Winkels voorlopig nog om 6 uur dicht
Molenaar kiest weer voor cirkel
Hermitage inspireert Govers
tot schitterende collectie
J&
PTT zet handel op in
adressen voor reclame
Consument
'Slecht verliezen'
In veertigste collectie:
Expositie Molenaar 1967-1987
MAANDAG 15 SEPTEMBER 1D86
Vanaf 15 september te koop: een telefoon met ingebouwd antwoordapparaat,
een bijbehorend zendertje (om binnengekomen boodschappen via een andere tele
foon af te luisteren), een geheugen met een capaciteit van 20 nummers en nog wat
van die moderne snufjes. Goedkoop is de 'Washington', zoals de PTT het apparaat
noemt, niet: 1175 gulden.
Konsumenten Kontakt ziet het iets an- een actie van het bedrijfsleven", aldus
ders. „De naam Stichting Consumenten een woordvoerder. „Wij zijn niet zo en-
Informatie suggereert ten onrechte ob- thousiast over deze actie, we zijn ook te-
jectieve informatie, terwijl het gaat om gen direct-mail".
De PTT gaat samen met Readers Digest,
uitgever van Het Beste, onderzoeken
welke reclame de Nederlanders in de
bus willen hebben. Deze week krijgen
300.000 huisgezinnen een vragenformu
lier thuis van de Stichting Consumenten
Informatie. Op het formulier kan de con
sument aangeven in welke produkten
hij of zij is geïnteresseerd. De PTT wil
met dit project, Omnidata geheten, de
groei van 'direct-mail'- reclame bevorde
ren.
Direct-mail, de reclamefolders, kran-
tjes en wervende brieven die iedereen
wel eens thuisbezorgd krijgt, leverde de
posterijen vorig jaar twintig procent van
de inkomsten. Bekende voorbeelden
van direct-mail via de postbode zijn de
juichende brieven („Gefeliciteerd!!! U
hebt een fantastische prijs gewon
nen!!!") van postorderbedrijven en gra
tis tijdschriften als Geldkoers (Post
bank) of Welzijn (ziekenfondsen).
Via het Omnidata-project hoopt de
PTT gegevens over bepaalde groepen
consumenten te verzamelen. Tot nu toe
krijgen reclamemakers via Antwoord
nummer 666 in Amsterdam alleen be
richt van mensen die geen ongevraagde
post willen. De posterijen hopen er nu
ook achter te komen wie er in reclame
voor bijvoorbeeld sportvissen geïnteres
seerd is. Een fabrikant van werphengels
kan dan de adressen van potentiële klan
ten kopen en daar een direct-mailcam-
pagne op afstemmen. Hetzelfde geldt
voor autoliefhebbers, wijnfanaten, boe
kenwurmen en tuiniers, die de vragenlij
sten invullen.
Om de gegevens te verkrijgen, hebben
PTT en Distrimedia (een dochter van
Readers Digest) een proef-vragenlijst
onder redactie van
Wim Fortuyn en Conny Smits
ontworpen die volgende week op
300.000 adressen in de bus glijdt. De lijst
begint met een brief waarin de achter
grond van het project wordt uitgelegd.
Daarna volgen 66 vragen die uiteen lo
pen van 'bent u geïnteresseerd in koken'
tot 'hebt u een eigen huis?'.
Andere vragen zijn bijvoorbeeld: hebt
u een auto, wat is het merk. Ook zijn de
vragenstellers benieuwd naar leesge
woonten, verzekeringen, vakantieplan
nen en bankrekeningen. Een vraag is
ook in welke warenhuizen men koopt en
welke schoolopleiding de huisgenoten
hebben.
Een gevoelig punt bij de handel in dit
soort gegevens is de privacy van de be
trokkene. In het project Omnidata moet
een Stichting Consumenten Informatie,
die bestaat uit een bestuur van vijf men
sen, toezien op het gegevensbestand en
de vraagstelling. Maar de Consumenten
bond heeft al laten weten een project
waarbij namen, adressen en andere ge
gevens worden samengevoegd 'onaan
vaardbaar' te vinden. De bond ziet overi
gens wel voordelen meer gerichte ver
spreiding van reclame.
Slecht nieuws voor werkende al
leenstaanden, tweeverdieners en
anderen die nauwelijks tijd hebben
om overdag hun boodschappen te
doen of snakken naar vers brood op
zondag. Het ziet er voorlopig niet
naar uit dat de winkels in Neder
land ooit nog eens toestemming
krijgen om na zes uur open te zijn -
behalve dan op koopavonden.
De meningen zijn te sterk verdeeld.
Dat bleek in juni al uit een advies van de
Sociaal-Economische Raad (SER), het
bleek onlangs weer tijdens een hoorzit
ting in de Tweede Kamer, waar vele be
langengroeperingen zich meldden om
een duit in het zakje te doen. Op tafel lag
(en ligt nog steeds) een wetsvoorstel van
D66, ingediend door mevrouw Groen
man, om de winkelsluitingstijd op 19.00
uur te bepalen.
Bang
Allereerst zijn er de kleine winkeliers,
vertegenwoordigd door KNOV en
NCOV. Zij zijn bang dat ze met de groot
winkelbedrijven mee moeten en niet
meer aan slaap toekomen, als de slui
tingstijd in de wet wordt verschoven
naar een later tijdstip, zonder dat er ex
tra inkomsten tegenover zullen staan. Ze
zien meer in uitbreiding van het aantal
avondwinkels. Die zijn er thans alleen in
Amsterdam, Rotterdam en Amstelveen.
De supermarkten denken er anders
over. Zij willen wel een sluitingstijd van
19.00 uur. Avondwinkels, duurder en
vaak gespecialiseerd in delicatessen,
zijn volgens de grotere ondernemers
„een antwoord op een niet gestelde
vraag". Het gaat immers om tegemoet te
komen aan de behoefte van mensen die
nauwelijks in staat zijn hun (gewone)
boodschappen overdag te doen.
Het personeel van de winkelbedrijven
kijkt echter op tegen verruiming van de
werktijden en de 'verstoring van het so
ciale leven' die dat met zich meebrengt.
De ondernemingsraden van bedrijven
als Albert Heyn, Hema en V&D, evenals
de Dienstenbonden FNV en CNV, heb
ben het wetsvoorstel resoluut van de
hand gewezen.
Verdeeld
Wat vinden de consumentenorganisa
ties? Ook hier is geen eenstemmigheid.
Gemeente Sassenheim
In haar blad 'Woonconsument' van deze
maand zet de vereniging Eigen Huis de
gemeente Sassenheim te kijk. De ge
meente is naar de Hoge Raad gestapt om
een bedrag van nog geen twee tientjes,
zonder dat er principes in het geding
zijn. Dat zegt althans Eigen Huis.
Het gaat allemaal om een woning,
door de gemeente getaxeerd op 189.000
gulden en op grond daarvan aangesla
gen voor onroerend-goedbelasting. Vol
gens de bewoner is het pand maximaal
180.000 gulden waard. Dat is ook het be
drag waar de belastinginspectie vanuit
gaat bij bepaling van het huurwaarde-
forfait. De bewoner kreeg gelijk van het
Gerechtshof: de gemeente kan die taxa
tie van 189.000 gulden op geen enkele
wijze aannemelijk maken.
Sassenheimse zoekt het niettemin hoger
op en schakelt daarmee ambtenaren,
juristen en rechters in. Terwijl, zo
schampert Eigen Huis, de gemeente al
leen maar 17 gulden aan onroerend-
goedbelasting dreigt mis te lopen. We ci
teren: „Het gemeentebestuur heeft het
er kennelijk moeilijk mee dat een inwo
ner het tegen hen opneemt en nog gelijk
krijgt ook".
De Consumentenbond staat op hetzelf
de standpunt als het grootwinkelbedrijf
en is voorstander van 19.00 uur als slui
tingstijd. Konsumenten Kontakt daar
entegen, dat nauwe banden met de FNV
onderhoudt, ziet meer in winkels die al
leen 's middag en 's avonds open zijn.
Ahold-directeur Albert Heyn, tevens
voorzitter van de Raad voor het Groot
winkelbedrijf, zag de bui een tijdje gele
den al hangen: bij zoveel verdeeldheid
zal 'de politiek' wel moeten beslissen.
En dan komt er volgens hem iets uit
„waar niemand wat aan heeft". In elk ge
val lijkt het wetsvoorstel van D66 voor
lopig weinig kans te maken. Een meer
derheid is tegen 19.00 uur als sluitings
tijd. De PvdA staat aan de zijde van de
werknemers; het CDA aan de zijde van
de kleine winkeliers.
r'
O
Wandelstokken
oproer
Het christendom is een rebellie
tegen de eindigheid van het leven.
Na de dood, zo laten de dienaren
Gods niet af te betogen, wacht de
gelovigen de hemel. Tenminste, als
ze in hun leven aan een aantal
voorwaarden hebben voldaan. Ze
moeten hun naaste liefhebben
gelijk henzelf, ze mogen niet
vreemd gaan, ze mogen niet stelen,
enzovoorts. Dat zijn voor een mens
geen gemakkelijke opgaven.
Vooral niet voor een mens die in de
kracht van zijn leVen is. Want,
wanneer het vlees er op z'n
appetijtelijkst uitziet, is het gek
genoeg ook het zwakst. Maar, er is
een soort 'automatische
herkansing'. En wel in de
ouderdom, als men zich bevindt in
de anti-chambre van de dood. Dan,
als de lust niet meer zo hevig is, is
het immers niet zo'n opgave om
'kuis' te blijven. Dan is er geen chef
meer, die je het liefst op een stil
plekje uit de weg zou willen
ruimen. Dan haak je niet meer zo
naar fortuin. Dan valt de
'onthechting'je niet meer zo zwaar.
Minister Brinkman denkt nog
oud-testamentisch. Hij is van plan
de oude mensen een extra
'loutering' op te leggen. En niet
alleen de christenen onder hen,
nee, iedereen. Als het aan hem ligt,
vieren de slopers straks bal in de
bejaardentehuizen en zullen een
groot aantal bejaardenverzorgsters
weldra zijn veroordeeld tot de
sambaballensamba met de
collectebus. Voor krantenjongens
zal er een moeilijke tijd aanbreken:
hè, verdorie, waarom zit die
brievenbus van meneer Van der
Post nu toch al drie weken
verstopt?
'Wij zijn oud en kwetsbaar', zo las
ik onlangs boven een ingezonden
brief in De Volkskrant, een
schrijven waarin een bewoner van
een bejaardentehuis zich afvroeg
wiens welzijn de minister dan toch
wel voorstond. Fout, bejaarden,
fout. Laat een vijand nooit je
zwakke plekken zien. Want u
denkt toch niet dat er een écht hart
klopt achter het lefdoekje van deze
sinistere minister? En als de ogen
de spiegels zijn van de ziel, hoe
koud moet het daar in de buurt van
dat hart dan wel niet zijn? Maakt u
zich wat dat betreft dus geen
illusies.
Nee, er moet hard worden
opgetreden. Wat dacht u van een
Wandelstokkenoproer, met in de
voorhoede Rita Corita en
Annemarie Grewel, bijgestaan
door Bep van Klaveren en Geert
van Oorschot? En dan op naar het
Binnenhof. Uit en amen met dat
keurige 'met name'!
Wie oud is, wordt afgeschreven
door Brinkman. En zijn
vrouwelijke collega Smit-Kroes
lijkt al geen haar beter. Hebt u het
niet gelezen, vorige week?
Oud-premier Van Agt en
oud-premier Den Uyl werden door
haar niet uitgenodigd voor de
ingebruikstelling van de
Oosterscheldewerken op 4
oktober. De reden? Ruimtegebrek.
Laat me niet lachen! Nee, de Moor
heeft zijn plicht gedaan, de Moor
kan gaan, zo wordt er gedacht. En
dat zijn dan nog ex-collega's. Nee,
alert blijven, bejaarden! Niet lopen
zoenen op het zebrapad! Overal
loert het gevaar. Ik weet niet of het
waar is, maar laatst vertelde
iemand mij dat de BVD enkele
scholieren heeft geronseld die u
moeten 'helpen' met 'oversteken'.
Maar goed, als het u in Nederland
niet meer bevalt, kunt u altijd nog
bij de PUM terecht. PUM, die
letters staan voor Propaganda
Uitzending Managers, een club die
sinds 1979 ressorteert onder het
Ministerie van Buitenlandse
Zaken en
Ontwikkelingssamenwerking.
Deze organisatie zendt
gepensioneerde managers uit naar
ontwikkeüngslanden, waar ze de
helpende hand mogen bieden aan
bedrijven met
organissatieproblemen. 'Het
respect voor grijze of witte haren is
in veel ontwikkelingslanden van
groot belang', zo verklaart ene M.
Storm in een artikel waarin hij
wordt geïnterviewd over zijn werk
als PUMmel. Dat klinkt mooi,
maar toch, ik weet het niet. Is het
PUM-project nu echt een loffelijk
initiatief of is het misschien een
linke truc om alvast wat bejaarden
uit Nederland weg te sluizen?
Ik ben vast te argwanend, maar
wat wil je ook met zo'n
Brinkmiechel. Laatst nog, tijdens
het lezen van een foto-onderschrift
in deze krant, liepen mij de
rillingen over de rug. 'Hand- en
spandiensten bij thuiswonende
ouderen, een van de vele vormen
van jongerendiakonaat', stond er
onder een foto waarop een meisje
druk bezig was om de kranen van
een badkuip op te poetsen (of
wrikte zij misschien de koude
kraan hermetisch dicht?).
Gelukkig ken ik de auteur van het
artikel en weet ik dat hij voor de
volle honderd procent zuiver op de
graad is, maar 'hand- en
spandiensten'? Die verlenen
tegenwoordig alleen dief en
diefjesmaat nog aan elkaar. Hét
was even alsof de bejaardenzorg in
de criminele sfeer werd getrokken.
Daarom, ouderen, blijft letten op
uw zaak. Vertrouw ze niet, die
politici. Weest waakzaam. Ter veld,
ter zee en in de lucht.
ANGELA PINNEBERG
AMSTERDAM - De cirkel is
gesloten voor de Amsterdamse
couturier Frans Molenaar. Pre
senteerde hij twintig jaar gele
den zijn eerste haute couture-
collectie onder de titel "La lig-
ne ronde", nu voor de winter
1986, in zijn 40e show, kiest hij
weer voor variaties op het the
ma cirkel. Cirkels en afleidin
gen daarvan in de vorm van el
kaar rakende, kruisende of
evenwijdige ronde lijnen bepa
len de vormgeving.
Frans Molenaar, die zich nooit een
groot liefhebber van de "oversized
look" toonde, kan prachtig met het
slanke silhouet uit de voeten.
Soms laat hij als contrast aan wijde
mouw zien, maar daarmee is het
dan wel gedaan.
Korte geborduurde jurk met taftzijden overrok. Zwart tailleur met astrakan afgezet. <foto Berl Meijer
Een hoogtepunt, elk seizoen
weer, is de show van de Am
sterdamse couturier Frank-
Govers. Iedereen die van mode
houdt, zou zich het genoegen
de show van Govers te bekij
ken moeten gunnen, ook al
kost dat 45 gulden.
Voor zijn wintercollectie liet
Frank Govers zich beïnvloe
den door de kunstschatten uit
de Hermitage.
De schilderijen die Delaroche van
Napoleon en zijn soldaten maakte,
inspireerde hem bij het ontwerpen
van zijn kleding voor overdag. Dat
zien we terug in de wijde vuurrode,
met zwart afgebiesde cape en de BfOGkpak
zwarte capes met een bontkraag, die
hij op zijn streng gesneden tailleurs
(mantelpakken) laat dragen.
een draperie op de heup, die van
voren dan in twee losse flappen
eindigt. De mouw is vrij strak en
met een kleine "kop" ingezet.
Naast het taille en heupaccent
vergeet Govers ook de achterkant
niet. In een creatie van Govers is
het beslist niet beledigend iemand
de rug toe te draaien. De tijd van de
queu de Paris mag dan nog niet he
lemaal terug zijn, bij de grijze ja
pon met wijde rok, die van voren
drie oprijgingen heeft, die van ach
teren in vrij volumineuze plooien'
uitwaaieren, lijkt het er verdacht
veel op.
getoverd i
i groot-avondtoilet.
Maar dat idee heeft hij natuurlijk
niet van de grote schilders. Toen
hij daar naar keek, heeft hij onge
twijfeld de fraaie fluwelen jurken,
strak gesneden en vaak met een
sleep, in gedachte gehad. Maar ook
in zijn avondkleding is Govers een
man van 1986 en beslist geen tijd
genoot van Rembrandt. Dat blijkt
wel uit een serie fraai geneden
smokings voor vrouwen. Naast de
perfecte coupe valt daarbij de
kleurcombinatie: zwarte pantalon
en diepblauw jasje, of andersom
op.
Mantelpak
Het mantelpak heeft een rechte
of klokkende rok met daarop een
streng getailleerd officiersjasje, dat
van achteren in een punt, iets rond
of klokkend valt, waarbij dit ach
terpand altijd langer is dan het
voorpand. Enkele jasjes hebben
applicaties die zijn "geleend" van
de Hongaarse huzaren, andere zijn
aan mouwen en zoom afgezet met
een royale strook astrakan. Werkt
Govers alleen in stof wordt er
op z'n minste een variant van de
kozakkenmuts in deze bontsoort
bij gedragen. Naast deze mutsen
zet Govers zijn mannequins ook
vaak een prachtige Napoleon steek
op.
De jurken voor overdag zijn
eveneens streng getailleerd om de
heupen en taille maar goed te be
nadrukken. Een schitterend voor
beeld daarvan is de jurk in een
prachtige kleur paars suède met
Omdat Govers bij al zijn creativi
teit het praktische niet uit het oog
verliest, in zijn collectie ook een se
rie broekpakken. Een mooi voor
beeld is het zwarte pak met een ro
de streep. De pantalon is recht het
jasje getailleerd maar met twee
zijsplitten. Onder dit soort pakken
hoort een eenvoudige blouse van
wollen mousseline met een be
scheiden strik.
Zwart is voor overdag, in combi
natie met rood,groen of goudgeel,
de belangrijkste kleur.
De echte namiddag- en avond
kleding is al jarenlang Govers'
sterkste troef. Ook deze keer, nu
hij zich heeft laten inspireren door
schilderijen van Rembrandt, Ver
meer, Goya en Velasquez.
Voor de namiddag strakke hand-
geborduurde jurken met veel ge
schitter van pailetten en steentjes
met een strapless of halterschou
derlijn. Deze korte jurken kunnen
met een overrok van taftzijden of
satijn in een oogwenk worden om-
De kleuren die Govers voor zijn
avondkleding gebruikt zijn bijna
middeleeuws te noemen: diep
groen, steenrood, zwart, paars en
donkerblauw.
De rok van Molenaar is kort, de
knieën net even zichtbaar, en naast
zijn bijna klassieke rechte rok met
steekzakjes laat hij vooral rechte
overslagrokken met afgeronde
panden zien. Daarop iets over de
heupvallende jasjes met ook weer
een ronde lijn. Deze jasjes hebben
op de schouder een knoopsluiting.
In suède en leer maakt hij pakjes
met driekwart jassen. Worden de
jasjes open gedragen en de panden
teruggeslagen, dan wordt de voe
ring, in dezelfde tint als het jasje
maar afgezet met een smal wit
biesje, zichtbaar. De contouren van
de kleding zijn doorgestikt of afge
biesd. Vaak bestaan de biezen uit
een zich sterk verbredende rand
van hetzelfde materiaal in een af
stekende kleur. De blouses die on
der de pakjes worden gedragen
zijn vrij ruim, hebben een hoog
boordje en een iets verbrede
schouderlijn.
Het kleurenspel bij Molenaar is
dit seizoen opvallend. Naast zijn fa
voriete kleuren zwart en bruin
(bruin alleen gebruikt met zwart)
gebruikt hij opvallend veel paars,
lila en fuchsiarose terwijl hij ook
combinaties met vuurrood niet uit
de weg gaat.
Mantels
De mantels in de wintercollectie
zijn vrijwel allemaal ruime over
slagmodellen. Ook hier past Mole
naar zijn bekende technieken als
incrustaties (inzetten van een an-
HENRIËTTE VAN DER HOEVEN dere kleur stof), stiksels en biezen
In Haags Gemeentemuseum
Het twintigjarig bestaan van het couturehuis Frans Molenaar
zal niet ongemerkt voorbij gaan. Van 13 december tot 9 maart
wordt in het Haags Gemeentemuseum een overzichtstentoonstel
ling van zijn werk gehouden. Voor deze tentoonstelling is een keuze
gemaakt uit de verzameling van het Nederlands Kostuummuseum,
aangevuld met kleding in bruikleen en kleding, accessoires, teke
ningen en foto's uit de eigen collectie van Frans Molenaar.
Ter gelegenheid van het jubileum en deze tentoonstelling ver
schijnt ook het boek "Frans Molenaar, HAUTE COUTURE. 1967-
1987. Auteur is Ietse Meij, conservatrice van het Nederlands Kos
tuummuseum, het wordt uitgegeven bij Cantecleer.
Het boek gaat in op de voorgeschiedenis van het modehuis Frans
Molenaar. De ontwikkeling van de vormgeving van deze ontwer
per, feiten en wetenswaardigheden uit zijn loopbaan en zijn rela
tie met de Nederlandse modepers. Verder bevat het boek bijdragen
van o.m. Gérard Pipart (Nina Ricci), Marte Röling en Mies Bouw
man. In het boek is een volledige catalogus van de tentoonstelling
opgenomen.
Avondpak in rode zijde-crepe met pailletten. (foto's Paul Hun
toe. Soms schuiven de incrustra-
ties voor een deel over de rand van
het kledingstuk, wat bijvoorbeeld
aan de mantel met de klokkende
rug en bij uitzondering met een
knoopsluiting voor, een grappig
accent geeft.
Wie op zoek is naar een comfor
tabele pantalon moet zeker, niet bij
Molenaar zijn. Eigenlijk alleen bij
de feestelijke kleding komt hij met
een fluwelen, of suède kniebroek,
waaronder heel hoge hakken kun
nen worden gedragen.
als hij zijn overslag-lijn doortrekt,
een losvallend pand toevoegt en
het geheel afmaakt met een feeste
lijke strik op de schouder. Dezelf
de eenvoud van lijn uitgevoerd in
vuurrode pailettenstof waarbij de
mannequin een tulband in dezelf
de kleur draagt,zou op een "Dui-
zend-en-een-nachtfeestje niet uit
de toon vallen.
HENRIËTTE VAN DER HOEVEN
advertentie
BRIDGEBOEKEN
in Leiden
op Nieuwe Rijn 13
bij
BOEKHANDEL
KOOYKER
Feestelijk
Bij de feestelijke kleding verlaat
Molenaar heel even het pad van de
rechte rok. Aan een strak over de
heupen vallende model in satin du-
chesse zet hij twee cirkels maar zo
dat de zoom van de rok ongelijk
valt. Het strapless lijfje versiert hij
weer met cirkels, die zo zijn opge
zet dat het lijkt of de draagster een
enorme vlinder aan haar boezem
koestert. Maar ook de avondkle
ding van Molenaar blijft het mooist
Wijde jas in zwarte double fa
ce met gele cirkels geïncrus-
teerd.
