Centraal wonen: terug naar
de knusse jaren zeventig?
Noorlander wil
kooktoestellen
niet cadeau doen
Open huis bij 3 projecten in Leiden
actiel in vrije tijd
Fietsers gewond na botsing
Sterke concurrentie tijdens
druk concours van majoretten
Automobilist rijdt
door na aanrijding
MAANDAG 20 OKTOBER 1986
LEIDEN - Een paleis voor yuppies
(zeer ambitieuze jonge mannen),
het meest dynamische knooppunt
van de stad, is het zeker niet. De
meest actuele woonvorm ook niet.
Het woongebouw aan de Gere-
straat dat afgelopen zaterdag offi
cieel werd geopend is wel het eer
ste Centraal Wonencomplex dat in
Leiden tot stand is gekomen. Re
den voor de bewoners om de deu
ren wijd open te zetten om buurt
bewoners en andere belangstellen
den in de gelegenheid te stellen te
komen kijken naar hoe Centraal
Wonen in de praktijk nu precies
reilt en zeilt
door
Jan Rijsdam
Centraal wonen is een woon
vorm waarbij iedereen zijn eigen
woning heeft, met alles er op en er
aan, maar waarin ook 1
gen zijn opgenomen voor geza
menlijk gebruik. De filosifie van
Centraal Wonen houdt in: ieder
zijn eigen huis, maar maak het wel
gemakkelijk voor mensen om zo
veel mogelijk samen te doen, zoals
samen te koken en te eten, samen
te spelen, samen apparaten aan te
schaffen en te gebruiken.
Het riekt allemaal een beetje
naar de knusse jaren zestig en ze
ventig. En dat klopt ook wel. Ze
waren er zaterdag allemaal: de jon
gens met baard, gebreide truien en
op sandalen, de rrieisjes met de lin
nen schoudertas van het IKV. Al
leen de twee bruine boterhammen
met kaas hoefde niet te worden
meegebracht want voor etenswa
ren was gezorgd: zelfgebakken ca
ke, broodjes en slaatjes (met
krootjes er in want dat is gezond).
kiezen er anno 1986 voor om gezel
lig samen te klitten in een woonge
bouw met gemeenschappelijk
voorzieningen? "De gemiddelde
leeftijd van de volwassenen ligt
rond de 35", vertelt één van de be
woonsters. "Er zijn twee- en drie
kamerwoningen voor mensen die
in hun eentje of met z'n tweeën wo
nen en meerkamerwoningen voor
gezinnen of een woongroep. Teza
men 70 bewoners, onder wie 19
kinderen". Een bepaald slag men
sen? "Natuurlijk, maar dat geldt
toch ook voor de mensen die de
voorkeur geven aan het huisje
boompje-beestje-wonen ïn de Ste
venshof'.
"Centraal Wonen is geen woon
vorm waarbij mensen dingen moe
ten. Elke woning is zelfstandig met
eigen sanitair, een douche en een
keuken. Je hoeft dus niet gezamen
lijk te eten als je daar geen zin in
hebt. Het is gewoon gemakkelijker
als je een praatje wilt maken of
naar de film wilt, dan is er altijd
wel iemand die mee wil".
"We hebben ook geprobeerd ou
deren bij dit project te betrekken.
Dat is niet gelukt. Maar het zijn
niet allemaal academici, mensen
met een goede baan, die hier wo
nen. Er wonen ook bijstandsmoe
ders en mensen die werkloos zijn.
Heel verschillende mensen, maar
wel een beetje van een zelfde gene
ratie".
Het Centraal Wonengebouw aan
de Gerestraat wordt beheerd door
de Woningbouwvereniging Lei
den. Het zijn dus normale woning
wetwoningen waarvan de bewo
ners moeten voldoen aan de ge
bruikelijk huisvestingsregels van
de gemeente. Het inrichten en
schoonhouden van gemeenschap
pelijke ruimten gebeurt allemaal
door de bewoners zelf.
Een blik in de verschillende
ruimten leert dat het macramé-tijd-
perk voor veel Centraal Wonen-be
woners nog niet geheel is afgeslo
ten. De planten in zeventiger-jaren-
stijl handhaven zich nog weelderig
achter de ramen en echte luxe is er
een klein beetje een vloekwoord.
Regels
Aan de achterzijde valt het Centraal Wonengebouw vooral op door serre-achtige uitbouwen met trapjes vanaj
de eerste verdieping) naar de tuin. De architect is hier wel erg uitbundig met de verfkwast omgesprongen.
(foto Dick Hogewoning)
De hele middag waren er rond
leidingen. "Ga jij naar kluster A
dan ga ik naar kluster E. Kinder
en wandelwagens kunnen via klus
ter A en het tuinpad naar B gere
den worden". Alles lijkt goed gere
geld. De Centraal Wonen-mensen
zijn bedreven in het organiseren.
Er zijn werkgroepen voor zus en
voor zo en regels of afspraken over
van alles en nog wat. "Dat moet
wel", vertelt een bewoner, "anders
loopt het in de soep. Maar we moe
ten natuürlijk oppassen dat we niet
verstikt raken in de regels".
Wethouder Tesselaar van volks
huisvesting (zelfde generatie, zelf
de baard) bekende in een toe
spraak dat Centraal Wonen toch
niets voor hem is: "Ik ben ook van
de jaren zestig generatie, en in die
tijd was dit heel erg in. Ik wil niet
zeggen dat ik er overheen ben ge
groeid, maar als ik hoor wat je er
allemaal voor moet doen en laten,
Het Centraal Wonengebouw aan de Gerestraat op de plek waar vroeger het hoofdpostkantoor stond. Het denk ik toch dat ik er niet zo ge-
pleintje voor het gebouw kan volgens wethouder Tesselaar wel wat groen gebruiken. <f«to Dick Hogewoning» schikt voor ben".
De gemeente was de afgelopen
jaren ook niet zo toeschietelijk als
het ging om alternatieve woonvor
men. De belangstelling voor Cen
traal Wonen wint desalniettemin
terrein in Leiden. Sinds het ont
staan van de vereniging 'Centraal
Wonen Leiden en omstreken' in fe
bruari 1982 zijn er drie projecten
ongeveer tegelijkertijd opgeleverd.
De twee andere, die gisteren ook
open huis hielden, zijn het zoge
naamde 'pand Boot' aan de Suma-
trastraat (een woongroepenpand
waar 9 mensen wonen) en het
Zwartehandspoorthof aan de Ui
terstegracht waar oud- en nieuw
bouw, huur- en koopwoningen in
één project zijn gecombineerd.
Wethouder Tesselaar zei in de
krant te hebben gelezen dat de ver
eniging Centraal Wonen ook in de
Stevenshof gaat beginnen. Hij ver
klaarde evenwel dat over een vol
gend Centraal Wonenplan pas
wordt besloten na een evaluatie
van het Gerestraatproject. Hoewel
Tesselaar nog eten slag om de arm
hield, was hij niet somber over de
uitkomst van die evaluatie.
De wethouder zegde al wel toe
dat een project voor ouderen (50-
plussers) zal worden gerealiseerd
in de Stevenshof of Zuid-West. Het
plan daarvoor zal middels een
prijsvraag onder architecten tot
stand komen waarbij de toekom
stige bewoners, nadat een eerste
selectie is gemaakt uit de inzendin
gen, het laatste woord krijgen over
het plan waarop wordt voort ge
borduurd.
Kakelbont
De rol van de architect bij de tot
standkoming van een Centraal Wo
nengebouw is uiteraard een andere
dan bij het maken van het traditio
nele rijtjeshuis. Het ontwerp voor
het complex aan de Gerestraat is
van de hand van het architectenbu
reau Eijkelenboom, Gerritse
Middelhoek en tot stand gekomen
met veel inspraak van bewoners.
Het complex bestaat uit een L-vor-
mig bouwblok dat met de lange zij
de aan de Gortestraat en de korte
zijde aan de Gerestraat ligt. Het
omvat 37 wooneenheden plus ge
meenschappelijke ruimten die zijn
gegroepeerd rondom een viertal
portieken (zogenaamde klusters)
met glaspuien.
Aan de 4de Binnenvestgracht
ligt een grote gemeenschappelijke
tuin afgesloten door een hoge
muur. Deze stenen omheining iso
leert het gebouw een beetje van de
buurt, hetgeen nooit cle bedoeling
kan zijn van de Centraal Wonenfi-
losifie. De bewoners hebben daar
ook blijk van gegeven. Voor het
overige is het de architect gelukt
een vriendelijke ogend gebouw te
maken dat zich qua schaal en
vormgeving goed voegt in een
Bij het maken van het ontwerp is
rekening gehouden met de wensen
van de bewoners maar het gebouw
bezit ook de nodige flexibiliteit die
nodig is om eventueel andere ge
bruikers te huisvesten. Van binnen
ziet het er allemaal functioneel en
weloverwogen uit al doen sommi
ge ruimten wel erg hokkerig aan.
Naar buiten toe straalt het ge
bouw een eigentijds karakter uit:
een recht-toe-recht-aan blok met
scherpe hoeken en stroken dat aan
de straatzijde slechts wordt onder
broken door kleine glazen kapjes
boven de portieken. Aan de tuinzij-
de wordt het beeld vooral bepaald
door de gemeenschappelijke
woonruimten in serre-achtige uit
bouwen met trapjes (vanaf de eer
ste verdieping) naar de tuin.
Het gebouw is opgetrokken uit
een gele steen en geschilderd in
heldere kleuren. Jammer is dat de
architect aan de tuinzijde wel erg
uitbundig met de verfkwast is om
gesprongen. Veel felle en vooral
trendkleuren (groen, geel, roze)
maken van het gebouw een beetje
een villa kakelbont. Verrassend,
maar ook snel vervelend. Ondanks
die overdaad aan kleur heeft de
unieke woonvorm die Centraal
Wonen nog is een aangenaam
woongebouw en ook een in archi
tectonisch opzicht een aardig stuk
je binnenstad opgeleverd.
Romantisch
Kanten beugel BH.
In wit of ivoor.
Maten B 70 t/m 85
C 70 t/m 85
Bijpassende slip. Maten
38 t/m 42.
|m 8*5 7,
Geldig t/m zaterdag 25 oktober.
Kastelen
Kunsthistorica drs. I. Moer
man houdt woensdag een diale
zing in het K&O-gebouw aan de
Oude Vest 45. Zij besteedt aan
dacht aan de ontwikkeling van
kastelen in deze streek. Aanvang
20.15 uur. Voor informatie
141141.
Pacellischool
De Pacellischool aan de Dam-
laan houdt zaterdag 25 oktober
een rommelmarkt. De school wil
van de opbrengst een nieuwe ge
luidsinstallatie kopen voor de
aula waarvan de bouw binnen
afzienbare tijd begint. Wie nog
bruikbare spullen beschikbaar
wil stellen kan die tot en met
woensdag kwijt bij de school. De
rommelmarkt begint om 13.00
uur en eindigt om 17.00 uur.
Autotechniek
K&O houdt vanaf dinsdag een
korte cursus autotechniek. Zowel
dames als heren worden een
beetje wegwijs gemaakt in de au
totechniek om kleine mankemen
ten te kunnen verhelpen. Voor in
formatie 141141.
Depressie
De blaadjes vallen weer van de
bomen. De herfst is aangebroken.
Veel mensen voelen zich in deze
tijd moe. Voor vrouwen die dat
overkomt wordt in clubhuis Ma-
tilo aan de Zaanstraat 26 een bij
eenkomst gehouden over depres
sie en wel op dinsdag om 9.30
uur.
Gepensioneerden
In het Abva/Kabo-kantoor aan
de Driftstraat 49a is dinsdag
weer een bijeenkomst voor gepen
sioneerden. Wethouder Hans de
la Mar spreekt dan over welzijns
werk en ouderenbeleid. Aanvang
14.00 uur.
BOTSING - Een 19-jarige Leidenaar en een 34-jarige Alphenaar zijn gis
teravond rond half zeven gewond geraakt bij een botsing op het fietspad
langs de Stadspolderweg. Beiden zijn overgebracht naar het AZL. De
Leidenaar reed met zijn fiets in de richting van de Merenwijk en kwam
waarschijnlijk als gevolg van het slechte weer op de fietsstrook voor
tegenliggers terecht. Daar reed juist de Alphenaar, met wie de Leidenaar
botste. De Alphenaar liep schouderletsel op, de Leidenaar een hersen
schudding.
LEIDEN - Het bouwbedrijf Noor
lander weigert de toekomstige be
woners van 97 huurwoningen bo
ven het winkelcentrum Stevens-
bloem in de nieuwe woonwijk Ste
venshof gratis elektrische kookpla
ten en ovens ter beschikking te
stellen.
Het college van B en W had daar
om gevraagd omdat de bouwer
verzuimd heeft kookgasaansluitin-
gen in de woningen te maken.
Daarvoor had het geen toestem
ming gekregen. De woningen in de
Stevenshof zijn in plaats van op
gas aangesloten op de stadsverwar
ming. De gemeenteraad heeft in
het verleden echter bepaald dat in
de woningen wel een aparte kook-
gasleiding moet worden aange
legd.
Enige tijd geleden ontdekte
bouw- en woningtoezicht dat
Noorlander de de kookgasaanslui-
tingen toch achterwege had gela
ten zonder dat het bouwbedrijf
daarvoor ontheffing had aange
vraagd. De gemeente heeft bij wij
ze vancompron^^
Ruzie over
rijgedrag
LEIDEN - Bij een handgemeen
met een 35-jarige plaatsgenoot
heeft een 23-jarige Leidenaar zater
dagmiddag een gekneusde hand
en een pijnlijke onderarm opgelo
pen. De ruzie ontstond op de brug
over de Oude Rijn tussen de Hoog
landse Kerksteeg en de Hoogland
se Kerkgracht. De man had al lo
pend een klap gegeven op het dak
van de auto van de 35-jarige Leide
naar, toen deze hem naar zijn zin
met wat al te hoge snelheid achter
op was gekomen. De bestuurder
ging de man daarop met een stuk
elektriciteitskabel te lijf. Omstan
ders haalden de twee uit elkaar. De
ruzie is later op de dag door bemid
deling van de politie bijgelegd.
LEIDEN - Een 25-jarige Leidenaar
heeft aangifte gedaan van mishan
deling door twee ongeveer 20-jari-
ge mannen, in de nacht van vrijdag
op zaterdag op de Lammermarkt.
De jongen was samen met zijn
vriendin bezig hun fietsen van het
slot te halen. Een jongen zou langs
zijn gekomen, die zei de fiets te wil
len stelen. Een discussie volgde,
die er volgens de jongen mee ein
digde dat de 'dief hem een paar
stompen in het gezicht gaf.
voorgesteld de bewoners dan maar
gratis elektrische kooktoestellen
ter beschikking te stellen. Het
bouwbedrijf heeft de gemeente la
ten weten dit niet van plan te zijn.
Wethouder Tesselaar laat desge
vraagd weten dat de gemeente het
er niet bij laat zitten. "Noorlander
is blijkens het bouwbestek ver
plicht een kookgasaansluiting in
de woningen te maken. Het bedrijf
mag dus kiezen: of alsnog een gas-
aansluiting in de woningen te ma
ken of elektrische kooktoestellen
ter beschikking te stellen. Het is
het één of het ander", aldus de wet
houder die het na de briefwisseling
nu op een gesprek over een en an
der wil laten aankomen.
Vragen
De raadsfractie van het CDA
'heeft het college van B en W intus
sen vragen gesteld over de kwestie
met de kookgasaansluitingen. Het
CDA vindt het besluit van B en W
om het aannemersbedrijf Noorlan
der een ontheffing te verlenen in
dien het de toekomstige bewoners
een elektrische kookplaat ter be
schikking stelt'onjuist. "Een der
gelijke ontheffing kan een prece
dent scheppen voor de verdere be
bouwing van de Stevenshof', al
dus het CDA.
De raadsfractie wil onder meer
van het college weten of het het
kan becijferen wat de kosten van
de bouwer zijn bij aanleg van een
kookgasleiding ten opzichte van
het verstrekken van elektrische ap
paratuur en wil dat vergeleken zien
met de kosten voor toekomstige
bewoners (aanschaf pannenset,
kosten elektrisch koken in verhou
ding met koken op gas). Mocht er
van een besparing voor de bouwer
sprake zijn. wordt deze dan in min
dering gebracht op de huur, aldus
vraagt het CDA.
De raadsfractie wil ook van het
college weten hoe het mogelijk is
dat het bouwbedrijf Noorlander,
dat toch het nodige voor de ge
meente heeft gebouwd, zo onzorg
vuldig met de bouwvoorschriften
omgaat en vergeet een ontheffing
te vragen voor een gasaansluiting.
Ook wil men weten of het juist is
dat de aansluitkosten voor kook-
gas veel hoger uitvielen dan aan
vankelijk was, geraamd en of dit
soort misrekeningen vaker voorko
men. Het CDA plaatst tenslotte de
nodige vraagtekens bij het toezicht
op de bouw en de communicatie
tussen de gemeente, de bouwer,
het Energiebedrijf Rijnland en de
toekomstige bewoners.
LEIDEN - In de 3-0ktoberhal
de Smaragdlaan werd zondag, ter
gelegenheid van het 10-jarig be
staan van de overkoepelende orga
nisatie vereniging van zelfstandige
Leidse majorettengroepen
(WZMG) een majorettenconcours
georganiseerd.
Dertig groepen, verdeeld
verschillende divisies, streden om
de felbegeerde WZGM-wisselbe-
ker. Voor het eerst deden ook Bel
gische groepen mee aan het con
cours dat voor de achtste maal
werd gehouden. Ze konden zich
meten met topgroepen uit heel Ne-
LEIDEN - Een 23-jarige fietsster is
zondagavond rond zes uur gewond
geraakt bij een aanrijding met een
auto op de kruising Stationsweg-
Morssingel. Zij is met een gebro
ken sleutelbeen en mogelijk
rugletsel overgebracht naar het
AZL.
De vrouw reed op de Stations
weg in de richting van de Steen
straat en werd ter hoogte van de'
Kruising met de Morssingel aange
reden door een auto. Deze kwam
vanaf de singel en verleende haar
geen voorang. De vrouw kwam ten
val en werd door de klap óp de an
dere rijstrook van de Stationsweg
opgeslingerd. Daar werd zij ge
raakt door een tweede auto, die
niet meer tijdig kon stoppen. De
eerste automobilist is doorgere
den; de politie zoekt getuigen (tele
foon 258888).
derland. De concurrentie m twir
ling is groot, aldus de organisato
ren. Dit zorgde vooral in de hogere
divisies voor spannende en verras
sende momenten. Maar ook over
de shows van de lagere divisies
had het publiek, dat in groten geta
le naar de 3-oktoberhal kwam, niet
te klagen.
In de eredivisie ging de eerste
prijs, en de wisselbeker, naar The
Lion Girls uit België. De tweede
prijs werd in de wacht gesleept
door het Haagse Kolibri en de der
de prijs ging naar Pauline Sr. uit
Leiden. In de andere divisies was
de uitslag als volgt: de eerste divi
sie, le De Tieners (Den Haag), 2e
Kolibri (Den Haag), 3e Onze Lieve
Vrouwe (België); de tweede divi
sie, le Kolibri, 2e The Kooigirls
(Leiden), 3e The Mini Lions; de
jeugddivisie, le Kolibri, 2e The
Kooigirls, 3e De Kopergirls (Lei
den). De missprijs in de jeugd-, de
tweede- en de eerste divisie ging
naar Kolibri en in de eredivisie
naar The Lion Girls.
