Bert Haanstra maakt een gorilla-drama Nieuwste film Jos Stelling ook naar Venetië Gespierde flauwekul VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1986 PAGINA 15 IKIIKIfSSISiVSlil tïlll ■■■■■■■■■■■■■■■a ■SP ilSlrffTli: BIOSCOPEN UTRECHT (GPD) - 'De Wissel wachter' is net als eerder 'Abel' uit genodigd voor het festival van Ve netië, dat op 30 augustus begint. films van beroemdheden als Schlöndorff, Zanussi en Monïssey, regisseurs die bijvoorbeeld ooit een Gouden Leeuw hebben ge- Jos Stellings nieuwe film zal daar gepresenteerd worden in het meest prominente bijprogramma en be staat uit belangrijk geachte 'au teursfilms' die om bijzondere rede nen niet aan de competitie deelne men. Vorig jaar omvatte die sectie Festivaldirecteur Rondi heeft la ten weten dat hij 'De Wisselwach ter' graag in de competitie had ver toond, maar dat de selectie daar voor al was afgerond. Desondanks lijkt de film hem dermate belofte vol, dat hij er een eervolle plaats voor wilde zoeken in de belangrijk ste bij-sectie. Overigens zal Stel ling nog moeten racen om 'De Wis selwachter' op tijd gereed te krij gen. Op dit moment is men nog volop bezig met de geluidsmixage. 'De Wisselwachter' is de tweede Nederlandse film die zich heeft we ten te plaatsen voor het op Cannes na meest prestigieuze filmfestival ter wereld. Eerder werd 'Abel' ge selecteerd voor de 'Settimana della Critica', een bij programma van ze ven debuutfilms. Inmiddels zijn een paar titels be kend geworden van films die wèl aan de competitie zullen deelne men: 'Melo' (van Alain Resnais), 'La Puritaine' (Jacques Doillon), 'Round Midnight' (Bertrand Taver- nier), 'Amorosa' (Mai Zetterling) en 'Storia' (Luigi Comencini). Als slot film (buiten competitie) is 'Heart- bum' aangekondigd, waarin Jack Nicholson en Meryl Streep spelen onder regie van Mike Nichols. De jury van Venetië zal dit jaar worden voorgezeten door schrij ver-cineast Alain Robbe-Grillet en verder bestaan uit de filmers Stan ley Donen, Pal Gabor, Marion Han sel, Nelson Pereira dos Santos, Volker Schlöndorff, Alberto Lat- tuada, Nanni Moretti en Peter Usti- ARNHEM - Op zoek naar in het wild levende zogeheten laagland-gorilla's heeft cineast Bert Haanstra samen met een familie pygmeeën enkele we ken achtereen door de oerwou den van het Afrikaanse Kame roen gezworven. Ook al moe ten er enkele honderden van deze mensapen in de bijna on doordringbare jungle leven, Haanstra heeft er slechts twee kunnen filmen. Een aantal waarmee hij desondanks bij zonder tevreden is. „Voor zover ik weet, heeft nog nooit iemand deze dieren in hun jungle voor de camera gekre gen". door Berrie van Helden Veel makkelijker heeft de filmer het dezer dagen in Burgers Dieren park te Arnhem. Nauwlettend volgt Haanstra met zijn compag non daar het gedrag van zeven laagland-gorilla's die alweer bijna twee weken verblijven inliet splin ternieuwe buitenverblijf dat spe ciaal voor deze mensapen naast het terratorium van de chimpansees is gebouwd. Het verblijf wordt mor gen officieel geopend door premier Lubbers. Vriendschap Haanstra vermaakt zich prima aan de rand van het gebied van de gorilla's. Hij ziet mensapen de om geving verkennen, ravotten, uit bo men springen en toeschouwers bang maken. Maar ook is de ci neast benieuwd hoe de vriend schap tussen Francois, de leider van de mensapen en zijn vriendin Laika zich ontwikkelt. Inmiddels is Haanstra vier maan den op pad en onderzoekt hij in binnen- en buitenland het gedrag van de laagland-gorilla's. Hij wil zijn publiek confronteren met een drama waarin ook de zeven in Bur gers' verblijvende wezen eén hoofdrol spelen. "Als deze dieren een jaar of drie oud zijn, wordt hun moeder ge dood. Het vlees wordt door de in boorlingen gegeten. De wezen wor Bert Haanstra aan het werk in Burgers Dierenpark. den opgevoed door i kele jaren later verkocht. Ze gaan bijvoorbeeld naar dierentuinen. Daar komen ze dan vaak terecht in veel te kleine hokken waar ze nau welijks bewegingsruimte hebben", aldus Bert Haanstra. Eigen voedsel Een situatie waaraan volgens de filmer snel een einde moet worden gemaakt. Maar dan wel op een ma nier die voor alle betrokken partij en bevredigend is. „Via deze film wil ik een pleidooi houden voor het in leven roepen van een stichting die in Kameroen een opvangcen trum op poten zet dat zich ont fermt over jonge gorilla's. Niet lan ger moeten die dieren naar de be woonde wereld worden overge bracht. Daar horen ze niet thuis. Gelijktijdig dient men verder te gaan met het landbouwproject voor deze mensen. Als de Afrika nen op die wijze aan hun eigen voedsel kunnen komen, hoeven ze niet meer op gorilla's te jagen". Haanstra: „De gorilla's die op het ogenblik in Europese dierentuinen zitten, kun je niet terugsturen. De ze zouden, zoals bijvoorbeeld in Arnhem gebeurt, in grotere groe pen moeten kunnen leven op plaat sen waar ze daadwerkelijk uit de voeten kunnen. Als ze zich daar thuisvoelen en het naar de zin heb ben, zullen ze zich voortplanten. En deze jonge mensapen kunnen dan naar dierentuinen worden ge bracht". Haanstra is ervan overtuigd dat het gorilla-leed in de wereld op de ze wijze zal worden teruggedron gen. „Je moet natuurlijk wel realis tisch blijven. Al drieduizend jaar jagen de pygmeeën op de gorilla's. En dat leer je hen niet j Daarom moet je de inboorlingen bijvoorbeeld via zo'n opvangcen trum ook duidelijk maken waarom ze niet op de dieren dienen te ja gen. Want voor pygmeeën bete kent een gorilla geld, voedsel en oorlog. Naar hun mening is zo'n aap een vreselijk beest. Jq, logisch al je deze dieren probeert te van gen en te doden". Om te tonen hoe de jacht ge schiedt, heeft Haanstra zich bij zo'n expeditie aangesloten. „Want we willen laten zien wstar die die ren vandaan komen, hoe ze daar le ven en op welke manier op hen wordt gejaagd", aldus de filmer. „Een complete familie, vader, moeder en kinderen, trekt dan een paar weken het oerwoud in. Ze voeden zich onderweg en slapen in primitieve hutjes. Overal waar ze langskomen, worden markeringen aangebracht omdat ze er anders van hun leven niet meer uitkomen. En als zo'n expeditie in de buurt van de apen komt, zijn de dieren enorm alert. Ik heb dan ook enorm veel geluk gehad laagland-gorilla's in het wild te hebben kunnen filmen. Volgens mij is dat nog nim mer gebeurd". Enorme japen Als de inboorlingen een gorilla lokaliseren, volgt volgens Haanstra een hevig gevecht. „Gelukkig heb ben wij dat niet waargenomen. Maar dat het er hard aan toe gaat, staat vast. Ik heb jagers gezien met enorme japen in hun vel". Behalve in Kameroen en in Arn hem zal de cineast ook gorilla-kolo- nieën elders filmen. Hij verwacht volgend jaar maart klaar te zijn. „Ik ben nu op een leeftijd gekomen dat ik alleen maar hoef te filmen wat ik leuk vind. Ik kan alles dus rustig aan doen", aldus Bert Haanstra. Op het ogenblik echter is de ci neast bijna dagelijks in de onmid dellijke nabijheid van de zeven we zen in Burgers Dierenpark te vin den. „Omdat de dieren geen open terreinen gewend zijn, willen wij vastleggen hoe ze zich hier gedra gen", verklaart Haanstra die getui ge is geweest van enkele unieke ta- fereeltjes. „Midden op dit terrein staat een hutje. Toen de dieren dit de eerste dag dat ze buiten waren zagen, gin gen ze direct naar binnen en heeft niet één bezoeker ook maar één go rilla gezien. Hierna is een hek om dit hulje gezet en al snel bleek dat de leider van de groep zich in die nieuwe situatie niet erg lekker voelde. De hele dag erna heeft hij voor het hek gezeten. En nog steeds is hij niet helemaal de oude, maar langzamerhand begint Fran cois te wennen". Ook is de maker van tal van die renfilms weg van het 'scharminkel- tje', de gorilla met de laagste rang. „Als dit dier wat te eten krijgt, wordt het meestal door een andere aap afgepikt. Soms krijgt ze iets en geeft ze gelijk een stuk aan een ou dere gorilla. Op die manier houdt ze dan toch ook iets voor zichzelf over". In tegenstelling tot de chimpan sees, waarover Haanstra ook een televisiefilm heeft gemaakt, vindt hij de gorilla's rustig. „Je hoort ze nauwelijks. Chimpansees schreeu wen en krijsen constant". (OP)NIEUW 'Hot Resort' - vervolg op 'Hot Chili', Euro, Alphen. 'Iron Eagle' - piloot wordt gegijzeld, zoon met vliegaspiraties gaat erop af, City, Katwijk. BLIJVERS 'Out of Africa' - (mee)slepend liefdes verhaal in romantisch Afrika, Lido, Leiden 'Cobra' - ijzingwekkende actiefilm (in meer betekenissen) met Sylvester Stallone, Lido, Leiden en Euro, Al phen 'Police Academy III' - de politionele lolbroeken zijn weer terug in Luxor, Leiden en Euro, Alphen 'Jewel of the Nile' - vervolg op 'Ro mancing the stone', Lido Leiden en Euro, Alphen. 'Top Gun' - Amerikaanse straaljager piloten in opleiding, Lido, Leiden. 'Teen Wolf - Jongen verandert in weerwolf, City, Katwijk. 'The Money Pit' - Metropole (456756), 16 jr. 'Sans toit ni loi' - Metropole, 16 jr. 'Harem' - Metropole, 16 jr. Zomer film cyclus - Metropole, 16 jr. 'The hitcher' - Odeon (462400), 16 jr. 'Cobra' - Odeon, 16 jr. 'America 3000' - Odeon, 16 jr. 'Gandhi' - Odeon, al. 'Erotische flatneurose' - Le Paris (656402), 18 jr. 'Orgie in New York' - Le Paris, 18 jr. 'Sextherapie' - Le Paris, 18 jr. SEXFILMS 'Great sexpectations' - Rex, Leiden. 'Emmanuelle IV' - Trianon, Leiden. 'Pikant gevrij in de Alpenwei' - City, Katwijk. NACHTFILMS 'A girls best friend' - Rex, Leiden. 'Adverteren doet begeren' - Euro, Al phen. 'Debby does Palace' - Euro, Alphen. 'Erotic Radio' - Euro, Alphen. 'Cobra' - Euro, Alphen. DEN HAAG 'Top Gun' - Asta (463500), al. 'Karate Kid II' - Asta, al. 'The jewel of the Nile' - Asta, al. 'Police Academy III' - Babylon (471656), al. 'Out ofAfrica' - Babylon, al. 'Pretty in Pink' - Babylon, al. 'Cobra' - Cineac (630637), 16 jr. 'Hell Camp'- Cineac, 16 jr. 'Highlander', Cineac, 16 jr. 'Police academy III' - Euro AMSTERDAM 'Police Academy III' - Alfa (278806), al. 'After hours' - Alfa, al. The jewel of the Nile' - Alfa, al. 'Sans toit ni loi' - Alfa, 16 jr. 'Gandhi' - Alhambra (233192), al. 'Ginger Fred' - Alhambra, al. Top Gun' - Bellevue Cinerama (234876/266227), al. 'Police Pretty in pink' - Cinerama, al. •Karate Kid II' - Calypso (266227/ 234876), al. '3 mannen en een wieg' - Calypso, al. 'Schoolmeisjes met intieme wensen' - Centraal (248933), 18 jr. •America 3000' - Cineac, (243639), 16 jr. 'The Coca-Cola Kid' - Cinecenter, (236615) 16 jr. 1 'My beautiful Laundrette' - Cinecen ter, 16 jr. 'Abel' - Cinecenter, al. •Witness' - Cinecenter, 12. jr. •Out ofAfrica' - Cinema (151243), al. 'Top Gun' - Cinema, al. 'Harem' - City (234579), 12 jr. 'Runaway Train* - City, 16 jr. The hitcher'- City, 16 jr. 'Cobra'- City, 16 jr. 'Hotresort' - City, 16 jr. 'Short Circuit' - City, a.l. 'Hell Camp' - City, 16 jr. 'Oblomow' - Kriterion, (231708), 16 jr. 'Lolita', - Kriterion, 16 jr. 'Suzie superstar deel II' - Parisien (248933), 18 jr. Filmzomer '86 - The Movies (245790), 16 jr. •Abel' - Tuschinski (262633), al. 'Cobra' - Tuschinski, 12 jr. 'Highlander' - Tuschinski, 16 jr. 'The Money Pit' - Tuschinski, al. 'Brimstone and Treacle' - Tuschinski, 16 jr. 'Absolute beginners' - Tuschinski, al. 'Out of Africa' - De Uitkijk (237460), al. TELEVISIE De VPRO heeft haar uitzending komende zondag op Nederland 2 geheel in het teken van de film staan. Om 22.32 uur de laatste film in de reeks rond de actrice Louise Brooks: 'Prix de Beauté'. Haar stem is in deze Franstalige film ingesproken. Ze speelt een jonge typiste die tegen de wil van haar vriend meedoet en aan een schoonheidswedstrijd. Ze wint. Daaraan voorafgaand het eer ste deel van 'I love dollars', de laatste documentaire van Johan van der Keuken. De film ging op het laatste filmfestival van Rot terdam in première. Van der Keuken gaat op zoek naar de wortels van het kapitalisme. Hij filmde op de beurs van New York, in de sloppenwijken van die stad en bankgebouwen in Geneve (21.40 uur). Om 20.47 uur 'Basileus Quar tet', oorspronkelijk een tv-film, maar hier eerst in de filmhuizen uitgebracht. Ook dit verhaal wordt in drie afleveringen uitge zonden. De vier bejharde leden van het muziekgezelschap zijn uit elkaar gegroeid en als één van hen overlijdt, lijkt dat het einde van het Basileus Quartet. Een jonge ambitieuze violist treedt toe tot het gezelschap en dat ver andert vele zaken. Deielfde avond op België 1 'The pursuit of D.B. Cooper'. Het is de waar gebeurde geschie denis van een vliegtuigkaper die met buitgemaakt geld het toestel aan een parachute verlaat. Van de man is nooit meer wat verno- In 'Macaroni' van Ettore Scola bezoekt een Amerikaanse zaken man (Jack Lemmon) na veertig jaar het Italiaanse plaatsje waar hij tijdens de oorlog gelegerd was. Hij ontmoet de broer (Mar cello Mastroianni) van het meisje op wie hij toen verliefd was. De ze komedie is vanavond en mor genavond in het Kijkhuis te zien. (19.30 en 21.45 uur). Op deze avonden wordt hier ook 'Manhattan' van Woody Al len vertoond, een tragi-komedie die zich afspeelt in het wereldje van Newyprkse intellectuelen (20.00 en 22.15 uur). Dinsdag en woensdag gaat 'La Historia Oficial' draaien over men, maar Treat Williams roept hem in deze film van Roger Spot- tiswoode in herinnering (20.35 uur). Een avond eerder kan er ge zwijmeld worden bij 'American Gigolo'. Richard Gere verwent tegen betaling vrouwen en maakt de fout geïnteresseerd te raken in een senatorsvrouw (Lauren Hutton). Dat brengt hem in grote problemen (21.55 uur, Nederland 1). Alain Resnais is geen eenvou dig verteller en 'La vie est un ro man' is zeker niet zijn meest toe gankelijke film. Hij vertelt door elkaar drie verschillende verha len die zich in hetzelfde kasteel afspelen, maar elk een apart gen re film symboliseren. Het kasteel is aanvankelijk een 'tempel van het geluk' en de eigenaar, een rij ke graaf, experimenteert met drugs. Het kasteel doet in een la tere periode dienst als congresin stituut. Hoofdrollen van Vittorio Gassman en Geraldine Chaplin. Woensdag, Duitsland 2, 22.40 uur. 'Callan' is een Engelse spiona- gefilm uit 1974, gebaseerd op een oude tv-serie. Callan (Edward Woodward) is een voormalig ge heim agent die een aanbod krijgt om weer terug te keren bij de dienst. Maar eerst moet hij een onbetrouwbare Duitser ver moorden. Hij wordt tegenge werkt door een collega en dan blijkt de opdracht niet helemaal pluis te zijn (20.20 uur, België 1, vrijdag). een Argentijnse vrouw, ge trouwd met een generaal. Zij komt erachter dat haar geadop teerde baby het kind is van een vermoorde politieke gevangene ((19.30 en 21.45 uur). Deze film is opnieuw volgende week donder dag te zien. Dinsdag draait hier tevens 'The Border' van Tony Richardson met Jack Nicholson en Harvey Keitel over de corrup tie van de grenspolitie aan de Amerikaans-Mexicaanse grens (20.00 en 22.15 uur). Woensdag wordt 'Dood in Ve netië' met Dirk Bogarde ver toond (20.00 en 22.30). Donderdag gaat 'Dr. Strange- love' draaien (20.00 en 22.15 uur). FILMS OP VIDEO In de videobranche wordt, net als in de meeste andere markt sectoren, gezocht naar gaten in de markt. Desnoods worden die gaten gemaakt. Door VRS-video Room Service BV onder meer dat een tydgaatje denkt te heb ben gevonden. Het label Video EÏcclusief brengt geen films van anderhalf of twee uur, maar van Twee cassettes gaan in een dubbeldikke doos en ik moet zeggen, als je er een stuk of wat naast elkaar hebt staan dan zit je er met ontzag naar te kijken. Ik kan me voorstellen dat die Sta- tenbijbeldikke gevallen in een videotheek niet ongemerkt aan de klanten voorbij zullen gaan. En dat is natuurlijk de bedoe ling. Een film van vier uur kan op een band van vier uur, daar zijn die dingen voor, maar dan oogt het minder. VRS koos voor de dubbele cassette en het zal ze aan aandacht niet ontbreken. Maar als je bent uitgekeken op de doos dan begin je toch ook een keer aan de film. En dan komt de vraag: zijn er eigenlijk wel voldoende films om een dub beldik Video Exclusief-label in stand te kunnen houden. Wat speelfilms betreft maak je het niet lang. De meeste lange bio scoopfilms worden gemaakt door grote maatschappijen die de videorechten zelf houden of verkopen aan distributeurs die door contracten aan hen zijn ge bonden. Bovendien is het aantal speelfilms van vier uur gering. Wie naar lange films zoekt, komt vrijwel automatisch uit bij de korte, voor televisie gemaak te, series. En daar lijkt Video Ex clusief het ook van te moeten hebben. Dit heeft bovendien het voordeel dat tv-films, als de re gisseur en de cameraman hun vak tenminste kennen, zo zijn opgenomen dat rekening is ge houden met de helderheid van het beeld. In de bioscoop zie je veel werken met scènes die zo donker zijn dat je blij bent als je kunt zien dat er tenminste iets beweegt. Van die films blijft op video niets over. Een goed voor' beeld is het recent uitgekomen 'Cobra' met Sylvester Stalloné. Als u van het genre houdt moet u naar de bioscoop, want de film bevat zoveel nachtscènes dat er op video absoluut niets van over blijft, zeker niet als je ziet hoe veel kwaliteitsverlies er bij het overzetten op cassettes vaak op treedt. Het spijt me het te moe ten zeggen, mapr als er iets is dat een snelle opmars van de vi- deoverhuurfilrn remt dan is het wel de kwaliteit. Vaak zie ik vi deofilms waar een grauwsluier over lijkt te hangen. Minstens één op de drie films is kwalitatief onder de maat. Dat geldt voor al le distributeurs. Cassettes met een perfect beeld zijn dungezaaid. Er wor den gewoon te veel kopieën ge maakt en de kwaliteitscontrole is onvoldoende. Bij een film van anderhalf uur is dat hinderlijk, maar bij een film van vier uur is het dodelijk. Bovendien valt het erg op als je een film op twee cas settes zet en het beeld op casset te één is veel beter dan dat op cassette twee. Dit overkwam me bij het kij ken naar 'Taboo American Sty le', een pornofilm met ëen ver haal dat geleend zou kunnen zijn van 'Dallas' of 'Dynasty', alleen gaan de acteurs op volle kracht door waar de spelers van 'Dallas' ophouden. Het verhaal zit aardig in elkaar, zeker als je het als per siflage ziet. De zes 'pornoscars' lijken me verdiend, maar als er één genre is, waarbij het beeld loepzuiver moet zijn dan is het wel het blootgenre. Beter is de kwaliteit van 'Wild Times', een heel aardige weerga ve van Brian Garfields verhaal door Richard Compton over een rondzwervende cowboy die via scherpschutterstoernooien en de mallotigheid van een derderangs schrijver beroemd wordt en in een wild west-circus belandt. Goede rollen van Sam Elliott, Ti mothy Scott en veteraan Pat Hingle. Onevenwichtig, maar door zijn actuele achtergrond aardig, is 'Atlanta Child Murders' van John Erman met James Earl Jo nes, Jason Robards en Martin Sheen. De film gaat over de tien tallen moorden op kinderen die vijf jaar geleden in Atlanta plaatshadden. Er werd een inwo ner gearresteerd, maar of hij de moordenaar was werd nooit dui delijk. Kelly McGillis en Tom Cruise in 'Top Gun'. krijgt in de theaters en daarbij zal het opgeklopte 'Top Gun' dan da- Top Gunregie Tony Scott; hoofdrol- nig verbleken, om nu toch maar len: Tom Cruise, Kelly McGillis en An- eens de vergelijking tussen golden thony Edwards; theater: Lido, Leiden, delicious en goudreinetten te ma ken. De positieve punten die zo- ëven zijn genoemd, gaan voor 'Top Gun' niet op. Films vergelijken is behalve ge vaarlijk ook tamelijk zinloos. De Het verhaal van üjkt uitgespuwd verschillen zijn altijd groter dan de door een computer, waarin alle verwantschap en bovendien: het denkbare filmclichés zijn gestopt, bestaan van de' ene film staat dat De spectaculaire scènes met de ge- van de ander in principe niet in de vechtsvliegtuigen en het charman- weg. te spel van Anthony Edwards als Goose vormen het enige waarde- Maar bij het zien van 'Top Gun' volle van deze film. Emoties gaan gingen mijn gedachten geregeld verborgen achter reflecterende naar'The Right StuffEen film die zonnebrillen, het heldendom is een paar jaar geleden goed genoeg breedgeschouderde flauwekul, was voor een paar Oscars, maar niet goed genoeg voor de Neder- De (bij)naam 'Top Gun' slaat op landse bioscopen. Wie de verfil- een elite-opleiding voor marinepi- ming van het boek van Tom Wolfe loten. Tom Cruise speelt Maverick, wilde zien, moest via een videocas- een branie-achtige jongen en één sette genoegen nemen met de be- van de allerbesten. Dat is echter grenzingen van het tv-scherm. £n met voldoende, want in het kli- zelfs daarbij was de heroïek en maat van 'Top Gun' telt alleen dé romantiek van de Amerikaanse allerbeste. Dus zijn we ruim ander- lucht- en ruimtevaart spannend en half uur getuige van een competi- ontroerend tegelijk. tie, waarbij de centrale vraag is of Maverick wel uit the right stuff is Er is nog alijd sprake van dat gesneden. 'The Right Stuff toch een kans BART JUNGMANN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 15