'Mensen zijn gewoon mensen,
de een is wat meer begaafd'
Onenigheid over nieuwe
plaats peuterspeelzaal
actief in vrije tijd
Voorbespreking over
fusie ziekenfondsen
a
Halve eeuw Lidwinahuis voor moeilijk lerenden
Het Lidwinahuis aan de Zoeterwoudse Singel dat deze maand een halve eeuw bestaat. Rechts het voormalige
rectorhuis dat nu is ingericht voor begeleid kamerbewonen. (foto Lidwinahuis)
Een dagje zonnenaan zee. Het enige wereldse aspect is de zonnebril. 'De
uitstapjes haar zee met pupillen.
niet ontbreken. Als de gezinssitua
tie dat toestaat gaan zij om de twee
weken een weekeinde naar huis.
Nieuwe papillen worden eerst
een aantal maanden met rust gela
ten. "Meestal zijn ze thuis vastgelo
pen en hebben ze gewoon behoefte
rust g
ite
i der
we situatie. Die mogelijkheid krij
gen ze ook. In die tijd wordt beke
ken wat de leerling het beste kan.
Wat zijn de positieve punten. Hoe
wordt de vrije tijd besteed. Waar
voor interesseert de pupil zich.
Aan de hand van een aantal gewo
ne zaken kan na verloop van tyd
worden vastgesteld waarvoor ie-
jmand het meest geschikt is", aldus
directeur Chris van der Meijden.
De meeste jongeren zitten overi
gens niet voorgoed op het inter
naat. Van der Meijden becijfert dat
60 procent op den duur weer naar
huis terugkeert. Voor 40 procent
wordt een andere oplossing gevon
den en dat betekent begeleid of
zelfstandig wonen of een gezins
vervangend tehuis.
Al het op werk aankomt, komen
de meeste jongeren terecht bij de
sociale werkvoorziening. "Dat was
vroeger wel anders. Bij mijn aan
treden in 1971 kregen alle meisjes
nog elders een baan. De meisjes
waren in die jaren makkelijker te
plaatsen: als hulp in de huishou
ding, keukenhulp, in bejaarden
huizen e.d. Er ging er geen naar de
sociale werkvoorziening. Dat dat
nu wel gebeurt heeft enerzijds te
LEIDEN - Een internaat voor ach
terlijke voogdymeisjes. Zo werd
het Lidwinahuis aan de Zoeter
woudse Singel in de jaren dertig
aangeduid. Maar van die typering
heeft het internaat afstand geno
men. Algemeen is aanvaard dat al
le mensen gewoon mensen zijn van
wie de een met een grotere be
gaafdheid wordt geboren dan de
ander. Wie of wat daarvoor te dan
ken is onduidelijk. Het gebeurt
nou eenmaal.
door
Henk van der Post
Zo schetst ook directeur Chris
van de Meijden van de Stichting
Lidwinahuis zijn pupillen. De bij
na 60 jongeren in de leeftijd van 12
LEIDEN - Tussen een aantal ou
ders en het bestuur van peuter
speelzaal 'Harlekijn' bestaat on
enigheid over de toekomstige huis
vesting van de peuterspeelzaal.
Harlekijn moet vanwege de slechte
bouwkundige staat van het gelijk
namig clubhuis Harlekijn aan het
Regenboogpad, waar hij nu is ge
vestigd, op zoek naar andere ruim
te. Het bestuur onderhandelt met
de gemeente over verhuizing naar
naar een dependance van een
school aan het Broekplein.
Een enquête heeft echter uitge
wezen dat een merendeel van de
ouders (50 van de 67)<laar bezwaar
tegen heeft, vooral omdat het
tot 19 jaar zijn moeilijk lerende kin
deren, van wie het overgrote me
rendeel afkomstig is uit Zuid-Hol
land. Maar er zijn veel kinderen in
Nederland die moeite hebben met
leren. Op het internaat van het Lid
winahuis komen die kinderen te
recht bij wie problemen met het
leerproces hebben geleid tot weer
andere problemen in het gezin.
Een en ander kan er toe leiden dat
een kind zich afsluit voor zijn om
geving, gaat zitten mokken en -
moeilijk aanspreekbaar is. Het
hoeft trouwens lang niet altijd de
schuld van het kind zelf te zijn dat
het zover komt.
Als de ambulante zorg - zeg maar
de hulpverleners die kinderen op
school en in het gezin begeleiden -
geen baat meer heeft, wordt beke
ken of het kind op een van de 20
internaten voor moeilijk lerende
Broekplein 'aanzienlijk verder weg
is gelegen dan het clubhuis aan het
Regenboogpad. Een deel van de
ouders ziet liever op de plaats van
het huidige onderkomen een
nieuw gebouwtje, bijvoorbeeld een
directiekeet, verrijzen. Het bestuur
stelt zich echter op het standpunt
dat de stichting Harlekijn dat fi
nancieel niet kan opbrengen.
Voor Links Leiden-raadslid R.
van Lint is de kwestie aanleiding
geweest voor schriftelijke vragen
aan B en W. Volgens hem hebben
de ouders het bestuur om goed
overleg gevraagd om alle alterna
tieven te onderzoeken, maar "het
lijkt dat het bestuur de verhuizing
kinderen kan worden geplaatst.
Daarbij is geen sprake van dwang,
zoals de volksmond nogal eens wil
fluisteren. Alles gaat op basis van
vrijwilligheid, alhoewel af en toe
ouders van het nut moeten worden
overtuigd. Er zitten geen kinderen
opgesloten. Iedereen kan in- en uit
lopen en dat betekent ook weieens
dat er een jongere wegloopt. Maar
dat blijft volgens Chris van der
Meijden beperkt tot incidenten.
'Blauwe zusters'
Een halve eeuw. Op 30 oktober
1936 werd het Lidwinahuis officeel
geopend. Onder leiding van de
Zusters van de Voorzienigheid
werden, zoals het in die tijd werd
omschrêven, achterlijke voogdij
meisjes in het Lidwinahuis ver
zorgd. 'De blauwe zusters', zo wer
den de nonnen van de 'Voorzienig
heid' vanwege de kleur van hun
kledij ook wel genoemd. Ze waren
in 1857 naar Leiden gekomen van
uit Amsterdam.
De basis van de congregratie van
de Zusters van de Voorzienigheid
werd gelegd in 1852 door de Am
sterdamse pastoor Hesseveld die
zich het lot van verwaarloosde
meisjes nogal aantrok. In een huis-
je aan de Lauriersgracht kwam een
opvang voor die categorie meisjes.
Het groeide uiteindelijk uit tot de
congregatie van de Zusters van de
Voorzienigheid, zo genoemd om
dat het huis in Amsterdam die
naam van pastoor Hesseveld mee
kreeg. En op de voorzienigheid
moest de pastoor wel vertrouwen
want hij was financieel geheel af
hankelijk van de giften van der
den. De officiële naam is trouwens
Congregatie der Arme Zusters van
het Goddelijk Kind.
Een aantal jaren later kwamen
de zusters naar Leiden. Dat ging
niet van een leien dakje. Het kostte
|veel inspaning en energie voordat
de zusters pas in 1871 een redelijke
huisvesting vonden aan de Hoge-
woerd. Daar werd wat naai- en
breiles gegeven. Veel meer was het
in die jaren niet. Leny Thorn, groc-
pleidster bij het Lidwinahuis, weet
te vertellen dat de Leidse gezusters
Vollebregt - geen religieuzen - zich
in de loop der jaren hebben, bezig
gehouden met het opvangen van
minder begaafde meisjes die
klaarblijkelijk niet bij de nonnen
terecht konden. Dat werk breidde
zich uit en de zusters werden inge
schakeld om de zorg over te ne
men. Daartoe werd halverwege de
jaren dertig het Lidwinahuis ge
bouwd waarbij later ook een
school - aan de Lammenschans-
weg - voor moeilijk lerende kinde
ren werd neergezet.
Praktijkschool
Die school - tot 1978 ook alleen
onverkort wil doorzetten", schrijft
hij. Van Lint vraagt B en W daarom
geen bindende afspraken met het
bestuur te maken over de verhui
zing naar het Broekplein alvorens
dat overleg tot stand is gebracht. In
het op gang helpen van het overleg
vraagt hij van B en W een bemidde
lende rol.
Secretaris C. Eyckenschild van
het bestuur van Harlekijn acht de
weergave van de zaak door Van.
Lint niet helemaal juist. De enquê
te, door een aantal verontruste ou
ders in de herfstvakantie uitge
voerd, bestond volgens haar uit
niet meer dan de vraag: 'Wilt u ver
huizen of hier blijven'. "Er was
geen enkele toelichting. Een meer
derheid van de ouders zei dus te
willen blijven. Maar dan zouden
we nieuwbouw moeten plegen
want dit pand is verschrikkelijk
slecht, en dat is financieel niet
haalbaar". Harlekijn heeft in het
gebouw te kampen met ernstige
houtrot, vertelt ze: "Je kunt niet
meer met drie volwassenen in de
keuken staan want dan ga je gega
randeerd door de vloer".
Volgens haar is de enquête in die
zin onzuiver dat een aantal ouders
na door het bestuur te zijn geïnfor
meerd, zei vóór verhuizing te heb
ben gekozen wanneer ze vooraf
hadden geweten hoe het met het
gebouw én de Financiële mogelijk
heden van de stichting is gesteld.
Voor 30 oktober, is een nieuwe ver
gadering met de ouders gepland, f
waarop de plannen uitgebreid aan
de orde komen.
In de dependance aan het Broek
plein, waar onder meer basisschool
Het Kompas een aantal lokalen in
gebruik heeft, zou Harlekijn waar
schijnlijk de beschikking krijgen
over één groot lokaal. Eycken
schild schat dat voor 10.000 gulden
aanpassingen voor de komst van
Harlekijn nodig zijn, zoals de plaat
sing van een peutertoilët, de komst
van een berghok en het aanbren
gen van isolatie.
maar toegankelijk voor meisjes - is
in Leiden nog bekend als de voor
malige blo-school waarop niet al
leen meisjes van het Lidwinahuis
zaten, maar ook moeilijk lerende
kinderen uit Leiden en omgeving.
Volgens Leny Thorn komen de
meeste leerlingen van de school te
genwoordig uit Leiden en omstre
ken. Dat was vroeger andersom
toen het internaat nog de meeste
leerlingen leverde.
De school heet tegenwoordig
trouwens Praktijkschool. Het is de
bovenbouw van het onderwijs
voor moeilijk lerende kinderen in
Leiden waarvan de onderbouw on
dier meer is ondergebracht bij de
Pancrasschool aan de Boerhaave-
laan. De Praktijkschool heeft niet
voor niets die naam gekregen. De
klemtoon ligt op de handvaardig
heidsvakken.
Ruim de helft van de pupillen
van het internaat zit op die school.
Anderen hebben elders in de stad
een plaatsje gevonden op verschil
lende scholen uiteenlopend van
huishoudschool en technische
school tot 'De Korte Vliet' voor
zeer moeilijk lerende kinderen.
De Praktijkschool staat geheel
los van het Lidwinahuis. Vroeger
waren die twee zeer nauw verbon
den met elkaar. Zuster Accursia
was van 1936 tot haar afscheid in
1963 van beide instituten directri
ce. Zij is ook nog betrokkeh ger
weest bij de totstandkoming van
het Lidwinahuis. Zuster Accursie
verkeert in redelijke gezondheid
en woont in Heemstede. Zij hoopt
binnenkort 90 jaren te worden.
Beide instituten vielen onder de
Cunerastichting waarvan de be
stuursleden in vroeger dagen wel
als regenten werden aangeduid.
Een aantal jaren geleden is de
stichting gesplitst. Het onderwijs
is overgegaan naar de Stichting
Katholiek Onderwijs en daarnaast
is een aparte Stichting Lidwina
huis in het leven geroepen waarin
ook de Beukershof aan de Lorentz-
kade (waar oudere pupillen wo
nen) en het project begeleid ka
merbewonen op de Zoeterwoudse
singel 33 - pal naast het Lidwina
huis dus - is ondergebracht.
Katholiek
Erg katholiek is het Lidwinahuis
niet meer. Alhoewel de Praktijk
school nog steeds wordt geleid
door de bij vele Leidenaars beken
de zuster Edith, is het aantal reli
gieuzen sinds 1975 gedaald tot
slechts een. De kapel is omge
bouwd tot sportzaal.
Het internaatsleven is modern.
De pupillen beschikken over een
eigen slaapkamer en leven daar
naast in groepen van ongeveer 12
mensen. Elke groep beschikt over
een woon- en eetruimte waar de
modernste audiovisuele middelen
Rode Kruis
In het gebouw aan de Apollo-
laan lb houdt het Rode Kruis
donderdag de jaarlijkse verko
ping van zogenaamde welfare.
Schortjes, tafelkleden, truien,
poppen, en dergelijke worden te
koop aangeboden tussen 13.00 en
20.00 uur.
Volleybal
Gymnastiek- en volleybalver
eniging Concordia houdt zater
dag een recreatief volleybaltoer
nooi voor gemengde teams in de
sporthal Broekplein in de Meren-
wijk. Aanvang 11.30 uurr
Volkenkunde
In het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde aan de Steenstraat,
treedt zondagmiddag de groep
Los Latinos op die Latijns-Ame
rikaanse volksmuziek ten gehore
zhl brengen. Er zijn twee optre
dens: van 15.15 tot 15.50. uur en
van 16.00 tot 16.35 uur.
Ouderen
'Ouderen en het verkeer' is het
thema van een bijeenkomst die
buurtcentrum Dijk 33 morgenmid
dag belegt voor ouderen. Tijdens de
bijeenkomst kunnen ouderen aan
geven wat er volgens hen verbeterd
zou moeten worden aan de ver
keerssituatie in de stad, zoals bij
voorbeeld de afstelling van ver
keerslichten. Een actiegroep met
vertegenwoordigers van onder
meer de ouderénbonden, de buurt
organisaties en de gemeente Zal na
derhand bekijken wat er aan de
knelpunten kan worden gedaan.
Veilig Verkeer Nederland is mor
gen eveneens aanwezigde vereni
ging presenteert een landelijk ac
tieplan over 'Verkeer en mentali
teit'. De bijeenkomst du ur van half
twee tot drie uur. Het buurtcen
trum is gevestigd aan de Apothe
kersdïjk 33.
EHEO
De eerste Leidse EHBO en de
Lotus-brigade beginnen donder
dag 23 oktober weer en cursus die
opleidt tot het diploma EHBO. De
cursus wordt gegeven in de Be
vrijdingskerk aan de Aerent
Bruunstraat in Zuid-West. In 18
lessen van elk twee uur wordt uit
eengezet hoe aandacht besteed
moet worden aan dagelijks voor
komende ongelukjes. Aanvang
20.00 uur. Voor informatie tel.
313703 of 315588.
Architecten
In het kader van een serie le
zingen van Studium Generale
over architectuur en stedebouw,
houdt donderdag ir. Maarten
Kloos, architect en publicist, een
spreekbeurt die als titel 'Opmaat
tot de jaren '60' draagt. De lezing
begint om 20.00 uur en wordt ge
houden in het centraal voorzie
ningengebouw aan de Cleverin-
gaplaats.
WOENSDAG 22 OKTOBER 1.986
blauwe zusters' maakten geregeld
(foto Lidwinahuis)
maken met een maatschappij die
om steeds meer kennis vraagt en
anderzijds met de krappe arbeids
markt. Hoe hoger de werkloosheid,
hoe minder de kans op werk voor
onze jongeren", aldus Leny Thorn
en Chris van der Meijden.
De bewoners van het internaat
hebben begin oktober het jubi
leum al gevierd. De hele bubs is
een dag naar de Efteling geweest,
's Avonds was er disco met een op
treden van een band. Het was een
geslaagde dag. Op zaterdag 14 no
vember houdt het Lidwinahuis
open huis van 15.00 tot 20.00 uur.
Aan de hand van documentatiema
teriaal, video e.d. geven de jonge
ren een beeld van het internaafsle-
ven in het Lidwinahuis.
Preekstoel in
lutherse kerk
LEIDEN - De koorpreekstoel van
de Hooglandse kerk is overge
bracht naar de lutherse kerk
(Hooglandse Kerkgracht). (zie foto
Wim Dijkman). De 18de eeuwse
preekstoel kwam in de Hooglandse
kerk toen die in restauratie was en
de eigenlijke kansel niet kon wor
den gebruikt. Het was een
bruikleen van Monumentenzorg.
Niet iedereen was het eens met
het besluit van de hervormde kerk
voogdij om de koorkansel (van de
Luikse School) aan de luthersen af
te staan. Er zijn op hoger niveau
zelfs pogingen gedaan dat te ver
hinderen. Maar de kerkvoogdij
werd in het gelijk gesteld omdat de
preekstoel niet tot het oorspronke
lijke meubilair van de kerk behoor
de. Bovendien had het meubel
maar een tijdelijke functie. Nu had
het helemaal geen functie meer,
want het koor van de kerk wordt
niet gebruikt.
De lutherse gemeente is er goed
mee geholpen; de vorige preek
stoel paste niet bij het interieur en
ging mankementen vertonen. De
Luikse kansel wordt daar op zon
dag 2 november officieel in ge-
bruik genomen.
Kunstenaars
willen obligaties
uitgeven
LEIDEN - Door het uitgeven van
obligaties voor een totaal bedrag
van 1 miljoen gulden wil expo-
theek De Lelie geld bijeen krijgen
om van het gekraakte bedrijfspand
aan de Flevoweg een multi-func-
tioneel centrum te kunnen maken.
Obligatiehouders worden mede-ei
genaar en kunnen aanspraak ma
ken op een percentage van de netto
winst.
De Lelie moet een stichting wor
den met de naam 'Art Factory'. De
ze is thans in oprichting. Het is de
bedoeling dat zeven Leidse kun
stenaars, onder wie de twee drij
vende krachten achter De Lelie,
Martin van der Born en Cok
Schlagwein, er permanent aan het
werk gaan. Voorts zijn er plannen
om een aantal kleine bedrijfjes,
waaronder wellicht een koffieshop
en een kledingatelier, in het ge
bouw onder te brengen.
LEIDEN - De directies van het Re
gionaal Ziekenfonds Leiden-Al
phen en het Centraal Ziekenfonds
Haarlemmermeer beginnen mor
gen besprekingen over een fusie.
Dat gebeurt op verzoek van de be
sturen van beide ziekenfondsen,
aldus directeur J. Kool van het
RZLA. "Het is een voorbespreking
over een mogelijke fusie. Bekeken
zal worden of die zinvol is en welke
consequenties een fusie zal heb
ben".
Met de bouw van het nieuwe
complex van het RZLA, waarvoor
öp 10 november de eerste paal aan
Brokkenmaker
LEIDEN - Een 21-jarige Leidse au
tomobilist is vannacht tot 2 maal
toe zonder enige aanleiding aange
reden door een achteropkomende
auto. Het gebeurde op de Bree-
straat, ter hoogte van de Manden-
makerssteeg. De achterzijde van
zijn auto liep flinke schade op.
de Kanaalweg de grond in gaat, is
al rekening gehouden met een
nieuwe fusiepartner. Er iê een
vleugel van 1400 vierkante meter
gereserveerd voor het personeel
van het CZH dat, mocht de fusie
doorgaan, voor het merendeel naar
Leiden komt. Over de kans op het
welslagen van de fusiebesprekin
gen zei Kool eerder al dat die, van
de pessimistische kant bekeken, 75
procent zijn.
LEIDEN - Een 79-jarige vrouw uit
Haarlem is gistermiddag op de
Rijnsburgerweg ter hoogte van het
Terweepark bij het uitstappen uit
de bus aangereden door een 13-ja-
rig meisje uit Roelofarendsveen.
De vrouw liep vanuit het bushokje,
waarvan de ruiten door de regen
waren beslagen, het fietspad op
juist toen de Roelofarendsveense
kwam aanrijden. Die kon de vrouw
niet ontwijken en reed haar omver.
Met een gebroken heup is de
vrouw naar het Academisch Zie
kenhuis gebracht.
Tussen ouders en bestuur 'Harlekijn'
