Gaddafi toch bij
'ongebonden top'
Toekomst Nieuw-Caledonië onzeker
VERÈBJSTERE
795.-
VS bemiddelen in Midden-Oosten
Moegabe fel over Zuid-Afrika
Geen Spaanse sancties tegen Libië
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
Psychiaters doen 'het'
voor hun eigen plezier
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
HARARE - Volslagen onverwacht is de Libische leider Gaddafi gisteren op de valreep in
de Zimbabwaanse hoofdstad Harare gearriveerd om deel te nemen aan de topconferentie
van ongebonden landen. Aangenomen wordt dat hij in Harare steun zal willen vergaren
voor zijn houding in het conflict met de Vernigde Staten. Op het laatste moment ver
scheen ook de Surinaamse minister Herrenberg (buitenlandse zaken). Aanvankelijk
werd verwacht dat legerleider Bouterse zelf van de partij zou zijn.
De Zimbabwaanse premier Moega
be opende de achtste conferentie
van de Beweging van Niet-Gebon-
den Landen (NAM) gisteren met
een felle aanval op het apartheids-
bewind in Zuid-Afika. Later op de
middag nam Moegabe ook de voor
zittershamer van de NAM over van
premier Rajiv Gandhi, die de afge
lopen twee jaar voorzitter was na
de moord op zijn moeder, Indira
Gandhi.
door
Ruud de Wit
In zijn openingstoespraak richtte
Moegabe zich in de eerste plaats op
de kwetsbare positie waarin de
kleinere landen zich bevinden tus
sen het onderlinge geweld van de
supermachten Amerika en Rus
land en met name de sinds de op
richting van het ongebonden blok,
precies 25 jaar geleden, toegeno
men nucleaire bedreiging.
Moegabe bekritiseerde de huidi
ge bewapeningswedloop, die hij
verantwoordelijk stelde voor ar
moede en hongersnood. „Ontwik
kelde landen besteden twintig
maal meer aan militaire uitgaven,
dan aan economische hulp. Als
slechts één-vijfde van de uitgaven
aan wapens en ander oorlogsmate-
rieel een jaar lang effectief zou
worden aangewend om de honger
te bestrijden, kan de hongersnood
in het jaar 2000 tot het verleden be-
horen", aldus Moegabe.
Het grootste deel van zijn rede
wijdde Moegabe echter aan het
apartheidsbewind van Zuid-Afri-
ka, dat hij één van de 'duivelse'
krachten noemde, die pog altijd
verhindert dat 'volkeren hun rech
ten op zelfbestuur en onafhanke
lijkheid kunnen uitoefenen, terwijl
de regering in Pretoria ook de sou-
vereiniteit van territoriale integri
teit van de buurlanden schendt'.
Moegabe riep de ongebonden
landen op economische sancties
tegen Zuid-Afrika te steunen, aan
gezien 'deze de enige overgebleven
vreedzame manieren zijn om de
apartheid te ontmantelen, mits de
ze tenminste effectief worden na
geleefd'.
De Zimbabwaanse premier stel
de verder voor dat speciale com
missies van NAM-landen naar de
rijke westerse landen afreizen, om
de regeringen aldaar onder druk te
zetten zodat zij ook tot het opleg
gen van economische sancties
overgaan. Moegabe noemde met
name Groot-Brittannië, West-
Duitsland, Japan en de Verenigde
Staten.
Een andere onderwerp, dat Moe
gabe aan de orde stelde was de
'aanhoudende Israëlische bedrei
ging in het Midden-Oosten' en hij
benadrukte dat er geen oplossing
voor het Midden-Oosten-conflict
kan komen zonder een internatio
nale conferentie, waaraan alle be
trokken partijen, inclusief de PLO
moeten deelnemen. Speciale aan
dacht kreeg ook de oorlog tussen
Irak en Iran, beide aangesloten bij
de NAM: „Wij maken ons zeer be
zorgd over deze oorlog, die in strijd
is met onze beginselen en we doen
dan ook een beroep op onze broe
ders in Iran en Irak om een einde te
maken aan deze vreselijke slach
ting en internationaal geaccepteer
de mensenrechten te respecteren".
Ook besteedde hij tenslotte aan
dacht aan de Amerikaanse pogin
gen om de regering-Ortega van Ni
caragua ten val te brengen: „Wij
roepen de Verenigde Staten op om
zich te houden aan de internationa
le wetten en dus ook aan de recen
te uitspraak van het het Internatio
nale Hof van Justitie te Den Haag
na te komen".
Achter de schermen doet Nicara
gua, vertegenwoordgd door presi
dent Daniel Ortega, verwoede po
gingen om het voorzitterschap van
de organisatie in handen te krijgen.
Dat zou betekenen dat de volgende
topbijeenkomst van de 101 leiders
van het ongebonden blok in Nica
ragua wordt gehouden. Maar er is
daarover nog geen overeenstem
ming te bespeuren onder de Latijn-
samerikaanse landen. Ortega kreeg
alleen de steun van de Cubaanse
leider Castro.
MADRID - De speciale afgezant
van president Reagan, Vernon
vlakte.
Spanje i
Intussen is het merendeel
voorstander van collec- Amerikaanse oorlogsbodems, die
s gisteren zijn toernee be- tieve internationale bestrijding van het afgelopen weekeinde in Spaan-
wateren en havens voor anker
0.ng, met onbestemde bestem-
recht. Voor een goed verstaander ming vertrokken. Vanaf donder-
betekende die nuancering een af- dag lagen twee vliegdekschepen,
langs acht Europese het terrorisme, maar binnen de
hoofdsteden om de bondgenoten grenzen van het internationale ging, met onbestemde bestem-
te overtuigen de Amerikaanse boy
cotmaatregelen tegen Libië te steu-
In Madrid had hij niet al te wijzing van nieuwe militaire stra-
veel succes begonnen. Walters fexpedities tegen Libië. Volgens
sprak in de Spaanse hoofdstad met de Spaanse minister van buiten
minister van buitenlandse zaken, landse zaken
Fernandez Ordonez, maar werd ten, dat de discussie
niet in audiëntie ontvangen door sche maatregelen tegen Libië
premier Felipe Gonzalez.
'America' en de 'John F. Kennedy'
in de baai van Cadiz, begeleid door
een viertal bevoorradings- en be-
het niet uitgeslo- wakingsschepen. In de haven
TEL AVIV - De Amerikaanse on
derminister van buitenlandse za
ken Richard Murphy is een pendel
dienst begonnen in het Midden-
Oosten. Hij zal behalve Jeruzalem,
waar hij gisteravond al overleg
pleegde met premier Peres, ook
Cairo en Amman, de hoofdstad van
Jordanië, bezoeken.
door
Willy Werkman
Het bezoek van Murphy aan het
economi- Malaga meerden dezer dagen vier Midden-Oosten werd pas gisteren
Libië van- fregatten af. Ook in Gibraltar lie-
daag zal worden gevoerd in het po- pen de afgelopen dagen diverse
litieke comité van de EG. Evenmin Amerikaanse oorlogsbodems bin-
door
Gerrit-Jan Hoek
Na het gesprek verklaarde Wal
ters, dat hij Spanje geen eisen had
gesteld wat betreft restricties in de
handelsbetrekkingen met Libië.
Maar volgens de Spaanse pers zou
de speciale afgezant hebben aange
drongen op het annuleren van de
aankoop van aardolie uit Lybië,
met 10 procent van de totale
Spaanse olie-ipiport de derde olie-
leverancier van Spanje. Fernandez
Ordonez hield zich na afloop van
het onderhoud op de diplomatieke
sloot hij uit, dat de bijeenkomst
van ministers van buitenlandse za
ken van komend weekeinde in
Londen zich over deze affaire zal
buigen.
Volgens de officiële Ameri
kaanse lezing ging het hier slechts
om routinebezoeken, toeristische
trips of bevoorrading van de sche
pen.
bekendgemaakt, temidden
richten dat de Verenigde Staten,
Egypte en Israël intensieve pogin
gen in het werk stellen koning
Hoessein te overreden zich actief
mee te doen in het vredesproces in
het Midden-Oosten. Volgens Pale
stijnse bronnen zou de Jordaanse
koning inmiddels hebben gewei
gerd deel te nemen aan de topcon
ferentie tussen premier Peres en
president Moebarak, op 10 en 11
september in Alexandrië.
In afwachting van de Israëlisch-
Egyptische top zei gisteren pre
mier Peres tegen leden van de par
lementaire commissie van buiten
landse zaken en veiligheid, dat de
tijd is aangebroken te denken aan
de volgende fase in het vredespro
ces in het Midden-Oosten. Hij
sprak over een politiek-econo-
misch plan, dat besproken zou
kunnen worden tijdens een inter
nationale vredesconferentie waar
aan volgens Peres de vijf perma
nente leden van de Veiligheidsraad
zouden moeten deelnemen.
Hoewel de verschillende partijen
in het Midden-Oosten in principe
al hebben ingestemd met het bij
eenroepen van een internationale
vredesconferentie, gaat het nu om
de vraag welke Palestijnen deel
kunnen uitmaken van een Jor-
daans-Palestijnse delegatie. In ver
band hiermee heeft de Egyptische
president Moebarak de laatste we
ken - en tot nu toe tevergeefs - ge
tracht alsnog een verzoening tot
stand te brengen tussen koning
Hoessein en PLO-leider Jasser
Arafat.
Parallel hiermee wordt ook naar
stig gezocht naar een namenlijst
van Palestijnen, die weliswaar de
PLO zouden kunnen vertegen
woordigen, maar toch Veiligheids
raad-resolutie 242 acccepteren en
daden van terreur afkeuren. Israël
zou zich met dergelijke „authentie
ke" Palestijnen, zoals Peres hen in
het verleden heeft genoemd, kun
nen verzoenen.
Inmiddels heeft de Israëlische
minister Ezer Weizman, eergister
avond met een geheime missie in
opdracht van premier Peres naar
Europa reisde, een gesprek van
twee uur gevoerd met de Westduit-
se bondskanselier Kohl. Weizman
ontkende dat zijn gesprek met
Kohl te maken heeft met het ver
wachte bezoek van koning Hoes
sein volgende week aan Bonn. Be
halve Bonn zal de Israëlische mi
nister ook Rome aandoen, waar hij
zal spreken met de Italiaanse pre
mier Craxi.
Als Richard Murphy, de Ameri
kaanse beroepsdiplomaat, tijdens
zijn pendeldienst in het Midden-
Oosten erin slaagt alsnog een door
braak te forceren in het vredespro
ces in het Midden-Oosten, zou een
daaruit voortvloeiend succes van
de topconferentie in Alexandrië
kunnen worden bekroond met een
bezoek van de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken George
Shultz aan het Midden-Oosten.
Misschien zelfs als eregast in Ale
xandrië.
PARIJS - Premier Chirac was het
afgelopen weekeinde in Nieuw
Caledonië, waar hij in ruim-ge-
vatte formules zowel de naar on
afhankelijkheid strevende Ka
naks als de voor Frans bestuur
kiezende Caldoches het gevoel
heeft gegeven dat er nog te praten
valt. De staten in de Stille Zuid
zee, die zich blijven verzetten te
gen de Franse atoomproeven in
hun gebied, heeft premier Chirac
verzekerd dat hij bereid is met
hen te praten over 'ontwapening'.
Buitenland kort
Aanslagen Algarve
Een linkse Portugese groep heeft
zich verantwoordelijk gesteld voor
drie aanslagen van gisteren aan de
Algarve, een toeristische streek in
het zuiden van het land. De aansla
gen z(jn een protest tegen „de uit
buiting van het gebied door het in
ternationale kapitalisme en de be
voorrechte klassen".
Sacharov
Andrei Sacharov "maakt het
goed", maar "zijn gewicht laat te
wensen over", heeft zijn vrouw Je-
lena Bonner in het maandelijkse
gesprek via de telefoon vanuit Gor
ki meegedeeld aan haar verwanten
in de Verenigde Staten.Mevrouw
Bonner vroeg haar familie, een
bankrekening voor haar en haar
man te openen. Maar het telefoon
gesprek werd verbroken toen Sem-
jonov enkele vragen stelde over
technische kwesties rond zo'n
bankrekening, die de kans zou bie
den geld aan het paar over te ma
ken.
Spion Nicaragua
Ondervoorzitter Guillermo
Quant van de Nicaraguaanse Ka
mer van Koophandel heeft tegen
over journalisten toegegeven dat
hij voor de Amerikaanse buiten
landse inlichtingendienst (CIA) ge
werkt heeft. Het ministerie van
binnenlandse zaken in Managua
had op 24 augustus zijn aanhou
ding op verdenking van spionage
voor de VS bekendgemaakt. Kapi
tein Oscar Loza, het hoofd van de
Nicaraguaanse veiligheidsdienst,
heeft verklaard dat Quant wegens
„verraad" voor de rechter moet
verschijnen.
door
Rudolph Bakker
Na de verkiezingen van afgelo
pen maart en de terugkeer van de
conservatieve partijen aan het be
wind was algemeen verwacht dat
premier Chirac min of meer radi
caal een eind zou maken aan het
door de socialisten ingestelde re
gionale zelfbestuur op de eilanden
van Nieuw Caledonië, die met el
kaar zo groot zijn als België. De
nieuwe minister voor overzeese ge
bieden, Bernard Pons, had in die
zin zelfs zijn huiswerk al gemaakt.
Het eerste wat premier Chirac na
aankomst in de hoofdstad Noumea
deed was echter de Kanak-leider
Jean-Marie Tjibaou bij zich ont
vangen, waarna beide mannen
weer uiteen gingen onder het afleg
gen van uitzonderlijk milde verkla
ringen.
Niet alleen had Kanak-leider Tji
baou voor de gelegenheid een das
aangetrokken, een eerbetoon dat
hij vele Franse hoogwaardigheids
bekleders voor de komst van Chi
rac niet had gegund. Hij vertelde
bovendien na afloop van het ge
sprek er gevoelig voor te zijn dat
Chirac zich bereid had verklaard te
discussiëren over de vorm waarin
het referendum over de eventuele
onafhankelijkheid van Nieuw-Ca
ledonië zal worden gegoten. Het re
ferendum is een socialistische
erfenis en naar verwacht zal het
volgend jaar worden gehouden.
Kanak-leider Tjibaou was boven
dien opgelucht dat de Franse pre
mier met geen woord gesproken
stuur van de kanaks zo snel moge
lijk op te heffen.
Na de onrust van de jaren '84 en
'85 is Nieuw Caledonië nog niet he
lemaal van de schok bekomen. Het
toerisme heeft zich na de dissiden
te troebelen van de kanaks nog
niet hersteld en ook de investeer
ders bleven uit. Daarbij komt dat
nikkel, een van de belangrijkste
grondstoffen op de eilanden, op de
wereldmarkt is ingestort. De rege-
ring-Chirac heeft een financiële
steun van 512 miljoen franks in het
uitzicht gesteld, waarvan de helft
meteen al bestemd zal zijn om het
tekort op de begroting aan te vul-
regionale uitmonste- Premier Chirac had nog vorig
(foto afp) jaar als Gaullisten-leider in Nou
mea ferme taal uitgeslagen aan het
adres van de kanaks. Nu liet hij we
ten 'naar een oplossing te streven
die voor alle inwoners van de eilan
den aanvaardbaar is". De kanaks
had over de plannen van minister
Pons om het door de socialistische
regering ingestelde regionale be-
wensen als enigen aan het referen
dum over de onafhankelijkheid
mee te doen en hierin staan ze van
zelfsprekend vierkant tegen de wil
van de regering-Chirac.
Bij zijn vertrek verklaarde de
eerste minister dan ook: „Ik ben
voor de dialoog en ook de FLNKS
(van kanak-leider Tjibaou) heeft
het recht om zijn ambities tot uit
drukking te brengen. Geen der
partijen mag echter op welke ma
nier ook pretenderen de vertegen
woordiger te zijn van een toekomst
of van een land".
Taak van minister voor overzee
se gebieden Bernard Pons is nu
om, door middel van de hoge co-
missaris in Noumea, de orde te be
waren, de economie tot nieuw le
ven te wekken en het referendum
voor te bereiden zonder dat er
bloedvergieten van komt. Het is
duidelijk dat bij een referendum
over onafhankelijkheid in de zin
20% KORTING op extra zware, ca 5,2 kg per m2,
Marokkaanse berbers met of zonder franje. Bijz™
der dik en gesloten oppervlak door gebruik van 2
ver scheerwol (Wolmerk) en toepassing van
speciale half dubbeldraadse knooptechniek. Liefst
67.500 polen per m2. In roomwit, zachtgroen, zacht
grijs en naturel, uit voorraad leverbaar. Binnen 8 a
10 weken ook in speciale maten.
Voor verbijsterende prijzen: Zuiver Scheerwol
ca 240 x 340 cm, normaal 2199.-Nu 1695.-
ca 190 x 290 cm, normaal 1499.-Nu 1195.-
ca 215 x 215 cm, normaal 1249.-Nu 995.-
ca 160 x 230 cm, normaal 999 -Nu 795.-
Speciale maten per m2, normaal 300.- Nu 235.-
waarin de conservatieve regering
die voorstaat, er geen sprake van is
dat de caldoches ooit door de ka
naks zullen worden bestuurd.
Of dat Frankrijk zijn zeggen
schap over deze eilanden in de Stil
le Zuidzee zou afstaan. Het trauma
van de ooit uit het onafhankelijk
geworden Algerije gezette Franse
kolonisten - de zogenaamde'
pieds-noirs - zit de Gaullisten nog
steeds dwars. Tenslotte was het ge
neraal De Gaulle zelf die voor deze
ontwikkeling verantwoordelijk
was geweest.
Premier Chirac heeft met zijn in
Nieuw Caledonië ontwikkelde
nieuwe beleidslijn ook een ant
woord willen geven aan de landen
van het 'Forum van de zuidelijke
pacific'. Kortgeleden had deze re
gionale organisatie de Verenigde
Naties gevraagd Nieuw-Caledonië
op de lijst te zetten van landen die
nog gedekoloniseerd moeten wor
den. „Dit besluit weerspiegelt een
wel buitengewoon tekortschieten
de kennis van de werkelijkheid in
Nieuw Caledonië", aldus premier
Chirac in Noumea.
Hoe deze realiteit er in werkeijk-
heid zal uit zal zien hangt af van het
succes of het wansucces dat de re
gering-Chirac met zijn van de so
cialisten overgenomen referen
dum-plannen zal hebben. Dat wil
zeggen van de mate waarin de
Fransen de FLNKS van Jean-Ma
rie Tjibaou voor hun karretje zul
len weten te spannen.
WASHINGTON (UPI) - De mees
te psychiaters die toegeven dat
ze intiem zijn geweest met hun
patiënten, deden dat "uit hun ei
gen seksuele of emotionele be
hoefte" zonder dat ze met ethi
sche taboes rekening hielden.
Dit blijkt uit een onderzoek dat
in alle staten van de Verenigde
Staten is uitgevoerd.
Uit een studie door de Har-
vard-universiteit en de Medische
faculteit van New York blijkt dat
ruim 6 procent van de Ameri
kaanse psychiaters toegeeft on
geoorloofde seks te hebben ge
had met hun patiënten. Slechts
40 procent heeft daarvan spijt.
In het deze week gepubliceer
de rapport staat dat 74 procent
van de 5.574 psychiaters die de
vragenlijst thuis kregen, die niet
heeft teruggestuurd. Het feitelij
ke aantal psychiaters dat in strijd
met de voorschriften intimiteit
pleegt met hun patiënten, ligt
waarschijnlijk flink hoger dan
uit het onderzoek blijkt.
De bond van Amerikaanse
psychiaters (APA), die het rap
port heeft uitgegeven, kent een
gedragscode die het hebben van
seksueel contact met patiënten
nadrukkelijk verbiedt. Personen
die zich daaraan schuldig ma
ken, kunnen als lid geroyeerd of
geschorst worden.
Ondervoorzitter Paul Fink van
de APA zegt dat geslachtsver
keer tussen psychiater en patiënt
"hoogst onethisch, in aanleg ge
vaarlijk voor de patiënt is en on
der geen enkele omstandigheid
getolereerd kan worden".
Uit het onderzoek blijkt dat 7,1
procent van de mannelijke psy
chiaters en 3,1 procent van de
vrouwelijke psychiaters, die het
vragenformulier terugstuurden,
toegeeft dat men seksuele activi
teit gepleegd heeft met hun pa
tiënten. Twee-derde van de "da
ders" zegt met meer dan één pa
tiënten gevrijd te hebben, terwijl
één mannelijke psychiater van
middelbare leeftijd verklaart
"het" gedaan te hebben met 12
patiënten.
"Negentien procent verklaarde
tot de intimiteit overgegaan te
zijn om het zelfrespect van de pa
tiënt te vergroten en/of die aan
een waardevolle emotionele er
varing te helpen. Andere rede
nen om tot geslachtsgemeen
schap met patiënten over te gaan
waren gebrek aan zelfbeheer
sing, uitbuiting, het vervagen
van het beoordelingsvermogen,
impulsiviteit, therapeutische be
trokkenheid en persoonlijke be
hoefte".
Volgens het rapport, dat opge
steld is door Nanette Gartrell,
lector in de psychiatrie aan de
Harvard-universiteit, en een
reeks medewerkers, verklaarde
65 procent van de psychiaters
dat zij verliefd waren op de pa
tiënt en zei 92 procent van de art
sen dat zij meenden dat de pa
tiënt op hen verliefd was.
Spanje wil actie
tegen hoge aantal
verkeersongelukken
MADRID (GPD) - Het Spaanse mi
nisterie van binnenlandse zaken
overweegt drastische maatregelen
te nemen om het aantal ongeluk
ken met dodelijke afloop rigoureus
terug te dringen. In de maanden ju
li en augustus lieten 1068 mensen
het leven in het Spaanse verkeer.
Dat aantal is ongeveer een kwart
van het totaal aantal dodelijke on
gelukken, dat gedurende een heel
jaar in Spanje wordt geregistreerd.
Het merendeel van de ongeval
len is volgens de Spaanse verkeers
dienst te wijten aan het rijden met
te hoge snelheid, het gevaarlijk in
halen of afleiding van de bestuur
der. Vooral in Andalusië, met de
Costa del Sol als centrum van het
massatoerisme, vielen veel doden
op de weg te betreuren. Ook de be
ruchte 'dodenweg' tussen Burgos
en Valladolid, maakte zijn trieste
naam ook deze zomer weer waar.
De Libische leider Gaddafi verscheen gisteren onverwacht toch in Harare. Op de foto wordt hij geflankeerd
door zijn minister van buitenlandse zaken Mansour (links) en de Zimbabwaanse president Banana. (foto ap>
