Kwestie diin kwater LDM
blijft zonder politiek gevolg
Wel pleidooi voor meer openheid bedrijf
Meer boze reacties
op bezuinigingsplan
Boekhandel Kooyker
Verdachten overval op
Nutsspaarbank vrij
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1986
LEIDEN
Weer 20.000
bezoekers
verwacht bij
Beestenspul
LEIDEN - De affaire rond de Leidsche Duinwatermaat
schappij (LDM) heeft geen politieke gevolgen voor de raad
van commissarissen van dit bedrijf. Tijdens de vergade
ring van de gemeenteraad gisteravond, uitten alle partijen,
behalve de VVD, kritiek op de rol van de huidige en vorige
raden van commissarissen. Voor geen enkele partij was de
kritiek echter groot genoeg om één of meer commissaris
sen naar huis te sturen of om de herbenoeming van com
missarissen Bordewijk en Bouterse tegen te houden.
LEIDEN/LEIDERDORP - Nadat de wethouders Kuijers en De La Mar de
laatste kwaststreken hadden aangebracht, is gisteren het kunstwerk bij
het gebouw van de Gemeentelijke Dienst Sociale Werkvoorziening aan de
Touwbaan/Rietschans in Leiderdorp officieel aan de openbaarheid prijs
gegeven. Het object is gemaakt door Dorothé Jehoel uit Drunen (Noord-
Brabant); haar schetsontwerp werd verkozen boven 68 andere inschrij
vingen. Voor het object was ruim 50.000 gulden beschikbaar, te bekostigen
via de zogenoemde één-procentsregeling.
Op de foto: wethouder De La Mar met de kwast in de weer. Op de begane
grond Jehoel en wethouder Kuijers. (foto wim Dijkman)
Definitieve besluiten zijn gisteren
nog niet genomen. Wegens tijdge
brek zijn de verdere beraadslagin
gen over dit punt verschoven naar
de raadsvergadering van 6 oktober.
Duidelijk is nu wel dat een grote
meerderheid in de gemeenteraad
een 'opener' bedrijf van de LDM
wil maken. Links Leiden, D66,
PvdA, WD en SP hebben de raad
van commissarissen gevraagd hier
voor plannen te maken.
Bovendien hebben D66, Leiden
Weer Gezellig en SP het voorstel
ingediend om van de maatschappij
een gemeenschappelijke regeling
of zelfs een gemeentelijk bedrijf te
maken. Nu is het een naamloze
vennootschap. Daarmee zouden de
gemeenteraden van de bij de LDM
aangesloten gemeenten meer grip
krijgen op het bedrijf.
Onderzoek
Het CDA deed het voorstel om
een onafhankelijk instituut onder
zoek te laten doen naar de verant
woordelijkheden van de raad van
Dieren
Een speelgoedmuis voor de troe
telkat, een zakje zangzaad voor
de kanarie of een blik honde-
brokken voor Fikkie. Al jaren
kunnen dierenliefhebbers voor
dit soort spullen onder meer op
de Nieuwe Rijn terecht. Daar zit
sinds 1903 Vlieland, nu een die
renspeciaalzaak, vroeger een
handel in zaden. Op 1 oktober
geeft T.F. Vlieland, de kleinzoon
van de oprichter, de pijp aan
Maarten. Dat wil zeggen: Vlie
land blijft Vlieland, maar de lei
ding van het bedrijf wordt over
genomen door drie jonge firman
ten. In Rotterdam hebben zij hun
sporen op dit gebied al verdiend,
want daar hebben zij een derge
lijke firma onder de naam 'Het
Poedelparadijs'.
De firma Vlieland kent een lan
ge geschiedenis. In 1890 kocht
grootvader T.F. Vlieland een
winkel in zaden aan de Maars-
mansteeg. Die winkel zat er toen
al meer dan honderd jaar, want
in 1776 was de turfdrager Jac.
Brouwer daar begonnen met de
verkoop van zaden aan tuinders
uit de omgeving van Leiden.
In 1818 had Izaac Wijnnobel de
handel van schoonvader Brou
wer overgenomen en in 1890 be
gon de oudé Vlieland onder zijn
naam met de toevoeging 'voor
heen Wijnnobel' in de Maars-
mansteeg zijn familiebedrijf.
In 1903 verhuisde hij naar de
Nieuwe Ryn, waar de firma tot
op de dag van vandaag zou blij
ven. Grootvader en -moeder
Vlieland gingen boven het be
drijf wonen en kleinzoon herin
nert zich nog hoe grootvader na
de dagelijkse werkzaamheden
het werkkloffie verruilde voor
een pandjesjas.
"Als ik aan mijn grootvader
denk zie ik steeds die gesteven
boord en die pandjesjas. Met Pa
sen hing hij altijd twee zakjes
chocolade-eitjes aan de knopen
commissarissen en de inspectie
voor de volksgezondheid. Deze
suggestie lijkt onvoldoende steun
te krijgen. De meeste partijen vin
den dat nu wel duidelijk is hoe.de
verschillende verantwoordelijkhe
den liggen.
Links Leiden en D66 dienden
het verzoek in de notulen van de
commissarissen-vergaderingen
tussen 1977 en 1986 vertrouwelijk
ter inzage te leggen voor raadsle
den. Onduidelijk is nog of dit ver
zoek op een meerderheid in de
raad kan rekenen. Met name bin
nen de PvdA wordt hierover nogal
verdeeld gedacht.
In principe bestaat er bij de
meeste PvdA'ers geen bezwaar te
gen het vertrouwelijk ter inzage
leggen van stukken. De notulen
bevatten echter allerlei gegevens
die niets van doen hebben met de
LDM-affaire, maar wel schadelijk
kunnen zijn voor het bedrijf als ze
'uitlekken'. Daarmee zou bijvoor
beeld de positie van de LDM tij
dens allerlei onderhandelingen ge-
van die jas. Mochten mijn broer
tje en ik ze eraf halen".
Dieren (2)
Die pandjesjas kon grootvader
Vlieland overigens volgens zijn
kleinzoon het grootste deel van
het jaar aanhouden. Want de
handel in zaden concentreerde
zich voornamelijk op de drie
vooijaarsmaanden. Daarna be
stond het werk voornamelijk uit
administratieve bezigheden. De
tuinders in de omgeving gingen
zich later verenigen en kochten
hun zaden gezamenlijk in. Dat
was goedkoper. Maar voor de
zaadhandelaren was het een reu
ze klap. Vandaar dat er bijzaken
in de zaadhandel kwamen: peul
vruchten onder meer. Die kocht
je toentertijd niet bij de groente
boer, maar bij de zaadhandel.
"Ons bedrijf was er beroemd
om". Vlak voor de oorlog begon
zoon Vlieland vogel- en kippeza-
den te verkopen. En nè 1945
kwam er een 'hausse' in huisdie
ren. "De mensen kregen meer
vrije tijd. Vroeger werkte je als
arbeider van zes uur 's ochtends
tot acht uur 's avonds. Dan had je
geen zin meer om nog een vogel
kooi schoon te maken of een
aquarium bij te houden. Na de
oorlog werd dat anders. En nu is
het zelfs zo dat de mensen te veel
vrije tijd hebben. Nu trekken ze
erop uit met de auto en hebben
dus geen tijd meer voor vogels of
vissen".
Niet dat het slecht loopt met de
zaak, integendeel. Maar de stij
ging is minder sterk dan vroeger.
Hoewel: met de katten rijst het
volgens Vlieland jr. werkelijk de
pan uit. Bovendien gaan de men
sen nu heel anders om met hun
huisdier. "Het was heel moeilijk
om de klanten over te halen hon-
debrokken te kopen. De hond at
vroeger gewoon met de pot mee.
Met de kattebak hetzelfde liedje:
een kat ging naar buiten om zijn
schaad kunnen worden. De socia
listen willen eerst op een rijtje heb
ben wat de eventuele effecten zijn
voordat ze een definitief standpunt
Blanco cheque
Zoals gezegd leverden vrijwel al
le partijen kritiek op de raad van
commissarissen. Langenberg
(D66) was nog het felst. Hij vindt
dat de commissarissen veel te wei
nig informatie hebben gegeven
over de affaire. Verder dan een
brief aan de raad (annex persbe
richt) van anderhalf kantje, de sta
tuten, een jaarverslag en een reeks
niet te begrijpen cijfers over de wa
terkwaliteit, is de raad niet geko
men, aldus Langenberg.
Hij meende verder dat de raad
van commissarissen - in feite een
politiek bestuur - beter de vinger
aan de pols had moeten houden.
De raad had de directeur geen
'blanco cheque' mogen geven en
waakzamer moeten reageren. Vol
gens Langenberg had de raad een
aantal aanwijzingen dat er wat mis
was: onder meer de notulen uit
1977 - waarin directeur De Jong
mededelingen doet over het direct
zuiveren van oppervlaktewater -
de 'terloopse' mededelingen die hij
er later over heeft gedaan, de te ho
ge gehalten aan organische stoffen
en de te hoge produktiecijfers.
De D66'er gaf toe dat elk van de
ze aanwijzingen op zich geen aan
leiding hoeft te z(jn om bewerin
gen van de directeur na te trekken.
Maar de combinatie ervan had de
commissarissen wèl aan het den
ken moeten zetten. Ondanks het
feit dat ze duidelijk een 'steek had
den laten vallen', wilde Langen
berg geen motie van wantrouwen
indienen tegen één of meer com
missarissen. De problemen waren
volgens hem namelijk voor 80 pro
cent te wijten aan de - gesloten -
opzet van het bedrijf.
Mantel der liefde
CDA-voorman Walenkamp
sprak gisteravond van een delicate
en ingewikkelde kwestie. Hij stel
de dat het vóór zijn partij nog hele
maal geen uitgemaakte zaak is dat
alle schuld in de schoenen van de-
inmiddels op non-actief gestelde -
directeur moet worden geschoven.
Hiermee is volgens het CDA echter
niet meteen gezegd dat de raad van
commissarissen en de inspectie
blaam treft. Vandaar het voorstel
van de christen-democraten om
een onafhankelijk instituut te laten
onderzoeken hoe de verantwoor
delijkheden precies liggen.
Walenkamp wilde hiermee ook
voorkomen dat de buitenwacht de
indruk krijgt dat de drie grote par
tijen in de raad de kwestie maar
behoefte te doen. Later kwam er
duinzand. Kwamen de mensen
hier een emmertje zand halen
voor de kattebak. En nog later
turfmolm. Dat kregen we geperst
in balen en moesten we zelf over-
scheppen in zakken. Na afloop
zag je helemaal bruin. Goh, wat
was dat smerig".
Dieren (3)
De firma breidde zich stukje bij
beetje uit. Zelfs het woonhuis
boven moest er later aan gelo
ven: dat werd kantoor- en op
slagruimte. De belangstelling
voorde kanariepiet groeide ver
der: allerlei soorten tropische vo
gels kwamen in de collectie. Met
de vissen ging het dezelfde kant
op. Alleen slangen, daar hield
kleinzoon Vlieland, die sinds de
jaren veertig in de zaak zit, niet
van. "We hebben het wel gepro
beerd. Maar zelf zou ik zo'n beest
nooit beetpakken. In die tijd zijn
er nog eens drie slangen verdwe
nen. We konden ze nergens vin
met de mantel der liefde bedek
ken. PvdA, CDA en VVD hebben
in de loop der jaren commissaris
sen geleverd voor de LDM.
Geradts (PvdA) heeft aan een on
afhankelijk onderzoek geen enkele
behoefte. Volgens hem is het dui
delijk wat er aan de hand is. De di
recteur heeft te weinig informatie
gegeven, maar de raad van com
missarissen en de inspectie heb
ben onvoldoende op het 'vinke-
touw' gezeten. Ook bij de rol van
de provincie - die twijfels had over
de gang van zaken bij de LDM
maar niet kon of wilde ingrijpen -
plaatst-hij vraagtekens.
Het tekortschieten van de ver
schillende raden van commissaris
sen vindt Geradts geen aanleiding
om de herbenoeming van Bouterse
en Bordewijk tegen te houden.
Commissarissen die volgens hem
juist een rol hebben gespeeld bij
het aan het licht brengen van de
affaire.
Troef
Ook Van Lint (Links Leiden)
vindt dat de commissarissen meer
initiatief hadden moeten nemen.
Toch verklaarde hij - milder dan
hij de afgelopen weken deed - dat
hij zich kon voorstellen dat niet-
deskundige commissarissen niet
reageerden op de terloopse opmer
kingen van de directeur. Juist
daarom moet de 'informatie-struc
tuur' van de LDM worden aange
past.
Van Lint is een voorstander van
het omvormen van de LDM tot een
gemeenschappelijke regeling als
dit bedrijf met het EBR wordt sa
mengevoegd tot één nutsbedrijf.
Hij vindt het echter een slechte
zaak als de raad al van te voren ver
klaart dat de LDM een gemeen
schappelijke regeling moet wor
den, ook als de onderhandelingen
over de samenvoeging mislukken.
Daarmee geeft de gemeente een
troef uit handen tijdens die onder
handelingen.
mevrouw Wijnbergen (WD)
zwaaide gisteravond als enige de
raad van commissarissen louter lof
toe. Deze raad had volgens haar
toch maar mooi het lek boven wa
fer gekregen ep doeltreffende
maatregelen genomen. Zij meent
dat de bestuurlijke voortgang bij
de LDM in gevaar komt als de ge
meenteraad commissarissen zou
ontslaan. De directeur is immers
ook al ontslagen, aldus mevrouw
Wijnbergen.
Haar partij wees - als enige - het
vertrouwelijk ter inzage leggen van
notulen vierkant af. "Raadsleden
weten niet wat ze zoeken in die no
tulen. Dit is een verzoek zonder
doel en dat wordt vissen in troebel
water".
den. Na twee jaar kwamen ze te
voorschijn. Ergens in een richel
tussen een raam hadden ze geze
ten. Ze leefden nog".
Samen met zijn vrouw heeft
Vlieland jr. als derde generatie
de zaak gedreven. Nu acht hij het
tijd geworden om ermee te stop
pen. "Stel dat ik een been breek.
Of er gebeurt iets ergers? Dan
kan ik de overdracht misschien
niet zelf meer regelen".
Vandaar dat hij er nu mee op
houdt. Met pijn in het hart:
"Soms denk ik: na 1 oktober zien
ze me niet meer aan de Nieuwe
Rijn. Ik ben hier in dit huis gebo
ren. Dan doet het je toch wel wat
om de boel over te doen. Maar
misschien denk ik er over een
tijdje heel anders over en loop ik
af en toe toch nog eens binnen".
Terug
De gehandicapten-informatiete
lefoon is binnenkort terug van
weggeweest. Op 25 september
LEIDEN - Het Academisch Zie
kenhuis Leiden is hevig veront
waardigd over de bezuinigings
plannen die minister Deetman gis
teren heeft aangekondigd voor
AZL en medische faculteit. Vol
gens die plannen moeten AZL en
medische faculteit ruim 30 procent
opbrengen van het totale bezuini
gingsbedrag van 40 miljoen voor
de vijf academische ziekenhuizen
en faculteiten in de Randstad. Het
AZL vindt, evenals de medische
faculteit, dat het aandeel onevenre
dig groot is en verbaast zich erover
dat de faculteiten geneeskunde
van Groningen, Nijmegen en
Maastricht op het gebied van we
tenschappelijk onderzoek en on
derwijs van bezuinigingen blijven
gevrijwaard.
kunnen lichamelijk en visueel
gehandicapten weer het ver
trouwde nummer 212211 bellen
om inlichtingen te krijgen over
obstakels, opgebroken straten,
telefoonnummers van dienstver
lenende organisaties en over be
langrijke bijeenkomsten.
Maandenlang is het telefoon
nummer onbereikbaar geweest,
omdat de apparatuur kapot was.
Geld om nieuwe te kopen ont
brak. Gelukkig was AVO Neder
land zo geschikt om ruim 1500
gulden ter beschikking te stellen
om een nieuw apparaat te kopen.
Dicky Weerheim, secretaris van
de Bond van Genhandicapten en
Arbeidsongeschikten, heeft trou
wen haar telefoonnummer
(143464) ter beschikking gesteld
om nieuws dat voor gehandicap
ten van belang is door te geven.
Zij zorgt dan weer dat het op het
bandje van de informatietele
foon komt te staan. Elke week
wordt het bandje geactualiseerd.
Dat is al - met een onderbreking
van enkele maanden - sinds 1983
het geval.
Bovendien is het AZL bijzonder
verbolgen over het feit dat de mi
nister zonder enig vooroverleg
reeds heeft aangekondigd dat de
vakgroep kindergeneeskunde in
Leiden moet verdwijnen. "Het is
de enige vakgroep die met naam en
toenaam wordt genoemd. De mo-,
tieven voor het opheffen van de
vakgroep zijn ook volkomen on
duidelijk. Vooral omdat kinderge
neeskunde in Leiden het enige
centrum in Nederland voor been
mergtransplantatie voor kinderen
is, en er binnen de vakgroep we
tenschappelijk onderzoek plaats
heeft dat nationaal en internatio
naal erkenning heeft. De kinderge
neeskunde is ook op directe wijze
betrokken bij andere zwaartepun
ten binnen faculteit en ziekenhuis,
zoals oncologie en transplantatie
geneeskunde".
Minister Deetman staat bij de op
heffing van de vakgroep Duitse
taal- en letterkunde een bezuini
ging van een half miljoen voor
ogen. De vakgroep die nog druk is
gewikkeld in de gevolgen van de
taakverdelingsoperatie, heeft gis
teren het genadeschot gekregen.
Twee jaar geleden stonden mede
werkers en studenten al op de bres
voor de ontslagen die zouden val
len bij de eerste bezuinigingsron
de. Het lykt erop dat die acties zich
nu kunnen gaan herhalen.
"Een enorme klap. We zijn over
donderd". De voorzitter van de
vakgroep Duitse taal- en letterkun
de, dr. J.W. Onderdelinden, zegt
zich nog bescheiden uit te druk
ken. "Natuurlijk, wij passen hier
mee in het beeld van alle reacties
die gisteren zijn gespuid, maar ik
denk dat wij een heel schrijnend
geval zijn. We staan immers alleen
in de letterenfaculteit".
Onderdelinden wijst erop dat de
bezuinigingen bij de faculteit ge
neeskunde ook drastisch zjjn,
"maar", zo laat hij weten, "dat is
een sterke groep die nog wel iets
kan bereiken". Ook twijfelt de vak
groepvoorzitter aan het effect van
de besparingen. "Het gaat om 12
mensen waarvan een gedeelte in
deeltijd werkt". Verder zullen zo'n
175 studenten Duits bij een andere
universiteit onderdak moeten vin
den.
LEIDEN - In de Groenoordhallen
wordt het komende weekeinde
voor de elfde keer Beestenspul ge
houden, Europa's grootste dieren-
show. Bijen en vissen niet meege
rekend zullen er ruim tweeduizend
dieren te bezichtigen zijn. Nieuw
dit jaar: tijdens Beestenspul zal de
kynologenvereniging Rijnland
haar clubmatch houden.
"Het accent ligt dit jaar op de
dierenbescherming", vertelt de di
recteur van de Groenoordhallen,
De Jong. "Ze zijn ook aanwezig
met een grote stand; er kan dus
veel voorlichting worden gege-
Vorig jaar trok de manifestatie
zo'n 20.000 bezoekers. "Ook dit jaar
verwacht ik weer zo'n klapper", al
dus De Jong die zich even als pro
feet profileert.
"Ik hoop alleen dat er nu eens
meer mensen de zaterdag kiezen,
ik bedoel, het zwaartepunt ligt op
zondag en dan is het zo druk dat je
bijna niet meer kunt lopen. Je
wordt als het ware gedragen door
de andere bezoekers".
De Jong hoopt ook dat de bezoe
kers geen huisdieren gaan meene
men, voor de leukigheid. "Die die
ren mogen er niet in; er bestaat im
mers gevaar voor besmetting. In
voorgaande jaren werden die die
ren dan wel eens bij de kassa ach
tergelaten, maar ja, dat is op den
duur oqk niet zo succesvol. Voor je
het weet heb je dan bij de ingang
ook een beestenspul".
De mensen die meedoen aan de
wedstrijd 'Troeteldier van het jaar'
mogen hun huisdieren vanzelf
sprekend wel meenemen. Er zullen
vier sessies worden gehouden: op
beide dagen kunnen de troeteldie
ren om twaalf uur en om drie uur
worden geshowd aan de jury.
De Jong verwacht veel van dit
spektakel. "Vorig jaar was het echt
leuk. Er was iemand met een ezel
en we hadden - laten we dat vooral
niet vergeten - ook iemand die met
z'n schildpad kwam aanzetten".
De opzet van Beestenspul in in
grote lijnen hetzelfde als vorig jaar.
Er kunnen honden, katten, vissen,
bijen, kleindieren, paarden, pony's
en geiten worden bezichtigd. Ver
der zijn er ook stands van diverse
instanties die zich bezighouden
met het welzijn van dieren.
Zondagmiddag om twee uur zal
de zeehondenredster Lenie 't Hart
in de Groenoordhallen vertellen
over haar werk. Ze komt op ver
zoek van de dierenbescherming
Leiden. Namens die instelling zal
ze ook een cheque van 2500 gulden
in ontvangst nemen voor haar. crè
che.
Jeugdigen tot en met twaalf jaar
kunnen dit jaar overigens weer
meedoen aan de kleurplatenactie.
De plaat geeft tevens gratis toe
gang tot Beestenspul. Beestenspul
is beide dagen geopend van 10.00-
18.00 uur.
BOTSING - Op de Rijksweg 4 - na
bij de oprit Hoge Rijndijk - vond
gisteravond omstreeks tien over
half negen een botsing plaats waar
bij vier auto's waren betrokken.
Geen van de inzittenden had licha
melijk letsel. De auto's waren flink
beschadigd.
Het ongeluk ontstond toen een
20-jarige automobilist uit Nieuw
koop niet goed invoegde. Hij bot
ste vervolgens tegen een automo
bilist uit Nieuwe Wetering. Twee
automobilisten die achter dit twee
tal reden knalden hierna ook nog
tegen elkaar omdat één van hen
niet op tijd uitweek.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
F. B0RDEWIJKPR1JS 1986 ÈN MULTATULIPRIJS1986
A. F. Th. van der Heijden
signeert zijn nieuwe roman
"De Sandwich"
uitgegeven door Querido
op donderdagavond 25 september
van 19.00 uur tot 21.00 uur
bij
Nieuwe Rijn 13
Leiden
LEIDEN - De twee i
rige week woensdag in Rotterdam
zijn aangehouden in verband met
de roofoverval op de Nutsspaar
bank aan het Bevrijdingsplein zijn
Licht-gewond
door vuurwerk
LEIDEN - De politie heeft gister
middag een 32-jarige bewoner van
de Margrietstraat een proces-ver
baal gegeven omdat hij illegaal
vuurwerk verkocht. Er werd ook
een hoeveelheid in beslag geno
men. De politie ontdekte dat de
Leidenaar vuurwerk verkocht na
dat een 8-jarige jongen in de Bern-
hardstraat brandwondjes opliep
ten gevolge van het afsteken van
vuurwerk. Hij bleek het spul ge
kocht te hebben van de 32-jarige,
aldus de politie.
maandagmiddag op last van de of
ficier van justitie in Den Haag vrij
gelaten. Volgens de politie is tij
dens het verhoor duidelijk gewor
den dat het tweetal wel op eniger
lei wijze bij de overval betrokken is
geweest, maar dat zij niet als
hoofdverdachten kunnen worden
aangemerkt. Het onderzoek naar
de echte daders duurt nog voort.
Waaruit het aandeel van de twee
mannen bestond, wil de pojitie in
het belang van het onderzoek niet
kwijt.
De mannen, 24 en 30 jaar oud,
werden acht uur na de overval aan
gehouden in Rotterdam. Zij reden
in de rode auto waarin de daders,
volgens getuigen, na de overval
waren gestapt. De auto stond ge
parkeerd in de Jan Kelderman-
straat. De mannen zijn na hun aan
houding overgebracht naar het po
litiebureau in Leiden, waar zij tot
gisteren hebben vastgezeten. Bij
de overval werd ongeveer 50.000
gulden buit gemaakt.
Vlieland met een acht weken oude fret op zijn c
de Maarsmansteeg met het verkopen van zaden.
1100 jaar geleden begon de firma Vlieland in
(foto Wim Dijkman)
