Politie mag
vreemdeling
niet weigeren
FNV moet meer naar leden luisteren
Universiteit wenst
fusie ziekenhuizen
Weduwe Rost van Tonningen
bij Duitse dodenherdenking
'Bas moet even over de knie'
Kamermeerderheid
Milieudefensie bezet
schoorsteen Hoogovens
MAANDAG 17 NOVEMBER 1988
BINNENLAND
PAGINA 5
HILVERSUM (ANP/GPD) - De vreemdelingenpolitie mag
niet beslisseri over toelating van buitenlanders tot Neder
land, zoals staatssecretaris Korte-Van Hemel (justitie) wil.
Dat vindt althans een meerderheid van VVD en PvdA in
de Tweede Kamer.
Vandaag wordt over een nota over
het vreemdelingenbeleid van de
staatssecretaris in de Tweede Ka
mer gedebatteerd. Daarop vooruit
lopend tekenden Wiebenga (WD)
en Haas-Berger (PvdA) zaterdag in
Korthals Altes
wil drugshandel
in koffieshops
hard aanpakken
DEN HAAG (ANP) Minister
Korthals Altes (justitie) vindt dat
het gedoogbeleid voor drugsver
koop te ver is gegaan. Gemeente
besturen moeten de groei ervan in
perken door horeaca-vergunnin-
gen voor verkooppunten in te trek
ken, zo zei de bewindsman giste
ren voor de NCRV-tv. Hij gaat bin
nenkort met de Amsterdamse bur
gemeester Van Thijn overleggen
over het indammen van de drugs
verkoop. In de hoofdstad zijn naar
schatting 200 koffieshops waar
soft-drugs min of meer openlijk
worden verkocht. Het gemeente
bestuur gedoogt dat.
Korthals Altes valt vooral over
het oprukken van de verkoop en
gebruik van de harddrug cocaine
in de koffieshops. Met name de co
caïne zal onderwerp van gesprek
zijn tijdens zijn komende perio
diek overleg met Van Thijn. Det>e-
windsman vindt dat het 'langza
merhand tijd wordt om in te grij
pen'. Een remedie heeft de minis
ter al: "Die gelegenheden kunnen
direct worden gesloten door de
vergunningen in te trekken".
VARA's Rooie Haan bezwaar aan
tegen hoofdlijnen van de nota.
Met deze nota, die vaag is en
waaraan veel ontbreekt, wordt de
rechtspositie van vreemdelingen
er niet beter op, zo menen WD en
PvdA. Over de vraag wie wél moet
beslissen over toelating van vreem
delingen wordt verdeeld geoor
deeld. Haas-Berger wil dat aan de
burgemeester overlaten, terwijl
Wiebenga denkt aan een aparte ci
viele dienst.
Ook de controle op vreemdelin
gen is niet onomstreden. Korte-
Van Hemel vindt dat vreemdelin
gen zich bij openbare diensten al
tijd zullen moeten legitimeren. Zo-
,dra ze dan door de mand vallen
mag er uitsluitend medische
spoedhulp worden geboden en
blijven zij van andere openbare
voorzieningen verstoken.
Wiebenga (VVD) wil die controle
beperken tot het bevolkingsregis
ter, maar vindt wel dat persoonsge
gevens door andere diensten waar
een beroep op wordt gedaan, moe
ten worden doorgegeven. Haas-
Berger kant zich tegen beide voor
stellen. "Je kan mensen niet in de
goot laten liggen of op de hei laten
wonen", zo betoogde zij.
Suriname
Volgens Korte-Van Hemel is er
overigens geen aanwijzing voor de
verwachting dat er een stroom
vluchtelingen uit Suriname naar
ons land komt in verband met de
onrust aldaar. Zij zei dat zaterdag
in het TROS-radioprogramma 'Ka
merbreed'. Als er Surinamers ko
men, geldt voor hen geen speciale
regeling. Ze worden gewoon indi
vidueel behandeld, net als iedere
andere vluchteling, aldus de staats
secretaris.
De weduwe Rost van Tonningen was een van de belangstellenden tijdens de dodenherdenking in IJsselstein. Ze
werd daarbij vergezeld door een lijfwacht met Duitse herder. (foto anp>
IJSSELSTEIN (ANP) Enige
tientallen leden van fascistische or
ganisaties als de Vikingjeugd heb
ben gisteren deelgenomen aan de
jaarlijkse dodenherdenking op het
Duitse oorlogskerkhof in IJssel
stein. Onder de belangstellenden
bevond zich ook de weduwe van
de NSB-er Rost van Tonningen. De
dodenherdenking vond plaats in
het kader van Volkstreuertag, de
nationale dodenherdenking in de
Bondsrepubliek.
Tijdens de plechtigheid, die
werd bijgewoond door tal van
Duitse en Nederlands autoriteiten,
werd dank uitgesproken aan Ne
derland omdat ons land 40 jaar ge
leden het initiatief nam om alle
(32.000) gesneuvelde Duitse mili
tairen te begraven op een kerkhof.
Bij het centrale monument werden
kransen gelegd door Duitse en Ne
derlandse autoriteiten.
Ook werden enkele kransen ge
legd door de fascistische jongeren
organisaties. Na afloop van de offi
ciële plechtigheid legden zij bloe
men op graven van omgekomen
SS-ers. Burgemeester Defesche
van Venray, waartoe IJsselstein
behoort, zei hun aanwezigheid te
betreuren. Hij ziet daarin echter
geen aanleiding de herdenking af
te schaffen. "Ik vind het triest,
maar ik kan er niets aan doen zo
lang ze niet provoceren", aldus De
fesche.
Het centraal orgaan voormalig
verzet en vervolgingsslachtoffers
zal er bij de Tweede Kamer op aan
dringen een openbare hoorzitting
te beleggen over hét staatspen
sioen aan de NSB-weduwe Rost
van Tonningen. Vier ministers
hebben een mandaat om daarover
binnen enkele dagen knopen door
te hakken. Het zijn premier Lub
bers, De Korte (economische za
ken), Van Dijk (binnenlandse za
ken) en Korthals Altes (justitie).
In politiek Den Haag wordt ver
wacht dat de regering zal afzien
van wetgeving om het pensioen te
kunnen staken. Joop Wolff, vice-
voorzitter van de overkoepeling
van het voormalig verzet en de ver
volgingsslachtoffers, vestigt zijn
hoop nu op de Tweede en Eerste
Kamer. Wolff bevestigde zaterdag
voor de VARA'radio dat De Korte,
als interim-minister van binnen
landse zaken na de dood van Riet
kerk, de indruk heeft gewekt dat
'dit onrecht ongedaan moet wor
den gemaakt'. Zijn opVolger Van
Dijk zou het standpunt
dat dit helaas niet haalbaar
AMSTERDAM (ANP) - De medi
sche faculteit van de Universiteit
van Amsterdam (UvA) stelt uit be
zuinigingsoverwegingen een fusie
voor met die van de christelijk geo
riënteerde Vrije Universiteit (VU).
De zo te vormen interuniversitaire
faculteit geneeskunde kan worden
ondergebracht in het Academisch
Medisch Centrum in de hoofdstad.
Dit heeft de dekaan van de medi
sche faculteit van de UvA, prof. dr.
J.Th.F. Boeles zaterdagavond be
kend gemaakt. Het voorstel, opge
steld in nauw overleg met het Aca
demisch Ziekenhuis van de Uni
versiteit van Amsterdam, is voor
gelegd aan prof. dr. D. de Wied, die
minister Deetman van onderwijs
moet adviseren over bezuinigingen
binnen de universiteiten.
Deetman heeft voor de medische
faculteit van de VU een bezuini
ging van 7,6 miljoen gulden voor
gesteld en voor de medische facul
teit van de UvA bezuinigingen met
een omvang van 3,4 miljoen gulden
gevraagd. "Wij realiseren ons dat
een fusie een zeer moeilijke zaak is,
maar het leek ons de enige prakti
sche en aanvaardbare oplossing op
dit moment. Er moest nu iets ge
beuren", aldus prof. Boeles.
Hij stelde met nadruk dat het
geenszins de bedoeling is de medi
sche faculteit van de VU annexe
ren. „Als de VU een betere oplos
sing weet zijn we graag bereid
daarover te praten" zo zei hij. Vol
gens hem staat het vast dat het on
derwijs in de toekomst in ieder ge
val in één gebouw gegeven moet
worden. "Dat kan niet anders, wil
len we in vier jaar nog onderwijs
kunnen geven aan zo veel studen
ten", aldus prof. Boeles.
De VU verzet zich fel tegen de
aangekondigde bezuinigingsplan
nen van Deetman en vindt dat de
minister het totaalbedrag van 25
miljoen gulden gezamenlijk moe
ten bezuinigen zeer ongelijk heeft
verdeeld over de vijf medische fa
culteiten in de randstad. Woensdag
komen de bezuinigingen bij de
universteiten aan de orde in de
Tweede Kamer.
Een woordvoerder van de VU zei
desgevraagd een kopie te hebben
ontvangen van de brief, die niet is
besproken binnen het hoofdbe
stuur van de UvA. "Deze brief zegt
ons niets. Het is geen voorstel van
het college van bestuur. We kun
nen ons best voorstellen dat er bij
de medische faculteit wordt ge
dacht van: trek maar by ons in.
Maar het gaat niet aan op deze ma
nier het tafellaken naar je toe te
trekken", aldus de woordvoerder.
Overheid gaat
schoon rijden
DEN HAAG (GPD) Het rijk gaat
het eigen wagenpark uitrusten met
katalysatoren om zo het milieu te
sparen. Over vier jaar is het hele
rijkswagenpark vervangen en kan
het 'milieuvriendelijk' rijden een
feit zijn, aldus minister Nijpels (mi
lieubeheer) zaterdag voor de
TROS-radio.
Het plan past in de actie voor het
terugdringen van zure regen en de
schade die het giftige lood aan het
milieu veroorzaakt. Volgens Nij
pels rijdt nu 18,5 pet van de Neder
landse auto's loodvrij. Vanaf 1988
is het voor ieder benzinestation
verplicht ongelode benzine te ver
kopen. Maar de bewindsman wil
liever al in 1987 resultaten boeken.
Nijpels is ook voor het terugdrin
gen van het autogebruik in het al
gemeen. Dat wil hij bereiken door
de automobilist te confronteren
met de maatschappelijke kosten
van het autorijden, zoals de milieu
verontreiniging die daardoor ont
staat. "Die realiseert men zich te
weinig".
De bewindsman denkt bijzijn
plan aan het idee van zijn voorgan
ger Winsemius, die de autokosten
sterker afhankelijk wilde maken
van het aantal kilometers. Bijvoor
beeld de motorrijtuigenbelasting
lager maken en de benzineprijs ho
ger.
SPAANSE HAP
UTRECHT (ANP) - PPR-senator Bas de Gaay Fort
man heeft het voortbestaan van zijn partij slechts
ter discussie willen stellen om de kiezer "heel
hard" te benaderen. "Ik heb genoeg van mensen
die sympathie hebben voor de PPR, maar er niet
op stemmen", aldus De Gaay Fortman.
Het gaat hem niet om opheffen maar om het ople
ven van de partij. "Bij de Statenverkiezingen moe
ten we van een naar drie zetels in de Eerste Ka
mer", zo vindt de senator. Maar de 'noodklok' die
hij deze week vanuit de Eerste Kamer luidde over
de positie van de PPR heeft vooralsnog alleen men
sen in eigen kring weten te alarmeren.
De Gaay's opmerking dat de partij zich over haar
voortbestaan moet bezinnen als bij de Statenver
kiezingen geen winst wordt geboekt vormde zater
dag in Utrecht hét gespreksonderwerp op een
PPR-congres. Ria Beckers, fractieleider in de
Tweede Kamer, gaf by de opening van het congres
al aan dat de Gaay's ideeën over politieke zelfdo
ding niet zo aanspreken bij de meerderheid van de
achterban.
"Een eenling kan daarover geen uitspraak doen",
merkte zij fijntjès op en kreeg daarvoor ruim
schoots de handen op elkaar. Even leek het er op
dat de senator zaterdag via een congres-uitspraak
publiekelijk aan de schandpaal genageld zou wor
den. Daarvoor lagen twee moties, in het PPR-jar-
gon ook wel aangeduid als 'emoties' klaar.
De partijcultuur zorgde er echter voor dat het
conflict niet op het scherp van de snede werd uitge
vochten en dat de emoties respectievelijk werden
ingetrokken en afgewezen. De Gaay Fortman
kreeg onder motto 'Oh, die Bas moet weer even
over de knie' aan het slot van het congres volop de
gelegenheid in een gemoedelijke sfeer zijn aspira
ties als luider van de noodklok in een juist daglicht
te plaatsen.
De senator bleek vooral bezorgd over het "ont
zettend elektoraal geweld" bij de afgelopen Twee
de Kamer-verkiezingen. De PPR kon zich daarin
ternauwernood op de been houden met 1,3 procent
van de stemmen, het slechtste resultaat sinds de
oprichting van de partij. Als de PPR zich op dat
niveau handhaaft wordt zij uit acht van de twaalf
provinciale staten weggevaagd en verdwijnt de
partij uit de Eerste Kamer, rekende hy voor.
Illegale
stokerij
opgerold
De Waal (ANP/GPD) - De douane
recherche van de FIOD en de rijks
politie hebben gisterenmorgen bij
het dorpje De Waal op Texel een
illegale alcoholstokerij ontdekt.
Twee Brabanders en een Texelse
4vader met zijn zoon werden aange
houden. Drie van hen werden op
heterdaad betrapt bij het verwijde
ren van destilleerketels uit de boer
derij waar de stokerij gevestigd
was. Later op de dag zijn in Noord-
Brabant nog twee andere Braban
ders aangehouden. De actie werd
geleid door de officier van justitie
in Den Bosch.
De FIOD kwam de Texelse sto
kerij op het spoor na recherche
werk in Noord-Brabant. Het ver
moeden bestaat dat de verdachten
al onraad hadden geroken en de al
coholstokerij uit voorzorg wilden
opdoeken. De stokerij was deels al
gedemonteerd en had een vermo
gen van ongeveer vierduizend liter
per week. Bij volledige productie
kunnen de verdachten ongeveer
anderhalve ton per week aan belas
ting hebben ontdoken. De politie
vermoedt dat de stokerij zo'n half Spanje is, zijn de centrale punten
jaar heeft gedraaid.
AMSTERDAM Uit een reusachtige pan konden Amsterdammers zaterdag op de Dam een gratis portie paêlla
krijgen. Het eetfestijn, waarbij de liefhebbers naast een bordje paella ook een glas wijn kregen, luidde een
Spanje-manifestatie in die een week lang duurt. De Dam en de Nieuwe Kerk, waar een tentoonstelling over
de manifestatie. De intocht van Sint Nicolaas verleende maakte het feest
(foto ANP)
npleet.
IJMUIDEN (GPD) Tien leden
van de vereniging Milieudefensie
hebben gisteren een schoorsteen
van Hoogovens bezet gehouden.
De actie was een protest tegen de
zure regen die het IJmuidense
staalconcern veroorzaakt. De be
zetting werd uitgevoerd nadat de
actievoerders 's morgens in alle
vroegte in twee bootjes het Noord
zeekanaal waren overgestoken. In
het begin van de middag beëindig
den de bezetters hun actie, kregen
koffie aangeboden en konden ver
volgens ongehinderd het terrein
verlaten.
Doelwit van de actie was de sin-
terfabriek. In deze fabriek wordt ij
zererts geschikt gemaakt voor de
ovens. Aanvankelijk was het de be
doeling van Milieudefensie beide
schoorstenen van de sinterfabriek
te bezetten, maar uiteindelijk lukte
het slechts een van de 150 meter
hoge gevaarten te beklimmen. Op
de toren werd een spandoek met
de tekst 'Stop de zure winst' aange
bracht.
Volgens Milieudefensie weigert
Hoogovens halsstarrig al jaren ook
maar iets te doen aan de uitstoot
van verzurende stoffen zoals zwa-
veldioxyde. De sinterfabriek levert
de grootste uitstoot van deze stof
in ons land. Volgens Milieudefen
sie overschrijdt de fabriek ook de
vergunningsnorm. De organisatie
eist dat het staalconcern de uit
stoot van verzurende stoffen voor
1989 halveert.
In een reactie op de eisen van Mi
lieudefensie verwees een woord
voerder van het staalconcern naar
het standpunt dat dit bedrijf in
april van dit jaar naar buiten
bracht. In het kader van de lande
lijke actieweek tegen de zure regen
eisen milieuorganisaties ook toen
stappen van Hoogovens. Het staal
bedrijf gaat ervan uit dat uitslui
tend de overheid verdere verplich
tingen kan opleggen ter bescher
ming van het milieu.
Maassluis wil
gifschade op
R'dam verhalen
MAASSLUIS (GPD) - De gemeen
te Rotterdam wacht een miljoenen
claim van het naburige Maassluis
voor de levering van ernstig
verontreinigde grond. Die was in
de jaren '60 bedoeld om de nieuwe
'woonwijk Steendijkpolder op te
hogen waar inmiddels 760 wonin
gen staan.
De woonwijk is gebouwd op ha-
venslib dat afkomstig was uit de
petrochemische havens. Honder
den gedupeerde bewoners hebben
inmiddels schadevergoeding
geëist bij de gemeente. De gelever
de grond is indertijd op aandrang
van Maassluis gestort omdat het
ophogen van de bouwterreinen
met dit slib veel goedkoper was
dan andere methodes.
Wethouder Van der Knaap van
Maassluis zegt de zaak ook niet bij
Rotterdam op het spits te willen
drijven. "Wij zijn bereid met Rot
terdam tot een schikking te ko
men. Niet alleen wy maar ook zij
zijn zich destijds niet bewust ge
weest van de desastreuze gevolgen
van het geleverde slib. Maar het
zou wel onredelijk zyn om alleen
Maassluis daarvoor te laten op
draaien".
AMSTERDAM - Een moderne wil
dernis, slechts bereikbaar voor de
gene die er de weg kent: zo kan
men Amsterdam Zuid-Oost (beter
bekend als de Bijlmermeer) wel
omschrijven. Een deel van de top
van de Federatie Nederlandse Vak
beweging is van mening dat dit de
meest uitgelezen plek is om een
nieuw hoofdkwartier van de vak
centrale te huisvesten.
Symbolisch, deze voorkeur voor
door
Peter de Vries
een onherbergzame, weinig toe
gankelijke betonmassa? Wie de
vrijdag gepubliceerde resultaten
van het onderzoek naar het imago
der FNV bij leden en niet-leden
leest, zou het haast gaan denken.
De vakbonden die pretenderen de
belangen van alle Nederlandse
werknemers te behartigen, zijn in
de bedrijven en buurten, bij de
mensen waar het om gaat zelf kort
om, de grote onbekende, zo blijkt
uit het onderzoek dat de vakcen
trale liet houden. (Terzijde zij opge
merkt dat het de FNV siert dat de
centrale het vernietigende rapport
zelf openbaar maakte.)
De meeste werknemers kennen
de FNV vooral van pubiiciteits-
trekkende stakingen. Die acties
worden in meerderheid bovendien
veroordeeld: 62 procent van de
niet-leden en de helft van de leden
is 'principieel' tegen staken; 40
procent van de eigen achterban
vindt dat de FNV veel te snel naar
het stakingswapen grijpt, en 28
procent twijfelt aan het democra
tisch karakter ervan.
Staking?
De cijfers over de te stakingsge-
zinde opstelling van de vakbewe
ging zijn des te opvallender, omdat
Nederland internationaal uiterst
laag scoort met door acties verlo
ren gegane arbeidsdagen. Alleen
de Zwitserse arbeider gaat getrou
wer naar zijn werk. Men hoeft over
weinig fantasie te beschikken om
te vermoeden dat recente grote ac
ties, zoals de door Pont geregis
seerde ambtenarenacties uit 1983,
de vrachtwagenchauffeurs in 1985,
en de zuivel dit voorjaar, bij het pu
bliek veel kwaad bloed hebben ge
zet.
Dat de FNV bij veel werknemers
nauwelijks bekend is, blijkt ook uit
een ander gegeven. Al sinds jaren
proclameert men in vakbondsland
het idee van een 'brede beweging',
die verder kijkt dan de beurs breed
is en zich actief opstelt in maat
schappelijke en politieke conflic
ten. Zodoende heeft de FNV zich
de afgelopen jaren ook uitgelaten
over de kruisraketten en Zuid-Afri-
ka. Die politieke lijn blijkt geen rol
te spelen in het oordeel van leden
en niet-leden over de vakcentrale.
Het enige dat ervan is blijven 'han
gen', is dat de FNV nogal vaak op
dezelfde koers ligt als de PvdA. En
daarover is niet iedereen even te
vreden.
Cosmetica
Het risico met elk imago-onder
zoek is dat de desbetreffende groe
pering de resultaten ervan slechts
gebruikt voor een iets slimmer op
gezette reclamecampagne. De ver
pakking wordt dan veranderd,
maar het produkt - het vakbonds-
beleid - blijft gelijk. Dat risico is
ook bij het FNV-rapport levens
groot aanwezig.
"We springen niet ruimhartig
met het stakingswapen om", zei
FNV-voorzitter Pont in een eerste
Pont: werknemer is individueel
geen partij voor zijn baas. (foto gpdj
reactie op het rapport. En ook de
houding ten opzichte van de poli
tiek blijft ongewijzigd: "Onze par
tij-politieke onafhankelijkheid
staat in de grondslag". Ten dele is
die extra reclame ook zeker geoor
loofd: het oordeel dat de FNV te
.snel naar het stakingswapen grijpt
is zo flagrant in strijd met de cij
fers, dat het roer er niet direct voor
'om' hoeft.
Maar met alleen cosmetica redt
de vakcentrale haar imago en haar
toekomst niet, zo blijkt uit het rap
port. Conclusies die de vakcentrale
zelf al eerder trok, zoals extra na
druk op individuele dienstverle
ning en een 'zakelijker opstelling',
komen zeker tegemoet aan de kri
tiek van leden en niet-leden. De
vraag is echter of die koers, neerge
legd in het document 'de FNV over
14 jaar' voldoende is.
Uit het imago-onderzoek blijkt
dat veel werknemers het nut van
een vakbond nauwelijks meer zien.
Tweederde zegt weliswaar dat zon
der de bonden de werkgevers te
veel vrij spel hebben, maar eigen
baat verwacht men nauwelijks via
de FNV te vinden. De overgrote
meerderheid van de ondervraag
den is zelfs redelijk tevreden over
het werk, geeft de baas een 'ruime
voldoende' en meent in staat te zijn
bij opkomende problemen de be
langen zelf, of via de onderne
mingsraad, te kunnen behartigen.
Tegenover de werknemer die
meent z'n eigen boontjes wel te
kunnen doppen, staat het moppe
rende vakbondslid als een 'ietwat
problematisch menstype', zoals
het rapport fijngevoelig schrijft.
Overmoedig
Het eerste commentaar van Pont
doet vermoeden dat de vakcentrale
uit deze cruciale gegevens weinig
conclusies zal trekken. "Dat men
denkt het allemaal wel op eigen
houtje te kunnen doen, komt door
het bestaan van georganiseerde ar
beidsverhoudingen", aldus Pont.
"Als die verhoudingen wegvallen,
als de vakbeweging er niet meer is,
zullen de mensen echt op zichzelf
terugvallen. En dan merken ze dat
ze individueel geen partij zyn voor
de werkgevers. Het is een verkeer
de levenshouding, die we moeten
proberen te wijzigen', sloot hij licht
belerend af.
De vraag is echter of het over
moedig geloof in eigen kunnen en
de nonchalance ten opzichte van
de vakbondsmacht zo afgedaan
kunnen worden. De vakcentrale
kan immers moeilijk druk bezig
blijven in Haags overleg en ruzies
met werkgevers verder te metselen
aan georganiseerde arbeidsverhou
dingen, wanneer het gros van de
achterban daaraan ongeïnteres
seerd voorbij gaat.
In een nieuwe koers zal de vak
centrale, grof gesteld, de binding
met de werknemers moeten her
stellen. Dat kan door minder in
Den Haag bezig te zijn, en meer in
de bedrijven. Dat kan ook door
minder voor de werknemers te re
gelen, maar hen juist de helpende
hand toe te steken wanneer zij iets
zelf willen regelen. De vakbonden
hebben helpen bouwen aan geor
ganiseerde arbeidsverhoudingen,
maar zijn in de lange mars door de
instituties een flink deel van de
achterban kwijtgeraakt. Het loont
de moeite die achterban vaker te
vragen wat ze nu eigenlijk wel wil.
