CDA staat alleen
in kwestie Brokx
Nog geen aanpassing studiebeurzen
'Pedofielen te veel op seks gericht'
teleac
Lubbers: gezag was onaangetast
Brokx9De Vries en
CDA zijn voorbarig9
'Nederland
zonder files
een illusie'
Brinkman wekt
ergernis met
praatje over
'sociaal elan'
Demmenie
Anderhalfjaar cel voor
drie stelende douaniers
VRIJDAG 24 OKTOBER 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (GPD/ANP) - Het optreden van CDA-fractieleider De Vries kreeg gisteren in
het Kamerdebat over de zaak-Brokx geen enkele steun van de overige fracties. Ook
premier Lubbers is het oneens met de CDA-fractie dat staatssecretaris Brokx moest
verdwijnen omdat zijn politieke gezag zou zijn aangetast door de beleggersfraude.
Van Mierlo (D66) stelde dat
Brokx op het verkeerde moment
om de verkeerde redenen is afge
treden. Niet om de zaak zelf, niet
om het oordeel van de Kamer,
maar omdat zijn fractie hem heeft
laten vallen. Die kwam er „per on
geluk" aan te pas omdat de brief
van De Vries was uitgelekt. Door
de manoeuvres van het CDA is vol
gens Van Mierlo de indruk gewekt
dat een enquête op voorhand be
windslieden hun gezag ontneemt.
„Daardoor krijgt zo'n onderzoek
een zware, politiek onzuivere la
ding".
Ook de WD "betreurt" de gang
van zaken die heeft geleid tot het
aftreden van Brokx. Fractieleider
Voorhoeve zei dat er wat hem be
treft geen aanleiding was om het
hoofd van Brokx te eisen. "Het
mag geen gewoonte worden dat
bewindslieden worden gedwongen
af te treden zodra er een enquête in
aantocht is. De enquête zou dan de
functie van een motie van wan
trouwen krijgen. Komt er een min
derheidsenquête dan zou een der
de van de Tweede Kamer
van het kabinet op zo'n
naar huis kunnen sturen", zo waar
schuwde Voorhoeve.
Geofferd
Ook de kleine fracties leverden
gepeperde kritiek op het CDA en
De Vries. De SGP: „Het CDA heeft
een te groot risico genomen". PPR:
„Het CDA staat voor gek als Brokx
later onschuldig blijkt. Door hem
bij voorbaat schuldig te verklaren
kan het CDA niet meer meedoen
aan de enquête". RPF: „Brokx is
geofferd op het blok van het partij
belang". GPV: „Er is een oneigen
lijke druk gelegd op het al dan niet
instellen van een enquête. PSP:
„De handelwijze van De Vries is
achterbaks, stiekem en klein.
Brokx is een touw aangereikt om
zichzelf op te knopen. Dat lijkt op
ongevraagde hulp bij zelfdoding".
Lubbers zei dat hij maandagavond
nog met Brokx tot de conclusie
was gekomen dat de ABP-affaire
zijn aanblijven niet in de weg
stond. Hij stelde dat ook de meest
betrokken ministers unaniem van
mening waren dat het gezag van
Brokx voldoende in tact was om
zijn werk te kunnen doen. De brief
van De Vries en het uitlekken daar
van maakte het oordeel van de
CDA-fractieleider over Brokx defi
nitief. Zeker toen de CDA-fractie
zich achter De Vries schaarde kon
de staatssecretaris niet anders
doen dan aftreden.
De premier ontkende dat hij
Brokx had laten vallen. "Ik heb tot
het laatste moment geweigerd de
harde stellingname van de CDA-
fractievoorzitter te volgen", aldus
Lubbers. Hij zei het "in hoge mate
te betreuren" dat het CDA-stand-
punt niet kon worden afgerond in
een Kamerdebat. Hij weigerde dit
echter te wijten aan onzuiver op
treden van De Vries, zoals de oppo
sitie stelde.
Opportunisme
De PvdA verweet het CDA in de
zaak-Brokx de kwaliteit van de de
mocratie te hebben geschaad door
buiten het parlement om de staats
secretaris tot aftreden te dwingen.
Brokx is volgens hem geofferd aan
hetzelfde partijbelang, dat het
CDA twee jaar geleden deed be
sluiten de toenmalige WD-minis-
ter Van .Aardenne de hand boven
het hoofd te houden na de RSV-
enquête.
"Het CDA kiest uit politiek op
portunisme voor de beslotenheid
van de achterkamer. Een onver
kwikkelijke gang van zaken", al
dus Kok. Ook het instrument van
de parlementaire enquête is vol
gens hem schade toegebracht. Het
gaat de PvdA er bij de epquête om
eerst de feiten te verzamelen, dan
conclusies te trekken en daar ver
volgens zo nodig politieke conse
quenties voor personen aan te ver
binden.
Het meest omstreden deel van de A27, bij het landgoed Amelisweerd, uit de lucht gezien. Met de voltooi
de A27I28 endeA12 is een aantal verkeersknelpunten uit de weg geruimd.
mg
SOESTERBERG (ANP) - Een
toekomstbeeld van Nederland
zonder files is een illusie. Neder
land geheel vrij maken van files'
gaat boven de macht van de sa
menleving en is ook geen politie
ke wens. Dat zei minister Smit-
Kroes van verkeer en waterstaat
gisteren op een persbijeenkomst
in Soesterberg, ter gelegenheid
van de voltooiing van de auto
snelwegen Gouda-Utrecht (A12)
en Utrecht-Amersfoort (A27/28).
Het in bijna twintig jaar bou
wen van de 51 kilometer snelweg
(totale kosten zo'n 900 miljoen
gulden) lost uiteraard wel knel
punten in het verkeer in het mid
den van het land op, maar het
verkeer in de Randstad zal tot in
lengte van jaren met files blijven
kampen, aldus de minister. Het
daadwerkelijk oplossen van de
knelpunten bij Amsterdam
(Coentunnel) en in het Rijn
mond-gebied zou zeker een mil
jard gulden extra vergen.
De A12 tussen Gouda en
Utrecht heeft nu rijbanen met
drie en vier rijstroken. Ongeveer
400.000 ton oud asfalt is hiervoor
hergebruikt. De A27 (Breda-Fle-
voland) is met de aanleg van het
gedeelte tussen de knooppunten
Lunetten en Rijnsweerd (langs
Amelisweerd) nu voltooid, even
als de nieuwe A28 (Utrecht-
Amersfoort).
Vlakbij de verdiept aangelegde
A28 heeft de gemeente Zeist een
woonwijk gebouwd. Om de ge
luidhinder te beperken, is een
luifel (kosten: meer dan 20 mil
joen gulden) naast en gedeelte
lijk over de weg geplaatst. De
overmatige drukte op provincia
le wegen, Maarn-Amersfoort,
Utrecht-Zeist en Zeist-Amers-
foort en op de A12 Utrecht-
Maarn, moet afnemen tot minder
dan de helft.
Het met vier kilometer kortste,
maar tegelijk ook meest omstre
den, deel is de A27 Lunetten-
Rijnsweerd langs het landgoed
Amelisweerd aan de rand van
Utrecht. De 'Vrienden van Ame
lisweerd' gebruikten alle denk
bare rechts- en inspraakmidde
len om aanleg van de weg te
voorkomen. Onder druk van de
groep werd het tracé naar de
rand van het bos verlegd.
Ook met de revolutionaire
vliesconstructie (plastic folie als
onderlaag voor de snelweg)
moest Rijkswaterstaat bakzeil
halen: het 215 miljoen gulden
kostende tracé loopt nu door een
waterdichte bak. Ongeveer zes
honderd bomen (vijf procent van
de totale oppervlakte), legden
het loodje voor dit stuk rijksweg.
"We hoeven ons niet voor deze
weg te schamen", meldde minis
ter Smit-Kroes gisteren. "Rijks
waterstaat is met 50.000 bomen
en 300.000 struiken per jaar de
grootste groenvoorziener van
Nederland. Je kunt waarachtig
niet zeggen dat Rijkswaterstaat
uit betonboeren bestaat". De
feestelijke opening van A27 en 28
komende woensdag is overigens
uit angst voor acties verplaatst
van Utrecht naar Amersfoort.
Deetman: stelsel niet bedoeld om koopkracht op peil te houden
Gerrit Brokx
DEN HAAG (GPD) - "De conclusie van CDA-fractieleider De Vries dat ik
als staatssecretaris moest wijken voor een ander bewindspersoon, is te
voorbarig geweest. Ik heb onmiddellijk na de eerste signalen over de
subsidiefraude drie onderzoeken laten instellen. De uitkomsten daarvan
zijn nog niet bekend. Bovendien is de parlementaire enquête niet eens
begonnen. Het is op z'n minst voorbarig nu al conclusies te trekken".
Oud-staatssecretaris Gerrit Brokx kon het gisteravond na afloop van
het kamerdebat niet nalaten kritiek te uiten op de voorzitter van de CDA-
fractie. Maar hij toonde zich over zijn gedwongen vertrek "niet verbit
terd, eerder wat teleurgesteld". Volgens hem horen dit soort zaken bij het
vak van politicus. "Of je nu wel of niet iets aan de gebeurtenissen kunt
doen, je bent in zo'n functie politiek verantwoordelijk".
De brief van CDA-leider De Vries aan premier Lubbers, waarin om het
vertrek van Brokx werd gevraagd, werd de afgetreden bewindsman vrij
dagavond overhandigd. "Zondag heb ik telefonisch contact gehad met de
minister-president. Maandag is er overleg gevoerd. Lubbers was het met
me eens dat een aftreden voorbarig zou zijn", aldus Brokx. „De zaak
kwam door het uitlekken van de brief, waaraan ik overigens part noch
deel heb gehad, in een stroomversnelling. Over het standpunt van de
CDA-fractie heb ik geen oordeel. Alleen de conclusie telt. Daarmee ver
viel voor mij de basis voor mijn politiek functioneren".
Brokx heeft nog even overwogen het debat in de Tweede Kamer over
de brief van De Vries af te wachten alvorens af te treden. „Maar ik achtte
het niet uitgesloten dat er een motie van wantrouwen, alleen gesteund
door het CDA, zou worden ingediend. Ook dan had ik moeten aftreden".
Hij verwees daarbij naar minister Stikker die in 1952 moest vertrekken,
nadat een - slechts door zijn eigen WD-fractie gesteunde - motie van
wantrouwen tegen hem was ingediend.
Brokx ontkende dat zijn door De Vries afgedwongen vertrek iets te
maken zou hebben met het feit dat hij zich in juni heeft verzet tegen de
verkiezing van De Vries als fractievoorzitter. „De fractievoorzitter van
het CDA heeft mij verzekerd dat dat er niets mee te maken had. Ik heb
geen reden zijn woorden in twijfel te trekken".
Brokx vreest dat de ontwikkelingen van de laatste weken de beleggers
zullen afschrikken hun geld nog langer in woningbouwprojecten te stop
pen. „Als dat gebeurt, verliezen 10.000 bouwvakkers hun baan en zullen
jaarlijks 10.000 woningen minder worden gebouwd. Je kunt dat niet com
penseren door 10.000 woningwetwoningen te bouwen, want dan zou het
financieringstekort met ongeveer één miljard gulden stijgen".
DEN HAAG (GPD/ANP) Minis
ter Deetman (onderwijs) is niet van
plan meer geld uit te geven aan bij
standsmoeders met studerende
kinderen en gezinnen mét min
stens drie kinderen. Hoewel de mi
nister erkent dat hun inkomens
door de nieuwe Wet Studiefinan
ciering soms sterk achteruit gaan,
vindt hij dit acceptabel. Hij wil de
wet op dit punt niet aanpassen.
De vaste Tweede-Kamercom
missie voor onderwijs kreeg dit
gisteren van de CDA-bewindsman
te horen, tijdens mondeling over
leg over knelpunten in het nieuwe
studiebeurzenstelsel. Deetman:
"Dit stelsel is ingevoerd om ervoor
te zorgen dat ieder die dat wil, kan
studeren. Het is niet bedoeld als
maatregel om de koopkracht op
peil te houden".
"Het is zaak de juiste vergelijkin
gen te maken: er mag geen verschil
in koopkracht ontstaan tussen ge
zinnen mét en zonder studerend
kind", aldus de bewindsman. Al
leen bij extreme verschillen kun
nen noodgrepen toegepast wor
den". Bedragen wil de minister
echter niet noemen. "Theoretisch
zijn grote bedragen mogelijk, maar
ik wil zien of ze in de praktijk ook
voorkomen."
De kamerleden Vermeend
(PvdA), Wolffensperger (D66) en
Lansink (CDA) brachten Deetman
de 'golf van klachten', die zij over
de studiefinancièring hadden ont
vangen, onder de aandacht. Voor
onmiddellijke actie zei de minister
desondanks niets te voelen. Pas na
1 april 1987, wanneer de huidige
overgangsregeling afloopt. "Als
blijkt dat er onbedoelde effecten
zijn en groepen studenten verge
lijkbare problemen hebben, kan
over aanpassing van de wet ge
sproken worden".
Hij wees erop dat noodoplossin
gen altijd mogelijk zyn "in die ge
vallen dat wettelijke regelingen het
onmogelijk maken dat Jantje gaat
studeren. Dit is geen toezegging,
want dat gebeurde tot nu toe ook
al". Wanneer die noodoplossing, in
de wandeling hardheidsclausule
genoemd, van toepassing is, kon
en wilde Deetman niet zeggen.
"Het gaat om individuele gevallen
waar geen algemene regel voor is".
Universiteiten
De geplande bezuinigingen op
het wetenschappelijk onderwijs
willen dertien van de veertien Ne
derlandse universiteiten anders
aanpakken dan minister Deetman.
De universiteiten alleen Utrecht
doet niet mee willen zelf aange
ven waar het snoeimes in kan wor
den gezet.
Tegen de 130 miljoen gulden aan
bezuinigingen op zich verzetten de
instellingen niet, omdat de Tweede
Kamer deze steunt. Welke sectoren
moeten inleveren willen de univer
siteiten echter liever zelf aangeven
in zogenaamde 'verkenningscom
missies'. Die moeten voorstellen
doen over het korten op sociale we
tenschappen, letteren, genees- en
tandheelkunde.
De minister kan in het najaar van
1987 dan zijn ideeën geven over de
voorstellen, waarna de Tweede Ka-
r moet beslissen. Op de- derwijs en onderzoek kan beperkt
kost het bezuinigen wel blijven", aldus een woordvoerder
tijd, "maar de schade aan on- voor de universiteiten.
k Minister Deetman bewondert een presentje dat hij kreeg bij de opening
'jan de nieuwbouw van de heao in Breda. (foto anp>
DEN HAAG (ANP) - Met zijn
praatjes over nieuw 'sociaal elan'
roept minister Brinkman (welzijn
en cultuur) een beeld op dat beledi
gend is voor allen die zijn aangewe
zen op de voorzieningen van zijn
departement. Als het zo is dat zelf
standig wonende bejaarden zijn
aangewezen op een heitje voor een
karweitje dient hij onverwijld zijn
portefeuille ter beschikking te stel-
Dat zei PvdA-woordvoerder
Buurmeijer gisteren bij het voort
gezette debat over de Welzijnswet.
Hij reageerde op een betoog van de
minister over een 'zorgzame sa
menleving', waarin mensen min
der een beroep moeten doen op de
overheid en meer op elkaar. Ook
WD'er Dijkstal was zeer slecht te
spreken over de door Brinkman
geventileerde opvattingen. Hij
haalde fel uit naar coalitiepartner
CDA, na Brinkmans betoog van
vorige week enigszins in het bela
chelijke te hebben getrokken. "Ik
voelde mij na afloop Alice in Won
derland, ik was niet in staat het te
verwerken".
Dijkstal verweet CDA-fractie-
voorzitter De Vries de VVD-visie
op de samenleving tot een karika
tuur te hebben gemaakt. "De
ethiek van het CDA en de christen
democratische normen en waar
den moeten door iedereen wórden
overgenomen. Het missiewerk
gaat door, de samenleving wordt
betutteld. Minister Brinkman
vindt dat er meer gelezen moet
worden, nog even en het CDA zal
weg zeggen wat er gelezen moet
worden, aldus Dijkstal.
PPR-woordvoerder Lankhorst
had evenzeer kritiek op Brink
mans opvattingen. Hij citeerde de
Padvinderswet die zuiverheid, eer
lijkheid en dergelijke zaken voor
schrijft. De minister was in Lank-
horsts verhaal de hopman. Leer
ling (RPF) daarentegen wenste de
minister veel succes bij het be
werkstelligen van het nieuwe so
ciale elan.
Ook GPV-woordvoerder Schutte
kon zich voor een groot deel vin
den in de opvattingen van de mi
nister, maar hij had toch ook een
aantal tegenstellingen geconsta
teerd. Wat betekenen de uitspra
ken van de minister over een zorg
zame overheid als in Groningen
het gehele gesubsidieerde, levens
beschouwelijke welzijnswerk voor
de bijl gaat. Ongeloofwaardig is het
pleidooi voor meer lezen in plaats
van naar televisie te kijken vanuit
een luie stoel, kort nadat besloten
is dat er een derde net komt.
Schutte zei niet zo'n grote be
hoefte te hebben aan de Welzijns
wet, zeker gezien Brinkmans door
lopende pleidooi voor decentrali
satie. In uitbreiding van de wer
king van de wet via amendering
ziet Schutte helemaal niets. Ook
Van der Vlies (SGP) kijkt er zo te
gen aan. Het ouderenwerk hoort
zijns inziens niet thuis in de Wel
zijnswet. Er moet een goed oude
renbeleid opgezet worden in het
kader van de Wet op de Bejaar
denoorden.
Ambtenaar voor
aannemen smeer
geld aangehouden
DEN HAAG (ANP) - De centrale
recherche van de Koninklijke Ma
rechaussee heeft een ambtenaar
van het ministerie van defensie
aangehouden op verdenking van
het aannemen van steekpennin
gen. De 57-jarige man wordt ervan
verdacht vanaf 1981 geld te hebben
aangenomen van enkele bedrijven
die voor defensie werken. De man
is inmiddels weer op vrije voeten
gesteld.
Ook wordt de ambtenaar, die
werkzaam was bik de huishoude
lijke dienst, verdacht van valse be
lastingaangifte. Met de zaak is in
totaal 50.000 gulden gemoeid. De
ambtenaar, die heeft bekend de
steekpenningen te hebben aange
nomen, is geschorst. Het openbaar
ministerie heeft nog geen besluit
genomen over vervolging, aldus de
woordvoerder.
Psycholoog interviewde 25 jongens over relatie
AMSTERDAM (ANP) "Het ima
go van de pedofiel bij de gemiddel
de Nederlander scoort niet erg
hoog. Als pedofielen meer geac
cepteerd willen zijn binnen de sa
menleving, zbu het goed zijn als ze
ook anders opkwamen voor de
jeugd dan via de seksualiteit."
Mevrouw C. Lichteburgt, incest-
deskundige bij de Utrechtse poli
tie, zei dit gisteren in Amsterdam
bij de presentatie van het boekje
„Jongens over vriendschap en
seks met mannen" van de hand
van de - eveneens uit Utrecht af
komstige - psycholoog T. Sandfort.
Lichteburgt kreeg het eerste exem
plaar aangeboden van deze uitga
ve. In het boekje staan onder ande
re interviews met 25 mindeijarige
jongens, die zich over het alge
meen positief uitlaten over hun re
laties met oudere i
Lichteburgt: "Altijd wordt van
uit de pedofiele wereld gesteld dat
men ongelooflijk veel van kinde
ren houdt en zeer bij hen betrok
ken is, maar waarom hoor ik ze niet
als het gaat over bezuinigingen in
buurt en clubhuis, de ernstige be
zuinigingen binnen het bijzonder
onderwijs. Belangen van kinderen
staan daarbij wel degelijk op het
spel".
Sandfort reageerde gisteren di
rect. Hoe zouden pedofielen zich
op andere wijze met kinderen moe
ten bemoeien?, vroeg hij zich af.
Als zij dat doen, wordt toch gezegd
dat ze uiteindelijk op seks uit zijn.
Hij erkent dat zijn boekje verre van
representatief is. De geïnterviewde
jongens waren via de NVSH gese
lecteerd.
Hij wil met het boekje wél duide
lijk maken, zei hij, dat niet elk sek
sueel contact met een oudere voor
een kind een negatieve ervaring of
een vorm van misbruik hoeft te
zijn. Lichteburgt plaatste er vraag
tekens bij: "Ik heb in mijn werk in
de afgelopen jaren te maken gehad
met ongeveer 400, bijna altijd nega
tieve relaties tussen kinderen en
volwassenen".
Lichteburgt blijft tegenstander,
verklaarde zij ook, van het verla
gen van de leeftijdsgrens (thans: 16
jaar) ten aanzien van de strafbaar
stelling van seksuele relaties in de
nieuwe zedelijkheidswetgeving.
Verschillende wetsontwerpen heb
ben de afgelopen jaren al het licht
gezien, maar werden ingetrokken.
Een nieuw ontwerp wordt binnen
kort verwacht.
Sandfort ziet het wat ruimer: „de
eventuele nieuwe wetsregels moe
ten de jongeren voldoende be
scherming bieden tegen seksueel
misbruik. Tegelijkertijd mogen ze
het seksuele zelfbeschikkingsrecht
van jongeren niet belemmeren".
De Utrechtse psycholoog is er voor
genoemde leeftijdsgrens te verla
gen tot twaalf jaar.
Plezierig
Sandfort verricht momenteel
een veel uitgebreider onderzoek
naar (seksuele) relaties tussen kin
deren (meisjes en jongens) en vol
wassen personen. Bijna 300 jonge
ren worden daartoe ondervraagd.
De eerste resultaten tonen aan, al
dus Sandfort, dat misbruik in de
relaties met volwassenen meer
voorkomt, dan dat de kinderen de
relatie vrijwillig onderhouden of
plezierig vinden.
ADVERTENTIE
Bij
zijn nü de
teken- en
schilderskursus
pakketten
verkrijgbaar!
Demmenie voor
uw kreatieve
hobby's
Demmenie
Kantoorinrichtingen
HAARLEM (ANP) - De rechtbank
in Haarlem heeft gisteren drie
douane-ambtenaren veroordeeld
tot een onvoorwaardelijke gevan
genisstraf van anderhalf jaar. Zij
hadden in november 1983 op
Schiphol een koffer vol Centraal-
afrikaanse francs, met een waarde
van ongeveer 1,4 miljoen gulden,
verduisterd. Een vierde douanier
werd wegens medeplichtigheid tot
zeven maanden cel veroordeeld.
De officier van justitie had tegen
het viertal straffen van één en twee
jaar cel geëist.
De mannen, variërend in leeftijd
van 26 tot 44 jaar, waren op Schip
hol belast met de opsporing van
verdovende middelen. Bij de con
trole van de koffer van een Afri
kaanse zakenman, troffen zij het
geld aan en konden ze de verlei
ding niet weerstaan. De rechtbank
is van mening dat de douaniers
daardoor het in hen gestelde ver
trouwen ernstig hebben be
schaamd, waarmee het gehele
douanekorps op Schiphol in dis
krediet is gebracht. Ook het ver
trouwen van het publiek op een be
trouwbare afhandeling van de ba
gage is volgens de rechtbank ge
schaad.
ZIEKENHUIZEN - Meer dan 160 miljoen gulden komen bijna 300
ziekenhuizen, zwakzinnigeninrichtingen, verpleeghuizen en psychiatri
sche ziekenhuizen dit jaar te kort. Dit blijkt uit een enquête van de Natio
nale Ziekenhuisraad onder (tot dusver) 570 aangesloten instellingen. Van
de ziekenhuizen verwacht 85 procent een negatief saldo. Ruim de helft
de verpleeghuizen en psychiatrische ziekenhuizen rekent op tekor
ten.
