Zeeuwse roem moet het
van de export hebben
Honderd hartige
hapjes met kaas
Maak weer eens echte kippesoep
NOG LANG NIET IEDEREEN HEEFT MOSSELEN ALS LEKKERNIJ ONTDEKT
"De witte Limburger"
een wijn met karakter
Snijplan met 'trechter'
De rettich,
het blekere
broertje van
de ramenas
VRIJDAG 17 OKTOBER 1986
ETEN EN DRINKEN
PAGINA IK
De Zeeuwse mosselboer in
Yerseke kijkt even verstoord
op. Kwaliteitsaanduidingen op
de verpakking van de mosse
len. Gezeur, lijkt hij te willen
zeggen. „Alle mosselen die bij
ons de deur uitgaan zijn kwali
teitsmosselen. Alleen, wij we
ten niet wat er gebeurt, nadat
die mosselen Mier weg zijn. Als
ze bij een visboer een halve dag
in de zon liggen, zal de consu
ment terecht klagen. Of als hij
niet de goede maatregelen ge
nomen heeft om het restant
van de vorige dag te verwer
ken, dan ook heb je kans dat er
klachten komen. Maar dat
soort ervaringen voorkom je
niet door een aparte kwaliteits
aanduiding op het pak of de
zak".
Mosselen en Yerseke. Het kan niet
anders. De mosselkwekers, de
mosselhandelaren en de verwer
kende industrieën van Yerseke
Zeeuwse roem een belangrijk exportprodukt.
hebben de Zeeuwse mossel tot een
internationaal topprodukt ge
maakt. Nederland is echt niet het
enige mosselverwerkende land. De
Denen, Duitsers, Belgen en de
Fransen weten er ook wel raad
mee. Maar geen van die landen
produceert een zo constante kwali
teit als de Zeeuwse mosselboeren.
Derhalve is de vraag naar Zeeuwse
mosselen vooral uit het buitenland
zo groot, dat er dit jaar, door wat
storm- en winterschade zelfs mos
selen uit Duitsland en Denemar
ken geimporteerd nloesten wor
den. Die mosselen worden dan wel
in het water van de Oosterschelde
verwaterd en bewaard. Als het wa
re gedoopt tot Zeeuwse mossel.
Waddenzee
De Waddenzee is de belangrijk
ste leverancier van het mosselzaad.
Er is maar een klein percentage
mosselzaad nog afkomstig uit de
Zeeuwse wateren. De jaarlijkse
massale voortplanting gebeurt in
het vooijaar. Tot dan toe zwemmen
de mossellarven aanvankelijk vrij
rond, om zich daarna massaal vast
te hechten aan allerlei materiaal op
de bodem 'Zaadval'. Zo vormen ze
complete matten van jonge schel
pen. De mosselzaadvisserij mag
maar een paar weken per jaar du
ren. Met 'korren', sleepnetten met
fijne mazen die over de bodem ge
sleept worden.
Eenmaal geoogst, is het zaak de
jonge mosselaanplant zo snel mo
gelijk weer uit te zetten. Dat ge
beurt op waterpercelen die van de
staat worden gepacht. Iedere mos
selkweker heeft zijn eigen percelen
in zowel de Waddenzee als de Oos
terschelde. Op die percelen
groeien de mosselen op tot half
wasmosselen van zo'n 4 5 centi
meter. De mosselen gaan zich ver-
trossen, ze klitten aan elkaar. De
kwekers vissen de mosselen daar
na opnieuw op om ze in een ander
perceel weer verder te laten
groeien.
De mosselen worden als ze zo'n
twee jaar oud en voldoende groot
zijn opnieuw opgevist. Via de vei
ling in Yerseke worden ze ver-
r Mosselen klaarmaken is vrij eenvoudig; veel hangt af van de kwaliteit.
kocht aan de handelaar, die zijn ei
gen waterpercelen heeft. Daar wor
den ze opnieuw te water gelaten
om tot rust te komen en het inmid
dels opgedane slib en zand weer
uit de schelp te werken. Die verwa
terplaatsen moeten een harde bo
dem hebben om te voorkomen dat
ze bij het voor de laatste maal op
vissen opnieuw vol slib en zand ko
men. Die verwaterplaatsen liggen
op een steenworp afstand van Yer
seke, zodat ze na twee weken in
mum van tijd bij de verwerkende
bedrijven gebracht kunnen wor
den. Maar de verwaterplaatsen zijn
natuurlijk ook de ideale voorraad
schuren voor de handelaren.
De verwerking daarna in de be
drijven concentreert zich op het
een laatste maal schoonspoelen
van de mosselen, het verwijderen
van de baarden, waarmee de mos
selen zich vertrost hebben, en het
afsteken van het aangroeisel aan
de schelpen.
Voor de consument, het moet
nog maar eens gezegd worden, is
het nog altijd een gok, het kopen
van mosselen. Het succes van de
maaltijd valt of staat met de kwali
teit van de vishandel waar ze wor
den gekocht. Want of u een partij
kleine mosselen of juist die grote
exemplaren krijgt, valt nauwelijks
aan de verpakking te zien. Er is in
dat eerder genoemde Yerseke ook
een handelaar die handig de bena
ming supermosselen op zijn ver
pakking heeft gedrukt, terwijl de
mossel zeker niet groter is dan van
collega handelaren. Toch is het
ontbreken van de kwaliteitsaan
duiding niet alleen de onwil van de
handelaren.
Voorzitter A. P. Rarhmeloo van
de mosselsector van de Zevibel (de
belangenvereniging van zeevis
sers): „Het is juist de moeilijkheid
om die mossel te kwalificeren. De
schelpgrootte zegt niet alles. In een
grote schelp kan een kleine mossel
huizen. En hoewel we by de veiling
steeds steekproeven nemen en bij
voorbeeld het netto gewicht probe
ren aan te duiden, zegt ook dat per
centage niet alles. De ene schelp is
veel zwaarder dan de andere
schelp. Heb je een zware schelp
met een normale mossel, dan valt
dat netto vleespercentage veel la
ger uit. Omgekeerd, een hele lichte
schelp met eenzelfde mossel, zo
weer een veel hoger percentage ge
ven".
Een mosselhandelaar: „We heb
ben het voornemen ook de voor
lichting aan de vishandelaren te
verbeteren. Een informatiedag bij
voorbeeld, waarbij we dan de vis
handelaren uitnodigen. Want wij
blijven van mening dat er aan de
kwaliteit van de mossel hier in
Zeeland niks mankeert".
En eerlijk is eerlijk. De Zeeuwse
mossel is ook dit jaar weer een lek
kernij, die eigenlijk nog steeds
wordt ondergewaardeerd in de Ne
derlandse huishoudens. Gekookt,
gepaneerd, gefrituurd, of met een
lekkere kruidenboter onder de gril,
het aantal toepassingen is legio.
En daarbij is de mossel superge-
zond. Per gewicht bevat de mossel
net zoveel eiwit als een biefstuk,
maar is veel minder vet, en veel rij
ker aan mineralen, ijzer, kalk en vi
taminen. Wie alle achterhaalde
keukengeheimen als het meeko
ken van een zilveren gulden over
boord gooit en een zak zandvrije
mosselen niet uren laat spoelen,
maar uit de zak in de pan doet, die
zal soms nog wel een korreltje zand
terugvinden, maar vervolgens wel
een voortreffelijke mossel proe
ven. Zeker als de mossel niet te
lang doorgekookt wordt.
Wetenschappers trokken een
denkbeeldige lijn over de wereld
kaart. Dat noemen ze de wijngrens.
Ten noorden daarvan is het te
koud voor de wijnstok die om te
gedijen immers veel zonneschijn
nodig heeft. Die lijn loopt even ten
noorden van Parijs richting Lu
xemburg. Uiteraard valt ons land
boven de lijn: het is hier te guur.
De wijnstok is een houtachtig ge
was dat zeer diep wortelt. Van vele
meters diep - soms meer dan tien -
zuigen de wortels voedsel naar bo
ven dat de vruchten hun smaak
geeft. Water dus, maar daarin opge
lost allerlei mineralen en spoorele-
menten. Het is vooral de bodemge
steldheid die het karakter van de
druif bepaalt, en dus de kwaliteit
van de wijn.
Nederland is een bijna plat land.
Bergen kennen we niet. Alleen in
het uiterste zuiden van Limburg zit
er steen in de bodem en zijn er wat
heuveltjes, die wij bergen noemen.
Echte harde rotsgrond is het niet.
Het is kalk en zand, ontstaan uit de
resten van planten en dieren die
miljoenen jaren geleden leefden in
de zee die er toen was. Mergel noe
men we die betrekkelijk zachte
steen. Er zijn heel wat fossiele res
ten van voorhistorisch gedierte in
te vinden.
Mergelsteen leent zich heel goed
voor het bouwen van huizen. Sinds
de Romeinse tijd wordt er steen ge
houwen uit de Sint-Pietersberg bij
Maastricht. Er ontstonden gangen
die tientallen meters diep de berg
inlopen. Het totale gangenstelsel is
enkele honderden kilometers lang.
Sinds de Romeinse tijd wordt er,
bovenop die Sint-Pietersberg, wijn
verbouwd. Het kan dus niet, maar
het gebeurt wel, en met succes. De
wijnstok doet het goed op de mine-
raalrijke mergelgrond. Op wel zes
tig plaatsen ontstonden wijngaar
den. Van oudsher zijn het vooral de
monniken die zich met wijnbouw
bezig hielden. Op één bepaalde
helling, die heel toepasselijk de
Wijngaertsberg heet, is tot zo'n an
derhalve eeuw geleden behoorlijk
wat wijnbouw geweest.
Niet interessant
Gangen worden er nu niet meer
gehakt in de Sint-Pietersberg. Dat
zou te gevaarlijk zijn, het is al zo'n
labyrinth, en er is al heel wat inge
stort. Nee, het winnen van mergel
(grondstof voor de cementindus-
trie) wordt nu grootschalig aange
pakt. Een deel van de berg wordt
compleet afgegraven. Zowel com
mercieel als uit een oogpunt van
werkgelegenheid een belangrijke
industrie voor Maastricht.
Commercieel is wijnbouw in Ne
derland nauwelijks interessant, en
werkgelegenheid biedt het natuur
lijk ook niet. In de tijd van de Ro
meinen, en later de monniken, was
dat wel anders. Daarom juist is het
zo aardig dat in deze tijd van groot
schalige industrialisatie weer wijn
bouw uit liefhebberij wordt bedre
ven, daar bovenop de Sint-Pieter.
In dezelfde bodem waarin een uit
gebreid gangenstelsel is gehakt,
zoekt het omvangrijke wortelstel
sel van de wijnstok zijn weg.
De Apostelhoeve is het grootste
Limburgse wijngoed. Slavante is
kleiner, maar daar begon het weer,
nu twintig jaar geleden. En er zijn
nog wat kleinere wijngaarden van
pionierende amateurs.
Er zijn natuurlijk nog wel meer
plekken in Nederland waar drui
ven worden gekweekt. Vroeger,
was er veel druiventeelt in kassen,
in het Westland. Sinds we zo goed
koop druiven kunnen eten die uit
landen rond de Middellandse Zee
komen, is het daar in de Glazen
Stad bijna gebeurd met de druif.
Dat waren trouwens geen druiven
om wijn van te maken, maar om als
handfruit te eten.
Hetzelfde is het geval met de
trosjes die amateur-tuiniers in het
late najaar oogsten. Maar er zijn
ook amateur-wijnmakers di$ een
echte wijnstok koesteren, een drui-
vesoort dus die speciaal geschikt is
voor wijn. De hobby van het zelf
Soms blijkt er zelfs aan een op het
oog volkomen volwassen produkt
als een snijplank nog wat te verbe
teren. Natuurlijk, er zijn in de loop
der tijd wel eens wat andere mate
rialen uitgeprobeerd, maar aan de
vorm veranderde weinig. Toch
kleefde er aan die traditionele
rechttoe-rechtaanvorm wel een be
zwaar. Wanneer je bijvoorbeeld de
gesneden prei vanaf de plank in de
soep wilde schuiven liep je wel het
risico dat de helft aan de verkeerde
kant van de plank viel en tussen de
gloeiende pannen op het fornuis
terecht kwam.
De Zi-zac maakt een eind aan dit
euvel. Het snijvlak gaat namelijk
over in een soort trechter waarmee
je alle ingrediënten loepzuiver in
de pan mikt. Zoals te verwachten
was deze vorm alleen mogelijk
door gebruik te maken van kunst
stof. Nu bestonden er al langer
planken van kunststof die dan wel
als nadeel hadden dat ze op het
gladde aanrecht onder je handen
alle kanten opschoten. De Zi-zac
Met de nieuwe snijplank hoeft er
niets meer naast de pan te vallen.
(foto GPD)
heeft deze onhebbelijkheid niet
omdat hij op vier antislipdopjes
staat.
De plank die wordt geimpor
teerd door de firma HABO uit
Veldhoven ligt voor rond de 14 gul
den in de winkel.
r Een houtsnede van druivenplukken in de middeleeuwen.
wijn maken benut trouwens ook
wel ander fruit dan alleen druiven.
Er worden hele competities mee
uitgevochten. Een leuke liefhebbe
rij, maar in de ogen en in de smaak
van een wijnkenner blijft dat ama
teurisme.
Karakter
Toch haalt die echte wijnkenner
niet zijn neus op voor de Limburg
se wijn. Dat is een drank met ka
rakter. Iets tussen de fruitige en
beslist niet zoete Luxemburgse
wijn van de Moezel, en de zoetere
Duitse Ahrwijn in. In goede jaren
fris en fruitig, maar na een slecht
nauwelijks de moeite
waard. Want wijnoogst blijft een
grote gok, in ons wisselvallige kli
maat. Maar hoe dan ook, inmiddels
is wel bewezen dat het kan - alle
wetenschappers met hun wijn-
de Müller-Thurgau,
druivenrassen die op een kalkrijke
bodem goed aarden, bleken het
meest geschikt. Rode wijn, waar
voor dus blauwe wijndruiven no
dig zijn, zal in ons land nooit ge
maakt kunnen worden.
„De witte Limburger" prijkt op
de wijnkaarten van het betere res
taurant. Daar waar ze u beslist
geen eenvoudige landwijn schen
ken.
De soepkip moet terug naar de ere
plaats die dit dier vanouds in de va
derlandse keuken innam. Was in
het verleden de soeppot de laatste
gelegenheid waar Barnevelder of
Leghorn na een welgedane legtijd
de familie een goede en smakelijke
dienst mocht bewijzen, in de loop
der jaren moest het beest het toch
afleggen tegen pakje, bouillonblok
of andere flitsend snel klare soe
pingrediënten. Wat dat betreft
werd de soepkip in de race om on
ze culinaire gunst links en rechts
ingehaald door poulardes, haan
tjes, braadkippen en andere ge
vleugelde vleesleveranciers.
In 1984 was hetgebruik per
hoofd van de bevolking 9,9 kilo
braadkip. Deze populariteit is on
dermeer te verklaren uit het histo
rische feit dat kip en kalkoen rela
tief goedkoop zijn. Het is bijvoor
beeld niet zonder reden dat "Le
bon roi Henri" het Franse volk als
welvaartsstreven voorhield dat zij
elke zondag een kippetje in de pot
zouden hebben. Maar ook in de
oosterse keukens is de kip altijd
populair geweest al was het maar
omdat zelfs de allerarmsten wel
een paar kippen konden houden.
Is de braadkip in zijn vele ge
daanten dus onmiskenbaar popu
lair, de andere pluimvee-produk-
ten blijven daarbij enigszins ach
ter. Aan soepkip, kalkoen, eend en
dergelijke verorberden we in 1'984
bijvoorbeeld slechts 900 gram per
persoon. Nu gaat zeker de liefde
voor de soepkip door de maag, zo
dat de beste methode om dit culi
naire vuurtje aan te wakkeren het
leveren van goede recepten is. Het
klinkt wel interessant om te vertel
len dat het belangrijkste ingrediënt
van een Vlaamse Waterzooi de
soepkip is, maar waarschijnlijk
heeft u meer aan een simpel recept
om de kennismaking met de echte
kippesoep te vernieuwen.
Voor de volledigheid repeteren
we eerst nog even de standaard
kippebouillon. U heeft daarvoor
nodig 1 soepkip, 1.2 liter water, 1.5
theelepel zout, foelie, 1 theelepel
gekneusde peperkorrels, een ui,
eventueel een blaadje lavas en wat
peterselie en selderij. Het geheel
brengt u aan de kook en laat dit
vervolgens twee tot drie uur trek
ken. Zeefyde bouillon, haal het
vlees van de botjes en laat de bouil
lon enige tijd afkoelen zodat u het
gestolde vet er afkunt scheppen. U
heeft nu een prima magere basis
bouillon waarmee u bijvoorbeeld
een kippesoep met prei en paprika
kunt maken.
U heeft daarvoor nodig de bouil
lon, het gare kippevlees, 1 prei, 1
rode paprika, 50g bloem, 2 theele
pels kerrie, 25g boter, peterselie,
zout en peper. Verwarm de boter in
een pan en fruit hierin de fijnge
sneden prei met de kerrie. Voeg
vervolgens de bloem toe en roer
het geheel tot één geheel. Giet de
bouillon scheutje voor scheutje in
de pan en breng het geheel al roe
rende aan de kook. Voeg de klein
gesneden paprika, fijngeknipte pe
terselie en kleingesneden kippe
vlees toe. Maak de soep op smaak
af met peper en zout. Eventueel
kan de soep met, wat ketjap of sam
bal een oosters accentje worden
gegeven.
Mocht u interesse hebben in
meer kip en kalkoenrecepten, Er-
die Burema stelde een boekje sa
men dat u bestellen kunt bij het
Produktschap voor Pluimvee en
Eieren door 5,25 over te maken
op postgiro 487790 t.n.v. PPE Zeist
onder de vermelding kiprepepten-
boekie.
Was is een snack? Een hartig hapje
(vaak afkomstig uit een snelbuffet)
antwoordt Van Dales Hedendaags
Nederlands. Het Nederlands Zui-
velbureau is het wat die hartigheid
betreft helemaal eens met het
woordenboek. De driehonderd re
cepten die in het pas verschenen
boekje 'Kaassnacks' zijn verza
meld zijn evenzoveel virtuoze va
riaties op het thema hartig. Dat
boekje is voor f4,95 te koop en het
maakt een goede kans weer een
bestseller van het NZB te worden.
Onderzoek wijst namelijk uit, dat
kaas het meest wordt genoemd als
wordt gevraagd naar de voorkeur
voor bepaalde hapjes.
Landelijk gezien genieten kale
stukjes kaas onbetwist de voor
keur. Wat dat betreft kan het recep
tenboekje dus nog pionierswerk
verrichten. De Nederlandse consu
ment is erg gesteld op 'kleine,
soms feestelijke hapjes voor trek
en gezelligheid' (de definitie is van
het Zuivelbureau). Maar dat wil
nog niet zeggen dat hij of zij daar
van ook blijk geeft in de praktijk
van alle dag. Dan komen toch een
voudige zaken zoals noten, pinda's
en chips en de simpele stukjes
KAAS - Als Nederlanders kunnen
we het in Duitsland nog altijd goed
doen met onze zuivelprodukten.
Vooral met kaas. Hollandse kaas is
een geliefd artikel. Het Nederlands
Zuivelbureau geeft er op de Neder
landse zuivel gerichte kookboeken
uit.
Frau Antjes Grosses Kochbuch
werd binnen de kortste keren een
succes. Daar is nu een vervolg op:
'So kocht Frau Antje Heute'. En
merkwaardig genoeg zouden we in
Nederland nog heel wat kunnen le
ren van die Frau Antje, want het
boek bevat met name op het ge
bied van salades en taarten nog on
gekende mogelijkheden met zui
vel.
naakte kaas het eerst aan bod. Dat
is dés te opmerkelijker, omdat juist
chips en dergelijke produkten het
laagst scoren als wordt gevraagd
aan welke hapjes men de voorkeur
geeft.
Smaakverschillen
Zelfs in een klein land als het on
ze zijn er toch duidelijke smaak
verschillen per regio te registreren.
Dat is met veel voedings- en genot
middelen het geval, dus ook met
snacks. In het noorden prefereert
men snacks die samengesteld zijn
uit combinaties van fruit met iets
hartigs.
Plakjes ham, cervelaat en rosbief
staan dan ook heel goed aange
schreven. In het oosten echter
heeft men liever aangeklede stuk
jes kaas. In het zuiden zijn snacks
waaraan eieren te pas komen meer
in trek dan gemiddeld. Alleen het
westen onderscheidt zich niet.
Daar komt de smaak overeen met
die van de gemiddelde Nederlan
der.
Voorkeur
Verschillen tussen man en
vrouw blijken ook by snacks.
Vrouwen vinden fruit gecombi
neerd met hartig doorgaans lekker
der dan mannen, zijn meer gesteld
op aangeklede stukjes bleekselde
rij, komkommer en radijsjes, stuk
jes kaas in allerlei toepassingen en
belegde toastjes. Mannen hebben
een grotere voorkeur voor ham en
cervelaat, maar ook voor kiphapjes
en in zeer sterke mate voor bitter
ballen, miniloempia's en dergelijke
lekkernijen.
Mensen tussen de achttien en de
vierentwintig jaar zijn meer dan
gemiddeld gesteld op bitterballen,
loempia's en chips enz. Stukjes
kaas zijn bij die groep veel minder
in trek. Vijfenzestigplussers zijn
meer dan gemiddeld gesteld op
vleeswarensnacks en kiphapjs.
Wat bleekjes liggen ze op de markt
in de groentekramen. Wie niet be
ter weet denkt dat er even wat mis
is gegaan met de winterwortels en
Moedertje Natuur de voorraad ca-
roteen voortijdig heeft opgesou
peerd. Niets van dit al, de rettich,
zoals onze oosterburen deze bleke
peen noemen, is het witte broertje
van de zwarte ramenas en ze zijn ze
weer geparenteerd aan de radijs,
het troetelgewas van alle begin
nende moestuinliefhebbers.
Rettich en ramenas kunnen te
rugkijken op een historie die terug
gaat tot 2000 voor Christus bij de
Egyptenaren. Grieken en Romei
nen sloegen dit gewas zelfs zo hoog
aan dat er reprodukties van lieten
maken in goud. zilver en... lood.
Zoals het zo vaak gaat met een
bepaalde groente raakte de tettich
daarna lange tijd uit de gratie bij
het publiek. Aan de Duitsers is het
te danken dat deze groente aan de
vergetelheid werd ontrukt en in
middels heeft de witte ramenas
een vaste plaats veroverd in de
Duitse keuken.
Ook in ons land groeit de vraag
naar de rettich, die wij inclusief de
naam hebben geïmporteerd van
onze Oosterburen. De witte rame
nas komt in nogal wat vormen,
soorten en afmetingen voor. Zo
zijn er exemplaren van een halve
meter maar ook van 20 centimeter
lang. Deze laatste soort zie je
meestal op de Nederlandse mark
ten. Daarnaast zijn er ook vormen
met halflange of ronde wortels,
stomp of spits aan de punt en soms
rood of blauwachtig van kleur.
Zoals we wel vaker by broers
zien verschillen ook de witte en de
zwarte ramenas nog wel wat in ka
rakter. De rettich is wat minder
scherp in smaak dan zijn zwarte
evenbeeld maar wat pittiger dan de
radijs. Een ander verschil met de
ramenas is dat de rettich slechts
beperkt houdbaar is. Net als by ra
dijsjes kunnen deze wortels bij te
lang bewaren voos worden. Dit
kan vooral gebeuren bij tempera
turen boven de 25 graden. Het bes
te kun je rettich dus bewaren in de
groentela van de koelkast in een
open geperforeerde plastic zak tff
in rekfolie.
Het bereiden van rettich leveö
niet al te veel problemen op. MocljJ
er nog blad aanzitten dan snijd je
dat er als eerste af samen met ongës
veer een centimeter van de kots
Vervolgens de wortel schillen;
goed wassen en in plakes snijden
of raspen. Geraspte rettich is eegd
stuk scherper van smaak. Voor g€£;
bruik in een salade kun je wortel:,
grof raspen op in hele fijne reepjes
of dunne plalyes snijden. Maar je
kunt de rettich natuurlijk ook n$|
als de Duitsers in schijven serves;
ren bij een koel glas bier.
Voor een nadere kennismaking
kun je misschien eens deze salade^
met appel en wortel proberen. Hei
recept is voor twee personen.
Ingrediënten: 1 rettich, 150 gram
worteltjes1 appel, halve kleine uh
1 citroen, 2 eetl. mayonaise, 3 eets
crème fraiche, zout en peper, 2
theel. suiker.
Si
Schil en was de rettich. Schrag
en was de worteltjes. Rasp rettich
en worteltjes grof. Schil en snipper
de appel. Voor het sausje rasp je ui
heel fijn. Desnoods haal je de fijn
gesneden uit nog een keer door de
knoflookknyper. Pers de citroen
uit. Doe de geraspte ui samen met
het citroensap, de mayonaise, crè
me fraiche, suiker, zout en peper in
een kommetje eri roer dit samen
tot een saus. Doe in een saladekom
de geraspte rettich, wortel en appel
en schep hier luchtig het sausje
door. Eet smakelijk.
