Happart is Walen
geen crisis waard
Fors verlies Griekse socialisten
Star Wars wellicht toch
aanvaardbaar voor Russen
Pleidooi voor wapenstilstand
'Terroristen duiken
onder in Nederland'
Shell denkt
aan vertrek
uit Z .-Afrika
Papandreou raakt meerderheid kwijt in grote steden
MAANDAG 20 OKTOBER 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
BRUSSEL (GPD) - De Waalse christendemocratische partij PSC heeft de andere Belgi
sche politieke partijen gisteren opgeroepen tot een 'wapenstilstand' van drie maanden
rond de kwestie-Happart. Die tijd zou moeten worden gebruikt om een oplossing te
vinden voor de problemen in de Voerstreek.
i Charles-
vrijdag-
steeds geen burgemeester heelt en
hij vrijdag door de franstalige
nacht plotseling aftrad als minister meerderheid in de gemeenteraad
binnenlandse zaken. Na
vergadering van de PSC-top ver
klaarde voorzitter Gerard Deprez
dat Belgie geen crisis kan gebrui
ken en dat het financieel-economi-
sche herstelbeleid prioriteit ver
dient. Nothomb werd zaterdag- ger Wynants tot burgemeester
tot eerste wethouder werd geko-
Het ontslag van minister No
thomb kwam in de nacht van vrij
dag op zaterdag nadat Koning
Boudewijn de benoeming 1
niddag al opgevolgd door zijn 61-
jarige partijgenoot Joseph Michel,
in de jaren zeventig al eens minis
ter op hetzelfde departement.
door
Hans de Bruijn
Indien de andere regeringspartij
en het verzoek van de PSC opvol
gen is het gevaar voor het rooms-
liberale kabinet-Martens voorlopig
geweken. De Vlaamse christende
mocratische CVP zou vandaag la
ten weten wat zij van zo'n bestand
vindt Doorslaggevend is of de
PSC vast houdt aan het standpunt
dat de omstreden ex-burgemeester
van Voeren, Jose Happart, waarne
mend burgemeester mag blijven.
De Vlaamse partijen en ook de
Waalse liberale PRL hebben dat
tot nog toe steeds van de hand ge
had ingetrokken. Wynants
was door Nothomb voorgedragen.
De affaire-Happart leeft bij de
doorsnee Belg aanzienlijk minder
dan bij de politici. Dat blijkt uit
een onderzoek van twee Waalse
kranten. Zo noemt slechts 9,7 pro
cent van de Walen deze zaak als
het actualiteits-thema dat hen het
meeste bezighoudt. De werkloos
heid (47 procent), het terrorisme
(27 procent) en de belastingdruk
(11,6 procent) scoren veel hoger.
Zes van de tien Walen vinden
dat Jose Happart een terechte
strijd voert, maar slechts 34 pro
cent vindt dat de Waalse rege
ringspartijen PSC en PRL Hap
part moeten blijven steunen, ook
als dat tot een kabinetscrisis
leidt. De helft van de franstalige
Belgen tenslotte vindt het aan
vaardbaar als Voeren een andere,
loi nog loe sieeas van ae nana ge- tweetaIige burgemeester krijgt,
wezen. De PSC-top, het zich daar f
dit moment fungeert Happart in
elk geval wel als waarnemend bur
gemeester, aangezien Voeren nog
Joseph Michel (61), opvolger van
de 'blunderende' minister No
thomb. (foto EPA)
Buitenland kort
'Tip' o'Neill
Het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft vrijdag, een
dag voor het reces, afscheid van
zijn democratische voorzitter Tho
mas 'Tip' o'Neill, die na 34 jaar
dienst met pensioen ging. Tijdens
een emotionele plechtigheid waar
bij O'Neill drie staande ovaties ten
deel vielen, werd met algemene
stemmen een resolutie aangeno
men waarin het huis zijn witharige
voorzitter dank betuigde.
Activiste
Een zwarte activiste is in de
zwarte woonstad Soweto ver
moord door radicale zwarten, om-
bleef strijden
ime reg
ke problemen
heeft haar familie zondag meege
deeld. De 28-jarige Masabata Loate
was een van de leidende studenten
tijdens de opstand in Soweto in
1976. In 1981 werd ze veroordeeld
tot vijf jaar gevangenisstraf. Enke
le maanden geleden kwam ze op
vrije voeten.
Moskou wijst
5 Amerikanen
het land uit
MOSKOU/WASHINGTON (UPI/
DPA/AFP/Rtr.) - De Sowjet-Unie
heeft gisteren vijf Amerikaanse di
plomaten uitgewezen. Zij zouden
zich hebben ingelaten met "ontoe
laatbare activiteiten die niet in
overeenstemming zijn met hun of
ficiële status". De Verenigde Sta
ten kondigden onmiddellijk aan
met tegenmaatregelen te zullen ko
men. De uitwijzing volgt op de uit
wijzing door de Verenigde Staten
van 25 medewerkers van de Sow-
jetmissie bij de Verenigde Naties
in New York.
Het ministerie van buitenlandse
zaken in Moskou verklaarde giste
ren vier medewerkers van de Ame
rikaanse ambassade (William Nor-
ville, Charels Ehrenfried, Gary
Lonnquist en David Harris) en een
functionaris van het Amerikaanse
consulaat in Leningrad (Jack Ro
berts) tot "persona non grata". Als
reden werd opgegeven dat zij zich
hadden beziggehouden met "acti
viteiten die niet in overeenstem
ming waren met hun officiële sta
tus", een zinsnede die vaak wordt
gebruikt om spionage aan te dui
den.
In de verklaring van het Sowjet-
ministerie van buitenlandse zaken
was geen verband gelegd tussen de
uitwijzing van de vijf Amerikanen
en het gedwongen vertrek van 25
mederwerkers van de Sovjetmissie
bij de VN. Maar Georgi Arbatov, de
woordvoerder van het Kremlin,
verklaarde in een interview vanuit
Moskou met de Amerikaanse tele
visiemaatschappij CBS dat de uit
wijzing een vergeldingsmaatregel
daarvoor was.
maar naar vrijdag bleek had de mi
nister zich onvoldoende van de
loyaliteit van de kandidaat op de
hoogte gesteld.
Nadat Wynants donderdagnacht
door de koning was benoemd,
kwam hij vrijdag na overleg met
Happart plotseling met de mede
deling dat hij die benoeming pas
zou aanvaarden, als de nu tot
Vlaams Limburg behorende Voer
streek weer naar Wallonië, en in
het bijzonder de franstalige provin
cie Luik zou worden overgeheveld.
De regering Martens weigerde ech
ter zich door Wynants zo te laten
chanteren.
Het besluit van koning Boude
wijn om de benoeming van Wy
nants weer in te trekken was een
duidelijke tik op de vingers van
Nothomb, die zich daarna gedwon
gen zag zijn ontslag in te dienen.
De koning zou zich geërgerd heb
ben getoond omdat hij donderdag
door Nothomb in zijn hemd was
gezet. Na de benoeming van Wy
nants had de vorst meteen de ont
slag-aanvrage van premier Martens
geweigerd en leek de politieke si
tuatie weer normaal te worden.
Door de eisen van Wynants nam de
spanning ineens weer toe.
Nothomb heeft de afgelopen we
ken herhaaldelijk geblunderd. Zo
ging hij in beroep tegen het besluit
van de Raad van State, het hoogste
rechtscollege in Belgie, om Hap
part als burgemeester af te zetten
omdat hij weigert Nederlands te
spreken. Vervolgens liet Nothomb,
door te laks te zijn bij de benoe
ming van een opvolger, toe dat
Happart toch als waarnemend bur
gemeester optrad. De druppel die
de emmer deed overlopen was de
voordracht van Roger Wynants als
burgemeester, terwijl deze - naar
later bleek - groter belang hechtte
aan goede contacten met Happart
en diens aanhang dan met de natio
nale politici in Brussel. Nothomb
handelde in de meeste gevallen op
eigen houtje.
KUSHKA (AP) - De eersten van de 6000 militairen die Sowjet-leider Gorbatsjov heeft beloofd terug te trekken
uit Afghanistan,.kwamen dit weekeinde weer 'thuis'. Zaterdag trok een tankregiment de Afghaans-Russische
grens over in Toerkmenistan. De militairen zetten vervolgens koers naar de stad Kushka, de dichtst bij de grens
liggende Russische plaats. Daar werden de soldaten door de inwoners feestelijk onthaald. (foto ap>
Strenge wet
tegen drugs
WASHINGTON (Rtr) - Het Ame
rikaanse Congres heeft een
strenge drugswet goedgekeurd
die voorziet in een verplichte le
venslange straf bij moordzaken
die verband houden met verdo
vende middelen. In de wet wordt
verder bijna vier miljard gulden
uitgetrokken voor hulpprogram
ma's voor drugsverslaafden er
de voor de bestrijding van drugs
smokkel. Ook stelt de wet geld
ter beschikking voor de bouw
gevangenissen.
Aanvankelijk behelsde
wetsontwerp een bepaling die de
doodstraf verplicht stelde
drugshandelaars die zich
moord hebben schuldig ge
maakt. Maar deze bepaling werd
door de Senaat uit de wet ge
schrapt, omdat zij vreesde dat de
uitvoering ervan op tegenwer
king zou stuiten in staten die de
doodstraf hebben afgeschaft,
Westduitse politieman:
ADVERTENTIE
BONN - Westduitse terroristen ge
bruiken tegenwoordig steeds va
ker Nederland als onderduikge-
bied. Dit zegt Kurt Rebman, hoofd
van de Westduitse centrale recher
che, het Bundeskriminalamt, in
het Keulse zondagsblad Express.
Tot voor kort was Frankrijk vol
gens Rebman een geliefd uitwijk-
land voor Westduitse terroristen.
Nu de controle daar aanzienlijk is
verscherpt nemen zij de wijk naar
andere landen, waaronder Neder
land en België.
door
Hans Hoogendijk
Rebman pleit voor een centraal
Europees opsporingsorgaan met
bevoegdheden voor heel Europa.
„Daardoor kan ook de opsporings-
druk in heel West-Europa op het
zelfde niveau worden gehouden.
'Onderduikgebieden' zijn er dan
niet meer in dezelfde mate als nu".
Rebman wil een verbetering van
de grensoverschrijdende opspo
ringsacties en observaties. En ten
slotte verlangt hij een algemeen
uitleveringsrecht waardoor bij be
paalde delicten zonder rekening te
houden met de motieven van de
dader, uitlevering van ieden van
terroristische bewegingen moge
lijk wordt.
Volgens West-Duitslands hoog
ste speurder stelt de internationale
samenwerking van de terroristen
veel minder voor dan zij zelf bewe
ren. „Er bestaat op dit moment
geen Euro-terrorisme in de zin van
grensoverschrijdende organsiaties
met een commandocentrale. Wel is
er propagandistische, ideologische
en logistieke samenwerking tussen
de RAF, de Franse Action Directe
en de Belgische Strijdende Cel
len", aldus Rebman.
In de jacht op de RAF-leden die
vorige week de Westduitse diplo
maat Von Braunmuhl vermoord
den, lijkt de centrale recherche iets
verder te komen. De moord op een
hoge Bonner diplomaat zou al twee
jaar geleden zijn voorbereid. De
politie wist dit sinds juli toen in
een huis in Karlsruhe RAF-docu-
menten werden gevonden.
Het onderzoek spitst zich toe op
twee RAF-leden, de 30-jarige Bar
bara Meyer en haar even oude man
Horst. Barbara Meyer wordt er ook
van verdacht betrokken te zijn ge
weest bij de bomaanslag die de
RAF vorig jaar pleegde in Baden-
Wurttemberg, Horst Meyer wordt
gezocht wegens de moord op de
Siemens-manager Beckurts en
diens chauffeur in juli dit jaar.
JOHANNESBURG - De Konink
lijke Nederlandse Shell, de groot
ste buitenlandse oliemaatschappij
in Zuid-Afrika, houdt rekening
met een mogelijke beëindiging van
de bedrijfsactiviteiten in dat land.
Uitvoerend directeur John Wilson
heeft dat afgelopen weekeinde ver
klaard. De politieke situatie in
Zuid-Afrika en de druk van de an-
ti-apartheidsgevoelens in de rest
van de wereld zijn de reden voor de
koerswijziging van het Shell-con
cern. Alle speculaties over een snel
vertrek uit Zuid-Afrika worden
echter vooralsnog van de hand ge
wezen.
In een persverklaring zei Wilson
gisteravond dat het Shell-concern
een ultimatum heeft gesteld aan de
Zuidafrikaanse regering. "Wij heb
ben gevraagd om de onmiddellijke
vrijlating van alle politieke gevan
genen, een ontbanning van de ver
boden politieke organisaties en on
derhandelingen met alle betrok
ken partijen over de toekomst van
Zuid-Afrika". Wilson vertelde dat
Shell tot dit ultimatum was geko
men omdat "het bedrijf door de
Zuidafrikaanse regering aan het
lijntje wordt gehouden".
Hij wees er verder op dat de moe
dermaatschappij Royal Dutch
Shell te lijden heeft van een boy
cotcampagne in de Verenigde Sta
ten en diverse andere landen van
wege haar aanwezigheid in Zuid-
Afrika. Het bedrijf is een van de be
langrijkste doelwitten van anti-
apartheidsactivisten die willen dat
buitenlandse maatschappijen hun
investeringen in Zuid-Afrika sta
ken om het blanke minderheidsbe
wind te dwingen rassendiscrimina
tie af te schaffen.
Als Shell daadwerkelijk over
weegt om Zuid-Afrika te verlaten,
kan dat verregaande gevolgen heb
ben voor de Zuidafrikaanse oliepo
sitie. Shell is de grootste buiten
landse oliemaatschappij in Zuid-
Afrika. Er werken 2500 mensen bij
Shell-Zuid-Afrika, waarvan onge
veer de helft blank is. De jaarlijkse
omzet bedraagt 2,3 miljard gulden.
Shell-Zuid-Afrika zou per jaar een
winst van 100 miljoen gulden ma
ken. Afgezien van haar olie- en
benzineactiviteiten, heeft Shell
nog de helft van de aandelen van
de olieraffinaderij in Durban en be
zit het ook de helft van de Rietfon
tein-kolenmijn.
Shell is de afgelopen week het
tweede toonaangevende interna
tionale bedrijf, dat dreigt om Zuid-
Afrika te verlaten. Eerder liet de al
gemeen directeur van het grootste
bedrijf in de wereld, General Mo
tors weten, ernstig te overwegen
om zijn activiteiten in Zuid-Afria
stop te zetten. De GM-directeur,
Roger Smith, liet zich in soortgelij
ke bewoordingen uit als Shell-di-
recteur Wilson. Ook hij zei 'ont
moedigd' te zijn over het hervor
mingsbeleid van de regering-Bo-
tha.
VROOMS DREESMANN
WASHINGTON - De Sowjet-Unie
zou toch bepaalde vormen van on
derzoek en testen in het kader van
Amerika's „Star Wars"-plannen,
ook buiten het laboratorium, toe
staan. Dat staat in de New York Ti
mes van zaterdag. De doorgaans
zeer goed ingelichte krant beroept
zich op regeringsfunctionarissen
die hebben gezegd dat Sowjet-di-
plomaten na de mislukte top van
Reykjavik contact hebben gezocht
met de Amerikanen om duidelijk
door
Henk Dam
Dat zou getuigen van
flexibiliteit. De top in Reykjavik
sprong af op Gorbatsjov's eis dat
ATHENE - De tweede ronde i
ten op het nippertje nog aan
de gemeenteraadsverkiezingen die meerderheid hadden kunnen hei
gisteren in Griekenland werd ge- pen.
Palestijnen
houden, is uitgelopen op ten aau-
In !sraël^ zijn drie Palestijnen zienlijke nederlaag voor de socia-
3 J i listische regeringspartij van pre-
De Moskou-trouwe communisti
sche partij onder Charilaos Flora-
kis had haar kiezers inderdaad aan-
Piraeus en Thessaloniki
gearresteerd die ervan worden
dacht de aanslag van afgelopen mier Andreas Papandreou. Deze geraden m r-.raeus en i nessalomKi
woensdag by de Klaagmuur in Je- verloor de drie grootste gemeen- |e Pasok kandidaten de ïïtendi
ruzalem te hebben gepleegdj D.t ten, Athene, p.raeus en Thessalo- b^gfm^S - te steunen maar
heeft een woordvoerder van de ls- niki aan de rechtse oppositiepartij T st.™nen' maar
raélische politie zondagavond be- meUwe democratie (ND) onder
kendgemaakt. Bij de aanslag vie- Konstandinos Mitsotakis. De nieu-
len een dode en 69 gewonden. Vol- we burgemeesters waren allen af-
mistische religieuze organisatie burgemeester in haar bolwerk He- - weSDI«ven hoewel daar
de hoofdstad Athene werd
een andere tactiek gekozen. Daar
werden de communistische kie-
geheel vrijgelaten - ze konden
„Islamitische Jihad'
Neue Heimat
De Westduitse politie heeft zon
dag kort voor het nationale con
gres van de metaalbond IG-Metall
een beleidsmedewerker van de
vakfederatie DGB gearresteerd in
verband met het schandaal rond de
woningbouwvereniging Neue Hei
mat. De aanhouding van Alfons
boete op staat). Dit
be-
!&&1SSZ!2±'22Sl£ als symbolisch protest tegen
vierde stad Patras op een voormali
ge communist veroverde.
den in 226 grote gemeenten
de vorige week geen
Lappas veroorzaakte groot tumult meesterskandidaten
het feit dat premier Papandreou
nog steeds niet zijn uit 1981 date
rende belofte is nagekomen, het
evenredige kiessysteem in te voe-
De communistische richtlijn is
kennelijk niet alleen in Athene op-
Deze tweede ronde werd gehou- gevolgd, maar voor een deel ook i
door
Frans van Hasselt
meerderheid had behaald,
ging nu tussen de twee meest
cesvolle kandidaten,
onder de afgevaardigen op het
gres van de IG-Metall. Lappas is
hoofd van de houdstermaatschap
pij van de DGB die de failliet gega-
ne woningbouwvereniging leidde partijen. Dat waren
voor zij vorige maand werd
kocht.
de andere grote gemeenten. De so-
de burge- cialisten en ook de eurocommunis-
absolute ten spreken van een 'blunder' die
Het is te vergelijken met de parle-
sue- mentsverkiezingen van 1946 waar
de beslis- bij de toenmalige communistische
sende factor vormden de kleinere partijleiding ook tot onthouding
de drie grote opriep, hetgeen zou hebben bijge-
steden de communisten, die reken- dragen tot de burgeroorlog
kundig de socialistische kandida- 1947-'49. Nu Piraeus en Thessaloni-
i rechtse handen zijn
gekomen, kan men inderdaad
spreken van een nederlaag voor so
cialisten en voor de communisten
die de kiezers kennelijk niet ge
noeg in de hand hebben.
Claxoncontact
In Athene kwam gisteravond een
grootscheeps claxonconcert op
gang van rechtse automobilisten,
maar de nieuwe burgemeester Mil-
tiades Evert kwam laat op de
avond op de televisie - waar hij in
de campagne steeds was geweerd -
met de oproep om allen naar huis
te gaan. "Morgen moeten we aan
het werk". De nieuwe burgemees
ter, en oud-minister van financiën
met de bijnaam 'bulldozer' is een
dynamische figuur die de saaiheid
van zijn voorganger Beys mist.
Zijn vader was tijdens de Duitse
bezetting politiecommissaris van
Athene en heeft in deze periode
veel joodse burgers gered. Dit
heeft ertoe geleid dat in de tegen
hem gevoerde campagne een anti- den werd gesteund,
semitisch element is binnengeslo- Evert is echter ook een ambi-
pen, waartegen onlangs zelfs de tieus man van wie bekend is dat hij
burgemeester van New York Koch op langere termijn het leiderschap
een protest heeft laten horen. Nog van de ND en indirect het premier-
gistermorgen schreef het rege- schap beoogt. De naam Chirac valt
ringsgezinde blad Avriani (krant veelvuldig, maar Griekenland is
van morgen) dat Evert door de jo- geen Frankrijk waar men tegelijk
r 'Star Wars' tot de Amerikanen gedurende een pe
riode van tien jaar geen enkel on
derzoek in het kader van Reagans
ruimteschild buiten het laborato
rium zouden mogen doen.
Dat zou het einde van het strate
gische defensie initiatief (SDI) van
Reagan hebben betekend, en dat
was voor de president niet aan
vaardbaar. Nu zou dus kunnen blij
ken, dat Gorbatsjov's eis niet zo ri
gide was als aanvankelijk wel leek",
alhoewel de geciteerde functiona
rissen waarschuwen dat de positie
van de Sowjets 'niet erg helder' is.
Woordvoerder Charles Redman
van het ministerie van buitenland
se zaken in Washington heeft dit
weekeinde gezegd, dat de Ameri
kanen opheldering zullen vragen
bij de ontwapeningsgesprekken in
Geneve. Ook Paul Nitze, de voor
naamste adviseur van minister
Shultz (buitenlandse zaken) op het
gebied van ontwapeningsvraag
stukken, heeft dit weekeinde laten
doorschemeren dat er mogelijk be^
weging zit in het Russische stand
punt ten aanzien van SDI.
„De Sowjets zijn al begonnen
burgemeester van de hoofdstad en
premier van het land kan zijn. Het
zou een vreemde indruk maken als
hij wat spoedig zou aftreden als
burgemeester en volgens sommi- - A -
gen is hij nu in het stadhuis 'opge- mat, "dicaties geven dat ze met
- echt menen wat ze in Reykjavik
u
Papandreou
sloten'.
Het resultaat is dan ook gunstig
voor de ND-leider Mitsotakis die
gisteren verklaarde dat de rege-
ring-Papandreaou nu een 'minder
heidsregering' is geworden. Hij
riep echter niet op tot vervroegde
verkiezingen. Premier Papandreou
verscheen als een Griekse Mitter
rand vaderlijk op het scherm en
verklaarde dat de verkiezingen een
zege inhielden voor plaatselijk zelf
bestuur en voor het hele volk om
dat ze zo vlekkeloos en kalm waren
gehouden.
Het zou echter geen verbazing
wekken als Papandreou van zijn
kant, ondanks de kennelijke on
rust boven het regeringsbeleid die
gisteren ook weer aan de dag is ge
treden, ging aansturen op ver
vroegde parlementsverkiezingen
zolang de ND nog onder leiding
staat van de ook binnen zijn eigen
partij zeer omstreden Mitsotakis,
die bij het volk zo weinig populair
is dat verkiezingen tegen hem al
tijd lijken te kunnen worden ge
wonnen.
hebben gezegd over SDI, dat wil
zeggen dat research alleen binnen
de muren van een laboratorium
zou mogen plaatsvinden", aldus
Nitze gisteren voor de tv.
Een en andere bevestigt berich
ten, afkomstig van westerse diplo
maten, die hebben gezegd dat de
Sowjet-Unie bereid zou zijn re
search en onderzoek buiten het la
boratorium toe te staan, zolang het
tenminste gaat om op land gesta
tioneerde systemen. Op land gesta
tioneerde defensie-systemen als
antiraket-raketten en sommige la
serwapens maken deel uit van de
Amerikaanse SDI-plannen. Maar
ook in de ruimte gestationeerde
wapens horen bij die plannen.
Waar, als de berichten over Rus
sische flexibiliteit juist, dus'verder
over zou moeten worden gespro
ken, is over testen in de ruimte. De
Amerikanen stellen zich daarbij op
het standpunt dat een „wijde inter
pretatie" van het ABM-verdrag
dergelijke testen toelaat. Dat blijft
voor de Sowjet-Unie onaanvaard
baar.
