Oud en jong wonen in
harmonie apart samen
Wellicht geld voor
tips brand Duindigt
IJSTIJD
Experiment in Warmondse Burcht
Geschiedenis Warmondse
Burcht gaat terug tot 1798
Voorschoten op zoek naar Marokkaanse
onderwijzer
PAGINA 2
REGIO LEIDEN
VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1986
WARMOND - Het experiment van gemengde bewoning, door ouderen en jongeren, van
de Warmondse Burcht verloopt probleemloos. Oud en jong leven er in goede harmonie
naast elkaar, hoewel het idee van integratie - van jongeren die ouderen op hun oude dag
af en toe een beetje helpen - niet helemaal uit de verf lijkt te komen.
WARMOND - De geschiedenis van De Burcht gaat terug tot 1798,
toen het gebouw als pastorie werd opgetrokken bü de toenmalige
rooms-katholieke kerk, die tot kort voor die tijd het bedehuis was
van de remonstrantse gemeente, die aan het eind van de achttien
de eeuw min of meer doodbloedde in Warmond. Op deze plaats
had eerst het gebouw van de Warmondse remonstrantse gemeente
gestaan, een gebouw dat vermoedelijk in verval is geraakt en later
gesloopt.
De katholieken kopen de kerk voor 700 gulden, bouwen er dus
een pastorie bij en later ztten zij ook een torentje op de kerk. In
1858 wordt de pastorie voor de katholieken overbodig, als zij op de
plaats van de oude, uit de zestiende eeuw daterende, kerk een
nieuw gebouw laten optrekken. De weduwe B. Nederburch huurt
de pastorie tot in 1877 er een zusterschool in komt, geleid door de
zusters Franciscanessen van de H.H. Harten Jezus en Maria te
Salzkotten (Duitsland), waarvan het Nederlandse moederhuis in
Uithoorn is gevestigd. Het torentje op het gebouw dateert ook uit
deze tijd.
De school maakt een periode van gestage groei door. In 1896
wordt het gebouw uitgebreid en de jongensschool geopend. Het
aangrenzende café 'Het Lantaarntje' komt er later bij en biedt on
derdak aan de bewaarschool. Als in 1910 de nieuwe Sint Nicolaas-
school in gebruik wordt genomen verhuizen de jongens en blijft
de oude pastorie in gebruik als meisjes- en bewaarschool en on
derkomen voor de zusters Franciscanessen. In 1938 volgt nog de
uitbreiding met het platte gedeelte aan de aanbouw.
Na de Tweede Wereldoorlog vertrekken ook de meisjes naar de
Sint Nicolaasschool en volgen verschillende verbouwingen. Naar
mate meer en meer het jeugdwerk in het gebouw onderdak vindt,
wordt de naam 'de Burcht' gevoerd. Vanaf 1968 komt het gebouw
in zijn geheel ten goede aan het verenigingswerk. Tot 1978 is het in
gebruik, waarna leegstand en verkrotting hun stempel zetten op
de voormalige pastorie.
Het duurt jaren voordat het monument onder handen wordt
genomen. In 1984 komt eindelijk een plan voor de verbouwing van
het pand tot dertien wooneenheden van de grond. In februari van
dit jaar werd de verbouwing voltooid en konden de huidige bewo
ners hun woonruimte betrekken. Het pand kwam in beheer bij de
woningstichting Warmunda.
Dat laatste wordt althans duidelijk
als de bewoners zelf aan het woord
komen. "Ik heb niet zo veel contact
met de jongeren. Dat mag, wat mij
betreft, best wat meer gebeuren",
zegt mevrouw J. Bekelaar (66), een
van de bewoonsters van het geres
taureerde en verbouwde monu
ment. "Maar ja, de jongeren heb
ben nu eenmaal hun eigen vrij
tijdsbesteding".
door
Raymond Peil
Voor deze Warmondse was de
doorslaggevende overweging om
woonruimte in de Burcht te aan
vaarden dan ook meer de ligging in
de kern van van het dorp aan de
Leede. "Ik woonde alleen in een
ander huis. Dat geeft toch een wat
minder veilig idee dan het wonen
hier". Het bevalt haar prima, zegt
ze. "We hebben geen last van de
jongeren. Ik vind het alleen jam
mer dat ik geen tuin meer heb".
Haar overbuurvrouw, mevrouw
H. Roest (79) laat zich in soortgelij
ke bewoordingen uit. Sinds de ver
huizing van haar bejaardenwoning
naar de Burcht heeft zij geen reden
tot klagen. Met de jongeren heeft
zij niet veel te maken, zegt ze. "Je
praat wel eens even. Het is geven
en nemen. Ik merk niet veel van de
jongeren. Laat ze maar".
Het drukke verkeer over de He
renweg, waar de woning van wedu
we Roest aan ligt, daar heeft ze niet
veel last van. "Het is wel druk,
maar daar wen je ook aan. Sommi
gen zeuren daar altijd over. Daar
heb je niks aan. Je moet er gewoon
niet op letten".
De Warmondse Burcht, een gebouw dat nu onderdak biedt aan jong en oud.
Karakter
cio-therapeutische medewerkster,
vindt de Burcht een schitterend
huis om in te wonen. "Het is een
heel apart gebouw, een monument
met een eigen karakter", zegt ze.
De Warmondse is vanuit een boer
derijtje naar de dorpskern ver
huisd. "Het enige wat ik anders
kon krijgen was een flat. Dat is wel
groter, maar heeft beslist minder
sfeer en stijl dan de Burcht".
Wat de gemengde bewoning van
het gebouw betreft, meent Milie
Lakeman dat dat juist heel leuk is
aan de Burcht. "Je hebt ook wat
meer met elkaar te maken dan ge
woonlijk, door de gemeenschappe
lijk ingang. Hoewel je elkaar niet
echt vaak tegenkomt". Ook in de
pas opgefleurde gemeenschappe
lijke tuin, die bij het gebouw hoort,
is ze nog niet echt veel bewoners
tegengekomen.
Als het aan deze Warmondse ligt,
mag de kennismaking tussen de
Burcht-bewoners best wat beter
worden aangepakt. "Ik vind dat de
gemeente of de woningstichting
wel een gelegenheid hadden kun
nen organiseren, waarop de bewo
ners bij elkaar komen". Heeft ze
nog wensen? "Het was eerst wat
gehorig, maar daar is wat aan ge
daan. Ik ben heel tevreden".
Afgaand op de ervaringen van
deze bewoners de verbouwing van
de Burcht tot woonruimte, een ver
bouwing die heel wat voeten in de
aarde heeft gehad, een succes. Al
leen op de vraag hoe het zit met het
experiment van gemengde bewo
ning door ouderen en jongeren, is
geen eenduidig antwoord te krij
gen.
VOORSCHOTEN - De gemeente
Voorschoten vreest dat de Marok
kaanse leerlingen van de openbare
basisschool De Vliet aan de profes
sor Einsteinlaan het komende
schooljaar wat onderwijs in eigen
taal en cultuur zullen mislopen. De
Marokkaanse leerkracht die vorig
jaar nog 12 uur per week in touw
was, heeft een andere baan gevon
den en op de personeelsadverten
tie worden niet veel reacties ver
wacht.
Drie jaar geleden kwam de ge
meente slechts via, via aan de per
soon die tot nu toe Eigen Taal en
Cultuur-lessen (ETC) heeft gege
ven. "De markt is erg dun", aldus
hoofd onderwijs Bonnema, die op
zoek is naar een Marokkaan met
geldige verblijfsvergunning, een
Marokkaanse onderwijsbevoegd
heid of een Marokkaanse middel
bare schoolopleiding plus een Ne
derlandse onderwijsbevoegdheid.
Om ook met collega's te kunnen
praten, moet de nieuwe leerkracht
tevens de Nederlandse taal beheer-
Bonnema zou een stagnatie in
het onderwijs erg betreuren en de
ouders eisen het ETC-onderwijs
Diefstal met
gestolen auto
OEGSTGEEST - Twee onbekende
mannen hebben gistermiddag 100
pakken koffie gestolen in de Profi-
markt aan de Oegstgeester Lange
Voort. De twee, ongeveer 20 jaar
oud en voorzien van een normaal
postuur, hadden aan het begin van
hun winkelronde de koffie in een
doos gedaan en onder het draaiap-
paraat voor winkelwagens doorge
schoven.
Na het afrekenen pakten ze, vlak
bij de uitgang, de doos op en na
men de benen. Het kenteken van
de auto kon worden genoteerd,
maar de politie had daar niets aan:
de wagen was gestolen in Den
Wandkleden in
Oude Raadhuis
WARMOND - Lidy van der Spek
exposeert tot 19 augustus haar
wandkleden in het Warmondse
Oude Raadhuis, gelegen aan het
Dorpsplein. Met als inspiratiebron
nen dichters, schrijvers en schil
ders, komt zij tot composities die
qua kleur een heel eigen accent
vertonen. Het werk van Lidy van
der Spek is enigszins abstract,
maar er zijn wel herkenbare aspec
ten aan te ontdekken.
Ze heeft een lange lijst van ten
toonstellingen op haar naam staan.
Haar wandkleden zijn aangekocht
door instellingen in onder andere
Hazerswoude, Zoeterwoude, Den
Haag en Rijswijk. De expositie is
vanaf heden geopend op dinsdag
avond van zeven tot negen uur,
woensdag, donderdag en zondag
van twee tot vier en zaterdag van
elf tot vier uur.
zelfs, met landelijke richtlijnen in
de hand. Wanneer zij teruggaan
naar hun vaderland moeten de kin
deren him eigen officiële taal spre
ken en niet alleen het Berbers-dia
lect, dat in veel huishoudens wordt
gebezigd. Bovendien dienen de
kinderen alles van het Noordafri-
kaanse land te weten. Het ont
staan, de achtergronden, cultuur,
zeden, gewoontes en godsdienst.
De lessen zijn meer dan aardrijks
kunde en geschiedenis, het is alles.
De 12 uren ETC-onderwijs wor
den gegeven op momenten dat
klasgenootjes andere lessen vol
gen. Gemeente en schoolleiding
proberen de Marokkaanse leerlin
gen van alles slechts een beetje te
laten missen, maar veel is afhanke
lijk van de momenten waarop de
leerkracht beschikbaar is.
In Voorschoten wonen bijna alle
uit Marokko afkomstige mensen in
Vlietwijk. De meeste van hen stu
ren hun kinderen naar de openbare
WASSENAAR - De Officier van
Justitie overweegt 5000 gulden uit
te trekken voor tips die leiden tot
de aanhouding van mensen die
brand hebben gesticht op Duin
digt. Het politieonderzoek naar de
brand in de eigenarentribune,
waarbij acht rechercheurs waren
ingeschakeld, heeft niets opgele
verd. Het onderzoeksteam is ont
bonden. Op dit moment, twee we
ken na de brand, zijn nog slechts
twee politiemensen bezig met de
affaire op de renbaan.
De directeur van Duindigt, R.
Milders, wacht momenteel op het
rapport van de constructeur, die de
staat van tribune en onderliggende
ruimten heeft onderzocht en on
derdelen heeft opgestuurd naar
TNO. Met het rapport op tafel wil
hij praten met bouw- en woning
toezicht van de gemeente Wasse
naar, de totalisator en een verzeke
ringsman. Er zijn twee mogelijkhe
den: opbouwen of sloop en nieuw
bouw.
Aangekomen te
Katwijk aan Zee.
Aangekomen badgasten te Kat
wijk aan Zee. Groot Badhotel:
Mej. A.E. Grol, mevr. Leembrug
gen geb. Pruys Van der Hoeven
en 2 jongenjuffj "pension C.
Kruyt: Mevr. Wed. Stokhuizen-
Van Rutten, mej. M. Stokhuizen,
jonkh. E.A.O. de Casembroot met
echtg., kind en dienstb., Jacob
Eichhorn.
Bovenstaand 'bericht' stond
honderd jaar geleden - om pre
cies te zijn op 7 juli 1886 - in het
Leidsch Dagblad. Geregeld werd
in die jaren op bovenstaande wij
ze in dit dagblad bericht wie er,
wanneer en in wiens gezelschap
voor een (korte) vakantie in Kat
wijk was gearriveerd. Tegen
woordig worden dergelijke be
richten niet meer in de krant ge
plaatst. Er zijn belangrijker za
ken te vermelden en bovendien
zou de lijst met namen wel erg
lang worden. Een vakantie in de
badplaats Katwijk is gelukkig
niet meer alleen weggelegd voor
een select groepje mensen met
een zeer dikke portemonnee.
Uit het honderd jaar oude be
richtje blijkt echter dat Katwijk
als badplaats al vroeg in de be
langstelling stond. Al vanaf on
geveer 1840. Niet in het minst
dank zij de inspanningen van de
arts Polijn Buchner uit Katwijk-
Binnen. Volgens deze Katwijkse
arts was de frisse lucht aan het
strand goed tegen alle 'kwalen.
Zelfs vrouwen die onvruchtbaar
waren raadde hij aan om een be
zoek te brengen aan de kust
plaats. Of dat ook werkelijk hielp
valt niet na te gaan.
In 1845 verrees het eerste hotel
in de badplaats: het Groot Bad
hotel. Dit vooral dank zij het geld
van enkele kapitaalkrachtige
Leidenaars en baron Van Wasse-
naer. De eerste jaren leed het ho
tel een kwijnend bestaan. Er was
nogal wat voor nodig om vanuit
Leiden de kust te bereiken. Er
was slechts een verbinding met
een zogenaamde omnibus, een
andere mogelijkheid was reizen
over water. Om het toerisme te
bevorderen, kwam er ook een
speciale fraaiversierde badgids
uit die in een grote oplage werd
verspreid.
Het waren vooral Leidenaars
die aan het ontstaan van Katwijk
als badplaats een bijdrage heb
ben geleverd. Zo stichtte het in
middels al lang uit de Sleutelstad
verdwenen hotel Levedag een
dependance in Katwijk. De kust
plaats werd echter pas een echte
badplaats met de komst van de
stoomtram aan het eind van de
vorige eeuw. Al snel verrezen er
meer hotels, maar ook particulie
ren ontdekten dat er geld te ver
dienen was aan het toerisme.
In de eerste tijd waren de voor
zieningen vaak slecht. Pas rond
1890 werden de voorzieningen
voor de gasten, zoals goed drink
water, op een aanvaardbaar ni
veau gebracht. Veel oosterburen
ontdekten toen ook de 'frische
Luft' aan de kust en kwamen
naar Katwijk. Zelfs Duitse groot
vorsten verbleven in de bad
plaats. Die kwamen naar Kat
wijk voor een tweede vakantie.
Maar Katwijk was ook bij kun
stenaars geliefd. Uit de hotellij-
sten uit de periode 1883 tot 1914
blijkt dat niet minder dan 850
kunstenaars voor een korte of
langere periode in Katwijk ver
bleven. Onder hen vele Duitse en
Amerikaanse schilders, maar
ook de Japanner Yoshida en Ne
derlandse schilders als Toorop,
Bottema en Blommers. Ook
kunstschilder Jacob Eichorn uit
het Duitse Weimar was een graag
geziene gast in het pension van
C. Kruyt. Een pension dat des
tijds sterk in trek was bij het zo
genaamde betere publiek.
Die kunstenaars kwamen
vooral af op het pittoreske karak
ter van Katwijk. De vele bom-
VRIJDAG
Leiden
Tennispark Roomburg, Kanaalweg -
Leidse tenniskampioenschappen, tot 22
zichtiging praalwagens corso, tot 22 uur.
Leiderdorp
Sjelter, Heemraadlaan 67 - Koken
voor kinderen 11-16 jaar, 17-19 uur, op
gave van tevoren.
Zijlkwartier, Van der Marckstraat,
vakantiebijbelschool kinderen tot 12
jaar, met slotavond voor ouders. 19 uur.
ZATERDAG
Leiden
Centrum - Rijnsburgs bloemencorso
trekt door Leiden, vanaf 14.30 uur.
VW-kantoor, Stationsplein - Corso
wandeltocht Wandelkring Leiden e.o.,
starten tussen 9 en 14 uur.
Nieuwe Mare/hoek Oude Singel - An
tiek- en curiosamarkt, 9.30 tot 17 uur.
VW-kantoor, Stationsplein - Start
stadswandeling onder leiding gids,
10.30 uur.
Groenoordhallen, W. de Zwijgerlaan -
Snuffelmarkt, 10 tot 16.30 uur.
Tennispark Roomburg, Kanaalweg -
Leidse tenniskampioenschappen, 10 tot
(foto Holvast)
Een woordvoerder van het be
stuur van de woningstichting War
munda, die de Burcht in beheer
heeft, meldt dat het het idee meer
van de gemeente afkomstig is. Een
gemeentewoordvoerder heeft al
eens eerder laten weten dat het ex
periment niet zo zeer van de ge
meente uitgaat. Volstaan moet dan
maar worden met de vaststelling
dat, experiment of niet, er geen
vuiltje aan de lucht is.
Milders denkt dat de beslissing
niet direct zal worden genomen.
Men kan ook pas na november be
ginnen met de werkzaamheden,
wanneer het seizoen is afgelopen.
Tot die tijd zetten de betrokken en
kele zaken op een rijtje, zoals de
staat van de kleedkamers beneden,
en bereiden ze voorzichtig plannen
voor. Een sloper heeft inmiddels
puin geruimd en vier van de negen
spanten van de tribune omgehaald.
De draf- en renwedstrijden gaan
gewoon door.
Speedboot gestolen
ALKEMADE - Van een jachtha
venterrein aan de Plantage in Oude
Wetering is vannacht een trailer
met speedboot ontvreemd. De
boot stond te koop aangeboden.
De Alkemadese politie kon geen
opgaaf doen van de waarde van het
gestolene.
ARTSEN
Leiden
De weekenddienst begint zaterdag
om 8 uur en eindigt zondag om 24 uur.
Spreekuur van 12-12.30 uur (alleen
voor spoedeisende medische hulp).
Voor de patiënten van de artsen:
Groep 1 - Tan, Janssen, Zwijnenburg,
Meyer, R. v. Leeuwen, Verhage, Groe-
neveld en de Ruiter:
za. 8.00 tot zo. 8.00 uur: H. Janssen,
Rosmolen 2, tel. 121641; zo. 8.00 tot 24.00
uur: H. Meyer, Stokroos 1, (el. 215510.
Groep 2 - Bergmeyer, Pieterse, v.
Gent, Taytelbaum, v. Luyk, Klaassen,
Rus, Kruis en De Lange:
za. 8.00 yoy zo. 8.00 uur: M.Th. Berg
meyer, Oude Singel 76, tel. 121701; zo.
8.00 tot 24.00 uur: A. Luyk, Wasstraat 2a,
tel. 122522.
Groep 3 - Pleiter, J. v. Leeuwen, Smit,
W. de Bruyne, J. de Bruyne, Stolk, Jur-
gens, Fogelberg en Muijsenbergh:
za. 8.00 tot zo. 8.00 uur: M. Den Heyer,
tel. 132877; zo. 8.00 tot 24.00 uur: J. de
Bruyne, Kerkstraat 11, tel. 141225.
Groep 4 - v. Wingerden, Lahr, v. Rijn,
Bénit, Nieuwenhuis, Roos, Boer, v.d.
Waardt, Arnou, J.G. Zaayer en R.E.
Zaayer:
za. 8.00 tot zo. 8.00 uur: A. Rijn, Paga-
ninistraat 1. tel. 314349; zo. 8.00 tot 24.00
uur: D. v. Wingerden, Boshuizerkade 31.
tel. 310047.
Groep 5 - Schaefer, Jasperse, Crul,
Kooyman, De Jong, Prince, Reinders,
D. Hammerstein en A. Hammerstein:
za. 8.00 tot zo. 8.00 uur: H. de Jong.
Noordeindeplein 4a, tel. 12 3752; zo. 8.00
tot 24.00 uur: B. J. Crul, Nooreinde-
plein 8a, tel. 142888.
Leiderdorp - J. v.d. Beek'en J. v.d.
Leden, Hoofdstraat 8, tel. 894539.
Oegstgeest - J.B. Hugenholtz, Prins
Hendriklaan 4, tel. 155666.
van za 10 uur tot ma 7.30 uur:
Voor de praktijk Haaswijk: J. J. Voor-
zaat/G.A. van der Steenhoven, Querido-
laan 2, tel. 176867; dag en nacht bereik
baar ook in het weekend.
Voorschoten - vrij. 23.00 tot za. 23.00
uur: L. Prescott, Bachlaan la, tel. 2356;
za. 23.00 tot zo. 24.00 uur: F. Koopmans,
Chuchillweg 19, tel. 6352, b.g.g 070-
455300.
Warmond - E. Sleeboom en J. Hoorn
weg, Prof. Aalberselaan 2. Voorhout, tel.
02522-11393.
Zoeterwoude
via het antwoordapparaat van een
van de Zoeterwoudse huisarten, tel.
01715-1219 of 1614, verneemt u welke
huisarts de weekenddienst waarneemt.
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst
van de apotheken in de regio Leiden,
wordt waargenomen van 1 aug. tot 8
aug. door: apotheek Tot hulp d.
menschheid, Rosmolen 13, Leiden, tel.
211611.
der, Roest:
A.W. Helder, Hermelijnvlinder 36,
Leiden-Merenwijk, tel. 071-220513.
Voor de praktjk van Vestjens, v.d.
Wouw:
h. Vestjens, Rijn en Schiekade 23,
Leiden. tel. 071-144323.
Voor de praktijk van Duijn, Brandt:
R.J.W. Duijn, Pres. Kennedylaan 260,
Oegstgeest, tel. 173266; of D.J. Brandt,
Homanstraat 1, Rijnsburg, tel. 173266.
Voorschoten - C. WestgeestLeidse-
weg 560, Voorschoten, tel. 071-768616,
en Mevr. C.E. Birnie- Heringa, Kon. Wil-
helminalaan 27, Leidschendam, tel. 070-
275450.
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Lei
derdorp en Oegstgeest wordt waarge
nomen door:
M.G. Wieringa, Joseph, hayanlaan 8.
Leiden, tel. 762925.
BEENBREUK - Een 21-jarige Kat
weker heeft gistermiddag een
been gebroken bij een ongeluk op
de kruising Noordwijkerweg/Voor-
houterweg in Rijnsburg.
Het ongeluk gebeurde toen de
Rijnsburger met zijn bromfiets een
overstekende kat probeerde te ont
wijken. Daarbij reed hij tegen een
langs het fietspad staande boom.
De man is per ambulance over
gebracht naar een Leids zieken
huis.
LEIDSCH DAGBLAD
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Bel van maandag t/m vrijdag
tussen 18.00 19.30 uur,
telefoon 071-123143, en de
krant wordt na 19.30 uur alsnog
bij u bezorgd.
's Zaterdags kunt u bellen van
12.00-13.00 uur, telefoon
071-123143, en de krant wordt
na 13.00 uur alsnog bij u
bezorgd.
Kantoor Lelden: 071-144941,
maandag t/m vrl|dag van
08.00- 18.00 uur.
basisschool De Vliet, die met 15
Marokkaanse leerlingen boven de
landelijke norm zit voor ETC-on
derwijs. De protestants-christelij
ke basisschool Het Palet, die iets
verderop, aan de Jan Steenlaan zit,
heeft slechts 3 tot 4 leerlingen. Zij
komt niet in aanmerking voor de
ETC-subsidie en -leerkracht. De
leerlingen zouden dit onderwijs in
eigen taal en cultuur aan De Vliet
kunnen volgen, maar niet alle ou
ders zijn daar voorstander van.
Strandvermaak rond de bomsc
gemaakt.
schuiten op het strand en de vele
activiteiten er omheen waren pri
ma onderwerpen voor de kunste
naars. Een aantal werken die zij
in Katwijk schilderden zijn te
zien in het Katwijks museum aan
de Voorstraat.
De belangstelling uit de kun
stenaarswereld voor Katwijk
duurde tot ongeveer 1910. Gelei
delijk aan maakten de bomschui
ten plaats voor andere vissers
vaartuigen. Daardoor verdwenen
ook de visserij-activiteiten van
het strand. Het definitieve einde
kwam in 1943. In dat jaar werd in
opdracht van de bezetter een
groot deel van het oude dorp, ge
liefd bij de kunstschilders, ge
sloopt.
Surfers op zee:
vaak te weinig mee
Surfers die op groot, open vaar
water in moeilijkheden komen,
bezorgen redders steeds vaker
handenvol werk. Marine en red
dingsmaatschappijen zijn het
daar, na enkele zonnige weken,
roerend over eens.
op het Katwijkse strand. Dezi
Adjunct-directeur S. Wiebenga
van de Koninklijke Noord- en
Zuid Hollandsche Redding-
Maatschappij (KNZHRM) kan
erover meepraten. Hij zegt: "Het
is voor mij een gegeven dat de
mensen met te weinig uitrusting
het water opgaan. Noodsignalen,
die je in een rugzakje kunt mee
nemen, kosten zestig, zeventig
gulden. Wat is nou zo'n bedrag
op de prijs van een complete uit
rusting".
De tendens is, meent Wieben
ga, dat de mensen meer van zich
zelf vragen dan ze aankunnen.
"Wat is nou mooier dan later te
kunnen vertellen, dat je met je
plank zo'n geweldige tocht hebt
gemaakt...."
Voorlichting, zegt hij, is er ge
noeg. Maar de meeste mensen
denken dat het hen niet kan
overkomen.
Onderkoeling en angst zijn de
grootste vijanden van de water
sporter in problemen. "Veel sur
fers en zeilers denken dan dat ze
moeten gaan zwemmen om in
beweging te blijven, maar dat
moeten ze juist niet doen", zegt
een voorlichter van de marine,
een van de instanties die in touw
foto is rond de eeuwwisseling
komt - naast de reddingsmaat
schappijen en rijkspolitie te wa
ter - met helikopters die vanaf
het vliegveld Valkenburg opstij
gen.
Wat moet iemand doen die on
vrijwillig in het water belandt?
Zo min mogelijk bewegen. Be
wegen betekent energie gebrui-,
ken en dan raakt het lichaam
warmte kwijt. Als de lichaams
temperatuur - normaal 37 graden
- afneemt tot 33,32 graden, raken
we onderkoeld en bewusteloos.
Bij 28 graden volgt de dood. Een
wet-suit, zoals surfers die veelal
dragen, kan onderkoeling tegen
houden maar nooit geheel weg-
Daarom wordt geadviseerd
een soort foetusachtige houding
aan te nemen. Dus: knieën opge
trokken en de armen daar om
heen. In water van twaalf graden
duurt het volgens de tabellen
zo'n vier uur alvorens een dren
keling overlijdt. Na ongeveer
vijftig minuten tot een uur raakt
het lichaam echter al onder
koeld. Een en ander is ook afhan
kelijk van factoren als lichamelij
ke conditie, het feit of er alcohol
is gedronken (met drank op koelt
men sneller af), de windkracht,
vermoeidheid en angst.
