Z'N WIL...IJZERSTERK
Z'n jack fantastisch
PAGINA 22
RADIO-TV
VRIJDAG 31 OKTOBER 1986
TROS
18.15 Omgaan met kleine huisdieren, dierenserie
gepresenteerd door Martin Gaus. Afl.: Een
ziek dier: hoe te herkennen en hoe te voorko-
TELEAC
18.30 Kinderboeken, les 2 (herh.)
19.00 Bassie en Adriaan. Afl.: Bassie het reken
wonder
19.05 Knight Rider, Amerikaanse serie. Afl.: truc-
kers-problemen. Michael en Kit helpen Joe
Flynn, de leider van een groep onafhankelij
ke truckers, die van moord wordt beschul
digd
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.28 Er is er één jarig, Nederlandstalige klucht
naar het werk van Marc Camoleyyi. Met: Dia
na Dobbelman, René van Vooren en Piet
Bambergen. Jacqueline en Bernard zijn in de
herfst van hun huwelijk en besluiten het vrij-
erspad op te gaan...De een zoekt huisvriend
Robert wat vaker op, terwijl de ander de jon
ge Brigitte ontmoet. Dat zorgt voor de nodige
complicaties
22.20 TROS Aktua Export: Amerika
23.00 TROS Tele-Thriller: Dempsey and Makepea
ce, Engelse serie. Afl.: Beter één wapen in de
hand...Dempsey moet zich voordoen als een
lid van een gevaarlijke drugs-bende. Make
peace speelt op haar beurt een gevaarlijk spel
dat uitloopt op een schietpartij op de Tower
Bridge
NOS
23.50 Journaal
23.55gNieuws voor doven en slechthorenden
00.00 Studio Sport: W.K. Turnen te Rotterdam
00.45 Einde
ZATERDAG
r doven en slechthorenden
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Spanjaarden
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
NCRV
19.12 It's all in the game, quiz voor middelbare
scholieren, waarin de computer centraal
staat. Presentatie: Hans Brian
20.00 World TV surf cup, verslag van de wedstrij
den om het Wereldkampioenschap (O'Neil
Pro World Cup) in Zandvoort
20.20 Condorman, Engelse speelfilm uit 1981. Re
gie: Charles Jarrott. Striptekenaar Woody
Wilkins wil zijn stripheld Condorman geloof
waardig maken en daarom test hij persoon
lijk alle avonturen. Woody raakt betrokken
bij CIA-activiteiten en Condorman wordt
werkelijkheid
21.45 Kerk vandaag, actualiteitenprogramma over
kerk en samenleving
22.10 Gesprek met de Minister-President
NOS
22.30 Journaal
IKON
22.45 Een spannend bestaan, zevendelige intieme
familiereportage over een Nederlands gezin.
Deel 4: Anders dan m'n ouders. Presentatie:
Violet Falkenburg
23.28 Wilde Ganzen
NOS
23.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NCRV
23.35 The winter of our discontent, Amerikaanse
speelfilm uit 1983 naar de roman van John
Steinbeck. Regie: Waris Hussein. Ethan Haw-
ley wil de winkel waar hij werkt overnemen.
De bank wil hem het geld lenen onder voor
waarde dat hij zijn beste vriend overhaalt om
zijn huis te verkopen aan een projectontwik
kelaar
01.15 Einde
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma.
(herh.)
18.05 Plons, kinderserie
18.10 Dagboek van een clown, verha-
lenserie van Guido Staes. (herh.)
18.20 De Snorkels, tekenfilmserie
18.45 Bingo, hitparade gepresenteerd
door Bart Peeters en Paul de Groe-
19.15 Uitzending door derden: Pro
gramma van de Liberale Radio- en
TV-omroep
19.40 Mededelingen en programma- ZATERDAG
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 De goede, de slechte en de va
gebond (The good, the bad and the
ugly) speelfilm van Sergio Leone
uit 1966. Met: Clint Eastwood, Lee
van Cleef, Eli Wallach, e.a. Drie
schurken werken tijdelijk
om een schat te vinden. Eén weet
op welk kerkhof het geld is begra
ven. Een ander weet in welk graf.
Het drietal moet het geweld van de
burgeroorlog trotseren om hun
doel te bereiken.
22.55 Première, filmnieuws met Jo
Röpcke. Vandaag: Reportage van
het 13e internationale Filmgebeu-
ren in Gent - (8-18 okt) - met een
overzicht van de gebeurtenissen,
en interviews met organisatoren en
gasten
23.55 Journaal en Coda: Namiddag
van Ignaas Veys
00.15 Einde
Yvette Maudet steelt samen met
een vriendin het broodnodige,
maar wordt betrapt. Eenmaal goed
in de problemen geraakt, neemt zij
contact op met de Parijse advocaat
Cogillot, die gratis meisjes verde
digt, wanneer daar tenminste iets
tegenover staat...
22.00 Camarades, documentaire serie
over het dagelijks leven in de Sov
jet Unie
22.50 Laatste nieuws
23.15 Rox box, gevarieerd jongeren
programma gepresenteerd door
Ray Cokes
00.15 Einde
1.30 Nouba nouba, gevarieerd kin
derprogramma met o.a. Plastinots;
Woody Woodpecker en L'Oiseau ZATERDAG
20.10 Mit meinen heissen Tranen.
Franz Schuberts letzte Lebensjah-
re. 3-delige serie van Fritz Lehner.
Afl. 2: Im'Reiche des Gartens -
Herbst 1827
21.45 Heute-Journal
22.05 Aspekte, cultureel magazine
22.45 Die Sport-Reportage
23.15 Der phantastische Film: Das
Geheimnis des blinden Meisters
(The Silent Flute), Amerikaanse
speelfilm uit 1977 van Richard
Moore. Een krijger gaat op weg om
Zetan de Wijze te zoeken. Deze is in
het bezit van het legendarische
Boek der Waarheid. Hij gaat veler
lei gevaren en beproevingen tege
moet, die menig voorganger fataal
werden
00.45 Heute
Aktua Export
„Het was een beetje behelpen,
want ik moest nu zelf de vragen
stellen, op de tijd letten en niet
vergeten in de camera te kijken.
Maar al met al is het een aardige
ervaring". Oud-minister dr. Pie-
ter Winsemius debuteert van
avond als presentator in het
nieuwe TRÓS-programma Ak
tua Export.
Het programma wordt een
maal per maand opgenomen in
het World Trade Centre in Am
sterdam. Onderwerp van de uit
zendingen vormt de export van
Nederlandse produkten naar het
buitenland. Per keer wordt één
land belicht. Vanavond is dat de
Verenigde Staten. Spanje,
Frankrijk, West-Duitsland, Saoe-
di-Arabië, België en Japan vol
gen nog. Winsemius verzorgt sa
men met Tinneke Verburg de
presentatie.
Achtergrond bij het tot stand
komen van Aktua Export vormt
het gegeven dat voor ons kleine
land export van wezenlijk belang
De bedrijven, die vanavond
aan bod komen zijn onder meer
Volvo, die het nieuwste model
480 ES op de Amerikaanse markt
gaat brengen. Brand Bier, Velo-
type en Olimex, een bedrijf dat
bloemsorteermachines maakt.
Verder aandacht voor Leerdam
mer kaas, paardenfokkerij, cul
tuur en wetenschap (Nederland
1,22.20 uur).
Surfen
Van 9 tot en met 19 oktober wer
den in Zandvoort de wereldkam
pioenschappen surfen gehouden
om de zgn. O'Neil Pro World
Cup. Vanavond zendt de NCRV-
televisie daarvan een verslag uit.
De wedstrijd - waarvoor de
voorronden plaatsvonden in Om-
asaki (Japan), Sylt (West-Duits
land) en La Torche (Frankrijk -
bestonden uit drie onderdelen:
Slalom race, course race en wave
performance. Onder de deelne
mers: de uiteindelijke winnaar
Robbie Nash, Pete Cabrina en
Stephan van de Berg (Nederland
2, 20.00 uur).
Turnen
In drie extra uitzendingen zal het
Pieter Winse
mius (links) pre
senteert van
avond samen me'
Tineke Verburg
en Jaap Jong
bloed het tv-pro-
g ranima. A ktua
Export (foto ANP)
N OS-televisieprogramma Studio
Sport aandacht besteden aan de
internationale turnwedstrijden
voor dames en heren voor de
Ahoy' Cup.
Dit turnevenement in Rotter
dam wordt door organisatie en
deelnemers ook gezien als een
try-out voor het wereldkam
pioenschap turnen, dat in okto
ber van het volgend jaar in de
zelfde hal zal plaatshebben. Me
de daarom is een groot deel van
de internationale turntop het ko
mende weekeinde in Rotterdam
aanwezig.
De Studio-sport afleveringen
worden uitgezonden vanavond
(Nederland 1, 24.00-00.45 uur);
morgenavond (Nederland 2,
16.30-17.15 uur): en zondagmid
dag 2 november (Nederland 2,
16.00-17.00 uur)
Klucht
René van Vooren en Piet Bam
bergen zijn de centrale figuren in
de klucht 'Er is er een jarig', die
de TROS vanavond op haar pro
gramma heeft staan. In deze
klucht draait alles om het huwe
lijk van Jacqueline (Diana Dob
belman) en Bernhard (René van
Vooren). Het huwelijk, begon
nen als een hete zomer, is nu in
de herfst en de echtelieden reali
seren zich dat er mogelijke een
saaie winter in het verschiet ligt.
Onafhankelijk van elkaar vin
den ze dat daar iets aan gedaan
zou moeten worden. Jacqueline
maakt avances in de richting van
hun gezamenlijke vriend Robert
(Piet Bambergen), een betrouw
bare, degelijke vrijgezel, die het
van loodgieter gebracht heeft tot
succesvol aannemer. Robert zit
met de toenaderingspogingen
van Jacqueline in zijn maag,
want hij is zowel op haar als op
haar man gesteld.
Bernard is ondertussen ook op
vrijersvoeten. Hij heeft zijn oog
laten vallen op de jonge Brigitte
(Guikje Roethof). De grote veri
warring ontstaat als de nieuwe
keukenhulp (Sylvia de Leur) ook
naar de naam Brigitte blijkt te
luisteren.
'Er is er een jarig' werd ge
schreven door Mare Camoletti en
in het Nederlands bewerkt door
Yoka Beretty. (Nederland 1,
20.29 uür).
Omroep Rijnland
In het actualiteitenprogramma
(17.30-18.00 uur) o.m. aandacht
voor de opening van het Mostert-
complex. Leiden lokaal (18.00-
20.00 uur) besteedt hier ook aan
dacht aan; er wordt verslag ge
daan van een bezoek aan een
aantal bedrijven in het nieuwe
bedrijfsverzamelgebouw. Verder
in dit programma het jubileum
van de Leidse ABOP en tien jaar
Leidse vrouwengeschiedenis.
19.00 Zonen en dochters (Sons and
daughters), Australische serie
19.23 Muzikaal intermezzo
19.25 (ZW) Comedy Capers, slap
stickserie
19.40 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kwidam, telefoonspel
20.25 Schooltelevisie: Oorlog of vre
de, docu-drama over de vraag oor
log of vrede door de humanisten
Machiavelli, Erasmus, Thomas Mo-
rus en Luis Vives
21.05 E.K. Kunstrijden op de schaats
te Kopenhagen
22.15 So what? Dave Holland Quintet
(2)
22.50 Einde
18.00 Carrefours, gevarieerd pro
gramma
18.30 Nieuwsoverzicht
18.33 Micro-défi, spelprogramma
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Minute papilion, consumenten-
tips. Vanavond: Vol d'assignation
postale
20.05 Grand écran: Hommage a Jean
Gabin: En cas de malheur, Franse
speelfilm uit 1958 van Claude Au-
tant-Lara. Met: Jean Gabin, Brigit
te Bardot, Edwige Feuillère e.a.
18.25 (S) WWF-Club
19.00 (S) WWF-Club.)
19.57 Programma-overzicht
20.00 Tagesschau. (Teletekst onderti
teling)
20.15 La Bourn II - Die Fete geht wei
ter (La Bourn II), Franse speelfilm
uit 1982 van Claude Pinoteau. Op
de terugreis van haar zomervakan
tie leert het aantrekkelijke meisje
Vic de 17-jarige Philippe kennen.
Na een popconcert komt ze zo laat
thuis, dat haar vader meent het uit
gaan aan banden te moeten leggen
22.00 Gott und die Welt: ein langer
Weg. De Kerk en het Vredesconci-
lie
22.30 Tagesthemen met: Bericht aus
Bonn
23.00 Heut'abend. ARD-talkshow
van Joachim Fuchsberger met als
gast Falco
23.45 Buddy, Buddy, Amerikaanse
speelfilm uit 1981. Met Jack Lem-
mon, Walter Matthau, Paula Pren
tiss e.a. Regie: Billy Wilder. Be
roepsmoordenaar Trabucco zit ach
ter enige mannen aan, die teveel
weten. Hjj neemt zijn intrek in een
hotel om van daaruit de laatste ge
tuigen neer te schieten. In de belen
dende kamer probeert een man
zich tevergeefs van het leven te be-
roven. De gevolgen zijn niet te
01.20 Tagesschau
01.25 Nachtgedanken. Een program- 00.30 Laatste r
ma van Hans Joachim Kulen-
kampff
10.00 Tagesschau met Tagesthemen
10.23 Die Sport-Reportage
10.55 Treue (Gipsy Colt), Amerikaan
se speelfilm uit 1954
18.10 Hoffnungsspuren, serie
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.15 Lob der Torheit. Herdenkings
programma t.g.v. de 450e sterfdag
van Erasmus
19.30 Auslandsjournal, reportages
van buitenlandse correspondenten
09.00 <S) Programma-weekoverzicht
09.30 Chemie, serie. Afl. 9: Die Natur:
Chemie fast ohne Grenzen
10.00 Nachbarn in Europa, informa
tief magazine voor buitenlanders
en Duitsers. (10.00 Turkije. 10.40
Portugal. 11.20 Italië)
18.00 Telekolleg II: Cursus Geschie
denis, Les 6: Industrialisierung und
socialer Wandel
18.30 Hallo Spencer, kinderserie
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma
gazine met nieuws, sport en 'Blick-
punkt Düsseldorf
20.00 Tagesschau met weerbericht
20.15 Lander-Menschen-Abenteuer:
der Traum vom Glück, reportage
over de gevolgen van ontwikke
lingshulpprojecten en geboortebe
perking in Thailand
21.00 Zeitgeist-Maschine, 6-delige do
cumentaire over Westerse heden
daagse. kunst. Afl. 2: Wert und Be-
wertung
21.45 Haben Sie schon einmal ver-
sucht, den Kölner Dom zu fotogra
fieren? Filmreportage over Alan
Roberts, persfotograaf van de 'Ala
bama News', die geen genoegen
neemt met het feit dat de dom
Keulen niet goed te fotograferen is
22.15 In bester Gesellschaft, tv-serie
23.00 Vier Frauen-Vier Leben, tv-se-
ZATERDAG
09.00 Cursussen, met om:
09.00 News of the week, Engels jour
naal
09.15 Actualités. Frans journaal
09.30 Englisch für Anfanger, cursus
Engels, herh.)
10.00 lm original: Rendez-vous
10.30 Unsere Nachbarn, die Baltas,
18.00 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 Grange Hill, kinderserie
18.35 Mastersteam, spelprogramma
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London Plus
20.00 Wogan, amusementsprogram-
20.35 Blankety blank, comedy-serie
21.10 Dynasty, Amerikaanse serie
22.00 Journaal, regionaal nieuws en
weekend-weerbericht
22.30 Call me mister, detective-serie
23.25 Omnibus, serie documentaires
00.40 The Late Film: Halloween III,
Amerikaanse speelfilm uit 1983
02.15 Weerbericht
09.30 The Family Ness, kinderpro
gramma
09.35 The Muppet Babies
10.00 Saturday Super store, kinder
programma
18.00 Flamenco at 5.15
18.30 The Voyager, speelfilm met
Lassie in de hoofdrol
19.40 Onbekend
20.00 Bookmark special: Fay Weldon
20.30 Micro Live
21.00 Onbekend
21.30 Gardeners World, informatieve
serie over tuinieren
22.00 Screen Two: Insurance man, tv-
spel van Alan Bennet, gebaseerd op
het leven van Franz Kafka. Met:
Daniel Day-Lweis, Robert Hines,
23.15 Film buff of the year
23.50 Newsnight, actualiteiten
09.35 Weerbericht
U0.40 Wightman Cup -samenvatting
'8.00 I dream of Jeannie
18.30 Hazel. George's 32nd Cousin
19.00 Hogan's Heroes. Art for Ho-
gan's Sake
19.30 The New Dick van Dyke Show.
The Split
20.00 The New Candid Camera Show
20.25 From Here to Eternity. The De
parture
21.15 The Opening of Escape
23.00gSky Trax. Popmuziek
00.45 Closedown
lia Late News and Weather
22.30 Cross Question
23.10 Friday Late Film: Born to be
Sold. (1982)
00.55 John Pantry in Person followed
by Closedown
18.00 Europa Count Down. Popmu
ziek
18.45 Connexions: Motoring
19.10 Almanac
19.15 Weerbericht en World Watch
19.30 Sport Reports
20.30 Business News, the ups and
downs of European industry and
de
21.05 Drama serie: Transport. Deel 3
21.55 Weerbericht en World Watch
22.05 Sport Reports
00.10 Programma-overzicht
volgende dag en sluiting
08.00 Fun Factory
Het muziekprogramma van Music-
box wordt dag en nacht uitgezon
den wanneer TV 5 niet in de lucht
Anglia TV
18.00 About Anglia
19.00 Bruce Forsyth's Play your
Cards right
18.05 L'aventure francophone, amu
sement
18.55 Rétrostalgie
19.00 Thalassa, maritiem magazine
19.30 Les enfants d'ailleurs, Lapland
19.55 BZ, humor
20.00 Le Bourrier, fictie
21.05 L'aventure francophone
21.50 Rétrostalgie
22.00 Journaal
ADVERTENTIE
KOLLEKTIE WARME
WINTERJACKS:
o.a. MELKA. HUGO BOSS.
RIKSON. BULTEL,
VALMELINE
penseel
haarlemmerstraat 175-177. leiden telefoon 071-122823
VRIJDAG
Radio 1 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. NCRV
19.02 Metropolis. 20.02 Water en
vuur. 21.02 Mengpaneel. 22.02
NCRV-Vrijdag-Sport. NOS. 23.00
Nieuws en mededelingen. 23.05 Met
het oog op morgen. VOO: 0.02 Stem
band. 2.02 Oh, wat een nacht. 5.02
Ook goeiemorgen
19.00-07.00 Zie Radio 1
Radio 3 na 18 uur
NOS: 18.03 De Avondspits. VOO:
19.02 Curry en van Inkel. 22.00
Countdown Café
Radio 4 na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. 18.02 Aspekten
van de Kamermuziek. Rosetti
Blaaskwintet. Moderne muz. 19.00
De Bovenbouw, Surinaams Zang
koor Koejaké. 20.00 Nws. 20.02
Werken van Messiaen. 22.30 NOS-
Jazz. Vandaag: Freddie Hubbard
Quintet
Radio 5 na 18 uur
EO: 18.10 België totaal. P.P.: 18.20
Uitzending van de RPF. KRO: 18.30
Taal en Teken. NOS: 19.00 Program
ma voor buitenlandse werknemers.
EO: 20.30 De Bijbel open. 21.00
Schoolagenda. 21.15 Zicht op Israël.
21.40 Theologische verkenningen
OMROEP RIJNLAND
17.30-18.00 Actualiteiten
18.00-20.00 Leiden Lokaal
20.00-21.30 Rijnland Sport
ZATERDAG
Radio 1 voor 18 uur
NOS: Elk heel uur nieuws. NOS:
7.00 Nws. TROS: 7.03 TROS Nieuws
Show met o.a. 7.09 Natuurrubriek;
7.20 Het weer (NOS: 7.30 Nws.); 7.40
Uitgaanstips en toerisme; 8.06
TROS Aktua. 8.24 Ontbijtgast van
de week; 9.20 Overzicht ochtend
kranten; 9.30 Recept van de dag;
9.45 Kieskeurig; 9.57 Introductie
Kamerbreed; 10.08 Shownieuws;
10.20 Prijzenslag; 11.03 TROS Ka
merbreed; 12.03 Oud plaatwerk.
(12.56 Mededelingen voor land- en
tuinbouw.) 13.06 TROS Aktua; 13.30
Financieel Nws.; 13.40 mensen uit
het nieuws; 14.40 Doe 't zelfrubriek;
14.50 Vijf minuten van Herman Pie
ter de Boer; 15.08 Medische rubriek;
15.20 Overzicht avondkranten; 15.35
Sportagenda; 15.50 jeugdsport;
16.10 Dierenmanieren; 16.30 Boe
kenrubriek; 16.50 Film en video-
nieuws. 17.06 TROS Aktua magazi-
Radio 2 voor 18 uur
NOS: Elk heel uur nieuws. VARA:
7.03 Hallo Hier Hilversum. (7.25 De
wind. 8.03 De rode draad.10.03 De
Stand van zaken. 11.03 Tussen Ba
rend Van Dorp. 12.03 De Rooie
Haan. 14.03 Wie in 't Nederlands wil
zingen. 15.03 Hits van Smits. KRO:
16.03 (S) Zin in muziek. 17.03 Glas in
lood
Radio 3 v
r 18 i
NOS: Elk heel uur nieuws. NOS:
7.00 Nws. NCRV: 7.03 Vroegop. 7.30
Rabarbara. 8.03 Pop non stop. 9.03
Gospel-rock. 10.03 Popsjop. (11.30
Weerman Hans de Jong). 12.03 Los
Vast Superbandspektakel. 14.03
Tussenuur. 15.03 Popstation. 16.03
N CRV-Zaterdag-Sport
Radio 4
r 18 u
AVRO: 8.00 Nws. 8.02 Concerto
mattinale: Oude en moderne mu
ziek. 10.00 Caroline. 11.00 Kurhaus
Concert. Het Annapolis Brass Quin
tet. Nwe. en oude muz. VOO: 12.00
Strauss en Co. NOS: 13.00 Nws.
13.02 Veronica Klassiek. A. Radio
Symf. Ork. m.m.v. Het Groot Om
roepkoor en viool. Klass.muz. B.
Veronica Kamermuziekserie 1986/
87: klass. pianomuz. C. Nieuwe gr.
platen en CD's. 16.00 Lang leven de
opera!
Radio 5
r 18 u
NOS: 9.00 Nws. 9.02 NOS-Sportief.
9.25 Waterstanden. FEDUCO: 9.30
Je woordje doen. Afl.4. 9.45 Dag
dokter. 10.00 Nederlands-Taal, Te
kens en Regels. Afl.4. EO: 10.15 De
muzikale fruitmand. 11.15 Tijdsein-
Thema. 12.00 Nws. 12.05 Hallo Ne
derland. 12.20 EO... in de regio. 12.45
Vragen naar de weg. 13.00 Nws.
13.10 Ronduit-Praise. 13.35 Opo Do-
ro (Open deur), voor Surinamers en
nederlanders. VPRO: 14.00 Eurobu-
ro. 15.00 Het spoor: Een halfjaar na
Tsjernobyl. 16.00 Het spoor terug:
De geschiedenis opnieuw verteld.
EO: 17.00 Licht en uitzicht. OVER
HEIDSVOORLICHTING: 17.46
Uitzending van het Ministerie van
WVC. NOS: 17.56 Mededelingen en
Nieuws
Ik zal u zeggen wat ik denk. Ik
denk dat op twee verschillende
plaatsen in Frankrijk twee beken
de Nederlanders gnuivend en han-1
denwrijvend achter hun bureau
zitten om - ieder op hun eigen on
vervreemdbare manier - een schot
schrift te schrijven waarin zij hun
aanwezigheid op de zwarte Zuid- j
Afrika-lijst van de Verenigde Na
ties, en de dreigementen van Am- j
sterdam dat zij bij het binnen
schrijden van de stad door de
Haarlemmer- of Muiderpoort ogen
blikkelijk aan de schandpaal op de
Dam zullen worden genageld, met
veel vertoon van spot en veel cita- j
ten uit eigen en andermans werk
zullen weghonen.
Ik bedoel natuurlijk Willem Fre-
derik Hermans en Gerard Reve.
Zij kunnen zoiets, zij hebben dat1
in hun macht. Denk aan Hermans
'Mandarijnen op zwavelzuur
denk aan Reves pleidooi in het zo
genaamde Ezel-proces. Wat me na
melijk is opgevallen is, dat er door
anderen veel over de Amsterdamse
boycot van Hermans en Reve ge
schreven is, maar dat de betrokke
nen zelf zich tot nu toe beperkt heb- j
ben tot wat summiere opmerkin
gen. Het zou mij daarom verbazen,
als zij nu niet in het verre Frank- j
rijk waar de literaire wereld van
al dergelijke zorgen geen weet
heeft, aan hun verweerschrift zaten
te bouwen, in de zekerheid dat zij
daarbij bezig zijn aan een bestsel- I
Ier waarvan de opbrengst hen in
staat zal stellen de rest van hun le- j
ven stil te gaan freewheelen in hei
Kruger-reservaat.
Maar bij de Bezige Bij, de uitge
ver van W.F. Hermans, weten ze
van niets, al gaf men toe te hopen
dat het Hermans zou inspireren tot
een nieuwe roman. Aan het toch al I
zo doorwrochte archief van Her- i
mans heeft hij afgelopen week twee
belangrijke artikelen kunnen toe
voegen. Eentje in Het Parool van
Karei van het Reve (die, in tegen
stelling tot zijn broer, nooit in
Zuid-Afrika geweest is), in Het Pa
rool, en eentje van het Amsterdam
se gemeenteraadslid Jan van Dijk
samen met B.J. van den Boomen,
eveneens in Het Parool. Tegen die
genen die wel voor vrijheid van
meningsuiting zeggen te zijn, maar
tegen 'misbruik van die vrijheid',
zegt Karei van het Reve:
„Op die veel gehoorde bewering
is eigenlijk maar een antwoord mo
gelijk: 'vrijheid' en 'misbruik van
vrijheid' zijn identiek. Als men mij
de vrijheid verleent om de krant te
lezen die ik wil, dan moet men mij
niet verbieden een abonnement te
nemen op de Pravda of op de Volki-
sche Beobachter."
Hij voegt daar aan toe:
Vrijheidzegt Rosa Luxemburg,
is vrijheid voor de tegenstander.
Als vrijheid van meningsuiting
iets betekent, zegt George Orwell,
dan is dat: tegen de mensen dingen
zeggen die zij niet horen willen."
En Jan van Dijk en B.J. van den
Boomen schrijven op hun beurt:
„Karei van het Reve maakt in
Het Parool een absolute keus. Niet
alleen verdedigt hij de vrijheid van
meningsuiting waarin wij hem
graag bijvallen, hij stelt zelfs dat
de gemeente - wil ze er tenminste
niet van verdacht worden tegen die
vrijheid van meningsuiting in te
werken - verplicht is zaalruimte
ter beschikking te stellen aan voor
standers van de apartheid als die
daarom vragen".
En even verder:
„Een ding valt ons op. Toen de
Centrumpartij in Nederlandse ge
meenten moeite had zaaltjes te krij
gen kwam niemand van de huidige
criticasters in het geweer. Niemand
hield een pleidooi aan het adres
van de gemeente Amsterdam om
met het oog op overeind houden
van de vrijheid van meningsuiting
zaalruimte aan deze groep ter be
schikking te stellen".
Als Van Dijk en Van den Boomen
dat zeggen, geven ze er blijk van
niet alle kranten te lezen, ook niet
de kranten waarin deze column
verschijnt,- hoewel dat er toch een
kleine miljoen zijn. Een van de tien
Trijfels waarvoor ik in 1981 de
Prijs voor de Dagbladjournalistiek
kreeg (dat jaar bestemd voor opi
niërende en commentariërende be
schouwingen) ging over democra
tie en de Centrumpartij. Ik verzette
me daarin tegen de omroepmede
werkers die minister Gardeniers
gevraagd hadden de tv-uitzendin-
gen van de Centrumpartij te ver
bieden, en ik ventileerde er vier ge
dachten in:
1. In een democratie genieten de
mocratisch gezinden dezelfde rech
ten als ondemocratisch gezinden.
2. Een democratie baseert haar
gelijk op het tolereren van het onge
lijk van haar tegenstanders, en
niet op het onderdrukken van dat
ongelijk.
3. Democratie is van nature
hovaardig. Zij gaat er van uit dat
ze rechtvaardig is, en dat haar in
casseringsvermogen daardoor gro
ter is dan haar kwetsbaarheid.
4. Een democratie stelt zich
kwetsbaar op. Daarin verschilt ze
van een diktatuur.
Die gedachten hang ik nog onver
anderd aan. Zij komen overeen met
die van Karei van het Reve. Jan
van Dijk heeft dus ongelijk als hij
stelt, dat niemand ooit heeft tegen-
gesputterd als de Centrumpartij
(geen grotere zaalruimte immers
dan de tv...) op ongeveer dezelfde
manier werd bejegend als W.F.
Hermans nu.
