'Voor de camera ben ik graag lelijk'
Derde net maakt boekenkast overvol
TV-rubriek
■r? y v J
■rv>J
wsr m
door
1
Nico Scheepmaker
'Salomé'
boeit
matig
So Long Johnny' onbedaarlijk leuk
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1986
PAGINA 33
„Tevens zullen in de Mediawet
de resultaten van de recent inge
zette discussie met betrekking
tot de invulling van het derde net
verwerkt moeten zijn. In de op 2
september 1985 aan de Tweede
Kamer toegezonden notitie inza
ke het derde televisieprogramma
wordt uitgegaan van finan
ciering daarvan uit de opbreng
sten van niet-journaal-gebonden
reclameblokken op Nederland 1
en 2. Over het tijdstip van invoe
ring van het derde programma
moet nog een beslissing worden
genomen. Invoering zou kunnen
plaatsvinden op een tijdstip
waarop het zendernet geheel of
nagenoeg geheel gereed is (per 1
oktober 1988) of eerder. De in
voering van niet-journaal-gebon
den reclameblokken zou wel
licht echter reeds per 1 januari
1987 kunnen plaatsvinden. Er zal
op basis van de evaluatie van de
Compensatieregeling voor Dag
bladen en het advies van de
Stichting Bedrijfsfonds voor de
Pers over de voortgang van deze
regeling op korte termijn een be
slissing worden genomen."
Ik ken 'een bekende Nederlan
der' die thuis één boekenkast
heeft staan. Wel een hele grote,
want hij leest veel. Maar hij
koopt ook veel boeken. Op een
dag nam hij het belangrijkste be
sluit ooit door een mens geno
men (om even een dichtregel van
Hans Lodeizen te citeren). Hij
zou zich niet laten ondersneeu
wen door de stroom boeken die
jaarlijks op hem af kwam, en die
ene boekenkast niet te buiten
gaan. U kent het wel, die mensen
die geen afstand kunnen doen
van boeken, eerst hun huiska
mer volbouwen met uitgekiende
boekenkasten waardoor er geen
plaats meer is voor schilderijen,
daarna hetzelfde doen met de
slaapkamer, met de gang (smalle
boekenkasten voor de poc-
ketjes), en die met een zucht van
verlichting hun kinderen naar ei
gen kamers in de stad zien ver
dwijnen, zodat ze nu ook de bei
de kinderkamers als een grote
boekenkast kunnen inrichten.
Welnu, deze vriend van me be
sloot dus dat elk nieuw boek dat
hij aanschafte een oud boek in de
kast zou verdringen. Dat gooide
of gaf hij dan weg. Elke keer
stond hij dan te wikken en te we
gen voor zijn boekenkast, welk
boek hij nu weer moest slachtof
feren om plaats te maken voor
het nieuwe. Het is een goede me
thode natuurlijk om een collectie
op te bouwen van steeds grotere
kwaliteit, hoewel er natuurlijk
een moment komt dat het nieu
we boek meteen weer wegge
gooid moet worden omdat het
slechtste boek in de kast nog al
tijd beter is dan dat nieuwe...
Ik moest daaraan denken bij
het bericht in de begroting van
wvc dat het derde net er, op kou
sevoeten maar desalniettemin
onstuitbaar, aan komt. Als televi
siekijker zal ik er niet rouwig om
zijn (hoe meer zielen hoe meer
vreugd, ook al zitten er wat 'dode
zielen' onder, zoals Sky Channel
en Music Box, althans in mijn
optiek), maar het betekent wel
dat we voor eenzelfde keuze ko
men te staan als die bekende Ne
derlander met die ene boeken
kast. Van de drie functionerende
televisietoestellen in mijn huis
heeft er eentje 99 kanalen. Dat is
dus geen probleem. Met dat toe
stel kan ik het aanbod voorlopig
wel mannen. Maar de beide an
dere toestellen zijn met weinig
vooruitziende blik voor niet
meer dan 7 en 8 zenders inge
richt. Voor die toestellen heb ik
dus al een paar zenders uit de
kast moeten wegzuiveren, want
ik kan nu elf zenders ontvangen!
Als daar het Derde Net nog bij
komt zit ik op twaalf,- een be
kend getal in de bijbelse geschie
denis. Ik zal dus of twee nieuwe
tv-toestellen moeten aanschaffen
die dat aanbod kunnen behap
pen, of ik zal op die invalide toe
stellen een moeilijke keus moe
ten doen. Met 3 x Nederland, 2 x
Duitsland en 2 x Belgie zit ik op
de ene al vol, en moet ik daar op
de andere nog Duitsland 3 aan
toevoegen, of toch Sky Channel,
omdat die de kinderen op zon
dagochtend zo mooi zoet houdt
met tekenfilms?
Hoe makkelijk was het leven
niet, toen we nog maar één zen
der konden ontvangen, behalve
op maandag, want dat was een
rustdag, zoals de leeuwen in Ar-
tis ook één dag per week geen
vlees krijgen om de situatie in de
natuur een beetje na te bootsen
en hen op 'scherp' te houden.
Toen stonden wij inderdaad nog
op 'scherp', want alles wat we te
zien kregen vonden we mooi. Nu
allang niet meer. We glimlachen
wat flauwtjes bij Ton van Duin-
hovens 'Reagan' en fronsen de
wenkbrauwen als er met kanker
wordt gesold. We schudden be
denkelijk het hoofd bij de ge
schiedvervalsing in Peter de
Grote en vooral bij het afhakken
van andermans hoofd, en zelfs
bij zo'n boeiende, goed gecom
poneerde uitzending over 'de'
Hamlet, met befaamde Engelse
en niet-Engelse vertolkers daar
over aan het woord en als Hamlet
in beeld, ben je nog geneigd te
betreuren dat het niet 'in de Ne
derlandse bewerking' was van
Henk de By, die er ongetwijfeld
nog gesprekjes met Paul Steen
bergen, Coen Flink en Eric
Schneider aan had toegevoegd.
Liz Snoyink wil met de tv-serie 'Dossier Verhulst' haar imago veranderen
anders over gedacht hoor toen ik
begon wilde ik helemaal geen film
doen. Nee, toneel dat was het wél.
Een interessante rol op toneel zal
ik trouwens nog steeds niet ver
smaden".
„Ik geloof dat toneel de beste
leerschool voor het acteurschap is.
Spijt heb ik van mijn toneelrollen
geen seconde. Op toneel overwin je
een boel dingen. Als je gewend
bent om voor vijfhonderd i
te spelen, haal je je schouders op
voor één camera en vijftien techni
ci: 'so what".
„'Slippers' had ik eigenlijk niet
moeten doen. Ik had al voor die
produktie ingezien, dat ik dit genre
toneel niet meer wilde. Maar ja, er
was geen ander werk. Het salaris
was goed, en de collega's waren
leuk. Ik had gehoopt dat ik weer
wat meer ervaring rijker zou wor
den, maar uiteindelijk ben ik er
qua persoonlijke ontwikkeling
niets mee opgeschoten. Integen
deel: het imago waar ik juist vanaf
wilde, is met die rol weer eens be
vestigd".
Risico
„Na de Toneelschool ben ik be
gonnen bij toneelgroep Theater in
Arnhem. Na vier jaar repertoire-
spelen wilde ik gewoon weg, wilde
ik het risico aan. Zonder dat ik
werk had, ben ik naar Amsterdam
verhuisd. Dat was mijn eerste stap
in de openbare wereld, zou je kun
nen zeggen. Toen kon ik een
piepklein rolletje in een produktie
van Kitty en André van den Heuvel
krijgen, en dat leek me beter dan
helemaal geen werk. Achteraf ge
zien ben ik te lang in dit genre blij
ven hangen, hoewel ik wel goede
herinneringen aan de periode met
Kitty en André bewaar. Ze zijn ont
zettend aardig voor me geweest; ik
ben opgevangen alsof ik hun eigen
dochter was".
„De eerste film die ik met Pim de
la Parra heb gemaakt, 'De ultieme
hallucinatie van Paul Chevrolet',
gaf een stevige duw in de goede
richting, die film heeft bij veel
mensen de ogen geopend: 'Hè, ze
kan ook nog wat anders, dan leuk
over het toneel hobbelen'. Ik wis
niet wat me verleden jaar op de Ne
derlandse Filmdagen overkwam,
toen ik voor die rol een nominatie
voor beste acteerprestatie kreeg. Ik
dacht ze een grapje maakten".
- Hoe moeilijk is het om als actri
ce een rol in een film te krijgen?
Liz Snoyink heeft al te vaak de rol Van 'lekker stuk moeten spelen
AMSTERDAM - Liz
Snoyink staat op dé drem
pel om een bekende Neder
lander te worden, en dat be
valt haar maar half: „Ik ben
er een beetje bang voor. Na
tuurlijk, het is vleiend, maar
je raakt ook een deel van je
privacy kwijt. Onopge
merkt op het strand liggen
zal er wel niet meer bij zijn".
„Als ik met goede vrien
den meemaak, Derek de
Lint bijvoorbeeld, wat het
betekent om bekend te zijn,
krijg ik altijd een ambiva
lent gevoel: even iets van ja
loezie en meteen daar
achteraan: néé, néé, dit wil
ik niet".
Liz Snoyinks opmerkelijke rol in
'Als in een roes...', de speelfilm van
Pim de la Parra (ook te zien in het
kader van de Nederlandse Filmda
gen) zal haar rust op strand en
straat nog niet in gevaar brengen,
daarvoor gaat deze niet oninteres
sante, uitstekende geacteerde,
maar wel wat warrige low-budget
kijk achter de toneelschermen van
een jaren zestig avantgarde groep
toch een te klein publiek aan
door
Eric van der Velden
Nee, het wordt de TROS, wiens
programma het zal doen: in no
vember start deze omroep met
'Dossier Verhulst', een groots op
gezette, twaalf delen tellende dra
maserie, geschreven door Hans
Keuls. Dan zal heel Nederland Liz
Snoyink leren kennen als de oog
verblindende verleidster Lucy
Verhulst, centraal personage in
een reeks van verwikkelingen en
intriges rond en in een advocaten
kantoor in Hoorn. „Dynasty-achti-
ge toestanden", belooft de actrice,
„en toch heel Nederlands, hoewel
de nodige glitters niet ontbreken.
Maar de serie is niet oppervlakkig
hoor, het gaat wel ergens over".
„Een heel goede leerschool",
blikt zij op de opnamenperiode te
rug, „Ik heb veel ervaring met het
werken met een camera opgedaan.
Het aantrekkelijke van deze rol
was voor mij dat ik heel ver kon
gaan in het lelijk zijn. Inderdaad, ik
speel een knappe vrouw, maar wel
een die nogal 'heavy' dingen mee
maakt: haar kind raakt ze kwijt «n
haar huis wordt haar afgenomen.
Als je de huilscènes ziet, dan denk
je: mijn god wat ziet dat mens er
uit! Daar ben ik dan toch betrekke
lijk trots op".
- Geen last van ijdelheid?
„Natuurlijk ben ik ijdel, elke ac
trice is dat. Maar in mijn werk is
mijn ijdelheid op mijn werk ge
richt. en niet op mijn uiterlijk. Het
liefst speel ik vrouwen met heel
veel facetten, vrouwen die kwaad
worden, die lachen, die intens ge
lukkig zijn, en die ook diep door
het slijk gaan. Ik vind Sophia Lo-
ren een voorbeeld van een actrice,
die ontzettend lelijk in films kan
zijn, en daarin toch beeldschoon is.
Ik heb al te vaak in vrije produk-
ties de rol van 'lekker stuk' moeten
spelen. Men is mij hier als come
dienne gaan zien, terwijl ik denk
dat die richting mij van nature he
lemaal niet zo goed ligt. Van dat
imago wil ik af. In mijn werk ben
ik graag lelijk".
Slippers
- In 'Als in een roes...' toon je je
een beduidend beter actrice dan in
in je laatste toneelrol: 'Slippers'
van Alan Ayckboum, met verder
Luc Lutz. Trins Snijders en Derek
de Lint. Hoe kan dat? Ligt film je
beter dan toneel?
„Ik denk het, ja. Het is waar dat
ik film het liefst doe van alles. Zo'n
groot doek, dat heeft wel een spe
ciale charme voor mij. Film is ge
woon een mooier medium. En film
blijft natuurlijk, terwijl toneel op
houdt op het moment dat de voor
stelling is afgelopen. Als je in grote
toneelprodukties zit. betekent dat
door het land reizen, en na de zo
veelste opvoering wordt dat toch
een beetje vervelend. Zeker als je
in een stuk zit waar je je ei niet in
kwijt kunt. Maar ik heb er wel eens
'Salomé' van Oscar Wilde door Im
perium. Met: Heieen Verweij, Ans
Alting, Ben Galjaard, Teije van
Vliet, Bart in 't Veld (tevens muziek),
Paul Schaminée. Regie: Bart Vie-
veen. Piano: Maarten Steenhuis. De
cor/kleding: Kees Visser. Licht:
Hans Driessen en Arjan Moor. Ge
zien op 19 september in het Micro-
theater aan de Oude Vest. Aldaar
nog 20, 26 en 27 september te zien.
LEIDEN - Op verzoek van haar
stiefvader, koning Herodes, zal
Salomé voor hem dansen. Als be
loning daarvoor zal de koning
haar alles geven, wat ze maar ver
langt. Salomé laat hem dat zwe
ren; na haar dans eist zij een zil
veren schaal met daarop het
hoofd van Jokanaan. Dit aan het
Nieuwe Testament ontleende ge
geven over de onthoofding van
de profeet Johannes de Doper
heeft Oscar Wilde in een korte
éénakter uitgewerkt. Het geldt
als een stuk, dat bij uitstek aan
sluit bij de kunstopvattingen van
deze fameuze estheet, die het om
puur esthetisch genot los van
goed en kwaad en om het kunst
werk als kunstwerk ging.
Het stuk speelt aan het hof van
Herodes. Regisseur Bart Vieveen
kiest echter niet voor een oriën
taalse sfeer, maar situeert het ge
heel in Oscar Wilde-achtige so-
ciety-kringen. De historische
context is voor de rest bewust
genegeerd.- De soldaten bijvoor
beeld zijn twee in smoking gesto
ken butlers geworden, maar an
derzijds spreekt Herodes ever de
Romeinse keizer en over zijn ri
vaal, de koning van Kappadocië.
Dat is geen bezwaar in dit geval,
maar de beroemde dans van Sa
lomé blijft hier wel erg nuchter
en sober. Geen slavinnen en de
zeven sluiers, maar slechts enke
le elementaire danspassen van
Salomé. Heieen Verweij maakt
haar rol vol meedogenloze gril
ligheid daarentegen op tekstni
veau wel geloofwaardig.
Vindingrijk en niet goedkoop
lachwekkend is het technisch
probleem van de schaal met het
hoofd opgelost. Het hele decor.
Salomé Heieen
Verweij) danst
voor Herodes.
(foto Teije van Vliet)
waarin zich door kleuringseffec
ten de sombere voorspellingen
van de profeet weerspiegelen,
maakt een ruim opgezette in
druk. Daarbij is op efficiënte wij
ze gebruik gemaakt van de zeer
beperkte ruimte, die het Micro
theater nu eenmaal biedt.
Om maar vooral niet in te veel
Vals Bloed De Factorij met 'So long
Johnny'. Bedacht en gespeeld dooi
Ilelga Langen, Patricia Kennedy, Es-
go Heil en Matthias Maat. Gezien op
19 september in het LAK-theater. Al
daar ook vanavond.
LEIDEN - Soms is het alleen
maar prettig als een produktie
pas helemaal aan het einde van
de reeks naar Leiden komt. 'So
Long Johnny' was meteen al een
uitstekende voorstelling, maar is
gaandeweg nog gegroeid en past
het viertal nu als een stretch
broek.
Dat viertal zijn twee dames van
Vals Bloed en twee heren van De
Factorij, die voor deze gelegen
heid een verbond hebben aange
gaan. Al eerder speelde dit vier
tal samen in 'Dagger of Charm
het vorige stuk van Vals Bloed.
'So Long Johnny' is losjes
geïnspireerd op de film 'Come
back to the five and dime Jimmy
realisme te vervallen, worden
sommige tekstgedeelten (vooral
in het begin) gezongen. Een min
der gelukkige regie-ingreep: er
zit weinig lijn in de toepassing
ervan en er worden te hoge eisen
gesteld aan de stemtechniek van
de spelers. (Daartegenover staan
weer subtielere vondsten, zoals
Dean, Jimmy Dean'. Daarin tref
fen fans van de filmster James
Dean elkaar na jaren weer in een
café. Ze zouden zich onbekom
merd in het verleden kunnen
vermeien, ware het niet dat de af
wezigheid van een lid van de
vroegere vriendenclub de vreug
de tempert.
'So Long Johnny' gaat over
twee mannen en twee vrouwen,
die elkaar treffen in een kamer.
Ze trekken kleding uit de jaren
vijftig aan en halen herinnerin
gen op. Waaraan, dat blijkt pas
later. Eerst gedragen ze zich nog
wat onwennig, maar allengs ont
dooien ze. De vrouwen voeren
een rokkendans uit, de mannen
stoeien met elkaar op een manier
die je het angstzweet doet uitbre
ken. Gezamenlijk wagen ze zich
aan een dolgedraaide variant op
'hop paardje, hop'. Compleet
overspannen, zoals eigenlijk alle
actie hier. overspannen is.
een papier nodig om aan zijn mees
terwerk te werken, maar als actrice
ben je volstrekt afhankelijk van
wat anderen in je zien. De sfeer bij -
screentests is vaak zo naar. Je weet
dat heel acterend Nederland aan
treedt als er weer eens een grote
produktie op stapel staat. Ik heb
het een aantal keren moeten mee
maken, dat ik tot de laatste twee
doordrong, en het uiteindelijk toch
niet werd. En natuurlijk hebben ze
daar het recht toe, en natuurlijk
ook kun je die keus voor die ander
respecteren, maar intussen zit je
wel met dat rot gevoel: 'verdomme
ik zit er wéér naast".
„Ook de rol in 'Dossier Verhulst'
heb ik niet cadeau gekregen. In
eerste instantie viel ik af, dat was
nog voor 'De ultieme hallucinatie
van Paul Chevrolet'. Men wilde ei
genlijk een echt paradepaardje
hebben. Er was sprake van dat Syl
via Kristel die rol zou spelen, en
ook Monique van de Ven stond op
het lijstje. Ik had een brief in de
bus gekregen met de mededeling
dat ik absoluut de geschiktheid
voor deze rol miste. Maar Derek de
Lint, die al gecontracteerd was,
had me al het een en ander over die
serie verteld en ik wist zeker dat ik
die rol wèl goed kon spelen. Op een
verrassende manier, waar ik zelf
geen aandeel in had, kreeg ik toch
nog een screentest. De Engelse re
gisseur Andrew Wilson koos voor
mij, maar producent Joop van den
Ende had meer moeite, die had
toch, liever een grote naam. Uitein
delijk trok Andrew hem over de
streep met de uitspraak: 'We don't
use stars, we make them' ('We ge
bruiken geen sterren, we maken
ze' - red.). Ja, toen voelde ik me
bijvoorbeeld om de veel voorko
mende maansymboliek vorm te
geven).
Het eindresultaat is een.voor
stelling, die er niet volledig in
slaagt om in een irrealistische,
broeiere sfeer het beoogde deca
dente kunstgenot op te roepen.
WIJNAND ZEILSTRA
De onderhuidse spanningen
stijgen gaandeweg. Steeds hoger
laaien de hartstochten op, tot een
serie ritmische bekkenbewegin
gen voor de ontlading zorgt.
Lichtelijk gegeneerd en teleurge
steld verlaat men daarna maar de
ontmoetingsplaats.
De epiloog bestaat uit een
flash-back naar de jaren vijftig,
waarin in korte scènes al het
voorafgaande wordt verklaard.
•Wat mij betreft had die tekst en
uitleg achterwege kunnen blij
ven. Want alle melancholie ten
spijt, 'So Long Johnny' is vooral
onbedaarlijk grappig. Patricia
Kennedy. Helga Langen, Mat
thias Maat en Esgo Heil (hij voor
al!) hebben gewoon een heerlijk
bed gespreid waarin ze hun ta
lenten kunnen botvieren. Daar
maken ze naar hartelust gebruik
van, met als gevolg dat er in tij
den niet zo hard is gelachen in
het LAK.
ARIEJAN KORTEWEG
Frank Boeijen
Bij deze wil ik gaarne reageren op
het verslag dat door uw 'verslagge
ver' Ariejan Korteweg werd ge
schreven over het concert van de
Frank Boeijen Gróep op 13 sep
tember.
Gelezen in het verslag van Arie
jan: *De Culturele Raad van Zuid-
Holland had gedacht slim te zijn
door tijdens de Kunstbeurs in het
Pesthuis ook concerten te organi
seren. De expositie trekt veel be
zoekers, er is al voor meer dan een
half miljoen aan kunstwerken ver
kocht. Maar de concerten lopen
van geen kanten'.
Mijn mening: te weinig publici
teit aan gegeven. Het is eenmaal in
de krant gezet. Geen aanplakbiljet
gezien van het concert, wel van de
kunstbeurs. Op de dag zelf ver
scheen er nog een interview met
Frank Boeijen. Heel reëel en eer
lijk. Dus 's avonds om acht uur
naar het Pesthuis. Het begon te
miezeren. Nog geen idee dat het
concert buiten plaatsvond. Dus te
rug naar de auto, plu gehaaid. De
belangstelling viel tegen. En dat is
jammer voor de sfeer, dacht ik bij
mezelf. Maar ondanks de regen en
de kou is het een concert geworden
zoals de Frank Boeijen Groep dat
ook geeft met volle zalen en bij
mooi weer. Live of play back.
Is Ariejan Korteweg een afge
dankte sportverslaggever of een
slap aftreksel van Henk van der
Meyden? Over smaak valt te twis
ten. Geef ik toe. Ik denk dat Arie-
jan sommige teksten van Frank
heeft overgenomen, zoals 'alles wat
ik zing' - in het geval van Ariejan:
schrijf - 'komt uit de grond van
myn hart'.
Als Ariejan er behoefte aan heeft
om tekst en muziek thuis op zijn
gemak rustig door te nemen, dan
wil ik hem die wel toesturen. Oor
deel dan nogmaals, maar dan niet
met woorden als: een volvet geluid
zonder enig contrast, logge ritmes,
onhandige breaks, een plakkerige
synthesizer en solo's met de fanta
sie van streepjesbehang. En als
laatste de 'spaghetti'.
Of had je deze brief liever in het
Engels gehad?
Lydia de Wolf
Floriszpad 10
•Voorschoten
F rank Boeij en (2)
Hoe durft Ariejan Korteweg de
Frank Boeijen Groep een lamge
slagen band te noemen, en 'de au
tomatische piloot aan en plichtma
tig het hele repertoire afdraaien.
De meeste nummers die werden
gespeeld, waren nieuwe nummers.
De Frank Boeijen Groep is de bes
te Nederlandstalige* band in dit
land op dit moment. Als het geluid
niet goed klonk zaterdagavond,
kwam dat door de regen en niet
door het spel.
Ariejan Korteweg was van me
ning dat Frank Boeijen niet duide
lijk zingt. Dan was hij wel de enige
met die mening, want het hele pu
bliek zong mee.
Hij citeerde ook een uitspraak
van Frank uit de krant van afgelo
pen zaterdag. Jammer voor hem
dat die uitspraak van Frank niet
waar is. Dit weten wij omdat wij
het met Frank over dit interview
hebben gehad. Frank gebruikt
nooit van die moeilijke woorden in
interviews.
Het is me ook opgevallen dat
Ariejan Korteweg bijna alle Neder
landse groepen, die hier in Leiden
optreden, afkraakt. De Golden Ear
ring en Roberto Jacketti en The
Scooters werden ook de grond in
geboord door hem. Zou het niet be-
ter zfjn een andere verslaggever
naar optredens hier in de stad te
sturen?
Astrid Ringelberg
Petra Wetzel
Gina van Loon
Tanja Siebelink
Sonja Kroes
Naschrift:
Het concert van Frank Boeijen is
drie maal in deze krant aangekon
digd (op 15 augustus 12 en 13 sep
tember), en niet zoals in de eerste
brief staat: één maal.
'Als ik geen muzikant was ge
worden, had ik me misschien wel
bij de Baader Meinhof Groep aan
gesloten'. Frank Boeijen heeft dat
wel degelijk tegen Pieter Ploeg ge
zegd. Dat soort dingen verzint een
verslaggever niet.
Over de Golden Earring en Ro
berto Jacketti en The Scooters heb
ik nooit geschreven.
AK
Vakmanschap R. Ph. Orkest
Richard Strauss en Gustav Mahler.
Solist: Steven Mayer in het Derde
Pianoconcert in c kl.t. op. 37 van
Ludwig van Beethoven. Gehoord in
de Stadsgehoorzaal op 19 september.
Richard Strauss en Gustav Mah
ler, beiden naast componist ook
dirigent, vormden een boeiende
combinatie op het programma
van deze Meesterserie voor de
pauze.
De verschillen tussen deze
twee groten konden niet beter
geïllustreerd worden dan juist
door de deze gekozen werken:
der Rosenkavalier, van Strauss
en het Adagio uit de onvoltooide
Tiende Symfonie van Mahler.
Het toeval wil dat beide werken
nagenoeg hetzelfde jaartal dra
gen: 1911 en 1910. Het beeld van
beide componisten wordt in deze
stukken bevestigd. Mahler, de
denker, wiens worsteling met de
diepste levensvragen steeds in
zijn muziek doorklinkt, en daar
tegenover Strauss, wiens compo
neren minder introvert dan wel
naar buiten gericht is. De Suite
uit der Rosenkavalier is als het
ware een staalkaart van de per
fectie en het vakmanschap waar
mee Strauss het orkest bespeel
de, met als ingrediënten een
schat aan melodieën en niet te
vergeten de Weense wals, die
dan wel op een hoger plan ge
bracht worden.
Nog voor het publiek goed en
wel klaar zat trok James Conlon
Strauss' toverdoos open. Onder
zijn handen werd het een briljant
en overdonderend vuurwerk,
waarin glans en schittering af en
toe toch nog plaats maakten -
voorzover de partituur dat toe
laat - voor een vleugje charme en
élégance.
Hoe het Adagio uit de tiende
symfonie er uit gezien zou heb
ben als Mahler het had kunnen
afwerken, is een onoplosbare
vraag. Brokstukken van gekwel
de en dan weer innige en berus
tende muziek wisselen elkaar
nogal abrupt af. Het is een moei
lijke ogpave om hier toch een
eenheid in te bewerkstelligen,
iets waar James Conlon niet
steeds in slaagde. De intensiteit
die hij op het orkest over wist te
brengen raakte echter de kern
van Mahler's muziek.
Steven Mayer, zo langzamer
hand een vaste gast op het Leid-
se concertpodium, zorgde met
zijn uitvoering van Beethoven's
Derde pianoconcert voor een
verrassing. Na het energiek ge-
speelde eerste deel wist hij in het
tweede deel op grandioze wijze
de spanning op te bouwen die
zijn natuurlijke ontlading vond
in het uitgelaten gespeelde derde
deel. Steven Mayer behoort ge
lukkig tot die pianisten die zijn
grote virtuositeit in dienst stelt
van de zeggingskracht.
MIES ALBARDA
