'Dat Haagse
circuitje
dreigt je zo
in te pakken'
Industrie meer betrokken
bij 4e Eureka-conferentie
Reportage
Dokter De Regt maakte actieclub van huisartsenvereniging
Suriname nog maar
aan begin van drama
Nee blijft
nee bij
Duits Pax
Christi
DINSDAG 16 DECEMBER 1986
PAGINA 11
ALKMAAR - Huisarts Hans de Regt (51) treedt op 1 ja
nuari af als voorzitter van de Landelijke Huisartsen Ver
eniging (LHV), de belangenorganisatie van 6000
huisartsen. Hij wordt opgevolgd door de vice-voorzitter,
A. M. C. van de Zandt. De Regt leidde de acties in mei dit
jaar.
De Regt (links) drukt zijn opvolger Van de Zandt de hand. "Geen e
naam".
De Regt begon 21 jaar geleden met
zijn praktijk in een van de betere
buurten in Alkmaar. In die tijd
werd nog duidelijk onderscheid
gemaakt: links de ingang voor de
ziekenfondspatie'nten, rechts kon
den de particuliere patie'nten on
gemerkt naar binnen. Zij werden
met voorrang geholpen. De Regt is
daar snel mee opgehouden. Eén
deur en consult volgens afspraak.
door
René Torley Duwel
Huisarts te Alkmaar, onderhan
delaar in Den Haag. De Regt moet
die middag om twee uur bij minis
ter De Koning (sociale zaken) en
staassecretaris Dees (WVC) zijn
voor overleg over de tarieven voor
particuliere patiënten. Al drie jaar
is hij kind aan huis in Den Haag en
bij de media. "Ik geniet daarvan.
Pure ijdelheid, in de schijnwerper»
staan, publiciteit, dat streelt. Veel
huisartsen kunnen tot hun pen
sioen volstrekt gelukkig zijn met
alleen hun praktijk, ik krijg het van
zo'n vooruitzicht apebenauwd".
Elke twee weken bespreekt hij
met zo'n 40 Alkmaarse collega's
voorkomende zaken. "Zeer goed,
in je eentje raak je snel geïsoleerd.
Gelukkig werken huisartsen
steeds meer samen. Dat heb ik in
mijn LHV-tijd ook geleerd, daar
voor was ik een echte solist, nu ben
ik aan samenwerken verslaafd."
"Ik schrik regelmatig wakker
van de problemen, zoals met die
acties in mei. Dat was klasse! Dat
zegt toch wel iets over de hele
groep. Huisartsen zijn geen actiefi-
guren, maar omdat onze zeer rede
lijke wensen niet werden ingewil
ligd, ging 90 procent op de banken.
Dan gaat het niet eens zozeer om
het geld, hoe gek dat ook klinkt.
Acht van de tien huisartsen laten
dat door hun vrouw regelen."
Tarieven
De tarieven voor particuliere pa
tiënten - daar ging het bij de acties
dit vooijaar om - moeten fors om
hoog, is de overtuiging van De
Regt. "Anders zakt een huisarts ge
middeld zo'n dertig mille onder het
norminkomen van 139.000 gulden
per jaar. We hebben niet de illusie
dat het tarief in e'e'n keer van 23,70
naar 34,50 gulden gaat, wat zou
moeten. Maar De Koning heeft in
mei toezeggingen gedaan en daar
aan zullen we hem houden."
Het voorzitterschap is volgens
De Regt een volledige baan, maar
toch moet je voor deze functie een
gewone huisarts hebben, geen pro
fessionele bestuurder. Als huisarts
kom je makkelijker bij de politiek
binnen. Ik vind dat je ook aan den
lijve moet ondervinden waartoe
het beleid leidt. Toch moet je op
passen voor het bestuurdersge-
voel, da's dodelijk. Je wordt zo
door dat Haags circuitje ingepakt.
Dat gevoel van: hé, ik behoor tot
het clubje. Daarom is verversing
nodig. Langer dan driejaar houd je
dit niet vol. Ik stap er echt uit, af
scheid is afscheid, ik wil geen fos
siel worden."
Zijn voorzitterschap heeft hem
een paar honderd patiënten ge
kost. "Die mensen zeiden: een dok
ter voor halve dagen is niks. Die
leegloop is gestopt nadat ik regel
matig op de tv kwam. Men begreep
wat ik deed. Ze zeiden: en je pakt
die Van der Reijden, hoor., 's Och
tends de praktijk en dan tot elf,
twaalf uur de LHV. Ik ben er 24
uur per dag mee bezig, maar het is
wel ontzettend boeiend. Alleen tij
dens het spreekuur denk je er niet
Verdriet
De Regt zegt nog 14 jaar verder
te moeten als huisarts, vanwege
het geld. "Een hele tijd. Daar heb
ik een ambivalent gevoel over. Ik
zit hier 21 jaar, je hebt banden ge
kregen met een groot aantal men
sen. Je kent opa en oma en de
kleinkinderen, alle relaties. Je
weet dat die vrouw ineens weer
verdriet heeft, vanwege de dood
van haar man vijftien jaar geleden.
Die gegevens staan in je bol en op
de kaart. Dat is het ijzersterke van
de Nederlandse huisarts. Wij pra
ten over: mij'n huisarts. In Duits
land en Frankrijk gaat men met
oorpijn naar de specialist, niet naar
de huisarts."
"In het begin was ik onthutst als
ik een klacht niet lichamelijk kon
verklaren, nu is het een kick om de
oorzaak buiten het lichaam te ont
dekken; een slecht huwelijk, een
moeilijk kind. Dat is wel de helft
van mijn zieke patiënten. De sa
menleving staat niet toe dat ie
mand niet werkt omdat hij een pro
bleem heeft. Dan vreet je dat pro
bleem maar op totdatje er buikpijn
van krijgt. Dan krijg je een etiket
'ziek' opgeplakt en mag je ook van
iedereen ziek zijn. Je ziekte wordt
gelegitimeerd als je in het medi
sche circuit zit, pas dan mankeer je
wat. Maar als je er eenmaal in zit,
dan word je ook ziek. Als je lang
zoekt, vind je altijd wel wat."
De regering wil tot 1990 zeshon
derd miljoen gulden bezuinigen op
de volksgezondheid, onder meer
via het invoeren van eigen bijdra
ges en eigen risico's. "Laten we dat
er in godsnaam niet inpeuteren,
daarmee houd je de mensen weg.
De politiek zegt dat de mensen zo
kostenbewust worden. Als ik dat
hoor, word ik echt des duivels. Als
of mensen voor hun lol naar de
dokter gaan! Men zou eens in de
VS moeten kijken, daar lopen 25
miljoen mensen onverzekerd rond,
omdat ze het niet kunnen betalen."
"Het kan goedkoper, ook bij de
huisarts. In Alkmaar zijn
huisartsen die per patie'nt jaarlijks
voor 140 gulden medicijnen voor
schrijven, maar ook die dat voor 30
gulden doen. Dat ligt aan de dok
i bijdragen c
ter. Daarop valt flink te bezuini
gen. Zes jaar geleden heb ik voor
gesteld de farmaceutische indus
trie te verplichten op de verpak
king de prijs van de dagdosis te
vermelden. De staatssecretaris
keek me aan alsof ik een onzedelij
ke opmerking had gemaakt."
Euthanasie
Een nog gevoeliger onderwerp
dan, de euthanasie dan. "Dat drukt
zwaar op ons, die onduidelijk
heid", zegt De Regt. Ik vrees dat de
politiek er niet uitkomt. Ik ben niet
tegen euthanasie, mits de betrok
kene die wens zeer duidelijk heeft
uitgesproken. Natuurlijk ben ik
met zulke wensen geconfronteerd,
ik zit hier al 21 jaar. Of ik er wel
eens op ingegaan ben? Zolang de
wetgeving onduidelijk is en de po
litiek geen besluiten neemt, is dat
voor elke huisarts een ongemakke
lijke vraag. Nee, daarmee heb ik de
vraag niet beantwoord. Zou ik dat
doen, dan loop ik het gevaar dat
morgen de officier van justitie op
de stoep staat'V'Je merkt het aan
je patie'nten. Hun vraag is bepa
lend in zo'n geval. Laatst zei een
van mijn patiënten: Ik wil er niet
met u over praten, omdat ik u niet
in moeilijkheden wil brengen. Dat
werd dus een heel goed gesprek,
dat begrijp je wel. Ik praat hier niet
makkelijk over, ik ben wat dat be
treft geremd. Misschien, misschien
praat ik straks makkelijker zonder
die LHV-pet op."
CAYENNE - Nadat het Nationale
Leger van Suriname zich weer
meester had weten te maken van
de geruime tijd door het Jungle
Commando bezet gehouden plaat
sen Moengo en Albina, was de al
gemene verwachting dat Bouterse
nu zou doorstoten naar Langetab-
betje, het stroomopwaarts aan de
Marowijne gelegen basiskamp van
Ronnie Brunswijk. Tot nu toe is
die aanval uitgebleven.
door
Leonie van Bladel
Een reden hiervoor kan liggen in
het feit, dat de stroom vluchtelin
gen uit het oosten van Suriname
nog steeds aanhoudt. Om de veili
ge overtocht van die mensen te ga
randeren, heeft de Franse regering
aan de overkant van Langetabbetje
een groep goed bewapende mari
niers geïnstalleerd.
Bij het beschieten, of anderszins
in gevaar brengen van vluchtelin
gen, zullen zij in actie komen. Dat
risico nu zal Bouterse niet willen
nemen. Na eerdere grensinciden
ten tussen Suriname en Frans
Guyana op de Marowijne, hebben
de Fransen geen enkele twijfel la
ten bestaan over hun militaire aah-
wezigheid op het Franse deel van
de Marowijne. Van dichtbij kon
worden geconstateerd dat er een
perfecte samenwerking is tussen
de op het water en land opererende
Franse militairen.
Een andere reden voor het uit
blijven van een aanval op Lange
tabbetje is dat de Surinaamse rege
ring een diplomatiek offensief is
begonnen om de zuiveringsactie in
het noordoosten van Suriname
voor het wereldforum te rechtvaar
digen. Het opnieuw in gevaar bren
gen van vluchtelingen zou deze po
ging al bij voorbaat onderuit halen.
Dat wil echter niet zeggen, dat
Bouterse de aanval op Langetab
betje kan opgeven. Wü hij de acti
viteiten van het Jungle Commando
verder beperken, dan zal hij het
centrale punt van de aanvoerlijn
naar het binnenland moeten afsnij
den.
Het Jungle Commando, dat heb
ben verslaggevers kunnen consta
teren, heeft zich stevig genesteld in
het gebied dat over land naar Lan
getabbetje voert. 'De jongens van
Ronnie Brunswijk', zoals ze soms
met enige vertedering worden ge
noemd, zijn echter slecht bewa
pend. Daarentegen zijn ze wel ge
wend aan ontberingen, en bezitten
moed en motivatie, die door de
moord op de Marrons alleen nog
maar is toegenomen. De jungle is
hun natuurlijke omgeving. Ze zijn
er als een vis in het water.
Het getalsmatig heel wat sterke
re leger van Bouterse is goed ge
voed, goed betaald, maar weinig
moedig en gemotiveerd. Tot nu toe
is gebleken dat men de voorkeur
geeft aan de veiligheid van de Cas-
cavel (pantserwagen) boven het
opereren buiten de bescherming
ervan. Bouterse kan Langetab
betje, wil hij nogmaals niet al te
veel militairen verliezen, alleen
vanuit de lucht aanvallen.
De voor dit doel bestelde gepant
serde helikopter in West-Duits-
land, van waaruit wel veilig valt te
opereren, werd door snel handelen
van minister van buitenlandse za
ken, Van den Broek, niet geleverd.
Dat betekent een tijdelijke patstel
ling in de oorlog tussen het door
een militaire dictatuur geregeerde
Suriname en de vrijheidsstrijders
van het Jungle Commando van
Ronnie Brunswijk.
Beide partijen zoeken nu op de
wapenmarkt om aan het doorslag
gevende militaire materieel te ko
men. Het Jungle Commando heeft
wat dit betreft door haar jonge be
staan van zes maanden een achter
stand in ervaring. Tot nu toe is er
geopereerd met buitgemaakte wa
pens op het Nationale Leger. De
politieke arm van het Jungle Com
mando in Nederland heeft op dit
vlak nog weinig bijgedragen.
Wordt dat op korte termijn niet in
gevuld, dan is er het grote risico
dat het Commando op eigen gezag
verder gaat.
De verklaring van Moengo, tus
sen ex-premier Chin a Sen, Eddie
Jozefzoon en het Jungle Comman
do, dreigt dan een papieren vodje
te gaan worden. Een belemmeren
de factor is ook dat de politieke
arm zich niet in criminele milieu's
wil storten. Terwijl in kringen van
het Jungle Commando men bereid
is 'de wapens bij de duivel zelf te
halen'. Gebrek aan geld zou er niet
zijn.
De Marrons (bosnegers) hebben
voor dit doel in een eerder stadium
al hun goud aan Brunswijk gege
ven. Bouterse kent de kanalen
waarlangs wapens moeten worden
aangeschaft ongetwijfeld veel be
ter. Bij democratische landen zal
hij, gezien de schending van de
mensenrechten in Suriname, op
problemen stuiten. Hij zal zich dan
moeten wenden tot extremere lan
den als Libië of Cuba, en daarmee
de relatie met de Verenigde Staten
in gevaar brengen. Dat zou hem
even ver van huis brengen.
Door gebrek aan de juiste wa
pens aan beide kanten, zal de sta
tus quo in Suriname zich op korte
termijn niet doorslaggevend kun
nen veranderen. Ook klimatolo
gisch is de tijd ongunstig. De regen
komt met bakken uit de hemel, een
situatie die voor zowel het regulie
re leger als de guerrilla weinig kan
sen biedt. Onder deze omstandig
heden is wel de verwachting, en
dat heeft het Jungle Commando de
laatste tijd al enigszins geprakti
seerd, dat de strijd meer op de man
zal worden gericht, en daardoor
veel wreder zal worden. Het Suri
naamse drama is nog maar net be
gonnen.
STOCKHOLM - De technologie-
ministers van de meeste EG-lan-
den, enkele neutrale landen in
Noord- en Midden-Europa en Tur
kije zijn vandaag in Stockholm be
gonnen aan een ministers-confe
rentie over het technologie-project
'Eureka'. Voor Nederland neemt
vice-pormier De Korte deel aan de
conferentie.
door
Marien van den Bos
Het is inmiddels.de vierde minis
ters-conferentie in het kader van
Eureka, sinds de Franse president
in de zomer van 1985 met het idee
kwam om met vereende Europese
krachten een stimulans te geven
aan nieuwe technologische ont
wikkelingen in ons werelddeel. In
tegenstelling tot het enorme Ame
rikaanse investeringsprogramma
om een militair defensiesysteem in
de ruimte te ontwikkelen (SDI, po
pulair ook wel Star Wars ge
noemd), zou Europa zich vooral op
niet-militaire technologie moeten
storten. Een grens die overigens in
met name de elektronica vaak
moeilijk te trekken is. Maar naast
elektronica kunnen vrijwel alle
disciplines in Eureka aan bod ko
men: biotechnologie, nieuwe mate-
Projecten
In tegenstelling tot veel initiatie
ven in Europa kwam Eureka op
merkelijk snel van de grond. Na
een eerste conferentie in Parijs,
een tweede in Hannover en een
derde, eerder dit jaar in Londen, is
er inmiddels een vast Eureka-se-
cretariaat in Brussel actief en zijn
zo'n zeventig projecten waarin be
drijven en instituten uit de Eureka-
landen samenwerken min of meer
van de grond gekomen. Wanneer
op de aanstaande conferentie in
Stockholm alle ter tafel liggende
projecten worden goedgekeurd
loopt dit aantal op tot boven de
honderd.
Nederlandse bedrijven zijn dit
keer goed vertegenwoordigd bij de
projecten. Meest in het oog sprin
gend daarbij is de samenwerking
van Philips, het Westduitse Sie
mens en het Franse Thomson voor
een volgende fase in de race om de
micro-chips. Terwijl het eerdere
project van Philips en Siemens sa
men (met steun van de beide rege
ringen) om chip-onderdelen te ma
ken die kleiner zijn dan een dui
zendste millimeter, het zogenaam
de Mega-project, behoorlijke vor
deringen maakt, moet al weer ge
werkt gaan worden aan een vol
gende generatie, die de drie bedrij
ven 'Jessi' hebben genoemd (Joint
European Submicron Silicon Ini
tiative). Jessi is een van de pro
gramma's die in Stockholm moe
ten worden gedgekeurd en van een
'Eureka-stempel' worden voorzien.
Aanmoedigen
Speciale fondsen ter ondersteu
ning van het onderzoek in de Eure-
ka-projecten zijn er vrijwel niet. De
bedoeling van Eureka is het aan
moedigen van samenwerkingsver
banden in Europa op het gebied
van de industriële research. De lan
den waar de betrokken bedrijven
gevestigd zijn moeten vervolgens
bepalen of er financiële steun van
de overheid voor beschikbaar is. In
Nederland is er wel een potje op de
begroting van economische zaken
van 25 miljoen gulden voor zoge
naamde 'haalbaarheids-studies', en
nog eens 5 miljoen op de begroting
van onderwijs en wetenschappen.
Maar van grootscheeps subsidië
ring kan in dit verband geen spra
ke zijn.
De directeur voor het technolo
giebeleid van het ministerie van
economische zaken, De Bruine,
ziet overigens wel mogelijkheden
in de toekomst meer geld ter be
schikking te krijgen voor Eureka-
projecten, wanneer de belangstel
ling uit het Nederlands bedrijfsle
ven zo groot blijft als de laatste
maanden het geval was. Wanneer
op basis van een haalbaarheidsstu
die het nut van een project is aan
getoond moeten er immers ook
mogelijkheden zijn om z'n project
verder van de grond te krijgen, al
dus de topambtenaar van het mi
i de
Voor veel bedrijven is het gebrek
aan geld een reden om Eureka
links te laten liggen. Technologie-
programma's van de Europese Ge
meenschap als Esprit, Race en Bri-
te zijn financieel immers veel inte
ressanter. Al hebben de ministers
van de Twaalf ook juist in deze we
ken voor Kerst de grootste moeite
deze EG-fondsen zelfs maar op het
oude niveau te handhaven, laat
staan te verdubbelen, zoals het da
gelijks bestuur van de EG, de Eu
ropese Commissie, heeft voorge
steld.
Een tweede nadeel van Eureka
ten opzichte van de nationale of
EG-programma's is soms ook de
marktgerichtheid waar de projec
ten aan moeten voldoen. Waar de
EG vooral het basis-onderzoek on
dersteunt, gaat het bij Eureka veel
eerder om het klaarmaken van de
nieuwe techniek voor een speci
fiek produkt. "De onderzoekspro
gramma's die van echt strategisch
belang zijn voor mijn bedrijf, daar
mee loop ik natuurlijk niet naar het
Eureka-secretariaat", aldus on
langs een woordvoerder van een
groot concern dat overigens wel op
andere terreinen in Eureka zit.
Op die manier zou Eureka er ech
ter ook een nieuwe, meer politieke,
functie bij kunnen krijgen naast
het aanjagen van samenwerking
op onderzoeksgebied. Wanneer 19
Europese ministers immers hun
goedkeuring geven aan een be
paald project, zeggen ze daarmee
in feite dat wat er in de toekomst
aan produkten uitrolt, het wel de
Europese normen en standaarden
stelt. Een toekomstige superchip
op basis van het 'Jessi-programma'
staat sterker tegenover eventuele
Amerikaanse of Japanse vindin
gen, dan wanneer het een produkt
van een bepaald Europees bedrijf
alleen was.
Industriëlen
Om politiek en bedrijfsleven op
dit terrein nader tot elkaar te bren
gen heeft de Zweedse voorzitter
van de conferentie morgen een in
formeel gesprek met enkele voor
aanstaande Europese industriëlen
•ingelast. De eveneens Zweedse
Volvo-directeur Gyllenhammar
heeft daar, als voorzitter van de
'Roundtable of European Indus
trialists', een belangrijke rol in ge
speeld. Philips-topman Wisse Dek
ker is ook een vooraanstaand lid
van deze club, maar zal in Stock
holm niet deelnemen aan het ge
sprek, zo liet een woordvoerder in
Eindhoven weten.
Op de conferentie zal tenslotte
besloten moeten worden of de poli
tieke sturing van Eureka op deze
voet voortgezet zal worden. De
Korte is er in ieder geval tegenstan
der van dat, nu het secretariaat in
Brussel is ingewerkt en de nationa
le coördinatoren ook beter begin
nen samen te werken, er zo vaak op
hoog politiek niveau vergaderd
moet blijven worden. Het is daar
om nog maar de vraag of er over
een half jaar opnieuw negentien
ministers voor dit doel naar Ma
drid af zullen reizen. Spanje neemt
het voorzitterschap van de Zweden
over en is daarmee de eerst aange
wezen plaats om een volgende con
ferentie te beleggen. Veel zal ook
afhangen van de vraag of de minis
ters de vaart in Eureka kunnen
houden en bureaucratisering kun
nen voorkomen.
Het bestuur van de Duitse af
deling van de internationale
rooms-katholieke vredesbewe
ging 'Pax Christi' blijft bij zijn
standpunt dat in deze tijd paci
fisme de enige houding is die bij
een christen past. Het herhaalt
zijn absolute 'nee' tegen het we
derzijdse afschrikkingssysteem
van de wereldmachten. "Dat
moet nü in praktijk worden ge
bracht".
Enkele weken geleden werd
dit standpunt op een 'vergade
ring van afgevaardigden' offi
cieel bekendgemaakt. Onmid
dellijk kwam er kritiek op, zoals
van bisschop Hermann Spital uit
Trier, afgevaardigde van de Duit
se bisschoppenconferentie voor
'Pax Christi'. Zo'n standpunt
kan een rooms-katholieke vre
desbeweging niet op eigen
houtje innemen, redeneerde hij.
Dan moet ze zich duidelijk als
'pacifistisch' presenteren.
Het bestuur is het daarmee
niet eens. "Wij veroordelen geen
mensen die hun dienstplicht ver
vullen", zegt het in een nadere
verklaring. "We hebben alleen
willen zeggen, dat de gewapende
macht als onderdeel van het af
schrikkingssysteem niet meer te
verantwoorden is. Dienstweige
ring is wel een voor elke christen
geldend zedelijk gebod, maar in
laatste instantie geeft ieders ge
weten de doorslag. Daaruit volgt,
dat de ethische plicht slechts kan
gelden voor allen die naar gewe
ten geen gewapende dienst meer
kunnen doen. Voor alle anderen
betekent de uitspraak een uitda
ging tot gewetensonderzoek".
Uitdrukkelijk zegt het bestuur
van het Duitse 'Pax Christi' nie
mand te willen uitsluiten. "Juist
met het innemen van een klaar
en helder standpunt willen wij
het gesprek bevorderen om de
gemeenschappelijke verplich
ting tot uitbanning van het af
schrikkingssysteem ook
werkelijk na te komen".
Andere afdelingen van de
rooms-katholieke vredesbewe
ging, ook de Nederlandse, zijn
niet van plan het Duitse voor
beeld te volgen. Zij vrezen ver
wijdering van de kerk en van
groepen op wier contact, mede
werking en medeleven juist prijs
wordt gesteld.
Vrouw
In de Kerk van Engeland
(anglicaans) is nu zowel bij de
bisschoppen en de overige
geestelijkheid als bij de leken
een meerderheid vóór de vrouw
als priester. Blijkens een enquête
van het dagblad 'The Indepen
dant' is ongeveer een derde van
de lagere geestelijkheid nog te
gen, terwijl dat bij de leken nog
maar een vijfde is. Van de bis
schoppen heeft 68 procent geen
moeite met de vrouwelijke pries
ter.
Er zijn verschillen tussen
geestelijkheid en leken over de
belangrijkste argumenten vóór
de vrouwelijke priester. Zo
denkt de lagere geestelijkheid
dat de vrouw als priester in over
eenstemming is met de wil van
God en zich heel goed verdraagt
met het christelijk geloof (tegen
discriminatie). Voor de leken is
een sterk argument dat de kerk
zich aanpast aan het moderne le-
vén en dat aanvaarding van de
vrouwelijke diaken automatisch
moét uitlopen op de vrouwelijke
priester.
Geestelijkheid en leken zijn
het erover eens, dat de kerk de
bijzondere bijdrage die de vrouw
als priester kan leveren nodig
heeft. De belangrijke vraag of de
wijding van de vrouw een scheu
ring teweeg zou brengen in de
Anglicaanse Kerk beantwoordt
24 procent van de bisschoppen
met ja, 35 procent van de lagere
geestelijkheid en 19 procent van
de leken.
Als een voornaam argument
tegen wijding wordt aangevoerd,
dat het contact met de Rooms-
Katholieke Kerk en de orthodo
xe kerken moeilijker zou wor
den.
Aids. De Anglicaanse Kerk
roept in een gisteren in Londen
uitgegeven verklaring op tot sek
suele ingetogenheid om de ziek
te Aids in te dammen. "Als dit
land terugkeert tot de bijbelse in
getogenheid in het seksuele ge
drag, zal de dodelijke dreiging
van Aids spoedig verdwijnen".
Feministische
theologie
ïn een artikel in het interna
tionale rooms-katholieke tijd
schrift 'Communio' laat aartsbis
schop Simónis zich scherp-kri-
tisch uit over de 'feministische
theologie'. Zoals die nu wordt
beoefend ontwricht deze theolo
gie het godsbeeld, reduceert zij
de figuur van Christus, mis
bruikt ze de Heilige Geest en
schetst ze een beeld van Maria
dat tegengesteld is aan dat in de
Heilige Schrift, zegt de kardi
naal.
Volgens Simonis wordt de fe
ministische theologie in beslag
genomen door het 'spookbeeld'
vaii het seksisme en dreigt ze
mensen weg te voeren van God
en de kerk. "Vrouwen worden zo
opstandig en agressief gemaakt
.dat ze de kerk verlaten, man en
kinderen meenemend".
Simons erkent, dat een aparte
'theologie van het vrouw-zijn'
onder bepaalde voorwaarden ze
ker recht van bestaan heeft. Maar
de feministische theologie is
daarvoor 'absoluut onbruikbaar'.
"Zij leidt tot bedenkelijke han
delwijzen".
Een verwijt van de kardinaal is
dat feministische theologen geen
'evenwichtige visie' op Maria
hebben. Dat heeft twee extre
men tot gevolg: sommigen 'ver
lagen' Maria tot voorvechtster
van zuiver aardse vrouwenbe
vrijding, anderen komen tot 'ver
bijsterende' uitspraken zoals
"'God is door de Geest zélf
maagd, echtgenote en moeder
geworden".
Het beeld van God moet, vol
gens Simonis, 'uiteraard manne
lijk' zijn. Hij keert zich tegen de
'obstinate stormloop' van femi
nistische theologen tegen het va
derschap, ook dat van God. "Wié
het begrip 'vader' uitbant, tornt
niet alleen aan uiterlijke normen
en vormen, maar breekt ook de
hoekstaan weg onder de levens
ordening. Hij roept dan de trieste
chaos op van de 'vaderloze maat
schappij'. Tegelijk met God de
Vader wordt ook de menselijke
vader verloochend, alsook de
geestelijke vader, zoals paus,
priester en biechtvader".
Simonis - die overeenkomsten
ziet tussen de christelijke leer
over de verhouding man-vrouw
en de moderne biologie - noemt
priesterwijding van de vrouw in
zijn kerk iets onmogelijks. "Het
man-zijn van Jezus is geen bij
komstigheid. Het correspon
deert met het leven-gevende as
pect van de Vader, die Hem
zendt".
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Nijkerk M. Baan Put
ten. Gereformeerde Kerken: be
roepen te Zwijndrecht S. T. van
der Hauw Colijnsplaat-Wissen-
kerke. Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt: beroepen te Lely
stad K. Harmanny Ulrum, te Lis-
se-Oegstgeest kandidaat J. van
Benthem Kampen, te Spaken
burg H. J. Boiten Enschede; be-
Deken. Het hervormde We-
relddiakonaat vraagt de presi
dent en de politiechef van het
Zuidafrikaanse thuisland Venda
in een telexbericht om onmid
dellijke vrijlating van de lutherse
deken T. S. Farisani, die vorige
maand zonder beschuldiging
werd gearresteerd. "Wij van onze
kant kunnen voor deken Farisa
ni bidden. U van üw kant kunt
handelen volgens internationaal
aanvaarde mensenrechten".
Hetzelfde telexbericht ging
naar de uiteindelijk verantwoor
delijke Zuidafrikaanse ministers
van justitie en van recht en orde.
