Spionage-zaak gevaar voor top de ander lenzen WIEL Aanslag komt Pinochet goed uit Boetto vrijgelaten Interferon: geen wonderen Boerenveen vandaag voor rechter Miami Ongebonden landen steunen Suriname van der Reagan niet bereid tot ruil Danilofl Turkse politie tast nog in duister over aanslag DINSDAG 9 SEPTEMBER 1986 BUITENLAND PAGINA 7 WASHINGTON/MOSKOU (Rtr./UPI/AFP/AP) - President Reagan heeft gewaarschuwd dat voortdurende gevangenschap van de Amerikaanse journalist Nicholas Daniloff de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie kan schaden. Tegelijkertijd sloot hij echter een ruil voor de vrijlating van de verslaggever uit. Op een politieke bijeenkomst in Colorado sprak de president voor het eerst in het openbaar over de arrestatie van Daniloff. Hij deed een beroep op het Kremlin de „on schuldige Amerikaan" vrij te laten. Over de speculaties dat Daniloff, die gisteren formeel in staat van beschuldiging werd wegens spio nage, zou worden geruild tegen Sowjet-functionaris Gennady Zak- harov, die in New York eveneens op verdenking van spionage wordt vastgehouden, zei Reagan kort: „Er komt geen ruil". Als Moskou de journalist niet laat gaan „is het niet mogelijk te voorkomen dat dit incident een be langrijk obstakel wordt in onze be trekkingen", aldus Reagan. De pre sident zei niet wat Washington zal doen als Daniloff in gevangen schap blijft. Witte-Huiswoordvoer- der Larry Speakes stelde dat geen verandering is gekomen in de voorbereidingen voor de verwach- ISTANBOEL/TEL AV1V (AP) - De Turkse politie heeft meer dan 100 Arabieren en Iraniërs ondervraagd in verband met de aanslag op de synagoge Shalom Neve in Istan- boel, afgelopen zaterdag, maar heeft nog geen enkele aanwijzing omtrent de identiteit van de daders of van hun eventuele opdrachtge vers, zo is gisteren officieel be kendgemaakt. De Israëlische minister van de fensie Yitzhak Rabin en zijn oud collega Ariel Sharon hebben Israël gisteren opgeroepen wraak te ne men op het 'monster terrorisme' dat verantwoordelijk is voor de dood van 21 Turkse joden tijdens een gebedsdienst. In Israëlische re geringskringen werd voorspeld dat wraak op de aanslag in Istanboel niet lang zal uitblijven. De functio narissen verwachtten niet dat er iets zou worden ondernomen voor de topontmoeting deze week tus sen premier Shimon Peres en de Egyptische president Hosni Muba rak. De Turkse minister van binnen landse zaken Yildirim Akbulut verklaarde dat de aanslag door slechts twee terroristen, vermoede lijk Arabieren, is gepleegd. 'Maar het zou onlogisch zijn te denken dat in een zo goed voorbereide ter roristische actie geen sprake zou zijn van medeplichtigen', zei hij. Akbulut zei verder dat de twee da ders, die zichzelf na de aanslag met handgranaten opbliezen, geen bruikbare sporen hadden achter gelaten. 'Zij hadden geen papieren bij zich, er zaten geen merken in hun kleding, geen enkele aanwij zing voor identificatie. Wij weten niet wie zij waren, waar zij vandaan kwamen of tot welke organisatie zij behoorden', aldus Akbulut. Hij wees de berichten in de Turk se pers dat de bij de aanslag ge bruikte wapens Turkije zouden zijn binnengekomen via diploma tieke kanalen van de hand als spe culatie. 'Bij gebrek aan harde be wijzen kunnen wij geen enkele ter roristische organisatie aanwijzen en geen enkel land beschuldigen', zei hij. De Turkse politiecommissa ris Saffet Arikan Beduk zei dat meer dan 100 mensen zijn ver hoord, maar hij weigerde hun na tionaliteiten te onthullen. Andere politiefunctionarissen verklaarden echter dat zij afkomstig waren uit het Midden Oosten. Gouverneur Nevzat Ayaz van Istanboel zei dat 'niemand in bewaring is gesteld op verdenking van medeplichtigheid'. Sji'itische en Palestijnse groepe ringen hebben de verantwoorde lijkheid voor de aanslag opgeëist, maar of zij de werkelijke daders zijn, staat niet vast. te Amerikaans/Russische top. Hij voegde er echter aan toe dat de Amerikanen de zaak-Daniloff bij iedere ontmoeting met de Sowjets ter sprake zullen brengen om te la ten merken dat Washington groot belang hecht aan deze affaire. Volgens niet bevestigde berich ten overweegt president Reagan een systematische uitwijzing van Russische diplomaten bij de Ver enigde Naties totdat Daniloff wordt vrijgelaten. Reagan zou ook denken aan andere stappen zoals de vermindering van de Russische diplomatieke staf in de Verenigde Staten en het afzeggen van de ont moeting tussen de ministers van buitenlandse zaken George Shultz en Eduard Sjevardnadze.Een woordvoerder van het Sowjet-mi- nisterie van buitenlandse zaken liet weten dat „een diplomatieke regeling altijd mogelijk is". „Om onze betrekkingen niet te verslech teren kunnen beide partijen mis schien een of ander compromis vinden", aldus de woordvoerder. Volgens de Russische regerings krant Izvestia zou de opgesloten Amerikaanse journalist Nicholas Daniloff materiaal hebben ver gaard over de Russische aanwezig heid in Afghansitan. In de uitgave van gisteren schrijft het dagblad dat Daniloff officieel in staat van beschuldiging is gesteld wegens spionage volgens artikel 65 van het Russische wetboek van strafrecht. Daarin wordt bepaald dat iemand tussen de 7 en 15 jaar gevangenis straf kan krijgen, uitgewezen kan worden of ter dood veroordeeld. De aanklacht tegen Daniloff is volgens Izvestia overhandigd door een KGB-rechercheur en een mili taire aanklager. Dat laatste zou een aanwijzing kunnen zijn dat Dani loff voor een militaire rechtbank moet verschijnen. Zondag heeft Daniloff zijn bureau mogen bellen en laten weten dat hij zeker zes tot negen maanden in voorarrest kan blijven. Boetto, thuis onder het prortret strijd gaat door. ISLAMABAD (AP/Rtr.UPI/AFP) - De Pakistaanse regering heeft gis teren oppositieleidster Benazir Boetto en honderden andere poli tieke gevangenen vrijgelaten. Zy werden allen bijna een maand gele den opgepakt tijdens een campag ne van de regering van president Mohammed Zia ul-Haq tegen de oppositie. De regering waarschuw de dat zij geen nieuwe onlusten zou tolereren. Boetto werd uit de Landhi-ge- vangenis vrijgelaten aan de voor avond van de behandeling van een appél, dat zij voor het hoogge rechtshof van de provincie Sind te gen haar inhechtenisneming had aangespannen. De provinciale regering van Sind liet weten dat alle politieke gevan genen, behalve degenen die we- PARIJS (AFPIRtr.lUPIIDPA) - In een postkantoor in het Hótel de Ville het Parijse stadhuis, heeft zich gisteren vlak voor sluitingstijd een zware bomexplosie voorgedaan. Er zijn volgens de politie ten minste een dode - een vrouw - en 16 gewonden gevallen, onder wie vier zwaargewonden zijn. De daders van de aansag zijn nog onbekend. Vorige week ontving de Franse regering dreigementen van een aantal Libanese terreurorganisa ties dat opnieuw aanslagen zouden worden uitgevoerd tegen Franse doe len. (foto API HELSINKI - Interferon is niet het wondergeneesmiddel waarvoor het wérd gehouden. Maar het heeft al een aantal toepassingen gevon den die veelbelovend zijn, vooral bij de behandeling van enkele vor men van kanker en bij een paar vi rusinfecties. Al die ziekten zijn echter zeldzaam dus het toepas singsgebied blijft nog steeds be perkt. door Hans van Manen Dit bleek op de eerste dag van het wereldcongres over interferon dat deze week in Helsinki wordt gehouden. Het is mede georgani seerd door de Nederlandse onder zoeksinstelling TNO. Interferon, zo was het gevoelen van de meeste aanwezige onderzoekers, moet net als alle andere middelen de norma le, moeizame weg afleggen van ontwikkeling tot toelating. In Ne derland is die toelating overigens zeer binnenkort te verwachten, in andere landen is interferon al voor enkele ziekten officieel op de markt. Interferon is een stof die het af weersysteem van het lichaam zelf. in zeer kleine hoeveelheden, maakt als het indringers of andere 'onge rechtigheden' tegenkomt. Wat de stof precies doet, is nog onduide lijk. De stof werd ontdekt in 1957. Inmiddels is duidelijk dat er zeker tien verschillende soorten mense lijke interferonen bestaan, waar schijnlijk ieder met een eigen taak. Het eerste onderzoek richt zich op de - binnenkort op de markt zijnde - alfa-interferon. Het ziet er naar uit dat dit interferon vooral kan helpen bij de bestrijding van hairy cell-leukemie, een vorm van bloedkanker waarbij de bloedcel len een 'harig' uiterlijk krijgen. Ook voor onder meer het 'sarcoom van Kaposi', berucht geworden doordat het veel bij aids-patiënten voorkomt, en bij kanker van de al vleesklier kan het alfa-interferon van nut zijn, zo bleek gisteren. Met het interferon werden over het algemeen betere resultaten ver kregen dan met de gebruikelijke chemische celdodende middelen, terwijl de bijwerkingen minder zijn. Die bijwerkingen lijken op een forse griep-aanval: dan corri geert het lichaam zelf zijn interfe ron. De tumor wordt in een aantal gevallen veel kleiner en verdwijnt soms geheel - van 'genezing' wordt pas gesproken als de betreffende vorm van kanker vijf jaar wegblijft. gens misdaden zijn aangeklaagd, zijn vrijgelaten. De provinciale re gering van Punjab deelde het hooggerechtshof gisteren mee dat de hechtenisbevelen tegen min stens 225 oppositieleden en activis ten werden ingetrokken. 'Dit edelmoedige gebaar van de regering moet echter niet worden misverstaan, omdat de regering be reid is ferm af te rekenen met mo gelijke wetsovertredingen in de toekomst', aldus een regerings verklaring. In een korte reactie zei Boetto te vrezen dat haar vrijheid van korte duur zal zijn. „Ik ben er zeker van dat opnieuw zullen proberen iets tegen mij te ondernemen". Boetto voegde er aan toe haar strijd voor vrije verkiezingen in Pakistan niet te zullen staken. zover is het onderzoek nog niet. Waarom sommige patiënten reage ren en andere niet, is nog steeds zeer raadselachtig. Een aantal voorheen onbehandelbare ziekten blijkt gevoelig voor interferon. Voor de farmaceutische indus trie is het sneu dat de genoemde behandelbare ziekten zeer zeld zaam zijn. Niet meer dan tien men sen per jaar krijgen in Nederland hairy cell-leukemie, en op 5000 pa tiënten wereldwijd kan een bedrijf niet draaien. Ook tegen verkoud heid blijkt interferon niet het su permiddel te zijn waarvoor het werd gehouden. En het gamma-in- terferon werkt, anders dan ver wacht, in het geheel niet tegen kan ker. Het is de vraag of de geneesmid delenfabrikanten die miljoenen hebben geinvesteerd in interferon, hun geld ooit terug zien. Vandaar ook dat zij hopen dat de toelating als geneesmiddel, die eigenlijk al eind vorig jaar had moeten komen, nu snel een feit zal zijn. Voordien mogen ze officieel geen reclame maken - het middel mag overigens wel worden voorgeschreven. Het medicijn is misschien wel goed, maar zijn er voldoende ziek ten voor? In elk geval zijn er nog vele miljoenen voor nodig om dat te bepalen. MIAMI - De geheimzinnige poli- tie-informant Dick Stoteijn (55) uit het Gelderse Bathmen is de be langrijkste getuige bij het proces tegen de hoge Surinaamse militair Etienne Boerenveen, dat vandaag in Miami begint. Boerenveen en twee medeplich tigen worden ervan beschuldigd een cocainelijn tussen Paramaribo en Miami te hebben willen opzet ten. Dat werd tijdig verhinderd door de Amerikaanse narcoticabri gade, de Drug Enforcement Admi nistration (DEA). door Henk Dam Boerenveen werd in maart van dit jaar gearresteerd, nadat ge sprekken tussen hem en informan ten van de DEA, waarbij vermoe delijk ook Stoteijn, waren afgeluis terd. De medeplichtigen van Boe renveen zyn de verkoopleider van de Surinaamse luchtvaartmaat schappij Surinam Airways, Ricar- do Heymans, en diens vader. Bij de gesprekken zou Suriname als een vrijhaven voor de transport van cocaine zijn aangeboden voor één mihoen dollar per via dat land naar Miami verscheepte lading. De agenten van de DEA kregen daarbij te horen dat ze op stilzwij gende steun van de hoogste krin gen in Suriname konden rekenen, zoals, aldus een van de DEA-man- nen Kenneth Peterson, 'mensen van het niveau van de president'. Na de arrestatie heeft Suriname geprobeerd Boerenveen vrij te krij gen. De Amerikanen voelden even wel niets voor het argument dat, Boerenveen diplomatieke on schendbaarheid zou bezitten, om dat hij niet in de VS als diplomaat geaccrediteerd staat. Vrijlating op borgtocht werd ook geweigerd omdat, aldus officier van justitie Norris, het dan wel ze ker zou zijn dat Boerenveen nooit door Suriname zou worden uitge leverd. Boerenveen wordt wel gezien als de nummer twee van Suriname, na Desi Bouterse. Zijn militaire kwali teiten worden juist de laatste we ken node gemist. DEN HAAG/HARARE - In de slot verklaring van de top van niet-ge- bonden landen in de Zimbabwaan se hoofdstad Harare hebben de aangesloten lidstaten zich onvoor waardelijk achter de Surinaamse regering van Desi Bouterse opge steld. De verklaring betuigt solida riteit aan 'volk en regering' van Su riname bij hun pogingen de souve- reiniteit en onafhankelijkheid van het land te bewaren. door Bart Jochems De huidige regering, waarin ook de 'oude' politieke partijen zitting hebben, wordt in de tekst geken schetst als 'gebaseerd op een bre dere vertegenwoordiging dan ooit tevoren in de geschiedenis van het land'. Bevelhebber Bouterse vroeg enkele maanden geleden de 'oude partijen', die voordien van elke be sluitvorming waren uitgesloten, zitting té nemen in de nationale vergadering van Suriname. Bou terse bleef de onbetwiste rege ringsleider. In de verklaring worden verder de 'contra-revolutionaire activiteit' en 'activiteiten van buitenlandse huurlingen en plaatselijke crimine le elementen' in Suriname veroor deeld. Daarmee wordt waarschijn lijk gedoeld op het 'Jungle Com mando' van Ronnie Brunswijk, die in het oosten van Suriname een guerrilla-strijd voert tegen Bouter- 'Betrokken regeringen' worden in de verklaring opgeroepen hun grondgebied niet te laten gebrui ken voor activiteiten van huurlin gen die de 'ontwikkeling, stabili teit en vrede' in Suriname in ge vaar brengen. De regering van Su riname heeft Nederland er herhaal delijk van beschuldigd dergelijke activiteiten te steunen of te gedo gen. Overigens wordt Nederland in de slotverklaring niet met name genoemd. Hoewel de niet-gebonden landen in de paragraaf over Suriname geen landen mét name noemen, spraken zij hun 'grote bezorgd heid' uit over de activiteiten van 'bepaalde regeringen' die de poli tieke, sociale en economische ont wikkeling van Suriname hinderen. Zy menen dat deze 'regeringen' een dialoog met bevelhebber Bou terse moeten aangaan om te ko men tot een 'oplossing op basis van wederzijds respect'. Groep Brunswijk weer in actie DEN HAAG/PARAMARIBO (ANP)- Verscheidene gevechtspa trouilles van het Surinaamse leger zijn gisteren onder vuur genomen door rebellen van de groep-Bruns- wijk. Daarbij is aan de kant van het leger een gewonde gevallen, zo is gisteren in Paramaribo meege deeld. De legerpatrouilles waren inge zet voor de opsporing van de heli kopter, die afgelopen woensdag werd neergehaald door leden van de groep-Brunswyk. Volgens de berichten uit Paramaribo werden de legerpatrouilles zondag bescho ten vanaf de rivier de Marowijne. De Braziliaanse bemanning van de helikopter is met hulp van de plaatselijke bevolking naar Albina gebracht en is voor zover bekend ongedeerd. maar dan wèl van de ANVC-contactlensspecialist Nieuwe Rijn 62 Leiden - 071-124108 Helikopter stort neer Drie Franse militairen zijn om het leven gekomen en een vierde gewond geraakt toen hun Puma- helikopter gisteren neerstortte op een wegens werkzaamheden geslo ten rijbaan van de autoweg A-10 bij St. Martin de Brethencourt, 40 ki lometer ten zuidwesten van Parijs. De oorzaak van het ongeluk is niet bekend. Saljoet 7 Het Sowjet-ruimteperron 'Sal joet 7', dat van een gemiddelde hoogte van 353 kilometer is opge trokken tot een gemiddelde hoogte van 480 kilometer, wordt in de toe komst niet meer bemand voor de uitvoering van wetenschappelijke experimenten. De komende jaren zullen alleen conservering en de in vloed van langdurig gebruik in de ruimte onderzocht worden. Koerden Parijs Koerden van de Turkse revolu tionaire organisatie „Partisan" hebben gistermiddag circa 90 mi nuten het kantoor in Parijs van de Iraakse luchtvaartmaatschappij „Iraqi Airlines" bezet en een tien tal mensen vastgehouden. De be zetting werd vreedzaam beëindigd en niemand liep verwondingen op. MEXICO STAD - Cesar Bunthe is plotseling de meest gezochte man van Chili, staatsvijand nummer één. Volgens de Chileense autori teiten is Bunthe, de studerende zoon van een vroegere ambassa deur in Londen, degene die een van de auto's had gehuurd die zon dag zouden zijn gebruikt bij de mislukte moordaanslag op de in middels hooggrijze dictator Au- gusto Pinochet. Ook zou er op zyn naam een huis zijn gehuurd nabij de plek waar de presidentiële stoet werd aangevallen. door Rob Sprenkels Toch blijven er de nodige twij fels bestaan over de 'auteursrech ten'. Pinochet had geen beter mo ment voor de moordaanslag kun nen wensen, het lijkt geheel bin nen zijn campagne te passen om zich ondanks alle tegenstand bin nen het Chileense leger toch kandi daat te stellen voor een nieuwe pe riode van 8 jaar bij de door de grondwet geplande „verkiezingen" van 1989. En een paar dagen nadat links had aangetoond over een toene mende mobilisatie-kapaciteit te beschikkèn kreeg de dictator een uitstekend excuus in handen om de linkse oppositie in de kiem te smoren, iets wat na het afkondigen van de staat van beleg ook onmid- delijk is gebeurd. Tientallen pro gressieve leiders zijn opgepakt en alle oppositie-bladen zijn gesloten. Verzet leger Maar het koffiedik-kijken gaat nog een stuk verder. Zo wordt het niet uitgesloten dat er dissidente militairen verantwoordelijk zijn geweest voor de aanslag. De afge lopen maanden is verschillende malen gebleken dat met name de Chileense luchtmacht en de mari ne zich verzetten tegen Pinochet's plannen om tot 1998 aan te blijven. En ook Washington is bang dat het in Chili tot een progressieve revo lutie komt als Pinochet nog lang aanblyft. De afgelopen weken is Chili op geschrikt door de vondst van enor me wapenarsenalen. Pinochet be weerde dat de wapens zouden zyn aangevoerd door Russische en Cu baanse schepen, maar het opposi tieweekblad Cauce wist die bewe ringen in elk geval kompleet met foto's te weerleggen: de wapens zouden vlak voor de vondst zijn aangevoerd door een helikopter van de Chileense luchtmacht. Niet temin probeerde men via de offi ciële media aan de vooravond van de door links gepromoveerde pro test-staking op 4 september, de dag dat er vroeger verkiezingen wer den gehouden, in te peperen dat de Communistische Partij zou probe ren om een gewelddadige opstand uit te lokken. Leugens De christendemocraten van Ga briel Valdes, die Pinochet er in eer ste instantie van „nieuwe leugens" hadden beschuldigd besloten op het allerlaatste moment om de pro teststaking toch maar niet te steu nen. Woordvoerders van de Chris tendemocratische Partij stelden dat wellicht toch een paar van de wapenarsenalen wel authentiek zouden kunnen zijn geweest. „We hebben informaties dat zowel de regering als het linkse oppositie- blok MDP uit zijn op gewelddadi ge botsingen", zo probeerde een van de christendemocraten de plotselinge koerswijziging goed te praten. Een paar dagen eerder waren Ga briel Valdes en een paar andere christendemocratische leiders ech ter gesignaleerd op de Amerikaan se ambassade in Santiago. In Chili heet het dat de Amerikaanse am bassadeur Harry Barnes er by de christendemocraten opaan zou hebben gedrongen om hun positie te matigen en geduld te hebben. Volgens sommige geruchten zou Barnes zelfs hebben beloofd dat Pinochet nog voor het einde van dit jaar plaats zou hebben gemaakt voor een militaire overgangsrege ring waarbinnen waarschijnlijk plaats zou zyn voor de christende mocraten. Vandaar de speculatie dat wellicht de Amerikanen een vinger in de pap hebben gehad bij de aanval op de presidentiële auto karavaan. Onlogisch Pinochet zelf beweert bij hoog en bij laag dat de aanslag is ge pleegd door het Patriottische Front Manuel Rodriguez, een guer rilla-groepering die drie jaar gele den opstond uit de gordel van slop penwijken rond de hoofdstad San tiago. Woordvoerders van het ge wapende verzet zelf weigeren voor alsnog om de verantwoordelijk heid voor de aanslag op te eisen, maar toch mag niet worden uitge sloten dat zy wel degelijk de da ders zijn. Het zou niet de eerste keer zijn dat het Frente Patriotico onlogisch te werk gaat. Zo begon men in 1983 met hetzelfde soort bomaanslagen als Pinochet op dat moment zelf in scène liet zetten om zijn positie kracht bij te kunnen zetten. „Ik ben het enige alternatief voor een communistische chaos", zo luidt de lijfspreuk die de Chileense dic tator ook nu weer keer op keer blijft herhalen. Wie er ook voor de moordaanslag verantwoordelijk is geweest, hij heeft Pinochet een uitstekende dienst bewezen. Terwijl er massale razzia's plaats hebben in de arme arbeiderswijken rond Santiago en er tientallen progressieve leiders zijn opgepakt lijkt Pinochet op het punt te staan om zich officieel kan didaat te stellen voor de door hem zo begeerde nieuwe periode van 8 jaar. „In Chili is de strijd tussen het marxisme en de democratie begon nen", aldus een vastbesloten Pino chet. Japan doet mee aan Star Wars TOKIO (Rtr./UPI) - Japan heeft vanmorgen besloten deel te nemen aan het Amerikaanse programma voor verdediging in de ruimte, het Strategisch Defensie Initiatief (SDI). Japan gaat nu met de Verenigde Staten overleggen over deelne ming van Japanse bedrijven aan het defensieprogramma. Groot- Brittannië, West-Duitsland en Is raël hebben al overeenkomsten ge tekend om onderzoek te verrichten voor het kostbare en omstreden Star Warsproject. De Japanse beslissing om toe te treden tot het SDI-programma kwam ruim achttien maanden na dat de Amerikaanse regering Ja pan daartoe had uitgenodigd. Ja panse functionarissen gaan er van uit dat Japan geen volledige deel nemer zal worden zoals Groot-Brit- tannië. Zy verwachten eerder een vorm van deelneming naar West duits model. Bonn heeft particulie re bedrijven toegestaan deel te ne men, maar besloot tegen een direc te rol voor de overheid. Welke overeenkomst er ook uit de bus komt, zij kan rekenen op verzet in het Japanse parlement. Tegenstanders van kernwapens hebben al betoogd dat deelneming aan SDI een schending zal inhou den van het Japanse formele ver bod op wapenexporten en kernwa- penonderzoek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7