nschap werd doorgebracht, geen heeft het persbureau Irna gisteren een Bel<=Benheid ™°r bericht. Maar Irak liet weten dat overdenking. dfkerstdaaen'is afgeslagen^waai^ Voor Klaas de JonSe was het de "'""ai "e aunge vinui aar arr hfi tiendnijenrten Traan-Jsnldatpn tweetle Kerst die hij doorbracht als sadefunctionarissen veel te bij tienduizenden Iraanse soldaten feitelijke gevangene in de Neder. zichtig zyn in hun pogingen de Jonge nu in zijn onderkomen aquarium. En sinds zes maanden mag De Jonge enige nauwgezet ge selecteerde bezoekers ontvangen, ongeveer zoals iedere Zuidafri kaanse gevangene bezoek krijgt. De beoogde bezoekers worden door de ambassade en het Neder landse ministerie van buitenlandse zaken „doorgelicht" op hun ge schiktheid. Dit heeft tot wat irritatie geleid landers kunnen barsten", binnen komt en me meeneemt.. Daar houd Hoewel er dus ontgoocheling en ik rekening mee". Hij voegt er irritatie bestaat, legt De Jonge de somber de verwachting aan toe dat nadruk op zijn dank jegens de Ne- „Nederland daar zeer verontwaar- derlandse regering voor de voort- digd over zal zijn; voor ongeveer durende steun. Ondanks alles een maand. Zoals alle gevangenen overheerst bij De Jonge een soort heb ik fantasieën over ontsnap- optimisme dat hij in zijn onderko- pen", zegt De Jonge, een tussen- i in het centrum van Pretoria, zinnetje dat rillingen zal bezorgen het langer zal uithouden dan het Zuidafrikaanse bewind. „Vorig Voor Klaas de Jonge was het de omdat De Jonge vindt dat ambas- jaar dacht ik dat ik hier niet nog de Zuidafrikaanse politieman- die hem bewaken. Heeft Klaas de Jonge het gevoel zouden ziin eedood of eevaneen teitellJke gevangene in de Weder- zicntig zijn in hun pogingen de genomen. Volgens Irak wis heft* Ü«d?5waarin hij 18 hij de weigering een douche in zijn genomen. Volgens I fensief bedoeld te isoleren. een jaar zou zijn, en ik hoop nog dat het ANC hem zou moeten be- steeds hieruit te kunnen vertrek- vrijden of hem misschien heeft la ken", zegt hij. „Misschien houd ik ten vallen voor belangrijker za- het langer uit dan de Zuidafrikaan- ken?. De Jonge antwoordt berus- regering en houd ik het nog tend. „Het 2 stom van hen zijn iets als een redding te onderne men. Ik ben maar een klein man netje en de risico's voor het ANC zijn groot. Ik heb veel betuigingen van solidariteit gekregen en dat is alles wat ik mag verwachten. De si tuatie van mij en Helene Passtoors (zijn ex-vrouw die is veroordeeld tot tien jaar wegens hoogverraad) gaat ten koste van andere, belang rijker zaken zoals andere proces sen wegens verraad en de erbarme lijke «mstandigheden van gevan genen". Nog altyd voert De Jonge regel matig bizarre conversaties met de Zuidafrikaanse politiemannen die hem bewaken. Ze blijven hem van tijd tot tijd lastig vallen met lawaai, vooral een van de bewakers, die kennelijk een familielid heeft ver loren bij een bomaanslag in Preto ria. Daarbij verloren in totaal 19 mensen het leven. De Jonge meent dat als de politie buiten zyn raam een representatief voorbeeld is, de Zuidafrikaanse' politie in het algemeen nog rechts er is dan de regering. Maar oudere politiemannen lijken minder wraakzuchtig. Onder hen is een po litieman die op kerstavond De Jon ge toewenste: „Ondanks dat we vij- anden zijn, een gelukkig Kerst feest". Een andere zei: „Ik hoop dat je weg bent als ik terug kom, maar ontsnap niet tijdens mijn dienst". Klaas de Jonge geeft voor allen die hem steunen de volgende boodschap mee: „Ik ben verbaasd en gelukkig over de solidariteit die ik nog steeds ontvang, zelfs van mensen die ik nooit heb gekend. Mensen hebben veel geld gegeven zoals voor mijn korte-golfradio. Met de huidige onderdrukking en de censuur op de media heb ik daar veel aan". De Jonge zegt dat het contact belangrijk is voor hem en dat hij er dankbaar voor is. „Het maakt het me gemakkelijker hier te verblijven".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7