'Ruthless People' hebben geen mededogen Jim Jarmusch: film omvat alle disciplines heme Waar woorden te kort schieten VRIJDAG 28 NOVEMBER 1986 PAGINA 19 iiiimi ■■•■■■■■•«■■■a ui! m m m m m 1 mm mmmmmmmmmmmi 'Ruthless People'; regie: Jim Abrahams, David en Jerry Zucker; hoofrollen: Dan ny DeVito, Bette Midler en Judge Rein- hold; theaters: Lido, Leiden en Euro, Al phen. "We moeten meedogenloos zyn", zegt Ken Kessler als hij heel voor zichtig met een tijdschrift een spin van de vloer schept en buiten de deur zet. Om het dier even later als nog een doodschop te verkopen. Geen mededogen, daarom gaat het in de uitbundige komedie 'Ruthless People'. De al genoemde Kessler heeft samen met zijn echt genote Sandy de miljonairs vrouw Barbara Stone - een volstrekt on handelbaar mens - ontvoerd. Puur een wraakactie, want Sam Stone heefl zijn miljoenen vergaard met een mode-ontwerp dat hij ooit jatte van mevrouw Kessler. De ontvoering lijkt echter (en dat is ook de grap van de film) bij voor baat zinloos. Stone is allesbehalve ongelukkig met de kidnapping. Hij stond juist op het punt zijn vrouw van het leven te beroven. Als hij nu gewoon weigert het losgeld te beta len, kunnen anderen dat karweitje voor hem opknappen. In de scha duw van dit verhaal speelt nog een daarmee verwante geschiedenis, waarin Stone dreigt te worden af geperst door zijn maitresse. Alle betrokkenen hebben alleen het eigen belang voor ogen en zijn daar in variërende mate meedo genloos in. Wat je noemt ruthless people, keiharde types zoals de vertaling luidt. Het trio Abrahams en de gebroeders Zucker hebben op basis hiervan een vlotte lach- Een razende Bette Midler, gekidnapt door Kwek en Kwak, zoals ze een moment later woedend zal constateren. film gemaakt, die typerend is voor mor. Jan de Bont mocht hiervoor der van een goed scenario. Met hun werk en vooral opvalt door de camera vasthouden. 'Ruthless People' hebben ze dat haar grofheid. Voor een film die De films van Abrahams en de gevonden. Dë film zit geheid in el- door zijn opzet toch voor een breed Zuckers totnutoe ('Airplane' en kaar - een behoorlijke inzinking publiek bedoeld zal zijn, wordt 'Top Secret') tolden tot nu toe in halverwege daargelaten - en heeft echt heel ver gegaan. Om de ha- het luchtledige door het ontbreken ook een plot waarmee je vrede verklap wordt verwezen naar ge- van een hecht verhaal. Hoe absurd kunt hebben. Danny DeVito en slachtsdelen en dat gebeurt, eerlijk hun grappen ook waren, ze behoef- Bette Midler als het echtpaar Stone gezegd, niet zonder gevoel voor hu- den kennelijk toch een logisch ka- kunnen er prima mee uit de voeten (foto pr) en hebben de lachers snel op hun hand. Fijnzinnig is het bepaald niet, maar wie zich laat meeslepen door de waanzin en geen moeite heeft met een schuine mop, zal zeker veel plezier beleven aan 'Ruthless People'. BART JUNGMANN CANNES - In tijden waarin grote filmauteurs steeds schaarser Wor den, wordt een nieuw oorspronke lijk en tegendraads talent hevig be jubeld. Jim Jarmusch is zo'n ta lent. Van hem ging vorige week de film 'Down by law' in première. Jarmusch die zichzelf een onafhan kelijk filmer noemt en niet afhan kelijk wil zijn van de financiering van de Hollywood studio's, onder houdt een speciale band met Ne derland. door Paul Hegeman Het Rotterdams filmfestival pik te als eerste zijn debuütfilm 'Per manent vacation' op en maakte het hem vervolgens mogelijk de 30 mi nuten durende 'Stranger than Pa radise' tot een lange speelfilm uit de bouwen. Voor die film ontving hij prompt de Camera d'Or (hoog ste onderscheiding voor debutan ten in Cannes). 'Down by law', die inmiddels een succestocht door Europa en de Verenigde Staten is begonnen, is het verhaal ven drie mannen. De werkloze discjockey Jack (zanger Tom Waits) en een kleine pooier, Zack (zijn vaste acteur John Lu- rie), zijn echte 'losers'. Ze hebben hun tijd, geld en liefde verloren. Bovendien raken ze door een spe ling van het lot in de gevangenis. Bij deze twee mannen, die elkaar niet mogen, voegt zich een zekere Bob, een clowneske Italiaanse toe rist die een merkwaardig kreupel Engels spreekt. Bob, een kruising tussen Buster Keaton en Harpo Marx, beschikt over humor en het vermogen om zich aan elke situatie aan te passen, eigenschappen die Jack en Zack missen. Dank zij hem weten de drie mannen te ontsnappen. Zwer vend en ruziënd door de moeras sen van Louisiana komen ze uitein delijk bij het huisje van Nicoletta terecht. Bob wordt verliefd op haar. Jack en Zack vervolgen ieder hun eenzame weg. 'Down by law' weet op perfecte wijze humor en melancholie te combineren, en stipt daarbij ter loops nog het ontbreken van een sociale dimensie in de Amerikaan se samenleving aan. Mede door het camerawerk van onze landgenoot Robby Müller en de muziek van Waits en Lurie is de film een ware belevenis geworden. Een paar vragen aan de maker. - Hoe zie je je plaats binnen de Amerikaanse film? "Ik ben een Amerikaan en dien tengevolge gaan al mijn films op een bepaalde manier over Ameri ka, zijn cultuur en zijn taal. Dat is zeker niet de enige invloed, want de meeste van zijn inspiratiebron nen - en dan praat ik over schrij vers, schilders en filmers - zijn niet Amerikaans. Ik ben opgegroeid in de Amerikaanse cultuur waar alles beschikbaar is en alles tevens weg geworpen wordt, waar niets duur zaam is. Ik wil buiten de Ameri kaanse maalstroom blijven, maar toch een publiek bereiken. En dat is me met 'Stranger than Paradise' en 'Down by law' aardig gelukt". - Zou je een eventueel zeer gun stig aanbod van een grote Ameri kaanse filmmaatschappij accepte- "Niet als ik een volledige contro le over de produktie zou krijgen. Als ik precies datgene zou kunnen doen wat ik wilde. Voorlopig blijf ik liever volledig onafhankelijk. Ik ben de eigenaar van mijn films en niet de investeerders". - Je bent erg geïnteresseerd in schilderkunst en literatuur. Waar om heb je voor film gekozen? "Speelfilms zijn voor mij uitbrei dingen van de literatuur; ze heb ben raakvlakken met schilder kunst, fotografie en zelfs theater. Film is het veelzijdigste uitdruk kingsmiddel, want het omvat alle andere disciplines. Daarbij komt dan nog dat ik immens veel houd van het maken van een film zelf. Dat is belangrijker voor mij dan de uiteindelijke film. Werken met mensen, ideeën uitwisselen, opge wonden raken èn gedeprimeerd, dat is het leven". - Je beschikt over een heel bijzon dere persoonlijke stijl. Je films be staan uit volledig uitgewerkte scè- Dank zij hen heb ik de drie hoofd- nes die tot een film aaneengeregen personages gecreëerd, die hun ei- "Ik beschouw de verschillende scènes als de strofen van een poë tisch werk. Ik denk dat die poëti sche invloed gedeeltelijk onbe wust is. Ik streef er in elk geval naar dat iedere scène zijn eigen es sentie heeft. Je kunt niet altijd aan het verhaal in zijn geheel denken. Anders functioneren de scènes niet meer. Bovendien gebruik ik voor elke scène lange instellingen- die de acteurs volledig de gelegen heid geven hun personages te ont wikkelen. Geen detailshots. Dat maakt de montage er niet gemak kelijker op". - In je films is voortdurend het thema van het reizen aanwezig. Waarom? "Het is een klassieke vorm... De Odyssee, de Aeneas, de Canterbu ry Tales. Dat soort literatuur heeft vooral de road movies geinspi- reerd. Het fascineert me te zien hoe wisselende landschappen het ge drag van de personages kan beïn vloeden". - Hoe is het by law' ontstaan? "Ik had flarden van een verhaal in mijn hoofd over twee personen die elkaar niet kunnen uitstaan en zich samen in een gevangeniscel bevinden. Toen ik de Italiaanse ac teur Roberto Begnigni ontmoette op een filmfestival, diende zich er automatisch een derde persoon aan en kon het verhaal vorm vin den. Bij het schrijven van mijn films ga ik ook uit van de belang rijkste acteurs. De drie acteurs - ik had Tom Waits en John Lurie al in mijn hoofd voor de andere twee rollen - hebben zo door middel van hun persoonlijkheid een grote bij drage aan 'Down by law' geleverd. - Ik bespeur in je film ook invloe den van klassieke filmgenres, zoals de film noir en de burleske kome- 'Down di$. De ontknoping in 'Mishima' nadert. Links de generaal die wordt gegijzeld, rechts Yukio Mishima. 'Mishima, a life in four chapters'; regie: Paul Schrader; hoofdrol: Ken Ogata; theater: Kijkhuis, Leiden. Deel vier van de in hoofdstukken verdeelde film 'Mishima' heet 'Har monie van pen en zwaard'. Daar mee wordt de kern geraakt van het leven van Yukio Mishima, of beter nog: de droom van Yukio Mishima. Een schrijver die aan woorden niet genoeg had en voor de echte we reld zocht naar een agressieve li chaamstaal (niet voor niets hield hij zich bezig met body building). De Amerikaanse regisseur Paul Schrader maakte een film over diens leven dat in 1970 zo geweld dadig eindigde. De in eigen land zo gevierde Mishima drong met een paar metgezellen de kamer binnen ?7i later van een generaal. Door hem te gij- (foto pr) zelen kreeg Mishima het voor el kaar een garnizoen toe te spreken. Zijn toespraak over de leidende rol van het leger in de ontwikkeling van Japan sloeg niet aan. Met ca meramensen van de Japanse tele visie en persfotografen maakte Yu kio Mishima vervolgens op rituele wijze een einde aan zijn leven. Dat een Amerikaan aan de hand van deze geschiedenis een film zou maken, is opvallend. Dat het juist Paul Schrader is die dat heeft ge daan, hoeft minder verbazing te wekken. Opgegroeid in een streng gereformeerd milieu zal dé thema tiek van rotsvaste overtuiging en zondebesef hem hebben aange sproken. Schrader heeft trouwens- al eerder blijk gegeven van zijn be langstelling voor' de Japanse cul tuur door zijn scenario voor 'The Yakuza' (ditmaal schreef hij het script samen met zijn broer Leo nard). Hij heeft 'Mishima' in een aparte vorm gegoten. De^eerste drie delen over respectievelijk schoonheid, FILMS OP VIDEO Een half jaar geleden kreeg een filmdistributeur een helder idee. Hij wilde 'Le thé au harem d'Ar- chiméde' van Medhi Charef in roulatie brengen, maar hij vond de titel iets te lang. Het leek hem leuk om een stel jeugdige toe schouwers een Nederlandse titel te laten bedenken. Er kwam een stel titels, waaruit de distribu teur een keuze maakte. 'Kisse jongens', dat moest het worden. Niét zo slim. Hij had de film na tuurlijk voorgedraaid in Amster dam en misschien weet iedere Amsterdammer wat een kisse jongen is, maar erbuiten weten ze het niet. Misschien dat daar om de film zo slecht liep. Dat is jammer, want het ver haal over kansarme jongeren in een Parijse buitenwijk die van al les uitvreten, is goed verfilmd. Cor Koppies Video heeft 'Kisse jongens' op cassette uitgebracht. Laat u door de titel niet weerhou den. 'Les Fantomes du Chapelier' betekent 'De geesten van de hoe denmaker', maar is vertaald als 'De wurger van La Rochelle'. De verfilming van het boek van George Simenon is bijzonder sfeervol en geeft een prachtig beeld van de 'gegoede stand' in een tamelijk kleinburgerlijk stadje. De film is van Claude Chabrol, een meester in het teke nen van machtsverhoudingen in enge milieus. 'E.T.' was een succes, vooral door het lieve buitenaardse man netje. Sindsdien zijn er vele films gekomen met lieve, goedwillen de buitenaardse mannetjes. Eén ervan is 'I want you' van Danny Bilson. Een groepje militairen wordt in de Tweede Wereldoor log omsingeld door Duitsers. Als het mis dreigt te gaan komt het buitengebeuren. De finale is aar dig en de opzet ook, maar het tempo van Bilson had hoger moeten zijn. Van Vestron video. In de USA worden veel tv-se- ries gemaakt. De meeste series worden voorafgegaan door een 'pilot', een lekkermakertje waar in de hoofdpersonen flink uit pakken. Dat is althans de bedoe ling. Twee pilots zijn op cassette uitgebracht. De eerste is 'Lady Blue' van Gary Nelson met Ja mie Rose en Danny Aiello. Rose is een pittige agente, de tweede is haar baas. Rose is verfrissend, de film niet. Van Esselte CIC. De tweede pilot is van Video for Pleasure en heet 'The hunted lady'. Donna Mills speelt even- eëns een agente. Ze raakt betrok ken bij een maffia-zaak en ze moet op de vlucht voor haar ei gen collega's. De film is curieus: hij bestaat uit twee delen die wei nig met elkaar te maken hebben. 'The hunted lady' lijkt op twee korte films die gewoon aan el kaar zijn geplakt. PETER DE ZWAAN mmmmmmmmmmm (OP)NIEUW 'Ruthless People' - Lido, Leiden en Euro, Alphen 'Hold Up' - komische actiefilm met Jean-Paul Belmondo, Trianon, Lei den 'Car Trouble' - komedie van Engelse makelij, City, Katwijk 'Philadelphia Experiment' - actie film, City, Katwijk BLIJVERS 'FX/Murder by illusion' - elegante thriller over een maker van special ef fects', City, Katwijk 'The Mission' - meeslepend melodra ma over missiewerk, Lido, Leiden 'Heartburn' - niet bijster relatiefilm met sterren Streep i cholson, Lido, Leiden 'The jewel of the Nile' - avonturenfilm in het genre 'Indiana Jones', City, Katwijk. 'Running Scared' - lachfim met Gre gory Hines als politieman, Luxor, Leiden 'Down and out in Beverly Hills' - ko medie waarin het contrast oud-rijk voor de zoveelste keer en op weinig verrassende wijze wordt uitgediept, Lido, Leiden 'Top Gun' - Amerikaanse straaljager piloten in opleiding, Lido, Leiden en Euro, Alphen. SEXFILMS 'De perverse gravin' - Rex, Leiden. NACHTFILMS 'Junge Madchen, heisse Körper' - Rex, Leiden. 'Porno onder lunchtijd' - Euro, Al- phen. 'Top Gun' - Euro Alphen. 'Ruthless People' - Euro, Alphen 'Pomostukken om van te smullen' - Euro Alphen. DEN HAAG 'Heartburn' - Asta (463500), al. 'Top Gun' - Asta, al. 'Quicksilver' - Asta, al. 'Color Purple' - Babyion (471656), al. 'Ruthless People' - Babylon, al. 'Aliens' - Babylon, 12 jr. 'Psycho III' - Cineac (630637), 16 jr. •Legal Eagles' - Cineac, al. 'Down and out in Beverly Hills' - Ci- 'Aliens' - Euro (667066), 12 jr. 'Hannah and her sisters' - Metropole (456756), al. 'Diavolo in Corpo' - Metropole, 16 jr. 'About last night' - Metropole, 12 jr. 'Salomé' - Metropole, 16 jr. 'Fantasia' - Metropole, al. 'The Mission' - Metropole, al. ■Youngblood' - Odeon (462400), al. 'Running Scared' - Odeon, 12 jr. 'Band of the hand' - Odeon, 16 jr. 'Shanghai Surprise' - Odeon, al. Taboe deel 3' - Le Paris (656402), 18 jr. 'Oriental Jade' - Le Paris, 18 jr. AMSTERDAM 'Color Purple' - Alfa (278806), al. 'Death of a salesman' - Alfa, 16 jr. 'Out of Africa' - Alfa, al. 'Aliens'- Alfa, 12 jr. 'Salomé' - Alhambra (233192), 16 jr. 'Hannah and her sisters' - Alhambra, al. 'Fantasia' - Alhambra, al. 'Ruthless People' - Bellevue Cinera ma (234876/266227), al. 'Top Gun' - Cinerama, al. 'Heartburn' - Calypso (266227/234876), al. 'Quicksilver' - Calypso, al. 'Katharine en haar wilde hengsten' - Centraal (248933), 18 jr. 'Running Scared' - Cineac, (243639), 12 jr. 'Subway' - Cinecenter, (236615) 16 jr. 'Camorra' - Cinecenter, 16 jr. 'De rode kus' - Cinecenter, 16 jr. 'Abel' - Cinecenter, al. 'Heartburn' - Cinema (151243), al. 'Ruthless People' - Cinema, al. 'Running Scared' - City (234579), 12 jr 'Psycho III' - City, 16 jr. 'Band of the hand' - City, 16 jr.. 'Shanghai Surprise' - City, al. 'Target* - City, 16 jr. 'Youngblood' - City, al. 'Down and out in Beverly Hills' - City, al. 'II Conformista' - Kriterion, (231708), 16 jr. 'The Killing' - Kriterion, 16 jr. 'Desert Lovers' - Parisien (248933), 18 jr. 'Down by law', - The Movies (245790), 16 jr. 'Death of a salesman' - The Movies, 16 jr. 'Diva' - The Movies, 16 jr. 'About last night' - Tuschinski, (262633), 12 jr. 'Down and out in Beverly Hills' - Tu schinski, al. 'Diavolo in Corpo' - Tuschinski, 16 jr. 'Otello' - Tuschinski, al. 'Legal Eagles' - Tuschinski, al. 'The Mission' - Tuschinski, 12 jr. 'Betty Blue' - De Uitkijk, 16 jr. TELEVISIE "Dat klopt. Ik geloof dat het mo gelijk is bepaalde filmconventies op een nieuwe manier te gebrui ken. Er is een zekere ironie in 'Down by law'. Op een bepaald ni veau kun je de film lezen als het verhaal van een ontsnapping. Wel nu, in al die genrefilms met James Cagney en Humphrey Bogart is de wijze waarop de hoofdpersonen ontsnappen de as van de film. In 'Down by law' wordt dat juist niet uitgesproken. Zo probeer ik met de conventies van het genre te spe len, ze slechts gedeeltelijk te ge bruiken zonder er afhankelijk van te zijn. Volledig origineel zijn kan niemand". kunst en actie zijn opgehangen aan boeken van Mishima. De 'verpakking' springt echter het meest in het oog. Het drama speelt zich grotendeels af in een kunstmatige wereld. Sommige scè nes worden zelfs zodanig gewis seld dat het lijkt op de registratie van een toneelvoorstelling. 'Mishima' doet daarin denken aan 'One from the heart' van Fran cis Coppola. Zijn aanwezigheid als producent zal daar wellicht ook de bet aan zijn. Beide films gaan aan hetzelfde euvel mank. Als vormex periment zijn ze de moeite waard, maar de dramatische zeggings kracht wordt er geen goed mee ge daan. Alsof je in een kijkdoos op eens de poppetjes aan het dansen hebt. Moeilijk om serieus te nemen en dat is zeker in het geval van 'Mishima', waarin toch een poging wordt gedaan de rituelen van een andere cultuur nadere tot ons te brengen, een slechte zaak. B.J. Twee tv-avonden springen eruit in het filmaanbod voor komende week: zaterdag en woensdag. In deze rubriek is al eerder de aan dacht gevestigd op 'Filmclub' van BBC 2. Daarin worden ach ter elkaar twee met elkaar ver wante films uitgezonden. Voor morgenavond is de keuze geval len op de Franse regisseur Go- dard. Allereerst 'Détective', de voor laatste film van Jean-Luc Go- dard. Een gecompliceerde film, waarin de gebeurtenissen in een hotel worden gevolgd. Met John ny Halliday en Nathalie Baye (23.00 uur). Daarna 'Alphaville', een twintig jaar oude film van dezelfde maker. Ditmaal speelt hij met het karakter van Lemmy Caution, gedurende de jaren vijf tig en zestig de bekende detecti- verol van Eddie Constatine. Cau tion moet een geleerde bevrijden die in een futuristische stad wordt vastgehouden (00.40 uur). Dezelfde avond op Duitsland 1 'M - Eine Stadt sucht ein Mör- der'. Misschien wel de beroemd ste film van Fritz Lang en zeker de beroemdste rol van Peter Lor re. De laatste speelt een kinder moordenaar die wordt opgejaagd door misdadigers èn politie. Ge maakt in 1931, maar de film is nog net zo beklemmend (23.05 uur). Woensdag op Duitsland 2 'Zur Untersuchung'. Een titel die nie mand iets zal zeggen, maar het gaat hier om een vertoning van 'Opname', een film van het Werk- teater. Helmert Woudenberg speelt een aangrijpende hoofdrol van een man bij wie kanker is ge- James Mason, te zien in 'The shooting party'. (foto ap> constateerd, maar lange tijd on kundig blijft van dat feit (22.50 uur). Terwijl Nederland nog in af wachting is van de premiere, is op Duitsland 1 woensdag al 'The shooting party' te zien. James Mason speelde er zijn laatste rol in en regisseur Alan Bridges geeft in de jachtpartij een beeld van de Engelse bourgeousie aan de vooravond van de Eerste We reldoorlog (20.15 uur). Verder deze week tweemaal Al Pacino. Eerst dinsdag in 'Bobby Deerfïeld', een romantische film over een autoracer die verliefd wordt op een ongeneeslijk zieke vrouw (BBC 2, 22.00 uur). Vrij dag speelt Pacino in 'Serpico' een agent die in opstand komt te gen de corruptie (België 1, 20.15 uur). FILMHUIZEN Tot en met zondagavond draait in het Kijkhuis 'Ludwig' van Vis conti over het leven van deze markante koning van Beieren (20.00 uur). Hoofdrollen van Hel mut Berger en Romy Schneider. Maandagavond wordt 'Je vous aime' van Claude Berri met Ca therine Deneuve vertoond over een vrouw die veel liefdes kent, maar niet in staat is tot een blij vende relatie (20.00 en 22.15 uur). Dinsdagavönd volgt 'Out of Africa' met Meryl Streep (20.00 uur) en woensdag 'Die Ehe der Maria Braun' van Rainer Werner Fassbinder met Hanna Schygul- la. De film geeft een beeld van de ontreddering van Duitsland vlak na de oorlog via de lotgevallen van een vrouw wier man niet di rect uit de oorlog terugkeert (20.00 en 22.15 uur). LAK-Cinema verzorgt komen de week een mini-cyclüs met films van Eisenstein: maandag avond wordt begonnen met 'Po- temkin' over de opstand van ma trozen op de gelijknamige pant serkruiser tijdens de Russische revolutie. In de zogenaamde 'trappenscène' weet Eisenstein door de ritmische afwisseling van beelden een ongekende spanning te bereiken. (20.00 uur). Vervolgens wordt 'De generale lijn' gedraaid, over de omscha keling van een dorp naar een so cialistische gemeenschap (22.00). Dinsdagavond wordt 'Iwan de verschrikkelijke' vertoond, een film in twee delen (20.00 uur deel 1, om 22.00 uur deel 2). Vooral ■het tweede deel is indertijd scherp veroordeeld. Ook Stalin, die de film had willen gebruiken om zijn eigen terreur te verdedi gen, was ontevreden over het beeld van Iwan als stuurloze neuroot en helper van boeven. In het Filmhuis LVC draait tot en met zondagavond 'Pervola' van Orlow Seunke over de con frontatie tussen twee broers die elkaar na jaren weerzien bij de begrafenis van hun vader (21.15 uur). Woensdag begint hier een week met science fiction-films met de vertoning van 'Starwars I' van George Lucas (20.00 en 22.15 uur). Donderdag gaat hier 'Alien' van Ridley Scott draaien (21.15 uur). Bij K O wordt dinsdagavond 'Can she bake a cherry pie?' ver toond, waarin twee gefrustreer de, eenzame zielen (Michael Emil en Karen Black) steun bij elkaar zoeken (20.15 uur).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 19