Belofte interferon is
nog lang niet ingelost
Ontsnapping vaak
via recreatiezaal
TOYOTA COROLLA SEDAN V.A. 21.145,-
TOYOTA
STERK MAAR WAAR.
PAGINA 8
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1986
DEN HAAG (GPD) - De meeste ontsnappingen uit gevangenissen wor
den ondernomen vanuit een gemeenschappelijke ruimte, bijvoorbeeld de
recreatiezaal. Gedetineerden bevinden zich daar in groepsverband, waar
door zij gezamenlijk kunnen opereren. Bovendien is er in recreatiezalen
doorgaans weinig toezicht van bewaarders.
Dat staat in een brief van staatssecretaris Korte-van Hemel (justitie) aan
de Tweede Kamer naar aanleiding van de vele (37 tot nu toe) ontsnappin
gen dit jaar. Zij is niet van plan de gevangenissen een strenger regiem
(b.v. afzondering) op te leggen, maar vindt wel dat gevangenisdirecteuren
bij het vaststellen van het activiteitenprogramma meer rekening moeten
houden met de veiligheidsaspecten. Als de beveiliging niet kan worden
gegarandeerd, moeten die activiteiten achterwege blijven.
De kwaliteit van het merendeel van de gevangenissen en huizen van
bewaring, waarvan een aantal uit de vorige eeuw dateert, is ver beneden
de maat. Bij de meest kwestbare gebouwen zijn wel enkele aanpassingen
gedaan of worden binnenkort uitgevoerd. Het gaat dan vooral om het
vernieuwen van tralies, het vervangen van houten door stalen deuren, het
inrichten van beveiligde portiersloges, het verhogen van muren en het
aanbrengen van electronische bewaking. Vorig jaar zijn die gebouwen
uitgerust met detectiepoorten om te voorkomen dat wapens naar binnen
worden gesmokkeld.
Maar de beveiliging kan pas echt optimaal zijn, als de vijf nieuwe ge
vangenissen (die in de loop van de jaren negentig gereed zijn) in gebruik
worden genomen en oude panden kunnen worden afgestoten. Verder
moeten betere dienstinstructies en het stellen van prioriteiten moeten het
personeelstekort kunnen compenseren.
AMSTERDAM (ANP) - Interferon,
het nieuwe medicijn dat jarenlang
de reputatie van wondermiddel
had, wordt zeer binnenkort toege
laten op de Nederlandse markt. De
autoriteiten hebben registratie toe
gestaan voor de behandeling van
een zeer zeldzame kankersoort:
hairy cell leukemie, een ziekte
waaraan in Nederland zo'n 15 men
sen lijden.
Interferon, een menselijk eiwit,
heeft ook zijn nut bewezen bij de
behandeling van andere minder
voorkomende kankers en visrus-
ziekten, maar werkt niet bij borst
en longkanker, de meest voorko
mende kankersoorten in ons land.
De belofte die interferon leek in te
houden is dan ook nog niet inge
lost. De onderzoekers zijn wel opti
mistisch over de toekomst van het
middel, omdat de ontwikkeling
van interferon, dat nog slechts
sinds enkele jaren onbeperkt kan
worden aangemaakt, nog in de kin
derschoenen staat.
"Deze registratie is niet het ein
de, niet het begin van het einde,
maar misschien het einde van het
begin", aldus TNO-deskundige dr.
H. Schellekens gisteren in Amster
dam op een persconferentie. Zijn
collega prof. dr. R. Spiegel, onder
zoeker bij de Amerikaanse medi
cijnenfabrikant Schering, ver
wacht dat de werkelijke waarde
van interferon bij de behandeling
van kanker in de komende vijf tot
tien jaar zal blijken.
Tweede generatie
Hairy cell leukemie is voorals
nog de enige kanker die in Neder
land regulier met interferon behan
deld mag worden. Sinds 1 novem
ber vergoeden de ziekenfondsen
interferon niet ook voor lijders aan
larynceale papillomatose (wratjes
op de stembanden) en voor twee
andere zeldzame ziekten. Voor de
ze laatste toepassingen is de regi
stratie nog niet rond, maar op ad
vies van de Ziekenfondsraad is in
terferon hiervoor toch al in het zie
kenfondspakket opgenomen.
Het onderzoek naar andere toe
passingen van het middel gaat
door en volgens dr. Schellekens
staat de tweede generatie interfe
ron alweer voor de deur. Die twee
de generatie is het resultaat van het
perfectioneren en zuiverder maken
van de stof, zodat ze beter werkt en
de bijwerkingen kunnen worden
teruggebracht. Die bijwerkingen
zijn, zo is bij enkele duizenden
proefpersonen over de hele wereld
gebleken, relatief mild.
De meeste mensen hebben bij
het gebruik van interferon griep-
achtige klachten zoals koorts, ver
koudheid en vermoeidheid. Zeld
zamer bijwerkingen zijn hoofdpijn
en misselijkheid, maar zeker in
vergelijking met de effecten van de
gebruikelijke kankermedicijnen
zijn deze bijwerkingen niet ernstig.
De meeste mensen kunnen tijdens
de behandeling met interferon ge
woon doorleven en zelfs doorwer
ken, aldus kankerspecialist dr.
Wagstaff van het Amsterdamse
VU-ziekenhuis.
Immuun
Een ander effect bij het gebruik
van interferon dat nog niet contro
leerbaar is, is de vorming van antis
toffen die er soms voor zorgen dat
mensen immuun worden voor het
medicijn. Dat gebeurt volgens de
fabrikanten in 3 tot 30 procent van
de gevallen, onder meer afhanke
lijk van de soort interferon en de
ziekte die ermee wordt bestreden.
Om het verder ontwikkelen van
interferon mogelijk te maken is het
onderzoeksinstituut TNO begon
nen met het maken van rattenin-
terferon. Menselijk interferon
werkt namelijk alleen bij mensen
en mensapen, wat de mogelijkhe
den tot proefneming sterk beperkt.
Over de hele wereld is zoveel vraag
naar ratteninterferon voor onder
zoek, dat TNO voor de ontwikke
ling en produktie ervan een apart
bedrijfje in het leven heeft geroe
pen.
Werd enkele jaren geleden inter
feron, naast de „zware" toepassin
gen als kankerbehandeling, nog
toegejuicht als een ideaal middel
tegen verkoudheid en griep, tegen
woordig denken de deskundigen
daar anders over. „Het zou ver
keerd zijn interferon op grote
schaal als neusdruppels voor te
schrijven, omdat dan het gevaar
zou bestaan dat zich virussen gaan
ontwikkelen die tegen interferon
bestand zijn", aldus de TNO-des
kundige. Overigens is er volgens
hem weinig kans op dat artsen in
terferon bij verkoudheid zouden
zillen gebruiken „al was het maar,
omdat de bijwerkingen ongeveer
hetzelfde zijn als de klachten van
een verkouden patiënt".
Pannekoekeii
We willen reageren op de reacties
in deze krant naar aanleiding van
het feit, dat in 't Pannekoeken-
huysje de gehandicapte medemens
niet welkom is.
Het is jammer dat ons weer
woord op de ingezonden brief van
4 november jl. verkeerd wordt ge
lezen en uit zijn verband wordt ge
trokken.
Er wordt bij ons beslist niet ge
discrimineerd. Een ieder is van
harte welkom in ons bedrijf, tenzij
er gasten zijn die onbewust door
hun gedrag de andere gasten sto-
We hebben een openbare gast
vrije gelegenheid waar gegeten en
gedronken kan worden, óók door
de geestelijk gehandicapte mens.
Wij vinden echter wel dat we onze
grenzen mogen stellen als begelei
ders en directies van instellingen
dit blijkbaar niet doen.
Als mensen dermate gehandi
capt zijn dat ze toiletten bevuilen,
de ontlasting zelfs in de gang ligt,
en op luidruchtige en onsmakelij
ke wijze de andere gasten storen,
dan moeten wij helaas begeleiders
met hun zeer zwaar gehandicapten
weigeren.
Directie Rótisserie Oudt Leyden
en 't Pannekoekenhuysje,
H.M. Martens,
Steenstraat 51-53,
2312 BV Leiden.
Rijksweg 11
De heer Verlaan stelt in de discus
sie over de noodzaak van de aanleg
van Rijksweg 11, dat er "geen tel
lingen nodig zijn om te kunnen
constateren dat het verkeer op de
ze verbinding Leiden-Utrecht met
de dag toeneemt". Die tellingen
zijn er wel. Ze worden verricht
door de Dienst Verkeerskunde van
Rijkswaterstaat. Uit die gegevens
blijkt, dat de drukte met circa 8
procent is gedaald ten opzichte van
het jaar 1979. Daar is geen verschil
van mening over.
Dat is er wel over de vraag of de
nieuwe weg wel een oplossing
biedt voor de problemen langs de
Hoge Rijndijk. De Werkgroep Mi
lieubeheer Leiden verwacht dat dit
slechts tijdelijk zal zijn en boven
dien van beperkte aard. Dat laatste
komt door het geringe percentage
doorgaand verkeer: onderzoek van
het ingenieursbureau DHV. Bo
vendien zullen naar verwachting
een kleine 30 procent van de trein
en buspassagiers overstappen op
de auto volgens de Parallelstudie
van de NS en de busmaatschappij
en. Onomstreden onderzoeksresul
taten.
Het tijdelijk karakter van de op
lossing is vooral gelegen in het feit,
dat wij verwachten dat het gebied
tussen de Rijn en de spoorlijn, met
name rond Hazerswoude, geheel
dicht zal groeien. Een proces dat al
aan de gang is. Dat trekt nieuw ver
keer aan, bestemmingsverkeer, dat
geen gebruik zal maken van de
eventueel nieuw aan te leggen
rijksweg.
Om die reden en nog een hand
vol andere bepleiten wij andere op
lossingen voor de ook door ons on
derkende problemen langs de Ho
ge Rijndijk. Oplossingen die een
structureler karakter hebben en
meer in overeenstemming zijn met
de fraaie beleidsdoelstellingen van
het door de regering vastgestelde
Structuurschema Verkeer en Ver
voer.
Namens de Werkgroep Milieube
heer,
E. Meelis,
Witte Singel 54,
2311 BL Leiden.
Proza
- 'De ziekte van Lodesteijn' door Levi
Weemoedt is - zoals op de omslag staat
- een 'hoopgevend verhaal over de lij
densweg van een geestelijk gezonde':
een leraar, die geestelijk wankelend
door het leven gaat. Contact, prijs
18,90.
- 'De badkamer* is het opvallende ro
mandebuut van een oorspronkelijk
schrijftalent: Jean-Philippe Toussaint.
Een vaak in ironische stijl geschreven
verhaal over gewone dingen in het ge
wone leven van een modern mens. Van
Gennep, prijs 24,50.
- 'Vergeet mij niet' door Fay Weldon.
De wraak van een door haar man verla
ten vrouw, tot zelfs over haar dood
heen. Geestig, maar vol bitter venijn.
Bert Bakker, prijs 29,90.
- 'Columbia', een historisch accurate
nen aan en nabij de Columbia-rivier.
Historica Pamela Jekel hangt de ge
schiedenis van de bevolking daar op
aan de emotionele belevenissen van vijf
generaties uit één familie. De Kem, prijs
44,90.
- 'De witte hel* door J.M.Bauer is het
boze en barre verhaal van Clemens Fo-
rell, die na uit de loodmijnen in Siberië
te zijn gevlucht in de winterse kou
dwars door Rusland naar Perzië trekt.
Van a tot z waar gebeurd. Maar toch
spannender dan een gewone avonturen
roman. Van Holkema en Warendorf,
prijs f 29,50.
- 'Tien x toekomst', tien bekende au
teurs geven hun visie op de toekomst.
Het verschil tussen verleden, heden en
wat komen gaat. Geen science fiction,
maar realiteit. Van Holkema en Waren
dorf, prijs 19,90.
- 'Het doorgezegde park', roman van
Willem Brakman. Het handelshuis van
mijnheer Hannequin is eigenlijk een
bordeel. Is de heer Hannequin nu bor
deelhouder? Vele belangwekkende fi
guren lopen in en uit. Brakman in zijn
element. Querido, prijs 28,50.
- 'De komma bij Krol' en andere es
says van de literatuurcriticus T.van
Deel van het dagblad Trouw. Over een
groot aantal Nederlandse schrijvers.
Sterke karaktiseringen van het literaire
werk van Nederlanders. Querido, prijs
ƒ29,50.
- 'De tovenaar', oftewel 'het verloren
gewaande manuscript', werd in Parijs in
het najaar van 1939 geschreven door
Vladimir Nabokov als wat hij zelf noemt
?de pre-Lolita novelle'. Bert Bakker,
prijs 24,90.
- 'Op de bodem van de rivier' is het
debuut van Jamaica Kincaid, die in een
voudig, maar boeiend proza verhaalt
over haar jeugd op een van de Caraïbi-
sche eilanden. Agathon, prijs 19,90.
'Los Alamos', roman van Martin
Cruz Smith, die eens de hogelijk ge
waardeerde thriller 'Gorki Park'
schreef. Nu waagt hij zich op een heel
ander terrein. Na diepgaand onderzoek
heeft hij een goed gedocumenteerd ver
haal geschreven over het vervaardigen
van de eerste atoombom. Toch staat de
mens staat centraal in het boek. Sterke
personages in een kunstmatige gemeen
schap. Luitingh, prijs 24,90.
- 'The Mission', meeslepende roman
van Robert Bolt over twee mannen, die
verbeten strijden om hun noodlot en dat
van een heel volk af te wenden. Het ver
haal werd verfilmd met Robert de Niro
in de hoofdrol. De film werd dit jaar in
Cannes bekroond met de Gouden Palm.
Luitingh, prijs 22,90.
Jeugdboeken
- 'Een jongen in Vietnam' door An-
toon Claassen, 'Jik Ming in Hongkong'
door Nancy Durrell McKenna, 'Madrie
in Suriname' door Els Schellekens en
Roy Tjin en 'Een Indianenmeisje' door
Jacqueline en Sally Fear zijn vier nieu
we titels in de serie 'Het dagelijks leven
in de Derde Wereld/Verre landen' voor
de jeugd uitgegeven door Het Wereld
venster. Prijs 14,50 per deel.
Religie
- 'Voorbij de vanzelfsprekendheid'.
Trudi Klijn in gesprek met zes theolo
gen, die hun verschillende visies geven
op kerk en secularisatie. De radio-redac
trice van de IKON koos voor dit boek
haar gesprekken met O.Jager, F.O.van
Gennep, W.H.Velema, Maria de Groot,
kardinaal Danneels en F.Haarsma. Kok.
prijs 17,50.
Diversen
- 'Wij amuseren ons kapot' consta
teert Neil Postman in een boek over de
geestdodende werking van de televisie.
Hij baseert zich op Amerika, waar vol
gens hem alleen de macht van het getal
regeert. Elke poging tot kwaliteits-tv
wordt door het belang van de kijkcijfers
in de kiem gesmoord. Gerrit Komrij
schreef het voorwoord. Hij is wat betreft
Nederland mogelijk nog somberder.
Het Wereldvenster, prijs 27,50.
- 'Kleine gerechten uit de Indische
keuken'. Ciska Cress geeft de recepten
voor hapjes, drankjes, snacks en snoe
perijen. Kosmos, prijs 14,90.
- 'Handboek Hedendaagse Dames'.
Spriptekenares Jos Nisbett geeft haar
vrolijke visie op de etiquette. Ze lapt de
vele conventies aan haar laars. Dekker,
prijs 12,95.
- 'Over lange vingers en ladenlichters'
door Huub Angenent, die zich heeft ge
specialiseerd in winkeldiefstal. Een ver
schijnsel dat vandaag de dag sterk in
het nieuws staat. De auteur houdt er
zich al jarenlang mee bezig. Hg schrgft
over het ontstaan, de omvang en geeft
een mogelijke bestrijding aan. Wolters-
Noordhoff, prijs 24,50.
- 'Onze astrologische levensloop' door
A.T.Mann. Verschenen in Kosmos
Astrologische Reeks, prijs 29,90.
- 'Vormleer', de paradox van de vorm
beschouwd en ontleed door Gerda
Smets, hoogleraar theoretische vorm
leer aan de faculteit Industrieel Ontwer
pen van de Technische Hogeschool in
Delft. Bert Bakker, prijs 39,90.
'Wit begint en wint', één boek met
twintig denkspelen, zes speciaal voor
dit boek ontwikkeld, de rest al eeuwe
noud. Samengesteld door Marius van
Leeuwen. Van Holkema en Warendorf,
prijs 35,-.
Zo herkent u een supernormale auto. Goed ogende vorm
geving luxe zonder overdaad en betrouwbaar tot en met het laatste
nippeltje. De Toyota Corolla dus.
Een supernormale middenklasser met klasse. Miljoenen
tevreden Corollarijders draaien een veelvoud aan zuinige kilome
ters. Over klasse valt niet te twisten. Over smaak wel.
Daarom is er een Corolla Sedan en een Corolla Liftback.
Met 1.3 ltr. 12-kleppen benzinemotor of 1.8 ltr. dieselmotor.
Alleen de prijs ligt wellicht een klasse lager dan u had
verwacht. Voor Toyota is dat normaal!
ALPHEN A/D RIJN - AUTO VAN DER LAAN - van Foreestlaan 17-19 - Tel. 01720-32234 HILLEGOM - DE GROOTS AUTOM.BEDRIJF - Marconistraat 37 - Tel.
02520-15329/15348 LEIDEN - A. J. VERBERG'S AUTO B.V. - Zoeterwoudseweg 23 - Tel. 071-313141NOORDWIJK - 'GROENHEYDE AUTO'S - Herenweg 21-23 - Tel
01719-14535 RIJNSBURG - GARAGE DIJKSMAN B.V. - Oegstgeesterweg 17-23 - Tel. 01718-20500 SASSENHEIM - 'GARAGEBEDRIJF A. BORST - Parklaan 60 - Tel.
02522-14625.TER AAR-GARAGEBEDRIJF J.J. VAN DERGEEST-Westkanaalweg37-Tel. O1722-2132.ZOETERWOUDE-GARAGEHEEMSKERK-Schenkelweg 109-
Tel. 01715-1220.
•Off. Agent 38
