Moskou bepleit
kernproef-stop
Brillen en lenzen..
Britse Liberalen
tegen kernwapens
Reagan wil sancties 'afkopen' met steun Frontlijnstaten
Sjevardnadze hekelt rede Reagan
Luchtaanval Israël
op doelen in Libanon I schiet baas
Bril 58 heeft ze
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
NEW YORK - In een emotionele en hier en daar harde
rede voor de Algemene Vergadering van de VN heeft de
Russische minister Sjevardnadze (buitenlandse zaken) de
Verenigde Staten opgeroepen tot een verbod op kernproe
ven.
Hij noemde zo'n verbod 'een toets-
SANFRISCO (Rtr.) - Door het on
geluk in de kerncentrale van Tsjer-
nobyl is ongeveer dezelfde hoe
veelheid radioactieve straling vrij
gekomen als bij alle kernexplosies
en bovengrondse kernproeven in
het verleden samen. Maar er zijn
geen aanwijzingen dat de gezond
heid van de mens er schade door
zal ondervinden.
De Amerikaanse biofysicus
Lynn Anspaught, die onderzoek
doet voor het ministerie van ener
gie, verklaarde in een interview dat
bij de ontploffing in de reactor het
radioactieve element cesium 137
was ontsnapt 'in ongeveer dezelfde
orde van grootte' als bij alle kern
explosies in de atmosfeer tezamen.
'Ramp Tsjernobyl
onschadelijk
voor gezondheid
Aangezien van dit in het verleden
vrijgekomen cesium 137 tot op he
den geen duidelijke gevolgen voor
de gezondheid zijn waargenomen
is er geen reden die, althans buiten
de Sowjet-Unie, wel van Tsjerno
byl te verwachten, aldus An
spaught.
'Ik geloof niet dat het zin heeft te
speculeren over de gevolgen voor
de gezondheid na Tsjernobyl, want
het grootste deel van de radioacti
viteit zal, in zeer lage doses en ver
deeld over een grote spanne tijds,
komen van sterk in kracht vermin
derd cesium 137. Wij beschikken
werkelijk niet over enig bewijs dat
zulke lage doses kanker bij men
sen kan veroorzaken. Ik geloof niet
dat er een geldige basis is voor de
speculatie dat miljoenen als gevolg
van Tsjernobyl zullen sterven', zei
hij.
Eerder deze maand voorspelde
de Amerikaanse natuurkundige
John Gofman dat door de ramp in
de komende 70 jaar meer dan een
miljoen mensen kanker zullen krij
gen.
Brief Hassan
voor Peres
TEL AVIV (GPD) - De politieke
adviseur van de Marokkaanse ko
ning Hassan, Ahmed Gdira, heeft
enkele dagen geleden in Israël een
persoonlijke boodschap overhan
digd van koning Hassan voor Is
rael's premier Peres. Dit berichtte
gisteravond Radio Israël.
Premier Peres, die op dat mo
ment in de Verenigde Staten ver
bleef, heeft inmiddels op de Ma
rokkaanse boodschap gereageerd.
steen' van de eerlijkheid van ver- ken gescheurd omdat
klaringen over nucleaire ontwape- niet de ruimte bieden
ning, en verzocht de VS
ste stap mee te doen aai-
torium op kernproeven, dat de raketten bleken niet genoeg, dus
Sowjet-Unie meer dan een jaar ge- werd er besloten dat er nog 20 bij
leden eenzijdig heeft afgekondigd, moesten komen", aldus de minis-
Maarhij wilde meer. „De Sowjet- ter in een wel bijzonder hard ge-
„Die verdragen worden aan stuk-
(de VS)
-en 131e
bommenwerper met kruisraketten
uit te rusten. 1500 van dergelijke
Unie is bereid om op welke tijd
op welke plaats dan ook
deelte van zijn rede.
Sprekend over regionale conflic-
drag te ondertekenen dat een to- ten, beschuldigde Sjevardnadze de
taal verbod op kernproeven bete- VS van het financieren van nooit
kent", zo zei de minister.
door
Henk Dam
officieel verklaarde oorlogen i
ghanistan, Cambodja, Angola, Mo
zambique en Ethiopië.
Howe
Sjevardnadze's speech werd ge-
Sjevardnadze noemde de relaties volgd door die van de Britse minis-
van zijn land met de VS in het alge- ter van buitenlandse zaken, Sir
meen 'niet zonder belofte'. „Be- Geoffrey Howe, die bij deze gele-
moedigende contouren van bete- genheid namens de 12 EG-landen
kenisvolle overeenkomsten begin- sprak.
zich af te tekenen" en
topontmoeting
Howe sprak de hoop uit dat er dit
realistische jaar een topontmoeting tussen de
mogelijkheid", aldus de minister. leiders van de VS en de Sowjet-
Maar hij had ook scherpe kritiek Unie zal komen. De arrestatie in
op de VS. De rede die Reagan Moskou van de Amerikaanse jour
maandag in de VN hield, noemde nalist Daniloff noemde hij 'betreu-
hij een 'propaganda-speech'. „Het renswaardig' en een bedreiging
betreurenswaardig dat het po
dium van de VN op zo'n manier
werd gebruikt", zo zei hij.
Reagan's plannen tot ruimtever
dediging, beter bekend staand als
Star Wars, werden door de Rus
neergesabeld. „Het zogenaamde
ruimteschild wordt alleen maar
ontwikkeld opdat de VS de moge
lijkheid tot een 'first strike' heb
ben", aldus Sjevardnadze.
De Star Wars-plannen zouden
bovendien betekenen dat 'een van
de belangrijkste pilaren van stabi-
de top. „We hopen dat deze
bedreiging spoedig wordt wegge
nomen", aldus Howe.
Over de affaire Daniloff spraken
Sjevardnadze en de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
Shultz gedurende 45 minuten. Vol
gens woordvoerder Bernard Kalb
heeft dat gesprek niet geleid tot
een oplossing van de kwestie. Ver
dere mededelingen over het onder
houd werden niet gedaan.
Eerder had Sjevardnadze nog
verklaard dat er een 'goede kans'
*Ue Amerikaanse minister Shultz (buitenlandse zaken) en VN-ambassadeur Walters luisteren r
ring van de Russische minister Sjevardnadze voor de Alegemene Vergadering van de VN.
Going to the
dogs: hond
liteit', het ABM-verdrag, door de was dat de problemen rond Dani-
VS zal worden opgezegd. Amerika loTf uit de weg zouden worden ge-
houdt zich toch al niet erg aan ver
dragen, aldus de minister, want
kijk maar naar wat er met de Salt-1
en Salt-2 verdragen gebeurde.
ruimd. President Reagan ziet de af
faire Daniloff als een sta-in-de-weg
voor een top met de Russische lei
der Gorbatsjov.
SAIDA (AFP) - De Israëlische
luchtmacht heeft gistermiddag Pa
lestijnse doelen bestookt in de om
geving van Damour ten zuidoosten
van Beiroet. Eerder op de dag voer
de het door Israël gesteunde Zuid-
libanese Leger (SLA) zware be
schietingen uit op dorpen ten noor
den van de door het SLA gecontro
leerde „veiligheidszone" in het
zuiden van Libanon. Dit heeft de
Libanese politie gezegd.
Een Israëlische militaire woord
voerder zei dat de luchtaanvallen
op Palestijnse doelen in Damour
geslaagd waren en dat alle gevecht
stoestellen veilig op hun bases wa
ren teruggekeerd. Het is dit jaar de
tweede Israëlische actie in dit ge
bied. Bij een vorige aanval in juli
kwamen vijf mensen om.
Eerder op de dag bestookte het
SLA, dat de afgelopen dagen aan
zienlijke wapenleveranties van Is
raël heeft ontvangen, dorpen ten
noorden van de „veiligheidszone".
Volgens de Libanese politie richt
ten de aanvallen zich vooral op de
streek rond Nabatiyeh op 65 kilo
meter ten zuidwesten van Beiroet.
De christelijke SLA-militie, die
onder commando staat van gene- solutie aanvaard
HOERSHOLM (AP) - Een
Deense jager is dit weekeinde
tijdens de jacht op houtduiven
zwaar gewond geraakt, toen hij
werd neergeschoten door zijn
hond. Deense kranten meldden
gisteren dat de 52-jarige man
zijn jachtgeweer op de grond
had gelegd tijdens een rustpau
ze, terwijl de hond vrij rond
liep.
De hond stapte op het gewee
en schoot zijn baasje in de
maag. De jager werd geope
reerd aan zware maagwonden
LONDEN - Congresgangers van
de Liberale Partij bewezen giste
ren opnieuw het enfant terrible te
zijn van de Britse politiek. Onver
wacht en tegendraads stemden de
liberalen (vergelijkbaar met D66)
voor het onvoorwaardelijk afschaf
fen van Britse kernwapens. De uit
komst van het levendig defensie
debat is een gevoelige nederlaag
voor partijleider David Steel. Het
zet tevens een vraagteken bij de
eenheid van de liberale en sociaal
democratische Alliantie.
door
Lia van Bekhoven
Steel had eerder laten blijken
handhaving van kernwapens
noodzakelijk te achten. Te zamen
met de leider van de sociaal-demo
cratische partij David Owen, die de
andere helft van de Alliantie verte
genwoordigt, is Steel voorstander
van het vervangen van de verou
derde, nucleaire Polaris-onder-
zeeër met een nieuw kernwapen.
Dat zou in samenwerking met de
Fransen onderdeel moeten uitma
ken van een Europees defensiesys
teem. Steel en zijn medestanders
verloren het debat echter met 27
stemmen. Die nederlaag maakt het
praktisch onmogelijk voor de
Alliantie om voor de volgende ver
kiezingen met een eensgezind de
fensiebeleid voor de dag te komen.
De kernwapendiscussie werd
grotendeels gevoerd tussen de
voor- en tegenstanders van CND,
de Britse vredesbeweging. Een
aantal sprekers wees er op dat
handhaving van kernwapens de sa
menwerking met de SDP zou ver
gemakkelijken en de kans op ver
kiezingssucces zou vergroten. An
deren beargumenteerden dit geen
reden te vinden voor het opofferen
van ideologische zuiverheid.
Menig spreker beschouwde het
accepteren van het SDP-defensie-
beleid als 'verraad van de liberale
anti-nucleaire traditie'. „Dit debat
gaat om defensie, het gaat echter
ook om de ziel van de liberale par
tij. Als we kernwapens accepteren
kunnen we net zo goed meteen lid
worden van de SDP", aldus libe
raal gemeenteraadslid Tony Grea
ves.
Het defensiedebat wordt be
schouwd als het belangrijkste
sinds de liberalen over het samen
gaan met de SDP in de Alliantie
discussieerden. De anti-kernwa-
penstem is eveneens een protest
stem tegen te snelle toenadering
tot de SDP. Een niet onaanzienlij
ke groep liberalen is bang in de
Alliantie de liberale identiteit te
verliezen en door de dominante
SDP-leiderschap een onderge
schoven positie te krijgen toegewe-
David Steel: nederlaag, (foto api
ADVERTENTIE
VROOMS DREESMANN
Buitenland kort
MOZAMBIQUE (AFP) - In de pro
vincie Niassa in het noorden van
Mozambique worden 430.000 men
sen bedreigd door de hongerdood.
In het gehele land genomen zijn
vier miljoen mensen ondervoed, zo
heeft het Mozambikaanse persbu
reau AIM gisteren bekend ge
maakt.
raai Antoine Lahad, is de afgelo
pen weken herhaaldelijk het doel
wit geweest van aanvallen door ra
dicale sji'itische guerrillastrijders.
Naar aanleiding van de aansla
gen op het SLA heeft Israël troe
pen samengetrokken langs de
grens met Libanon. De Israëlische
minister van defensie Rabin dreig
de bij een bezoek
streek nog
vergeldingsaanvallen.
Tegelijk verklaarde premier Pe
res bij terugkeer van een bezoek
aan de Verenigde Staten, dat hij
een direkt Israëlisch ingrijpen in
Libanon niet nodig achtte. Uit be
stuurde naar aanleiding van de ge
spannen toestand in Zuid-Libanon
een telegram naar de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties
waarin het de leden van de V-raad
vraagt verantwoordelijkheid voor
dit gebied na te komen.
De Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties heeft gisteren een re-
wordt op-
voor iedereen èn in modieuze kleuren...
Bril 58 geeft u graag deskundig advies
en zéker prima service.
Kom zelf eens kijken'
opticien
optometrist
contactlens
specialist
ANVC
geroepen tot terugtrekking
le onwettig aanwezige troepen uit
Zuid-Libanon en de stationering
van Unifil-eenheden tot aan de
grens met Israël. De door Frank
rijk ingediende resolutie werd aan
vaard met 14 stemmen vóór en één
onthouding (de Verenigde Staten).
Leiden:
Haarlemmerstraat 58 - telefoon 071-140148
El Salvador
President Duarte van El Salva
dor heeft gisteren tijdens een pers
conferentie een politieke gevange
ne in vrijheid gesteld. De vrijgela
ten vrouw verklaarde tegenover
verslaggevers dat zij tijdens haar
gevangenschap van 100 dagen was
gemarteld. Maria Teresa Tula Ca-
nales, werkzaam voor de moeders
van politieke gevangenen, werd op JOHANNESBURG - De Ameri- aangenomen, zal goedkeuren of vens van uar-es-
T - NEW YORK (AP) - Het Wereld
Israel heeft de afgelopen dagen joods Congres heeft een stapel an-
v «i». de grens- echter laten weten niet van plan te ti-semitische documenten gevon-
met Israëlische zyn Zljn troepen uit Zuid-Libanon den waarop de initialen van Kurt
terug te trekken en heeft zelfs zijn Waldheim staan. Waldheim, nu
militaire aanwezigheid in deze zo- president van Oostenrijk, was tij-
genoemde „veiligheidszone" ver- dens de Tweede Wereldoorlog in-
ëroot. lichtingenofficier van de Wehr-
De Israëlische ambassadeur bij macht.
U1UUUU„ vj xi. de Verenigde Naties verklaarde Een van de documenten bevatte
zorgdheid ovér een mogelijke Is- deze „onuitvoerbare" resolutie een oproep aan Russische soldaten
slechts zou leiden tot een vererge- om over te lopen en werd afgeslo-
nng van het terrorisme m Zuid-Li- ten met de woorden: 'Genoeg van
Umfil al enkele we- de joodse oorlog. Doodt de joden.
Loop over.'
raëlische vergeldingsactie zijn sji'i
tische eenheden in de Libanese ha
venstad in staat van paraatheid ge
bracht. Het Libanese kabinet
Nieuwe bewijzen
anti-semitisme
van Waldheim
Waldheim, de vroegere secreta
ris-generaal van de Verenigde Na
ties, heeft de beschuldigingen van
het WJC ontkend dat hij op de
hoogte zou zijn geweest van gru
weldaden tegen joden en anderen.
Wel heeft hij toegegeven dat hij of
ficier van de inlichtingendienst
was op de Balkan.
De documenten met de initialen
van Waldheim werden gevonden
in de Nationale Archieven van de
Verenigde Staten in Washington
en zijn door het WJC overgedragen
aan het ministerie van justitie.
De pamfletten werden door een
Duitse propaganda-eenheid opge
steld en naar Waldheim gestuurd,
op het hoofdkwartier, ter goedkeu
ring. Het omslag is gedateerd op 28
november 1944.
door
Ruud de Wit
kaanse regering overweegt om 500
miljoen dollar ter beschikking te
o jstellen aan de buurlanden van
KOde Brigades Zuid-Afrlka als alternatief voor
Twee gevangen leden van delta- sancties tegen de apartheidsbe-
liaanse guerrillagroep Rode Briga- wind in Pretoria. De mogelijke
des zijn de afgelopen nacht op Amerikaanse hulp werd gisteren
spectaculaire wijze ontsnapt uit de ™orst gepubliceerd in het
ziekenafdeling van de gevangenis dagblad The Star, dat in Johannes-
in de Noorditaliaanse stad Novara. burfi verschijnt.
Zij slaagden erin door de lichten
van de schijnwerpers heen te ont
komen.
De twee mannen, Calogero Dia
na (37) en Giuseppe Di Cecco (31),
ontsnapten volgens de klassieke
manier. Na de tralies te hebben
doorgezaagd gebruikten zij
koord
kens en vluchtten via
Ecevit
De aanklacht tegen ex-premier
Ecevit van Turkije als zou hij het
verbod op politieke activiteit heb- joen dollar dat president Reagan
ben overtreden is gisteren door een aan de landen in zuidelijk Afrika
rechtbank in Ankara ingetrokken, wil schenken en dat over een perio-
De rechtbank nam het besluit Ece- de van vijf jaar aangewend zal wor-
vit te ontslaan van rechtsvervol- den, komt niet helemaal onver-
ging op verzoek van de openbare wacht. Reagan moet voor aan-
aanklager. Ecevit had in mei een staande vrijdagnacht, laten weten
toespraak gehouden op een bijeen- of hij het sanctiepakket tegen
komst van de Partij voor Democra- Zuid-Afrika, zoals dat onlangs
dat hij zijn veto zal uitspreken.
In Washington en ook in Pretoria
wordt ervan uitgegaan, dat Reagan
zal weigeren om het sanctiepakket
over te nemen. Maar wil hij dat met
succes kunnen volhouden, dan
moet hij ook een alternatief heb
ben.
Dit alternatief is het bedrag van
Ijoen dollar, dat de buurlan-
500
den
i en die van Beira en Nacala in
Mozambique. Op dit moment ver
loopt nagenoeg alle in- en export
van de frontlijnstaten via Zuidafri-
kaanse havens.
De regering-Botha heeft inmid
dels, bij monde van staatssecreta
ris van buitenlandse zaken Ron
Miller, de mogelijke Amerikaanse
hulp aan de frontlijnstaten toege-
Zuid-Afrika zullen kun- juicht. Volgens Miller zullen de
De aankondiging
wordt een dezer dagen verwacht,
if w Waarschijnlijk zullen Angola en
ia net aaK. Zimbabwe, landen waarmee Rea-
nen gebruiken om zich econo
misch minder afhankelijk te ma
ken van Zuid-Afrika. Het hulppak
ket kan tevens een gunstige uit
werking hebben op het twee we
ken durende bezoek, dat de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken, George Shultz begin okto
ber door zuidelijk Afrika zal ma
ken.
Shultz zal onder meer Zuid-Afri- veroordeelde op een persconferen-
verbetering van de havens van Bei-
ra en Nacala een stabiliserende in
vloed hebben op de regio, maar hij
gelooft niet dat de afhankelijkheid
van de frontlijnstaten van Zuid-
Afrika erdoor verminderd zal wor
den.
Het hulpprogran
1500 mil-
tisch Links.
ka aandoen, maar ook in de Zam-
biase hoofdstad Lusaka gesprek
ken hebben met de leiders van de
frontlijnstaten en ANC-president
in ballingschap, Oliver Tambo.
Havens
Naar verwachting zullen de
Amerikaanse hulpgelden moeten
worden aangewend voor het verbe
door het Amerikaanse congres is teren van transportroutes en de ha-
Pretoria reeds bij voorbaat
het sanctiepakket van het Ameri
kaanse congres tegen Zuid-Afrika,
dat vorige week naar president
Reagan werd gestuurd. Maar Bo
tha begon zijn persconferentie met
te stellen, dat hij er nog altijd van
uitgaat, dat president Reagan een
veto zal uitspreken over het 23
punten tellende sanctiepakket.
De Zuidafrikaanse minister
hield er echter wel degelijk reke
ning mee, dat het Amerikaanse
Congres de komende week een
mogelijk veto van Reagan naast
zich neer zal leggen en dat het zwa
re sanctiepakket tegen Zuid- Afri
ka alsnog wet zal worden. Maar hij
zei ook dat de regering in Pretoria
daarop voorbereid is en dat zij de
uitdaging zal aannemen: „Deze
sancties zullen bijten, maar ons
niet ten gronde richten. Het is
triest dat vooral de zwarte bevol
king van Zuid-Afrika en onze
buurlanden door deze schandalige
sancties zullen worden getroffen".
Volgens Botha is de Zuidafri
kaanse regering het met een deel
van de 23 Congres-punten eens is.
Botha noemde onder meer het ver
langde diepgaande onderzoek naar
de communistische invloed op het
ANC en de oproep van het Ameri
kaanse Congres aan het adres van
het ANC om een einde te maken
aan het geweld in Zuid-Afrika.
„Wij hebben in principe geen
moeite met de eisen die aan ons
zijn gesteld, zoals de vrijlating van
Nelson Mandela, het opheffen van
het verbod op het ANC en onder
handelingen over de toekomst van
Zuid-Afrika, maar dan moet het
ANC eerst geweld afwijzen als
middel om veranderingen tot
stand te brengen", aldus Botha.
Senator Ted Kennedy telt de dagen af, die president Reagan heeft om de
sancties tegen Zuid-Afrika goed of af te keuren. (foto api
