'De dood is een ramp, maar
het leven is soms nog erger'
Leidse universiteit
houdt bedrijvendag
Bijzonder hoogleraar medische ethiek Heieen Dupuis
actiel in vrije tijd
Bouw van 40 woningen
op terrein Perquin
nadert zijn voltooiing
Waalse Kerk weer in gebruik
PAGINA 4
LEIDEN
VRIJDAG 31 OKTOBER 1986 VRIJP
LEIDEN - Waarom hebben wij
een moraal en waartoe dient die
Zijn ideeën over goed en kwaad
bepalend voor de manier waarop
mensen leven? Dit lijkt op het in
trappen van een open deur. maar
volgens de Leidse ethica. Heieen
Dupuis, kunnen morele princi
pes en regels zeer positief
werken èn kunnen ze mensen
schaden, zelfs verpletteren, als
zij niet kritisch en zonder overleg
worden toegepast.
Als voorbeeld noemde zij in dit
verband de dood. Het komt haar
voor, dat wij in onze moraal de
dood wel erg negatief waarderen,
zonder er rekening mee te hou
den dat in bepaalde situaties de
dood niet als de grootste vijand
zou moeten worden beschouwd,
en voor sommigen zelfs zeer wel
kom zou kunnen zijn. "De dood
van één individu hoeft niet altijd
in strijd te zijn met de op het le
ven gerichte moraal".
Dr. H.M. Dupuis zei dit van
middag in haar rede 'Zoeken
naar het goede leven', waarmee
ze het bijzondere hoogleraar
schap in de medische ethiek aan
vaardde aan de Rijksuniversiteit
Leiden. Deze leerstoel is een ini
tiatief van de medische faculteit
en wordt bekostigd door de
stichting Leids Universiteits-
Fonds.
Volgens Dupuis schiet een mo
raal haar doel voorbij als ze niet
leidt tot 'het goede leven'. Deze
veelgebruikte ethische term
staat voor menswaardig leven:
een leven waarin fundamentele
waarden en belangen van men
sen een plaats hebben. Moraal
heeft als doel menselijk gedrag
zo te reguleren dat zoveel moge
lijk belangen tot hun recht ko
men. Over allerlei zaken is een
zekere overeenstemming nodig.
Onze maatschappij wordt im
mers niet voor niets gekarakteri
seerd als een samen-leving. "Het
toetsen van een moraal is een ra
tionele en intellectuele onderne
ming, waar moed voor nodig is.
Men moet daarbij immers op het
eigen verstand afgaan, wat een
moeilijk en eenzaam avontuur
kan zijn", aldus de hoogleraar.
Artsen
Datzelfde geldt natuurlijk voor
de medici. Wie echt wil naden
ken over medisch handelen, zal
geldende regels steeds opnieuw
moeten bekijken. Of het nu om
klassieke regels en principes
gaat. of om eigentijdse. Toch
wordt het denken van de arts
hierover enigszins bemoeilijkt.
Niet alle patiënten zijn in staat
helder over hun leven na te dén
ken. "Sommige patiënten heb
ben in het geheel geen idee van
wat voor hen het goede leven in
houdt".
Dupuis stelt als tweede moei
lijkheid dat individuele patiën
ten voor zichzelf 'het goede le
ven' soms zo kunnen invullen,
dat de fundamentele belangen
van de ander daarmee worden
geschaad. "Wie in onze cultuur
het liefst met kleuters vrijt, zal
merken dat zijn voorkeuren door
anderen worden geblokkeerd".
Als derde complicatie brengt
Dupuis naar voren dat de arts
wordt geconfronteerd met de pa
tiënt en diens specifieke visie en
dat achter hen beiden de samen
leving staat met haar regels en
verordeningen. En die kunnen
botsen met individuele wensen.
Steeds weer valt op. aldus Du
puis, hoe nieuw de vraagstellin
gen zijn, hoe ongebruikelijk de
morele dilemma's en hoe weinig
richting regels lijken te bieden.
"Of het nu om morele principes
gaat, religieuze geboden of juri
dische bepalingen, het lijkt vaak
wel of ze nergens op slaan. Er zit
dus niets anders op dan nieuwe
morele waarden te formuleren,
nieuwe regels op te stellen of de
oude creatief op te stellen. Met
andere woorden: wiens idee van
'het goede leven' gaat voor?
Immoreel
Zo komen we weer terug bij
het door Dupuis, voormalig
voorzitter van de Nederlandse
Vereniging voor Vrijwillige Eu
en A.C. van der Vijver. Sabah dv. A. Ab-
bassi en M. Amine. Berend Joost zv. N.
van Weizen en E.A. den Os, Linda dv. R.
Hageman en E. Colpa, Alexandra Maria
dv. H.J.M. de Groot en O.G. Furlan.
Roukayya dv. A.H. Oueslati en J.H.
Ploeger. Robert Mathijs zv. H.J. Kruijt
en M.E. Noort, Nimrod Eleazar zv. H.
van Dijk en T. Brouwer. Leonardus Ru-
dolf zv. G.L.M. Broch en C.C.J. Schol-
tes, Sanne Maria dv. A.R. Novon en s.M.
Luijben. Alex zv. W.F. Pronk en J.P.
Ros. Tessa Josien Sibbel dv. J.P. Be-
kooij en S. Penninckhof, Robert Johan
Miw-Wocn zv. J.A. Hillers en A.B.N.L
Tjin-A-Kiet, Buket dv. M.E. Uysal en S.
Kyak, Trhas dv. Y. Ghebberevohanes
en W. Brhane, Amanda dv. J.C.R. Lepe
laar en MJA. Heruer. Manon Ludwina
dv. M.W. van den Nouland en
G.C.P.L.M. Berkhout, Petronella Maria
dv N.J.H. Pont en P.F.M. de Haas.
Patricia Ruth Wilhelmina dv. M.M.C
van Vliet. Dirkje Nanette dv. H W. Ou
dewater en C. den Haan. Björn zv. A.
Keijzer en J.B.C. Boot. Joshue Nicolaas
zv. J.W. van Haarlem en J.C. Kooy. Ma
ria Anna Elizabeth dv. J.C.A. van Dam
en E.M.T. van der Poel. Jarno zv. F.J.
Hendriks en M. Piesens, Richard zv. IJ.
Wassink en I. Bodrij. Fay Ariane dv.
A.A. van den Bos en K. Williams.
Vrouwen
Ik kan mij voorstellen dat naar
aanleiding van het artikel van Wim
Brands, 'De rol van Leidse vrou
wen door de eeuwen heen', het
idee heeft postgevat, dat Leiden
een armzalige vrouwengeschiede
nis kent. Niets is minder waar!
Gebrekkig geïnformeerd wekt
de schrijver echter deze indruk en
beticht en passant de samensteller
van de stadswandeling van verar
ming van wat toch al dun gezaaid
zou zijn. Leiden kent net als andere
oude steden een rijk geschakeerd
verleden, waarin vanzelfsprekend
ook vrouwen een belangrijke rol
speelden. Voorwaarde om dit te
kunnen erkennen is dat men be
reid is de ogen ervoor te openen.
De kritiek van de heer Brands is
gebaseerd op nonchalance en on
benulligheid. Dergelijke kritiek is
onaanvaardbaar. De heer Brands
weet kennelijk te weinig af van
vrouwengeschiedenis om zelfstan
dig een oordeel te kunnen vormen
over 'Vrouwendomein' en zoekt
derhalve soelaas bij een haastig ten
tonele gevoerde 'deskundige'. De
keus was echter ondeskundig,
want de specialist inzake
LEIDEN - Rond de collegezaal In
terne Geneeskunde in de nieuw
bouw van het Academisch Zieken
huis houdt de Leidse universiteit
op donderdag 20 november haar
tweede bedrijvendag. Er zal een
presentatie worden gegeven van
activiteiten op het gebied van de
bio-medische technologie.
Op het gebied van de geneeskun
de en gezondheidswetenschappen
wordt in Leiden reeds intensief sa
mengewerkt met het bedrijfsleven
in binnen- en buitenland, laten de
organisatoren van de dag weten.
"De Leidse faculteit der genees
kunde is voor het bedrijfsleven een
aantrekkelijke partner vanwege
EHBO
De herhalingslesseii van de EH
BO Peerke Donders worden in de
maanden november en december
niet gegeven in de voormalige
basisschool aan de Lorentzkade
61 maar in het Leonardushuis
aan de Haagweg 14.
haar ervaring en snelgroeiende
mogelijkheden op het gebied van
de bio-medische technologie".
De bedrijvendag heeft in het bij-|
zonder tot doel bedrijven en indus
trieën die op het voornoemde ter
rein bezig zijn een goed beeld te ge
ven van het onderzoek dat in Lei
den wordt verricht en de indivi
duele contacten tussen onderzoe
kers en bedrijven te bevorderen.
Ook de Technische Universiteit
Delft, waarmee onder andere een!
intensieve samenwerking op het
gebied van de biotechnologie be
staat, TNO en de studie Gezond
heidswetenschappen zullen zich
op deze dag presenteren.
Sessie
De Leidse Folkclub houdt op
vrijdag 31 oktober een sessie. Ie
dereen die folkmuziek maakt
wordt uitgenodigd zijn instru
ment mee te nemen en samen met
anderen muziek te maken. Ook
publiek is van harte welkom. De
avond begint om 21.00 uur.
Plaats van handeling: Le Bam-
bou, hoek Herenstraat/Witte Sin
gel.
Uitkering
De Leidse afdeling van het
FNV houdt 4 november en 2 de
cember een spreekuur annex in-
fo-uur voor uitkeringsrechtigden
'van 11.00 tot 12.15 uur. Een en
ander heeft plaats in café-restau
rant Eigenzorg aan de Stations- Receptie
Bazaar
Het bejaardentehuis Groenho
ven houdt zaterdag 1 november
een bazar. Deze heeft plaats in
het tehuis aan de Witte Rozen
straat 21 en duurt van 14.30 tot
16.30 uur.
weg.
Sportdemonstratie
De Nederlands Culturele Aiki
do Club houdt zaterdag een de
monstratie van vechtsporten in
het gebouw Pieterskerkgracht 7.
De volgende sporten worden ge
demonstreerd: taekwondo, kyu-
do, iaijutsu en aikido. De demon
stratie begint om 14.00 uur en
duurt tot 17.00 uur.
Op 1 november bestaat het
Emoenakoor, het kerkkoor van de
Vredeskerk te Leiden, 10 jaar. Op
deze dag zal daarom een receptie
worden gehouden. Iedereen die
iets met het koor te maken heeft
gehad wordt uitgenodigd om 's
middags naar het wijkgebouw
Staalwijk aan de Herenstraat 45
te Leiden te komen. Aldaar vindt
van 16.30 tot 18.00 uur de recep
tie plaats.
geschiedenis waar de heer Brands
zich op beroept is een - ik citeer -
'ambtenaar die vindt dat het huis
van Goeie Mie niet mag worden af
gebroken'. Maakt dat iemand des
kundig?
Merkwaardig! Temeer als men
bedenkt dat juist de Leidse werk
groep vrouwengeschiedenis tien
jaar bestaat en men gevoeglijk mag
aannemen dat daar in eerste in
stantie naar deskundigheid zou
moeten worden gezocht. Dat was
blijkbaar teveel moeite voor de
journalist. Niettemin komt hij van
uit deze gemakzucht tot de onheb
belijke conclusie, dat de Leidse
vrouwengeschiedenis wordt ver
armd door 'Vrouwendomein' en de
stadswandeling in het bijzonder.
Een klein beetje kennis zou van
de heer Brands wel verwacht mo
gen worden. Hij zou in ieder geval
moeten erkennen dat de rijkdom
aan verhalen en bezienswaardighe
den uit de Leidse vrouwengeschie
denis onmogelijk volledig tot zijn
recht kan komen in een stadswan
deling van één uur, beschreven op
een drietal pagina's. Alleen een his
torisch blinde journalist, die zich
bovendien slecht laat informeren
kan beweren dat dit verarming is.
Verder maak ik uit het artikel op
dat de heer Brands de kans heelt
gemist een begin te maken met het
vormen van zijn historische ken
nis. Zijn belangstelling voor vrou
wengeschiedenis is dan ook niet
meer dan geveinsd. Hij heeft ken
nelijk nagelaten de zeer interessan
te bijdragen over woongeschiede
nis van vrouwen in Nederland in
het boek 'Vrouwendomein' te le
zen. Het is jammer voor de heer
Brands, maar zowel de werkgroep
vrouwengeschiedenis als het boek
'Vrouwendomein' houden zich
niet slechts met vrouwen bezig die
- ik citeer - "iets voorstelden". Ik
wil er nog eens nadrukkelijk op
wijzen dat 'Vrouwendomein' gaat
over alle vrouwen. Dus ook over
die vrouwen die - om met de heer
Brands te spreken - niets voorstel
den. Dat is juist wat het boek zo
verdienstelijk maakt. Nu eens niet
de nadruk op Beatrix en geen 'gra
vin Ada die een paar dagen op de
Burcht heeft zitten bibberen', maar
'Groen Hazen' en 'Fye Eversdoch
ter'. Geen verarming, eerder een
verrijking op grond van welover
wogen keuze. Niet de kwantiteit
staat in de stadswandeling cen
traal, maar de kwaliteit. Helaas kan
ik dat van heer Brands' artikel niet
zeggen. Ik stel vast dat de heer
Brands overtuigend etaleert, dat
hij geen verstand heeft van ge
schiedenis, laat staan van vrou
wengeschiedenis. Met zijn onder
scheid van vrouwen "die iets voor
stelden" en vrouwen die blijkbaar
niets voorstelden toont hij even
eens evident dat hij ook al geen
verstand van vrouwen heeft.
Ik koester de hoop dat ik het mis
heb en dat de heer Brands het boek
'Vrouwendomein' wèl integraal
heeft gelezen, maar moet dan on
vermijdelijk concluderen dat hij er
- helaas - niets van heeft begrepen.
Jaap Moes,
Middelweg 26p,
Leiden.
LEIDEN - Aan de Haagweg nadert tenbureau Loerakker. R
de bouw van veertiff drie- en vier- en Ruvsspnaars De 40 u.
LEIDEN - Aan de Haagweg nadert
de bouw van veertig drie
kamerwoningen, op het terrein van
het voormalige anti-roestbehande-
lingsbedrijf Perquin, zijn voltooi
ing.
Eind vorig jaar werd een begin
gemaakt met de woningbouw
waarvan het ontwerp is gemaakt
door het Amsterdamse architec-
MOTORHUIS - Het Motorhuis
heropent op 7 november het be
drijf aan de Vondellaan. Het be
drijf heeft een ingrijpende verbou
wing en een aanzienlijke uitbrei
ding achter de rug. Burgemeester
C. Goekoop verricht om 16.00 uur
de openingshandeling.
tenbureau Loerakker. Reynbout
Ruyssenaars. De 40 woningen
zijn verdeeld over drie bouwblok
ken. Het grootste blok. gesitueerd
aan de Haagweg, omvat 25 wonin
gen. Twee kleinere bouwblokken,
fraai gelegen aan het water van de
Rijn, omvatten samen 15 wonin
gen.
De eerste van de 40 woningen,
die in beheer komen bij de Wo
ningbouwvereniging Leiden,
wordt in december opgeleverd.
Het is de bedoeling om de 30 drie
kamerwoningen te bestemmen
voor sènioren (50-plus). De 10 vier-
kamerwoningen zijn bedoeld voor
gezinnen.
Het bedrijf Perquin dat aan de
Haagweg was gevestigd, is ver-
"huisd naar een nieuw onderkomen
in Sassenheim. Het bedrijf kon
niet aan de Haagweg gevestigd
blijven omdat het uit zijn jasje was
gegroeid en bovendien als 'milieu
onvriendelijk' werd beschouwd.
Heieen Dupuis heeft vandaag met haar rede 'Zoeken i
als hoogleraar in de medische ethiek.
r het goede leven' officieel haar ambt aanvaard
thanasie, opgeworpen morele
vraagstuk over de dood. Zij zegt
daarover: "Als we allen kunnen
vaststellen, dat gehandicapte
pasgeborenen die 'geen leven'
hebben in leven blijven, en als
we zeggen: het zou beter zijn ge
weest datmag zoiets dan
geen consequenties hebben voor
onze moraal en ons handelen?
Het is vreselijk en afschuwelijk
als kleine kinderen sterven, maar
is laten en zelfs doén sterven
daarom immoreel? Het is vrese
lijk en afschuwelijk als iemand
aan een ongeneeslijke ziekte
overlijdt. Is het dan zo immoreel
dat sterven te vervroegen?"
"Misschien moeten we vast
stellen, dat de schaarste aan le
ven en de alomtegenwoordig
heid van de dood die de mens
heid vóór ons hebben geteisterd,
vervangen zijn door een omge
keerde situatie. Leven is alomte
genwoordig, en de dood is welis
waar aanwezig, maar toch verder
van ons verwijderd. Zou die
schaarsheid van leven niet de
vroegere klassieke (medische)
moraal kunnen hebben ge
kleurd? Moeten wij dan niet nu
bij het herzien van die moraal
ook dat bedenken? Zeker: de
dood is een ramp, maar het leven
soms meer".
LEIDEN - Geboren: Lucas Johannes
Michael zv. W.J.P. Hoogervorst en
H.C.M. Cambier, Johan zv. J. Prins en
N Hazenoot. Martin Cornelis zv. H.J,
Buijze en J.C. Berkheij. Adriana Corne
lia dv. M.C. van Klaveren en A.J. van
Rijn. Dirk zv. A. Varkevisser en A.C.
Hoek. Maarten Leendert zv. M.W. Rem-
melzwaal en M. Remmelzwaal. Arienne
dv. E. Remmelzwaal en A.P. van Beien.
Leendert zv. E. Remmelzwaal en A.P.
van Beien, Martina dv. H. Hazenoot en
A.W. Haasnoot. Evert Johannes zv. H.P.
van der Meij en A. Schellevis. Reint
Louis zv. P.J. Vogelaar en R.J. Koole.
Louise Caroline Rahayu Eline Divera
Ohlian Hwa dv. C.C.S. Rahardjo en
A.E.M.D. Koelman. Lidion dv. J. Zierik-
zee en E. Marijt, Franpoise Veronique
dv. R.K. Romijn en C. Vermeer. Saman-
tha dv W.W.P.N. van den Berg en A
van Santen, Catharina Antonia dv. A.J.
Bekooy en M. Kokkedee, Wendy Johan
na dv. W. ten Haken en J.M. Goor. Elia-
ne Alinda dv. G.H. Lucassen en A.E.
Joekes, Rachida dv. A. Achour en J.
Biya, Sanne dv. G. van Dijk en D.H.
Ooms, Jasmijn dv. H. Mïoch en M.M.C.
Abma, Johnny zv. H.C.D.J. Glasbergen
en T.J. Korpershoek. Bilal zv. A. Hous-
ny en H. Safsaf. Pieter Sebastiaan zv.
R.H. de Wolf en G.E. Dullemeijer, Mark
Johannes Matheus zv. R.J.W. Kabelaar
LEIDEN - Zondag kerkt de Waal- deze week 'gebruiksklaar' geko- jaar. Ook het orgel moet nog
gemeente voor het eerst sinds
twee jaar weer in haar eigen kerk
aan de Breestraat. Die is voor twee
miljoen gulden gerestaureerd (fun
damenten, muren en daken) en is
Maar er moet nog van alles wor
den afgewerkt. Daarom volgt de of
ficiële opening pag begin volgend
den geplaatst. Het wordt nu bij een
orgelmaker in Zaandam gerestau
reerd. Met Pasen volgend jaar zal
het weer spelen.
LEIDEN - Na de officiële opening
van het Dienstencentrum Binnen
stad (Hogewoerd 65) op vrijdag 7
november om 14.00 uur, door wet
houder De la Mar, zal er vanaf
maandag 10 november een feeste
lijke openingsweek zijn.
Op maandag 10 november pre
senteert de Kruisvereniging om
10.30 uur haar werk voor ouderen
met behulp van een diaserie. Ver
der zal worden verteld wat de mo
gelijkheden zijn met uitleenartike
len en eventuele kosten.
Maandagmiddag om 14.00 uur
zal Claassen vragen van ouderen
beantwoorden over de gezinsver
zorging. Eerst is er evenwel een
presentatie van de Leidse Gezins
verzorging met een 43 minuten du
rende film die als titel heeft 'Ge
zinsverzorging, veelomvattend
mensenwerk'.
Dienstencentrum
Binnenstad
viert opening
nieuw onderdak
Dinsdag 11 november geeft Hans
v.d. Broek, apotheker te Leiden,
voorlichting over medicijngebruik,
gevaren die eraan zijn verbonden,
en de rol van de apotheker om daar
iets tegen te doen. Van 10.30 tot on
geveer 12.00 uur.
De diaserie '5 eeuwen buurtwerk
in Leiden' wordt dinsdagmiddag
om 14.00 vertoond door Kees Wal-
le. Woensdagochtend is er van
10.30 tot ongeveer 12.15 uur is er
een lezing over 'Ouder worden in je
eentje'. Mevrouw van Pelt geeft
praktische tips over: "onafhanke
lijkheid, zelfredzaamheid en zelf
werkzaamheid".
Woensdagmiddag wordt er weer
een diaserie vertoond. Ditmaal
over 'Woonvormen voor ouderen'.
Aanvang: 14.00 uur. Riekje Eiser
en Willem Ververs komen donder
dagochtend vertellen over het
werk dat zij doen voor het Alge
meen Maatschappelijk Werk. Ex
tra aandacht zal het probleem sla
peloosheid krijgen.
Donderdagavond is er vanaf
19.30 uur bingo. De drie ouderen
bonden zullen zich vrijdagochtend
presenteren. Aanvang: 10.30 uur.
Vrijdagmiddag komen creativiteit
en hobbv aan bod.
Goede verkoop
op occasionshow
Groenoordhallen
LEIDEN - Als het goed gaat met
de verkoop van nieuwe auto's gaat
het meestal ook goed in de occa-
sionhandel. En het gaat nu goed
met de verkoop in de verschillende
showrooms. Zo'n 15 procent meer
dan vorig jaar. "Als ik nu geen au
to's kan verkopen kan ik het
nooit", merkte gisteren een dealer
op.
Dat het ook niet beroerd gaat
«met de handel van gebruikte auto
mobielen was gisteren te merken
in de Groenoordhallen op de eerste
avond van de halfjaarlijkse Bovag-
driedaagse. Er was al vroeg flink
wat publiek en het bleef de gehele
avond levendig. Om een uur of ne
gen waren er reeds een vijftiental
auto's verkocht van de ongeveer
200 uitgestalde 'koopjes', waarvan
er enkele nog beneden de tien mil
le waren geprijsd maar de meeste
ver daarboven. Tot 35 mille toe.
Ook vanavond en morgen kan
men nog in de Groenoordhallen te
recht. De voorraad is dan weer aan
gevuld.
De laatste hand wordt gelegd aan de twee- en driekamerwoningen op het terrein van Perquin.
