Nederland vraagt
Chili vrijgeleide
Mariniers via luchtbrug naar Valkenburg
Inspecties bezorgd over
snijden in gezondheidszorg
Ziekteverzekeraar
weigert missionaris
Tien helikopters transporteerden hele eenheid naar de wal
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1986
STAD
Groot aantal
vuurwapens in
beslag genomen
WIERDEN (ANP) - Een team van
rijks- en gemeentepolitie heeft in
de regio Almelo 36 arrestaties ver
richt wegens wapenhandel en ver
boden wapenbezit. Er zijn 35 vuur-y
wapens en 2000 stuks munitie in'
beslag genomen. Dit is donderdag
in Wierden op een persconferentie
bekend gemaakt.
Veel van de in beslag genomen
wapens en kogels zijn aangetroffen
bij wat de politie 'zware crimine
len' noemt. Het ging onder meer
om twee families die al jaren met
elkaar overhoop liggen. Zij wilden
hun vete met wapens beslechten.
Het overige wapentuig was be
stemd voor stroperij en het aanleg
gen van een verzameling. De mees
te wapens zijn zeer modern en van
een zwaar kaliber.
Zes gevonden handvuurwapens
zijn in Nederland nog niet eerder
aangetroffen. Ze zijn in de Bonds
republiek Duitsland gekocht. Ook
zijn er wapens buit gemaakt bij in
braken in Almelo en Wierden, zo is
uit de verhoren van de verdachten
gebleken.
Twee studenten schuilen in ambassade
Een Wier dense politieagent toont de lichte artillerie die tijdens e
Almelo en Ommen boven water is gekomen.
UTRECHT (ANP) - De hoofdin
specteur van de volksgezondheid,
W. van Gestel, en de hoofdinspec
teur van de geestelijke volksge
zondheid, J.B. van Borssum Waal-
kes, zijn zeer bezorgd over de ge
volgen van de bezuinigingen in de
gezondheidszorg. Niet alleen de
kwaliteit van de zorg en de motiva
tie van het personeel worden aan
getast, zo zeggen ze in hun jaarver
slagen over 1985, maar ook de in
specties zelf staan onder grote
druk.
Beide inspecteurs verwijzen
naar het kritische rapport van de
Nationale Ombudsman over de be
handeling van klachten door de in
specties. "Onvoldoende wordt be
seft", aldus Van Borssum Waalkes,
"dat de inspectie zich in een onmo
gelijke dwangpositie bevindt: ver
betering van de werkwijze leidt bij
de geëiste vermindering van het
personeelsbestand tot afstoten van
taken, terwijl de inspectie eerder
meer dan minder taken krijgt toe
bedeeld". Het aantal klachten dat
de inspecties te verwerken krijgen
blijft toenemen.
Over de gevolgen van de bezuini
gingen voor de kwaliteit van de
zorg zegt Van Gestel onder meer,
dat de toenemende "zorgdruk" in
de verpleeghuizen de volle aan
dacht vereist. Vijftien jaar geleden
was het aantal rolstoelpatiënten er
rond de 20 procent, nu ligt het tus
sen de 70 en 80 procent. "Sommige
verpleeghuizen hebben de grootste
moeite om alle patiënten voor de
middag uit bed te krijgen". De ar
beidstijdverkorting vormt daarbij
volgens Van Gestel een extra pro
bleem. Hij constateert ook, dat het
ziekteverzuim onder verpleegkun
digen geleidelijk stijgt.
In de geestelijke gezondheids
zorg vallen volgens Van Borssum
Waalkes gaten in de roosterdienst-
bezetting die niet met kunstgrepen
kunnen worden opgevuld. Hij sig
naleert de volgende "verschijnse
len": leerling-verpleegkundigen
die zonder begeleiding werken, het
intrekken van vakantie- en vrije
dagen, overwerk, gebroken dien
sten, geen werkoverleg, geen tijd
om diensten over te dragen, volle
dige afwezigheid van verpleegkun
digen op bepaalde uren en het
doorwerken van zieke verpleeg
kundigen.
Volgens hem doen deze sympto
men zich het meest voor in de
zwakzinnigeninrichtingen. De
groepen zijn daar klein en de
"moeilijkheidsgraad" van de pa
tiënten is hoog. Op korte termijn
kan het nodig worden de groepen
weer aanzienlijk groter te maken
zodat het aantal groepen kan wor
den beperkt, vreest hij.
Het blijft te betreuren, aldus Van
Borssum Waalkes, dat bij de bezui
nigingsoperaties de belangen van
de chronisch van zorg afhankelijke
patiënt niet beter kunnen worden
behartigd. Dit vooral, omdat de be
hoefte aan verpleegkundige zorg
toeneemt door de vergrijzing in de
instellingen. Ook in het algemeen
meent hij, dat de sociale en genees
kundige consequenties van de "be-
jaardengolf' nog onvoldoende
worden begrepen.
Van Gestel meldt in zijn jaarver
slag, dat het aantal gevallen van
abortus provocatus is gedaald van
43.257 in 1984 tot 37.972 in 1985,
waarvan 20.721 bij vrouwen die uit
het buitenland kwamen. Het aantal
Nederlandse vrouwen dat abortus
laat uitvoeren (17.251) is verhou
dingsgewijs het laagst in West-Eu
ropa. Volgens de inspectie, die de
naleving van de Wet afbreking
zwangerschap moet controleren,
geschiedt de abortushulpverlening
in het algemeen zorgvuldig.
Vorig jaar zijn bij medische
tuchtcolleges ongeveer evenveel
klachten ingediend (413) als in
1984. Van Gestel zegt, dat sommige
colleges buitengewoon veel tijd
nodig hebben - soms meer dan een
jaar - om hun uitspraken op papier
te zetten. Het aantal klachten over
niet of te laat komende artsen loopt
duidelijk terug.
Evacuatie
inwoners
van Albina
PARAMARIBO/DEN HAAG
(ANP) - Suriname is gisteren
de evacuatie begonnen van de
laatste inwoners van de grens
plaats Albina in Oost-Surina-
me. Naar in Paramaribo werd
meegedeeld is een schip ge
stuurd om een onbekend aantal
bewoners dat er was achterge
bleven, op te halen.
Het Surinaamse leger sprak
gisteren tegen dat Albina is in
genomen door het jungle-com
mando van Ronnie Brunswijk.
De plaats is nog in handen van
het Surinaamse leger, inclusief
het militaire kampement, aldus
de bekendmaking. Toegegeven
werd dat zich de afgelopen tijd
schermutselingen hebben
voorgedaan rond de grens
plaats. Het is er nu echter rus
tig, al worden wel jn de omge
ving leden van de groep-Bruns-
wijk gesignaleerd.
Het nationale leger is overge
gaan tot de evacuatie van de in
woners van Albina aangezien
dezen zich niet langer veilig
voelden. Rond Albina, nu een
spookstad, is het al sinds juni
onrustig door acties van de
groep-Brunswijk. Deze week
sloeg de groep opnieuw toe met
het opblazen van een brug op
de weg naar het vliegveld van
Albina.
DEN HAAG - Het overleg tussen
de Nederlandse regering en het
Chileense ministerie van buiten
landse zaken over het lot van de
twee Chileense studenten, die
woensdagochtend een toevlucht
hebben gezocht in de Nederlandse
ambassade in Santiago, heeft nog
niets opgeleverd.
Ambassade-secretaris Rene-
Christophe Aquarone verklaarde
gisteren dat de „situatie niet is ver
anderd". Hoewel hij niets wilde
zeggen over de inhoud van het
overleg wordt aangenomen dat Ne
derland garanties van de Chileense
autoriteiten wil hebben voor de
veiligheid van de studenten wan
neer zij de ambassade, die zwaar
wordt bewaakt, zouden willen ver
laten.
De twee studenten, Alejandro
Munoz en Pedro Enriques, hebben
geen asiel gevraagd. Zij komen uit
de havenstad Valparaiso en waren
de ambassade binnen gegaan om
met Nederlandse diplomaten te
HAVENACTIES (ANP) - Bestuur
der Sarton van de Federatie van
Werknemersorganisaties in de
Zeevaart (FWZ) verwacht acties bij
de Rotterdamse rederij Smit-
Lloyd. De directie van Smit-Lloyd
houdt namelijk vast aan een ver
mindering van het personeel van
568 tot 389 op 1 april volgend jaar,
tegen de zin van de werknemers.
praten over de „zorgelijke situatie
op de Chileense universiteiten".
Munoz is secretaris-generaal ge
weest van de studentenfederatie
van de katholieke universiteit van
Valparaiso. Tegen beiden loopt een
arrestatiebevel.
De ambassade-functionaris ver
klaarde dat de besprekingen met
het ministerie van buitenlandse za
ken gewoon doorgaan. De Neder
landse regering verlangt van de
Chileense autoriteiten waterdichte
garanties voor de veiligheid van de
studenten, omdat zij in het verle
den nare ervaringen heeft gehad
met de Chileense veiligheidspoli
tie.
Afgelopen september werden
vier studenten, die de Nederlandse
ambassade waren binnengevlucht,
tijdens hun overbrenging in Ne
derlandse ambassadeauto's naar
het kantoor van een mensenrech-
tenorganiatie door de politie eruit
gesleurd. Dit gebeurde ondanks de
verzekering van de autoriteiten dat
de studenten ongehinderd de am
bassade zouden mogen verlaten.
Drie studenten werden later vrijge
laten, maar de vierde zit nog vast,
beschuldigd van wapenbezit.
OEGSTGEEST (ANP) - Ondanks
toezeggingen van oud-staatssecre
taris drs. J.P. van der Reijden wei
geren particuliere ziektekostenver
zekeraars missionarissen die tijde
lijk in Nederland terugkeren, te ac
cepteren. Dat betekent dat de reli
gieuze orde of congregatie waar
van de missionaris lid is, voor de
ziektekosten van een missionaris
die tijdelijk in Nederland verblijft,
moet opdraaien. Tot voor kort wer
den deze missionarissen onderge-
Alliantie sterk uit de bus
bij strijd om zetel Lagerhuis
LONDEN (GPD) - Geheel volgens
de verwachtingen heeft Labour de
tussentijdse verkiezingen in het
kiesdistrict Knowsley-North ge
wonnen. Maar vraag niet hoe.
Het feit dat Labour in haar eigen
socialistische bolwerk negen pro
cent van de stemmen heeft verlo
ren, was dan ook beslist geen
hoopvol teken voor de leider van
de oppositie Neil Kinnock, die per
soonlijk de gematigde Labour-kan-
didaat voor deze parlementszetel
had uitverkoren.
Weinig positieve conclusies wa
ren er ook voor premier Thatcher
en haar regerende Conservatieven.
Haar kandidaat Brown kreeg
slechts zes procent van de stem
men, nog geen tweeduizend kie
zers achter zich, net genoeg om het
vereiste inschrijfgeld voor deze
verkiezingen van de overheid te
rug te krijgen.
De kandidaat van de alliantie
van liberalen en de SDP, de libe
raal Rosemary Cooper, slaagde er
in - dank zij een felle campagne,
waarin zij onder meer rondging
met plastic zak vol dode ratten -
het liberale stemmentotaal met
twintig procent op te voeren.
bracht bij het inmiddels opgehe
ven vrijwillig ziekenfonds.
Lang voordat de Tweede Kamer
besloot tot opheffing van het vrij
willig ziekenfonds, nam het Cen
traal Missiecommissariaat (CMC),
dat dergelijke belangen van mis
sionarissen en andere ontwikke
lingswerkers behartigt, contact op
met staatssecretaris Van der Reij
den. Deze zegde toe voorstellen te
doen zodat missionarissen en an
dere ontwikkelingswerkers die
niet verzekerd waren, 'bij terug
keer in Nederland, door de particu
liere verzekeraars zonder leeftijd
stoeslagen worden geaccepteerd'.
De ziektekostenverzekeraars
concludeerden later echter dat zij
missionarissen, die zich niet defini
tief in Nederland vestigen, mogen
weigeren. In een brief die een amb
tenaar, namens de nieuwe staatse
cretaris drs. D. Dees aan het CMC
heeft gestuurd, worden de toezeg
gingen van Van der Reijden ver
volgens ook nog eens te niet ge
daan. Volgens C. v.d. Anker, mede
werker van CMC, is onlangs ook
een missionaris die definitief naar
Nederland is teruggekeerd, door
een ziektekostenverzekeraar niet
geaccepteerd. Het CMC heeft daar
om een gesprek met staatsecretaris
Dees aangevraagd. Verder is con
tact opgenomen met het CDA-
Tweede Kamerlid dr. A. Lansink.
VALKENBURG - Onder de codenaam High Tide
(Hoog Tij) zijn gisteren voor de kust bij Katwijk ruim
450 Nederlandse mariniers via een luchtbrug overge
vlogen van het Britse vliegdekschip 'Ark Royal' naar
het marinevliegkamp Valkenburg. De luchtbrug werd
onderhouden door een tiental helikopters. De militai
ren kwamen terug van een oefening in Schotland die
enkele weken heeft geduurd.
Na aankomst op het Valkenburg-
se vliegveld vertrokken de mili
tairen met bussen naar hun basis
in Doorn. Daar zullen ze nog eni
ge tijd blijven om de oefening af
te ronden. Als dat is gebeiird,
gaan ze over ongeveer een week
met verlof. Na de kerstdagen en
de jaarwisseling vertrekken de
mariniers voor een 'koudweer-
training' naar het uiterste noor
den van Noorwegen.
door
Thijs Jansen
"Binnen twee uur kunnen we
zo'n hele eenheid aan land zet
ten", verzekert kapitein R.R.B.
van Asperen Vervenne van het
korps mariniers. Hij verzorgt de
voorlichting en de public rela
tions van het korps. Óm de onge
rustheid die dit soort oefeningen
bij de plaatselijke bevolking mo
gelijkerwijs veroorzaakt zo veel
mogelijk te beperken, kreeg een
groepje journalisten de gelegen
heid de oversteek van en naar de
Ark Royal te maken.
"Er is niets aan te doen, maar u
zult die pakken toch moeten aan
trekken", beval kapitein Van As-
peren de genodigden op het Val-
kenburgse vliegkamp. Moeizaam
werden de ongemakkelijk zitten
de, fel oranje overlevingspakken
aangetrokken. "Denk maar aan
die helikopter die eerder deze
maand bij Schotland is veronge
lukt", riep Van Asperen bemoe
digend naar het sputterdende
ploegje mensen dat in het vochti
ge gras naast een startbaan bezig,
was met een haast komische ver
kleedpartij. Tien minuten later al
stapte het oranje gezelschap op
het dek van het vliegdekschip
Ark Royal.
Tien kilometer
Aan boord van het gigantische
schip, dat dienst doet in het ka
der van de onderzeebootbestrij-
ding, was het een drukte van be
lang. In enkele uren tijd moesten
met behulp van een tiental Sea
King helikopters bijna 500 mari
niers via de ongeveer tien kilo
meter lange luchtbrug worden
overgebracht naar het Valken-
burgse vliegveld. Ook een groot
aantal terreinwagens maakte de
oversteek hangend onder aan
een helikopter.
In het ruim van het vliegdek
schip zaten de mariniers gedul
dig te wachten tot ze aan de
beurt waren om te vertrekken. In
ploegen van 16 man werden ze
overgevlogen naar de wal. De
manschappen die aan de beurt
waren werden met een lift (een
gedeelte van het dek dat normaal
dienst doet om vliegtuigen en he
likopters uit het ruim te halen)
naar het dek getransporteerd, de
25 tot 50 kilo wegende bepakkin
gen op hun schouders.
"Er gaat heel wat passen en
meten aan een dergelijke opera
tie vooraf', verzekerde Van As
peren. "De manschappen en het
materieel, noem maar op, alles
moet precies op tijd op dezelfde
plek aankomen. Van tevoren oe
fenen de manschappen op het
schip dan ook om te weten te ko
men hoe ze zich zo snel mogelijk
kunnen verplaatsen".
Geduldig wachten Nederlandse n
schip Ark Royal naar het vliegveld i
iriniers (links onder) op de helikopter die hen van het Britse vliegdek-
Valkenburg zal brengen. (foto koninklijke marine)
gangen van het schip naar de "Dat lukt nooit zonder oefening,
hun aangewezen plaatsen lopen. want zonder te oefenen blijf je
telkens met je bepakking aan
deuren, buizen of andere obsta
kels in zo'n schip vastzitten. De
groepen die in het schip de weg
moeten zien te vinden, krijgen
dan ook allemaal een gids mee
die de weg aan boord van de Ark
Royal op zijn duimpje kent",-al
dus Van Asperen.
Geen vrouwen
Vrouwen zijn aan boord van de
Ark Royal niet te vinden, zo liet
een van de gidsen weten. "Vrou
wen, nee, die zitten hier niet", be
vestigde Van Asperen. "De
meeste vrouwen bij de marine
dienen onder meer in de zieken
boeg aan land of in administra
tieve functies. Ik denk dat vrou
wen bij de mariniers tot proble
men aanleiding kunnen geven".
Daarbij denkt de voorlichter
niet aan problemen op het sek
suele vlak, maar aan het simpele
feit dat vrouwen biologisch nu
eenmaal anders in elkaar zitten
dan mannen. "Ik wist dat aan
vankelijk ook niet", vertelt hij en
legt vervolgens uit dat hij daarbij
doelt op de duikopleiding die de
mariniers tijdens hun training
krijgen. "De tabellen die zijn ge
maakt om duidelijk te maken
waaraan mannen zich tijdens het
duiken hebben te houden, gel
den niet voor vrouwen. Vrouwen
hebben een vetgehalte of zoiets,
waardoor het koolzuur in het li
chaam zich anders gedraagt. Je
ziet het, het is dus niet alleen een
kwestie van gescheiden toiletten
aan boord van een schip".
Bovendien is de training die de
mariniers moeten ondergaan, zo
als Van Asperen het uitdrukt:
'loeizwaar'. "Ik zie niet zo snel
een vrouw met een bepakking
van ongeveer 40 kilo op ski's
door de sneeuw in het noorden
van Noorwegen rondglijden".
Daarnaast benadrukt hij dat er
van de Nederlandse mariniers
enorme lichamelijke inspannin
gen worden verwacht. "Ik durf
zelfs te zeggen dat ze de zwaarste
opleiding ter wereld krijgen".
Congrescentrum
mag uitbreiden
DEN HAAG/NOORDWIJKER-
HOUT - Het congrescentrum Leeu
wenhorst in Noordwijkerhout mag
zijn plannen voor uitbreiding met
een trainingscentrum, enkele ver
gaderruimten, 132 slaapkamers en
een zwembad uitvoeren. De pro
vincie heeft de bezwaren verwor
pen die de Vereniging Dorpsbe-
houd Noordwijkerhout hiertegen
had ingediend.
De Vereniging vindt de voor
schriften in het nu in procedure
zijnde bestemmingsplan al te ruim
zodat overschrijding ervan door
het bouwplan zeer bezwaarlijk
werd genoemd. Ook noemde de
Vereniging een verantwoorde
landschappelijk inpassing van het
bouwplan zeer moeilijk.
De provinciale beroepscommis
sie haalt in haar behandeling van
het bezwaarschrift aan dat twee ad
viescolleges van de provincie even
min bijster enthousiast op het
bouwplan hebben gereageerd. Bij
na niemand is tevreden over de
voorgenomen bouw, aldus de be
roepscommissie, gezien de massa
liteit en de aantasting van het land
schap. Men vindt eigenlijk dat het
gehele complex daar beter niet had
kunnen staan zodat in feite elke
uitbreiding er een te veel is.
Nader onderzoek heeft de be
roepscommissie daarbij geleerd
dat ook het dagelijks bestuur van
de provincie in eerste instantie te
genstander was van de door B èn
W van Noordwijkerhout voorge
stelde laanbeplanting langs het
Westeinde en de Langelaan. Daar
om is aangedrongen op verande
ring hierin zodat nu gegroepeerde
beplanting langs Westeinde en
Langelaan het bouwplan moeten
maskeren. Het college van GS
vond daarbij dat dit beplantings
plan als voorwaarde bij de bouw
vergunning moest worden opgeno
men. Dat is, ook gebeurd en B en W
hebben aan de bouwvergunning
een dwangsom van 50.000 gulden
verbonden. Ook is het gemeente
bestuur bereid om op gemeentelij
ke grond rond het centrum door
aanplant te zorgen voor landschap
pelijke inpassing van het gebouw.
Om deze redenen meent de be
roepscommissie dat de inpassing
van de nieuwbouw via dit land
schapsplan verantwoord kan ge
beuren en keurt het bouwplan
daarom goed.
