Deel Paramaribo
zonder stroom
Britse geheime dienst
opnieuw in opspraak
IVERMMEREND
Twee verdachten geïdentificeerd
Sabotagedaad groep- Brunswijk
Franse regering gaat
gevangenis privatiseren
Israël benoemt geen
nieuwe man in Wenen
Hasenfus komt
mogelijk vrij
BIJ DE BIJENKORF BEN JF, BF.TF.R AF
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
PARIJS - De Franse regering wil
gevangenissen laten bouwen en
exploiteren door privé-onderne-
mingen en de bewaking van de ge
vangenen overlaten aan privé-be-
wakers. Minister van justitie Cha-
landon heeft dit plan gisteren in
het parlement verdedigd, nadat het
door het Franse kabinet was aan
vaard.
Toch is er niet alleen vanuit de
door
Rudolph Bakker
oppositie verzet tegen. Ook binnen
de regeringspartijen gaan er stem
men op die vinden dat althans de
bewaking in staatshanden moet
PARAMARIBO (ANP/AFP) - Grote delen van Paramaribo kwamen gisteren zonder blijven. President Mitterrand heeft
stroom te zitten, nadat het Jungle Commando van Ronnie Brunswijk niet ver van de zich vierkant tegen het project ver
hoofdstad twee transformatorhuisjes opblies. S^se^adSndl
dat het gevangeniswezen een
rechten van de mens", aldus de mi
nister in het parlement. Op 32.500
beschikbare gevangenisplaatsen
bevinden zich 48.000 gedetineer
den, die in de vaak buitengewoon
ouderwetse gevangenissen op el
kaar gepakt moeten leven. Met de
bedragen waarover de minister op
basis van de staatsbegroting van
dit jaar beschikt, duurt het nog ze
ventig jaar voor de noodzakelijke
uitbreiding van" de gevangenissen
een feit geworden zou zijn. Op ba
sis van de begroting van '87 altijd
nog twintig jaar.
De minister 1
zijn plannen a
justitie baseert
i geheel privé-
Volgens de Surinaamse staatsra
dio werd één transformatorhuisje
geheel vernield en zal het andere
ruim een week buiten werking blij
ven. Het energiebedrijf EBS zorg
de ervoor dat ziekenhuizen en an
dere vitale bedrijven van elektrici
teit werden voorzien.
Het Jungle Commando heeft het
afgelopen weekeinde in de buurt
van Moengo een ton dynamiet ge
stolen van het bauxietbedrijf Su- vier gearresteerd
ralco. Het was de tweede keer dat vliegtuig gezet,
de groep-Brunswijk beslag wist te
zouden het bedrijf het afgelopen
weekeinde in brand hebben gesto
ken nadat zij enkele duizenden
guldens uit een kluis hadden ge
stolen.
Frans Guyana heeft twee Britse
huurlingen en een Nederlander,
die opereerden in het Jungle Com
mando, uitgewezen. Het drietal
werd dinsdag door de politie in
Saint Laurent aan de Marowijneri-
n gisteren op het
name deze berichten wel geloofd
worden". Over arrestaties zij hij
de essentiële onderdelen uitmaakt gevangeniswezen op de resultaten
het staatsgezag.
Minister Chalandon gaat
die daarmee in de Verenigde Sta
ten zijn bereikt. Bovendien was de-
voorzichtig dat „het er inderdaad dig uit van het onomstotelijke feit zelfde Albin Chalandon als toen-
De bisschop van Suriname mgr.
leggen op een voorraad explosie- A. Zichem sprak gisteren van „een
ven. Suralco heeft de Surinaamse toenemende nerveuze spanning"
autoriteiten tot nu toe tevergeefs
gevraagd haar opslagplaatsen voor
dynamiet te beschermen.
Volgens een officiële bericht in
Paramaribo is de groep-Brunswijk
ook verantwoordelijk voor een
overval op een veeteeltbedrijf bij verschenen berichten over execu-
Baboenhol in de buurt van Broko- ties van bosnegers door het leger.
Paramaribo „Iedereen vraagt
zich af wat ons nog boven het
hoofd hangt nu de strijd steeds ver
der escaleert", aldus Zichem.
De bisschop wilde geen com
mentaar geven op in Nederland
pondo. Mannen
Brunswijk „Wat ik kan zeggen is dat in Suri-
TEL AVIV (AP) - De Israëlische
minister van buitenlandse zaken
Shimon Peres heeft gisteren ge
zegd dat Israël geen nieuwe am
bassadeur naar Wenen zal sturen
Honduras ontkent
opmars Nicaragua.
TEGUCIGALPA (AP) - De leger-
leiding van Honduras heeft giste
ren ontkend dat de afgelopen da
gen duizenden Nicaraguaanse mi
litairen over de Hondurese grens
zijn getrokken om contra's te ach
tervolgen.
Dinsdag verklaarden Ameri
kaanse functionarissen dat Nicara
gua duizenden manschappen over
d^ grens zou hebben gestuurd om
bases van anti-sandinistische op
standelingen in Honduras aan te
vallen. Zij wilden geen exact aantal
noemen en konden hun bewering
evenmin met bewijzen staven.
Een woordvoerder van de Hon
durese strijdkrachten zei dat de si
tuatie niet is, zoals door de Ameri
kanen beschreven. Hij wees erop
dat het grensgebied een bron van
voortdurende spanningen is. De
woordvoerder zei dat 3.000 Hondu
rese militairen langs de grens in
staat van paraatheid zijn gebracht
om grootschalige conflicten te
voorkomen. Er is volgens hem
geen sprake geweest van confron
taties tussen Hondurese en Nicara
guaanse militairen. 'Onze troepen
zijn rustig, maar waakzaam,' zo zei
hij.
vanwege de vermeende oorlogs
misdaden van president Kurt
op lijkt dat er mensen zijn
worden gearresteerd".
De Surinaamse regering zal niet zelfs
onderhandelen met opstandelin-
gen onder leiding van Ronnie
Brunswijk over een staakt-het-vu-
ren. Dit heeft de Surinaamse mi
nister van buitenlandse zaken,
Henk Herrenberg, dinsdag gezegd
op een persconferentie in Frans-
Guyana.
Herrenberg, die een officieel be
zoek van drie dagen brengt aan
Frans-Guyana, zei dat de rebellen
„moeten worden geliquideerd".
„Het voorstel van de katholieke
kerk om de militaire operaties te
gen de rebellen op te schorten, is
onaanvaardbaar", aldus Herren
berg.
Een week na de vervanging van al
le Surinaamse bankbiljetten, een
maatregel die was bedoeld om de
zwarte markt in binnen- en buiten
land aan te pakken, wordt in Ne
derland weer nieuw Surinaams
geld te koop aangeboden voor niet-
officiële koersen. In advertenties
in de Weekkrant Suriname worden
Surinaamse guldens aangeboden
tegen zwarte-marktkoersen.
De waarde van één Nederlandse
nog dat de Franse gevangenissen c
malig minister voor 'weg
vol zijn. „Met deze toestand zijn we werken' in '68 verantwoordelijk
strijd gekomen met de voor de overgang van de Franse
autoroutes naar privé-beheer. De
minister heeft het parlement ook
voorgerekend dat privé-gevange-
nissen de staat aanzienlijk goedko
per zouden uitkomen. Per gevan
gene rekent een van de kandidaat-
gevangenisexploitanten bij de
bouw op een bedrag van omgere
kend 87.500 gulden, terwijl in de
huidige situatie een gevangene de
staat gemiddeld op omgerekend
140.000 komt te staan.
De bezwaren tegen het plan zijn
minder gericht tegen het idee van
de privé-bouw en -exploitatie, dan
wel tegen een toestand waarin ook
de bewaking in privé-handen zou
zijn. Men vreest onkunde, omko
ping en afpersing. Vooral de vak
bond van gevangenispersoneel
heeft zich fel tegen het plan ge
keerd en het hield een twee dagen
durende staking om zijn ongenoe
gen kracht bij te zetten, hoewel het
gevangenispersoneel staken ver
boden is.
Toch zijn de argumenten van
vakbondsleider Vialettes niet al te
sterk. Hij gooit het er op dat privé-
bewakers 'nooit zo goed' zullen
zijn als staats-bewakers en er
spreekt jaloezie uit zijn stem als hij
stelt dat de privé-gevangenissen
nog heel lange tijd alleen kleine
overtreders zullen herbergen, ter
wijl de staats-bewakers blijven zit
ten met de zware gevallen in de
verouderde gevangenissen.
Niettemin is het plan-Chalandon
vol veiligheidskleppen. De privé-
bewakers zullen door de staat wor
den opgeleid en gecontroleerd. De
directies zullen aan precies dezelf
de eisen moeten voldoen als de di
recteuren van de staatsgevangenis
sen. Politie en gendarmerie zullen
te allen tijde toegang tot de privé-
gevangenissen hebben 'voor het
geval dat nodig is' en er dan het
recht hebben de orde te herstellen.
Maar als dat nodig blijkt te zijn, al
dus het plan-Chalandon, is er dus
met de privé-leiding iets mis en
moet de privé-exploitant zelf voor
de kosten van het politionele op
treden betalen.
gulden blijkt blJ navraa? op onge-
veer 3,60 Sunnaamse gulden te lig
gen. Kort voor de Surinaamse
- neringsmaatregel was de koers op-
ditjaar werd ambas- geiopen tot vier Surinaamse gul-
ol TT11+-711y lllf Wonon j
den voor eén Nederlandse.
(Zie ook pagina 13)
niveau van de diploma
tieke betrekkingen, zei Peres tot de
Knesset, het Israëlische parlement.
In juni
sadeur Michael Ëlitzur uit Wenen
teruggeroepen uit protest tegen
Waldheim's verkiezing tot presi
dent. Voor de verkiezingen waren
documenten naar buiten gebracht,
waaruit bleek dat Waldheim had
gezwegen en gelogen over zijn ver
richtingen tydens de Tweede We
reldoorlog.
Op 28 oktober kondigde kanse
lier Franz Vranitzky aan dat de
Oostenrijkse ambassadeur uit Tel
Aviv werd teruggeroepen in een
kennelijke poging druk op Israël
uit te oefenen en duidelijkheid te PARIJS (Rtr./AFP) - Tachtigdui-
krijgen over de Israëlische plannen zend pamfletten met het opschrift
ten aanzien van de diplomatieke „gezocht" 'en foto's van twee vrou-
LIMA - De communistische parlementariër Manuel Alonso Cortez heeft een bloedende hoofdwond opgelopen
tijdens botsingen tussen de Peruaanse politie en demonstrerende mijnwerkers. (foto ap>
Moord Renault-directeur: politie looft miljoen francs uit
welijke leden van de guerrilla
vertegenwoordiging
De kwestie kwam in de Knesset groep Action Directe worden
aan de orde naar aanleiding van daag door heel Frankrijk verspreid
vragen over het gedrag van de in om de daders van de moord op Re-
Wenen achtergebleven echtgenote nault-chef Georges Besse op te
Elitzur, die onlangs een tuin- sporen.
feestje van mevrouw Waldheim
bijwoonde. Peres zei niet veel be- één miljoen frank of
lang aan dit incident te hechten en gulden uitgeloofd
verzocht voorts
sche gebeurtenis'
Er wordt ook een beloning van
im 300.000
informatie
'geen histori- die leidt tot de aanhouding van de
te maken. twee, Natalie Ménignon en Joelle
Inmiddels heeft de Oostenrijkse Aubron, die worden verdacht Bes-
minister van buitenlandse zaken se maandagavond te hebben dood-
Peter Jankowitsch laten weten geschoten.
vooralsnog niet op de verklaring De moord op de president-direc-
van Peres te wilen reageren. Jan- teur van de Franse automobielfa-
kowitsch wil daarmee wachten tot- briek bewijst opnieuw dat
officiële verklaring
belangrijke rol spelen bij
van de Israëlische regering be- terrorisme. Onder de leiders van de
schikt. extreem-linkse Action Directe zijn
drie vrouwen: Helyette Besse (53),
met de bijnaam 'de oude', was bij
de oprichting van de beweging be
trokken. Zij zit gevangen.
Nathalie Ménigon (29), de part
ner van Jean-Marc Rouillan, de
historische leider van Action Di
recte, is sinds maart 1984 voort-
vluchtig.^Joëlle Aubron (27) is af
komstig uit een gegoede familie in
Neuilly. Zij is getrouwd met Régis
Schleicher die binnenkort voor de
rechter verschijnt wegens de
moord op twee politiemannen in
mei 1983.
Binnen de gelederen van de Rote
Armee Fraktion (RAF) in West-
Duitsland zijn sommige vrouwelij
ke terroristen tot 'martelaar' verhe
ven terwijl hun naam verbonden is
aan commando's van Action Direc
te en de RAF: Elisabeth van Dyck
LONDEN - Tot de intrigerende
wereld van spionage en contras
pionage behoren helden en verra
ders. John Le Carré heeft daarover
een vermogen bij elkaar geschre
ven. En vooral sinds de verfilming
van zijn vermaarde "linker, Tailor,
Soldier, Spy' met de glansrol van
Sir Alec Guiness is het een gege
ven dat telkens weer grote aan
dacht trekt.
door
Haye Thomas
Zoals blijkt uit de nieuwe ge
ruchtmakende episode van MI-S,
Engelands geheime dienst voor
spionage en contraspionage. MI-5
is voor de zoveelste keer in op
spraak, omdat er mogelijk aan de
lijst van'bekende Engelse verra
ders met prominente namen, zoals
Burgess, MacLean, Philby en
Blunt, de kunstadviseur van ko
ningin Elizabeth, er postuum nog
één kan worden toegevoegd, na
melijk die van Sir Roger Hollis,
een voormalig hoofd van MI-5, die
dertien jaar geleden is overleden.
Een oud-medewerker van Sir
Roger, de geheim agent-in ruste,
Peter Wright, heeft een boek ge-
schreven, waarin hij vaststelt dat speciaal "team
Sir Roger in zijn actieve dagen
hoogst bedenkelijke dubbelrol ver
vulde, omdat hy in feite voor de
Russen werkte. Wright, die vol
gens een advocaat ernstig ziek is,
woont nu in Australië, waar hij zijn
al bij voorbaat omstreden boek wil
publiceren. Of het zover komt,
hangt af van de Australische recht
bank. Want daar heeft de Engelse
regering een zaak aangespannen
met de bedoeling om de publikatie
van het boek te voorkomen.
Schade
Zij stelt, dat deze publikatie gro
te schade kan toebrengen aan En
gelands nationale veiligheid. En
mogelijk ook aan de spionage- en
contraspionagedienst van Austra
lië, omdat Sir Roger Hollis destijds
een adviserende taak had in het op
zetten van de Australische versie
van MI-5. Daarom heeft de rege-
ring-Thatcher een heel team van
dure advocaten gehuurd om haar
zaak te bepleiten. En vooral ook
om te voorkomen dat zij allerlei ge
heimen MI-5-documenten moet
overhandigen, die betrekking heb
ben op deze zaak. Een eis daartoe
is ingediend door de uitgeverij Hei-
nemann Australië, die het boek
van Peter Wright wil publiceren.
Het boek van deze ex-geheim
agent gaat vooral over die periode
direct na de dramatische onthullin
gen over de grote verraders Bur
gess, MacLean, Philby en Blunt,
waaruit bleek dat het kwaad van
het verraad tot diep in het hart van
de Engelse gemeenschap was
doorgedrongen. Het was aan MI-5,
onder leiding van Sir Roger Hollis
om uit te zoeken of zich misschien
wel méér Russische spionnen on
der dekking van hoge posities als
'mollen' hadden ingegraven in de
Engelse samenleving. Er werd een
geheime agen
ten ingezet voor dat onderzoek.
Onder leiding van Sir Roger. Het
bestond voornamelijk uit felle,
agressieve agenten, wier politieke
opvattingen nogal rechts waren ge
kleurd door de koude oorlog en
voor wie verraad en samenzwering
in dé eigen gelederen een soort ob
sessie vormden.
Afstandelijk
Vanaf het begin boterde het niet
tussen de agenten en hun baas Sir
Roger, een koude, afstandelijke en
meeatal ook zeer formele mag. En
in heel hun groeiende afkeer kreeg
ook hij langzaam maar zeker een
plaats in hun niets en niemand ont
ziende verdachtmakingen. Zou het
niet zo kunnen zijn dat ook Hollis
zelf voor de KGB werkte?, luidde
de brandende vraag die zij zich tel
kens weer stelden. Zij legden ten
slotte een compleet dossier aan
over hun baas en kwamen tot de
conclusie dat hun directeur-gene
raal Sir Roger wel degelijk een gro
te schurk was, omdat hij dertig jaar
lang de anti-Russische activiteiten
van de geheime dienst had onder
mijnd. Een hoogst ernstige be
schuldiging, waarvoor de inmid
dels gepensioneerde Hollis op het
matje werd geroepen en lange,
zware verhoren moest ondergaan.
is in 1979 in Neurenberg door de
politie doodgeschoten. Een naar
haar genoemd commando ver
moordde de Franse generaal Au-
dran in januari 1985 in Parijs. Ulri-
ke Meinhof en Ingrid Schubert
stierven in de gevangenis. Zij had
den gewapenderhand in mei 1970
hun geestverwant Andreas Baader
bevrijd.
Het aantal vrouwelijke terroris
ten in de Duitse Bondsrepubliek is
groot. Eén van de gevaarlijkste zou
Inge Viett (42) zijn, een activiste
van de „Beweging van de Tweede
Juni" en van de RAF. Zij is voort
vluchtig. De justitie verdenkt haar
van betrokkenheid bij de ontvoe
ring van de Westberlijnse christen
democratische politicus Peter Lo-
renz in 1975 en van de Oostenrijkse
multimiljonair Walter Palmers in
1977.
Sinds de ontvoering in 1977 van
Hans Martin Schleyer, de West-
duitse werkgeversvoorzitter, die
eindigde in diens dood, staan 14
terroristen op de lijst van gezochte
personen. Van hen zijn er tien
*Joelle Aubron, die word gezocht
wegens de moord op de Renault-
topman. (fotoEPA)
Bom ontploft in
warenhuis Manilla
MANILLA (AFP/UPI) - In een wa
renhuis in het centrum van Manilla
is gisteren een bom ontploft. Er
vielen vijf gewonden, zo heeft de
politie meegedeeld.
De bom ontplofte op de begane
grond van het drie verdiepingen
tellende warenhuis. Er waren veel
klanten in zaak. Niemand heeft
zich nog voor de aanslag verant
woordelijk gesteld. Het was de ze
vende aanslag in de Filippijnse
hoofdstad in een maand tijd.
De politie vermoedt dat een tijd
bom was neergelegd bij de balie
waar klanten hun bagage moeten
achterlaten om diefstal te voorko
men. Een paar minuten eerder was
een handgranaat in een naburige
bioscoop naar binnen gegooid. De
ze granaat kwam echter niet tot
ontploffing.
KANSAS CITY/MANAGUA (AFP/
UPI/ANP) - Nicaragua zal de Ame
rikaan Eugene Hasenfus mogelijk
vrijlaten om de betrekkingen met
de Verenigde Staten te verbeteren.
Dat heeft de Nicaraguaanse vice-
president Sergio Ramirez Mercado
gezegd.
Hasenfus werd veroordeeld tot
30 jaar gevangenisstraf wegens het
leveren van wapens aan anti-sandi
nistische opstandelingen. Het von
nis tegen Hasenfus „is een politie
ke beslissing", aldus Ramirez in
Kansas City, waar hij een lezing zal
houden aan de universiteit. „Wij
zoeken naar een gelegenheid om
deze kwestie te gebruiken voor het
verbeteren van het klimaat in de
betrekkingen tussen de Verenigde
Staten en Nicaragua", zo verklaar
de de vice-president.
Hasenfus heeft gisteren zijn ho
ger beroep ingetrokken tegen het
vonnis van 30 jaar gevangenisstraf
wegens het leveren van wapens
aan rebellen die strijden tegen het
regime in Nicaragua. Hij zal in
plaats daarvan een verzoek tot gra
tie indienen. Dit heeft zijn advo
caat Enrique Sotelo bekendge
maakt na een gesprek met Hasen
fus.
Sotelo, een uitgesproken criticus
van het linkse sandinistische be
wind en het huidige rechtssys
teem, zei dat een zaak in hoger be
roep geen enkele zin heeft. „Ik ken
geen enkele zaak waarin het von
nis werd verzacht. In bepaalde za
ken werd de straf zelfs verzwaard",
zo zei hij.
ADVERTENTIE
De Kroon houdt echter vol dat
Sir Roger een plichtsgetrouwe
ambtenaar was, die zijn taak naar
eer en geweten vervulde en dat Pe
ter Wright als geheim agent zijn
conctractuele zwijgplicht heeft ge
broken en met zijn publikaties ver
buiten zijn boekje gaat. Onzin en
hypocrisie, roept de ex-agent en hij
wijst pp dé eerdere publikatie
vastgesteld, dat Sir Roger Hollis
niet voor de Russen had gewerkt.
Maar daarmee kon het onderzoeks
team zich nimmer verenigen.
twee boeken, geschreven door res
pectievelijk Nigel West, een con
servatieve parlementaire kandi
daat voor het kiesdistrict van Tor-
bay en de grote specialist in jour-
Dekmantel nalistieke onthullingen: Chapman
Pincher. Beide schrijvers hebben
met medeweten van de overheid
geraffineerde wel inzage gehad in de geheime do-
spiona- cumenten en gesproken met ex-
agenten.
De agenten zagen de officiële
verklaring als
dekmantel om
geschandaal te voorkomen. Én ble
ven, ook toen Sir Roger inmiddels
was overleden, actief om hun be
zwarende conclusies bevestigd te
krijgen. Dat is zo gebleven. En
Een argument dat gezien het ver
loop van de gerechtelijke procedu-
i Australië, wel degelijk hout
dit kader passen ook helemaal de schijnt te sneden. Want tot r
Peter Wright, die lijken de pogingen van de rege-
ring-Thatcher om de publikatie
van het boek van Wright te voorko
men, weinig succesvol. En zien
haar juridische adviseurs nog
slechts een mogelijkheid in de po
ging om aan te tonen, dat Peter
Wright ook als ex-geheim agent
geen details over zijn werk mag be-
fensief ontketend tegen de Britse kendmaken en dat, als dat toch ge-
van het ontmaskeren van wat hij
beschouwt als de meesterspion Sir
Roger Hollis, een levenswerk heeft
gemaakt. Verzwakt door ouder
dom en ziekte, zijn advocaat stelt
zeifs dat Peter Wright stervende is,
heeft de ex-geheim agent, gewa
pend met zijn boek, een laatste of-
kroon. Hij is en blijft overtuigd
de schuld van Sir Roger. En hij wil
hoe dan ook gerechtigheid.
beurt, er schade wordt toegebracht
aan de organisatie van Engelands
geheime dienst.
