Geen str, ii onderzeeër aling biJ Sunday Times: Israël zesde kernwapenstaat Dissident Orlov jrriveert in VS IJslandse bevolking weet niet wat haar overkomt IgShultz stelt volk gerust: Paus roept Fransen op tot zedig leven Massa vogels in Spanje gestorven BER MAANDAG 6 OKTOBER 1986 ASHINGTON - Amerikaanse verkenningsvliegtuigen hebben geen verhoogde radioac- riteit waargenomen in het deel van de Atlantische Oceaan waar dit weekeinde brand tbrak aan boord van een Russische kernonderzeeër. Minister Shultz (buitenlandse za- fn) zei dat gistermiddag voor de tv. 'opei van ec duikboot kwam vrijdag in vrijkomt. Het is ook onmogelijk jilijkheden in een gebied ruim dat een van de raketten per onge- 10 kilometer ten oosten van de Juk gelanceerd wordt, aldus de lerikaanse kust. Minstens drie boodschap. varenden kwamen om en ver- Deze persoonlijke geruststellin- lillende anderen raakten bij de gen, bevestigd door de waarnemin- -J ond. gen van Amerikaanse verken- sische onderzeeër is er ningsvliegtuigen, zorgden er voor de Yankee-klasse, die dat er door de Amerikaanse media •rdt voortgedreven door een op beheerst op de berichten van de irnenergie lopende motor en bo- brand werd gereageerd. Het Russische persbureau Tass berichtte zaterdag, dat de beman ningsleden van de duikboot, bijge staan door bemanningen van ande re Russische boten in het gebied, volop bezig waren met het blussen SEVILLA (AP) - Spaanse autori- van de brand. Indien maximaal 16 raketten met elicitearnk0ppen( eik met een bereik koning 2500 kilometer, aan boord Meft. Reagan stuurde, de Amerikanen al van de ramp op de hoogte waren. Daartoe stonden hen verschillende mogelijkheden ter beschikking. In de eerste plaats worden Russi sche duikboten die zich in de buurt van de Amerikaanse kust bevin den, by wijze van routine gevolgd door Amerikaanse onderzeeboten. Verder bevindt zich op de bodem van de Atlantische Oceaan afluis terapparatuur. Tenslotte zullen Amerikaanse satellieten de boot zeker gesignaleerd hebben, toen deze aan de oppervlakte kwam. LYON - Tijdens een vierdaags be zoek aan Lyon en omgeving heeft paus Paulus Johannes zijn kruis tocht in Frankrijk tegen echtschei ding, voorbehoedsmiddelen en abortus voortgezet. Zondagavond werd de paus door het met 50.000 jongeren volgepropte Gerland-sta- dion in Lyon uitzinnig toegejuicht, steeds wanneer hij één van deze drie stokpaarden bereed. door Rudolph Bakker theater van de stad, waar de eerste christenen in het oude Gallië wer den gemarteld en ter dood ge bracht. Deze vraag van de paus sloot aan bij de vraag die hij de Fransen bij zijn bezoek in 1980 had voorgelegd en die had geluid: „Frankrijk, wat hebt u gedaan met de beloften van uw doop?" Taizé De Fransen bewonderen de paus in de eerste plaats om de manier waarop hy alle geheimen van de massa-comunicatie beheerst. En ze zijn er trots op dat hun land het enige is dat de paus tot nu toe drie maal heeft bezocht. (De tweede maal gold een kort bezoek aan Lourdes). De kosten, ruim 3,5 mil- Uit een kort voor de komst van de paus gehouden opinie-onder zoek bleek echter dat meer Fran sen bewondering voor de persoon van Johannes-Paulus hebben dan joen gulden, zijn opgebracht door President Mitterrand ontvangt paus Johannes Paulus II in Lyon. Mit terrand zou zich vervolgens naar Zeeland spoeden, alwaar de pijler dam in de Oosterschelde in gebruik werd genomen. (foto ap> voor zyn maatschappijkritiek. Voor de organisatoren van het paus-bezoek ging het er om de bit tere nasmaak weg te werken van het bezoek van Johannes Paulus aan Parijs in 1980, bij welke gele genheid een massabijeenkomst op het oude vliegveld Le Bourget bij zowel katholieke als protestante lange na niet aan de verwachtingen 'broeders', die ieder jaar duizenden beantwoordde. Een eerste massale jongeren uit de hele wereld opvan- diocesen die de paus van afgelopen zaterdag tot en met dins dag bezoekt. Een opvallend bezoek bracht de paus zondagochtend aan de oecu menische gemeenschap van Taizé jne. Ze omvat tachtig er ;.J°r enk Dam en !)e Russische partijleider Gor- tsjov was Amerikaanse bezorgd- d over de mogelijke gevolgen clVCl» de ramp te snel af door al op erdagochtend president Reagan :en sim» de gebeurtenissen op de Atlan- tminenfhe Oceaan in kennis te stellen, j beduuvmerikaanse functionarissen ïrvloot-mden dat gisteren een onge- afstandikelyke stap. Zij wezen in dat politie band op het aanvankelijke ge- heeft k aan openheid van Russische itzwaaïe rond de ramp met de kern- n de h£tor van Tsjernobyl, jongstle- r een p> april. t even iP zlJr boodschap aan Reagan Gorbatsjov verder weten dat er se gezefn enkel gevaar bestaat dat uit t geen i onderzeeboot radioactiviteit i gesptf acht e vraagt bui len. gebru - Joeri Orlov, een genwoo' de bekendste Russische dissi stadsen en oprichter Amerikaanse piloten zagen zon dag, hoe de Russen een poging de den de beschadigde duikboot weer in beweging te krijgen. Dat lukte gedurende korte tijd, teiten vrezen dat botulisme, uitge broken tengevolge van een massa le vogelsterfte in de delta van de Gualdalquivir, duizenden e slachtoffers zal maken on der watervogels die op hun trek- opnieuw rook uit de'boot opsteeg, toSjlt Daar Afrika Spaiye aandoen. - De Spaanse vice-premier Alfon- Guerra, voorzitter van de raad vemo^n de vaart had met ramp2aiige vogelsterfte in et. Een Amerikaans aan- het park in lg73 toen 70 000 vogels in het park en de omliggende rijst- werden die pogingen gestaakt. Later op de dag meldde een Pen- agon-woordvoerder dat het schip „op eigen vermogen" de vaart had voortgezet. Een Amerikaans bod Sowjet-Unie al direct als 'onnodig' van de hand gewezen. Niettemin bleef een Amerikaans marine schip, de Powhatan, gisteren in de gelreservaat van Europa. De 13 ie- gevonden in 'Las Marismas' - de moerasdelta tussen Sevilla en de haven van Sanlucar de Barrameda waar veel rijst wordt verbouwd. De toxicoloog Manuel Repetto zei dat eerste analyse van water monsters sporen hadden opgele verd van verschillende insectici den, waaronder malathion, me- thypl-parathion en trichlorphon. Methyl-parathion is in Andalusië, de aankomst van de paus afgelopen zaterdag in de Expohal- len van Lyon had volgens de orga nisatoren een half miljoen belang stellenden moeten trekken. Vol gens gen om er met hen over het geloof te discussieren en het in de prak tijk te brengen. De gemeenschap werd in 1940 bij het uitbreken van de oorlog op- schatting bij het begin gericht in de schaduw van het ou- die door het persbu- de klooster van Cluny. Ze was lan ge tijd gekenmerkt door gitaren en sandalen, maar ook door schanda len die voornamelijk werden ver- i de reau AFP was gedaan, waren zo'n 300.000 getrouwen aangetre den, Paus Johannes Paulus zit met de oorzaakt door de katholieke hiërar- den tellende raad hield zaterdag waar het ^gl, verboden. Franse katholieken Van hen gaat nog maal percentage regelmatig naai s, terwijl ze de kerk voorna zyn maag. chie, die zich bij zoveel geestelijke p een mini- ruimte niet op zijn gemak voelde. Paus Johannes-Paulus was tachtig minuten in de gemeenschap en V.V. m. uniiBMUi, 510n-n.11 ui ut gaan buurt van de onfortuinlijke duik- 6 boot. De Washington Post meldde gis teren uit gezaghebbende bron te hebben vernomen dat ook vóór Gorbatsjov zijn boodschap aan velden stierven. In september zijn door nog niet geheel opgehelderde oorzaken 20.000 vogels doodge- het park, het grootste vo- i vergadering in Sevilla over de vogelsterfte en de oorzaak daar- De eerste berichten suggereer den dat de vogelsterfte zich be perkte tot het park zelf, maar Guer ra zei dat ook dode vogels waren Biologen beschouwen botulisme als de laatste fase in een dodelijke cyclus, die wellicht begon met ver giftiging door landbouwbestrij- dingsmiddelen, maar eindigde met infectieziekten tengevolge van de rottende kadavers. melyk gebruiken voor de gepaste riep broeder Roger - die er de op- omlijsting van plechtige gebeurte- richter van was - op om met met nissen in de familie. Nauwelijks in Lyon aangeko- zijn werk door te gaan. De paus ziet zijn bezoek ook als slingerde de paus zijn pu- een 'boodschap van hoop bliek dan ook de brandende vraag uitnodiging tot moed' in verband het gezicht: „Christenen terreurdaden van de n m Lyon en Frankrijk, wat doet u met afgelopen weken. Bij aankomst het erfgoed van uw heldhaftige maakte hij - al meteen ingesloten martelaars?" Johannes Paulus door een record-systeem aan vei- sprak deze woorden bij zijn bezoek ligheidsmaatregelen - zijn zorgen aan het oude Romeinse amphi- daaromtrent bekend. ADVERTENTIE de Helsin- en weeiSr°cp, is gisteren in New York •nmunlqSckomen. Daarmee kwam een het st£ aan een periode van negen ran de die hij eerst in een werkkamp -s werd^aarna in ballingschap oerGid^oorbracht. aken op ;rasspri< aaanden- ink Dam bij haar echtge noot. Voor haar was de reis naar New York geen onverdeeld genoegen. „Ik weet niets van Amerika. Ik weet helemaal niet wat ik er moet Sibe- verwachten. O, het is vreselijk. Ik ben zo bedroefd", zei ze zaterdag vlak voor haar vertrek tegen vrien den. Irina heeft, in tegenstelling tot Orlov, haar Russisch staatsburger schap behouden en daarmee de (theoretische) kans op toekomstige bezoeken aan de achtergebleven TEL AVIV - De regering in Jeruza lem heeft nog niet gereageerd op het gisteren verschenen artikel in de Britse Sunday Times dat aan geeft dat Israël over honderd atoomwapens beschikt, inclusief vijf neutronenwapens. Daarmee zou Israël op de ranglijst van lan den die nucleaire explosieven in huis hebben, de zesde plaats in de wereld innemen. door Taco Slagter mee te rei2en. Zij mochten nog wel, vlak voor zijn vertrek, gedu rende 40 minuten met hun vader praten. eesterw of ik ojfJdcns een horte ontmoetim en dacti verslaggevers op het John t ils parifncdy vliegveld zei Orlov „erg ook moeilijk maakte, ken. MaPmPbceerde" gevoelens te heb- standigheid dat hun drie ten dat 1 over zÜn vrijlating. „Ik heb Orlovs eerste huwelijk) geen toe- ïd leendi1 vaderland verlaten. Ik heb stemming hebben gekregen om (r helii1 achtergrond, mijn vrienden aten, en dat is niet makkelijk", veiligh^* oest hoiaar Onov merkte ook op „erg te ziJn dat hij aan een leven in ter zijn ieid kan beginnen. „Ik kan zeg- zou, fcwa* wd- Nu kan ik-eindelijk *en wa* *k vind over de ontwik- de meP6 in de Sowjet-Unie". k bezig rlov zei zich in de VS met we- een jchappelijk werk te zullen be- ouden, maar ook met het bly- aai graa,verdedigen van de rechten van /erder. nwoners van de Sowjet-Unie. elf als jf de ginds nog gevangen zitten- door deissidenten zei hij: „Ten opzich- s wordtan hen voel ik me schuldig. nanciële*"0"1 ben ik hier en zy daar?". emeent^ vrijlating van Orlov (62) was da zal worden gehouden, proken, J I De 'betrouwbare' informatie volgens het blad afkomstig van Australië uitgeweken Israëli ge zijn'ontslag en alleen daarom al de gebouwen moeten het door de krant veronderstelde bewijs onder strepen. Verder heeft de Israëli aan de krant vertelt dat in de kerncen trale een plutoniumfabriek (het kernsplijtingsmateriaal voor een atoombom) en een opwerkingsfa briek voor uranium (om het te ver rijken) in bedrijf zyn. Volgens het artikel heeft Vanunu ook de veilig heids- en bewakingsvoorschriften in de centrale aan de Sunday Ti mes verklapt. Slechts minister van communi catie Amnon Rubinstein wilde gis termiddag commentaar geven. Hij zei dat Vanunu vermoedelijk wraak hééft willen nemen 1 Mordechai Vanunu (31), een enige tijd geleden ontslagen technicus 'niet geloofwaardig' is. Volgens Rubinstein zijn er destijds 180 (uit die werkzaam was op Israëls enige werknemers bij de kerncentrale experimentele kerncentrale nabij de in de Negevwoestijn gelegen stad Dimona. Foto's van centrale bij het drie pagina's tellende artikel alsmede schetsen van de ruimteverdeling in de loonlijst afgevoerd vanwege bezuinigingen. Overigens is het een standdaard- procedure van Jeruzalem niet op dergelijke berichten in te gaan of gens diens opg rapen raëlische bodem met klem te ont kennen. Het was de tweede keer in korte tijd dat er in de internationale pers „onthullingen' over Israël als een atoommacht opdoken. Begin vori ge week meldde The Mirror in Londen dat Israël onlangs vijf neu tronenbommen (stralingwapens die al het leven doden, maar ge bouwen, tanks enz. intact laten) had gemaakt. Dat 'geheim' was de krant toegespeeld door de Zuida- merikaanse journalist Oscar Ed- mon do Guerero. Die had op zijn beurt dezelfde Israëli in Australië opgespoord, waaraan de Sunday Times haar bron ontleende. Guerero had „het meest sensa tionele verhaal sinds Watergate" eerst bij de Sunday Times aange boden, maar de hoofdredactie van deze krant had hem naar zijn zeg gen willen afzetten, waarop de Zuidamerikaan het verhaal vol- 200.000 i een uitzonderlijk geval het be- pond aan The Mirror .verkocht REYKJAVIK - De mededeling van premier Hermannsson dat de noeting tussen de 1 president Reagan Russische partijleider Gorbatsjov niet in hotel Saga maar in het Hof- 0da zal worden gehouden, is in de afspraken tussen de Reykjavik met gegrinnik ontvan- in pet-Unie en de Verenigde Sta neester {die vorige week werden ge keverde^ rond de vrijlating van Ni- sproken.es Daniloff, de Amerikaanse overlevering 'nalist die door de Sowjets van nage werd verdacht, lov, die zelf nooit heeft ge- jd om emigratie naar het Wes- werd gisteren in Moskou op liegtuig naar Amerika gezet. gen. Het Hofda, een gebouw 1 officiële gasten van de regering worden ontvangen, is volgens de spookhuis. door Jos Heymans U verliest dsverkiezingen edersaksen OVER (AP/AFP) - Bij ge- iteraadsverkiezingen in Ne- |ksen heeft de CDU gisteren inlijke verliezen moeten in- en. Hoewel pas vandaag de ile uitslag bekend wordt to- eerste berekeningen aan llschlegene partij ongeveer vier procent le stemmen heeft verloren. KerkenjSPD zou daarentegen 3,5 pro- J. F. de Hebben gewonnen en komt op procent van de stemmen uit. Kerken Jroenen zouden 5,5 procent en te Niie stemmen hebben gekregen alkenburgvinst van 0,9 procent) terwijl irg (voor)erale FDP een procent heeft Curacao) ren en 5,4 procent kreeg. ;sum)Tree!gens de niet-officiele uitslag M. de CDU haar absolute meer- iid verloren. Bij de vorige re- Gemeele verkiezingen vijf jaar gele- euwerkerkreeg de partij 50,2 procent stemmen. R. Boo christen-democratische mi- r-president van Nedersaksen aer echter op dat de score van hoger was dan in juni dit ioen in de deelstaat verkiezin- /erden gehouden voor het re- *jle parlement. Het is destijds gebouwd door een Fransman en heeft lange tijd dienst gedaan als Engelse ambas sade. Later werd het huis verkocht aan twee IJslanders, die het weer van de hand deden omdat het er zou spoken. Het verhaal gaat dat de lampen van het plafond vielen en dat tijdens een etentje, toen het personeel wilde opdienen, plotse ling al het meubilair was verdwe- Het Hofda is uitgekozen vanwe- ipaenHp ge zijn gunstige ligging. Het huis y ligt tamelijk afgelegen aan zee en is gemakkelijk te beveiligen. De Amerikanen hadden bezwaar ge-| maakt tegen het Saga-hotel dat eerst als ontmoetingsplaats zoul dienen. Het hotel, in het centrum van de stad, zou prooi voor terroristen zijn. De Russen maken zich daar min der zorgen over. Ze hebben voor Gorbatsjov een suite in het Saga hotel gehuurd. Reagan, die don derdag in Reykjavik wordt ver wacht, slaapt in de ambassade die naar eigen Amerikaans inzicht kan worden beveiligd. Voor de vier Amerikaanse Het spookhuis Hofda, i i de Franse baron die het huis liet bouwen nóg rondspookt, zo wil de (foto AP» ben volgestopt met veiligheids- en communicatie-apparatuur. Hotels die uitzicht bieden op de ambassade staan in een bijzondere miimill belangstelling van de Amerikaanse eenvoudïéë aecnten- De hulpvaardigheid van eenvoudige de hote,houders is groot Ze staan bereidwillig informatie af over de gasten, verstrekken plattegronden en laten hotelkamers inspecteren. Communicatie Bij de-twee ambassadegebou wen rijden CD-auto's met een le an. veel aan antennes af en aan. De niers die met de bewaking van de Gardastraeti, waar de Russische ambassade zijn belast, is het rusti- ambassade is gevestigd, is voor het ge leventje in het terreurvrije IJs- verkeer afgesloten. De straat is land voor enkele dagen van de opengebroken om extra communi- baan. Ze hebben versterking ge- catielijnen aan te leggen. PTT- kregen van enkele tientallen colle- beambten en gemeentewerkers lie- ga's uit de VS, die het gebouw heb- Pen zich dit weekeinde het vuur uit de schenen om het karwei op tijd af te hebben. Bij de Amerikaanse ambassade is het een voortdurend komen en gaan van vrachtwagens met onbekende lading. Zaterdag arriveerde uit Moskou de kogelvrije auto, waarmee Gor batsjov in Reykjavik zal worden vervoerd. De wagen zou zolang in de garage van de ambassade wor den gestationeerd, maar moest bui ten blijven omdat de ruimte niet breed genoeg bleek. Reagan zal zich in Reykjavik verplaatsen in de eveneens kogel- en bomvrije auto van de Amerikaanse ambassadeur. De aantrekkingskracht van de topontmoeting op terroristen is de oorzaak van de verdeeldheid in de reacties van de IJslandse bevol king op de komst van de twee we reldleiders. Aan de ene kant zijn de IJslanders blij met het bezoek, dat hun land wekenlang in het middel punt van de wereldbelangstelling plaatst. Anderzijds vrezen de IJs landers het risico van terreuracties, waarop het land niet is voorbereid. „Terrorisme is hier een volstrekt onbekend fenomeen", zegt een IJs landse zakenman. „Wij zijn er niet voor uitgerust en we hebben geen idee hoe we ermee om moeten gaan. Maar met 500 politiemensen voor wie het dagelijks leven vooral uit verkeerscontroles bestaat, zyn we machteloos tegen terroristische acties". IJsland heeft geen leger en dus ook geen wapens. Er is wel een Vi kingcommando, eert groep van 15 gespecialiseerde politiemensen die in geval van calamiteiten kan op treden. Maar volgens de IJslanders moeten we ons daar niet teveel van voorstellen. Het commando heelt nog nooit in actie hoeven komen. Smakelijk kunnen de IJslanders verhalen over een vorig jaar gehou den oefening van het Vikingcom mando op een stormbaan. Toen de groep over een muur moest klim men, brak ongeveer de helft zijn been. De IJslandse regering laat het treffen van veiligheidsmaatregelen dap ook byna helemaal over aan de Amerikanen en de Russen. De ei gen politie is alleen maar belast met de bewaking van de luchtha ven Keflavik. Verder zal de politie zich vooral bezighouden met on dersteunende activiteiten, zoals het afzetten van wegen. Dollars Dat de topontmoeting tussen Reagan en Gorbatsjov aanstaande is, is vooral op de luchthaven merkbaar. Uit alle delen van de we reld arriveren vliegtuigen, volge stouwd met journalisten. De toeris ten naar wie normaal alle belang stelling uitgaat, moeten in hun jacht naar een hotelkamer wijken voor de horde verslaggevers. Een groep van 350 Amerikanen uit Chi cago, overgewipt om een weekend je IJslandse wol te kopen, is we gens gebrek aan hotelruimte niet verder gekomen dan een bezichti ging van de luchthaven. Voor de IJslanders is de topont moeting een prima gelegenheid om in korte tijd veel geld te verdie nen. „Je ziet de dollartekens in hun ogen staan", vertelt Aad Groene- weg, een Nederlander die al 18 jaar in IJsland woont. „Gewoonlyk worden de hotelprijzen in deze tyd van het jaar verlaagd. Maar er is nu geen hotelhouder te vinden, die zich die gewoonte kan herinne ren". Volgens Groeneweg is het vooral de schuld van de Amerikanen dat de prijzen worden opgedreven. „Ze vragen of ze je huis mogen hu ren en als je dan een voor IJ slandse begrippen ongehoorde prys noemt, vinden ze dat niet duur. Volgens de Amerikanen was het in Geneve, waar de vorige ontmoe ting tussen Reagan en Gorbatsjov plaatsvond, stukken duurder. Zoiets laat je je natuurlijk maar een keer vertellen". Nu het huisvestingsprobleem door de komst van een aantal pas sagiersschepen is opgelost, wordt het meeste geld verdiend aan de verhuur van auto's. By de gevestig de verhuurbedrijven is geen auto meer te krygen, dus wordt een be roep gedaan op privé-auto's van de bevolking. Groeneweg vertelt dat een vriend van hem zijn Mercedes, uitgerust met autotelefoon, voor 1000 gulden per dag aan een Ame rikaan heeft verhuurd. Een ander, die twee weken geleden uit geld nood zijn bus verkocht, kan zich wel de haren uit het hoofd trekken. Walvis IJsland is niet helemaal onbe kend met de rol van gastheer voor grote politieke leiders. In 1974 kwamen de presidenten van de VS en Frankrijk, Nixon en Pompidou, naar Reykjavik voor een topont moeting. Maar dat bezoek werd in aandacht overschaduwd door de vissery-oorlog die toen tussen En geland en IJsland woedde. Ook deze topontmoeting zal tot ongenoegen van de IJslanders worden aangegrepen om te protes teren tegen de walvisvangst van IJsland. De komst van het Green- peace-schip Sirius wordt met arg waan tegemoet gezien. Zolang het blijft by protesten tegen kernproe ven. vinden de IJslanders het best. Maar ze moeten niet gaan zëuren over onze walvisvangst, luidt de al gemene opinie. In Washington werd dit weekein de al gedemonstreerd tegen het visserijbeleid van de regering in Reykjavik. IJslanders vinden die protesten overdreven. „We vangen niet meer dan 200 walvissen per jaar. Daarvan zal het soort echt niet uitsterven. Het zyn juist de Japan ners en de Russen, die de zeeën leeg vissen", aldus IJslandse re ders.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7