Een rel om 10 koffiepunten
Huurkoop bij auto's
blijkt vaak duurkoop
Steuntje-in-de-rug
GESCHENKENHANDEL VAN DE: BEDRIJF MET OMZET VAN 30 MILJOEN GULDEN
<a
Consument
Koelkasten
werken vaak
slecht in
koele keuken
MAANDAG 27 OKTOBER 1986
PAGINA 9
O
Over een wonder
Eén van de geheimzinnigste en
tegelijkertijd ook gewoonste
voorwerpen die zich in een huis
bevinden is de spiegel. Elke
morgen bewerkstelligt hij datje
even deel uitmaakt van een
tweeling, waarvan - zeer
oneerlijk - de een altijd aan het
werk moet. Ach, die spiegel aan
de wand, die het idee van
vooruitgang tot een sprookje
maakt. Kijk erin en je ziet datje
telkens weer terugkeert in wat
achter je ligt.
In films zie je vrouwen soms
met een lippenstift op spiegels
een boodschap schrijven voor
hun geliefde. Ik ben daar niet
voor. Dat komt natuurlijk omdat
ik zelf de boel moet
schoonmaken en dat damt de
romantische bevlogenheid wel
in. Nee, wat ik echt mooi vind. is
een spiegelverhaal in Marquez'
laatste roman 'Liefde in tijden
van cholera'. In een café
observeert een man een vrouw
via een spiegel. Als ze weg is,
koopt hij de spiegel van de
cafébaas. Hij neemt hem mee
naar huis en hangt hem in de
slaapkamer. Hij kijkt er
voortdurend naar en denkt zo
sterk aan de vrouw, dat de
spiegel - die slokop! - haar beeld
teruggeeft. Ik vraag mij af
hoeveel mensen er zijn die, net
als deze man dat doet, zo aan
zichzelf voorbij zouden kunnen
kijken? We gaan dan wel niet
meer als Narcissus aan de liefde
voor ons spiegelbeeld ten onder -
tenminste, dat soort mythische
verdrinkingsgevallen zijn mij
niet bekend - maar we raken nog
steeds wel hevig geboeid door
onszelf.
Ik heb eens een kunstwerk
gezien waarin dat verschijnsel
angstig goed werd uitgebeeld. In
een museumzaal stonden naast
elkaar enkele grote
spiegelscherven opgesteld. In
sommige scherven zag je jezelf
verkleind terug, in andere wasje
iets groter dan in werkelijkheid.
Bloednieuwsgierig zag je de
bezoekers er langs heen en weer
drentelen. Ook ik deed dat. Toen
ik dat voor mijn fatsoen niet
langer kon verantwoorden en
mij met tegenzin naar de uitgang
van het museum begaf, viel mijn
oog op een paar roestige
traliewerken, schijnbaar
klaargezet voor de schroothoop.
Maar wat was dat?! Ze hadden
dezelfde vorm als de spiegels en
ernaast, op een klein bordje,
stond de tekst: 'De kooi der
spiegel'. Zelden heb ik de
aantrekkingskracht die wij voor
onszelf hebben beter uitgedrukt
gezien.
Is de spiege] voor ons van
levensbelang? Je zou het wel
denken. Ik weet niet of er in
prehistorische tijden al sprake
was van spiegels, maar in het
bronzen tijdperk waren ze er
wel. Nog steeds worden er
handspiegels uit die periode
opgegraven. Al in die tijd kon de
mens het niet verdragen dat hij
alles kon zien. behalve zichzelf.
Ik vind zoiets ook bijna een
lichamelijk gebrek. Kijk eens
wat voor gymnastische toeren de
ogen moeten uithalen, willen zij
een glimp kunnen opvangen van
de meeëter op de neus. Lukt je
zoiets zonder moeite, dan word
je door de jaloerse medemens
scheel genoemd. Voor mij zijn zij
van wie men honend zegt dat zij
met hun linkeroog in hun
rechterbroekzak kijken juist
bevoordeeld. Immers, zou het er
allemaal niet veel aardiger aan
toe gaan, als wij onszelf
voortdurend in de gaten konden
houden?
Die opgegraven handspiegels
boeien mij zeer. O, had het beeld
van wie er destijds in keek toch
maar enige kleefkracht bezeten!
Maar het is weg, voorgoed. Kent
u die driedelige spiegels,
waarvan de zijkanten zo op
engelenvleugels lijken? Thuis, in
mijn jeugd, heb ik die vaak om
mijn spiegelbeeld heengeklapt.
Deed ik ze weer open, dan was ik
inderdaad bewaard gebleven.
Dat was geluk. Maar we worden
oud eh beginnen alles gewoon te
vinden. Misschien is het enige
dat ons nog kan verrassen onze
dood. Dan, zeggen ze, sperren we
onze ogen - die spiegels der ziel -
wijdopen van verbazing.
Spiegels en vrouwen, ze zijn al
lange tijd vriendinnen van
elkaar. En dan heb ik het over
alle soorten spiegels, de
autospiegeltjes, die - wat een
elegant gebaar! - vrouwen altijd
weer verlokken hun lippen te
stiften, niet uitgesloten. In een
gedicht van de Griekse dichter
Yannis Ritsos is de spiegel voor
een vrouw zelfs de enige
toeverlaat. Hij vergelijkt hem
met een raam. Voor dat 'raam'
staat een eenzame vrouw. Ze
heeft net de onbevlekte lakens te
luchten gehangen. Ze praat in
zichzelf, ze zegt:"Ik ben alleen.
Ik leef. Als ik in de spiegel
spring, val ik in mijn eigen
armen."
ANGELA PINNEBERG
TIJDSCHRIFTEN
in Leiden
op Nieuwe Rijn 13
bij
BOEKHANDEL
KOOYKER
Een auto aanschaffen via huurkoop is
meestal zeer voordelig voor de verkoper,
maar tegelijkertijd erg onvoordelig voor
de (huur)koper. Dat blijkt uit een onder
zoek van Konsumenten Kontakt naar de
financiering van auto's. Ruim vijftig au
todealers werden bezocht en daarbij
bleek dat dezen de consument vrijwel
uitsluitend huurkoopovereenkomsten
proberen aan te smeren.
De informatie die de dealers geven
over financiering en de inhoud van de
huurkoopcontracten bleek ronduit
slecht. Ongeveer tien bedrijven gaven
helemaal geen informatie. De meesten
gaven onjuiste of onvolledige informa
tie. Ten onrechte werd bij voorbeeld
nogal eens beweerd dat een persoonlijke
lening onvoordeliger zou zijn dan huur
koop. Of de dealers verzuimden te ver
tellen dat de auto bij huurkoop het ei
gendom van de financieringsmaatschap
pij blijft totdat de laatste cent is betaald.
Garages die wel correcte informatie ga
ven zijn op de vingers van een hand te
tellen.
Lening
Mensen die een auto willen financie
ren kunnen volgens Konsumenten Kon-
takt het beste proberen een goedkope
persoonlijke lening te krijgen, bij voor
beeld bij de Postbank of de Hollandse
Koopmansbank. Vergeleken me* de ren
tepercentages van andere banken en fi
nancieringsmaatschappijen scheelt dat
meestal zes tot zeven procent rente per
jaar.
Bovendien is de bescherming van de
consument bij een persoonlijke lening
Bezitters van honden of katten kunnen
hun huisdier met een gerust hart de
goedkoopste 'volledige' maaltijd voor
zetten. Alle merken voeding die onder
dat predikaat op de markt verschijnen,
bevatten namelijk alle noodzakelijke
voedingsstoffen. Hoe duur de voeding is
- de prijsverschillen bedragen soms wel
twintig procent - doet niet ter zake. De
prijs blijkt namelijk totaal geen waar
borg voor betere kwaliteit.
Dat blijkt uit een onderzoek van Kon
sumenten Kontakt.
beter geregeld dan bij huurkoop. Zo zijn
er bij huurkoop geen wettelijke regels
voor betalingsachterstand. Wie te laat is
met betalen moet bij voorbeeld al na zes
dagen anderhalf procent vertragingsren
te betalen. Bij enkele banken loopt dat
op tot vijf tot tien procent.
Boete
Daar blijft het echter niet bij. Ook alle
kosten die de bank moet betalen, ook de
incassokosten, worden op de koper ver
haald. In de meeste contracten is vastge
legd dat dit vijftien procent van de uit
staande vordering zal zijn. In verschil
lende contracten staat zelfs dat een boe
te van tien procent zal worden geheven
over de totale schuld (aankoopsom) of
over de restantschuld.
Met actie-aanbiedingen van de auto
dealers schiet de consument meestal
weinig op. Konsumenten Kontakt bere
kende enkele aanbiedingen en kwam
niet verder dan een voordeel van drie
tot vijfhonderd gulden. Het zou de dui
delijkheid voor de consument ten goede
komen als de dealers in plaats van on
doorzichtige aanbiedingen een geldkor-
ting op de auto geven.
Volgens Konsumenten Kontakt wordt
het hoog tijd dat er een einde komt aan
de huidige handel en wandel van finan
cieringsmaatschappijen. Ook het minis
terie van economische zaken is trou
wens van mening dat de huurkoopsec
tor zich bedient van praktijken en voor
waarden die maatschappelijk onaan
vaardbaar zijn. Er is dan ook een Wet
Consumptief Krediet in de maak waarin
ook de huurkoopovereenkomst wordt
geregeld.
onder redactie van
Wim Fortuyn en Conny Smits
Klachten
over btw
Bij Konsumenten Kontakt zijn in korte
tijd veel klachten binnengekomen over
te hoge prijzen na de btw-verhoging van
1 oktober. Na een oproep op de televisie
werden bij Konsumenten Kontakt bin
nen twee dagen 325 meldingen verwerkt
over 425 produkten die meer dan een
procent in prijs werden verhoogd.
De klachten hebben volgens de consu
mentenorganisatie vooral betrekking op
levensmiddelen die in supermarkten
worden verkocht. Ook veel kranten zou
den te sterk in prijs verhoogd zijn. Kon
sumenten Kontakt zal de klachten voor
leggen aan de Kamercommissie van
Economische Zaken.
Koelkasten met vriesvak blijken vaak
niet goed te functioneren in een koude
keuken waar de temperatuur beneden
de zestien graden komt. Dat blijkt uit
een onderzoek naar negentien tafelmo
del koelkasten door de Stichting Verge
lijkend Warenonderzoek.
Deze stichting krijgt vaak klachten te
horen over slecht werkende koelkasten
die op een koude plaats staan zoals bij
voorbeeld in een onverwarmde keuken
of bijkeuken. Het komt dan nogal eens
voor dat het te warm wordt in het vries
vak of dat het gaat vriezen in de koel
ruimte. Deze problemen spelen het
sterkst bij koelkasten met een 2- of 3-
sterren vriesvak.
De stichting VWO onderzocht vrij
staande en onderbouw tafelmodel koel
kasten zonder en met vriesvak. De prij
zen varieerden van 300 tot 1200 gulden.
Uit het onderzoek bleek dat het verschil
in energiekosten tussen de koelkast met
het hoogste stroomverbruik en de kast
met het laagste verbruik ongeveer vijftig
gulden per jaar bedraagt. Het geluid dat
de kasten produceren loopt nogal uit
een, wat vooral bij een open keuken een
belangrijke rol kan spelen.
leden, onder de bewoners van een
Noordhollands bejaardencentrum
om... tien koffiepunten.
Toch is het verzamelen van kof
fiepunten niet uitsluitend iets voor
ouderen. Van de Weerthof merkt
op dat de punten ook door jonge
ren fanatiek worden geknipt.
Want: „Als het bij de jongeren wat
minder zou aanslaan, zouden we
dat zeker merken aan het percenta
ge aan koffiepunten dat er uitein
delijk wordt ingeleverd".
De hamvraag tenslotte: worden
al die ingeleverde punten eigenlijk
geteld? De geschenkenmanager
glimlacht minzaam. Ze weet dat
die vraag bij heel wat puntenverza-
melaars leeft. „Vijf procent wordt
in de winkel geteld. Dat doen we
bij voorkeur op wat drukkere mo
menten. Als er wordt geteld, zié je
meteen beweging in de winkel. Er
zijn mensen die weglopen, mis
schien om de punten voor de ze
kerheid toch nog maar even na te
tellen. Er zijn ook klanten die dan,
als ze aan de beurt zijn, bij voor
baat al meedelen dat de punten
niet van henzelf zijn. Ze halen dan
het geschenk voor een tante, een
kennis of oma. Heel opvallend":
Eerlijke mensen
Fraude komt echter vrijwel niet
voor, vertelt Van de Weerthof. „Ne
derlanders zijn heel eerlijke men
sen". Als er al te weinig punten
worden ingeleverd, gaat het duide
lijk om telfouten: 4960 punten, in
plaats van 5000. Omgekeerd komt
ook vaak voor: 5020 in plaats van
5000. Als onverhoopt in de winkel
bljjkt dat er veel te weinig punten
worden ingeleverd, kan de klant
het verschil in geld bijpassen. Als
de klant toevallig geen geld bij zich
heeft, mag het verschil op de giro
van DE worden gestort. „Een
kwestie van vertrouwen. Het blijkt
dat 98 procent keurig aan dat ver
zoek voldoet".
De ingeleverde bonnen worden
in zakjes gestopt en van naam en
adres voorzien. In Utrecht worden
de pakketjes vervolgens gewogen
(vandaar ook het verzoek aan de
klanten om de punten netjes uit te
knippen). Tijdens de weging wor
den de zakjes met grote afwijkin
gen er alsnog uitgepikt. Klanten
die per' ongeluk te veel bonnen
hebben ingeleverd, krijgen van DE
een briefje toegestuurd met bon
nen ter waarde van het teveel aan
ingeleverde koffiepunten. „Maar
eigenlijk is dat wegen helemaal
niet nodig. Het aantal ingeleverde
bonnen klopt vrijwel altijd. We ver
bazen ons voortdurend over de eer
lijkheid van de mensen".
ADVERTENTIE
Een importeur van ijzerwaren heeft on
langs een nieuw fenomeen op de markt
gebracht: de leunpaal. Het gaat hier om
een paal waar je - de naam zegt het al -
op je gemak even tegenaan kunt leunen
als je ergens voor korte of langere tijd
moet wachten, op de bus bij voorbeeld.
Als eerste stad in Nederland maakte
Tilburg kennis met deze merkwaardige
palen, die zijn overgewaaid uit Duits
land, waar ze al op meer plaatsen te vin
den zijn. Vooralsnog doen ze vooral
dienst bij bushaltes, als steuntje in de
De importeur van de leunpalen, die wor
den gemaakt van een stabiel buizenfra
me met open draadgaas, heeft vanzelf
sprekend tal van gebruiksmogelijkhe
den voor de palen in het hoofd. Ge
noemd worden onder meer perrons, par
ken, plantsoenen, bossen, recreatiecen
tra, openbare wachtruimten, telefoon
cellen, stationshallen en grote kantoor
gebouwen. (foto prl
Ze zijn veel gewend bij de geschen
kenwinkel van Douwe Egberts in
Joure. maar toen daar vorig jaar
een mevrouw een doos met liefst
375.000 koffiepunten op de toon
bank zette, werd er wel even gef
ronst. Schielijk belde een mede
werkster met het hoofdkantoor in
Utrecht. ..Wat moeten we nu. Is dat
wel in de haak. Zoveel bonnen...
Dat kan toch nooit kloppen?".
De verklaring die de klant even
later desgevraagd gaf. was even
verrassend als ontroerend. Er was
brand geweest in hun woningAlle
huisraad was verloren gegaan. In
het dorp was actie gevoerd om het
gezin weer op gang te helpen, want
een brandverzekering ontbrak. Een
oproep aan de dorpsgenoten om al
le DE-bonnen op één hoop te gooien
en die het getroffen gezin aan te
bieden, had een hartverwarmend
resultaat. Met 375.000 waardepun-
ten kon het gezin in Joure vast wat
huishoudelijke artikelen gaan uit
zoeken.
Een treffende anekdote over
de legendarische koffiepunten
van Douwe Egberts. Hoe is het
mogelijk dat een puntensys
teem anno 1922 tot op de dag
van vandaag zo populair is dat
de koffiefabrikant het niet
moet wagen ermee op te hou
den. Bij Douwe Egberts zijn ze
er eigenlijk niet meer verbaasd
over. De belangstelling voor de
koffiepunten is door de jaren
heen onveranderd groot geble
ven. Van de punten op pakken
koffie wordt niet minder dan
93 procent uiteindelijk weer in
geleverd in ruil voor geschen
ken. „En we streven er naar
ook die laatste procenten nog
binnen te krijgen", zegt Bep
van de Weerthof, manager ge
schenken van Douwe Egberts.
door Joop Bouma
Zy is baas van een bedrijf met
een jaaromzet van f 30 miljoen. DE
heeft geschenkenwinkels in Am
sterdam, Den Haag, Rotterdam,
Utrecht. Arnhem, Enschede, Eind
hoven, Heerlen en Joure. Die ne
gen winkels trekken per jaar
850.000 klanten. „Althans, dat zijn
de kassa-aanslagen. Als je vraagt
naar het aantal bezoekers van de
winkels, kun je die 850.000 gerust
verdubbelen", zegt mevrouw Van
de Weerthof.
De omzet van het geschenkenbe-
drijf loopt steeds meer via de win
kels. Vier jaar geleden werd veertig
procent van de geschenken nog
per post besteld. Nu is dat nog
maar vijftien procent. Dat is te
merken: in sommige perioden
loopt het werkelijk storm in de DE-
winkels. Vijfhonderd klanten op
één dag zijn niet ongewoon.
Nummertje trekken
De geschenkenwinkel in Joure
beleeft traditioneel de grootste
drukte in de vakantietijd. In de zo
merperiode staat het er van 's och
tends na de koffie tot 's middags na
de thee zwart van de mensen met
zakjes, theeblikjes, enveloppen en
doosjes vol koffiepunten. Gedul
dig wachtend. Reikhalzend uitkij
kend naar 'Het Geschenk'. Wie de
winkel binnenkomt moet eerst een
nummertje trekken en wachttijden
van een uur of meer zijn geen uit
zondering. De meeste bezoekers
zijn vakantiegangers die hun DE-
punten in boot, tent of caravan
meenemen naar Friesland.
Van mei tot eind september wor
den in Joure uitzendkrachten inge
zet om de grote drukte te verwer
ken. „Maar dan nog ontstaan er
haast onaanvaardbare wachttij
den", vindt manager Bep van de
Weerthof. „Probleem is dat je ei
genlijk achter de balie met niet
meer dan vijf mensen kunt
werken. Anders ga je elkaar hope-
loos voor de voeten lopen. De win
kel in Joure is in de winter eigen
lijk wat te groot en zou 's zomers
twee keer zo groot moeten zijn.
Het DE-geschenkengebeuren
vindt zijn oorsprong in de bedrij
ven in Utrecht en Joure. Wie voor
1976 bij Douwe Egberts zelf zijn
bijeen gespaarde geschenk wilde
ophalen, kon in Joure terecht bij
een loket op het fabrieksterrein
aan de Leeuwarderweg. „Vooroor
logse toestanden", herinnert pr-
man Lieuwe Brink van DE-Joure
Manager geschenken Bep van Weerthof: "Het is uniek dat je op
deze wijze in contact komt met je klanten (foto pr>
Inde vakantieperiode een da
gelijks beeld in de geschenken
winkel van DE. Er komen dan
per dag wel zo'n vijfhonderd
klanten (foto Jan de Vries)
zich. „Het verkeer op het terrein
zat hier soms volledig vast door de
bezoekers. Dat kon echt niet langer
Apetrots
Tien jaar geleden verhuisde de
geschenkenwinkel naar de Jouster
winkelstraat. De plaatselijke mid
denstand vaart er wel bij. Als je een
uur of langer moet wachten ligt
een wandeling door de winkel
straat immers voor de hand.
De tijd dat de DE-geschenken
eén typisch Fries karakter hadden
is al lang voorbij. Het handge
maakte koperwerk uit Friesland,
de tabaksdozen, bloempotten en
wandborden zijn al sinds jaar en
dag vervangen door sierlijke thee-
en koffiekopjes, modieuze thee
mutsen, glimmende koffieblikken,
fleurige dienbladen, trendy thee
potten en robuuste koffiezetappa
raten.
DE is apetrots op het koffiepun-
ten-succes. „Het is uniek dat je als
fabrikant van een A-merk op deze
wijze in contact komt met je klan
ten. Het is voor ons veel meer dan
alleen maar het inrichten van een
leuke winkel, om de klanten in de
gelegenheid te stellen hun ge
schenken op te halen", aldus Van
de Weerthof. Ze heeft het gevoel
dat het bezoek aan een geschen
kenwinkel ook door de klant wordt
ervaren als een echte kennisma
king met de koffiefabrikant.
Klant betaalt?
Dat zal zo zijn, maar de koffie
punten en de fraaie cadeaus zijn
natuurlijk ook een vorm van klan
tenbinding. Bovendien, lang niet
Hier draait het om. Koffie- en theepunten. Keurig
geknipt en gebundeld, aangevoerd in zakjes, doosjes,
blikjes en enveloppen foto gpdi
alle geschenken zijn 'gratis'. In
veel gevallen moet er worden bij
betaald, soms wel enkele tientjes.
En verder behoren de koffie- en
theeprodukten van Douwe Eg
berts tot de duurste. Betaalt de
klant in feite de cadeaus niet zelf?
Mevrouw Van de Weerthof: „Er
wordt op de geschenken geen
winst gemaakt. Het is een vorm
van reclame. Als we dit puntensys
teem niet zouden hebben, zouden
we de consumenten toch op een
andere manier moeten benaderen.
Wij hebben voor deze vorm geko
zen, we geven iets aan de consu
ment terug".
De consumentenorganisaties
zijn allerminst onder de indruk van
de gulheid van DE. „Laten ze de
koffie maar goedkoper maken.
Daar heeft de consument meer
aan", reageert woordvoerder Cor-
né van Haaien van de Consumen
tenbond. „We zijn niet erg geluk
kig met dat puntensysteem. Als de
fabrikant de koffie één of twee
kwartjes goedkoper zou maken.
kunnen de klanten van het geld dat
ze over houden, zelf wel sparen
voor een roomstelletje of een thee
pot".
Woordvoerder Cees Groen van
DE: „De klant is vrij in zijn keuze.
Natuurlijk kun je veel goedkopere
merken koffie krijgen. Dat ze voor
ons merk kiezen heeft ook iets te
maken met de kwaliteit van het
produkt. En die geschenkenactie is
voor ons een vorm van promotie.
Als we dit niet deden, zouden we
meer geld moeten steken in recla
me. Daar ziet een klant ook niets
van terug, terwijl de reclamekos
ten uiteraard wel door de klant
worden betaald".
Seniorenrel
Hoe het zij, de koffiepunten blij
ven gewild. Ze zijn zo polulair dat
volgens Van de Weerthof zelfs bij
sterfgevallen de verdeling van de
bij elkaar gespaarde DE-punten bij
testament wordt geregeld. Vers in
het geheugen ligt nog het verhaal
van de vechtpartij, enkele jaren ge-
