Beeldjes Bep Sturm
geschikt voor strip
Echte baan of domme klus?
Hits in Hollands jasje
Vraagtekens rond jeugdwerkgarantieplan
v> i
WOENSDAG 15 OKTOBER 1986
PAGINA 17
Eindredactie Bert Paauw
Telefoon 071 - 144941, toestel 242
ACHTERGROND
Het kabinet kan zijn plannen
voor 1987, die vooral een nieuwe
bezuinigingsronde van 12 mil
jard gulden inhouden, zonder al
te veel problemen uitvoeren. Vo
rige week mochten de politieke
partyen zich tijdens de zogehe
ten algemene beschouwingen
uitspreken over de plannen, die
het kabinet in de miljoenennnota
op Prinsjesdag presenteerde. Ze
begonnen verrassend, maar ein
digden heel futloos.
Op de derde dinsdag in sep
tember leek al duidelijk hoe het
debat van de afgelopen week in
grote lijnen zou verlopen: steun
van de regeringspartijen CDA en
WD, en kritiek van de PvdA en
D66. En zo gebeurde het (uitein
delijk) ook. Wel moet het kabinet
van het CDA meer doen om de
werkloosheid te verminderen, en
wordt het plan van minister
Deetman (onderwijs) om 4-jari-
gen later naar school te laten
gaan een beetje veranderd. Toen
Deetman dat plan presenteerde
in de Miljoenennota, ontstond er
veel politiek gekrakeel. Niemand
- ook CDA en WD niet - vond
het een goed plan. Deetman
heeft nu gezegd dat hij het best
wil intrekken als de politieke
partijen tenminste aangeven hoe
hij dan moet bezuinigen. Bij de
bespreking van de onderwijsbe
groting in de komende weken
wordt definitief beslist wat. er nu
precies gaat gebeuren.
Interessanter was hoe de nieu
we leider van de PvdA, Wim
Kok, zich zou gedragen. In te
genstelling tot zijn voorganger
Joop den Uyl staat Kok bekend
als een 'zakelijk' politicus. Sinds
zijn aantreden een paar maanden
geleden had hij zich eigenlijk
heel vriendelijk opgesteld tegen
over minister-president Lub
bers, die toch 'zijn grote vijand'
zou moeten zijn. En Lubbers was
op zijn beurt ook heel vriendelijk
tegenover Kok. Hoe zou dat bij
de algemene beschouwingen
gaan, vroeg iedereen zich af.
Wel, Kok begon ook vorige
week heel vriendelijk. Maar hij
kreeg de kous op zijn kop. De
PvdA had een aantal plannetjes
bedacht om bijna net zoveel te
bezuinigen als het kabinet wil,
r op
die
maar aan bezuinigen en het kan
hem eigenlijk niets schelen wie
daarvan de dupe worden, zei De
Vries. Het kabinet moet niet in
de eerste plaats bezuinigen, maar
zorgen dat er weer meer werk
komt, vond hij. Dat loog er dus
niet om. Maar toen premier Lub
bers daar boos over werd, slikte
De Vries die kritiek weer ijlings
in, zoals de afgelopen jaren ei
genlijk steeds is gebeurd.
De PvdA voert weer een harde
oppositie, het CDA loopt weer
volgzaam achter Lubbers aan en
de WD staat goedkeurend toe te
kijken. Zo was het de afgelopen
vier jaar. En zo zal het voorlopig
wel blijven ook.
SJAAK SMAKMAN
'Hier woont en werkt de beroem
de prof. Zweistein. Wie hem raad
wil vragen moet zeer bij de tijd
zijn. De top van de wereld is zijn
clientèle. De hulp van de prof is
een professionele. De klachten
van de mens zijn vaak maar ver
beelding. Dat wordt wel heel dui
delijk in deze verbeelding. De
volgende klant op de stoep staat
te dringen, burgemeester Van
Thijn in de Ban van de Ringen.
De assistente mevrouw Freud
laat de noodlijder binnen. Die
mag meteen met klagen begin
nen. Die arme Van Thijn voelt
zich echt gegeneerd, hij is door
het Olympisch embleem gefi
xeerd'.
Zo begint poëtisch een zeven
minuten durend filmpje dat een
fragment laat zien van de strip
achtige beeldjes die de Bentveld-
se beeldhouwster Bep Sturm-
van den Bergh maakt en waarin
ze Amsterdams eerste burger
een avontuur laat beleven. Die
beeldjes bestaan uit meer dan
een stuk zodat ze ze allerlei hou
dingen kan laten aannemen.
Haar scenario werd door haar
broer, de journalist Hans van den
Bergh, op rijm gezet en in video
beeld gebracht door o.a. Cees
Samsom, de maker van de laat
ste film over de schilder Carel
Willink. In die paar minuten
wordt tevens aangehaakt aan het
Nederlandse politieke circus in
de figuur van Kamervoorzitter
Dolman. Zo'n strijd om van de
Olympische Spelen weer eens
een Nederlandse aangelegenheid
te maken is een actuele gebeurte
nis die Bep Sturm aanpakt om in
was te verbeelden. En bij haar
hebben Reagan en Gorbatsjov
op IJsland reeds hun topconfe
rentie. Waar ze het ijs tussen die
twee letterlijk en figuurlijk laat
breken. Bekende figuren uit het
openbare leven staan in haar
werk centraal. Waarom?
„Mensen interesseerden me al
tijd ontzettend. Toen ik meer dan
vijftig jaar geleden met boetse
ren begon heb ik eerst alle fami
lieleden gemaakt, mensen die ik
kende en van wie ik het leuk
vond ze te portretteren. Dat is al
tijd zo gebleven. Mensen voor
wie ik eerbied had, of juist niet.
Ook heb ik veel portretopdrach
ten uitgevoerd. Daar waren heel
veel posthume bij. Die maakte ik
van foto's. En uit opmerkingen
van de familie kreeg ik dan het
gevoel: ja, dat is wel de figuur die
ik wil uitbeelden. Het wonderlij
ke is dat de betrokkene toch voor
me begon te leven, ook al kende
ik hem niet".
Voor Bep Sturm is het geen en
kel probleem vanuit een twee-di
mensionale foto een drie-dimen-
De beeldjes van Bep Sturn zijn demontabel en kunnen verschillende standen aannemen
„Ik
sionaal beeld te
eigenlijk nooit iets op een plat
vlak. Als ik iemand zie dan wil ik
altijd ook meteen weten hoe zijn
achterhoofd eruit ziet. Dat is heel
gek; ik wil er altijd om heen
draaien. Dat is mijn instelling. Ik
heb ook wel getekend, maar dat
meteen losgelaten toen ik ging
beeldhouwen. Want dat voldeed
me helemaal niet meer".
„Vanzelfben ik doorgegaan op
mensen van wie je veel foto's ziet
in kranten en tijdschriften. Dus
de bekende persoonlijkheden,
want de onbekende worden niet
gefotografeerd. Als ik iemand
heb gezien, van theater of caba
ret en ze leuk vind omdat ze een
of ander liedje hebben gezongen
denk ik: goh, die wil ik wel ma
ken. Maar is het gebeurd, dan in
teresseert het me niet meer".
Werkte Bep Sturm aanvanke
lijk in klei, sinds ze was had leren
kennen gebruikt ze voorname
lijk dit als haar favoriete mate
riaal. Door die was gooit ze een
stof waardoor het beeldje niet al
leen hard wordt, maar weer zacht
met lagere inkomens wat meer
zou ontzien. Ze werden echter
zonder veel omhaal in de prul
lenbak gegooid. Daarmee was
het ook uit met de vriendelijke
woorden. Kok overwoog zelfs
een motie van afkeuring in te
dienen. Dat doe je in de politiek
alleen als je heel boos bent.
By het CDA ging het precies
omgekeerd. Heel verrassend
trok CDA-fractievoorzitter Bert
de Vries eerst flink van leer te
gen het kabinet. Vooral CD A-mi
nister Ruding (financiën) moest
het ontgelden. Die denkt alleen
Economisch herstel of niet, de
werkloosheid blijft. Ook onder
jongeren. Volgens het ministerie
van sociale zaken en werkgele
genheid waren in juli nog altijd
meer dan 100.000 jongeren (tot 23
jaar) zonder werk. Onder hen zijn
veel schoolverlaters. Vele tien
duizenden hebben dè afgelopen
maanden met een kersvers diplo
ma in de hand geprobeerd een
baan te vinden. Ruim 15.000 jon
geren deden dat tevergeefs, die
zijn voorlopig nog aangewezen
op de rww-uitkering. Als ze ten
minste 18 zijn, want 16- en 17-ja-
rigen krijgen geen rww. In plaats
daarvan krijgen hun ouders kin
derbijslag.
De Haagse politici roepen al ja
ren dat juist die jeugdwerkloos
heid een ramp is: een maatschap
pij die zijn jeugd geen uitzicht op
een toekomst kan bieden, is een
verloren maatschappij, zeggen
ze. Mooie woorden, maar het is
tot nu toe wel bij woorden geble-
Minister De Koning (sociale za
ken en werkgelegenheid) wil
daar nu verandering in brengen
met zijn jeugdwerkgarantieplan.
Hoe dat er precies komt uit te
zien moet eind deze maand dui
delijk worden, wanneer hij met
werkgevers en vakbonden gaat
praten. Maar er zijn wel een paar
kernpunten bekend. Iedere
schoolverlater krijgt tot zijn
twintigste gegarandeerd een
baan of een stageplaats bij een
bedrijf of de gemeente. Daarmee
Minister De Koning
- een paar vliegen in één klap -
hoopt De Koning een paar
vliegen in een klap te slaan: het
kabinet zet eindelijk zijn woor
den in daden om, de schoolverla
ters krijgen hoe dan ook een
baantje, én ze kunnen werkerva
ring opdoen zodat ze meer kans
op een 'echte baan' hebben. In de
komende jaren denkt De Koning
op die manier maar liefst 50.000
jongeren 'aan de slag' te helpen.
Schoffelen?
Een omstreden punt in het
plan was dat De Koning de rww-
uitkering wilde afschaffen. Want,
zo stelde hij, als je een baan hebt
verdien je geld en heb je dus
geen uitkering nodig. Dat kwam
mooi uit: de honderden miljoe
nen guldens die hij daarmee be
spaart wil hij gebruiken om de
salarissen van de jongeren te be
talen. Bij elke jeugdbaan hoort
namelijk een salaris. Hoe hoog
dat precies wordt is nog niet dui
delijk.
Vooral de bonden waren boos
over de afschaffing van de rww,
èn De Koning is daar vorige
week op teruggekomen. De rww
blijft, maar in de praktijk veran
dert er niet zoveel. Want wie een
aangeboden baan weigert, ver
liest wel zijn rww-uitkering. De
versoepeling van de regeling is
dus alleen gunstig voor jongeren
die om een of andere reden geen
baan krijgen aangeboden.
De grote vraag is nu wat voor
werk jongeren straks krijgen
aangeboden. Werkervaring op
doen is één ding, of je daar ook
wat aan hebt is een tweede. Wat
heb je eraan als je straks een paar
jaar lang een of ander dom werk
je moet opknappen waarmee je
echt geen betere kans op een
baan maakt? Als je - om maar
wat te noemen - twee jaar mag
schoffelen in de gemeentelijke
plantsoenen.
Daar zijn vooral de vakbonden
bang voor. De gemeenten zullen
volgens De Koning voor onge
veer 30.000 van de 50.000 banen
moeten zorgen. Dat moeten 'bo
ventallige arbeidsplaatsen' zijn.
Met andere woorden: klusjes die
de gemeenten nu niet (meer)
doen. Omdat de gemeenten die
niet belangrijk genoeg vonden
om er mensen voor in dienst te
nemen. Of werk dat de gemeen
ten in de afgelopen jaren maar
hebben laten schieten omdat ze
er geen geld meer voor hadden
door de bezuinigingen. En dan
praat je al gauw over plantsoe
nendiensten.
Vooral om die reden zien de
jongerenvakbonden er niets in.
Het is eigenlijk een plan om jon
geren van de straat te houden,
vinden ze. Een soort bezigheids
therapie, zegt voorzitster Gerda
Verburg van de CNV-jongeren
zelfs. Of ze gelijk heeft? Dat zal
volgend jaar blijken, als de eerste
scholieren aan de slag kunnen.
Leerlingen die nu in de eindexè-
menklassen zitten worden straks
de eerste lichting 'jeugdwerkers'.
Als de plannen van De Koning
allemaal doorgaan.
SJAAK SMAKMAN
er een föhn op zet.
Dat is haar bij toeval gedane uit
vinding. Het geeft haar de moge
lijkheid te allen tijde de beeldjes
opnieuw te modelleren.
„Doordat ze de beeldjes weer
soepel kan maken, kan ze desge
wenst de mimiek ervan verande
ren. Naar gelang de gewenste
achtergrond laat zij haar arties
ten en politici optreden in witte
decors vol reliëf waartegen de
bronskleurige figuren goed af
steken. Het befaamde theater
Carré is onder nieer zo'n schil
derachtige achtergrond die tot
de verbeelding spreekt. En na
een onderhoud met de Haarlem,
mer Gert Faken, die aan een
boek bezig is over de geestelijk
vader van Eric de Noorman,
Hans G. Kresse, boetseerde ze
onder meer Kresse's stripheld
alsmede deze befaamde teke
naar. Aan fantasie heeft Bep
Sturm geen gebrek.
„Je zou die beelden kunnen
gebruiken om een animatiefilm
te maken, maar dat is ontzettend
veel werk. Dat zou alleen kunnen
wanneer ik een opdracht zou
krijgen. Een stripverhaal, dat je
zou kunnen uitbreiden".
De door Bep Sturm verzonnen
figuur van psychofilosoof prof.
Zweistein is gebaseerd op de le
gendarische Einstein, die we
gens zijn grote kennis door vele
vooraanstaanden werd geraad
pleegd. Bij haar Zweistein kun
nen de talrijke beelden uit haar
panopticum terecht, hebben een
houvast: minister Neelie Smit-
Kroes, Carmiggelt, Dolman, Van
Thijn, Haarlems burgemeester
mevrouw Schmitz, enz, enz.
„Het zijn bronzen beelden die
tot leven komen. Er zijn wel eens
mensen die tegen me zeggen:
'Maakt u een poppenfilm?' Dan
zeg ik: Een poppenfilm? Dit zijn
voor mij wezens. Het grappige is
dat wanneer er wel eens een om
valt, ik denk: wat zielig. Onzin
natuurlijk".
Duidelijk is dat alle grote figu
ren op het politiek wereldtoneel
in haar handen worden als was.
„Ja, dat zijn ze allemaal geluk
kig".
FRANS KEIJSPER
nu feaMif en Mdtsjov
Wim Kok - heel boos - (foto gpd)
Geïnspireerd door de Mini Pops
in Engeland, soortgelijke mu-
ziekprojecten in Frankrijk en
Duitsland en niet te vergeten
Kinderen voor Kinderen uit ei
gen land, zijn in Nederland de
Mini Stars opgestaan. Een groep
van 33 jongens en meisjes, die
met speciaal voor deze gelegen
heid geschreven Nederlandse
teksten, beroemde hits zingen
van internationale artiesten als
Madonna, Wham, Olivia Newton
John en Michael Jackson en ei
gen grootheden als Gerard Jo
ling en BZN. Een dubbel-elpee
en een vierdelige tv-serie van tel
kens 25 minuten, door de TROS
in november uit te zenden, vor
men het resultaat van dit zomer
se stukje kinderarbeid.
"Kinderen van pakweg acht
tot twaalf jaar", is de toelichting
van initiatiefnemer Bert Schou
ten, "blijken de laatste jaren
steeds meer popmuziek te ko
pen. Omdat de meeste hits ech
ter Engelstalig zijn, hebben ze al
leen iets aan het melodietje en
dringen de teksten eigenlijk nau
welijks door".
Om de nummers van passende
teksten te voorzien, nam Schou
ten een hele reeks corifeeën in de
arm: Tineke Schouten (cabare
tière), Peter Jan Rens (Mijnheer
Kaktus), Chris Winsemius (mu
ziekleraar), Jos van Woudenberg
(journalist), Thera Coppens
(schrijfster) en niet te vergeten
het duo Bolland Bolland, dat
de inmiddels "klassieke" kraker
Amadeus van een ander jasje
voorzag.
Honderden kinderen uit het
hele land stuurden, na publicatie
in een omroepgids, een bandje
in. Na selectie en audities bleven
er 33 gelukkigen over. Zij kregen
van Schouten huiswerk toege
stuurd, in de vorm van cassettes.
"Ik had immers", legt de produ
cer uit, "alleen tijdens de vakan
tie en gedurende enkele week
einden de beschikking over de
kinderen".
Dank zij medewerking van de
ouders, die het kroost af en aan
bleven rijden naar de platen- en
televisiestudio's, bleek het kar
wei in relatief korte tijd te klaren.
"Dat is een van. de verschillen
met Kinderen voor Kinderen",
aldus Schouten, "daar gaat het
om een geselecteerde groep, die
regelmatig repeteert en min of
meer uit dezelfde regio afkom
stig is. De Mini Stars komen van
Groningen tot Maastricht en of
ze nu keurig Hollands of met een
accent zingen, maakt mij niet uit.
Nog een verschil met Kinderen
voor Kinderen is de luchtige on
derwerpkeuze en het feit, dat wij
met bestaande en dus goed her
kenbare melodietjes voor kinde
ren werken".
Omdat de meewerkende jon
gens en meisjes geen royalties of
honorarium mogen ontvangen,
besloten producer en platen
maatschappij voor een schen
king aan een goed doel te kiezen.
Judith de Vries, acterend als een
van de sexy Centerfold-dames,
over die besteding: "Het geld
gaat naar een kinderboerderij
voor gehandicapte jongens en
meisjes, in de buurt van Drieber
gen. Dat vonden we met z'n allen
een goed idee. Als er nog meer te
verdelen valt, mogen we dat
weer samen beslissen".
Schouten: "We hebben ons la
ten adviseren door het Nationaal
Jeugd Fonds, dat ook zal toezien
op de besteding van de gelden.
De eerste tienduizend gulden is
inmiddels beschikbaar gesteld.
We willen daarmee aantonen, dat
er met dit kinderproject niets
wordt verdonkeremaand".
Voor de kinderen, in de leeftijd
van acht tot veertien jaar, was
het mogen deelnemen al een er-
IS het tvcll/cht M
brstandin it Kit?tn
voorttn bm bj
de luchtmacht
Judith de Vries van de Mini Stars.
varing, die eventuele verdien
sten bij voorbaat naar de ach
tergrond deed verdwijnen. Een t-
shirt, joggingpak, rugzak en ui
teraard de elpee vormden het
aandenken, dat de Mini Stars in
Dierenpark Amersfoort bij de of
ficiële presentatie van hun pro
ject overhandigd kregen.
"Ik word een ster, schop het
(foto GPD)
ver en niemand die houdt me te
gen" was het meer dan eens ge
hoorde refrein van het aanstor
mende zangtalent. In vier TROS
tv-programma's (21 november,
19 december, 16 januari en 13 fe
bruari) is te zien en te horen hoe
ver de Mini Stars het al hebben
geschopt.
DOLF RUESINK
Wordt vervolgd.
