Hollandia en HBG
bouwden legerstad
Pont verliest 54,5
miljoen in Maleisië
Daling olieprijs verwacht
Journalisten onthullen in boek:
Werkweek in de bouw
blijft voorlopig 38 uur
Japan verlaagt morgen
disconto tot 3 procent
Na accijnsverhoging kans
op daling benzineprijzen
HANDTEKENAARS SCHRIJVEN STRIPGESCHIEDENIS
VBIJDAG 31 OKTOBER 1986
ECONOMIE
PAGINA 9
AMSTERDAM (ANP/GPD)
- Hollandia Kloos, de onder
neming van de familie van
premier Lubbers, heeft tus
sen mei 1977 en juli 1980
meegewerkt aan de bouw
van een legerstad in Saoedi
Arabië met ondergrondse
bunkers" radar- en raketin
stallaties. Ook de Holland-
sche Betongroep (HBG)
was bij de bouw betrokken.
Dat staat in het gisteren versche
nen boek 'De elite zwijgt' van de
journalisten Feike Salverda en Lex
Runderkamp. In het jaarverslag
over 1977 van Hollandia Kloos
wordt melding gemaakt van een
opdracht van 16 miljoen gulden
van Morrison-Knudsen Saudi Ara
bia Consortium, maar volgens dat
verslag ging het om een "fabrieks
complex". Directeur Rob Lubbers
van Hollandia Kloos zei gister
avond in een reactie "niets toe te
voegen te hebben aan wat destijds
in het jaarverslag is geschreven".
In het consortium had Interbe-
ton (een dochter van HBG) een be
lang van 20 procent. De totale aan-
neemsom van het King Khalid Mi
litary City was f 2,4 miljard, aldus
het boek. In de jaarverslagen van
de Hollandsche Betongroep over
de periode 1977 tot en met 1980
wordt geschreven over 'King Kha-
led City' en is uit niets op te ma
ken, dat het hier éaat om een mili
tair project. In een beschrijving
van het project door het consor
tium zelf is sprake van 'King Kha-
led Military Citv' voor "het minis-
Kamer wil
meer weten
over steun
aan Hollandia
DEN HAAG (ANP) - De
sie voor financiën uit de Tweede
Kamer neemt geen genoegen met
het antwoord van minister Ruding
(financiën) op vragen over de ver
strekking van kredieten aan het
staalbedrijf Hollandia-Kloos in
Krimpen aan de IJssel, het familie
bedrijf van de gebroeders Lubbers.
Een week geleden antwoordde
Ruding, dat de "aantijgingen" te
gen het- bedrijf iedere grond mis
sen en concludeerde hij, dat zowel
bij de kredietverstrekking als bij
een uitkering op grond van een ex
portkredietverzekering aan alle
voorwaarden werd voldaan. De
verwachting van Ruding, dat met
het deels openbare en deels ver
trouwelijke antwoord aan de vra
gen vanuit de Kamercommissie
was tegemoet gekomen, blijkt on
juist.
Gistermiddag namelijk besloot
de commissie tot het stellen van tal
van nadere, aanvullende vragen
over deze zaak. De reeds verstrekte
gegevens noemt de commissie "te
mager" en beslist onvoldoende om
tot een afdoend oordeel over deze
zaak te kunnen komen.
De zaak zelf betreft de verlening
van een zogeheten AA-krediet en
de schade-uitkering aan het fami
liebedrijf voor de bouw van han
gars in Koeweit.
Kort Zakelijk
Sara Lee
Het Amerikaanse voedselpro-
duktiebedrijf Sara Lee heeft zijn
vestiging in Zuid-Afrika eerder de
ze week verkocht aan de Vlij men se
Beleggings Maatschappij bv. Re
den voor de verkoop zou zijn dat
de winsten aldaar aanzienlijk wa
ren teruggelopen en de aandeel
houders op verkoop hadden aange
drongen. De directie in Chicago
verklaarde bij monde van woord
voerder Bob Lauer dat het bedrijf
in Zuid-Afrika slechts één fabriek
had, waar geneesmiddelen en cos-
meticaprodukten werden geprodu
ceerd.
Wijnschandaal
Een rechtbank in Wenen heeft
gisteren zeven voormalige mede
werkers van een grote Oostenrijk
se supermarktketen veroordeeld
tot gevangenisstraffen wegens hun
rol in het Oostenrijkse wijnschan
daal. Drie beklaagden werden we
gens het maken van kunstwijn en
economische fraude veroordeeld
tot vier tot acht jaar gevangenis
straf. Drie anderen kregen voor
waardelijke straffen van 18 tot 24
maanden. Een beklaagde werd
vrijgesproken.
Ski's
De Europese Commissie heeft
Japan aangeklaagd bij de GATT
omdat dit land de export van Euro
pese ski's bemoeilijkt. Dit is giste
ren gezegd in kringen van de Euro
pese Commissie. Volgens deze
kringen weigeren de Japanse auto
riteiten bepaalde veiligheidslabels
toe te kennen aan in Europa gefa
briceerde ski's, omdat de sneeuw-
condities in Japan heel anders zou
den zijn dan in Europa.
terie van Defensie
van Saoedi Arabië".
Het project was van groot belang
voor de HBG: "Een goede basis-
omzet voor de komende vier jaar
Luchtvaart ABP-affaire
DEN HAAG (ANP) - De gemiddel
de werkweek in de bouw (250.000
werknemers) blijft voorshands op
38 uur staan. Werkgevers en bon
den zijn het gisteren niet eens ge
worden over verdere arbeidstijd
verkorting (atv) in 1987. Ook over
de vorm van de atv is geen over
eenstemming bereikt, zo hebben
woordvoerders van het werkge
versverbond AVBB en de Bouw
en Houtbond FNV gisteren meege
deeld.
De besprekingen i
waren een uitvloeisel van de cao-
afspraken voor 1985 en 1986. Werk
gevers en bonden zouden uiterlijk compensatie
31 oktober overeenstemming moe
ten bereiken over een mogelijk
kortere werkweek en - na twee jaar
praktijkervaring - de beste manier
waarop de bouwvakkêrs hun roos-
tervrije dagen kunnen opnemen.
De financiering van een atv naar
gisteren een gemiddeld 37-urige werkweek
(2,5 procent) is volgens het AVBB
door het wegvallen van de prijs-
mogelijk.
De Bouw- en houtbond FNV
vond gisteren bij de werkgevers
geen gehoor om de in 1987 be
schikbare loonruimte voor de kor
tere werkweek te gebruiken. De
FNV-bond stelt bij de onderhande
lingen over de nieuwe bouw-cao de
36-urige werkweek centraal.
Werkgevers en bouwbonden
hebben elkaar ook niet gevonden
op het vlak van het opnemen van
roostervrije dagen. Het AVBB gaat
uit van een grote vrijheid voor de
afzonderlijke bedrijven om de
roostervrije naar eigen inzicht in te
delen, terwijl de bonden (uitgaand
van de 38-urige werkweek) eens
per vier weken een vrye dag wil
len. Arbeidstijdverkorting en her
bezetting zouden daarmee voor ie
dereen "overzichtelijk, voorspel
baar en controleerbaar" zijn.
De vice-voorzitter van de FNV-
bouwbónd, R.de Vries, toonde zich
gisteren "zeer teleurgesteld" over
het uitblijven van overeenstem
ming. "Het AVBB doet de begin
selovereenkomst zowel naar de let
ter als naar de geest geweld aan",
aldus De Vries. De voorzitters van
de onderhandelingsdelegaties
doen, ondanks het verstrijken van
de termijn, binnenkort nog een po
ging partijen bij elkaar te brengen.
In hun boek besteden Runder
kamp en Salverda, die voor de
'VPRO het programma 'Gouden
verzekerd", aldus het jaarverslag Bergen' maken en vroeger bij Vrij
over 1977. In Delft werd in verband Nederland werkten, ook aandacht
met het project een kantoor inge
richt en In Saoedi Arabië werd een
fabriek opgericht voor betonele
menten. Daar zijn in ieder geval
de ABP-affaire en de belasting
praktijk van staatssecretaris Ko
ning, die persoonlijk de aanslag
Wibo van de Linde verminder-
elementen gemaakt voor de bouw de. Het eerste exemplaar werd gis-
van meer dan 1700 woningen. teren gepresenteerd aan voorzitter
Een woordvoerder
bouwconcern zegt in een reactie,
dat van meet af aan bekend was
dat het ging om een garnizoenstad
en dat daar nooit een geheim van is
gemaakt. Hij erkent dat HBG dit
verzwegen heeft in de jaarverslag-
geving, maar dit is volgens hem
niet bewust gebeurd. De woord
voerder benadrukt, dat de rol van
dit concern beperkt bleef tot het
maken van geprefabriceerde delen
voor woningen. Hij wijst er voorts
op, dat het gezien de omvang van
het project de Nederlandse over
heid er volledig van op de hoogte
moet zijn geweest.
de Algemene Re-
De 6.000 al verspreide exempla
ren van het boek werden gisteren
overigens onder druk van een kort
geding teruggeroepen uit de win
kels. In een hoofdstuk dat gaat
over de ABP-affaire werd ten on
rechte gesteld, dat iemand veroor
deeld was wegens valsheid in ge
schrifte. De betreffende persoon
was daarvan echter vrijgesproken.
De gewraakte pagina zal worden
vervangen door een bladzijde met
correcte tekst.
ZAANDAM (ANP) - De verliezen
die de koninklijke houthandel Wil
liam Pont heeft geleden op haar
projectontwikkeling in Maleisië
zijn per 30 juni van dit jaar opgelo
pen tot 54,5 miljoen gulden. Dat
bleek gisteren op een buitengewo
ne aandeelhoudersvergadering
van Pont.
Directeur drs. J. Geleynse ont
hulde dat vanaf 1978, toen Pont in
de projectontwikkeling stapte, tot
en met 1982 winst is behaald in Ma
leisië. Deze winst werd echter
meer dan teniet gedaan in de perio
de 1983 tot en met juni 1986, toen
het verlies uitkwam op totaal 58,8
miljoen gulden.
DeHet leeuwedeel van dat ver
lies wordt gevormd door een voor
ziening van 35,8 miljoen, die in fei
te neerkomt op een afwaardering
op het Maleisische project. Verder
is in dit project een verlies begre
pen op verkoop van projecten in
Maleisië van 3,4 miljoen gulden.
een bedrag van 7.6 miljoen gulden
aan niet aan de Maleisische projec
ten doorberekende rente en 7.7
miljoen gulden aan andere niet
doorberekende kosten.
Pont bezit in Maleisië nog 67
winkel- en wooneenheden, 12 hec- de trofee vastfioudt die hij kreeg
tare grond met infrastructuur, 23 gehouden in Venetië, Italië.
hectare gerooid en genivelleerd
land en 5 hectare grasland. In to
taal is sinds 1978 ongeveer 88 mil
joen gulden aan projecten uitgege
ven. In die periode werd 40 procent
van de aangekochte projecten ver
kocht voor in totaal 33 miljoen gul
den, wat op deze 40 procent een
verlies opleverde van 3.4 miljoen
gulden.
Het grote verlies zit in de 67
woon- en winkeleenheden en de in
totaal 40 hectare grond, waar Pont
maar niet vanaf kan komen. Eind
vorig jaar werd Bredero in de arm
genomen om de eigendommen te
helpen verkopen, maar het gaat ui-
PARIJS - De Franse wijnschenker Jean Claude Jambon 46) poseert met ee
zijn verkiezing tot beste wijnschenker
i kroon van wijnflessen terwijl hij
an het jaar. Deze verkiezing werd
terst traag, aldus Geleyn
TOKIO (DPA) - De centrale bank Later op de dag verklaarden top-
van Japan zal morgen het disconto functionarissen van de bank dat
met een half procent verlagen tot het disconto met ingang van mor
gen zal worden verlaagd van 3.5 tot
drie procent. Op de effectenbeurs
van Tokio leidden de berichten
over de discontoverlaging tot een
ware koersexplosie. De Nikkei-in-
toverlaging vandaag door het be- dex van 225 geselecteerde aande
len steeg met een dagrecord van
505.57 punten tot 15.010,95 punten.
De Verenigde Staten drongen er
al maanden bij Japan op aan door
een discontoverlaging zijn binnen
landse vraag aan te zwengelen en
de wereldeconomie te stimuleren.
Bovendien kan een grotere bin
nenlandse vraag leiden tot vermin
dering van het enorme handels
overschot van Japan. Tot dusver
had Japan echter steeds, net als
West-Duitsland de Amerikaanse
druk weerstaan. Japan heeft het
disconto dit jaar overigens al drie
maal met een half procent - ver-
drie procent. Dat is het laagste i
veau sinds de tweede wereldoor
log. Topfunctionarissen van dc
bank bevestigden gisteren dat de
formele beslissing over de dïscon-
Eerder op de dag had de presi
dent van de Bank van Japan, Sa-
toshi Sumita, enerzijds de geruch
ten over een verlaging van het dis
conto tegengesproken, maar an
derzijds ook niet uitgesloten dat
dit binnenkort zal gebeuren. Des
kundigen zagen in Sumita's op
merkingen tijdens een persconfe
rentie al een teken dat een verla
ging van de rente die de Japanse
centrale bank hanteert voor lenin
gen aan commerciële banken, op:
handen is.
Bestuurders
Brink/Molyn
eisen vertrek
van collega
ROTTERDAM (ANP) - De
de
problemen geraakte verf-
drukinktconcern Brink/Molyn
hebben hun collpga ir. J.W.
Maingay verzocht met onmid
dellijke ingang af te treden als
commissaris en tijdelijk be
stuurder. Maingay heeft aan dit
verzoek gevolg gegeven, aldus
een mededeling van president-
commissaris mr D.A. Slager.
De overgebleven commissa
rissen blijven volgens mr. Sla
ger bij hun standpunten om
trent de verkoop van de verffa-
briek aan Akzo en de verzelf
standiging van de drukinktfa-
briek Premier door verkoop
aan de directie. Maingay wilde
wat betreft de verkoop van Pre
mier liever in zee gaan met de
investeringsmaatschappij
IMN.
Een van de redenen voor het
vertrek van Maingay is zijn be
trokkenheid bij pogingen om
de door de commissarissen uit
gerangeerde directeur ir. W.
Brink terug te halen bij de on
derneming. Deze oud-directeur
van Brink/Molyn eist van het
bedrijf een gouden handdruk
van 929.000 gulden. Bovendien
eist hij nog een vergoeding van
door hem gemaakte kosten.
Aangezien de nieuwe leiding
van het bedrijf Brink nog niets
heeft betaald, liet hij onlangs
via zijn advocaat beslag leggen
op de aarddelen van de verffa-
briek in Groot-Ammers
drukinktfabriek Premier
Gravezande.
ROTTERDAM (GPD)- Stukgoed-
werkers uit de Rotterdamse haven
kunnen voorlopig niet in de Am
sterdamse haven gaan werken. Be
richten als zou de inzet van deze
havenwerkers in Amsterdam ge
heel van de baan zijn, zijn echter
onjuist.
De ondernemingsraad-van de ha
venarbeidspool in Rotterdam, de
SHB, heeft zich onverwacht tegen
die tijdelijke tewerkstelling in de
Amsterdamse haven uitgesproken.
De bedoeling was dat vanaf 10 no
vember ruim 100 havenwerkers uit
de Rotterdamse haven, die wonen
in de regio Leiden en Utrecht,
half jaar lang
haven zouden gaan werken. Op die
manier zouden twee vliegen
Chip in
de jam
GRONINGEN (GPD) - De
muizestaart in de yoghurt en de
paperclip in de worst zijn in
ëén klap verouderd nu de Keu
ringsdienst van Waren in Gro
ningen een chip in de jam heeft
aangetroffen. Deze modernste
vorm van voedselvervuiling
wordt, compleet met sterk ver
grote foto, vermeld in het
jaarverslag 1985 van de dienst.
"Bij het nuttigen van een boter
ham werd de aandacht van de
klager getrokken door een
'schitterend' voorwerpje van
circa 19 bij 2 milimeter", aldus
het verslag.
"Het was geen stukje van een
scheermesje, zoals de klager
eerst dacht, maar een chip". Nu
was de klager toevallig hoogle
raar en hij maakte dan ook een
foto van zijn vondst onder een
microscoop. Wellicht was de
klager voor de rest van zijn le
ven geprogrammeerd geweest
als hij het chipje had opgegege-
ten, maar zo ver is het dus niet
gekomen.
Maar behalve deze jamfabri
kant lieten ook de banketbak
kers zich in het verslagjaar niet
onbetuigd. In monsters gebak
vonden klagers onder meer een
dode vlieg, een kever, een siga
rettenpeuk, een ijzerdraadje,
haren van een kwast en een pis
sebed. In blikken soep werd
een prop papier en een stuk
plastic aangetroffen.
Opvolger Jamaxri wil spoedberaad OPEC
RIAAD (AP) - Waarnemend olie
minister Hishan Nazer van Saoedi-
Arabië heeft gisteren opgeroepen
tot een spoedberaad van de OPEC-
commissie voor olieprijzen. De op
roep was Nazers eerste publieke
uitspraak na zijn benoeming tot
waarnemend opvolger van Ahmed
Zaki Jamani.
In een verklaring zei Nazer dat
hij een telegram had gestuurd aan
de secretaris-generaal van de
OPEC met het voorstel de prijs
commissie onmiddellijk bijeen te
roepen. Die commissie staat onder
voorzitterschap van de Koeweitse
minister Sheik Ali Khalifa al-Sa-
bah. Leden zijn de ministers van
Libië en Ecuador. Saoedi-Arabië is
zelf niet lid van de commissie.
Het ontslag van Sheik Ahmed
Zaki Jamani als olieminister van
Saoedi-Arabië heeft de prijzen van
ruwe olie en geraffineerde oliepro-
dukten in de VS gisteren omhoog
gejaagd. Volgens waarnemers is de
prijsstijging te wijten aan een com
binatie van technische factoren en
'onzekerheid over de weerslag die
Jamani's vertrek zal hebben op het
toekomstige beleid van de OPEC.
OOk het bijeenroepen van de
OPEC-commissie leidde tot hogere
prijzen. Deze bijeenkomst lijkt na
melijk te wijzen op nieuwe impul
sen om de prijzen in de hand te
krijgen.
Samenwerking
Sommige
ten dat de kans op stabiele afspra
ken er zonder de matigende in
vloed van de alom gerespecteerde
Jamani alleen maar geringer op is
geworden. Anderen meenden dat ontevredenheid uitdrukte
het besluit van koning Fahd de functioneren van Jamani.
weg heeft vrijgemaakt voor grotere
samenwerking binnen het 13 lan
den tellende kartel.
In New York steeg de prijs van
West Texas Intermediate, de
graadmeter van de Amerikaanse
oliemarkt, met 1,31 dollar tot 15,04
dollar per vat. Ook de prijzen van
geraffineerde produkten vertoon
den aanzienlijke stijgingen.
Hoewel de Saoedische minister
binnenlandse zaken prins Naif andere handelaar was het daar niet
meen van mening dat de benoe
ming van minister van planning
Hisham Nazer, een vertrouweling
de koning, op zyn minst enige
r het
Nerveus
Veel handelaren in de VS oor
deelden negatief over het vertrek
van Yamani, omdat daarmee vol
gens hen een stabiliserende factor
verloren was gegaan. "Mensen zien
dat niet graag verdwijnen, ze zijn
hen. Een
ibn Abdul Aziz gisteren in Parijs
verklaarde dat het ontslag van Ja
mani geen wijziging betekende
van het oliebeleid van zijn land,
waren westerse deskundigen alge
eens. Volgens hem had ko
ning Fahd zich ontdaan van een
minister die de koning voor de voe
ten liep bij diens vaste voornemen
de olieprijzen te stabiliseren.
Rotterdamse
stukgoedwerkers
mogelijk later
naar Amsterdam
klap worden gevangen:het over
compleet aan havenarbeiders in
Rotterdam zou tijdelijk kunnen
worden verminderd en het ver
wachte tekort van havenmensen in
Amsterdam door de in aankomst
ziJnde piek in de aanvoer van cacao
de Amsterdamse ZQU ercjoor kunnen worden opge
vangen.
De havenwerkers die ten noor
den of oosten van Rotterdam wo
nen, is de afgelopen week hun me
ning gevraagd. Honderd van de
115, die in tijd gemeten net zo lang
onderweg zijn naar Rotterdam als
naar Amsterdam, stemden vrijwil
lig in met de tijdelijke werkplek
verhuizing. De 15 die niet willen,
blijven gewoon in Rotterdam
werken.
De Vervoersbond FNV is bij
monde van bestuurder Paul Ro-
senm'uller teleurgesteld over het
standpunt van de ondernemings
raad van de SHB. De bond heeft
zich er juist voor ingezet en ook de
werkgevers in de Rotterdamse ha
ven steunden het voorstel.
Hisham Nazer
ROTTERDAM (ANP) - In kringen
van de Rotterdamse oliehandel
wordt er rekening mee gehouden
dat de prijzen van benzine begin
volgende week met twee of drie
cent omlaag zullen gaan, als ten
minste de huidige dalende tendens
op de produktenmarkten doorzet.
Als de prijsverlaging doorgaat
betekent dat een (tijdelijk) inlopen
van de accijnsverhoging, die mor
gen ingaat. Op die dag gaat super
benzine aan de zelftankpomp 1,55
cent per liter kosten en normaal
1,50 gulden per liter. De accijnsver
hoging bedraagt, zoals eerder ge
meld, elf cent per liter inclusief
btw.
Als gevolg van de vrij sterk ge
daalde produktnoteringen
benzine zou volgens sommigen in
de Rotterdamnse oliehandel een
prijsverlaging voor benzine in de
orde van grootte van 2 tot 3 cent
per liter al eind deze week kunnen
ingaan. Secretaris Jan Oskam van
de Nederlandse Verenging van Ko
len- en Oliehandelaren Novok be
vestigde gistermiddag de moge
lijkheid van een nieuwe prijsdaling
(afgelopen woensdag ging de prijs1
voor super en normaal met twee
cent naar beneden) nog vóór het
eind van de week. Zijn organisatie
zal de Novok-leden echter niet ad
viseren de prijzen voor maandag
naar beneden bij te stellen. "Wij"
moeten het publiek duidelijk laten
zien dat de benzineprijzen als ge
volg van overheidsmaatregelen
plotseling zo sterk zijn gestegen.
Het verwerken van nieuwe prijsda
lingen op grond van markttenden-
sen zou het beeld vertroebelen", al
dus Oskam namens zijn organisa-
ADVERTENTIE
De Bijenkorf Den Haag organiseert 'n unieke
stripboekenmarkt. Morgen, zaterdag 1 november,
verschijnen er een heleboel striptekenaars in de
Bijenkorf om hun eigen strips te-signeren.
Van 13.00 tot 16.00 uur schrijven zij geschie
denis'. Want, de Generaal voorzien van de hand- Carry Brugman van de Partners, Paul Geert
tekening van Peter de Smet, of een persoonlijk van Suske en Wiske en Gerrit de Jager van de
door Kamagurka of Herr Seele getekende uit- Familie Doorzon en nog zeker 10 anderen signeren
gave van Cowboy Henk. dat zijn echte verzamel- hun werk. 'Tekenen', eigenlijk. Dus. houd ze aan
objecten. het werk! Bijenkorf Boekhandel.
BIJ DE BIJENKORF REN JE BETER AF
AMSTERDAM (ANP) - De Amster
damse effectenbeurs heeft vrijdag
de stijging van donderdagmiddag
voortgezet, echter met aanzienlijk
minder stootkracht. Na een hogere
opening werd het koerspeil aange
tast door winstnemingen. De toch
nog yrij goede stemming werd ver
oorzaakt door de verlaging van het
Japanse disconto, de zeer vaste
stemming in Wall Street en de ver
dere stijging van de dollar.
De obligatiemarkt, die donderdag
al flink was aangetrokken op de ver
wachting van de Japanse maatregel,
bleef de verhoogde prijzen goed
vasthouden. De markt verkeerde in
afwachting van een mogelijke rente
daling in meer westerse industrie
landen.
Van de internationale aandelen
was Unilever aan het eind van de
ochtend f 4 duurder geworden op f
486 na even f489 te zijn geweest. Ko
ninklijke Olie lag bijzonder vast met
een winst van f 4,40 op f 202. Akzo
moest echter twee kwartjes laten
liggen op f 146,70. Hoogovens en Phi
lips daalden eveneens enkele dub
beltjes.
Banken en verzekeringen lagen
ongeveer prijshoudend in de markt
en het zelfde kon van de uitgevers
worden gezegd.
