Baanbrekende 'No. 48'
van Wisman bij
Krisztina de Chatel
PODIUMBLIK
'Thelonious Monk is voor mij een herhalingsoefening'
DINSDAG 28 OKTOBER 1986
KUNST
PAGINA 21
Redactie Pieter C. Rosier
Dans, toneel en show deze week
in de Leidse theaters. De Leidse
Schouwburg haalt achtereenvol
gens het Folkloristich Dansthea
ter, de Haagse Comedie, Jenny
Arean en het duo Liesbeth List en
Ramses Shaffy in huis. Boven
dien verzorgt Theater de Giraffe
er maandagmiddag een lunch-
voorstelling. In het LAK verzorgt
de dansgroep van Krisztina de
Chatel twee avonden en wordt
een aan Samuel Beckett gewijd
project in première gebracht.
Kriszt de Chatel
Wat Krisztina de Chatel be
treft, haar groep heeft zich in de
afgelopen tien jaar ontwikkeld
tot een toonaangevend modern
gezelschap, waarvan het gezicht
tot nog toe door de choreografe
zelf werd bepaald. Met de nieuw
ste produktie, 'Nummer achten
veertig', is een andere weg dan
die van de herhaling met varia
ties ingeslagen. Voor het eerst
heeft de Chatel een gastchoreo-
graaf in de arm genomen, die een
geheel andere stijl heeft. Deze
choreograaf heet John Wisman,
danser bij het Nationale Ballet.
Bij hem krijgt de individuele
danser veel aandacht en boven
dien te maken met een andere
stijl van bewegen. Elders op deze
pagina meer over deze nieuwe
dansproduktie, die woensdag-en
donderdagavond in het LAK is te
zien.
Samuel Beckett
Samuel Beckett staat centraal
in het door Tom Pompert geleide
LAK-project, dat vrijdag-en za
terdagavond aan de openbaar
heid prijs wordt gegeven. Tot
voor kort werden er bij het LAK
jaarlijks drie of vier produkties
gemaakt door cursisten. Daarbij
was het leerproces van de deelne
mers minstens even belangrijk
als het uiteindelijke resultaat. De
produkties werden een paar keer
in eigen huis gespeeld en daar
mee was de kous af. Dit seizoen
wordt bij hel LAK maar één zon
procesgerichte produktie opge
zet. Een produktie. die veel tijd
en aandacht vereist en goed ge
noeg moet zijn om er ook buiten
de kring van het LAK mee op te
treden.
Deze eerste LAK-produktie-
nieuwe-stijl is dus gebaseerd op
leven en werk van Nobelprijs
winnaar Samuel Beckett. Een
eerste aanzet in het streven de
LAK-produkties kwalitatief op
een hoger plan te brengen. In
'Where What', zoals de titel van
deze produktie luidt, heeft Rot
terdammer Tom Pompert er
naar gestreefd de (wrange) hu
mor van Becketts teksten te be
lichten. Als inspiratie hebben en
kele recente, kortere toneelteksten
gediend. Hoewel Where What'
naar vorm een collage kan wor
den genoemd, ademt de voorstel
ling als geheel een onmiskenbare
Beckettiaanse sfeer uit, zo laten
de makers weten. Een sfeer, die
het midden houdt tussen melan
cholie en absurdisme.
Kapitein Pizarro
De toneelgroep 'La Terrazza'
komt zondagmiddag naar het
LAK met 'Kapitein Pizarro',
waarvan het verhaal zich af
speelt in de avontuurlijke wereld
van de Spaanse ontdekkingsrei
zen en de mysterieuze Inca's in
Zuid-Amerika. In zijn zucht
naar goud weet kapitein Pizarro
met een handvol Spaanse solda
len weerstand te bieden tegen de
duizenden Inca-indianen door
hun leider Athaualpa te gijzelen.
Tijdens de langdurige gevangen-
Hongaars duet in het pro
gramma 'Seizoenen' van het
Folkloristisch Danstehater.
schap die daarop volgt leren hij
ten Pizarro elkaar onverwacht
beter kennen. Voor kinderen van
af acht jaar. Aanvang 15.00 uur.
Folk Danstheater
Het Folkloristisch Danstheater
is een sympathiek gezelschap,
dat al heel wat te lijden heeft ge
had door het spook van de bezui-
ningen. Het blijft echter dapper
vechten voor zijn recht van be
staan. Een vijfentwintigjarig be
staan, dat in 1987 zal worden ge
vierd. Vanavond komt het gezel
schap, dat zowel een artistieke
als een educatieve functie ver
vult, naar Leiden met het van vo
rig jaar daterende programma
SeizoenenDe titel is ontleend
aan de eeuwige kringloop van
lente, zomer, herfst en winter,
van jeugd, puberteit, volwassen
heid en ouderdom. Categorieën
die in het leven weliswaar
vloeiend in elkaar overlopen,
maar in folklore-uitingen duide
lijk worden gescheiden. In Sei
zoenen' baseert het Folkloristisch
Danstheater zich op de klassieke
vierdeling, die van middeleeuws
getijdenboek tot Enkhuizer alma
nak gahanteerd werd en wordt.
Met succes overigens, zoals men
vanavond in de schouwburg zelf
kan constateren.
Bruid in de morgen
De Haagse Comedie zei mor
genavond 'Een bruid in de mor
gen' van Hugo Claus op de plan
ken van het theater aan de Oude
Vest. Dat de Haagse Comedie
van Claus' veertig toneelstukken
juist hel eerste stuk heeft uitgeko
zen, kapotgeslagen als het is door
vrijwel alle amateurverenigin
gen, heeft de schrijver zelf, blij
kens een interview, enigszins ver
baasd. Die uitdaging is volgens
een al eerder in deze krant afge
drukte recensie geheel en al
waargemaakt. De kracht van de
voorstelling ligt namelijk daar
in, dat de speelbaarheid en de
poëtische zeggingskracht van dit
stuk uit het begin van de jaren
vijftig is teruggevonden.
Het gezin van een mislukt mu
sicus bevindt zich in grote finan
ciële moeilijkheden. Om uit deze
situatie te komen wordt gepro
beerd om de simpele Thomas aan
een rijke nicht uit te huwelijken.
Dat huwelijk betekent echter het
einde van de hechte band tussen
Thomas en zijn zuster Andrea,
die zich dan ook heftig verzet. Elk
huiskamer-realisme dat op de
loer ligt wordt door vormgeving,
aankleding en spel angstvallig
gemeden. Dé ruimte, waarin de
personages zich bevinden, heeft
nauwelijks iets van een woning,
maar roept eerder associaties
met een dierenkooi op. Zoals de
vader en de moeder met hun
overeind staande haren in hun
versleten kleding vol van verga
ne glorie zich gedragen, doen zij
Maria Stiegelis (links) en Car-
line Brouwer in 'Een bruid in de
morgen'. tfoto Pan Sok»
nog het meest aan gewonde die
ren denken. Vooral ook hun doch
ter Andrea klautert en loopt als
een katachtig wezen, dat vecht
voor zijn bezit, de ongetwijfeld
incestueuze band met haar broer.
En deze wat kinderlijke, simpele
jongen is dan de speelbal van het
gevecht, dat om hem wordt gele
verd.
Deze voorstelling maakt het
vrij concrete verhaalgegeven vol
gens de recensent op een interes
sante manier- weer raadselach
tig. Door hét haast abstracte de
cor en een geraffineerde belich
ting speelt het drama zich af in
een niemandsland tussen
werkelijkheid en droom. Aan het
slagen van deze voorstellingen
werken o.a. Anne-Wil Blankers
en Carline Brouwer-in sterke ma
te mee.
Jenny Arean
Jenny Arean heeft na het suc
ces van 'Gescheiden vrouw op
oorlogspad' de smaak kennelijk
te pakken. 'Een voort gaat ie
weer', zo luidt nogal toepasselijk
de titel van haar tweede solopro
gramma. Een programma met
teksten van o.a. Robert Long, Di-
mitri Frenkel Frank en Willem
Wilmink. Jenny Arean verschijnt
er donderdag- en vrijdagavond
mee op de planken van de Leidse
Schouwburg, begeleid door Cor
Bakker toestenen Paul van
Vlodrop (snaarinstrumenten).
Liesbeth Ramses
Liesbeth List en Ramses Shaffy
lijken niet buiten elkaar te kun
nen. Na enkele jaren ieder hun ei
gen weg te zijn gegaan staan bei
den nu weer samen op het toneel
met een nieuw muziekprogram
ma. getiteld 'Kussen'. Wie
nieuwsgierig is naar wat hier
mee precies wordt bedoeld en wie
zich tot de bewonderaars van het
zingende en acterende duo rekent
zal de weg naar het Oude-Vest-
theater zaterdag- en maandag
avond zeker weten te vinden.
Lunchvoorstelling
Theater de Giraffe verzorgt
maandagmiddag in de schouw
burg een lunchvoorstelling. Het
betreft de eerste openbare voor
stelling van 'Kent U die van die
ambtenaar...' De voorstelling
werd tot nog toe in min of meer
besloten kring, zoals op congres
sen, gespeeld. Ze geeft volgens de
programma-aankondiging een
vrolijke, ietwat ironische kijk op
het verschijnsel reorganisatie,
waarmee de ambtenarij te ma
ken schijnt te hebben. 'Een pro
gramma over de zegening van de
vernieuwingen binnen het amb
telijk apparaat', zo staat in de
aankondiging te lezen. Boter
hammetje mee en proesten van
hel lachen, dat moet de bedoeling
van deze lunchvoorstelling zijn.
Aanvang 12.45 uur.
I mperium geeft vrijdag- en za
terdagavond in het eigen Micro-
theater weer voorstellingen van
Willem Jan Oltens 'Een
Aanvang 20.30 uur.
AMSTERDAM - Met hard en
nauwgezet werken heeft de
dansgroep van Krisztina de
Chatel zich in tien jaar tijd
vanuit de marge weten op te
werken tot een toonaange
vend modern dansgezel
schap met een direct herken
baar eigen gezicht, dat ook
over de grenzen naar waarde
wordt geschat. Dat gezicht
werd tot op heden nadrukke
lijk bepaald door de choreo
grafieën van De Chatel zelf.
Door de jaren heen nam wel
iswaar de mathematische ge
strengheid van haar dansen
af: ze ging het keurslijf van
haar dansers beproeven door
hen bloot te stellen aan na
tuurlijke tegenstand: een aar
den wal in 'Föld' en windma-
chines in 'Typhoon'. Maar al
tijd blijft haar .choreografie
gebaseerd op herhalingen
met variaties; de Nederland
se evenknie van Lucinda
Childs.
'Nummer achtenveertig' is in een
aantal opzichten een belangrijke
produktie. Voor het eerst heeft
de Chatel een gastchoreograaf
aan het werk gezet die een reso
luut andere stijl hanteert. John
Wisman is danser bij het Natio
nale Ballet en maakte daar de
balletten 'Masse' (1982) en 'Say it
again, louder' (1984).. Daarnaast
maakte hij regelmatig dansen
voor Scapino en een pas de deux
voor het concours voor jonge
dansers in Reggio Emilia.
Een opvallende ontwikkeling
in de danswereld is, dat de schei
ding tussen 'grote' en 'kleine' ge
zelschappen steeds minder abso
luut wordt. Hans van Manen van
het Nationale Ballet maakte de
afgelopen jaren choreografieën
voor Dansproduktie en Pauline
Daniels. Ed Wubbe is een voor
beeld van de omgekeerde weg;
hij begon bij kleinere gezel
schappen als Werkcentrum Dans
en Intro-dans en gaat nu voor het
Nederlands Dans Theater een
ballet maken. Telkens levert dat
interessante werken op. De cho
reografen worden gedwongen op
een andere schaal te werken, de
dansers maken kennis met een
andere stijl van bewegen.
'Nummer Achtenveertig' is
daarvan een prachtige proeve. In
tegenstelling met de dans van De
Chatel krijgt hier de individuele
danser veel aandacht. Het achttal
dat 'Nummer Achteenveertig'
uitvoert gedijt daar wonderwel
bij. Ieder van hen heeft een ster
ke présence. die veel bijdraagt
tot het welslagen van de voor
stelling.
De voorstelling doet wat sfeer
betreft enigszins denken aan de
beroemde film 'Metropolis' van
Fritz Lang. De dansers zijn ge
kleed in sobere blauwe 'werk-
'pakken. Vaak is hun gedrag me
chanisch, alsof ze deel uitmaken
van een produktieproces. Hun
bewegingen lijken gedachteloos
en doen ook denken aan rituelen,
die als ze te vaak worden her
haald immers hun oorspronkelij
ke betekenis verliezen en loze
formules worden. De neurose
sluimert vlak onder de opper
vlakte.
Stellage
Maai* telkens zijn er episodes
waarin dansers zich van de groep
onderscheiden. Met armen en
benen tasten ze de denkbeeldige
grenzen van hun ruimte af. of
gaan tijdelijk een relatie aan met
een ander. Vooral uit die duetten
spreekt het choreografisch talent
van Wisman. Lyrische, vitale
dansen, die balanceren op het
scherp van liefde en geweld en
sterk contrasteren met de massa
liteit van de amorfe groep.
John Wisman hanteert een rij
ke en grillige danstaal, die gaat
van eenvoudige, karakteristieke
loopjes tot flitsend grondwerk.
Bewegingen kunnen bij hem
plotseling worden onderbroken
en tal van klassieke elementen
Fragment uit 'Nummer Achtenveertig' door dansgroep Krisztina de Chatel.
zijn in de dans verweven. Het
tempo ligt doorlopend hoog, zon
der geforceerd aan te doen. Ken
merkend is de felle nadruk waar
mee alles wordt uitgevoerd.
Het decor, ontworpen door
Henk Schut met wie Wisman al
tijd samenwerkt, bestaat uit een
brede baan in een halve cirkel,
die naar het midden geleidelijk
oploopt tot een hoogte van zo'n
twee meter. In het deel voor de
pauze is de open kant van die
baan van het publiek afgewend,
na de pauze is de stellage een hal
ve slag gedraaid, waardoor een
soort arena ontstaat die de dan
sers veel meer bewegingsruimte
geeft. Het decor wordt niet vaak
bij de dans betrokken, maar er
zijn momenten waarop de dan
sers over de baan lopen, erop
knielen of liggen. Soms ook ma
ken ze gebruik van hét stalen
raamwerk, waarop de construc
tie rust. Juist op die momenten
ligt de pathetiek op de loer en
krijgt Wisman de neiging het ri
tuele karakter te zwaar aan te zet
ten.
Ook de keuze van de muziek is
interessant. De jonge Nederland
se componist schreef muziek die
net als de dans uit episodes be
staat en even rijk geschakeerd en
uitgesproken is. Percussie en
strijkinstrumenten
collage met natuurlijke geluiden
en stemmen. De eveneens ge
bruikte muziek van John Cage
en Robert Ashley sluit naadloos
op zijn composities aan.
'Nummer Achtenveertig' is
een zeer geslaagde dansvoorstel
ling, waarin John Wisman laat
zien een avondvullende choreo
grafie aan te kunnen en dans
groep Krisztina de Chatel een ni
veau van uitvoering bereikt, dat
in het zogenaamde tweede cir
cuit zeldzaam is.
Woensdag en donderdag in het
LAK-theater in Leiden te zien.
ARIEJAN KORTEWEG
LEIDEN - Misha Mengelbergs In
stant Composers Pool speelt van
avond in de Burcht een program
ma van Thelonious Monk-stukken.
Na een zeer geslaagd soortgelijk
Herbie-Nicholsproject zijn de ver
wachtingen hoog gespannen. Men
gelberg (51) is namelijk in Neder
land misschien wel de grootste
Monk-kenner en vertolker. Vooraf
daarom een vraaggesprek met de
eigenzinnige en invloedrijke pia
nist.
door
Ken Vos
"Monks oude opnamen op Blue
Note en Prestige hebben mijn ka
rakter gevormd destijds (De opna
men, gemaakt in de periode '47-'54,
maakten Monk voor het eerst bij
een 'breed' publiek bekend). Als je
ze hoort blijft vooral de indruk dal
ze zijn gemaakt uit een grote
kwaadheid. Die woede is er voor
mij nu een beetje af. In de eerste
plaats zijn zijn stukken voor mij in
teressante constructies. Hij had er
zijn woede in vertaald. De invloed
van Monk op mij is altijd belang
rijk gebleven."
Wie een beetje bekend is met de
logische constructies die Monks
composities zijn en wel eens zijn
wat tegendraadse pianospel heeft
gehoord, zal begrijpen waarom de
ze Amerikaan Mengelberg zo heeft
beïnvloed. Mengelberg zelf zette,
samen met slagwerker Han Ben-
nink en Willem Breuker, Neder
land voor het eerst op de jazz-kaart.
Door het initiatief van het ICP, zo
als het toen al heette, werden soort
gelijke groeperingen in de Bonds
republiek (onder leiding var* saxo
fonist Peter Brötzmann) en Enge
Misha Mengelberg met zijn Instant Composers Pool vanavond in de Burcht
land (gitarist Derek Bailey en saxo
fonist Evan Parker) gestimuleerd.
In die tijd (rond 1966) scheidde
zich een Europese muziekvorm
van de Afro-Ameiïkaanse hoofd
stroom af en werd 'geïmproviseer
de muziek' genoemd.
Naast Monk hebben andere com
ponisten en stromingen Mengel
berg beïnvloed zoals Anton We-
bern en Dada. Mengelberg: "Het is
moeilijk te zeggen hoe die invloe
den op elkaar inwerken." Over het
programma van dit seizoen: "Voor
mij is Monk een herhalingsoefe
ning, maar voor de jongere leden
van het orkest is het ten dele een
kennismaking". Het project werd
begin dit jaar opgezet, als een soort
vervolg op het geslaagde Nichols-
program ma, waarvan een cassette
op het eigen ICP-label is uitge
bracht.
Nichols is ook zo iemand, Monk
en hij kenden elkaar, want ze
woonden niet ver van elkaar. Hun
geschiedenissen lopen grotendeels
parallel".
Nichols was, evenals Monk, een
geniale componist en bovendien
een uitstekende pianist. Individua
lisme wordt bij het grote publiek
en de platenmanagers niet gewaar
deerd en Nichols stierf op zijn vie
renveertigste in 1963, vrijwel onbe
kend gebleven. Mengelberg:
"Monk kwam iemand tegen die er
voor zorgde dat platencontracten
en optredens georganiseerd wer
Misha Mengelberg: 'Alles krijgt
den. Dat geluk heeft Nichols nooit
gehad. Die erkenning voor Nichols
zal nog wel komen".
Wellicht als belangrijkste in
vloed noemt Mengelberg Duke El
lington: "Je moet duidelijk bepaal
de eisen aan je composities stellen
onder bepaalde condities. Elling
ton paste zijn stukken aan de indi
viduele mogelijkheden van zijn
bandleden aan. In de tijd waarin
hij zijn orkest had, was ook van be
lang de wijze waarop hij die groep
mensen bijeen hield. Hij had een
geweldig inzicht in wat hij met de
zijn band kon doen".
Wieringa)
Mengelberg speelt in duo's en
grotere formaties vrijwel alleen
met Han Bennink, van wie gezegd
moet worden dat. hij de publieke
aandacht naar zich toetrekt.
Soms slaagt deze er wel in in zijn
eentje een heel orkest te overstem
men. Heeft Mengelberg ooit over
wogen met een andere drummer te
spelen? "Ik heb deze lente in Mid
delburg met veel genoegen met (de
Amerikaan) Sunny Murray ge
speeld. De dichtsbijzijnde drum
mer hier in Europa voor mij woont
echter in London, dat is Louis Mo-
holo. Han Bennink is hier gewoon
de beste. Dat hij onevenredig veel
aandacht opeist, heeft mij jaren
lang niet gehinderd. Ik was toen
ook niet zo vreselijk geïnteresseerd
in het op een directe wijze over
brengen van informatie. Dat even
wicht in het duo is wel onderhevig
geweest aan wijzingen, maar de
laatste tijd. is dat wat mij betreft
wat gelijker verdeeld. Bennink is
flexibeler geworden.
Mengelberg over zijn eigen ont
wikkeling: "Enerzijds ben ik wat
milder, anderzijds helemaal niet.
Hier heb je niet dié misstanden
waaronder Monk inAmerika
moest lijden (racisme en dergelij
ke). In dit land kan ik me onder
meer kwaad maken om het feit hoe
van alles een religie gemaakt moet
worden. Ook al heb je het over con
sumptiegoederen. alles krijgt een
gewicht dat het niet verdient. Die
loodzware ernst wordt hier geasso
cieerd met een soort degelijkheid".
Iets soorgelijks ziet de componist/
pianist ook bij het grootste deel
van de jonge jazzmuzikanten: "In
die bop-muziek zoals zij die spelen
heb je ook vaak iets heel zwaars.
Vooral die heilige ijver waarmee de
bebop weer tot leven wordt gewekt
doet denken aan 'de catechismus
van het real book" (dat bewuste
boek bevat clandestien opgeschre
ven jazz-stukken die de laatste ja
ren populair geacht worden). "Dat
gedoe van die akkoordenschema's
heeft natuurlijk wel zijdelings met
de jazzbronnen te maken, maar
voor mij is improvisatie een bevrij
ding, geen nieuw soort gevange-
Zijn er dan wel jonge musici
waarnaa Mengelberg luistert? "Na
tuurlijk zijn die er wel. Veelal hoor
ik de' mogelijkheden in mensen,
maar vaak denk ik op zo'n mo
ment: "Wat jammer dat ze zich zo
verslingerd hebben aan één soort
muziek, bebop". Ik heb er zelf ook
mee te maken, ik geel' les aan het
conservatorium, maar ik probeer
ze geen boodschap mee te geven.
Het is les in contrapunt, wat me
vrijwaart van de wereld van de ak
koordenschema's. Er zijn per gene
ratie altijd mensen die zich onder
scheiden, zoals Wolter Wierbos of
Marcel Cuypers. Ik luister heel
weinig; je hebt consumenten en
producenten. Als producent is het
niet erg van belang naar veel din
gen te luisteren. Mijn produktie
mag er niet onder lijden".
Wat heeft het ICP als label bin
nen afzienbare tijd in petto? "Er zal
een bandje gemaakt worden van
het orkest van het Monk-project.
Er komt ook een plaat uit met ei
gen stukken". Op de vraag of hij er
ooit aan gedacht heeft een ander
instrument te bespelen antwoordt
Mengelberg: "Ik kan heel weinig.
Ik vind het al heel mooi dat ik een
beetje piano kan spelen. Als ik
maar kan spelen wat ik bedenk.
Voor pianisten is de behoefte zelf
iets te maken niet altijd even groot.
Ik vind dat iets maken voorop
Rondtheater
subtiel en
geloofwaardig
'Je moei er mee leven' naar een tekst
van het Werkteater door het Rond
theater. Met: Robert Strijk, Sabien
de Bruijne, Eric Pul, Menno Bent
veld, Erik Jansonius, Joke van Bil-
en Nick van Leeuwen. Regie:
Bert Jonk. Gezien op 27 oktober in
de Leidse Schouwburg.
Op 31 oktober en 1 november nog
de Vlietschans te zien.
LEIDEN - De naam is nieuw, de
kwaliteit is als vanouds. De le
den van het Rondtheater zijn
leerling geweest van scholenge
meenschap de Vlietschans en
hebben daar deel uitgemaakt
van toneelgroep De Jonkies. Na I
het eindexamen is een vaste kern
als Ex-Jonkies met succes door
gegaan. Maar ja, een naam met
er in klink zo naar een voor
bije periode, terwijl de leden van
de groep hun hechte samenwer
king nog steeds willen voortzet
ten; vandaar die naamsverande
ring.
Aan de voorstelling is weer
eens duidelijk te merken, dat'
men al geruime tijd in groepsver
band werkt. De spelers zijn goed
op elkaar ingespeeld en geven el
kaar ook de ruimte. Daarbij
komt een enorme inzet en een
grote affinitiet met toneelspelen.
Dat moet ook wel, want anders
kun je nooit een dergelijk be
wonderenswaardig niveau van
subtiele geloofwaardigheid be
reiken.
De opgave, die de groep zich
onder de vertrouwde leiding van
regisseur Bert Jonk gesteld
heeft, is moeilijker dan ooit. 'Je
moet er mee leven' gaat over
twee kankerpatiënten; de acht
tienjarige Rick en de achtenvijf
tigjarige De Waal proberen de ze
kerheid van een naderende dood
voor zich zelf en tegenover de
naaste omgeving te verwerken.
Een dergelijk gegeven levert
voor het spel talrijke problemen
op. Hoe kunnen bijvoorbeeld
twea jonge, ongeveer even oude
spelers zo'n leeftijdsverschil van
veertig jaar geloofwaardig ma
ken - om nog maar te zwijgen van
de moeilijkheidsgraad van deze
rollen? Hoe moet mevrouw De
Waal reageren, wanneer zij door
de arts over de toestand van haar
man ingelicht wordt? Hoe rea
geert een goedbedoelende, maar
onbeholpen vader van Rick?
Hoe bereik je, dat arts en verple
gend personeel menselijk zijn en|
niet vervallen in clichématige
personages? Hoe blijven emoties
aannemelijk en vermijd je senti
mentaliteit?
Zo zijn er nog tal van dit soort
vragen op te sommen, waarvoor
een oplossing gezocht moest
worden. Die ligt zeker niet
de hand, en vergt dan ook veel
inspanning en het nodige ge
duld. Het resultaat is er naar; de
groep heeft geloofwaardige op
lossingen gevonden. Ongeveer
driehonderd mensen zaten gis
teravond vrijwel voortdurend
muisstil te kijken en te luisteren -
alleen al daaruit blijkt de indrin
gende en subtiele spelprestatie
van het Rondtheater.
WIJNAND ZEILSTRA.
Aanmoedigingsprijzen
AMSTERDAM (ANP) - Aan de
danseressen Marieke Simons en
Roxane Huilmand is de aanmoedi
gingsprijs 1986 van het Dansers
fonds '79 toegekend.
Roxane Huilmand is verbonden
aan het in België gevestigde dans
gezelschap van Anne Teresa de
Keersmaeker. Marieke Simons stu
deert nog aan de Nel Roos Balleta-
kademie in Amsterdam.
De prijsuitreiking is op 18 no
vember in de Amsterdamse Stads
schouwburg.
moet staan, ik voel rr
ponist dan pianist. Impri
stel ik in dat geval gelijk aan com
poneren, vandaar dat eens de term
'instant composing' werd bedacht.
Het is inmiddels al zo'n twintig
jaar geleden dat er zich iets funda
menteels wijzigde in de jazz c.q.
geïmproviseerde muziek.
Hetzelfde geldt ook voor de sa
menleving en de politiek in het bij
zonder. Mengelberg hierover: "In
de jaren zestig was er een soort eu
forie waar ik'geen deel aan had. Ik
werd niet zoals mijn tijdgenoten
plotseling communist. Ik was het
al in de jaren vijftig töen heel Ne
derland zo nodig zeer anti-commu
nistisch moest zijn. Aangezien de
CPN zo'n ongevaarlijk partijtje is,
ben ik het nog steeds".
Zo ook is er volgens Mengelberg
weinig gebeurd op muzikaal ge
bied. De laatste Amerikaan die iets
nieuws deed was Albert Ayler. Hij
kan wel waardering opbrengen
voor sommige jonge Amerikanen,
bijvoorbeeld Joe Bowie. "De
meest interessante geïmproviseer
de muziek wordt tegenwoordig ei
genlijk in Europa gemaakt door
mensen als Derek Bailey of Evan
Parker. Er is een tweede generatie
Europeanen (Steve Beresford.
Paul Cusack) die iets interessants
doet. Amerikanen als John Zorn
sluiten meer aan op Europese tra
dities. In Japan is er ook een Euro
pees gerichte tweede generatie".
Toen het ICP daar op tournee was,
heeft Mengelberg met enkelen van
hen gespeeld.
Wat vooral nieuw is in deze mu
ziek is dat byna iedereen op de we
reld er mee in contact kan komen.
Mengelberg: "Op dit moment is de
geïmproviseerde muziek een vol
strekt internationale aangelegen
heid".
