Wetenschap kan niet
zonder de commercie
Populieren gekapt
nabij Pesthuislaan
Computer-infuus maakt narcose veiliger
Blijvend verzet van bewoners
Meerburg tegen opslagplaats
actief in vrife tijd
PAGINA 4
LEIDEN
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1986
Strandloop
De Leidse Atletiek Vrienden
kring 'Holland' houdt op zondag
een strandloop over 2, 4, 8 en 12
kilometer. Inschrijving op het
laatste parkeerterrein links
Wassenaarse Slag. Start 11.00
Manifest
De progressieve boekhandel
Manifest viert zaterdag zijn vier
jarig bestaan. Iedereen die zich
bij de winkel betrokken voelt of
wil gaan voelen is welkom om dit
feest mee te maken. Het vindt
plaats in het gebouw van SSR
aan de Hogewoerd 108aanvang
22.00 uur.
Bingo
In het clubhuis van speeltuin
vereniging Zuiderkwartier aan
de Anjelierstraatwordt op 18
november een bingo-avond geor
ganiseerd. Aanvang 20.00 uur.
Vrouwenopleiding
De gemeente Leiden organi
seert een informatica-opleiding
voor vrouwen. In deze opleiding
wordt aandacht besteed aan hoe
een computer werkt, administra
tieve vakken en automatisering,
opnieuw studeren, solliciteren
enz. De opleiding duurt 10 maan
den en start in januari in de 3-
Oktoberschool aan de Duivenbo-
destraat 11. Kinderopvang is
mogelijk. Vrouwen vanaf 25 jaar
met een opleiding op LBO- of
MAVO-niveau kunnen zich aan
melden bij de directie onderwijs
van de gemeente, telefoon: 254307
of 254334 en vragen naar me
vrouw Van der Mey of mevrouw
A. Juffer.
Kunstmarkt
De Leidse teken- en schilder
academie Ars Aemula Naturae
houdt op zaterdag 15 en op zon
dag 16 november haar jaarlijkse
kunstmarkt. Er wordt werk ge
toond, van zeer uiteenlopende
aard van bekende kunstenaars
uit Leiden en omgeving. Ars Ae
mula ligt aan de Pieterskerk
gracht en is op zaterdag en zon
dag geopend van 11.00 uur tot
17.00 uur.
Postduiven
De postduivenvereniging De
Vriendenclub houdt zaterdag en
zondag in haar verenigingsge
bouw aan de Anna Paulowna-
straat een tentoonstelling van
duiven. De expositie is zaterdag
open van 13.00 tot 20.00 uur en
zondag van 11.00 tot 17.00 uur.
Kleindieren
De Leidse Pluimvee en Konij
nensportvereniging houdt zater
dag 15 en zondag 16 november
een clubtentoonstelling met jonge
en oude dieren. Konijnen, ca
via's, sierduiven, parelhoenders,
fazanten en een groot aantal kip-
penrassen zijn er te bewonderen.
Zaterdag van 20.00 tot 22.00 uur
en op zondag van 10.00 tot 17.00
uur in de gymzaal van het Stede
lijk Gymnasium aan de Fruin-
laan 15.
PvdA
De PvdA-Leiden houdt morgen
een ledenvergadering met ah
thema 'De PvdA in raden en sta-
ten'. Een forum bestaande uit D.
Dolman i voorzitter ran de Twee
de Kamer), H. van der Vlist (ge
deputeerde van Zuid-Holland,
en M. van der Molen (voorziltei
van de PvdA-raadsfractie) zul
len ingaan op de rol en betekenis
van de PvdA op nationaal, pro
vinciaal en gemeentelijk niveau.
Aanvang: 20.00 uur ui 't Parle
ment. Nieuwstraat 45.
Kruiden
In het therapeuticum van het
Medisch Deelgenoot aan de Rijn
en Schiekade 16 wordt zatèrdag
een open dag gehouden. Belang
stellenden kunnen dan onder
meer de kruidentuin bezoeken en
kennisnemen van de wijze waar
op kruiden, oliën en mineralen
worden verwerkt tot homeopathi
sche medicijnen. Bovendien kun
nen bezoekers een indruk krijgen
van de overige antroposofische
geneeswijzen die bij het Medisch
Deelgenoot worden toegepast. De
open dag duurt van 11.00 tot
16.30 uur.
Kleurwedstrijd
De winnaars vaii de kleurwed
strijd ter gelegenheid van de Gro
te Postkoetsenrace zijn in de ca
tegorie tot en met 6 jaar: 1. Irene
v.d. Wijngaard (Leiden), 2. Ste
fan Kruzee (Leiden), 3. Hilda de
Tombe (Leiden). In de leeftijdsca
tegorie 7 tot en met 10 jaar: 1.
Rein Klinkenberg (Katwijk), 2.
Rene v.d. Berg (Voorhout). 3. Mi
chel van Duyn (Leiden). De uit
slag van de ballonnenwedstrijd
luidt: 1. Marvin Sloosf Leiden). 2.
Patrix Westerhoven (Leiden), 3.
Jurjen van der Molen (Leiden).
i met het kappen van een aantal populieren langs de Pesthuislaan. dit tot verdriet
LEIDEN - Bewoners van de Pest
huislaan zijn teleurgesteld over het
feit dat de gemeente bij de aanleg
van een nieuw riool langs deze
laan. twaalf oude populieren heeft
gekapt. Het aanzien van de Pest
huislaan is daardoor aanzienlijk
triester geworden. De bewoners
betreuren het dat ze niet van tevo
ren op de hoogte zijn gesteld van
het kappen van de populieren.
"In de voorlichtmgsbrief die we
van de gemeente kregen stond van
alles en nog wat. maar over het ver
dwijnen van de bomen werd niets
verteld. Vandaar dat we nogal
schrokken toen de gemeente op
eens met kettingzagen aan de slag
ging. Het is echt een heel akelig ge
zicht. En we weten nog niet wat er
voor terug komt", aldus een van de
bewoonsters.
Ambtenaar Harteveld van de di
rectie civiele werken geeft toe dat
over het kappen van de bomen in
derdaad niets is verteld in de be-
wonersbrief. "Maar de beslissing
werd ook pas genomen nadat die
brief de deur uit was". Hij legt uit
dat de gemeente de bomen heeft
laten kappen uit veiligheidsover
wegingen. Door de aanleg van het
riool langs de Pesthuislaan wordt
het wortelstelsel van de bomen
aangetast en de gemeente vreest
dat een flink deel van de 40 jaar ou
de bomen dat niet zal overleven.
Daar komt nog bij dat de populie
ren hierdoor minder stevig in de
grond zullen staan, met het risico
dat de bomen omkieperen bij de
eerste de beste storm.
Volgens Harteveld is het de be
doeling dat er snel nieuwe bomen
zullen worden geplant. Wat voor
soort bomen, kan hij op dit mo
ment nog niet zeggen. "Maar er
komt iets voor terug, dat is zeker".
Veel nieuwe apparatuur
LEIDEN - Tussen wetenschappe- beeld uitstrijkjes van de baarmoe-
lijk onderzoek en commerciële derhals, worden te vaak fouten ge-
ontwikkeling gaapt een brede maakt. Ongeveer een op de 15 keer
kloof. Universiteiten hebben altijd wordt de plank misgeslagen. Dr.
enige afstand genomen van het be
drijfsleven. De tijd dat commercie
een vies woord was in het weten
schappelijk onderzoek is^voorbij.
De Leidse universiteit presenteer- waardoor nog
de gisteren een aantal nieuwe ont
wikkelingen, die zonder de steun
H.J. Tanke en prof.dr. J.S. Ploem,
verbonden aan de afdeling celbio
logie van de faculteit geneeskunde,
hebben een methode ontwikkeld
het bedrijfsleven niet mogelijk gestuurde microscoop
waren geweest. De primeur van de
beeldplaat, de kankerdetectie en
de slokdarmmicrofoon.
door
Saskia Stoelinga
De dia's in het medisch onder
wijs hebben hun langste tijd ge
had. Een beeldplaat, die in 54.000
illustraties alles kan bevatten dat gevoegd die
bij het medisch onderwijs maar
enigszins van belang kan zijn.
komt daarvoor in de plaats. In
combinatie met een computerpro
gramma kan de aanstaande arts al
le mogelijke problemen in tekst en
beeld voor zich krijgen. Zo zijn ei
maar liefst 1600 verschillende hart
cardiogram men te bestuderen. De dus Tanke.
scherpe driedimensionele plaatje:
zijn op afroep
binnen fracties
beschikbaar. En het aardige is
gens de geestelijke vader van deze
keer een fout wordt gemaakt. Dit
steem bestaat uit een computer-
irbij ge-
beeldanalysesysteei
bruik wordt gemaakt
kristallen.
Bij het onderzoek van prepara
ten is het vaak moeilijk onder
scheid te maken tussen de cellen
die moeten worden onderzocht en
hun achtergrond. Daarom is een
techniek ontwikkeld, waarbij aan
het te onderzoeken object een fos-
forescerende Jdeurstoi' wordt toe-
•n andere tijdskarak-
ïteristiek van terugstraling heeft
dan niet gekleurde weefsels. "Deze
Itechniek is minstens tienmaal ge-
jvoeliger en veel goedkoper dan be
staande systemen op dit gebied.
Bovendien is het mogelijk om in
veel vroeger stadium een diagnose
het ziektebeeld te stellen", al-
Tanke.
Op zoek naar materiaal dat deze
de computer fosforescerende eigenschap zou
een seconde hebben wanneer het aan cellen zou
worden gebonden, werd bij wijze
grap door beide heren geop-
niek afdeling cardiologie, en heelt
een zeergevoelig lichtgewicht mi
niatuur slokdarmmicrofoon voor
het registreren van hartgeluiden
ontwikkeld. Het is een klein micro
foontje (5x25mm) in de vorm van
een catheter, dat wordt ingeslikt en
in de slokdarm ter hoogte van het
hart (erachter) blijft hangen. Vanaf
dat punt kan het microfoontje wor
den gericht op een specifiek geluid
of geruis. Het resultaat is dat alles
feilloos door de arts wordt gehoord
en door de computer geregistreerd.
Chin: "Op deze manier kunnen de
hartgeluiden (tonen en geruis)
exact worden gelokaliseerd. En
voor de patiënt is dit onderzoek
niet belastend. Er hoeft nauwelijks
te worden gekokhalst bij hel in
slikken".
Gratis loten
worden voor
een gulden
verkocht
LEIDEN - In de Haarlemmerstraat
en omgeving worden voor een gul
den per stuk loten verkocht'. Niets
aan de hand, zou men denken,
re hel niet dat het om loten gaat die
mensen vorig jaar gratis kregen bij
inkopen bij winkels in de Haarle
merstraat. Op de loten staat welis
waar vermeld op welke dagen de
wekelijkse trekkingen zijn, ma;
wordt geen jaartal genoemd.
Leids proefschrift van dr. M.E.M. Ausems
plaat, Prof. H.A. Verbeek, dat de perd gebruik te maken van kristal
plaat in combinatie met
len die zich i
i beeldbuis v
i de
puterprogramma voor praktisch televisie bevinden. Een beeldbuis
elk onderwijsterrein in alle landen werd kapót geslagen en na enige
te gebruiken is. Hij denkt aan an:
dere paramedische opleidingen,
maar ook aan biologielessen op leen om de kristallen zo klein mo-
middelbare scholen. "Je kunt zelf gelijk te krijgen. Een grote Neder-
van alles bedenken bij die schitte- landse televisiefabrikant was be
rende illustraties. Je pakt eruit wat reid de kristallen op het juiste for
maat (0,1 tot 1,0 micron) te leveren.
LEIDEN - Patiënten die tijdens vendus dat hoe constanter de
een operatie onder narcose worden bloedspiegel bleef, hoe beter het
effect van de pijnstillers was. "Pa
tiënten werden rustiger en eerder
wakker en hadden minder last van
bijwerkingen. Ook voor ons is het
een uitkomst. Wij kunnen op deze
manier veel controleerbaarder ons
vak uitoefenen. Schommelingen in
de bloedspiegel worden vermeden.
Deze mate van nauwkeurigheid
heb ik nog nooit eerder kunnen be
reiken", aldus Ausems.
je nodig hebt voor je programma.
Elk gewenst plaatje is in 'no time'
op te zoeken. De beeldplaat is bo
vendien ongevoelig voor stof en
onder de arm mee te nemen".
Opmerkelijk vond Verbeek dat
Philips nauwelijks geïnteresseerd
was in het idee van hem. De ont
wikkelingskosten werden ge
raamd op 2 miljoen en zijn betaald
door de industrie en de overheid.
Het uitgeversconcern VNU heeft
een dezer dagen de 'meddix', deze
nagm heeft de beeldplaat gekre-
Slokdarmmicrofoon
Kleine lekken in hartkleppen
worden niet zomaar ontdekt, even
als vreemde geluiden in longen.
"Zeker niet met de huidige uitwen
dige methoden", aldus Chin. Drs.
J.G.J. Chin, is hoofd van de polikli-
DIEFSTAL - Een 29-jarige Leide-
naar is gistermiddag op heterdaad
gen, op de markt gebracht. Over de betrapt bij het stelen van een gou-
hele wereld zijn al bestellingen ge
daan en de tweede editie met nog
meer plaatjes is al in voorberei- paar minuten later worden aange-
ding. De eerste plaat kost zo'n 1100 houden in de Breestraat. Hij bleek
gulden. Bij de volgende persingen bij andere winkels in Leiden een
zal de prijs al omlaag gaan, omdat bril en een boek te hebben ont-
de ontwikkelingskosten steeds la- vreemd.
ger zullen worden.
Verbeek reisde zelf stad en landr
af op zoek naar de mooiste illustra-
ties. Op de eerste editie zijn er zo'n II
30.000 verwerkt. "We hebben dc
plaat niet direkt helemaal vol wil
len stoppen. Je kunt zo actualise
ren en bijvoegen". Voor hoogleraar
Verbeek, die verbonden is aan het
Academisch Ziekenhuis Leiden,]
wordt deze Leïdse/Nederlandse
vinding het "onderwijsmedium
van de toekomst" genoemd.
Bij het opsporen van kanker in
cytologische preparaten, bijvoor-
gebracht met behulp a
putergestuurd infuus hebben min
der last van bijwerkingen en ko
men op het juiste moment sneller
bij bewustzijn. Algemene anesthe
sie (narcose) die op deze wijze
wordt toegepast, kan in de toe
komst kostenbesparend werken en
risico's bij de operatie nog verder
terugdringen.
Tot deze conclusie komt dr.
M.E.M. Ausems in zijn proef
schrift, waarop hij gisteren aan de
Leidse universiteit is gepromo
veerd. Ausems is dit onderzoek en
kele jaren geleden begonnen op de
afdeling anesthesiologie van het
Academisch Ziekenhuis Leiden.
De computergestuurde infuus
met een krachtige kertwerkende
pijnstiller (alfetanil) zorgt ervoor
dat de patiënt heel gelijkmatig een
dosis van het verdovingsmiddel
krijgt toegediend. Voorheen werd
er door de anesthesist op die mo
menten waarop hij dat juist achtte,
bij gespoten. Het gevolg daarvan
was dat er pieken en dalen in de
bloedspiegel ontstonden, die niet
bevorderlijk waren voor het her
stel.
Nu wordt bij patiënten vooraf de
bloedspiegel bepaald die nodig is
voor een goede pijnstillïng tijdens
verschillende soorten operaties.
Het onderzoek leerde de promo-
Bedden voor dementen naar Rijn en Vliet
Het Leidse team onderhoudt
nauwe contacten met de twee
hooggeleerde Amerikaanse anes
thesisten Hug en Stanski, die zich
ook met deze methoden bezighou
den en regelmatig naar Leiden ko
men. Er wordt nu onderzocht hoe
oudere en ziekere mensen op de
nieuwe methode reageren. Ausems
heeft zijn resultaten bereikt bij re
latief gezonde mensen, die daar
voor speciaal waren geselecteerd.
Inmiddels heeft prof. dr. J.G. Bo-
vill de leiding van het tweede deel
Experiment
Het apparaat verkeert nog een
experimenteel stadium. Volgens
Ausems moet het kleiner en hand
zamer worden. "In een operatieka
mer moet je niet over de appara
tuur struikelen". Het zoeken is nu
naar een geïnteresseerd bedrijf, dat
het computergestuurde infuus op
de markt wil brengen.
Prof. dr. Joh. Spierdijk, hoogle
raar in de anesthesiologie aan de
Leidse universiteit en verbonden
aan het AZL, heeft daar alle ver
trouwen in. "We hebben hier en
daar al contacten". Hoewel Au
sems zijn onderzoek in het AZL
niet kan voortzetten, omdat hij in
middels als anesthesist werkzaam
is in een ziekenhuis in Sittard,
waar hij nog niet over dergelijke
apparatuur beschikt, gaat Spier
dijk met zijn team verder.
van het project in het AZL op zich
genomen. "Bij oudere en ziekere
mensen liggen die bloedspiegel
waarden weer heel anders. We ho
pen ook bij deze groep meer in
zicht te krijgen in hoeverre de reac
ties tijdens een operatie voorspel
baar kunnen zijn".
De kerverse doctor weet één
ding zeker: "Binnen 10 jaar be
schikt elk ziekenhuis over een
computergestuurd infuus. Het is
echt een ontdekking".
Penningen
uitgereikt
aan juristen
LEIDEN - De juristen M.S. Groen-
huysen uit Leiden en G. Knigge uit
Groningen hebben vanmiddag de
Moddermanprijs ontvangen. Deze
prijs wordt om de twee jaar toege
kend aan schrijvers van een proef
schrift, die met hun werk een bui
tengewone bijdrage hebben gele
verd aan de ontwikkeling van de
strafrechtwetenschap. De prijs,
een bronzen penning, werd in het
Academiegebouw uitgereikt door
prof. mr. A.L. Melai.
KNALSIERWERK - Bij een pand
aan de Arendshorst is gistermid
dag 5 kilo knalsierwerk aangetrof
fen. Tegen de eigenaresse is pro
ces-verbaal opgemaakt. De politie
kwam het vuurwerk op het spoor,
omdat er nu al geregeld in die
buurt werd geknald. De verkoop
van vuurwerk mag pas beginnen
drie uur voor oudjaar.
LEIDEN - Tussen de directies van van dit verzorgingstehuis,
verpleeghuis Zuydtwijck en ver- gekomen. Rijn en Vliet heeft nu al
zorgingshuis Rijn en Vliet is over- plaats voor 4 bedden en wat de di
eenstemming over de plaats van de rectie betreft kan binnen -twee Raadslid Boot (PvctA) toonde
10 bedden voor dagbehandeling maanden worden begonnen met zich verheugd over het feit dat de-
van psycho-geriatrische (demente) de overige 6. ze bedden bij een verzorgingshuis
patiënten, die van het Katwijkse Het bestuur van Over- en niet bij een verpleeghuis wor-
Overduin naar Leiden komen. Rijn duin overlegt nog of het hiermee den ingedeeld, een blijdschap
en Vliet zal die bedden overnemen, akkoord zal gaan, zo deelde wet- waarin de overige commissieleden
zo is, na overleg met de bewoners houder Kuilers (volksgezondheid) zich konden vinden.
LEIDEN - Bewoners van de wijk
Meerburg hebben aangekondigd
alle juridische mogelijkheden te
zullen aangrijpen om te voorko
men dat verontreinigde grond naar
de tijdelijke opslagplaats in het ge
bied Roomburg wordt overge
bracht. De gemeente is deze week
begonnen met de aanleg van een
depot voor vervuilde grond. Het is
de bedoeling dat het depot voor
een periode van 5 jaar in Room
burg blijft.
De gemeente is gedwongen haast
te maken met de aanleg van het
terrein. De provincie heeft 1,6 mil
joen gulden ter beschikking ge
steld voor de reiniging van de
grond aan de Zijloever, wanneer de
werkzaamheden nog dit jaar begin
nen. Het is de bedoeling om die
verontreinigde grond naar Room
burg over te brengen.
Ook de reiniging van het terrein
aan de Hekkesteeg vergt grote
spoed. Het is de bedoeling dat daar
op korte termijn deel van een
bouwplan wordt begonnen. Daar
voor zijn voor het jaar 1987 gelden
vrijgemaakt. "De gemeente staat
met de rug tegen de muur. Wan
neer de grond niet naar Roomburg
gebracht kan worden, staat de bo
demsanering stil. Dat betekent dat
bepaalde woningbouw niet door
kan gaan", aldus G. In 't Veld van
de afdeling milieu van de gemeen
te.
Alternatieven voor de opslag van
vervuilde grond zijn in Leiden niet
aanwezig. In 't Veld: "Er is geen lo-
katie binnen de gemeentegrenzen
denkbaar die zo ver van woningen
verwijderd is als het gebied Room
burg". De enig resterende moge
lijkheid om vervuilde grond op te
slaan zou zijn in containers in het
water.
In 't Veld ziet het zover overigens
niet komen. Hij verwacht dat de
Raad van State niet tegemoet zal
komen aan de bezwaren van de
omwonenden. "Wij hebben zeer
zware eisen gesteld aan het depot.
Daarbij heeft de Raad van State vo
rige week bij een zaak over opslag
van vervuilde grond op de Maas
vlakte uitgesproken dat de gevaar
van deze depots niet zo groot is dat
bezwaren gegrond zijn".
LEIDEN - De gemeente Leiden
ziet geen mogelijkheden om uit de
pot monumentenzorg financiering
voor de verbouw en nieuwbouw
van Stedelijk museum de Laken
hal te krijgen. Wethouder Kuijers
(cultuur) antwoordde gisteravond
tijdens de vergadering van de
raadscommissie voor cultuur op
vragen van onder anderen de
raadsleden Boot (PvdA) en Hoeke-
ma (D66) dat dit niet kan, omdat er
in deze fase geen sprake is van mo
numentenzorg.
i "Eventueel valt
over het tussengedeelte te discus
siëren, maar dat komt pas in een
veel verder stadium aan de orde",
aldus Kuijers.
Geen subsidie
uit de pot
monumentenzorg
voor Lakenhal
Met de verbouwing van de La
kenhal is een bedrag van 1.2 mil
joen gulden gemoeid. Architect
Van Kasteel, die het project voor
zijn rekening neemt, legde gister
avond uit dat onder meer de spil-
trap in het museum zal verdwij
nen. Deze mededeling werd be
treurd door het raadslid Kramp
(CDA) die het argument Van Kas
teel, dat de trap eigenlijk niet
thuishoort in dit monumentale
pand, niet erg steekhoudend vond.
"Is het nu zo erg als je in een mu
seum een vervalsing in de vorm
van deze trap hebt?" was haar reac
tie. Maar aangezien zij hierin alleen
stond, werd het plan door de raads
commissie aangenomen. Zij het
dat werd betreurd dat er nog geen
geld is voor een liftvoorziening.
Kuijers zegde toe dat vóór de
raadsvergadering van 8 december
bekeken wordt of er dan tenminste
een trapliftje kan worden ge
bouwd.
