Frankrijk raakt lastige Bokassa kwijt
Volkstribunaal
begint met
zaak Hasenfus
Paprikateler met
een kleurtic
Elektrische wok
met thermostaat
Bierbrouwen een
populaire hobby
Culinaire
marinades
Glazen op robuuste voet
PAGINA 18
VRIJDAG 24 OKTOBER 1986
MANAGUA (AP) - De advocaat van de in Managua gevangen
gezette Amerikaan Eugene Hasenfus heeft gisteravond voor het
volkstribunaal in Nicaragua gezegd dat zijn cliënt onschuldig is.
Hasenfus staat terecht op beschuldiging van terrorisme en
schending van de Nicaraguaanse veiligheid.
Advocaat Enrique Sotelo Borgen De 45-jarige Hasenfus werd op 6
zei voorts dat het volkstribunaal oktober gevangen genomen nadat
niet bevoegd is in de zaak van Ha- ï16' vrachtvliegtuig waarin hij zich
bevond in het zuiden van Nicara
gua was neergehaald. De drie ove
rige inzittenden van het vliegtuig
kwamen om het leven. Het toestel
vervoerde wapens en voorraden
voor de contra's, en maakte vol-
In een schriftelijke verklaring gens de sandinistische regering
deelde Sotelo Borgen het tribunaal deel uit van een door de Ameri-
senfus een oordeel te vellen, omdat
het tribunaal 'niet onpartijdig' is en
niet door het hooggerechtshof is
aangesteld. Hasenfus zelf was niet
bij de zitting aanwezig.
dat hij alle beschuldigingen,
die door de Nicaraguaanse minis
ter van justitie zijn geformuleerd,
'ontkent, verwerpt en tegen
spreekt'.
Voorts verklaarde hij dat het tri
bunaal weliswaar zijn plicht als
kaanse regering georganiseerde
operatie.
Hasenfus heeft gezegd dat hij be
trokken is geweest bij tien bevoor-
radingsvluchten vanaf door de VS
gefinancierde militaire bases in El
ilvador en Honduras. De New
rechterlijke macht uitoefent, maar York Times bericht vandaag dat
dit doet met
sche gezindheid
onpartijdig genoemd kan worden,
De verdediging van Hasenfus
anti-Somozisti- Hasenfus in een interview heeft
n daarom niet verklaard dat dit jaar eveneens van
een geheime landingsbaan in Cos
ta Rica gebruik is gemaakt
heeft vanaf vandaag acht dagen de bevoorrading van^de contra':
tijd om zijn pleidooi in schriftelijke
vorm aan het tribunaal te overleg
gen, zo liet woordvoerster Angela
Saballos van het ministerie van
buitenlandse zaken weten. Het is
mogelijk deze periode met vier da
gen te verlengen.
Chinees vliegtuig
in Z.-Korea geland
SEOEL (AP) - Op een vliegveld ii
Zuid-Korea is vanmorgen eei
MiG-19 van de Chinese luchtmacht pen anderhalfjaar voor bijna 15
geland, aldus het ministerie van miljoen dollar aan wapens, voed-
defensie in Seoul. De autoriteiten sel, medicijnen en kleding aan de
wilden nog niet zeggen of de piloot contra's gegeven, zo heeft het
Inmiddels heeft voormalig mi
nister van justitie Griffin Bell, die
gisteravond in Nicaragua aan
kwam om Sotelo Borgen van ad
vies te dienen, gezegd dat het 'ab
soluut vaststaat' dat Hasenfus zich
aan boord heeft bevonden van een
vliegtuig dat wapens voor de con
tra's vervoerde. Bell uitte tevens
zijn twyfel dat Hasenfus een terro
rist zou zijn en was van mening dat
de zaak teveel een politieke aange
legenheid is geworden.
Saoedie-Arabië
Saoedie-Arabië heeft de afgelo-
een overloper is. In Peking beves
tigde het Chinese ministerie i
buitenlandse zaken dat er
vliegtuig werd vermist.
Volgens een bekendmaking a
het Zuidkoreaanse ministerie 1
Amerikaanse televisiestation NBC
gisteravond bekend gemaakt.
In het NBC-programma 'Nightly
News' werden bronnen geciteerd
die hebben verklaard dat Oliver
North, staflid van de Amerikaanse
defensie werd de MiG boven de Nationale Veiligheidsraad, de ar-
Gele Zee door twee Koreaanse chitect was van de betrekkingen
luchtmacht-toestellen onderschept tussen Saoedie-Arabië en de con-
vliegveld in centraal tra's. Hy zou echter niet bij de de-
Korea geleid. Naar het voorval tails van de operatie betrokken zijn
wordt een onderzoek ingesteld. geweest.
BANGUI (UPI/Rtr/AFP) - De
gisteren uit zijn ballingsoord in
Parijs naar de Centraalafrikaan-
se Republiek teruggekeerde ex-
keizer Bokassa heeft in zijn af
scheidsbrief geschreven dat "het
was voorbestemd dat ik terug
keer naar mijn land. Ik doe dit
als vrij en waardig burger, zon
der bitterheid of bijgedachten en
zal, desgevraagd onmiddelijk
mijn diensten aanbieden aan de
regering".
Bokassa die bij aankomst in
Bangui meteen werd gearres
teerd schreef de brief aan de
Franse president Mitterrand en
de Franse premier Chirac. Naar
de Franse regeringswoordvoer
der, Denis Baudouin zei, „is dit
geen tragische gebeurtenis, maar
iets geheel in de stijl van de
Bokassa begon als sergeant in
het Franse koloniale leger. Hij
kwam in 1965 aan de macht door
zijn neef David Dacko af te zet
ten, de eerste president na de on
afhankelijkheid van Frankrijk.
In 1972 benoemde hij zichzelf tot
president voor het leven en in
1976 liet de bewonderaar van Na
poleon zich tot keizer kronen van
de Centraalafrikaanse Repu
bliek, waarvan de naam daartoe
werd omgedoopt tot Centraal-
afrikaans Keizerrijk.
Bokassa, die hield van ceremo
nie met grote opsier, imiteerde
de kroning van Napoleon en liet
daarvoor zelfs een kroon van
ruim 15 miljoen gulden vervaar
digen. Hij verzamelde een van de
grootste persoonlijke fortuinen
in Afrika, maar bleef ook pen
sioen trekken als voormalig
Frans officier. Bokassa beschik
te over talrijke bevrouwen en
bracht zeker 55 kinderen voort.
Schokken
Zqn bestuur van 13 jaar over
het diamantrijke Zwartafrikaan-
se land werd gekenmerkt door
een mengsel van kleurrijke ex
travagantie, grillen en daden van
gewelddadige onderdrukking,
waarmee hij de wereld telkenma
le opnieuw wist te schokken.
In 1970 moest er een onechte
dochter worden opgespoord die
hij in Vietnam had gekregen
toen hij daar in het Franse leger
diende. Dit leidde tot een forse
diplomatieke rel, toen het eerste
meisje dat zich aandiende een
bedriegster bleek te zijn. Op
Moederdag in 1971 beval Bokas
sa de vrijlating van alle vrouwe
lijke gevangenen, maar gelastte
hij de directe executie van alle
♦Bokassa: bewondering voor Napoleon.
In hetzelfde jaar bepaalde hij
dat diefstal de eerste maal dien
de te worden bestraft met het
verlies van één oor, bij de tweede
maal met nog een oor, de derde
met het verlies van de rechter
hand en bij de vierde met de
dood. De eerste van deze straffen
werden toegepast onder per
soonlijk toezicht van Bokassa.
De slachtoffers werden tentoon
gesteld op het Grote Plein in
Bangui en ïn de buitenlandse
pers verschenen pagina's met
beelden van gevangenen in ge
streepte hemden en korte broe
ken, bij wie het bloed over hun
gezichten liep.
Bokassa is een kleine man.
ETEN EN DRINKEN
Daarom droeg hij indertijd een
speciaal verlengd en versterkt
uniform om zijn talrijke medail
les en onderscheidingen een
plaats te geven.
Staatsgrepen
Hij overleefde drie staats
greeppogingen en één aanslag op
zijn leven, maar in 1979 maakte
Parijs een einde aan zijn bewind.
Toen Bokassa door Afrikaanse
juristen schuldig werd bevonden
aan in elk geval medeplichtig
heid - zo hij niet ook persoonlijk
deelnam - aan een massamoord
op 100 schoolkinderen, vond Pa
rijs het welletjes. Het zond Fran
se paratroepen om een staats
greep te ondersteunen. De kin
deren hadden geklaagd over de
verplichte schooluniformen die
werden gemaakt door een bedrijf
van Bokassa zelf. Zij werden
eerst gevangenen gezet toen zij
deze niet aanschaften en zouden
vervolgens zijn doodgeslagen. In
het proces dat volgde verklaar
den getuigen, die voor Bokassa
hadden gewerkt, ook dat hij
mensenvlees had gegeten.
Moeilijkheden
Op het moment waarop Frank
rijk ingreep bevond Bokassa
zich in Libië. Hij vluchtte naar
Frankrijk, waar hij drie dagen in
een vliegtuig verbleef voordat de
president van Ivoorkust, Felix
Houphouet-Boigny ertoe kon
worden overgehaald hem op te
nemen. Kort na de coup kwam
de toenmalige Franse president,
Valry Discard d'Estaing in moei
lijkheden toen het Franse satiri
sche blad Le Canard Enchainè
bekendmaakte dat hij van zijn
grote vriend Bokassa diamanten
voor zijn vrouw had aangeno-
In 1983 wilde Bokassa een po
ging ondernemen om opnieuw
de macht te krijgen n zijn land^
maar Frankrijk lichtte Ivoorkust
in en de politie arresteerde hem
toen hij in Abidjan aan boord
van een toestel wilde stappen dat
hem naar Bangui moest brengen.
Hij werd toen naar Frankrijk
gedeporteerd samen met 15 van
zijn jongere kinderen. Frankrijk
wilde hem eigenlyk niet hebben,
maar zocht vergeefs naar een
land dat dit wel zou willen. Hij
verbleef in een landhuis bii Pa
rijs en was in heel Frankrijk vrij
om te gaan, al werd hij scherp in
te gaten gehouden.
Maar, zoals hij schreef in zijn
afscheidsbrief aan de Franse pre
sident en de premier, voelde hij
zich eerder „een gevangene" in
Frankrijk. „Hoe hij heeft kunnen
ontsnappen wordt nog onder
zocht. Als wij de afscheidsbrie
ven eerder hadden ontvangen,
zouden wij hem hebben tegenge
houden", zo zei de Franse rege
ringswoordvoerder.
Bokassa reisde uit Frankrijk
onder de schuilnaam Solet en hy
kreeg hulp van Centraalafrikaan
se en Franse vrienden, zo ver
klaarde een Franse vriend Roger
Delpey. Zijn vrouw en vijf kinde
ren, met wie Bokassa in Bangui
arriveerde, werden onmiddellijk
teruggestuurd. Bokassa zelf ver
blijft in een gevangeniscel.
Espresso
kunstwerk
De Duitsers hebben misschien
de naam degelijk werk te leve
ren, voor een mooi ontwerp
moet je bij de Italianen zyn.
Het leuke is daarbij dat je niet
een produkt van een bepaald
merk koopt, maar van een be
paalde ontwerper.
Een voorbeeld van zo'n, byna
al weer klassiek, ontwerp is het
espresso-apparaat van Carlo
Giannini: de Cabiria. Hier zyn
twee ijzersterke Italiaanse tra
dities verenigd in één ontwerp,
het bijna van het goede teveel.
Dat ijzersterk mag u hier trou
wens ook wel enigszins letter
lijk nemen want het apparaat is
gemaakt van roestvrij edel-
staal, een materiaal dat tegen
een stootje kan en dat in het ge
bruik mooi blijft. Het aardige is
dat bij de Cabiria naast de sta
len handgreepjes zowel witte
als zwarte kunststof hand-
greepjes worden bijgeleverd. U
kunt het uiterlijk van het appa
raat dus nog wat aanpassen bij
de rest van het servies.
De Cabiria is te koop in vier
grootten, oplopend in maat en
prijs. Voor een éénkops-uitvoe-
ring betealt u f 79,50, voor een
zes tot negenkops-uitvoering
149,50.
Elk bedrijf kan
nu naar ISPC
De geuren van verse salie, dragun
en rozemarijn vermengen zich met
de aardachtige geur van tal van
paddestoelen. Groene en paarse
bloemkolen bedelen om aandacht.
Verzin een
ingrediënt en de Bredase groot
handel voor de horeca ISPC heeft
het.
Sinds kort is dat luilekkerland
niet meer alleen toegankelijk voor
de horeca. Iedereen die ingeschre
ven is bij de Kamer van Koophan
del kan er op donderdagavond en.
zaterdag terecht voor kwarteleie
ren, ganzelever of een armagnac
uit 1832.
Paprika's in aüe kleuren, de hand
de gewenste weerkaatsing van het
licht - is op haar mooist als de
planten nog niet zo groot zijn. Zijn
deze eenmaal menshoog, dan
wordt het er namelijk een onover
zichtelijk oerwoud.
Van al die verschillend gekleur
de en gevormde vruchten wemelt
het in het experimenteergedeelte
van de kas, dan zo'n 150 m2 be
slaat. Het bedrijf draait evenwel op
de produktie van witte paprika in
puntvorm (12.000 m2) en van paar-
l ziet er wel toekomst in. (foto gpd)
se in blokvorm (een kleine 3000
m2). Binnenkort komt de lila daar
bij.
Jack Alblad: „Van de lila bren
gen we nu elke dag twee dozen
naar de veiling, maar dat gaan er
meer worden. We zijn van plan de
ze teelt elk jaar met een paar hon
derd meter uit te breiden. De lila
brengt namelijk leuk op. Iedereen
vindt ze aardig, alleen de handel
gilt nog niet, maar zegt wel dat er
toekomst in zit".
Het koken met een wok of wadjan,
de bekende bolbodemige braad
pan, is een ervaring op zich. Pro
blemen dienden zich echter aan bij
het elektrisch koken. Tot de komst
van een bijzonder fraaie wok van
Fissier, die door de opmerkelijke
bodemconstructie ook prima ge
schikt bleek voor het koken op die
elektrische kookplaten.
Op de Najaarsbeurs in Utrecht
presenteerde Philips nu ook een
wok met een bijzondere aanpas
sing. Een wok met ingebouwde
termostaat, die dus ook op tafel ge
plaatst kan worden om ter plekke
bijvoorbeeld dun gesneden en ge
marineerde stukjes varkensvlees
te roerbakken en te mengen met
frisse groenten.
Deze wok is door die eigen
warmtebron ook geschikt als pan
voor een Chinees fondue met
bouillon in plaats van olie bijvoor
beeld. Verrassende mogelijkheden
en net als die Fissler-wok wordt
ook deze elektrische wok van Phi-
Hittebestendig
Moderne pannen met een anti-aan
baklaag vragen wel om ander ge
reedschap dan het traditionele
pannekoeksmes of vork, wil de le
vensduur tenminste binnen aan
vaardbare normen blijven. Het
meest gebruikte alternatief is de
houten spatel die de pannenfabri-
kant vaak bijlevert maar om, bij
voorbeeld, een ei op te scheppen
zijn die plankjes niet echt handig.
Vandaar dat diverse fabrikanten
het al snel zochten in kunststoffen,
waarbij ze wel vasthielden aan de
traditionele vormen en kleuren.
Het Zweedse merk Hammar-
plast komt de eer toe met deze lijn
van behoudzucht te breken en in
zwart hittebestendig kunststof een
set keukengereedschap op de
markt te brengen die welhaast tot
de avant garde kan worden gere
kend. Importeur Van Loon Seals
kin uit Waalwijk schat dat de on
derdelen (een grote en een kleine
spatel, een garde en een proeflepel)
voor ongeveer f5,75 in de winkel
liggen.
Hij raakt er zelf even van in de
war, maar rangschikt ze dan
goed: de ene onrijpe groene
wordt rood als ze rijp is, de an
dere geel, de lila paprika wordt
als ze rijp is ook rood, evenals
de paarse, weer een andere
groene wordt bruin, de ene wit
te wordt rood en de andere wit
te krijgt uiteindelijk de oranje
kleur. Acht verschillende kleu
ren dus: groen, geel, lila, rood,
paars, bruin, wit en oranje.
En hij heeft ze allemaal in twee ver
schillende uitvoeringen: in de bol
vorm en in de puntvorm. Jack Al-
blad (31), paprikateler in het West-
landse Kwintsheul, heeft een kleu-
rentik. Dit is van de weg af al te
zien: de ophaalbrug die toegang
biedt tot het bedrijf is knaloranje.
Jack is een selfmade veredelaar
van paprika's. Al vanaf het prille
begin kruist en selecteert hij dat
het een lieve lust is. Tientallen va
riëteiten heeft hij ontwikkeld.
„Soms", zegt hij, „zat er opeens
een g^kke plant tussen, met een
geel gevlekt blad bijvoorbeeld en
dan dacht ik: hé, dat kan misschien
een leuke kamerplant worden. Ik
doe het voor de lol - kijken wat je
krijgt - maar toch ook met een
doel: de witte punt beter maken.
Door hem te kruisen met een goe
de groene, probeerde ik hem be
stand te maken tegen tabaksmo-
zaiekvirus, maar dat is niet gelukt.
Het resultaat was steeds een groe
ne punt of een vaalgele in plaats
van een mooi witte. Ik gokte in de
ruimte in de hoop wat te vinden".
Vol houden
Hij heeft er nooit spijt van gehad
dat hij op de kleurentoer is gegaan.
„Je hebt", zegt hij, „als tuinder een
bepaald perspectief, bijvoorbeeld
zo goed en zo veel mogelijk toma
ten telen. Maar je wilt ook wat
nieuws ontwikkelen. Ik wil de ver
scheidenheid vergroten, wat wel
een beetje idealistisch zal zijn,
maar dat beeld had ik vijftien jaar
geleden al voor ogen. Ik hoop de
halve tuin vol te krijgen met al die
kleuren. Een kwestie van volhou
den, van net zo lang kruisen en se
lecteren tot er wat goeds komt".
„Ik heb zat tussenkleuren gehad,
maar die waren niet leuk genoeg
om te veilen. Daarvan dacht men
dat het slechte groene of onrijpe
rode waren. We hebben nu ook
mooie oranje, een kleur waarover
veel ophef wordt gemaakt. Je
krijgt hem uit geel en rood. De gele
vinden de mensen het lekkerst,
want die smaakt het minst papri-
ka-achtig. De gele is de zoetste,
lips geleverd met tal van attributen
en een origineel receptenboekje
om op het spoor van nog veel meer
toepassingen te worden gebracht.
De wok is vanaf half oktober in de
winkel.
De firma Ouwehand uit Katwijk is
bekend om zijn inmaakprodukten.
Wat er al niet met haring geconser
veerd kan gebeuren, die Katwijkse
firma brengt het op tafel. Zoals
ook, geënt op de Deense consu
ment, een nieuwe serie marinades
waarin de haring wordt gepresen
teerd. Haring in room, in kerrie, in
mosterd en in madeira. Culinaire
marinades, meent het bedrijf. Ze
bieden tal van nieuwe mogelijkhe
den als borrelhapje, maar ook in
salades bijvoorbeeld.
vervolgens de bruine, dan de rode
en oranje, de witte en de lila en dan
de groene en de paarse. De groene
en de paarse smaken het echtst
naar paprika".
Substraatteelt
Substraatteelt, zo blijkt ook hier
weer, zou een uitvinding kunnen
zijn van een binnenhuisarchitect
die houdt van strak en wit. Dit be
drijf: 15.000 m2 kas, spierwitte
vloerbedekking, in het midden een
gangpad van grijs beton en aan
weerskanten hiervan honderden
kaarsrechte rijen in witte folie ver
pakte steenwol met daarop 45.000
groene planten die loodrecht om
hoog groeien langs 90.000 spierwit
te touwtjes.
Zo'n kas - de folie op de bodem
beschermt de planten tegen on
wenselijkheden uit de grond, ter
wijl de witte kleur ervan zorgt voor
Het festival van de Nederlandse
hooggegiste bieren op het erf van
de 100-jarige trappistenbrouwerij
'De Schaapskooi' in Berkel-En-
schot is een enorme happening ge
worden.
Brouwerijdirecteur pater God
fried nam met kennelijk plezier de
complimentjes in ontvangst voor
het nieuwe Abdij Extra pilsener,
maar maande tegelijkertijd de be
zoekers om toch vooral kennis te
nemen van de dia-serie over het
Benedictijner kloosterleven; het
geestelijke naast het geestrijke zo
als de traditie der Trappisten dat
wil.
Het Abdij Extra wa6 het enige
niethooggistende bier op het festi
val. De overige 28, gepresenteerd
door negen vaderlandse brouwerij
en, waren alle van hoge gisting en
verscheidene waren al snel uitver
kocht, zoals het nieuwe tarwebier
van Brouwerij Arcen, de Arcener
Witte.
Amateurs
Goedgemutst waren ook de ama
teurbrouwers die na het Hertog
Jan-festival in Arcen eerder deze
zomer voor de tweede maal waren
uitgenodigd door hun beroepscol
lega's. Nederland telt naar schat
ting tienduizend zelfbrouwers.
Bierbrouwerij Arcen en De
Schaapskooi hebben begrepen dat
die thuisbrouwers geen bedreiging
voor de commercie vormen maar
integendeel door hun hobby de tra
ditionele bieren pas echt zijn gaan
waarderen. Er zijn in Nederland nu
twee verenigingen van louter bier
brouwers: de Hengelose Amateur
Brouwers (HAB) en De Roerstok
in Tilburg. De laatste club toonde
een ingenieuze brouwinstallatie
waaraan een oude wasmachine
centrifuge, een keukenboiler en
een ruitenwissermotor te pas kwa-
Veel brouwerijen zijn uit liefheb
berij voortgekomen: de Friese
Bierbrouwerij, 'tIJ, de Noorder
brouwerij en, in België, de Dolle
Brouwers en de Hopduvel.
Kortgeleden brouwde de Gentse
leraar Jos Vossen in de 25 jaar ou
de wasmachine, waarin eens de
luiers van zijn echtgenote werden
gewassen, een biertje dat zo goed
uitviel dat het nu onder de naam
'Ambiorix Dubbel' bij brouwerij
Slagmuylder in Nirove op grote
schaal wordt geproduceerd.
Aspirant-amateurbrouwers kun
nen veel over de hobby opsteken
uit 'Bier uit eigen brouwerij' van
Wolfgang Vogel dat in een verta
ling van Jan van Schaik is gepubli
ceerd door Uitgeverij Kosmos in
Utrecht (ISBN 90 215 1348 X). Van
Schaik voegde er een paar hoofd
stukken met eigen brouwervarin-
gen aan toe.
Reclame heeft soms van die leuke onverwachte uitvallen. De advertenties
voor de licht alcoholische frisdrank Twister zal waarschijnlijk Vrumona
echt wel wat klandizie hebben bezorgd, maar het grappige is dat er ook
een enorme vraag is ontstaan naar de in de advertenties afgebeelde gla
zen. De glazen behoren tot de serie Flair die importeur Hakbijl uit Lely
stad op de markt brengt en zijn ook in andere maten leverbaar.
De glazen, geproduceerd door het Australische bedrijf Crown Corning,
van het zogeheten fluit- of flute-model lenen zich bijzonder goed om ge
bruikt te worden voor mousserende dranken. Dank zij de robuuste voet
combineren zij ook goed met moderne strakke s
De prijs van deze glazen varieert van f2 voor een borrelglas, via f2,60
voor een sherryglas, f3,40 voor een wijnglas tot f4,50 voor een bier- of
limonadeglas.
