De Discipline
en
Els Vader
NeUi Cooman
Els Vader contra Nelli Cooman
Eerstejaars
studenten
aan de slag
Vertrek van Reinwardt naar
Amsterdam lijkt onvermijdelijk
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1986
SPORT
PAGINA 11
Vader, 26 jaar, is lid van Thor uit
Roosendaal en haalde een bronzen
medaille tijdens het EK indoor van
1985 in Athene. Is getrouwd met
haar persoonlijke trainer Haico
Scham en houdster van de natio
nale records op de 200 meter (22,81
seconden) en 400 meter (51,92 se
conden). Om zich optimaal op het
EK te kunnen voorbereiden heeft de
geboren en getogen Zeeuwse haar
baan als fysiotherapeute opgege
ven. Na Stuttgart stort Vader, die
deze zomer haar Nederlandse re
cord op de 100 meter kwijt raakte
aan Nelli Cooman, zich in de infor
matica.
S1NDELFINGEN (GPD) - In
Nederland lijkt het eerder
regel dan uitzondering dat er
'iets moois' bloeit in de
relaties tussen atletes en hun
persoonlijke trainers. De
Europese indoorkampioene
Nelli Cooman bevestigt deze
regel, terwijl Els Vader er een
aardige variant op heeft
gevonden door eerst te
trouwen en vervolgens haar
echtgenoot als trainer aan te
trekken. Van hun huwelijk
met Haico Scharn, zelf ooit
een verdienstelijk
middenlange-afstandloper, en
Hans Fiere zullen Vader en
Cooman in sportief opzicht
best profijt trekken, maar als
er 'herrie' is, kan het wel eens
vervelend zijn dat de trainer
dezelfde voordeur deelt. De
problemen worden immers
steevast mee naar bed
genomen.
Bondscoach Henk Kraayenhof
werd dit jaar inzet van een
conflict tussen 'het kamp'
Cooman en 'het kamp' Vader.
De fanatieke sprinttrainer zou
zich teveel met de succesvolle
Nelli Cooman bemoeien en
bovendien niet op een
'normale' manier met de
overige leden van de nationale
sprintploeg (Els Vader,
Marjan Olyslager en Martha
Derby) kunnen
communiceren. In huize
Scharn en huize Fiere liep de
spanning zo hoog op dat Vader
en Cooman er bloednerveus
van werden. De 'affaire
Kraayenhof werd door de
buitenwereld fors opgeklopt
en iedereen begon te geloven
dat de twee sprintrivales met
elkaar op voet van oorlog
leefden. Vader en Cooman zelf
ook, want de voormalige
clubgenotes ontliepen elkaar
waar mogelijk totdat ze
beiden tot de conclusie
kwamen dat 'de staat van
beleg' niet door henzelf was
afgekondigd. Inmiddels
hebben de twee EK-gangsters
hoogstpersoonlijk een eind
gemaakt aan de 'koude
sprintoorlog' en uit de
woorden van van Vader blijkt
dat de twee tegenpolen elkaar
weer aardig aantrekken:
"Nelli en ik zullen
waarschijnlijk nooit echte
vriendinnen worden, want
daar zijn we teveel
verschillende
persoonlijkheden voor, maar
we kunnen nu wel heel aardig
met elkaar overweg".
Een dubbelportret.
Nelli Cooman, 22 jaar, is lid van
AVR uit Rotterdam en tweevoudig
Europees indoorkampioene (1985
en 1986). De met haar persoonlijke
trainer Hans Fiere getrouwde Su
rinaamse is in het bezit van het of
ficieuze wereldrecord op de 60 me
ter indoor (7,00 seconden). In Am
sterdam werd Cooman, die een
baan als gezinsverzorgster heeft
opgegeven om zich helemaal aan
het hardlopen te kunnen wijden,
deze zomer Nederlands kampioen
op de 100 meter en veroverde zij
met een tijd van 11,15 seconden het
nationale record.
LEIDEN - Els Vader mist de bezetenheid van Nelli Coo
man, ook het absolute talent. Dat de Zeeuwse toch deel uit
maakt van de internationale subtop heeft alles te maken
met discipline. Vader kan zichzelf de wil opleggen om ge
durende lange tijd zeer intensief te trainen. In de aanloop
naar Stuttgart heeft zij in de eerste weken van augustus
bijvoorbeeld zoveel trainingsarbeid verricht dat zij on
langs in Zürich nauwelijks vooruit was te branden. "Dat
kwam omdat ik last had gekregen van allerlei kleine bles
sures. Ik voelde me in Zürich hartstikke stram, maar later
in Berlijn en Keulen ging het al een stuk beter. Ik ga er van
uit dat ik me in Stuttgart plaats voor de finale van de 100
en 200 meter".
Misschien dat zij in het Neckarsta-
dion haar nationale record op de
200 meter (22,81 seconden) nog iets
kan aanscherpen, maar dat lijkt tij
dens de Europese titelstrijd voor
Vader wel het maximaal haalbare.
Althans, wat het individuele pro
gramma betreft. "Een medaille zit
er voor mij niet in", stelt zij realis
tisch, "voor Nelli misschien wel.
Die heeft zo'n sterke westrijdmen-
taliteit dat het me niets zou verba
zen als zij een bronzen plak zou
grijpen".
Voor dergelijk eremetaal komt
Vader wel in aanmerking als slot-
loopster van de 4x100 meterploeg.
"Theoretisch is een derde plaats in
derdaad mogelijk", stelt zij vast",
maar dan mag er niets tegenzitten.
De basis is zo smal, dat als één van
ons een mindere dag heeft, het
meteen is gebeurd".
LEIDEN - Sommige studenten
verenigingen organiseren de
laatste jaren voor aankomende
eerstejaars zogenaamde sociale
projecten. Deze speelse
schoonmaakacties worden dit
jaar door Quintus en Minerva
georganiseerd.
Bij Minerva moeten de 550 nul
len, zoals de eerstejaars daar
worden genoemd, in drie weken
tijd twee speeltuinen opknappen.
Dit jaar vallen speeltuin Noor
derkwartier aan de Anna van
Saksenstraat en Ons Eiland aan
de Kortenaerstraat de eer te
beurt om te worden opgekalefa
terd.
Speeltuigen worden geschuurd
en geschilderd, het onkruid
wordt gewied en de boel wordt
opgeruimd. Gedurende drie we
ken gaan de aankomende eerste
jaars in groepjes van tien twee
keer per dag op pad om de speel
tuinen een proper aanzien te ge-
Bij Quintus heten de aanko
mende eerstejaars 'buizen'. Zo'n
driehonderd gingen onder bege
leiding van mentoren en van de
voorlichter van de gemeentelijke
reinigingsdienst, Mari Tol, gis
terochtend op pad om in de stad
stoepen te vegen, onkruid te wie
den, hondedrollen te verwijderen
en in de Oude Vest te dreggen.
Zo'n 10.000 kilo vuil werd op deze
Wisselwerking
Bovendien zou zich in Stutggart
wel eens het gebrek aan estafette-
ervaring kunnen wreken. De leden
van de nationale sprintploeg heb
ben slechts één keer in wedstrijd
verband de stokjes aan elkaar
doorgegeven. Dat was tijdens de
West Athletics in Barcelona, waar
Nellie Cooman, Martha Derby,
Maijan Olyslager en Els Vader ove
rigens meteen een demonstratie
van hun mogelijkheden gaven. Het
scheelde maar een fractie van een
seconde of het van de Spelen van
Mexico daterende Nederlandse re
cord (43,44, heel even een wereld
record) was er eindelijk aangegaan.
In de hoop tot een optimale wis
selwerking te komen, is het estafet
teviertal al vorige week donderdag
in het Zuidduitse Sindelfingen bij-
manier in de meegestuurde veeg-
auto's gedeponeerd. En bij het
dreggen kwamen honderd fiet
sen, twee brommers, twee televi
sies, twintig boodschappenwa
gens en diverse verkeersborden
boven water. Jammer genoeg
werd er geen auto opgevist. Want
voor degene die dat kunststukje
een gekomen. In dit voorstadje van
Stuttgart probeert gelegenheids-
coach Peter van Beusekom, door
de Atletiekunie naar voren gescho
ven nadat het duo Vader/Olyslager
duidelijk had gemaakt niet meer
onder Kraayenhof te willen trai
nen, zijn pupillen op één lijn te
krijgen.
Hoewel Vader, Cooman en Oly
slager eerder in dit seizoen alle
maal een keer hebben uitgeroepen
dat ze zich om de estafette niet
meer druk wilden maken omdat ze
"ziek waren van alle gezeur", lijkt
het trio nu vastbesloten om in het
slotweekeinde van het veertiende
EK tot op de bodem te gaan.
"Want", zo verklaart Vader, "het
zou toch eeuwig zonde zijn als we
zomaar een medaillekans laten lo
pen". "En", zo voegt Cooman er
aan toe, "ik zou het niet op m'n ge
weten willen hebben dat ik het
voor de anderen heb verknald.
Daarom zal ik straks verschrikke
lijk gemotiveerd zijn als ik in de
startblokken sta".
Tussenstation
Stuttgart geldt voor zowel Vader
als Cooman als tussenstation. Va
der wil na het EK "eens rustig de
balans opmaken". De fysiothera
pie heeft zij inmiddels ingeruild
voor de informatica, omdat daar
volgens haar meer toekomst inzit.
"Ik heb geen idee of mijn nieuwe
baan een beetje met het hardlopen
is te combineren. In principe wil ik
doorgaan tot de Spelen van Seoel,
maar soms twijfel ik wel eens of ik
het nog twee jaar kan volhouden".
De twijfel overviel Els Vader
vooral in de zee van tijd die haar
deze zomer overspoelde. "Vijf jaar
lang heb ik in de fysiotherapie ge
zeten, had ik een volledige baan.
Dit jaar heb ik sinds half april niets
meer gedaan omdat ik wel eens
wilde ervaren hoe het is om alleen
maar met sport bezig te zijn. Maar
dat is dus niets voor mij, ik word
onrustig van dat eenzijdige leven
tje van trainen, eten, slapen en
wedstrijden lopen. Mijn resultaten
zijn er wel beter door geworden,
want ik heb nog nooit zo'n goed
seizoen gedraaid als nu. Ik denk
dan ook dat ik in de sport meer had
kunnen bereiken als ik geen volle
dige baan zou hebben gehad".
Frustrerend
Onrustig wordt Vader ook wan-
zou uithalen had de gemeentelij
ke reinigingsdienst een premie
van vijfentwintig gulden uitge
loofd.
De 'buizen' operereerden van
daag in het gebied tussen de
Meelfabriek en de Morschpoort.
Door hun actie ontstond een
'schrijnende' contrast tussen de
'86
DOOR JAAP VISSER
neer zij voor het lopen van wed
strijden de grens oversteekt. "Ik
hou van reizen, maar er is niets
frusterender om op interessante
plaatsen te komen en dan maar een
beetje rond te hangen in het hotel,
te trainen, een wedstrijdje te lopen
en weer te vertrekken. Ik ben in zo
veel fascinerende steden geweest
zonder er ook maar iets van te heb
ben gezien".
Ook thuis, in Capelle aan de IJs-
sel, moet Vader zichzelf beperkin
gen opleggen. "De combinatie
werken en topsport bedrijven
vergt zoveel tijd dat ik er bijvoor
beeld nog nooit toe ben gekomen
om met Haico naar de bioscoop te
gaan. Daar heb ik het wel eens
moeilijk mee. Haico is nu 41 en
heeft dat vluchtige leven zelf al een
keer meegemaakt. Nu moet hij het
mij nog een keer meemaken en dat
speelt onbewust mee als ik wel
eens aan stoppen denk. Niet dat
Haico mij aanmoedigt om te stop
pen hoor, integendeel".
Aanleg
Stelt het vluchtige leven van een
topsporter Els Vader voor proble
men, bij Cooman is dat vooralsnog
niet het geval. Die gaat volledig op
in haar sport en concentreert zich
maar op één ding: de eerstvolgen
de wedstrijd. Voor een beetje
sprintontmoeting is de kleine Rot
terdamse bijna een week lang ge
spannen. Op de dag van de wed
strijd ontlaadt zich die spanning
meestal in een bliksemstart waar
door zij onmiddellijk een voor
sprong neemt op haar rivales.
"Dat snellen starten van mij is
een kwestie van aanleg", verklaart
Cooman, "op de middelbare school
zijn ze er achter gekomen dat ik
een enorme startsnelheid heb. Zes
jaar geleden, tijdens een sportdag
moest ik eens de 60 meter lopen.
Oranjegracht waar wèl en de
Waardgracht waar niet werd ge
wied. In de buurten waar werd
schoongeveegd waren de reacties
van de bewoners alom lovend. Op
één uitzondering na: een bewo
ner van de Mare riep de schoon
makers toe: "Hé, blijf van m'n on
kruid af'.
Liep ik op gewone loopschoenen
7,6. Meteeen op atletiek natuurlijk,
maar daar had ik na een maand of
vier m'n buik van vol. In die tijd
was ik nog niet zo serieus en ieder
een zeurde maar aan mijn hoofd
dat ik harder moest trainen. Daar
had ik helemaal geen zin in en bo
vendien kreeg ik allerlei blessures.
Eigenlijk was ik het spuugzat en
het is aan Hans te danken geweest
dat ik er niet mee ben gekapt".
Fanatisme
Clubtrainer Fiere ontferemde
zich over het wispelturige sprintta
lent dat zich eerder had uitgeleefd
in sporten als ijshockey, volleybal
en voetbal. Cooman: "Hans was
heel lief voor me en heeft er voor
gezorgd dat ik er weer een beetje
zin in kreeg".
Zin die al snel omsloeg in fana
tisme waardoor Cooman op haar
22ste op weg is om aansluiting met
de wereldtop te vinden. "Het gaat
inderdaad fantastisch", overdrijft
zij allerminst, "maar ik vind het
niet juist dat de mensen nu ver
wachten dat ik in Stuttgart even
tjes een medaille haal. Ja, mis
schien op de estafette, maar op het
persoonlijke nummer ben ik al te
vreden met een finaleplaats en een
Nederlands record. Dat is het doel
en aan een medaille denk ik niet.
De mensen vergeten wel eens dat
dit pas het eerste jaar is dat ik op
de baan echt presteer".
Hoewel Cooman nog maar aan
het begin van haar baancarrière
staat, zegt de tweevoudige Europe
se indoorkampioene "te leven van
evenement naar evenement". Ook
zij zal zich na het EK over haar toe
komst beraden. "Al te ver vooruit
kijken, doe ik niet. Dat heeft ook
weinig zin, want een sportcarrière
valt niet te plannen. Op dit mo
ment telt alleen Stuttgart, zelfs aan
het komende indoorseizoen heb ik
nog geen moment gedacht".
Ideaal
Cooman heeft dit seizoen aan
zienlijk meer uithoudingsvermo
gen gekregen en is bovendien een
stuk sterker geworden op het men
tale vlak. Het gevolg van een gewij
zigde aanpak van haar trainers
LEIDEN - De Reinwardt-Acade-
mie verhuist toch naar Amster
dam. Een laatste poging om deze
hogere beroepsopleiding voor mu
seummedewerker in Leiden te
houden is op niets uitgelopen. Het
plan was de school te laten voort
bestaan als zelfstandige opleiding,
ondergebracht bij het ministerie
van welzijn, volksgezondheid en
cultuur. Dat departement ziet ech
ter geen kans op korte termijn een
beslissing te nemen in deze zaak.
Door een nieuwe wettelijke rege
ling moeten hogere beroepsoplei
dingen zoveel mogelijk samen
gaan. Pogingen om de Reinwardt
te laten fuseren met een nog op te
richten Leidse Hogeschool voor
beroepsonderwijs liepen stuk. Wel
kwam het Leidse gemeentebe
stuur tot overeenstemming met
een verzameling HBO-opleidingen
voor kunstrichtingen in Amster
dam.
De minister van onderwijs be
paalde echter dat de Reinwardt-
Academie dan ook naar Amster
dam moest verhuizen. En daar
voelde het Leidse gemeentebe
stuur niet zoveel voor. In juni stel
de het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur echter
voor toch eens te komen praten
over het laten voortbestaan van de
Reinwardt-Academie in Leiden als
Hans Fiere en Henk Kraayenhof
die het in Suriname geboren en in
Rotterdam opgegroeide natuurta
lent meer duurtrainingen hebben
opgelegd.
"Aan Hans en Henk heb ik veel,
zo niet alles te danken", stelt zij on
omwonden vast. "Die twee regelen
alles tot in de puntjes. Ik hoef me
werkelijk nergens druk om te ma
ken en alleen maar hard te lopen.
Henk begeleidt me vooral in tech
nisch opzicht en Hans houdt de tij
den bij. In onderling overleg stel
len zij de trainingsschema's samen
en dat werkt uitstekend. Ze voelen
elkaar geweldig aan, het lijken
soms wel broertjes. Voor mij is dat
een ideale situatie, want ik ik weet
dat er altijd twee mensen zijn op
wie ik terug kan vallen. Daardoor
zal ik me nu ook veel beter over
teleurstellingen heen kunnen
heenzetten".
Teleurstellingen
Teleurstellingen waar Cooman
nog maar zelden mee is geconfron
teerd. In tegenstelling tot Vader
die vier jaar geleden de grootste
klap uit haar sportcarrière kreeg te
verwerken toen de Atletiekunie
weigerde haar naar het EK in Athe
ne af te vaardigen. "Dat deugde
niet", is zij nog altijd van mening.
"Er werd toen niet naar mijn pres-
zelfstandige opleiding. De acade
mie zou dan niet meer onder de
verantwoordelijkheid van het mi
nisterie van onderwijs, maar van
wvc vallen.
Het gemeentebestuur nam het
aanbod aan. Wethouder Van Don
gen van onderwijs toonde zich de
ze zomer echter al niet erg optimis
tisch. Toch wilde ze praten, om
zich later niet het verwijt te kun
nen maken dat niet alle mogelijk?
heden voor het behoud van de aca
demie waren onderzocht.
Subsidie
Het probleem is echter dat de
Leidse gemeenteraad voor,15 sep
tember moet beslissen of de Rein
wardt-Academie al dan niet met
Amsterdamse kunstopleidingen
fuseert. Uitstel van die beslissing
was een eerste vereiste, wilde het
overleg met wvc goed kunnen wor
den gevoerd.
Het ministerie van onderwijs
wilde van geen uitstel weten. De
kunstopleidingen in Amsterdam
moesten voor 15 september weten
of de fusie doorgaat. Die instellin
gen dienen op die datum tenmin
ste 600 leerlingen te tellen, willen
ze in aanmerking komen voor een
nieuwe subsidie. En omdat de
taties gekeken, maar naar mijn ver
houding met Haico, die als bonds-
trainer overhoop lag met de
KNAU".
Drie jaar na deze bittere ervaring
beleefde Vader, die zich op haar
dertiende in Vlissingen aanmeldde
bij de plaatselijke atletiekvereni
ging, een regelrecht rampseizoen.
"Vorig jaar lukte werkelijk hele
maal niets. Ik kreeg de ene na de
andere blessure en beleefde alleen
maar teleurstellingen. Tot over
maat van ramp ging ik in de vakan
tie op Kreta met een scooter onder
uit en brak m'n enkel. Een symbo
lische afsluiting van een pechjaar"
Dat Vader daar haar sterkste sei
zoen tot nog toe op laat volgen,
zegt volgens haar veel over de be
trekkelijkheid van de sport. "Vorig
jaar had ik ook keihard getraind,
maar ging het op de een of andere
manier steeds mis. Nu zit het alle
maal een beetje mee, maar dat kan
straks weer net zo goed afgelopen
zijn".
"Precies", wisselt Cooman haar
rivale af, "dat is ook de reden waar
om ik niet aan carrièreplanning wil
doen. Er zijn zoveel kleine din
getjes die dat kunnen verstoren.
Daarom leef ik van evenement tot
evenement".
kunstopleidingen naar verhouding
weinig leerlingen tellen, voorzag
het ministerie van onderwijs pro
blemen als dan niet bekend was of
de Reinwardt zou meedoen.
Het overleg tussen de gemeente
en de departementen van onder
wijs en wvc, vlotte intussen niet
erg. Op 30 juni was er weliswaar
een gesprek met het ministerie van
wvc. Daarbij was echter geen ver
tegenwoordiger van onderwijs
aanwezig, waardoor het slechts een
verkennend gesprek was.
Op 5 augustus liet wvc weten dat
het afzag van verdere pogingen om
de Reinwardt-Academie over te
nemen. Aangezien Leiden voor 15
september moet beslissen wat er
met deze opleiding gaat gebeuren,
zag het geen kans om tot een goed
oordeel te komen. Een periode van
tien weken is tekort om een verant
woorde beslissing te nemen. Daar
voor zijn de problemen te omvang
rijk, aldus het ministerie.
Burgemeester en wethouders
van Leiden leggen zich nu neer bij
het vertrek van de Reinwardt naar
Amsterdam. Ze stellen de gemeen
teraad voor hetzelfde te doen. Wel
probeert het gemeentebestuur om
de verhuizing van de academie eni
ge tijd op te schuiven. Daarover zal
nog worden gesproken met het mi
nisterie van onderwijs.
Overleg gemeente Leiden met ministeries mislukt
