'Stilte' van Lars Norén
als huiswerk voorstelling
Een toneelstuk om te lezen
'Falstaff vooral
muzikaal geslaagd
In première bij Publiekstheater
Beklemmend concert
'Me and The Heat'
Hambergen in onderbroek
Ballet van Vlaanderen als haringen in de ton
MAANDAG 29 SEPTEMBER 1986
KUNST
PAGINA 21
'Stilte' van Lars Norén door het Pu
bliekstheater. Met: Ann Hasekamp
(moeder), Eric van der Donk (vader).
Herman Naber (oudste zoon), Hein
van der Heyden (jongste zoon) en
Anita Menist (huishoudster). Regie/
vertaling: Karst Woudstra. Gezien
op 27 september in de Stadsschouw
burg, Amsterdam. (Aanvangstijd:
19.00 uur).
AMSTERDAM - 'Stilte', het
nieuwste stuk van de Zweedse
schrijver Lars Norén, is nog niet
eerder door een toneelgezel
schap op het repertoire geno
men. Een 'wereldpremière' voor
het Publiekstheater, dat daaraan
op nogal terughoudende wijze
ruchtbaarheid geeft. Een aantal
omstandigheden zullen daartoe
ongetwijfeld bijgedragen heb
ben. Het gezelschap gaat het laat
ste jaar van zijn bestaan in om
het volgend seizoen in een groter
geheel te worden opgenomen.
Wat de spelers betreft, is het
slechts ten dele een echte Pu-
bliekstheaterproduktie: drie van
de vijf personages worden door
gastspelers vertolkt. Tevens fs
het voor Nederland Karst Woud
stra's zwanenzang als regisseur.
Dat laatste althans heeft een
duidelijke teleurgestelde Woud
stra verklaard in een interview
voor de Amsterdamse UIT-
krant. Zo somt hij daarin tal van
produktietechnische moeilijkhe
den op. Eén van die moeilijkhe-
Ann Hasekamp in Lars Noréns 'Stilte'.
den is voor het publiek van deze
produktie direct navoelbaar. In
heeft Woudstra veel moeten
schrappen. Zo'n proces van ver
antwoorde keuzen maken vereist
enorm veel tijd, die er produktie-
technisch nu eenmaal niet in zit.
Desondanks, of misschien beter:
juist daarom vraag j<
schouwer steeds af, i
dan vier uur durend stuk echt
niet nog sterker ingekort had
kunnen worden. De gespeelde
versie van het stuk is op dat punt
allesbehalve overtuigend.
Het duo Norén/Woudstra tergt
het publiek tot het uiterste. Wat
daarbij voor rekening van wie
komt, valt moeilijk uit te maken.
Woudstra heeft in de loop der ja
ren een reputatie opgebouwd,
die met trefwoorden als 'intellec
tualistisch' en 'niet-publiek-
svriendelijk' is te typeren. Norén
hebben we hier in Nederland in
korte tijd leren kennen als een
schrijver van moeilijk toeganke
lijke toneelteksten.
Ogenschijnlijk is de situatie
overzichtelijk. Vader is kettin
groker en alcoholicus en eige
naar van een bijna failliet hotel.
Zijn vrouw is ernstig ziek en
heeft volgens de doktoren nog
slechts enkele maanden te leven.
Van hun beide zonen beschikt de
<roto Kees de Graad) oudste nog wel over de meeste
werkelijkheidszin, maar die
komt ook nauwelijks tot hande-
het stuk (de boekuitgave telt len. Wereldvreemder is hun jong-
ruim tweehonderd pagina's) ste zoon, die schrijver wil wor
den. Hij is enige tijd in een psy
chiatrisch ziekenhuis opgeno
men geweest en loopt nu met
zelfmoordplannen rond. De ver
moeide huishoudster Martha
houdt het gezin nog een beetje
draaiend.
Dat alles toont een wereld vol
van contactarmoede, van kille
hardheid jegens elkaar en de ver
geefse hunkering naar enig we
derzijds begrip. Het is een situa
tieschets, die nauwelijks een ont
wikkeling vertoont. Een toneel
stuk van Norén is, volgens het
programmablad, "een tocht door
het duister maar leidt naar het
licht". Dat laatste valt met de
grootste moeite niet te ontdek
ken. Kijken naar een stuk van
Norén is een voortdurende wor
steling met de vraag naar de zin
van alle meedogenloze hardheid,
waarbij nogal wat modern psy
choanalytisch inzicht bij de toe
schouwer wordt verondersteld.
Het is een typische 'huiswerk-
voorstelling'; je zou het stuk
eerst moeten lezen, dan bekijken
en daarna nog eens lezen om er
iets meer vat op te kunnen krij
gen en het gekozen decor en de
spelprestaties op hun waarde te
kunnen schatten. Daarnaast zou
je moeten (her-)lezen 'De nacht,
de moeder van de dag' van No
rén, dat het Publiekstheater drie
jaar geleden uitbracht. Ook met
die produktie is de naam van
Karst Woudstra verbonden, die
overigens alle Norén-stukken in
ons land heeft vertaald.
Het gezelschap zelf legt ver
band tussen beide stukken. In
'De nacht...' probeert de jongste
zoon zich uit het leefklimaat van
het ouderlijk huis los te maken.
In 'Stilte' keert hij na geruime
tijd van afwezigheid terug om -
naar het zich laat aanzien - toch
iets van toenadering te vinden.
Om over dat alles na te denken,
kom je op het pluche van de
Stadsschouwburg gezeten nau
welijks toe: daarvoor houdt het
stuk je teveel in een verstikken
de wurggreep.
WIJNAND ZEILSTRA.
Toneelgroep Baal met 'Lichaam en
blik' van Willem Jan Otten. Spelers:
Cas Enklaar, Ingeborg Loedeman,
Elja Pelgrom en Mijs Heesen. Regie:
Leonard Frank, decor: Judith Lan-
sink. Gezien op 27 september in
Frascati, Amsterdam. Aldaar nog
dagelijks t/m 31 oktober, m.u.v. de
zondagen.
AMSTERDAM - 'Lichaam ep.
Blik' is zeer gecondenseerd dra
ma. Ongetwijfeld wórden ge
sprekken tussen bekenden ge
woonlijk gevoerd in de vorm
waarin Willem Jan Otten ze opte
kent; zinnen worden half afge
maakt, gedachten worden pas al
pratende geordend. Men kent el
kanders voorgeschiedenis en
heeft aan een half woord genoeg.
De toeschouwer heeft dat niet.
Die zoekt naarstig naar aankno
pingspunten, die hem in staat
stellen het voorafgaande te re
construeren en zo het heden te
begrijpen.
'Lichaam en Blik' is naar de
vorm een klassiek drama. De
handeling ontvouwt zich chrono
logisch en speelt zich af op één
plaats en binnen een etmaal. Al
les draait om één centraal gege-
'Lichaam en Blik' van Willem Jan Otten bij Baal
observator langs de
ven: het faillissement van het hu
welijk van twee van de hoofdper
sonen. Aan het einde van het
stuk lijkt het pleit beslecht.
Stefanie woont op een verlaten
eiland. Zij is een eenzame vrouw,
die essays schrijft waarin ze 'be
weert dat liefde een beproeving
is', maar die eigenlijk verkapte
huwelijksadvertenties zijn. Haar
kamer helt licht achterover, een
hellend vlak. De smerige ramen
geven uitzicht op een zandvlak
te. Samen een sober, maar tref-
fend decor. Haar zus Heieen
komt haar opzoeken in die
troosteloze omgeving, samen
met haar man Hans. Heieen is
een actrice en fotomodel, ze leer
de haar man kennen terwijl ze
poseerde voor een aardbeien
campagne.
Al in de eerste scène wordt iets
van de onderlinge verhoudingen
fcichtbaar. Stefanie staat naakt in
de kamer, die alleen af en toe
wordt verlicht door de vuurtoren
van het eiland. Hans ziet haar op
de rug en praat tegen haar alsof
ze zijn vrouw is. Pas als ze haar
pruik afzet bemerkt hij zijn ver
gissing.
Gaandeweg blijkt dat Stefanie
altijd op de achtergrond aanwe
zig is geweest in hun huwelijk. In
dezelfde nacht waarop hij voor
het eerst met Heieen sliep, had
hij een gesprek met Stefanie ge
had dat bijna in bed eindigde.
Die nacht leerde hij zijn vrouw
kennen door de ogen van haar
zus. Zoals hij later zou willen dat
zijn vrouw zichzelf zag door zijn
ogen: "Datje zou zeggen: dankzij
hem zie ik mezelf pas zoals ik
ben".
Hans ziet zijn vrouw in feite al
leen als foto, twee-dimensionaal.
Pas als hij haar in de vorm van
een foto weggeeft aan vreemde
ogen is ze helemaal van hem.
Vandaar ook dat Heieen als ze
met zijn tweeën zijn het gevoel
heeft dat een vreemde meekijkt:
de camera, met zijn schijn van
objectief waarnemen.
Zowel Hans als Heieen zoeken
naar een liefde zonder complica
ties, die ze bij elkaar niet kunnen
vinden. Heieen schrijft met een
Oosteuropeaan, met wie ze ooit
een avontuurtje heeft gehad.
Hans is geobsedeerd door een
duo, dat hij op de boot naar het
eiland zag; een vrouw met de
naam 'Joop' getatoueerd op haar
dijbeen, vergezeld door een ge
spierde 'man van ham'. Dat duo
vertegenwoordigt voor hem een
ideaal, hun vakantiehuisje heet
niet voor niets 'Gratie'. En al treft
hij haar later in levenden lijve.
hij blijft c
zijlijn.
Naast de onmachtige liefde
van Hans en Heieen haalt Otten
in die anderhalf uur nog veel
meer overhoop. Wie het tekst
boekje leest kan eigenhandig alle
gedachtelijnen ontrafelen. Voor
wie alleen het stuk gaat bekijken
is dat waarschijnlijk niet wegge
legd. Otten heeft misschien bij
'Lichaam en blik' te veel litera
tuur bedreven en te weinig de
planken in het achterhoofd ge
had.
Het spel is navenant en bijna
underacted. Zoals gezegd wordt
een opperste natuurlijkheid na
gestreefd. Wat daarmee botst, is
dat de acteurs elkaar beleefd la
ten uitpraten. Zelfs in een staat
van grote opwinding wachten ze
beleefd tot de ander zijn zin heeft
afgemaakt. Cas Enklaar met zijn
sonore, metalige stem zet een af
standelijke fotograaf neer. Inge
borg Loedeman is een trage He-
leen en Elja Pelgrom als Stefanie
is met haar buitenkleurtje nog
het meest een mens van vlees en
bloed.
ARIEJAN KORTEWEG
tijdscentrum (LVC).
LEIDEN - Zanger Tom Mega
had goed geteld. Voor de derde
keer, het indrukwekkende optre
den tijdens Werfpop een jaar ge
leden niet meegerekend, ston
den hij en zijn begeleiders op de
LVC-plankieren, zo hield hij zijn
zeer veelkoppige gehoor voor.
En net als de twee vorige keren
had het Duitse Me and The Heat
het LVC-publiek van de eerste
tot de laatste toon in een houd
greep.
Interessante vraag was ook de
ze keer weer hoe lang Mega,
wiens leven lange tijd in het te
ken van de drugs en het cachot
heeft gestaan, zijn bovenlijf be
dekt zou weten te houden. De er
steeds slechter uit ziende voor
man kwam, zeker voor zijn doen,
redelijk gekleed op. Colbertje,
overhemd en stropdas. Maar hij
heeft de laatste maanden duide
lijk niet vaak in de spiegel van de
kapper gekeken.
De metamorfose kwam heel
snel. Al tijdens de voortreffelijke
opener sjorde hij aan stropdas en
overhemd alsof hij zich uit een
dwangbuis wilde bevrijden. Her
haaldelijk stond hij met de han
den boven het hoofd tegen de
muur ter linerzijde van het po
dium geleund als in een beklem
mende speelfilm over een gevan
gene die geen gevangene wil zijn.
Tijdens instrumentale passages
liep hij in het rond als een ge
kooide leeuw. Mega weet met
zijn heel geloofwaardige act de
luisteraar het gevoel te bezorgen
dat deze op gevangenisbezoek is.
Escape from LVC is er niét bij,
daarvoor is het allemaal veel te
boeiend.
Twee uitstekende blazers, de
zuinige want spaarzaam dreunen
uitdelende slagwerker Achiem
Grebien, de lichtelijke funkende
bassist Reinhard Falk en de de
gelijke toetsenist Nico Hessel-
bach zorgde voor het typische
Me and the Heat geluid waar jazz
en een traag soort funk naadloos
aan elkaar zijn gesmeed. Vooral
wat timing betreft reikten de he
ren tot grote hoogten.
Hun telkens naar nieuwe cli
maxen voerende zeetjes van ge
luid worden door Mega aange
grepen als decor voor zijn maca
bere, trieststemmende vertellin
gen. Opvallend is dat in het nieu
we materiaal dat ten gehore werd
gebracht, Mega meer zong dan
we van hem gewend zijn. Voor
heen declameerde hij op Beaf-
heartachtige wijze zijn teksten.
Een beetje zonde was dat soms
omdat Mega in tegenstelling tot
Beefheart wel een aantrekkelijk
stemgeluid heeft.
Tal van hoogtepunten telde dit
voortreffelijke, beklemmende
concert met een stijl oplopende
spanningscurve. Behalve aan
Mega's aangrijpende podiumact
is dat zeker ook aan zijn band te
danken. Die laat het af en toe
flink stormen op het podium
maar laat ook spanning opvoe
rende 'gaten' vallen in het ge
luidsbeeld. Vooral slagwerker
Achiem Grebien is daarin zeer
bedreven. Tussen twee van zijn
doodsklappen zitten heel wat tel
len.
WIM KOEVOET
'Huwelijk in de steigers'. Regie en vertaling vanuit het Engels: Nico
Knapper. Spelers: Guus Verstraete sr., Piet Bambergen, Bruni Heinke,
Rudi Falkenhagen, Loeki Knol en Erik de Vries. Gezien op 27 september
in de Leidse Schouwburg.
LEIDEN - 'Hüwelijk in de steigers' moet voor het overgrote deel
door Piet Bambergen gedragen worden en dat gaat hem zeer
moeizaam af. Pas als hij tegen het einde van de voorstelling uit zijn
broek stapt springt er een vonk over naar het publiek: Bambergen
in onderbroek sleept de overwinning binnen.
Toch kon deze 'tour de force' aan het einde de zwakheden van
de voorstelling nauwelijks verhullen. 'Huwelijk in de steigers' is
opgebouwd rondom de pikanterieën van huwelijksleed, vreemd
gaan en seks. Het nabije zoveel-jarige huwelijksfeest van de heer
en mevrouw Hamer (Piet Bambergen en Bruni Heinke) vormde de
schrale kapstok waaraan deze problematiek werd opgehangen:
een oh zo melig verhaal in een doodsaai decor.
Bruni Heinke en Loeki Knol brachten op professionele wijze
twee sympathieke vrouwen tot leven en Rudi Falkenhagen, in de
rol van buurman, zette als gewoonlijk een rondborstige zeekapi
tein neer. Rampzalig was het spel van Guus Verstraete sr. als opa
en Erik de Vries als zoon van het echtpaar. Guus Verstraete sr.,
een schouwburgdirecteuren ruste, pruttelde zichzelf met zijn on
derkoelde, zelfgenoegzame spel de voorstelling uit, terwijl Erik de
Vries voor veel, héél veel plaatsvervangende schaamte zorgde. En
Bambergen? Als uitgesproken schlemiel was hij verreweg het
leukst en soms zelfs onweerstaanbaar komisch. Maar hij alleen
was niet in staat de voorstelling niveau te geven. 'Huwelijk in de
steigers' is een blijspel van niks en de grappen komen uit een veel
te belegen moppentrommel.
Nico Knapper heeft met 'Huwelijk in de steigers' een inspiratie
loze regie afgeleverd: alles op zeker en de vette lach, met de onder
broek van Bambergen als troefkaart.
RADBOUD ENGBERSEN
LANTING - In het Nieuwe de la
Mar Theater in Amsterdam wordt
van 30 september tot en met 19 ok
tober een nieuwe serie voorstellin
gen van „Een trouwring mag niet
knellen" gegeven. Deze kluchtpro-
duktie van John Lanting's Theater
van de Lach is vorig theaterseizoen
130 maal opgevoerd. Dit seizoen
staan er honderd op het program
ma.
FESTIVAL - Op vrijdag 3 en za
terdag 4 oktober 1986 heeft in het
Rotterdamse Luxor Theater het
tweede Luxor Percussiefestival
plaats. Dit jaar staat het festival in
het teken van percussie uit Afrika
en Amerika. De beide avonden zijn
er diverse optredens, 's middags
zijn er drumworkshops.
Het Koninklijk Ballet van Vlaande
ren met proefvoorstelling van 'Mo
ves' (Recuerdos de Viajes, Japanse
Liederen, Manhattan en Hulde aan
Michael Jackson). Choreografie: Va-
lery Panov. Muziek: Francois Glo-
rieux. Gezien op 28 september in de
Leidse Schouwburg.
LEIDEN - Het Koninklijk Ballet
van Vlaanderen heeft sinds twee
jaar een nieuwe artistiek leider.
Valery Panov is afkomstig van
het beroemde Kirov-ballet in Le
ningrad. Hij zou het Vlaamse ge
zelschap een nieuw elan moeten
geven. Tot op heden liet hij de
groep balletten uit het klassieke
repertoire instuderen, waarbij
zijn voorliefde voor individuele
virtuositeit opviel. 'Moves' is zijn
eerste 'moderne' choreografie
voor het gezelschap. Woensdag
gaat het ballet in première in het
Paleis voor Schone Kunsten in
Brussel. De voorstelling in Lei
den was een try-out, die overi
gens als een 'voor-première'
werd gepresenteerd.
Je mag de dansers dus niet te
hard vallen om de vele slordighe
den in de uitvoering. Temeer
daar het podium van de Leidse
Schouwburg totaal ongeschikt is
voor zo'n grote groep. Want al
waren alle zij- en achterdoeken
opgetrokken en vond de voor
stelling dus plaats met de kale
muren als decor, toch stonden de
44 dansers er soms als haringen
ineen ton. Bij pirouettes sloegen
ze' elkaar om de oren en als ze
sprongen moesten ze uitkijken
om hun buurman of -vrouw geen
knietje te geven. De solisten van
het Koninklijk Ballet zijn tech
nisch echt wel wat mans, maar
ook Ada Kok zwom haar wereld
records niet in een badkuip. Het
was een schouwspel dat je de
lust zou kunnen ontnemen om
ooit nog naar dans te gaan kij
ken.
Maar zelfs al loopt het woens
dag tijdens de première allemaal
perfect, dan nog is 'Moves' een
choreografie om teenkramp van
te krijgen. Panov heeft in alle
windstreken stijlbloempjes ge
plukt. Touwtje eromheen en
hup: je hebt een boeket dat een
uur in de wind stinkt. Om te be
ginnen Spaanse dans, die voor
namelijk bestaat uit honderden
pirouettes, door de dames uitge
voerd in sensationeel hoog opge
sneden pakjes. Dan wat Oosterse
geheimzinnigheid, vanwege de
couleur locale in- en uitgeluid
door grote poppen. Twee solo's
en twee pas de deux, waarin de
klassieke techniek als potjesla
tijn wordt gebruikt.
Het derde deel wil een beeld
geven van 'Manhattan'. En ja
hoor: een junkie, een starlet en
tal van swingende passanten, ge
huld in ouderwetse hotpants of
tuinbroeken. Marilyn Monroe
laat staande op een witte piano
voor de drooggeilers onder ons
haar rokje opwaaien. De rookma
chine weigert terecht dienst.
Tot slot een ode aan Michael
Jackson. We zien de ster met een
tegenstribbelende hond en zelfs
met een echte slang in de weer.
Ook hij draait tientallen pirouet
tes. Zijn solo's worden afgewis
seld door showdansen die ten ty-
de van 'Hair' al verouderd waren.
De muziek van Michael Jackson
had nog iets goed kunnen ma
ken, maar die bleek door compo
nist Glorieux van James Last-ar-
rangementen voorzien.
De Koning van Vlaanderen
mag zijn balletgezelschap wel
eens wat beter in de gaten gaan
houden.
ARIEJAN KORTEWEG
Falstaff van Giuseppe Verdi op een
libretto van Arrigo Boito naar 'De
vrolijke vrouwtjes van Windsor' en
'Hendrik IV' van Shakespeare. Uit
gevoerd door de Nederlandse Opéra,
het Nederlands Operakoor en het
Residentie Orkest. Muzikale leiding:
Hans Vonk. Regie: Liviu Ciulei. De-
McLain. Première in het Muziek
theater in Amsterdam. Verdere
voorstellingen te zien op 1,4,7,10,12
en 15 oktober.
AMSTERDAM - Geen groepjes
actievoerders met spandoeken,
geen ME, zelfs geen gewone
nieuwsgierigen bij de eerste pre
mière in het zo omstreden mu
ziektheater. Eén dag na de roeri
ge opening blijkt het rumoer al
verstomd. De ruimte rond het
theater ligt er zelfs wat kaal bij
ondanks het feit dat de voorstel
ling uitverkocht is en er dus 1600
bezoekers de ingang moeten pas
seren. Binnen blijkt nog niet al
les op rolletjes te lopen: er is
maar één toegangsdeur in ge
bruik en de twee in lange rode
koetsiersjassen gestoken contro-
leuses kunnen die 1600 kaartjes
niet zo snel verwerken, zodat
zich een lange slang wachtenden
vormt in de (met het oog daar
op?) ruim bemeten voorhal. Bin
nen blijkt de vestiaire snel te
werken, het zalmkleurige tapijt
na één avond al bevlekt te zijn,
de stoelen in de zaal niet alleen
voortreffelijk te zitten maar ook
uitstekend zicht te geven op het
gigantische toneel. In de waaie
rende plafondverlichting hebben
enkele peertjes het nu al bege-
Bij de eerste tonen van Verdi's
lyrische komedie Falstaff, ge
schreven door de 80-jarige com
ponist als tijdverdrijf, zijn alle
kleine onvolkomenheden snel
vergeten, want de voorstelling
waarmee het operaseizoen ge
opend wordt mag er in alle op
zichten zijn.
De keuze viel op Falstaff als
openingsstuk, omdat daarmee
kon worden voldaan aan een
aantal voorwaarden die inten
dant Jan van Vlijmen stelde: die
eerste voorstelling moest niet al
leen het visitekaartje van de Ne
derlandse Operastichting zyn,
maar ook als vuurproef voor de
zaal dienen met betrekking tot
de akoestische eigenschappen
en de mogelijkheden tot wissel
werking tussen podium en pu
bliek. Na eenmaal luisteren van
af één plaats in de zaal valt het
eerste in zijn algemeenheid
moeilijk te beoordelen; alles
klonk daar voortreffelijk.
Maar bovenal viel de keuze op
Falstaff omdat het naar de me
ning van Van Vlymen een van de
volwaardigste muziekdrama's
uit de opera-literatuur is, niet in
het minst door de volmaakte
eenheid van Verdi's muziek en
Boïto's tekst.
De voortreffelijke cast zorgde
er voor dat een uiterst spirituele
voorstelling tot stand kwam,
waarin niet alleen door allen uit
stekend gezongen maar ook
goed geacteerd werd. Gedragen
werd de voorstelling door Timo
thy Noble in de titelrol, die van
de potsierlijke schuinsmarcheer
der méér maakte dan alleen maar
een aan lager wal geraakte edel
man die slechts uit is op geld,
drank en vrouwen.
Zijn uitermate flexibele en ge
nuanceerde zang en - ondanks
de wanstaltige buik - levendige
actie verhief Falstaff boven dat
cliché. John Bröcheler als de
niet-werkelijk bedrogen echtge
noot Ford bleef wat in de scha
duw van deze geweldige figuur.
De overige personages rond Fal
staff waren met grote zorg geko
zen en wat stemmateriaal en ac
tie betreft van hetzelfde hoge ni
veau. Henk Kreukniet en Lieuwe
Visser als de knechten Bardolfo
en Pistola zorgden voor vele fraai
gezongen komische noten, Ash
ley Putnam als Alice Ford en An
ne Howells als Meg Page waren
de elegante samenzwerende
vrouwtjes, met Nucci Condö in
de met veel humor gespeelde rol
van mrs. Quickly, de koppelaar
ster die alle intriges vastberaden
ter hand neemt. Het jonge lief
despaar Nannetta en Fenton
(Ruth Ann Swenson, een schitte
rende lichte sopraan, die met de
ze rol een glanzend debuut
maakte, en Frank Lopardo) wa
ren met hun prille geluk het rust
punt temidden van dit spel der
verwarringen.
De weinig aantrekkelijke dr.
Cajus, waar Nannetta aan uitge
huwelijkt zal worden werd door
John Fryatt trefzeker neergezet.
Zo goed als de hoofdfiguren ac
teerden, zo onbeholpen bewogen
zich de groepen over het toneel,
om het even of het om boeren,
burgers of buitenlui ging. Men
kwam op, liep wat door elkaar en
ging af zonder enige duidelijke
aanleiding of reden.
In de orkestbak bewees het
Residentie Orkest weer eens zijn
kwaliteit. Met vaste hand loodste
Hans Vonk zangers en orkest
door de vaak zeer gecompliceer
de ensembles, met als hoogte
punt de 10-stemmige fuga aan
het eind, op de tekst 'Wie het
laatst lacht lacht het beste'. Op
belichting en aankleding viel
weinig af te dingen, op het decor,
hoe oogstrelend ook, echter wel.
Men moet vrezen dat de decor
ontwerpers zich door de moge
lijkheden van de ruimte hebben
laten meeslepen. Waarom bij
voorbeeld de samenzwering van
de nobele dames zich in een
kleurige wolververij moest af
spelen in plaats van in huis of
tuin van Ford zoals het libretto
zegt, bleef een onverklaard raad
sel.
Wanneer Falstaff met was
mand en al in de Theems is ge
kieperd brengt de volgende scè
ne waarachtig een soort Theems,
compleet met ophaalbrug en een
vele man-uren kostend toneel-
hoog waterrad, dat zowaar wel
tweemaal kan draaien. Het aan
spoelen van de wasmand met
Falstaff en dan ook nog een
bootje waarop mrs. Quickly haar
entree maakt, blijven steken in
een lachwekkend soort krukkig
heid.
Onduidelijk blijft ook waarom
het park van Windsor Castle,
waar zich een midzomernacht-
droomachtige slotscène afspeelt,
gelegen is aan de voet van op in
storten staande ruïnes. Kwalij
ker is dat de changementen van
de immense en op zichzelf wel
fraai ogende decors wel erg veel
tijd in beslag namen, waardoor
de voorstelling steeds stagneer
de. Hilariteit veroorzaakte het
dichtblijven van het doek aan
het begin van het derde bedrijf
waardoor Falstaffs roep om de
kastelein een vergeefse was, en
pas na herstel van het technische
mankement gehonoreerd kon
worden. Het zijn kleine minpun
ten, die voorzover zij onder de
noemer 'inwerkperiode' vallen,
in de volgende voorstellingen
wel weggewerkt zullen worden.
De Nederlandse Opera is met de
ze grandioze voorstelling, waarin
Verdi's heerlijke muziek alle eer
werd bewezen, een veelbelovend
nieuw leven begonnen.
MIES ALBARDA
AMSTERDAM - In de Oude Kerk in Amsterdam werd zaterdageen
plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de twee jaar geleden overleden
organist Feike Asma. De plaquette werd ontworpen door Gert Prins in
opdracht van vrienden van de organist. (foto anp>
