Regeringsfracties
sluiten gelederen
iSèSdSeSï Slaapverwekkend debat
iisilSI over regeringsverklaring
Arbeidsplaatsen in
sociaal-cultureel
werk op de tocht
Alleen Van Mierio (D66) en Kok (PvdA) op dreef
Nauwelijks kritiek op regeerakkoord
Artsen aangeklaagd na
overlijden 2-jarig kind
Ballonvaarders gereed
voor tweede oversteek
DONDERDAG 31 JULI 1986
PAGINA 5
Bezuinigingen
op onderwijs
bedongen tijdens
kabinetsformatie
DEN HAAG (GPD/ANP) - De
bezuiniging op het basisonder
wijs die premier Lubbers giste
ren in zijn regeringsverklaring
aankondigde, is minister Deet-
man (onderwijs) opgedrongen
door de onderhandelaars bij de
kabinetsformatie, De Vries en
Nijpels. Deze vonden dat het
departement dat het meeste
geld uitgeeft (Onderwijs neemt
ruim eenvijfde van de totale
rijksbegroting voor haar reke
ning), opnieuw fors moet inle
veren.
Een van de maatregelen
houdt in dat kleuters pas na de
zomervakantie na hun vierde
verjaardag naar school mogen.
Nu nog gaan kleuters onmid
dellijk als ze vier geworden zijn
naar school. Deze maatregel le
vert ongeveer 220 miljoen gul
den op en kost zo'n 3500 leer
krachten hun baan. Een ander
besparingsvoorstel is de beper
king van de toestroom naar
scholen voor kinderen met pro
blemen, het zogeheten speciaal
onderwijs. Steeds meer leerlin
gen die een relatief klein leer
probleem hebben, worden
doorverwezen naar deze duur
dere vorm van onderwijs.
Lubbers wekte gisteren nog
al verbazing, toen hij deze
maatregelen aankondigde. De
regeringsverklaring was een
vrij abstracte tekst, waarin ner- -
gens concrete beleidsmaatrege
len worden aangekondigd. Al
leen in de onderwij sparagraaf
wordt plotseling zeer precies
aangegeven hoe er bezuinigd
moet worden.
Een verklaring daarvoor kan
zijn dat Deetman wil zien of de
fracties van CDA en WD er
hetzelfde over denken als het
kabinet. Tot nu toe heeft echter
geen van de sprekers ook maar
een woord vuil gemaakt aan de
bezuinigingsvoorstellen. Als ze
deze opstelling handhaven,
wordt het voor de Kamer erg
moeilijk om tijdens de behan
deling van de onderwijsbegro
ting later dit jaar nog kritiek op
het voorstel te hebben.
DEN HAAG - Sprekend over de I II I I I 1
die vandaag en morgen nog
doorzeurt in de Tweede Kamer
Kamer krijgt, stond namelijk bij
voorbaat al vast.
Hij had eraan toe kunnen voe
gen, dat de meeste deelnemers
aan die dans zelfs de meest ele
mentaire passen niet beheersen,
want zelden is een debat, waarin
een nieuw kabinet zijn bestaans
recht moet bewijzen, in het par
lement zo slaapverwekkend ge
weest.
door
Peter van Nuijsenburg
Van Mierio onttrok zich als
enige aan het taboe dat op het ge
beuren lijkt te rusten. Een debat
over de regeringsverklaring
schijnt niet leuk te mogen zijn.
Zijn bijdrage met prikkelende
observaties over de chaos bij de
WD, het gehannes rond de eu
thanasie, werd gisteren zonder
concurrentie het hoogtepunt van
het debat.
Zijn sarcasme werd vooral
over de WD uitgegoten: „Het
beeld dat deze partij de laatste
maanden heeft opgeleverd, had
soms iets weg van een Konings
drama van Shakespeare in een
drogisterij. Compleet met ko
ningsmoord na de verloren slag
en paniek in de gelederen als het
gerucht de stad bereikt dat de
Graaf van Friesland (Wiegel,
red.) met zijn troepen dreigt op te
rukken naar de residentie. Grote
emoties in kleinbehuisdheid".
Opperstalmeester Lubbers be
perkte zich tot een weinig geïn
spireerd herkauwen van het re
geerakkoord. De enige verras:
sing die hij in de regerings
verklaring in petto had, was het
bezuinigingsvoorstel voor het
basisonderwijs. Het werd
vreemd genoeg niet opgepikt
door de volgende sprekers. Als
memorabel feit mag ook de af
zwakking van de tekst over de
identificatieplicht worden ge
noemd: er wordt nu onderzocht
hoe zo'n plicht kan bijdragen aan
de bestrijding van criminaliteit
en fraude.
De rest bestond uit een plicht
matige opsomming van de uit
het regeerakkoord bekende be
leidsvoornemens, opgesmukt
met typisch Lubberiaanse, enig
zins pathetische uitschieters. Zo
moeten de werklozen worden
'opgezocht'. Hetgeen een kamer
lid de opmerking ontlokte, dat
dat met 700.000 werklozen niet
zo'n karwei hoeft te zijn. Ook
mogen diegenen die het 'goed
hebben, om zo te zeggen in het
licht leven, de achterstandsposi
ties van anderen, meer in het
duister, niet over het hoofd zien'.
Dat bleek een verbasterd citaat
van de Duitse dichter Brecht te
zijn.
De nieuwe PvdA-leider Wim
Kok had gelijk toen hij opmerk
te, dat het elan van vier jaar gele
den zoek was. De verwachtingen
rond zijn debuut als oppositielei
der waren hooggespannen. Hij
begon hoopgevend met een uit
eenzetting van de beginselen van
zijn partij, die hij afzette tegen de
plannen van het kabinet. Zijn be
toog kreeg het karakter van een
requisitoir, toen de positie van
de uitkeringstrekkers aan de or
de kwam.
Aan het koopkrachtbehoud
voor deze groep werd volgens
Kok wel gedacht, maar gezien de
op stapel staande maatregelen -
vermindering huursubsidie, ver
hoging eigen bijdrage voor ge
neeskundige hulp, verhoging ta
rieven openbaar vervoer - kon
de PvdA-fractieleider niet an
ders constateren, dat deze groep
'via de achterdeur alsnog gepakt
wordt'. „Er vindt een kaalslag
plaats in vitale voorzieningen".
Kok mocht in elk geval de eer
van de-opschudding-van-de-dag
voor zich opeisen door de nieu
we minister van defensie, Van
Eekelen, ongekend fel aan te val
len. Van Eekelen (WD) zou voor
die post ongeschikt zijn door zijn
aandeel destijds als staatssecre
taris van defensie in de Walrus-
affaire, meende Kok. „De ver
keerde man op de verkeerde
plaats". Zijn collega-debutant,
WD-fractievoorzitter Voorhoe
ve, probeerde terug te slaan door
de actie van Kok 'ongepast en
beneden de maat' te noemen.
Het betoog van Kok boette aan
kracht in toen hij de plannen van
Lubbers-II gedetailleerd op de
snijtafel legde. De grote lijnen
werden uit het oog verloren, op
miniscule punten werd te veel
nadruk gelegd. De inderdaad mi
nieme kans om een wig te drij
ven tussen kabinet en regerings
partijen werd daarmee om zeep
geholpen.
De uitweiding in details ont
krachtte ook de verhalen van de
leiders van de regeringspartijen
in de Kamer, De Vries (CDA) en
Voorhoeve (WD). Ze hebben in
dit stadium weinig tot geen
speelruimte voor afwijkende op
vattingen met betrekking tot een
kabinet, dat ze zelf mede tot
stand hebben gebracht. De Vries
strompelde door zijn tekst en
volgde na een uiteenzetting van
het christen-democratische ge-
dachtengoed gedwee het regeer
akkoord. Voorhoeve zette aan
voor een gespierde verdediging
van zijn liberale geloofsbrieven,
maar schakelde later eveneens
over op het betuigen van zijn in
stemming met vrijwel alle pun
ten en komma's van het regeera-
koord.
Wim Kok en, in mindere mate,
Van Mierio zullen vandaag en
morgen voor het vuurwerk moe
ten zorgen. Een ondankbare
taak, omdat De Vries en Voor
hoeve al met het blusapparaat in
de aanslag staan nog voor de lont
is aangestoken.
DEN HAAG (ANP) - De eerste dag van de debatten over de regeringsverklaring van het
tweede kabinet-Lubbers is volgens verwachting verlopen: de coalitiegenoten CDA en
WD lieten slechts op een enkel punt een kritisch geluid horen. Hun fractieleiders De
Vries en Voorhoeve onderstreepten vooral het nut van het regeerakkoord voor een goede
voortzetting van de regeringssamenwerking.
De kritiek vanuit de linkse opposi
tie dat het akkoord op onderdelen
de positie van de volksvertegen
woordiging uitholt werd door bei
de heren dan ook eensgezind gepa
reerd: het zijn juist de fractieleden
van CDA en VVD geweest die het
akkoord hebben geschreven en ge
sloten. Volgens De Vries komt het
akkoord de voorspelbaarheid van
de coalitie ten goede.
Twee punten ontlokten de CDA-
fractieleider enige kritische op
merkingen. Extra ombuigingen op
defensie en ontwikkelingshulp
-waarvoor het akkoord de moge
lijkheid openlaat in geval van uit
zonderlijke situaties- zijn wat het
CDA betreft vrijwel uitgesloten.
De Vries voorspelde het kabinet
verder dat er de komende vier jaar
nauwelijks ruimte in de koop
kracht zit om regelingen als de
huursubsidie en studiefinancie
ring te verminderen.
Voorhoeve -debuterend als
WD-fractieleider- kondigde aan
dat zijn fractie nauwlettend in de
gaten zal houden of het kabinet de
doelstelling om belasting- en pre
miedruk te stabiliseren weet waar
te maken. De WD gaat morrend
akkoord met de volgens de partij te
magere maatregelen om het ver
schil tussen bruto- en netto-inko
mens te verminderen. Ook de 125
miljoen extra voor bestrijding van
de criminaliteit is volgens de libe
ralen aan de krappe kant.
Klein links
PSP-woordvoerster Van Es uitte
kritiek op de kabinetsplannen om
het aantal werklozen terug t£ bren
gen tot een half miljoen. Zij noem
de dit een verschuiving van de
werkloosheid. Door jongeren on
der de 21 de garantie van een baan
of leerplaats te geven komen men
sen boven die leeftijd moeilijker
aan de slag. Ook de gang van zaken
bij de personele invulling van het
nieuwe kabinet heeft de PSP ge
stoord. Van Es noemde die "on
smakelijk".
PPR-fractieleider Beckers kon
digde gisteren aan dat zij de Kamer
morgen een motie zal voorleggen
waarin zij uitspreekt dat de plaat
sing van kruisraketten op Neder
lands grondgebied strijdig is met
de grondwet. Mevrouw Beckers
verwees in haar eerste bijdrage aan
het debat over de regeringsverkla
ring naar de grondwetsdiscussie
van 1979. Toen liet minister Wiegel
(binnenlandse zaken) de mogelijk
heid open dat de Kamer na verkie
zingen in nieuwe samenstelling op
nieuw en anders zou kunnen oor
delen Over de strijdigheid van een
overeenkomst met de grondwet.
Klein rechts
Het RPF-Kamerlid Leerling mist
in de regeringsverklaring dat het
beleid van het tweede kabinet-
Lubbers de komende jaren meer
zal worden toegesneden op „bijbel
se norm- en regelgeving". Wat hem
betreft had het CDA de WD moe
ten dwingen af te zien van elke me
dewerking aan legalisering van eu
thanasie.
SGP-fractievoorzitter Van der
Vlies stelde in zijnbijdrage dat bij
de bemanning van de ministersze
tels deskundigheid en inzet het
nog al eens hebben afgelegd tegen
partij-politieke belangen. Volgens
Van der Vlies wordt onvoldoende
onderkend dat, ook als euthanasie
wetgeving uitblijft, door de zich
ontwikkelende vervolgingsprak
tijk en rechtspraak de samenleving
op dit principiële punt „door de
bocht gaat".
GPV-kamerlid Schutte betreurt
HEERLEN (ANP) - Namens de fa
milie Van der Meer uit Heerlen
heeft de Maastrichtse advocaat mr.
W.C.M. Coenen een klacht bij het
Medisch Tuchtcollege ingediend
tegen twee artsen uit Heerlen. Zij
zouden rond het weekeinde van 15
en 16 juni „hoogst onzorgvuldig
hebben gehandeld" bij de medi
sche begeleiding van het tweejarig
dochtertje van de familie Van der
Meer. Het kind moest uiteindelijk
in bewusteloze toestand naar het
De Weverziekenhuis in Heerlen
worden overgebracht, waar het is
overleden.
De vader van het kind heeft zich
over het gedrag van zijn huisarts
en diens weekend-vervanger be
klaagd bij de inspectie van de
volksgezondheid in Limburg. Van
die kant werd gisteren meegedeeld
dat de inspectie de zaak in onder
zoek heeft. De betrokken huisarts
was de hele dag niet bereikbaar
voor commentaar.
Mr. Coenen deelde mee naast het
indienen van de klacht nog andere
juridische stappen te overwegen.
In dit verband denkt hij aan een
strafklacht en aan een schadever
goedingsprocedure.
Volgens de ouders van het
overleden kind dateert de tragi
sche geschiedenis al vanaf 1 mei.
bers voornamelijk door een infor
mateur in de stijgbeugels is gehe
sen. Schutte betwijfelde of infor
mateur De Koning binnen het ka
der heeft geopereerd van de op
dracht die hij van de koningin
heeft ontvangen: een inventarisa
tie van knelpunten met een advies
hoe die op te lossen. "Er is in feite
een kabinet-De Koning gevormd
met de heer Lubbers als minister
president", aldus Schutte.
Allen voor allen
Hun dochtertje had toen hoge
koorts. De huisarts constateerde
slechts een lichte longontsteking
en schreef medicijnen voor. Na
twee weken leek het kind weer
hersteld, maar op 11 juni was het
opnieuw mis. Toen stelde de huis
arts een virusinfectie vast. Hij wil
de daarvoor geen geneesmiddelen
voorschrijven, maar deed dit op
aandrang van de ouders uiteinde
lijk toch.
De toestand van het kind ging
sterk achteruit. In het weekeinde
van 15 en 16 juni was de toestand
zo erg dat de vervanger van hun
huisarts werd geraadpleegd. Hij
was na lang aandringen bereid om
te komen, schreef zetpillen voor en
adviseerde maandag de huisarts te
raadplegen. Die wilde pas komen
na zijn spreekuur. Toen de toe
stand van het kind verder verslech
terde, kreeg de vader met behulp
van dreigementen uiteindelijk ge
daan dat de huisarts toch kwam.
Volgens Van der Meer zou de arts
hebben gezegd dat tegen een viru
sinfectie weinig met geneesmidde
len te doen valt en dat hij het hele
ziektegeval geen spoedvisite
waard vond.
Even later raakte het kind buiten
kennis, moest in het ziekenhuis
worden opgenomen en overleed.
het dat het tweede kabinet-Lub-
Licht glimlachend (of eerder
grimlachend?) luistert premier
Lubbers naar de reactie van PvdA-
fractieleider Kok op de regerings
verklaring, die gisteren in de Twee
de Kamer is uitgesproken.
De nieuwe PvdA-leider Kok
meent dat het beleid van het twee
de kabinet-Lubbers niet minder
hard zal zijn dan van het vorige.
Van een samenleving „van allen
voor allen", zoals de premier die in
de regeringsverklaring zei na te
streven, komt volgens Kok met het
voorgenomen beleid weinig te
recht.
Een aantal punten waarop de
PvdA-kritiek zich met name richt
is:
- de doelstelling van een half mil
joen werklozen wordt niet hard ge
maakt;
- er is geen noodzaak volgend
jaar nog eens 2,4 miljard extra te
bezuinigen;
arbeidstijdverkorting van
slechts driekwart procent is te wei
nig en daarom onbegrijpelijk;
- de opeenhoping van bezuini
gingen zet de koopkracht van uit
keringsgerechtigden verder onder,
druk;
De twee debuterende fractielei
ders in de Kamer, Voorhoeve (VVD,
links) en Kok (PvdA), wisselen feli
citaties uit nadat beiden hun reac
tie op de regeringsverklaring had
den gegeven. (foto anp>
Aanpak lastige
vakantiegangers
in Zeeland wordt
nader besproken
SCHIPHOL (ANP/GPD) - In de hoop zo snel mogelijk aan de oversteek in
omgekeerde richting te kunnen beginnen, zijn gisteren de drie ballon
vaarders van de Dutch Viking van Schiphol naar het Canadese Saint
John in Newfoundland vertrokken. Vanaf 1 augustus zal daar alles ge
reed zijn om, wanneer de weerkundigen daartoe het sein geven, aan de
oversteek van de oceaan te beginnen.
Voor gezagvoerder Henk Brink en zijn echtgenote Evelien wordt het de
tweede poging. Op 25 augustus van het vorig jaar vertrokken zij met de
eerste ballon, de Flying Dutchman, vanuit Saint John. De reis eindigde
een dag later in de golven van de Atlantische Oceaan. Technische proble
men met een ventiel van de ballon waren de oorzaak van de voortijdige
landing.
"Het moet deze keer lukken. Ik ben er bijna zeker van", aldus Henk
Brink gisteren vlak voor zijn vertrek. Brink heeft er meer dan 700 ballon
vaarten op zitten. Met zijn vrouw Evelien („Ik nerveus? Nee echt niet
hoor") en F-16-vlieger Willem Hageman („Ik heb nu een keer in een bal
lon gezeten") hoopt Brink het karwei te klaren.
Wanneer de Dutch Viking, de naam van de ballon, oversteekt naar
Europa is nog onbekend. Er moet worden gewacht op mooi weer. Verder
is het noodzakelijk dat het vrijwel windstil en absoluut droog is.
Achttien minuten na de start zullen in de Dutch Viking de zuurstofmas
kers op gaan. Dat is een voorschrift. Binnen 72 uur moet de ballon als het
voorspoedig gaat ergens in Europa landen. Brink streeft ernaar de ballon
op Nederlands grondgebied neer te zetten. "Maar de ideale plaats is ei
genlijk Noord-Frankrijk". De Viking zal in elk geval volgens berekenin
gen ergens tussen Bordeaux en Hamburg terecht moeten komen.
Een geslaagde vaart van de Dutch Viking zal in twee opzichten uniek
zijn: de bemanning zal de eerste niet-Amerikaanse bemanning zijn die de
Atlantische Oceaan oversteekt per ballon en Evelien Brink (30) de eerste
vrouw die een dergelijke expeditie zal volbrengen.
In technisch opzicht is de vaart ook een belangwekkend evenement.
Tal van geavanceerde communicatie- en navigatieapparatuur zal worden
gebruikt. Het satellietkanaal waarmee de verbinding wordt onderhouden
met het vluchtleidingscentrum, wordt verzorgd door het Europese ruim
tevaartcentrum Estec in Noordwijk.
De bemanning zal met een speciale camera opnamen maken die in een
televisiedocumentaire door de TROS worden uitgezonden. De crew
draagt dezelfde kleding als de leden van de Nederlandse Mount Everest-
expeditie. De pakken bieden bescherming tegen temperaturen van -40
graden. Ook zijn speciale voedselpakketten samengesteld.
Henk Brink (42) liet gisteren doorschemeren dat de nieuwe recordpo
ging een miljoenenproject is. Voor de kosten van de voorbereiding en
overtocht is een bedrag geraamd van f 2,5 miljoen. Het geld is door het
bedrijfsleven, dat de overtocht grotendeels sponsort, bijeengebracht.
OOSTBURG (GPD) - Het open
baar ministerie, de rijkspolitie
Oostburg en de burgemeesters van
de gemeenten uit Zeeuwsch-
Vlaanderen gaan zich binnenkort
beraden over de aanpak van jonge
ren die in het toeristenseizoen voor
de nodige overlast zorgen. Dat
overleg is een direct gevolg van de
publieke opwinding die deze week
ontstaan is nadat de rijkspolitie in
Oostburg een veertiental lastpos
ten naar de veerpont heeft bege
leid.
Die actie heeft voor nogal wat
misverstanden en opwinding ge
zorgd. Met name was er onduide
lijkheid over het feit of dit soort po
litieoptreden strafrechtelijk wel in
de haak is.
Volgens mr. S. Tempel, persoffi
cier van justitie bij de rechtbank in
Middelburg, hoeft daar geen enke
le twijfel over te bestaan. Het op
treden van de politie is niets meer
dan een maatregel van orde, zo liet
hij gisteren weten. „Van een
dwangmatig uit Zeeuwsch-Vlaan
deren zetten is helemaal geen spra
ke. Die jongelui krijgen een pro
ces-verbaal, worden naar de boot
begeleid en krijgen het dwingende
advies om naar huis te gaan", aldus
de persofficier.
Tempel vindt wat hij noemt „de
publieke heisa" rpnd het gebeuren
wat overtrokken. Maar niettemin
vormt de opschudding van de laat
ste dagen wel aanleiding om het
beleid ten aanzien van de aanpak
van amok-makers enigszins te her
zien. Op dit moment is er geen juri
disch basis voor de politieacties en
die is ook niet nodig. Het openbaar
ministerie wil echter in het overleg
voorstellen in die richting doen.
Voorlopig kan de Oostburgse rijks
politie haar activiteiten normaal
voortzetten.
Vervoer zware
bom uitgesteld
NIJMEGEN/ELST (GPD) - Het
transport van een uit de Waal opge
viste zware vliegtuigbom uit de
Tweede Wereldoorlog is op het al
lerlaatste ogenblik afgelast. De
zaak is gistermiddag - kort voor
het geplande vertrek - vastgelopen
op de verzekering van het trans
port. Nog steeds is onduidelijk wie
voor die kosten moet opdraaien.
De bom ligt sinds dinsdag op een
baggerschip in een zandgat langs
de Waal bij Eist, waar hij werd ont
dekt tijdens baggerwerkzaamhe-
den. De bom met 1000 kilo spring
stof moet op zee worden vernie
tigd.
De Nederlandse ballonvaarders voor hun vertrek vanaf Schiphol. Van
links naar rechts: Willem Hageman, Evelien Brink.en haar echtgenoot
Henk. (foto anp>
DEN HAAG (GPD) - Het sociaal-
cultureel werk (buurt- en clubhui
zen, peuterspeelzalen, jongeren- en
opbouwwerk) hangen dusdanige
bezuinigingen boven het hoofd dat
wordt gevreesd voor het verdwij
nen van duizenden arbeidsplaat-
De bezuinigingen vloeien voort
uit het regeerakkoord. Daarin is af
gesproken dat het ministerie van
welzijn, volksgezondheid en cul
tuur in de komende kabinetsperio
de voor een bedrag van 300 miljoen
moet bezuinigen bovenop de ruim
een miljard die in de volksgezond
heid aan bezuinigingen moet wor
den bereikt.
Het ministerie heeft hiervoor het
oog laten vallen op het sociaal-cul
tureel werk. Daarvoor wordt nu
bijna 300 miljoen gulden naar de
provincies en de gemeenten ge
sluisd. Het ministerie wil daar
meer dan de helft (160 miljoen) op
gaan bezuinigen.
Bij de Nationale Raad voor het
Maatschappelijk Welzijn wordt ge
vreesd dat de gemeenten en pro
vincies geen mogelijkheden zullen
hebben om hét gat dat door het
wegvallen van de rijksbijdrage ont
staat, zelf op te vullen. Zij draaien
weliswaar al op voor meer dan de
helft van de kosten van het sociaal-
cultureel werk, maar „een aderla
ting als hun nu te wachten staat,
kunnen ze onmogelijk opvangen",
aldus de raad. In de praktijk zal het
sluiting van club- en buurthuizen
kunnen betekenen en ontslag voor
mogelijk duizenden sociaal-cultu
rele werkers.
