Uitgaven stijgen
met paar tientjes
Nieuw schuldenakkoord Mexico
CBS publiceert
nieuwe beursindex
Telegraaf moet atv invoeren
Lakeman wil getuigen horen
over zaak Hollandia Kloos
IDE KORTINGEN VAN
WOONING MAKEN
KEUKENS MET COMFORT
BETAALBAAR.
Btw-verhoging goedgekeurd
Gouden handdruk voor
55-plussers bij Philips
Keukencomfort voor 'n uitgekookte prijs.
WOENSDAG 1 OKTOBER 1986
ECONOMIE
PAGINA 11
DEN HAAG (ANP) - Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft uit
gerekend dat de uitgaven per maand tussen de twaalf en de dertig gulden zullen stijgen
als gevolg van de btw-stijging. Voor een gezin dat moet rondkomen van een minimumuit
kering gaan de boodschappen twaalf gulden (vijf voor de eerste levensbehoeften en
zeven gulden voor de rest) meer kosten; een gezin met een modaal inkomen gaat onge
veer 22 gulden meer uitgeven en twee keer modaal ongeveer dertig.
AMSTERDAM (GPD) - Het Cen-
traal Bureau voor de Statistiek
(CBS) publiceert vanaf vandaag
een nieuwe beursindex. De zoge
naamde CBS-stemmingsindex, die
zeven keer per dag wordt bere
kend, komt met ingang van 1 ja
nuari 1987 officieel in de plaats van
de huidige ANP/CBS-beursindex.
Volgens de voorzitter van de Ver
eniging voor de Effectenhandel,
drs. B. F. baron Van Ittersum,
neemt de informatie over de beurs
hierdoor toe en dat is voor alle be
leggers voordelig.
De nieuwe index geeft het ver
loop weer van het gemiddeld
koersniveau van de hoofdfondsen
van de Amsterdamse Effecten
beurs. In de aandelen van hoofd
fondsen kan van tien uur 's mor
gens tot half vijf 's middags doorlo
pend worden gehandeld. Daardoor
kan de index ook een groot aantal
keren per dag worden berekend en
geeft zodoende voortdurend een
beeld van de stemming op de
beurs.
Omdat de stemming een ver
schijnsel is dat zich niet op lange
termijn laat vergelijken, wordt de
index gebaseerd op een basistijd
stip dat nooit verder terug ligt dan
twee jaar. De CBS-stemmingsin-
dex is speciaal bedoeld voor korte-
termijnanalyses van de beurs en
daarom wordt de basis elk jaar ver-
lpffd. Vonr 1986 zijn de cijfers bere
kend op basis ultimo 1984 is gelijk
aan 100. Op 2 januari 1987 wordt de
basis verlegd naar de laatste dag
van 1985. Aan de CBS-stemmings
index valt dus onmiddellijk te zien
hoeveel procent het gemiddeld
koersniveau van de hoofdfondsen
ten opzichte van een bepaalde da
tum is gestegen of gedaald.
index is volgens de
directeur-generaal van de statis
tiek, prof. dr. W. Begeer een veel
gevoeliger indicator dan de oude
ANP-CBS/index. Dat komt vooral
omdat de CBS-stemmingsindex
zeven keer per dag wordt bere
kend, maar ook omdat de relatief
grote invloed die sommige fondsen
(bijvoorbeeld Unilevér) vroeger op
de ANP/CBS-index hadden, nu
meer is gladgestreken.
Naast een algemene index voor
de hoofdfondsen worden twee
groepsindexcijfers berekend. Eén
voor de internationale concerns
(Philips, Akzo, Unilever, Shell en
Hoogovens) en één voor de lokale
ondernemingen. De laatste groep
wordt door het CBS nog onderver
deeld in financiële en niet-financië-
le instellingen. Verder maakt het
Centraal Bureau voor de Statistiek
voor kleine groepen fondsen (ban
ken, verzekeringsmaatschappijen,
industriële ondernemingen en
transport- en opslagondernemin
gen) afzonderlijke indexcijfers.
De btw-verhoging, die gisteren
door de Eerste Kamer werd goed
gekeurd, is een tijdelijke maatregel
om de tegenvallende aardgasbaten
op te vangen. Zodra de prijs van
een vat olie weer boven de zestig
gulden uitkomt zal het algemene
tarief weer naar beneden gaan. De
maatregel moet twee miljard gul
den opbrengen.
Er bestaan twee tarieven btw, die
vanaf vandaag respectievelijk zes
en twintig procent bedragen. On
der het lage tarief vallen onder
meer melk, brood, fruit, groenten,
koffie en geneesmiddelen. Het ho
ge tarief is eigenlijk het algemene
tarief en daar valt de rest onder.
Een aantal zaken valt niet onder
het btw-tarief en wordt dus ook
niet duurder. Dat zijn onder meer
de PTT-diensten, het onderwijs,
sportcontributies, prestaties van
artsen en lijkbezorgers, tv- en ra
dio-bijdragen en verzekeringen.
De consumentenorganisaties
Konsumenten Kontakt en de Con
sumentenbond maken zich zorgen
over de prijsverhogingen en zullen
deze ook scherp in de gaten hou
den, zo maakten woordvoerders
gisteren bekend. Volgens hen is
het bij prijsverhogingen altijd zo
dat er naar boven afgerond wordt
en dat de consument in het alge
meen meer betaalt dan de werkelij
ke btw-verhoging. Zodra de prij
zen naar de mening van de consu
mentenorganisaties te veel om
hoog gaan zullen zij de Economi
sche Controledienst inschakelen.
De woordvoerder van de Consu
mentenbond voegde eraan toe dat
hij nog moest zien dat de maatregel
inderdaad een tijdelijk karakter
heeft. "Waarschijnlijk wordt hij
nooit meer afgeschaft", zo meent
de bond. Beide organisaties zetten
verder kanttekeningen bij de in de
miljoenennota en troonrede aange
kondigde algemene prijsdaling
voor volgend jaar. Het kabinet zegt
dat bij deze prijsdaling rekening
gehouden is met de btw-verho
ging, maar KK en de bond denken
dat de prijsdaling minder zal zijn of
geheel achterwege zal blijven. "De
ondernemer wil er zelf uiteraard
niet slechter van worden", aldus
een woordvoerder van de bond.
'Urker vissers
verbrandden
administratie
van visafslag'
LAUWERSOOG (ANP) - Urker
vissers zijn mogelijk verant
woordelijk voor de diefstal en
het in brand steken van een
deel van de administratie van
de visafslag in Lauwersoog op
maandagmorgen. Volgens de
Groninger officier van justitie
mr. M.H. Severeih heeft de di
recteur van de visafslag in zijn
aangifte van de diefstal laten
weten dat de papieren door een
groep Urker vissers uit zijn
kantoor werden gehaald en ver
volgens in brand gestoken.
Mogelijk hebben de vissers
met hun actie willen voorko
men dat de administratie in
handen kwam van de Algeme
ne Inspectie Dienst (AID) van
het ministerie van landbouw en
visserij. Deze dienst nam vori
ge week al een groot deel van
de boekhouding van de visaf
slag mee voor een controle. De
AID controleert of vissers zich
houden aan de afgesproken
vangstbeperkingen binnen de
Europese Gemeenschap.
De rijkspolitie heeft nog geen
aanhoudingen verricht.
EINDHOVEN (ANP) - Philips
heeft op centraal niveau met de
vakbonden afspraken gemaakt
over nieuwe mogelijkheden voor
oudere werknemers om vervroegd
uit te treden. De onderneming is
bereid in een aantal gevallen aan
55-plussers voor wie geen werk
meer is een gouden handdruk te
geven in de vorm van een uitkering
ineens. Daarover moet dan wel op
lokaal niveau overeenstemming
zijn tussen de bedrijfsleiding en de
bonden. Een woordvoerder van
Philips heeft dit gisteren meege
deeld.
De regeling wordt voor het eerst
toegepast by de draad- en lampen
fabriek Pope in Venlo, een volledi
ge dochter van Philips. Bij dit be
drijfsonderdeel moeten in het ka
der van een reorganisatie 150 werk
nemers verdwijnen. Hoeveel van
hen ouder zijn dan 55 jaar wist de
woordvoerder van Philips niet te
melden. Evenmin is nu al bekend
hoe groot de bedragen zijn die Phi
lips wil uitkeren. De hoogte daar
van is afhankelijk van het huidige
inkomen en niet van het aantal
dienstjaren.
"De gouden handdruk is be
doeld om te dienen als een aanvul
ling op de werkloosheidsuitke
ring", aldus de zegsman van Phi
lips. Het staat de werknemers die
gebruik maken van de regeling
echter vrij om het bedrag ineens op
een andere manier te besteden.
"Zij krijgen het geld en kunnen er
mee doen wat ze willen".
Philips heeft voor de nieuwe re
geling gekozen omdat het na de
stelselwijziging niet meer mogelijk
bleek om een directe aanvulling te
verstrekken op sociale uitkerin-
aldus de woordvoerder van
concern.
Nicolaas Heij met de obligaties.
Studie met
obligateis
gefinancierd
AMSTERDAM (ANP) - De 27.
jarige Nicolaas Heij, student
aan de Universiteit van Am.
sterdam, heeft een nieuwe ma
nier gevonden om zfin studie tc;
kunnen betalen: een obligatie
lening. De lening omvat 10.000
gulden en is verdeeld over vijf.
tig stukken van 200 gulden. D(;
economie-student was zijrt
obligaties binnen een week;
kwijt, zegt hij. Zij zijn onderge
bracht bij familie en vrienden.
Heij: "Het was helemaal niel;
moeilijk de obligaties onder t€-
brengen. Ik had even makke
lijk 15.000 gulden kunnen bin
nenhalen". De looptijd van.
Heij's lening is negen jaar. In.
1991 begint hij af te lossen. De-
rente wordt vergoed in een vast.
en in een variabel deel. De "be
legger" mag een gemiddeld
rendement van acht procent,
verwachten, aldus Heij.
Heij zegt tot deze vorm van
studiefinanciering gedwongen
te zijn doordat zijn ouders niet
langer aan zijn studie willen
bijdragen.
Commerciële banken lenen zes miljard
Renault
Zowel het Franse staatsautomo-
bielconcern Renault als de Peu
geot Groep wil zijn werknemersbe
stand verder inkrimpen teneinde
de produktiviteit te vergroten. Vol
gens Renault-topman Georges
Besse gaat het bij zijn bedrijf om
een vermindering van het aantal
werknemers tot 75.900 aan het eind
van dit jaar. Bovendien sloot Besse
een verdere inkrimping met 5.000
arbeidsplaatsen in 1987 niet uit.
Burda
De Westduitse uitgever Frans
Burda is gisteren op 83-jarige leef
tijd overleden in Offenburg. Dit
werd meegedeeld door zijn familie.
Burda breidde het bedrijfje van
zijn vader uit tot een van de groot
ste drukkerijen en uitgeverijen in
de Bondsrepubliek. Hij trouwde in
1931 met zijn vrouw Anne. Deze
richtte in 1949 met "Burda Moden"
haar eigen uitgeverij op. Dit is
thans de grootste mode-uitgeverij
ter wereld.
Banken
De VKBV, een bij de vakcentrale
van middelbaar en hoger personeel
(MHP) aangesloten bond van ka
derpersoneel in het bank- en verze
keringsbedrijf, houdt verdere ar
beidstijdverkorting voor gezien.
De bond laat in tegenstelling tot de
Dienstenbond FNV bij de komen
de onderhandelingen over een
nieuwe cao in het bankbedrijf
(100.000 werknemers), de 36-urige
werkweek vallen, zegt VKBV-be-
stuurder A. Cremers.
Schiphol
Ondanks het grote aantal bouw
activiteiten en de daaruit mogelijk
voorkomende overlast voor luch
treizigers, is Schiphol weer geko
zen tot beste luchthaven. De lezers
van twee Engelse bladen voor za
kenreizigers, Business Traveller en
Executive Travel, hebben Schip
hol uitgeroepen tot beste luchtha
ven ter wereld respectievlijk van
Europa.
DELFT-Aan de Technische Universiteit in Delft is ter gelegenheid van
het Aluminium Symposium de aluminium Volvo LCP te zien. Deze Volvo
weegt 185 kilo minder dan een normale. (foto anp»
WASHINGTON (GPD/AFP/Rtr) -
Mexico heeft met westerse banken
een akkoord bereikt over een le
ning van zes miljard dollar. De
overeenkomst moet de weg vrijma
ken voor een pakket leningen van
in totaal 12 miljard dollar aan dit
Latijnsamerikaanse land.
Mexico torst een gigantische
schuldenlast van zo'n dan 100 mil
jard dollar. Door de sterke daling
van de olieprijzen zijn de proble
men sinds een jaar nog eens toege
nomen. Het land is voort zijn in
komsten sterk afhankelijk van de
olie-export.
De onderhandelingen over herfi
nanciering van de schulden, deze
week in Washington, verliepen
moeizaam. Maandag dreigde direc
teur Jacques de Larosière van het
Internationaal Monetair Fonds
zelfs een al door het IMF toegezeg
de krediet van 1,6 miljard dollar te
rug te trekken, als er voor twaalf
uur 's nachts geen resultaat zou
zijn geboekt in de onderhandelin
gen tussen de banken en Mexico.
Toen er op dat tijdstip geen ak
koord lag, werd de klok stilgezet
om de onderhandelaars meer tijd
te geven. Vanochtend werd de
overeenkomst tussen Mexico en de
commerciële banken bekendge
maakt door de Citibank, de leider
van het comité van 13 banken dat
met de Mexicanen onderhandelde.
wat kritiek opgeroepen. Een van
de meest bekritiseerde punten is,
dat Mexico extra hulp wordt be
loofd bij dalende olieprijzen. Voor
Mexico is dat cruciaal, omdat het
land van olie-export afhankelijk is.
Maar wat voor Mexico geldt - da
lende inkomsten als gevolg van da
lende grondstoffenprijzen - geldt
voor tal van andere landen ook.
Sommige waarnemers binnen het
IMF zijn dan ook bang, dat nu een
sluis wordt opengezet die niet
meer te dichten is.
Intussen is in Washington de
jaarvergadering van het IMF be
gonnen met een speech van de
Amerikaanse president Reagan.
Hij riep de lidstaten op tot het ont
wikkelen van een „werkelijk mon
diale economie" met open markten
en stabiele wisselkoersen. Reagan
zei dat een open economie op we
reldschaal hier en daar slechts voor
tijdelijke 'ontwrichtingen' zou
kunnen zorgen. Maar dat mag het
einddoel niet in de weg staan, al
dus de Amerikaanse president, die
opmerkte dat de Verenigde Staten
en andere landen inmiddels al de
vruchten van vrijere markten en la
gere handelsbarrières plukken.
Hij zei niets ove:
op zijns inziens stabielere wissel
koersen tot stand zouden kunnen
worden gebracht. Tijdens de jong
ste economische top van de zeven
rijkste landen in Tokio, in mei van
dit jaar, was Reagan de mede-on
dertekenaar van een verklaring
waarin de deelnemende landen be
loofden een eind te maken aan on
rust op de wisselkoersmarkt.
Die
onrust is sindsdien alleen nog
maar erger geworden, met een kel
derende dollar ten opzichte van de
Europese munteenheden en de Ja
panse yen.
Uitspraak in kort geding
AMSTERDAM (ANP) - Voorzitter Investeringsbank (NIB) en ten on-
P. Lakeman van de Stichting On- rechte een uitkering heeft ontvan-
derzoek Bedrijfsinformatie (Sobi) gen van de NCM (Nederlandsche
probeert van de rechtbank gelijk te Credietverzekeringmaatschappij).
krijgen in zijn standpunt dat Hol- In een zitting van de rechtbank
landia Kloos ten onrechte krediet in Amsterdam zette de de advocaat*
heeft gekregen van de Nationale van Sobi, mr. G.J. Kemper, giste-
Wooning bewijst dat goede keukens best betaalbaar
kunnen zijn. Met toepassing van de beste mate
rialen. Met een perfecte afwerking. Met een fantastische
service.
Leidschendam: Damplein 8-9, tel. (070) 200486
Openingstijden: 9.00-18.00 uur,
op koopavond lol 21.00 uur.
Zaterdag: 9.00-16.00 uur.
AMSTERDAM (ANP) - De drukke
rij van de Telegraaf, rotatiedrukke
rij Voorburgwal (500 werknemers)
in Amsterdam, moet per 1 novem
ber dit jaar overgaan tot invoering
van een arbeidstijdverkorting van
10 procent ten opzichte van 1983
voor haar werknemers in ploegen
dienst.
hebbJni^fbuiteXdtIMFnoaIl recMb^kLAmsterfam'n^E.W6
hebben in en buiten het IMF nogal de Kruijff> gisteren bepaald in een
kort geding dat de grafische bon
den FNV en CNV tegen de drukke
rij hadden aangespannen. Dit
komt neer op een gemiddeld 36-
urige werkweek voor de werkne
mers in de dagdienst en een 33-uri-
ge werkweek voor de werknemers
in de nachtdienst. De bonden had
den geëist dat de arbeidstijdver
korting al per 1 oktober zou in
gaan, maar de rechtbankpresident
wilde de drukkerij nog een maand
gunnen om aan haar verplichtin
gen te voldoen.
Raadsman mr. A. Schellart van
de bonden had betoogd dat de
drukkerij bewust en met instem
ming van de werknemers de bepa
ling in de grafische cao ontduikt
dat per 1 oktober de gemiddelde
36-urige werkweek moet worden
ingevoerd. In plaats van arbeids
tijdverkorting krijgen de werkne
mers tot dusver een loonsverho
ging.
De drukkerij stelde zich op het
standpunt dat de cao wel degelijk
wordt nageleefd, omdat de werk
nemers na 1 oktober niet langer
dan 36 uur per week werken. Dat
de arbeidstijd van de werkers in de
nachtdienst niet met 10 procent
ten opzichte van 1983 wordt ver
kort en op 34,5 uur blijft staan, wil
nog niet zeggen dat de drukkerij in
strijd handelt met de cao, aldus mr.
D. Zomer, juridisch medewerker
van de werkgeversorganisatie
KVGO, die voor de drukkerij op
ren uiteen dat er daarbij geen spra
ke is van misbruik van proces
recht, zoals Hollandia Kloos Sobi
verwijt. Inhoudelijk kwam de zaak
(nog) niet aan de orde. Het ging er
dinsdag alleen om of de rechtbank
gronden ziet om een procedure van
Sobi tegen Hollandia Kloos in be
handeling te nemen.
Sobi wil getuigen horen over een
achtergesteld krediet van 10 mil
joen gulden, dat de NIB volgens
hem aan Hollandia Kloos heeft ver
strekt op grond van onvolledige in
formatie. Bovendien wil Lakeman
onthuld hebben hoe het kon ge
beuren dat Hollandia Kloos een
uitkering heeft gekregen van de
NCM van naar schatting 10 miljoen
gulden wegens een strop op de
bouw van hangars voor Kuwait
Airways.
De NCM had dit betalingsrisico
verzekerd, mrfar betaalde volgens
Lakeman pas 4,5 jaar nadat het
project was opgeleverd, toen er een
garantie van de staat was afgege
ven. De NCM kan afgegeven verze
keringen alleen dan bij de staat
herverzekeren als het een politiek
risico betreft. Dit was in het geval
van Kuwait Airways niet zo, dus zit
er volgens lakeman een luchtje aan
de staatsgaranrtie die eind 1985 uit
de lucht kwam vallen..De teneur
van zijn verhaal is dat het kabinet
Lubbers een "cadeautje van 10 mil
joen gulden" heeft gegeven aan
Hollandia Kloos, het bedrijf van de
familie Lubbers.
trad.
Hij noemde het conflict tussen
bonden en drukkerij "uitzonder
lijk" omdat directie en werkne
mers het volledig eens zijn over de
loonsverhoging in plaats van kor
ter werken.
De directie van de Telegraaf
heeft in een reactie gezegd de uit
spraak in het kort geding te respec
teren en te zullen uitvoeren. De di
rectie betreurt wel dat de afspraak
(loonsverhoging in plaats van kor
ter werken), die "mede in het be
lang van het personeel" is geno
men, niet kan worden nagekomen.
De Telegraaf vindt dat in de ko
mende cao-onderhandelingen dui
delijk moet worden wat de beteke
nis is van de maximale werktijden.
Het Koninklijk Verbond van
Stad Rotterdam
zet v.d. Reijden in
in de strijd
om ziekenfonds
ROTTERDAM (ANP) - Het verze-
keringsconcern Stad Rotterdam
houdt vast aan plannen om een zie
kenfonds op te richten, nadat het
ministerie van WVC heeft laten we
ten een gesprek hierover niet zin
vol te vinden en de kans orr
nieuw ziekenfonds te komen klein
te achten. Stad Rotterdam werkt
nu aan statuten en reglementen,
waaraan een ziekenfonds moet vol
doen en topman dr. L. van Leeu
wen hoopt die nog dit jaar bij de
ziekenfondsraad te kunnen indie
nen. Oud-staatssecretaris van
Volksgezondheid, drs. J. van der
Reijden, gaat hierbij adviseren.
De voorzitter van de raad van be
stuur van Stad Rotterdam lanceer
de zelf het plan tot oprichting vaii
het ziekenfonds op 14 mei van dit
jaar tijdens een toelichting op het
jaarverslag. Ziekenfondsen wer
pen zich steeds meer op als as
surantietussenpersonen, die hun
klanten particuliere en zelfs reis
verzekeringen verkopen, aldus
Van Leeuwen.
ADVERTENTIE
ASSURANTIEKANTOOR
W. PET
Venneperweg 497 Nieuw-Vennep
Tel. (02526) 72664
VERZEKERINGEN
ook geldleningen
Grafische Ondernemingen
(KVGO) zegt het te betreuren dat
de bonden "de discussie binnen de
bedrijfstak uit de weg zijn gegaan
en via de rechter een ad hoc-uit-
spraak hebben geforceerd". "Het
onderstreept de weinig flexibele
opstelling van de bonden bfi de uit
voering van de globale cao-afspra
ken", aldus het verbond in een
reactie op de rechterlijke uit
spraak.
Ondanks de uitspraak gaat het
KVGO er nog steeds van uit dat
een grafisch bedrijf dat al korter
dan 36 uur per week werkt, nooit
kan worden verplicht tot werktij
den die onder de nieuwe cao-maxi
ma liggen. Bij de Telegraaf-druk-
kerij is na de uitspraak in kort ge
ding wel sprake van zo'n situatie,
maar het KVGO verwacht niet dat
deze uitspraak van invloed zal zijn
op de atv in de gehele bedrijfstak.
Beursoverzicht
ling voor Bijenkorf Beheer (KBB)
voor grif f 4 meer werd betaald op f 124.
Overigens waren in deze afdeling van de
beurs de koersen over een breed front om
hoog gericht. Zo steeg Ahrend f 3,70 tot f
136 en Audet f 4,50 tot f 197,50.
Kempen Co werd f7 duurder op f357 en
het tussentijds bericht van Emba werd
beloond met een vooruitgang van f 25
naar f 805. Gelatine Delft steeg f 7 tot f 210
en Goudsmit f4,50 tot f 125. Winsten van f
5 waren weggelegd voor Braat Bouwstof
fen en Ubbink, maar ook fondsen als Sa-
■PüiL ?,n .op de Parallelmarkt Textlite,
AOT. Verkade en Crown Van Gelder raten
in de lift. Alleen bij Palthe was men nog
met bekomen van de schrik na het slechte
halfjaarbericht. De koers dook nog f5 ver
der omlaag n
r f 145.
Bij de hoofdfondsen kwam later in het al
gemeen niet veel beweging meer. De
meeste koersen konden goed stand hou
den maar de handel was zeer gematigd.
Nijverdal-Ten Cate schoot nog f 2,50 om
hoog naar f 143. Verder was het wachten
geblazen op de opening van Wall Street
om half drie Nederlandse tijd.
