Bij een depressie is
relativeren noodzaak
Een hotel vol
kletskousen
TERDAG 23 AUGUSTUS 1986
EXTRA
PAGINA 23
(archieffoto).
delen als valium en librium die de men
sen passief maken. Ze worden natuur
lijk wel gegeven bij angst en spanningen
omdat ze een snelle werking hebben,
mensen beter doen slapen, de angst
doen verminderen. Maar de hoofdoorza
ken van de depressie worden er niet
door weggenomen. Naar mijn mening
wordt er te snel naar kalmerende midde
len gegrepen. Op het ogenblik is in de
psychiatrische wereld een discussie aan
de gang of kalmerende middelen de pa
tiënten niet van de regen in de drup
brengen".
Nolen zegt dat er bij de buitenwacht
veel onbegrip bestaat over de ziekte de
pressie, die vooral voorkomt bij adoles
centen en bij boven-veertigjarigen. Er
lijden ook meer vrouwen dan mannen
aan. "Dat heeft weinig met de maat
schappelijke structuur te maken, maar
heeft waarschijnlijk hormonale oorza
ken. Een beruchte periode is die na de
bevalling wanneer het hormonaal even
wicht in het lichaam van de vrouw zich
moet herstellen".
"Depressieve mensen worden door de
buitenwereld soms levenslang gete
kend, terwijl ze buiten hun depressieve
perioden niet te onderscheiden zijn van
andere mensen. Ze functioneren dan
volkomen normaal. Gelukkig zijn er
kort geleden initiatieven ontplooid om
te komen tot de oprichting van een pa
tiëntenvereniging. Die vereniging kan
mogelijk iets gaan doen aan alle onbe
grip en misverstanden".
Depressiviteit is niet slechts te verk
tekenis toe te kennen. Je moet ze dan
laten inzien dat lang niet alles zo nega
tief is".
"Om een voorbeeld te geven. Ik sprak
onlangs een patiënt die vreselijk in de
put zat na een weekeinde op familiebe
zoek te zijn geweest. Van z'n dochter
kreeg hij bij het afscheid altijd een zoen,
maar nu was ze zo druk bezig geweest in
de keuken dat ze alleen maar een hand
had opgestoken. Hij was daar vreselijk
over gaan tobben. Er is vast wat, ik heb
vast iets verkeerds gedaan, prentte hij
zichzelf in. Nou, dat idee moet je dan
zien weg te nemen. Verder is psychothe
rapie ook een kwestie van kennisover
dracht, mensen inzicht geven in hoe een
depressie kan ontstaan. Ze laten inzien
dat ze op normale gebeurtenissen over
dreven negatief reageren".
Doelloos
"Bij de behandeling moet je proberen
dergelijke mensen geleidelijk weer wat
te laten doen, anders liggen ze de hele
dag in bed of hangen ze doelloos in een
stoel. Omdat ze zich slecht kunnen con
centreren moet je voorzichtig zijn met
adviezen als 'pak eens een boek'. De
pressieve mensen lezen heel langzaam,
kunnen nauwelijks bevatten wat ze le
zen. Dus laat ze dan beginnen met iets
heel eenvoudigs en niet met moeilijke
dingen waarbij ze van alles moeten be
grijpen. Want lukt dat niet, dan verhevi
gen de negatieve gevoelens zich".
•en uit een tekort aan zelfvertrouwen.
Bij psychotherapie wordt de naaste
omgeving ook intensief betrokken bij de
behandeling. "De partner moet ook we
ten wat een depressie is. Men moet we
ten dat een advies als 'ga eens iets leuks
doen, naar de film of op vakantie' ave
rechts kan werken. Immers, depressieve
mensen kunnen nergens van genieten.
En omdat ze geen plezier kunnen bele
ven aan dingen die ze eigenlijk leuk zou
den moeten vinden krijgen ze een groter
schuldgevoel".
Vrijwel elke depressie gaat volgens
Nolen op den duur over. Soms na een
paar weken, soms na een paar maanden
en soms pas na een paar jaar. Het belang
van medicamenten moet in het geheel
van de behandeling niet worden onder
schat. Nolen: "Zeker tachtig procent van
de patiënten reageert positief op de me
dicamenten. Er is in de loop der jaren
ontzettend veel biologisch onderzoek
verricht: hoe zit het met de hersenen,
hoe verloopt het overdrachtsproces van
de ene zenuwcel naar de andere? Geble
ken is dat bij depressieve mensen de ac
tiviteit in bepaalde hersengedeelten op
het vlak van dat overdrachtsproces ge
ringer is dan bij gezonde mensen. Een
boodschap kan dus niet goed worden
overgebracht". 9
Passief
"Met medicamenten is de activiteit in
dergelijke hersengedeelten te verhogen.
Dit in tegenstelling tot kalmerende mid
ken. Ze zijn geobsedeerd door de ge
dachte dat het nog helemaal nergens op
lijkt. Ze kraken zichzelf af terwijl de om
geving juist zegt dat het weer wat beter
gaat".
Depressie is volgens Nolen een ernsti
ge ziekte die vaker voorkomt dan menig
een denkt. Zo'n tien procent van de
mensen krijgt in het leven met deze zo
genaamde stemmingsstoornis te maken.
Op grond van in de Verenigde Staten
ontwikkelde criteria spreekt men van
een depressie wanneer iemand minstens
twee weken last heeft van ernstige som
berheid, gecombineerd met andere ver
schijnselen als angstgevoelens, gebrek
aan eetlust, traagheid in denken en han
delen, geen toekomst meer zien, ruste
loosheid, nergens meer van kunnen ge
nieten, slaapstoornissen. Een patiënt die
depressief is kan het leven ervaren als
volkomen zinloos en loopt niet zelden
rond met zelfmoordideëen.
Nolen: "Voor een depressie is niet één
oorzaak aan te wijzen. Zo'n jaar of vijf
geleden werd nog gedacht dat een de
pressie ofwel een biologische achter
grond had - dus een zuiver lichamelijke
oorzaak - ofwel een psychologische ach
tergrond als gevolg van een bepaalde ka
rakterstructuur. Nu heerst de opvatting
dat er nooit sprake is van het één of het
ander. Een aantal factoren tesamen, on
der meer ook gebeurtenissen in de naas
te omgeving, veroorzaken bij die bewus
te persoon een depressie. Omstandighe
den als echtscheiding, werkloosheid of
huwelijksproblemen kunnen een de
pressie bevorderen, maar zijn nooit de
enige oorzaak. Anders zouden er veel
meer depressieve patiënten zijn dan nu
het geval is".
Erfelijkheid
Erfelijke factoren spelen volgens No
len vaak een voorname rol bij het ont
staan van een depressie. "Het is eigen
lijk net als met hart- en vaatziekten, de
één zal er qua aanleg eerder door wor
den getroffen dan de ander. Ten aanzien
van de erfelijkheid zijn zogenaamde
adoptiestudies gedaan. Gekeken is naar
de risico's die kinderen lopen om een de
pressie te krijgen bij biologische ouders
en bij adoptieouders. Als de biologische
ouders last hadden van depressies was
de kans op een depressie bij de kinderen
vrij groot. Maar wanneer adoptieouders
depressief waren wilde dat allerminst
zeggen dat de aangenomen kinderen dat
ook werden. De kans op een depressie
bleek dan vrij klein te zijn".
Depressiviteit wordt bestreden met
medicijnen en psychotherapie, oftewel
diepgravend praten over de problemen
op het werk en in het gezin en het na
gaan hoe iemands karakterstructuur in
elkaar zit. Nolen: "Bij psychotherapie
gaat het er ook om mensen anders te la
ten denken over wat er aan de hand is.
Depressieve mensen hebben de neiging
alle dingen in hun leven een sombere be
le therapeut moet de patiënt leren
firealistische doelstellingen op te
ïven en niet alle taken even be-
aigrijk te vinden. Het lijkt zinloos
tn eerst het zelfvertrouwen van de
ktiënt te versterken, zoals op het
genblik bij veel therapieën ge-
eurt. Het ontbreekt de patiënt im-
jers in wezen niet aan prikkels en
Joed om nieuwe opdrachten aan te
akken.
De Westduitse professor Julius Kuhl
n het Max-Planck Instituut voor psy-
ïologisch onderzoek in München
vam onlangs na langdurig onderzoek
et bovenvermelde mededelingen naar
ïiten. Mededelingen die menige psy-
liater de wenkbrauwen deed fronsen,
imers, Kuhl zette duidelijke vraagte-
sns bij de huidige behandelingsmetho-
»n van depressieve mensen.
'e hoog gegrepen
Volgens dr. W.A. Nolen, verbonden
in het psychiatrisch ziekenhuis Bloe-
endaal in Den Haag en enkele maan-
en geleden aan de Leidse universiteit
•promoveerd op een proefschrift, geti
ld 'Behandeling van depressies', wij-
m de bevindingen van Kuhl niet zo ver
door BertPaauw
Het ontbreekt
depressieve mensen niet
aan inzet en
enthousiasme bij het
aanpakken van taken en
opdrachten, maar omdat
ze zichzelf te hoge eisen
stellen ontstaan er
onophoudelijk
teleurstellingen. Op die
manier versterken zij
steeds weer hun eigen
mening dat ze niets tot
stand kunnen brengen.
af van de gangbare opvattingen. "Ook
hij zit op de toer dat depressieve mensen
niet kunnen relativeren. De doelen die
ze zichzelf opleggen zijn te hoog gegre
pen. Veel depressieve patiënten zeggen,
ik wil wel, maar het lukt niet. Ze kunnen
of willen niet onderkennen dat de din
gen die ze uitvoeren al een beetje luk
Dr. WA. Nolen: "Ze laten inzien dat ze op normale gebeurtenissen over
drevennegatief reageren". (fotoGPD)
weer in de voerbak dook en ging mee
schreeuwen in het koor der kletskousen.
Peter de Ruijter verstrekt ook infor
matie over de welstand van de vogel
wanneer de eigenaar daarnaar vanuit
zijn of haar vakantieadres informeert.
Want dat gebeurt. „Laatst een dame die
uit Frankrijk telefoneerde om te weten
hoe het met haar papegaai ging".
Koning
De klant is koning. Ook al zijn de prij
zen laag met een gulden per dag voor
een kanarie en (het maximum) f 2,50
Voor een papegaai. Directeur Van Dijk,
de collega van mijnheer Hilton: „Alleen
als er iemand zou komen met een heel
bijzondere vogel - maar dat is nog niet
gebeurd - moet de prijs misschien aan
gepast worden. Kijk, als men hier een
kolibri brengt... Dat redden we niet met f
2,50. Een kolibri heeft om de 10 minuten
honingwater nodig, de -temperatuur
moet omhoog tot 28 graden en er moet
gezorgd worden voor een vochtigheids
graad van ten minste 75 procent. Daar
kom je niet uit met f 2,50".
"Het is nu al moeilijk om uit de kosten
te springen. Er gaat meer tijd en voedsel
- en daardoor geld - in zitten dan we ge
dacht hadden. We redden het nét, maar
dat is voldoende. Ik heb dit hotel niet
opgezet als een onderneming die winst
moet opleveren, maar als een service
voor bezoekers van dit park die in hun
vakantie hun vogel niet konden onder
brengen. Het is een vorm van public re
lations waarmee ik meer naamsbekend
heid hoop te krijgen. En ik moet zeggen:
na een paar maanden merk ik het al. De
hotelvogels komen niet alleen uit Bra
bant, maar uit alle delen van Nederland:
mond-op-mond reclame. Plus dat de
Belgische televisie hier ooit geweest is;
dat zal ook wel doorgewerkt hebben".
"Wanneer we straks het zomerseizoen
afsluiten, denk ik dat we hier 200 vogels
hebben gehad met een gemiddeld ver
blijf van 10 dagen. Dat betekent 2000
overnachtingen. Ik verwacht voor vol
gendjaar een nog grotere belangstelling,
maar wat ik daarmee moet? De vogels
zitten nu in het winterquarantainever-
blijf van het park; ik kan nog twee ruim
ten - die in de zomer altijd leegstaan -
erbij trekken, maar dan houdt het op.
Zou het méér moeten worden dan ben ik
vanwege de kosten 'edwongen op een
andere basis te gaan werken en of dat
nou de bedoeling is, ik weet het niet".
Wintersport
"Dat probleem begint nu al in de win
ter. Er zijn mensen die me gevraagd heb
ben of ze hun vogel hier ook kunnen on
derbrengen als ze met wintersport gaan.
Maar dan heb ik deze ruimte niet, want
daar moeten mijn eigen dieren in. Ga ik
een apart hok bouwen, dan komt de
prijs door de extra uitgaven rond een
tientje per overnachting en dat lijkt me
wat al te duur".
Nederland kent hotels in alle soorten en maten,
maar er was nog niet zoiets als 'De Kletskous', een
tijdelijk onderkomen voor gevogelte van
verschillende pluimage, maar toch vooral voor
papegaaien. Het is er in elk geval een lawaai van
jewelste.
door Peter Heerkens
„Welkom", krijst een in bonte kle-
ren gestoken gast in de lounge - te
vens slaapzaal - van het kleine hotel
dat verscholen ligt in de Oisterwijk-
se bossen. „Welkom", „Welkom".
Het duurt niet lang of het meren
deel van de logees schreeuwt mee.
Hard en alles door elkaar. „Hallo",
„Welkom", „Goeiedag".
Het kabaal culmineert in een oren teis
terende kakofonie. Een onverstaanbaar
door-elkaar-gepraat, dat het personeel
inspireerde tot de naam van het dit voor
jaar geopende hotel ,De Kletskous'. Het
hotel bestaat uit één ruimte. Twaalf bij
zes meter, keurig betegeld, uitstekend
geventileerd en prettig verwarmd. Een
accommodatie voor 80 gasten. Op dit
moment zjjn er ongeveer 45. Vreemde
vogels, die het er zo te horen en zo te zien
aardig naar hun zin hebben.
Unicum
Hoe groter de vogel, hoe hoger de prijs
voor vol pension. Maar dan nog: een
habbekrats. Drie categorieën: f 1,00, f
1,50 en f 2,50 per nacht. Desgewenst is
het personeel bereid om voor dat bedrag
de gast te baden, desnoods meerdere
malen per week. En wie iets speciaals
wil eten, krijgt het. Een wilgentakje bij
voorbeeld. Of snoepstengels. „Zo lang
het niet te gek wordt, houden we reke
ning met alle wensen", zegt directeur
Querinus van Dijk van ,De Kletskous'.
Hij leidt sinds dit vooijaar Nederlands
meest unieke hotel; volgens hem zelfs
een unicum in de wereld. Voorzover hij
kon nagaan bestaat dat nergens, een vo
gelhotel. Hij zou er ook niet opgekomen
zijn, als een paar vaste bezoekers van
zijn Vogèlpark Oisterwijk hem niet ge
vraagd hadden tijdens hun vakantie op
de papegaai te passen. Ook wel op een
kanarie en een grasparkiet, maar vooral
een papegaai. „Een kanarie of een ham
ster raak je voor de vakantie nog wel
eens kwijt bij de buren", zegt Van Dijk,
„maar een papegaai, zo'n druktemaker,
dat valt niet mee".
Van het een kwam het ander en zo was
Van Dijk hoteleigenaar voor hij het wist.
„Als ik nu mijnheer Hilton tegenkom
kan ik dus gewoon .collega' zeggen".
Van buiten op een tak, schreeuwt de
tot de vaste inventaris van het Vogel
park behorende los-vliegende papegaai
Fred naar het hotel. „Lorre... Lorre...".
Kletskousen als ze zijn, knopen ze daar
binnen een gesprek aan dat doorsnerpt
tot in de directiekamer. „Ze kunnen je
soms knettergek schreeuwen", zegt Van
Dijk. Maar hij is getraind in vreemde vo
gels. Al 17 jaar directeur vair het park in
het tussen Den Bosch en Tilburg liggen
de Oisterwijk, waar hij er op viereneen-
halve hectare 2000 stuks heeft zitten.
Van een Napoleontje tot een struisvogel;
toch overwegend papegaaien.
De hotelgasten zijn vogels van ver
schillende pluimage die wat de pape
gaaien betreft namen dragen die duiden
op weinig originaliteit bij de eigenaar.
Lorre's en Jacco's dus. Ze delen hun ver
Wordt er niet oorverdovend 'Welkom' gekrijst, dan is de krant van vandaag wel onderwerp van gesprek, (foto anp>
blijf waarvoor het baasje bij receptionis
te Ingrid Jansen een heuse reserverings
overeenkomst heeft moeten tekenen,
met een jonge kraai, het bastaardputter-
tje Kobus, een beo, een Japanse
nachtegaal, zebra-vinken en kanaries,
dwergpapegaaien, kakatoes, grasparkie
ten, valkparkieten, en zebravinken. Alle
maal in hun eigen kooitje (dat is een van
de voorwaarden aan de balie van ,De
Kletskous') en die getuigen vaak van
veel liefde voor de gevleugelde huis
vriend achter tralies.
Rode wasknijper
Pino en Sien, twee dwergpapegaaien,
zijn door hun eigenaar verwend in de
kooi met een rode wasknijper, een geel
laddertje, een sleutelhanger, een spiegel
tje en twee bellen. Veel belletjes in alle
kooien; veel spiegeltjes ook. En voor de
papegaai Kootje een stukje touw om
mee te spelen. Veel handgemaakte (dus
dure) kooien waarvan de kakatoe Coco
de meest indrukwekkende heeft: een
grote koperen kooi, waarvan Van Dijk
de aanschafprijs over de 1000 gulden
schat. Veel eenvoudig plastic ook, maar
daarom niet minder verzorgd met speel
tjes, desnoods tot óp de kooi. „Maar we
beginnen er niet aan", zegt Van Dijk,
„om de vogel er voor zijn spelletje uit te
halen. Dat risico kunnen we niet lopen.
Wil iemand het per se toch, dan vragen
we een vrijwaringsbewijs".
Dat gebeurt dan bij het afwikkelen
van de formaliteiten die - zoals in een
echt hotel - lopen via de receptioniste, in
dit geval Ingrid Jansen die zetelt aan de
kassa van het Vogelpark. Zij dicteert de
huisregels en noteert de wensen van de.
eigenaars die er met hun vogels en vo
geltjes bijzondere contacten op na blij
ken te houden.
Daar krijgt de vaste verzorger Peter de
Ruijter vervolgens weer mee te maken.
Bij Doris, een dwergpapegaai, het ver
zoek om hem regelmatig wit papier te
geven als speelgoed. Bij Paco, een 'ge
wone' papegaai, af en toe een stukje
komkommer. Bij Coco, ook een pape
gaai, de aantekening „graag een wilgen
takje". Paco is achtergelaten met het
briefje „lx per week douche". Dat dóet
Peter de Ruijter dus ook allemaal. Hij
heeft een keer zo lang gespeeld en ge
sproken met een van heimwee overstuur
geraakte Amazone-papegaai die uit ver
driet weigerde om te eten, tot het dier
