De Negev-woestijn is
nog altijd niet groen
Reportage
'Bij onderzoek wordt
nog te gemakkelijk
naar dieren gegrepen'
'Samengaan
niet zonder
deugdelijk
fundament'
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1986
PAGINA 15
SEDE BOKER - Deze novemberdagen zou David Ben Goe
rion, de stichter van de staat Israël, hoopvol naar boven
hebben gestaard. Met in het agnostisch hart de bede dat het
dit keer een overvloedig regenseizoen mag worden. Om zijn
droom in vervulling te laten gaan: een 'groene' Negev-woes-
tijn.
Groen en tegelijkertijd woest is de plaats waar de hon
derd jaar geleden in Polen geboren en in 1973 overleden
eerste premier van Israël is begraven. In een park op de
rand van een van de fraaiste spleten in de bodem van de
Negev. Een mens ontkomt er niet aan het besef van nietig
heid.
Vlakbij kibboets Sede Boker waar hij na zijn actieve poli
tieke loopbaan in een prefab-woning ambitieuze plannen
smeedde voor de verdere ontwikkeling van de Negev. Als
lid van deze socialistische commune verzorgde hij er het
vee of bewerkte het land.
Israël herdenkt de komende maanden bij verschillende
gelegenheden de honderdste geboortedag van deze markan
te staatsman, militair en boer. Een van de thema's is 'de
droom' van Ben Goerion. Hij wilde in de Negev, naast agra
rische woongemeenschappen, steden met industrieën ont
wikkelen.
De infrastructuur moest echter zo worden dat de mondai
ne stadsbewoners van het agglomeraat Tel Aviv en andere
bevolkingsconcentraties naar de woestijn gezogen zouden
worden. Daarnaast zou een zich ontwikkelende Negev een
vestingingsplaats kunnen worden voor de miljoenen joden
in de diaspora. Als die ooit op 'aliya' zouden gaan.
Ben Goerion wilde van de Negev tevens een wetenschap
pelijke proeftuin maken. Geleerden zouden zich er moeten
vestigen om de grillen van de woestijn onder controle te
krijgen. Ten nutte van Israël, maar ook van de Derde We
reld.
Technieken zouden ontwikkeld moeten worden om „het
grootste probleem van het mensdom" op te lossen: een
woestijn in al zijn facetten tot bloei brengen. Gevleugeld
waren zijn woorden: „Als de staat geen einde maakt aan de
woestijn, dan maakt de woestijn een einde aan de staat".
Wat is er allemaal van terecht gekomen?
werd gelegd, is bij uitstek een
ontwikkelingsstadje dat alle
symptomen van die misrekening
in zich heeft. Een vergeetput die
opduikt tussen de kale heuvels.
Dit woonoord bestaat hoofdza
kelijk uit blokkendozen van vier
etages, waarvan er een groot aan
tal onbewoond zijn. Die lege hui
zen doen sterk denken aan ver
waarloosde kraakpanden, een fe
nomeen dat Israël overigens niet
kent.
Op provisorische wijze zijn de
ramen van sommige huizen met
planken dichtgespijkerd. Een af
gedankt bankstel, kwaliteit si-
naasappelkist, vormt een barri
cade. Kapotte ruiten en verweer
de hekjes voor de nauwe raamo
peningen versterken het maca
bere beeld. Tussen dit alles wo
nen 6400 mensen.
Hoewel het niet heet is, zijn de
straten uitgestorven. Alleen voor
een half geopend venster is zo af
en toe een hoofddoekje zichtbaar
waaronder een gerimpeld vrou
wegelaat triest naar buiten
staart. Daaronder hangt een
smoezelige was te drogen.
Dat het stadje verliest aan de
corum, uit zich alleen al aan de
slappe waslijnen die aan de voor
kant van de flatgebouwen zijn
aangebracht. En aan het vervelo
ze hout dat eerder de afbraak dan
de ontwikkeling van Yeroham
symboliseert.
door
Taco Slagter
De discussie tijdens herdenkin
gen en op andere manifestaties
spitst zich toe op de vraag of de
kleine eigenzinnige man zijn ze
gen zou hebben gegeven aan al
die onder linkse en rechtse kabi
netten tot stand gekomen kost
bare nederzettingen op de bezet
te westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook.
Die tot slaapsteden verworden,
zwaar gesubsidieerde kolonis
tendorpen met groteske villa's,
weelderige tuinen op winderige
heuvels in een mild klimaat,
trokken tienduizenden Israëli's,
terwijl in de verder van de be
woonde wereld afgelegen ont
wikkelingssteden van de Negev,
zoals Dimona, Mitzpe Ramon,
Yeroham ért zelfs de badplaats
Eilat, zich een exodus voltrok.
Tienduizenden pioniers hiel
den de hitte en het stof van de
Negev (nog) zonder bloeiende
magnolia's in de voortuin, met
minder riante behuizing en het
ontbreken van de meest elemen
taire voorzieningen,voor gezien.
Een goede vriend van Ben
Goerion, de botanicus prof Mi
chael Evenari, zei onlangs in een
interview dat Israëls eerste pre
mier „de honderden miljoenen
dollars verslindende nederzet
tingspolitiek in de bezette gebie
den, die ten koste ging van inves
teringen in de Negev, ten sterk
ste zou hebben afgekeurd".
Misrekening
Maar volgens de emeritus
hoogleraar misrekende de grote
meester zich bij de plannen voor
de Negev-woestijn. Hij maakte
van de ontwikkelingssteden
dumpplaatsen van emigranten
uit 'onderontwikkelde' landen,
zoals Marokko en de Sowj et-
Unie. Mensen zonder enige voor
opleiding en niet geschoold in de
zionistische idealen van Ben
Goerion.
In Netivot, Ofakim en Dimona
zijn de meest vitale bewoners
(tussen de dertig en veertig jaar)
weggetrokken, naaar Tel Aviv,
waar geschoold werk op hun
wachtte en waar hun kinderen
een goede opleiding konden krij
gen. Mede hierdoor bleef dit fa
cet van de droom van Ben Goe
rion een fatamorgana.
Yeroham waarvan in 1951 der
tig kilometer ten zuiden van
Beersheva het eerste fundament
Cynisch
De freelance-schrijver Haim
Chertok verruilde in 1977 het
welvarende Amerika voor de ne
gorij van Yeroham. De bittere
kritiek uit het regeringsbeleid
uitte hij in verschillende artike
len in de Jeruzalem Post en het
maandblad Israel Scene. Hij her
innerde daarin aan de vervulling
van Ben Goerions droom de Ne
gev vol te bouwen met nederzet
tingen.
„Dat is toch het zionisme?",
vroeg hij zich cynisch af. „Maar
jullie hebben de Negev iets laten
worden dat sterk op Zuid-Italië
lijkt: een kolonie voof de rest van
het land". Volgens Chertok is
door die politiek voorkomen dat
in de jaren van de emigratiegol-
ven de 'sjieke' steden als Tel
Aviv en Jeruzalem met krotten
wijken zouden worden ontsierd.
Fel keerde hij zich tegen het re
geringsbeleid fabrieken in de
Negev te bouwen die louter on
geschoolde arbeiders werk bie
den. „Daar zijn Yeroham, Neti
vot en Mitzpe Ramon niet mee
geholpen. Dat versterkt de
leegloop alleen maar".
De begrafenis van Ben Goerion in de kibboets van Sede Boker.
Herdenking van Ben Goerion en zijn dromen
Gunsten als belastingverlaging
voor de nog overgebleven maar
wel met apathie geinfecteerde
'pioniers' van de Negev, noemde
Chertok in zijn beschouwingen
halve maatregelen die nog niet
één Israëli hebben doen beslui
ten zich in Yehoram of elders in
de Negev te vestigen.
Chertok verzette zich vooral te
gen de opvatting de geflopte ne
derzettingen maar af te breken.
„Het zijn nota bene de longen
van Israël", schreef hij. Hoop
putte hij uit het intiatief van een
landgenoot die twee jaar geleden
een fabriekje voor computerpro
gramma's en andere accessoires
in Yeroham begon. De bekende
druppel op de bijna letterlijk
gloeiende plaat.
Vertwijfeld riep Chertok de.
400.000 jonge Amerikaanse jo
den op of er onder hén niet een
paar zijn die, evenals de compu
terdeskundige, de visie van Ben
Goerion willen delen door van de
Negev éen in sociaal, econo
misch en agrarisch opzicht brui
sende provincie van Israël te ma
ken. „Tien van dit soort pioniers
is wat mijn stad nodig heeft", be
sloot hij desperaat.
Midrasha
Zou het hart van Ben Goerion
zijn ineengekrompen bij een be
zoek aan Yeroham, sneller zou
het zijn gaan kloppen in de labo
ratoria van de aan de kibboets
Sede Boker palende 'midrasha'.
Een campus annex veldschool
van de Ben Goerion Universiteit
in Beersheva, waar de laatste
twaalf jaar vijfenzeventig weten
schappers, van wie zestien hoog
leraren en vijftig met een doc
torsgraad, zijn gaan wonen en
werken.
De meteoroloog prof Louis
Berkofsky heeft ruim anderhalf
uur nodig om de droom van Ben
Goerion als werkelijkheid uiteen
te zetten. Zelfheeft op het gebied
van de weerkunde en het woes-
tijnklimaat uitvoerig onderzoek
gedaan. Met weinig financiële
middelen en met een geschon
ken rader van de Amerikaanse
luchtmacht is Berkofsky nu zo
ver dat aan de hand van een door
hem ontworpen wiskundig mo
del van naderende wolken in de
winter boven de Negev de juiste
Tegenwaarde kan worden be
paald.
Genoeg
Zit er 'genoeg' in dan kan door
middel van inspuiting van een
bepaalde stof door vliegtuigen
op verschillende hoogten tien tot
twintig procent meer regen wor
den verkregen. Voor een gebied
waar het soms gemiddeld niet
meer dan veertig millimeter per
jaar regent van cruciaal belang.
Hét instituut experimenteert
nog op tal van andere terreinen.
Het gebruik van brak water voor
bevloeiing van akkers, opvang
van regenwater in bekkens en
nieuwe irrigatiesystemen wor
den beproefd. Zo bestaat er een
fysiologische afdeling voor plan
ten waar wetenschappers de ver
draagzaamheid van planten voor
brak en zout water uittesten. Er
is op het terrein van de metho
dieken al zoveel geleerd, dat fruit
en groente van uitstekende kwa
liteit is geoogst.
Proeftuin
Biologen zijn op de 'midrasha'
ook actief. Zij onderzoeken in
een proeftuin met slootjes of ei
witrijke algen onder de hitte van
een woestijn in brak water snel
kunnen groeien. Volgens Ber
kofsky is dit experiment met na
me van belang voor met voedsel
gebrek kampende landen. In ge
droogde vorm zijn algen als ba
sisvoedsel goed eetbaar.
Maar ook is er een botanische
tuin aangelegd met 1351 ver
schillende cactussen en andere
planten die in hete woestijnen
van de wereld voorkomen. De
studie is gewijd aan het gedrag
van deze planten en of de vrucht
en de geneeskrachtige inhoud
van de taaie bladeren bij bepaal
de soorten geschikt is voor com
merciële exploitatie. Ecologen
bestuderen weer het mechanis
me tot overleven van deze plan
ten.
Ook de mens komt aan bod.
Hoe kan die sociaal overleven in
het barre klimaat. Hitte-stress en
de sociaal-medische aspecten
daarvan zijn onderwerp van on
derzoek. Maar sociologen doen
ook studie naar de oorzaken van
het echec in Yeroham, Mitzpe
Ramon en Dimona. En vooral
wat je ertegen kunt doen.
Zelfs architecten behoren tot
de wetenschappelijke 'elite' van
deze campus. Zij ontwerpen
voor het wóestijnklimaat ge
schikte huizen. Zij zoeken naar
technieken waarmee de tempe
ratuur in een woning zo goed
koop mogelijk kan worden gere
geld en testen bouwmaterialen
uit. En vanzelfsprekend steken
de wetenschappers veel tijd in
watje allemaal met zonneënergie
kunt doen.
Hobbyisme
Maar wat moet Israël er alle
maal mee als de 'droom' van Ben
Goerion beperkt blijft tot hob
byisme van wetenschappers?
Als achtereenvolgende regerin
gen de praktische toepassing op
en met toekomstige bewoners
van de Negev-politiek niet moge
lijk hebben gemaakt?
Omwille van een ideologie die
ver af staat van wat Ben Goerion
met het zionisme beoogde. Ooit
was hij voorstander van uitbrei
ding van de staat Israël met de
westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook. Maar vlak na de vic
torie van de Zesdaagse oorlog in
1967 was Ben Goerion al snel tot
de conclusie gekomen dat die in
ruil voor vrede moesten worden
teruggegeven.
Hij voorzag de demografische
problemen en de opkomst van
het Palestijns nationalisme. Bei
de beschouwde hij als een groot
obstakel voor het welzijn van
zijn volk. Bovendien was het
hem al duidelijk dat de gebieden
niet nodig waren voor de opvang
van nog eens enkele miljoenen
joden uit de verstrooiing. De vol
tooiing van de 'aliya' bleef tot
zijn grote teleurstelling uit. De
Negev bood naar zijn oordeel
voldoende plaats voor de gestage
bevolkingsgroei. Zo is de socia
list en zionist bij uitstek de ge
schiedenis in gegaan. Als een
pragmaticus die trouw bleef aan
zijn ideologie.
Dagelijks sterven in Nederland
drieduizend dieren als gevolg van
proeven. Verreweg het grootste
deel van de ruim 1,1 miljoen dieren
die jaarlijks gebruikt worden tij
dens een of ander onderzoek, over
leeft het niet. En eenderde van alle
proefdieren lijdt lange of korte tijd
ernstige piin.
door
Rian van Kuppenveld
Henk Smid is woordvoerder van
het Samenwerkingsverband van
de Nederlandse Vereniging tot Be
scherming van Dieren en de Ne
derlandse Bond tot Bestrijding van
de Vivisectie. "Nog steeds wordt er
bij onderzoek veel te makkelijk
naar dieren gegrepen. Er moeten
duidelijke richtlijnen komen wan
neer dierproeven wèl toelaatbaar
zijn en wanneer niet. Zoals medi
sche experimenten op mensen
vooraf aan een zware toetsing on
derworpen worden, moet dit ook
bij dierproeven gaan gebeuren".
De ethische vraag wanneer die
ren voor een proef gebruikt mogen
worden, komt in allerlei wettelijke
regelingen nog nauwelijks aan de
orde. Wat vastgelegd is, zijn een
aantal voorwaarden waaraan dier
proeven moeten voldoen, maar de
wet biedt nog geen mogelijkheid
deze proeven op ethische gronden
af te wijzen.
Over deze "ethiek en wetgeving
met betrekking tot dierproeven"
handelt een symposium dat het Sa
menwerkingsverband deze week
organiseert. Gisteren ging de bij
eenkomst, waar ook deskundigen
uit de Verenigde Staten en Enge
land aanwezig zijn, in Utrecht van
start. Vandaag, morgen en vrijdag
zullen de discussies op de universi
teiten van Amsterdam, Leiden,
Groningen en Nijmegen worden
voortgezet.
Dratisch
Smid: "In feite moet de vraag
beantwoord worden wanneer dier
proeven wél toegestaan zijn. De
dierenbeschermers willen natuur
lijk onmiddellijk afschaffing van
de dierproeven, maar helaas is dat
niet op korte termijn haalbaar. Het
is echter wel mogelijk het aantal
drastisch te verminderen. Je zou
als principe moeten stellen dat
dierproeven alleen dan zijn toege
staan wanneer er geen alternatie
ven voorhanden zijn en het onder
zoek zeer belangrijk is voor de
volksgezondheid. Dierproeven
voor alle andere doeleinden zou
den ontoelaatbaar moeten zijn".
Smid ontkent niet dat het "be
lang voor de volksgezondheid"
nog wel enige discussie kan ople
veren. "Op dit moment worden
ruim 300.000 dieren per jaar op
geofferd aan geneesmiddelenon
derzoek. Wij zijn van mening dat
dit aantal met een faktor 10 ver
minderd kan worden, als je als re
gel stelt dat dieren niet gebruikt
mogen worden voor het testen van
de zoveelste pijnstiller, een medi
cijn tegen hoge bloeddruk, psycho
farmaca etc. Dierproeven zijn al
leen dan toelaatbaar als het gaat
om nieuwe medicijnen".
Volgens Henk Smid moet er bij
alle volksgezondheidsonderzoe
ken eerst gekeken worden naar
mogelijke alternatieven. Zo zijn
cel- en weefselkweken een moge
lijkheid, evenals computersimula
tie. Met een viertal instituten (zoals
CIVO/TNO in Zeist en het RIVM in
Bilthoven) heeft het Samenwer
kingsverband al een onderzoek lo
pen naar alternatieve methoden.
Smid: "Bij ieder onderzoek zou
moeten gelden dat een beslissing
over leven, dood en pijn van dieren
alleen wordt genomen als al het an
dere uitgeput is. Bij experimenten
met mensen geldt als normaal dat
mensen die geen toestemming
kunnen verlenen, extra bescher-
ming genieten. Daarom zijn proe
ven met dementen en zwakzinni
gen ook niet toegestaan. Zijn die
ren dan door de positie die ze heb
ben niet extra beschermingswaar-
dig?".
Onderzoekers
Overigens zitten de dierenbe
schermers in Nederland in de vrij
unieke positie dat een aantal on
derzoekers (volgens Smid ruwweg
dertig procent) bereid is met hen te
praten. In andere Europese landen
zit de discussie helemaal vast.
Maar met name onder jonge weten
schapsbeoefenaars rijzen steeds
meer vragen over de ethische toe
laatbaarheid van dierproeven en
wordt druk gezocht naar andere
methoden. Vaak worden deze jon
geren echter nog tegengewerkt
door hun bazen. Smid: "De hou
ding tegenover dierproeven hangt
vaak heel stérk samen met perso-
Smid pleit ervoor dat bij het
beoordelen van een onderzoek ook
de waarde die men hechtte aan een
dierenleven wordt betrokken. Nu
wordt er krachtens de Wet op de
Dierproeven wel controle op huis
vesting, voeding etc. uitgeoefend,
maar die is volstrekt onvoldoende.
Henk Smid, dierproeven alleen voor volksgezondheid.
Appèl 10 'Bonders'
De Leidse predikant dr. S.
Meyers is bij de tien 'gerefor-
meerde-bonders' in de Hervorm
de Kerk die zich vandaag met
een Open Brief (Appèl) tot de
hervormde en gereformeerde sy-
nodebesturen en de leden van de
gecombineerde synode richten
over 'Samen op weg'. Deze
maand komt de gecombineerde
synode van de Hervormde Kerk
en de Gereformeerde Kerken
drie dagen in Ede bijeen om de
weg naar hereniging van de twee
kerken verder uit te zetten. Naar
alle waarschijnlijkheid zullen de
ze besprekingen resulteren in de
uitspraak dat de beide kerken
zich 'in staat van hereniging' be
vinden. Dat is een periode - hoe
lang weet niemand - die aan de
eigenlijke hereniging in de toe
komst voorafgaat,
In de aanhef van hun Appèl be
lijden de 10 "met dankbaarheid
en in ootmoed Gods bewarende
trouw over Zijn kerk in ons
land". Met name jegens de Her
vormde Kerk, waarvan zij gelo
ven "dat zij een planting Gods is,
nauw verweven met de ont
staansgeschiedenis van ons land
en volk en met de verdere voort
gang van onze nationale geschie
denis". "De ontrouw aan Schrift
en belijdenis, door de eeuwen
heen, deed Gods verbondstrouw
niet te niet". "De vaderlandse
kerk kwam de gevolgen van 1834
en van 1886 (twee afscheidingen
van rechtzinnigen - red.) te bo-
Omdat zij zich geroepen weten
de 'kerk der vaderen' te dienen,
voelen de 10 ondertekenaars zich
ook verantwoordelijk "voor het
geheel van onze kerk in het pro
ces dat zich nu voltrekt". (Zij
doelen daarmee op de voorgeno
men hereniging van hervormden
en gereformeerden - red.).
Hun Appel op de synodes be
vat tien punten. Daarin vragen
zij het gezag van Schrift en belij
denis ondubbelzinnig te erken
nen, de geschiedenis van de
'kerk der Hervorming' te respec
teren en te bidden om haar her
stel 'in de weg van bekering en
verootmoediging', en schuld te
belijden over de breuk met de
kerk der Reformatie in het verle
den. "Laten wij allen terugkeren
tot de kérk der Hervorming, die
onder ons in de Nederlandse
Hervormde Kerk haar bedding
kreeg".
Volgens de 10 wordt in het hele
proces van 'Samen op weg' de
aandrift van de Heilige Geest, bij
gebrek aan geestverwantschap,
nauwelijks ervaren. Daarom vra
gen zij: laat het geen menselijk
maakwerk zijn, dat niet wortelt
in een echte hunkering naar bij
belse eenheid. Zij missen in dit
proqes "de door Woord en Geest
gewekte bezieling vanuit de ge
meenten". "Laat het niet óver de
gemeenten komen, zonder dat er
sprake is van echt geestelijke
herkenning".
Meer dan de helft
De 10 zijn ervan overtuigd, dat
meer dan de helft van de kerk
gaande hervormden nee zegt te
gen het procés zoals het zich nu
voltrekt. "Verdere organisatori
sche stappen zullen daarom tot
grote schade zijn van de gemeen
ten, Het zal het gevaar van nieu
we kerkscheuring bevorderen.
Het zal ook gemeenten waar nu
nog sprake is van werfkracht
yerzwakken". "Geef tijd om de
vele bezwaren en verlangens uit
de gemeenten te toetsen".
Als negatief voorbeeld noemt
het Appèl het samengaan van
hervormde en gereformeerde
classes (regio's). Er zijn moeilijk
heden te verwachten als daarin
gemeenten liggen die niet 'sa
men op weg' kunnen gaan, na
melijk wanneer die gemeenten
toch aan nieuwe regels van de
classis gebonden zouden zijn. Al
leen daar mag van 'federatief sa
mengaan' sprake zijn waar ge
meenten dit zélf willen, zonder
enige dwang op wie dat niét wil.
Die gemeenten moeten onder de
hervormde kerkorde kunnen
blijven. De in wording zijnde tus-
senorde geldt dan voor federatie
ve (wijk)gemeenten.
De 10 vragen de synodebestu-
ren en de gecombineerde synode
de 'meelevende minderheid' die
nog hecht aan het klassiek refor
matorisch belijden, niet onder
het 'juk van de in schijn tolerante
meerderheid' te laten doorgaan.
"Die minderheid was altijd wars
van afscheiding, maar is vandaag
even wars van een samengaan
van kerken zonder deugdelijk
fundament, "waardoor in feite de
nieuw te vormen kerk zich af
scheidt van de Hervormde
Kerk".
De briefschrijvers zijn behalve
dr. Meyers: de predikanten C.
den Boer Bilthoven, G. de Fijter
Wagenborgen, P. Kolijn Krim
pen aan de IJssel, L. H. Oosten
Hedel, C. Snoei Scherpenzeel, H.
J. Stoutjesdijk Oud-Beijerland
en P. H. van Trigt Middelharnis,
ir. J. van der Graaf, secretaris
van de Gereformeerde Bond, en
de heer N. A. de Waal, diaken te
Alblasserdam en lid van het bre
de synodebestuur.
'Schokkend'
Na terugkeer van een reis
langs enkele vroegere concentra
tiekampen noemde directeur R.
M. Naftaniël van het Centrum
voor Informatie en Documenta
tie Israël de aanwezigheid van
kerkelijke gebouwen op die
plaatsen 'schokkend'. "Vooral in
Birkenau en Sobibor speelt de
Rooms-Katholieke Kerk een
kwalijke rol", zei Naftaniël.
"Er wordt een róoms-katholiek
stempel op joods leed gedrukt.
De Slachtoffers worden op die
manier ontdaan van hun verle
den. Dat is een posthume ont
kenning van het karakter van de
holocaust, namelijk dat de joden
door de nazi's werden vermoord
omdat ze joden waren".
De reis ging uit van het Neder
lands Auschwitz Comité, het ge
noemde centrum voor informa
tie, de liberaal joodse gemeenten
en het Algemeen Pedagogisch
Studiecentrum. Negentig men
sen - onder wie oud-gevangenen
- namen eraan deel. Daar was
ook ds. S. Schoon bij. Hij is voor
zitter van het Overlegorgaan van
Joden en Christenen in Neder
land (Ojec).
Brochure. De werkgroep 'De
Palestij nen en Israël' van de
Raad van Kerken in Nederland
mag de brochure 'In ontmoeting
met kerken en christenen in hét
Midden-Oosten' op eigen verant
woordelijkheid uitgeven. Dat
heeft het bestuur van de raad gis
teren besloten.
Bezwaren uit de Hervormde en
de Rooms-Katholieke Kerk hiel
den tot nu toe publikatie tegen.
Afgesproken is dat de kritische
opmerkingen vanuit de Rooms-
Katholieke Kerk nog in de tekst
worden verwerkt. Ook zal secre
taris ds. W. R. van der Zee van de
Raad van Kerken in een woord
vooraf de discussie hierover in
de voltallige vergaderingen van
de raad samenvatten.
Aanklacht. Een groep homo
fielen in Catalonië (Spanje) gaat
het Vaticaan bij het Europese
Hof voor de Rechten van de
Mens in Straatsburg aanklagen
wegens het recente document
over zielzorg aan homofielen.
Daarin wordt de concrete bele
ving van homofilie tot onchriste
lijk en zwaar-zondig bestempeld.
Hervormde Kerk: beroepen
te Fort Macleod (Canada) voor de
Reformed Church of America J.
R. Volk Veenendaal; aangeno
men naar Opheusden P. de Vries
Zwartebroek, naar Gouda B. J.
Stobbelaar streekgemeente Zee
vang (Noord-H.), naar Dirksland
A. Kastelein Nieuw-Stadskanaal;
bedankt voor Eemnes-Buiten T.
Ouwerkerk IJzendoorn.
