'Botha is tot alles in staat' Tsjernobil-effect op wapenbeheersing Japan wil sterkte defensie opvoeren Mugabe: economische oorlog Journalisten verongelukt in Botswana Afghanistan—overleg opgeschort Verzet Peru vermoordt officier van politie Irak vergeldt aanval Iran op burgerdoelen Liefde voor literatuur bijna fataal ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1986 BUITENLAND PAGINA 7 MOSKOU (AP/Rtr.) - De komende herfst wordt in de Sowjet-Unie een belangrijke culturele conferentie gehouden die wordt georganiseerd door een commissie waarin onder meer zitting heeft Raisa Gorbats- jov, de vrouw van de Russische lei der Michael Gorbatsjov. Dit is offi cieel bekendgemaakt door het Russische persbureau Tass. De conferentie zal plaatsvinden in november en de start te zien ge ven van een nieuwe overkoepelen de organisatie op cultureel gebied, het Russisch Cultureel Fonds. De benoeming van Raisa Gor batsjov in de commissie is hoogst ongebruikelijk voor een vrouw van een Russische leider. Andere be kende commissieleden zijn ex-we- Raisa krijgt een functie, zoon Breznjev ontslag reldkampioen schaken Anatoli Karpov, de pianist Svjateslav Rich ter en de jazz-componist Raimond Pauls. Joeri Brezjnev, zoon van de overleden partijleider en president van de Sowjet-Unie Leonid Bre2j- nev, heeft zijn functie als vice-mi nister van buitenlandse handel verloren. Dit is gisteren officieel in Moskou bekendgemaakt. De 53-ja- rige Joeri Brezjnev heeft zijn rege ringsfunctie verloren „in verband met zijn pensionering om gezond heidsredenen", aldus een gepubli ceerd decreet. Joeri Brezjnev is op uitzonder lijk lage leeftyd met pensioen ge stuurd. Zijn ontslag werd alge meen verwacht toen hij op het 27e partijcongres van maart niet werd herkozen als kandidaat-lid van het centraal comité. Brezjnev jr. werd in 1979 be noemd tot vice-minister van bui tenlandse handel. In 1981 trad hij als kandidaat-lid toe tot het cen traal comité van de Communisti sche Partij van de Sowjet-Unie. GENEVE/GABORONE (Rtr./AFP) Bij een verkeersongeluk in Botswana zijn vijf Skandinavische journalisten en twee werknemers van de Verenigde Naties om het le ven gekomen, zo is gisteren meege deeld door het Hoge Commissa riaat voor de vluchtelingen in Ge- nève. De journalisten bezochten vluchtelingenkampen voor het ma ken van reportages over vluchte lingenhulp. Hun auto kwam in bot sing met een vrachtwagen en vloog in brand. HARARE/JOHANNESBURG - De premier van Zimbab we, Robert Mugabe, heeft gisteren economische sancties aangekondigd tegen Zuid-Afrika. Onder de maatregelen die zullen worden genomen vallen het verbreken van de luchtverbinding met Zuid- Afrika, het stopzetten van de import van ijzererts, staal en kolen en het sluiten van de handelsvertegenwoordiging in Johannesburg. Verder dreigde Mugabe met een verbod op het overmaken van pen- winstuitkeringen bedrijven en aandelen. Het pakket port. fers betaalt Zimbabwe jaarlijks 165 miljoen dollar aan Zuid-Afrika r de doorvoer van zijn im-en ex- maatregelen, dat Mugabe aankon digde, zal aan het einde van dit ja In de zwarte woonwijk Soweto kwam het gisteren tot een incident ingaan. Voor een groot deel zijn de tussen Winnie Mandela en Helen sancties identiek aan de maatrege len die begin deze week door een mini-top van het Gemenebest in Londen werden aangenomen. door Ruud de Wit Mugabe reageerde op de aan het begin van de week ingevoerde ver zwaarde controle voor import naar Zimbabwe via Zuid-Afrika. Hij be schreef de gespannen relatie tus sen de twee landen als 'een staat van economische oorlog'. Mugabe sloot mogelijke Zuidafrikaanse mi litaire aanvallen in de nabije toe komst niet uit: „Het Suzman enerzijds, en het Zuidafri kaanse leger. De vrouw van de tot levenslang veroordeelde ANC-lei- der Nelson Mandela had het be jaarde blanke parlementslid voor de oppositionele Progressieve Fe derale Partij uitgenodigd voor een bezoek aan de scholen van Soweto, waar al enige weken nagenoeg geen onderwijs meer wordt gege- Bij de Phefini-school, waar mili tairen de wacht hielden, werden de twee anti-apartheidstrijders samen met 11 journalisten voor een half uur aangehouden, nadat het schoolhoofd had geweigerd met hen te praten Robert Mugabe: luxe uit ons hoofd zetten gekken. Ze zijn onvoorspel- regime zwa^ onderwijs. Na tussenkomst GENEVE (AP) - Het Afghanistan de veiligheidspolitie mocht het baar In' hun actief in 7^0*1 welschap verder gaan. alles wat des duivels is". Mugabe zei verder dat hij zich niet al te veel zorgen maakt over de exemplaren van het 'zwarte' dag- belemmerdende maatregelen die blad Sowetan in beslag genomen deze week door Pretoria zijn geno- op grond van de noodtoestands- vredesoverleg dat vier jaar geleden Genève is gestart, is gisteren op- auw enige tijd onderbroken. Vol gens VN-onderhandelaar Diego ven veel aandacht heeft gekregen, terwijl de voorwaarden voor de te rugtrekking volgens hem minstens zo belangrijk zijn. afzonderlijke verklaring Cordovez liggen 'uiterst moeilijke heeft de Pakistaanse onderhande- politieke beslissingen' schiet. Cordovez verklaarde dat hij men tegen de import naar Zimbab- wetgeving. In Johannesburg ech- de Afghaanse en Pakistaanse dele de Sowetan, het grootste gaties naar huis heeft gestuurd met Zuid-Afrika voorstellen voor regels ter controle van het terugtrekken van de Russi sche troepen uit Afghanistan. 'Als er een oplossing voor dit probleem bestaat, dan zullen een leleboel andere zaken vanzelf op we via Zuid-Afrika: „Als economische oorlog tegen je wordt 'zwarte' dagblad verklaard, dan moet je dat accepte- normaal te krijgen, ren zoals het komt. Het enige wat we kunnen doen is terugvechten en daarvoor zal alle comfort en lu xe moeten wijken". Mugabe hield de pers ook voor, dat niet alleen zijn land te lijden ring een begin heeft gemaakt met dovez, de assistent-secretaris van heeft van de beperkende Zuidafri kaanse maatregelen: „Zuid-Afrika verdient zelf ook veel aan de door voerhandel". Volgens officiële cij- land uit te zetten". Het is niet duidelijk in beslagname is overgegaan, maar waarschijnlijk heeft het te maken met een bericht op de voorpagina, wordt gezegd, dat „de rege laar Sahabzada Yaqub Khan ge zegd dat de meningen van beide partijen nog ver uiteen liggen wat betreft de termijn-kwestie. 'Het voor handen zijn van acceptabele tijdslimieten bleef een principiële onopgeloste zaak waar verdere on derhandelingen vanaf hangen,' zo verklaarde hij. Pakistan heeft eerder gezegd dat hun plaats terecht komen,' zei Cor- de Russische troepen binnen enke- oppikken hen in geval LIMA (Rtr.) - Strijders van de Pe ruaanse guerrillabeweging Lich tend Pad hebben een politie-kolo- nel ontvoerd en gedood, die on langs het bevel had overgedragen de Verenigde Naties uit Ecuador. oHij wilde niet verder over het voor- sancties eventueel het stel uitweiden en zei dat het allerlei puur-technische kwesties omvatte. De termijn voor de terugtrek king en de controle daarop, zijn volgens Cordovez nog onopgeloste problemen, na de laatste onder handelingsronde die een week in beslag heeft genomen. 'Maar,' zei Cordovez, 'We_ zijn niet op een dood punt gestrand, want er is on ophoudelijk doorgepraat.' De VN- onderhandelaar gaf aan dat de ter mijn-kwestie in de pers overdre- kolonel in een mortuarium in Li- Castillo werkte al 36 jaar bij de Guardia Civil en had tot 13 juli j.l. het bevel over 600 man troepen i le maanden na een vredesakkoord uit Afghanistan weg moeten zyn. In tegenstelling tot Afghanistan dat, volgens de Pakistaanse pre mier Mohammad Khan Junejo, de terugtrekking in verschillende sta dia wil spreiden over een periode van vier jaar. Volgens Cordovez is dat laatste niet waar en zou Afgha nistan vasthouden aan een kortere periode. Cordovez deelde mee dat nog geen datum is vastgesteld voor een hervatting van de besprekingen, maar dat hij contact zal onderhou den met beide partijen en wellicht r de troepen in de gewelddadi- de zuidoostelijke staat Ayacucho. ge provincie Ayacucho. Een moordcommando van Sen- dero Luminoso ontvoerde kolonel Cesar del Castillo van de Guardia Civil twee dagen geleden uit zijn auto. Hij werd in een open veld in elkaar geslagen en doodgeschoten. Fa»*-.ieleden identificeerden de Buitenland kort Angola Angola is bereid om besprekin gen met de Verenigde Staten over vrede in zuidelijk Afrika te hervat ten, op voorwaarde dat Washing ton de eis van terugtrekking van Cubaanse troepen uit Angola in ruil voor onafhankelijkhjeid van Namibië laat vallen. Het officiële Angolese persburau ANGOP meldde dat minister van buitenlandse zaken Alfonso Van- Dunen na een ontmoeting met Andrew Young, voormalig Ameri kaans ambassadeur bij de Verenig de Naties, had verklaard, dat Ango la de onderhandelingen met de VS wenst te hervatten en de economi sche betrekkingen tussen beide landen graag verbeterd zou zien. In de woeste staat in de Andes, waar de opstand van Sendero Lu minoso zes jaar geleden begon, be streden Castillo's troepen de guer rilla-organisatie. De moord tekent de opleving van het guerrilla-geweld tegen po litie- en legerofficieren, na een pau- maand, aldus de politie. MANAMA (AP) - Iraakse ge vechtsvliegtuigen hebben twee door Iran gehuurde olietankers be- De moorden zijn bedoeld om angst schoten bF'teüjïe^fandKharg. te zaaien en het moreel onder de Eén van de schepen zou officieren aan te tasten, werd ge- - - zegd. Dit jaar zijn al 13 politieman nen en vijf militaire officieren ver moord. zijn veranderd, zo is giste ren in scheepvaartkringen in Bah rein meegedeeld. Beide schepen, de in Panama geregistreerde Mag- num en de Liberiaanse Mistra, zijn donderdag tijdens drie Iraakse MEKKA (AP) - De Iraans leider luchtaanvallen getroffen. Chomeini heeft fel uitgehaald de leiders en Egypte 'verraders van de islam'. Chomeini toespraak tot mos- De Iraakse actie was een vergel- Marokko, Jordanië ding van de Iraanse bombarde hen uitgemaakt voor menten op een nederzetting in het noorden van Irak, waarbij 140 bur gers gewond raakten en 74 werden lijk geladen en lag aan een oostelij ke steiger ten tijde van de aanval. 'De lading staat in brand. Het schip is, met het omringende water, één grote vuurbal.' De Liberiaanse tan ker kreeg twee raketaanvallen te verduren en werd ernstig bescha digd. Een onbekend aantal beman ningsleden raakte gewond. Op de Magnum die zich ten zuiden van Kharg bevond, ont stond ook een kleine brand die door de bemanning geblust kon worden. Volgens een militaire woordvoerder in Irak waren be langrijke doelwitten op het eiland Kharg geraakt en zou één lims die de jaarlijkse pelgrimstocht gedood. Het militaire commando grote steigers verwoest zijn. De naar het heiligdom Mekka in Saoe- in Irak meldde dat 21 van de doden woordvoerder verklaarde voorts di-Arabië maken. Chomeini zei dat Hassan streng afgestraft moet worden voor zijn ontmoeting met premier Peres van Israël. kinderen waren. Het waarschuwde dat Iraakse vliegtuigen ook lucht- venvoestende vergeldings- aanvallen hadden ondernomen op maatregelen De Mistra was volgens een scheepvaartfunctionaris gedeelte- i olieraffinaderij en op energie centrales in het binnenland van Iran. SAN DIEGO (AP) - Anthony Cima, een 87-jarige inwoner van de Amerikaanse stad San Diego, heeft verklaard dat hij nog steeds grote waarde hecht aan literatuur, maar dat hij zijn boekencollectie nu graag wil verkopen. Ruim drie weken ge leden werd de liefde voor boe ken hem bijna fataal, toen een aardverschuiving hem onder zijn literatuurverzameling be dolf. Na de* lawine' die duizenden boeken op hem deed neerko men, is Cima in het ziekenhuis opgenomen. Hjj woonde in een hotelkamer waar de boeken van de vloer tot het plafond op gestapeld lagen. Hij werd pas 12 uur na de aardverschuiving op 13 juli on der de stapel boeken ontdekt. Buren waren ongerust gewor den toen hij niet naar buiten kwam om zijn dagelijkse krant te kopen. Brandweerlieden die te hulp kwamen konden Cima pas bevrijden nadat zij duizen den kilo's aan boeken hadden verplaatst. Cima zei dat hij nooit had verwacht dat de boeken om zouden kunnen vallen, hoewel men hem al eens had gewaar schuwd. ook nog een bezoek aan de betrok ken landen zal brengen. Hij her haalde dat, nu de meeste onderde len van het vredespakket zijn op gesteld, de zware, politieke beslis singen nog liggen te wachten. Op de vraag of de hervatting van de onderhandelingen pas zal plaatshebben na de volgende top ontmoeting tussen de twee wereld machten, gaf Cordovez geen direct antwoord, maar hij zei wel dat die ontmoeting een akkoord dichterbij zou kunnen brengen. Cordovez be nadrukte dat zowel de Verenigde Staten als de Sowjet-Unie de VN- onderhandelingen steunen en dat zij bereid zijn om een dergelijk ak koord te bezegelen. TOKIO (AP) - Japan moet haar de fensiekracht opvoeren, om een te genwicht te kunnen bieden aan de toenemende sterkte van de Russi sche strijdkrachten in het gebied van de Stille Oceaan. Dit staat in het witboek voor defensie, dat jaar lijks door de Japanse regering wordt gepubliceerd. Het witboek, dat gisteren werd gepresenteerd, stelt echter ook dat Japan zal vasthouden aan haar po litiek om niet meer dan één pro cent van haar bruto nationaal pro- dukt uit te geven aan defensie. Het rapport wordt gezien als een weergave van de standpunten van de Japanse regering inzake de de fensiepolitiek, maar heeft geen en kele bindende betekenis. Een daadwerkelijke verhoging van de defensieuitgaven behoeft aparte stappen door de regering en het Ja panse parlement. Met name de Filippijnen, die langs de belangrijkste zeeroute in de Stille Oceaan liggen, krijgen in het witboek speciale aandacht. Het rapport wijst erop dat de regering van president Aquino nog steeds te kampen heeft met enorme econo mische problemen en een sterke communistische verzetsbeweging. Het strategisch belang van de Fi lippijnen is sterk toegenomen, daar de Sowjet-Unie haar basis in de Vietnamese Cam Ranh Baai, recht tegenover de Filippijnen, heeft uitgebreid. Hierdoor is de be weeglijkheid van de Russische vloot in de Stille Oceaan i lijk vergroot. Onder deze omstandigheden zul len, aldus het witboek, de toekom stige ontwikkelingen op de Filip pijnen van groot belang zijn voor de vrede en veiligheid in de regio. 'De Russische militaire capaci teit is voortdurend versterkt, met als resultaat een toegenomen be dreiging voor Japan', aldus Kiyohi- ko Koike, een functionaris van het ministerie van defensie. Hij wees eveneens op de toename van het aantal Russische SS-20 raketten in het gebied van 135 in 1985 tot 165 op dit moment. Voorts heeft de Sowjet-Unie nieuwe schepen inge zet in haar vloot in de Stille Oceaan en voeren Russische TU-95 vlieg tuigen regelmatig vluchten uit bo ven het gebied. Volgens het witboek zou Japan op dit moment niet in staat zijn een aanval op kleine schaal af te slaan, hoewel een dergelijke slagkracht in 1976 als minimum voorwaarde voor de defensie werd geadviseerd. Daarom zou de regering nu maat regelen moeten nemen die de Ja panse defensie zo snel mogelijk op dit niveau brengen. Desalniettemin roept het rapport op het plafond voor de defensieuit gaven van een procent van het bru to nationaal produkt niet los te la ten, hoewel hiertoe van verschil lende kanten is aangedrongen. Ook de VS proberen Japan al en kele jaren zover te krijgen haar de fensie-uitgaven op te voeren. BEIROET (AFP) - Een anti-Syrische groepering, CLR, heeft zich verant woordelijk gesteld voor de bomaanslag, die gisteren in het islamitische deel van de Libanese hoofdstad Beiroet werd gepleegd. Een anonieme zegsman van de organisatie deelde een westers persbureau in Beiroet mee dat de aanslag was gericht tegen een legerpatrouille van het Syrische imperialisme De politie maakte bekend dat de bom zeventien mensen heeft gedood en 84 gewond. (fotoANP) Ambassadeur De Amerikaanse regering heeft gisteren bekend gemaakt dat nog steeds een nieuwe ambassadeur voor Zuid-Afrika wordt gezocht, maar dat de post nu nog wordt be kleed door ambassadeur Nickel. 'Herman Nickel is onze ambassa deur in Zuid-Afrika, en keert bin nenkort terug op zijn post', zei woordvoerder Peter Roussel van het Witte Huis. 'Als de regering een beslissing heeft genomen over zijn opvolger zullen we dat bekendma ken'. Twee zwarte kandidaten voor de post hebben inmiddels be dankt. Suriname In het Marowijnegebied in Oost- Suriname worden momenteel ver scherpte acties gevoerd om de twaalf militairen op te sporen die twee en een halve week geleden door de opstandelingengroep on der leiding van Ronnie Brunswijk in gijzeling werden genomen. Als onderdeel van deze grootscheepse acties worden verkenningsvluch ten uitgevoerd boven het gebied. Dit heeft het Surinaamse persbu reau SNA gisteren gemeld. MOSKOU - Drie maanden explosie in kernreactor in Tsjernobil lijken de Sowjets de methode te hebben gevonden om die ramp niet louter in hun nadeel te laten uitwerken. Het onderzoek naar de gebeurtenissen van 27 april is vrijwel afgesloten, er is een zwa re les geleerd ten koste van hon derdduizenden burgers. De schul dig bevonden (on)verantwoordelij- ken zijn gestraft. door Hans de Bruijn Het wordt nu tijd om de frustra ties van zich af te schudden en het negatieve zoveel mogelijk positief uit te buiten, zo lijkt het. Een rond gang langs een groot aantal politi ci, gezaghebbende commentatoren en politieke 'denkers' in Moskou bewijst immers dat de Sowjet-au- toriteiten de nucleaire ramp die 28 levens kostte en velen nog steeds bedreigt, nu gebruiken om hun standpunten over de kernontwape ning kracht bij te zetten. Tsjernobil heeft een onverwach te, maar vaste plaats gekregen in het ontwapeningsoffensief dat par tijleider Mikhail Gorbatsjov al en kele maanden aan het voeren is. Vrijwel zonder ophouden werd ons in Moskou voorgehouden dat Tsjernobil bewijst dat we met de kernbewapening op de verkeerde weg zijn. .Abstracte gevaren zijn reëel geworden". Juist de ervarin gen van de Sovjets door Tsjernobil zouden het Westen ervan moeten overtuigen dat het Gorbatsjov ernst is met zijn ontwapenings voorstellen, zo werd gezegd. Alexei Nikonov, hoofd van de ontwapeningssector van het Sov jet-Instituut voor Wereldeconomie en Internationale Betrekkingen, noemt Tsjernobil „een ernstige herinnering aan de gevaren van een kernoorlog". Als bij zo'n kleine explosie in een kerncentrale de ge volgen in bijna heel Europa al zo ernstig zijn, wat kan er dan niet ge beuren als er een kernbom ont ploft, al is het maar een kleintje. De gezaghebbende commentator van het persbureau Novostni, Spartak Beglov, zegt het anders: „Bij het lek in Tsjernobil kwam slechts een fractie vrij van de. radioactiviteit die de kernbom op Hiroshima veroorzaakte. Toch ver keerde de halve Sovjet-Unie al in een noodtoestand. We moeten ons dan ook ernstig afvragen of wij ons zelfs het gebruik van maar een kleine kernbom wel kunnen ver oorloven". Effecten Niet alleen de supermachten spelen hierin een rol. Als voor beeld grijpt Nikonov, wiens insti tuut de belangrijkste 'denk-tank' van het Kremlin is, naar de aanval die Israëlische bommenwerpers ja ren geleden uitvoerden op een kemcentrale-in-aanbouw in Irak. „Wij hebben toen in de Veilig heidsraad een resolutie voorge steld, waarbij een aanval op een kerncentrale gelijk zou worden ge steld aan een aanval met nucleaire wapens. Het effect voor de omge ving is immers hetzelfde". Volgens Nikonov kan zo ook een land dat geen kernwapens heeft een nucleaire oorlog voeren, door met conventionele wapens een kerncentrale aan te vallen. Om nog maar niet te spreken van terroris ten. De resolutie haalde het echter niet. Hetzelfde geldt voor hem ten aanzien van chemische wapens. Stel dat een oorlogszuchtig land of een gek met gewone bommen een chemische fabriek aanvalt, dan kan het een grote ramp creëren. „Kijk maar naar Bhopal in India, waar een paar jaar geleden in een nacht 2000 doden vielen door een ongeluk in een chemische fa briek". Niet alleen mensen kunnen op zo'n manier rampen veroorzaken. „Het kan ook door de fout in een computer gebeuren. De ramp met de Challenger heeft bewezen hoe gecompliceerd technologische sys temen zijn geworden. Er valt niet veel te voorspellen hoe iets zal gaan. Dat is ook onze grote vrees voor de wapenwedloop in de ruim te. Wij zijn niet bang voor ruimte- oorlog op zich, maar voor de ont wikkeling van een technologie waarbij de beslissing niet meer bij de mens ligt maar bij de machine". Deze overwegingen staan vol gens de Russen aan de wieg van de recente ontwapeningsvoorstellen van partijleider Gorbatsjov om de kernwapenarsenalen drastisch uit te dunnen. Bij een laag niveau van kernbewapening in de wereld zul len de risico's navenant kleiner zijn. Daarom ook wil de Sowjet- Unie een stop van alle nucleaire proefnemingen, zegt Nikonov. „Tsjernobil was slechts een acute aanleiding om dit opnieuw zo na drukkelijk aan de orde te stellen". Het opmerkelijke is - en dat ge ven de Russen ook toe - dat on danks wat in Tsjernobil is gebeurd, discussie over de wenselijkheid van het gebruik van kernenergie voor vreedzame doeleinden is uit gebleven. Over die wenselijkheid bestaat hier immers geen enkele twijfel. De Sowjet-Unie kampt als het grootste land van de wereld met enorme energieproblemen en die zijn zonder kernenergie niet op te lossen. Zo simpel ligt dat. Voor kernenergie is geen alterna tief, zegt Beglov zelfs. Alle andere conventionele energiebronnen tas ten de natuur aan. Er wordt wel ge studeerd op alternatieve energie bronnen, maar dat heeft nog onvol doende opgeleverd. De Russen ontkennen na Tsjernobil natuur lijk niet dat de veiligheid van kern centrales een prioriteit is waarover op wereldschaal moet worden na gedacht. Maar toch een beetje verbaasd constateert Beglov dat in West-Eu ropa sinds de ramp in Tsjernobil de discussie helemaal is toege spitst op de kernenergie, en nie mand net zoals de Sowjets de band met de kernbewapening heeft ge trokken. „Het is immers niet alleen van belang om kernenergie onder controle te krijgen, maar ook om een kernoorlog te voorkomen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7