Mosterdgas zomaar te koop
Huurlasten
op ongekend
hoog
niveau
Belastinginspectie
pakt cafetaria aan
Rode hond wordt uitgeroeid
Vóór bouw verplicht naar gif zoeken
Chemiestudenten namen proef op de som
Museum voor
architectuur
wellicht toch
in nieuw pand
H. Dost op eigen verzoek
verwijderd uit rechtszaal
Kabinet wil
meer gewicht
voorkeurstem
Onderscheid
tussen wettig
en onwettig
kind verdwijnt
VRIJDAG 11 JULI 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
ALMERE (ANP) - Het aandeel van de woonlasten in het
besteedbaar inkomen van huurders is in 1985 gestegen
tot het ongekend hoge niveau van gemiddeld 28 procent.
Van de toezeggingen van de regering de woonlasten niet
al te veel te laten stijgen is dan ook niets terecht geko
men.
Dit staat in het jaarverslag van de
Nationale Woningraad, de centrale
organisatie van zevenhonderd wo
ningbouwverenigingen. Het netto-
inkomen van alle huurders be
droeg vorig jaar volgens de raad
gemiddeld 2.200 gulden. Dat bete
kent dat na aftrek van eventuele
huursubsidie het doorsnee huis
houden in een huurwoning 616
gulden per maand verwoont.
Volgens het jaarverslag zijn de
woonlasten vorig jaar met vijf pro
cent gestegen. In de periode tussen
1978 en begin dit jaar zijn de huren
ROTTERDAM (ANP) - Minister
Brinkman (WVC) heeft ingestemd
met een onderzoek naar de bouw
van een nieuw architectuurmu
seum in Rotterdam. Eerder was er
sprake van dat dit rijksmuseum
zou worden gevestigd in ae voor
malige gemeentebibliotheek van
Rotterdam.
Brinkman heeft dit enkele we
ken geleden schriftelijk meege
deeld in een brief aan de Stichting
Wonen, een van drie instellingen
die de oprichting van een nationaal
architectuurinstituut hebben voor
bereid. Een woordvoerder van
WVC heeft dit gisteren bevestigd.
Of het nieuwe museum er daad
werkelijk komt is vooral een finan
ciële kwestie, blijkt uit de brief van
Brinkman: Nieuwbouw is tiental
len miljoenen duurder dan de zes
mihoen gulden waarop de verbou
wing van de voormalige Rotter
damse gemeentebibliotheek was
geraamd. Omdat het hier gaat om
een rijksmuseum draait het rijk
voor de financiën op.
Overleg eerder deze week tussen
WVC en de gemeente Rotterdam
heeft geleid tot de afspraak dat een
gezamelijke projectgroep vóór 1
december van dit jaar rapport zal
uitbrengen over de beste lokatie
voor het museum. De gemeente
Rotterdam had als alternatief voor
de gemeentebibliotheek een loka
tie bij het museum Boymans-Van
Beuningen, een plaats die ook de
Stichting Wonen voorstaat.
De Stichting Wonen ging in mei
van dit jaar akkoord met Brink-
man's besluit het architectuurmu
seum te gunnen aan Rotterdam op
voorwaarde dat er een nieuw mu
seum zou worden gebouwd. De
sticnting had evenals de andere be
trokken instellingen (de Stichting
Architectuurmuseum Amsterdam
en het Nederlands Documentatie
Centrum voor de Bouwkunst) het
museum liever in Amsterdam ge
zien, in het door Berlage ontwor
pen Beursgebouw aan het Dam-
Anti-tankraket
onder Waalbrug
NIJMEGEN (ANP) - De Explo
sieven Opruimings Dienst
(EOD) heeft gisteren een anti-
tankoefenraket (Bazooka) on
schadelijk gemaakt die was be
vestigd aan een pijler van de
Waalbrug in Nijmegen. Het
projectiel werd gevonden door
twee 14-jarige jongens. Samen
met een 38-jarig familielid ver
wijderden zij het explosieve
voorwerp en legden het in een
weiland bij de brug, waar hij
door de EOD tot ontploffing
werd gebracht. Een woordvoer
der van de politie sluit niet uit
dat er een verband is met de
aanwezigheid -volgende week-
van duizenden militairen in
Nijmegen die aan de vierdaag
se deelnemen.
met vijftig procent omhoog ge
gaan. De kosten voor verwarming
en elektriciteit zijn in die acht jaar
zelfs met honderd procent geste
gen. In dit licht bezien vindt de
Woningraad de huurverhoging van
dit jaar (twee procent) aan de forse
kant.
Veel huurders zijn deze maand
geconfronteerd met een huurver
hoging van vier of van zes procent
in het kader van wat het rijk huur-
harmonisatie noemt. Het ministe
rie van volkshuisvesting vindt dat
veel huurwoningen te goedkoop
zijn. Die ondergaan een extra huur
verhoging. De Nationale Woning
raad waarschuwt dat als dit „onge
nuanceerde beleid" niet snel wordt
veranderd, leegstand en huur
schulden zullen toenemen.
De Woningraad vindt dat rege
ring en Tweede Kamer onvoldoen
de luisteren naar de kritiek uit
volkshuisvestingskringen. Ook ad
viezen van de Raad voor de Volks
huisvesting worden in de wind ge
slagen. Het kabinetsbeleid van de
centralisatie en deregulering -
meer taken voor gemeenten en
provincies, minder regeltjes - is in
feite niets anders is dan een metho
de om te bezuinigen op de volks
huisvesting in het algemeen en op
de sociale woningbouw in het bij
zonder, aldus de Woningraad, die
ook nog vindt dat de behoefte aan
nieuwbouw minstens twee keer zo
groot is als de politiek veronder
stelt. „Behoefte aan en vraag naar
woningen zijn stelselmatig onder
schat."
Fraude-actie 'frikadel'
ROOSENDAAL (GPD)-De fiscus den er geleverd op
heeft de afgelopen maanden hon
derden snackbareigenaren
West-Brabant en Zeeland voor
j oenen guldens naheffingen opge
legd. De ondernemers worden er
van verdacht jarenlang de belas
ting te hebben ontdoken door by
groothandels onder gefingeerde
namen bestellingen te plaatsen. De der gefingeerde namen. Hij
zaak ging in september vorig jaar wacht dat na de 'actie frikadel', zo-
i Zeeland rollen, toen door de fis- als deze in belastingkringen wordt
zes op een verzonnen. Dat
geld stak ik in m'n zak en betaalde
r zwart mijn personeel van".
Olievlek
Steijger zegt blij te Zijn dat het
afgelopen is met het leveren on-
Burgemeester Van Thijn trekt met behulp van een aantal jonge Amsterdammertjes een met ringen
beschilderde tram in de openbaarheid. Ook het openbaar vervoer droogt zo een steentje bij in de Olympische
promotie van de hoofdstad. ANP1
Inenting moet einde maken aan kinderziekte
DEN HAAG (GPD) - De Inspectie Volksgezond
heid start volgend jaar een nieuw inentingspro
gramma dat uiteindelijk tot resultaat moet hebben
dat de kinderziekte rode hond in ons land volledig
wordt uitgeroeid. Alle peuters van 14 maanden oud
zullen, naast een prik tegen de bof en de mazelen,
in het vervolg ook ingeënt worden tegen rode
hond.
De inspectie wil op die manier een definitief ein
de maken aan de ziekte, die vooral voor zwangere
vrouwen nogal wat gevaren met zich meebrengt.
Het inentingsprogramma zal circa 3,5 miljoen gul
den extra aan vaccins gaan kosten.
Naast de gebruikelijk prik tegen difterie, kink
hoest, tetanus en polio werden kinderen van 14
maanden oud tot nu toe ingeënt tegen mazelen, ter
wijl meisjes op hun elfde een prik tegen rode hond
kregen. „We hebben de rode hond daarmee als
ziekte min of meer laten bestaan", zegt Dr. H.P.
Verbrugge, hoofd van de afdeling moederschaps-
zorg en kinderhygiëne van de Inspectie Volksge
zondheid. De ziekte is voor kinderen vrij onschul
dig, maar zwangere vrouwen die ermee besmet
worden lopen het risico kinderen met een handi
cap (als oogafwijkingen) te krijgen.
Vanaf volgend jaar zal de inenting tegen rode
hond gelijk met de andere prikken gegeven wor
den, terwijl er een herhalingsprik komt voor jon
gens en meisjes die negen jaar oud zijn. De beleids
wijziging betekent, aldus dr. Verbrugge, dat er ook
een „inhaalprogramma" moet worden uitgevoerd
onder de kinderen die nu al negen zijn. In 1990
moet de hele Nederlandse jeugd ingeënt zijn tegen
de ziekte. Na dp zomervakantie start het ministerie
van Volksgezondheid een grote voorlichtingscam
pagne rond het nieuwe inentingsprogramma.
DUSSELDORF (ANP) - Harm
Dost (38) uit Arnhem is gisteren op
eigen verzoek uit de zittingszaal
van het Landgericht in Düsseldorf
verwijderd. Hij had daarom ver
zocht omdat hij zei geen enkel ver
trouwen te hebben in de rechts
gang. Dost staat in Düsseldorf te
recht omdat hij in zijn woonplaats
Arnhem enkele honderden kilo's
hasj en marihuana zou hebben ver
kocht aan inwoners van West-
Duitsland. Voor een deel van de
ten laste gelegde feiten is hij al eer
der in Nederland veroordeeld.
Aanvankelijk voelde de presi
dent van het Landgericht Strauss
er niets voor om Dost uit de zaal te
laten vertrekken. In West-Duits-
land is een verdachte verplicht zijn
proces bij te wonen. Dost weigerde
te gaan zitten en kondigde aan de
rechters bij voortduring te zullen
interrumperen. „Als dat niet helpt
ga ik u beledigen", aldus Dost. „Dit
hele theater interesseert me niet.
Jullie denken net als destijds in de
Tweede Wereldoorlog als Duitsers
iedereen jullie eigen wetten te kun
nen opdringen", aldus Dost. Na
een schorsing besloot de recht
bank het verzoek van de Arnhem
mer ten arrenmoede maar in te wil
ligen.
Het eerder gedane verzoek van
de verdediging van Harm Dost om
de leden van de rechtbank te wra
ken omdat ze bevooroordeeld zou
den zijn is afgewezen. Het verzoek
om officier van justitie Hallmann
te mogen dagvaarden als getuige
werd evenmin gehonoreerd. De
verdediging beschuldigt het open
baar ministerie in Düsseldorf er
van Spanje te hebben misleid toen
om de uitlevering van Dost werd
gevraagd. Harm Dost werd in 1984
in Spanje aangehouden. In het uit
leveringsverzoek stond onder
dat hij ervan wordt verdacht
marihua-
Harm Dost: theater.
cus in de boeken
een nepfactuur werd gevonden.
Volgens directeur J. van Veltho-
ven van IJsfrica, een belangenor
ganisatie van snackbarhouders,
gaat het vermoedelijk om enkele
honderden zaken die bij de fraude
betrokken zijn. De belastingdienst
gaat nu ook andere groothandels
en cafetaria's in het land controle
ren. De FIOD, de fiscale inlichtin
gen- en opsporingsdienst, ver
wacht nog wel twee jaar met het
onderzoek bezig te zijn. Het is nog
niet bekend of justitie tot vervol
ging over gaat van de cafetaria-ei
genaren die belasting hebben ont
doken. Het ministerie van finan
ciën weigert elk commentaar.
Een van de groothandels die bij
het onderzoek van de belasting
dienst betrokken is, is de firma
Steijger uit Barendrecht. Belas
tingambtenaren hebben weken
lang de boekhouding van het be
drijf doorgespit, op zoek naar reke
ningen yoor verzonnen bedrijven.
Vertegenwoordigers van dat be
drijf leverden in Zeeland, West-
Brabant en delen van de randstad
op verzoek van de snackbarhou
ders snacks onder echte en gefin
geerde naam.
Verzonnen naam
Volgens directeur J. Steijger, die
dit toegeeft, kwam het voor dat in
sommige gevallen maar de helft
van de order op de echte naam van
het bedrijf werd geleverd. Op de
rekening voor een frituur met een
verzonnen naam werd geen adres
vermeld. Zijn bedrijf heeft volgens
Steijger 'wel altijd de verschuldig
de belasting over echte en gefin
geerde rekeningen afgedragen. Hij
wacht af of hij nog strafrechtelijk
vervolgd zal worden omdat hij de
fraudeconstructie heeft mogelijk
gemaakt.
De directeur zegt tot deze han
delwijze te zijn gedwongen vanwe
ge de moordende concurrentie on
der de groothandels in snacks. Ca
fetariahouders, onder wie enkelen
die voor meer dan anderhalve ton
door de fiscus zijn aangeslagen,
zeggen dat zij alleen door op deze
wijze zaken te doen het hoofd bo
ven water kunnen houden. Een
snackbarhouder zegt uit de op
brengst van de zwart verkochte
snacks het salaris van zijn perso
neel te hebben betaald.
„Het is een hondebaan, je staat
voortdurend in een oliewalm. Daar
krijg je legaal geen mens voor. Dus
als de vertegenwoordiger van
Steijger kwam, bestelde ik bijvoor
beeld tien dozen kroketten en tien
dozen frikadellen. Veertien wer-
cafetaria genoemd, c
r op i
zaken gedaan Jtan worden.
„Toevallig waren wij de eerste in
dit onderzoek waar de fiscus bin
nen viel, maar andere groothandels
in het hele land zullen nog volgen,
heb ik van de belastingambtenaren
gehoord. Het onderzoek zal zich als
een olievlek uitbreiden. Het gaat
om wel 300 groothandels en vele
duizenden cafetaria's in het land".
„In deze handel is het zo dat als
wij onze afnemers niet zo Hadden
geleverd, andere groothandels dat
wel gedaan zouden hebben. We
zijn nu radicaal met die gefingeer
de rekeningen gestopt en dat heeft
ons wel veel omzet gekost. Veel
snackbarhouders konden alleen
maar op deze manier blijven be
staan, er zijn veel schrijnende ge
vallen bij. Maar daar kijkt de belas
tingdienst niet naar", zegt Steijger.
DEN HAAG (GPD) - Het onder
scheid tussen wettige en onwettige
kinderen komt te vervallen. Tot nu
toe worden kinderen die uit onge
huwde ouders zijn geboren, als on
wettig beschouwd. De minister
raad heeft gisteren ingestemd met
een wetsvoorstel, waarin dat on
derscheid teniet wordt gedaan. In
het erfrecht was dat onderscheid al
opgeheven.
Ook de erkenning van kinderen
wordt in het nieuwe wetsvoorstel
beter geregeld. Nu nog geldt dat
voor erkenning de toestemming
van de moeder nodig is. Gaat het
om een meerderjarig kind, dan is
ook de toestemming van dat kind
vereist. In het nieuwe voorstel
moet een kind vanaf 12 jaar zijn
toestemming verlenen.
Het wetsvoorstel regelt boven
dien dat het vaderschap in de toe
komst door de rechter kan worden
vastgesteld. Dat betekent dat de
verwekker een familiebetrekking
met het kind aangaat en het zal
moeten onderhouden. Op dit mo
ment kan de verwekker weliswaar
worden verplicht een bijdrage in
het onderhoud van het kind te be
talen, maar zijn vaderschap is niet
wettelijk geregeld.
Brokx voert nieuwe subsidievoorwaarde in
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet
wil de gang van zaken rond voor
keurstemmen bij verkiezingen her
zien. Uitgangspunt is dat vooral in West-Duitsland hasj
het effect van voorkeurstemmen na te hebben ingevoerd. Daarvan is
groter moet worden. Dit is een van nooit sprake geweest. Het verzoek
de conclusies die het kabinet heeft van de verdediging om de recht
getrokken uit een evaluatie van de bank daarom onbevoegd te verkla-
jongste verkiezingen, met het oog ren komt in een later stadium nog
op een herziening van de Kieswet, aan de orde.
Een afzonderlijke wetswijziging
op het punt van de voorkeurstem
men valt technisch gezien niet
meer voor de provinciale staten
verkiezingen van 1987 te realise
ren. Een algehele herziening van
de Kieswet zal nu voor de periodie
ke kamerververkiezingen van 1990
zijn beslag krijgen.
DEN HAAG (ANP) - Demissionair
staatssecretaris Brokx (volkshuis
vesting) gaat onderzoek naar mo
gelijke bodemverontreinging op
bouwlokaties met ingang van 1 ja
nuari 1987 verplicht stellen. Dit
geldt voor gesubsidieerde woning
bouw. De verplichting zal, zo heeft
Brokx de Tweede Kamer meege
deeld, worden opgenomen in de
subsidievoorwaarden.
Tezijnertijd wil de bewindsman
de verplichting door een wijziging
van de Woningwet voor de gehele
bouw invoeren. De onderzoeken
kunnen volgens hem geen volledi
ge zekerheid geven. Hij beoogt met
de onderzoeksplicht de risico's van
bouwen op verontreinigde grond
1984 bij Dost in Arnhem hasj of te verkleinen. Zowel de koper als
gisteren is een begin gemaakt
met het verhoren van de ruim 30
getuigen die zijn opgeroepen. Het
gaat om mensen die tussen 1978
marihuana hebben gekocht. Voor
het proces zijn alles bij elkaar tien
dagen uitgetrokken.
de verkoper van de grond kunnen
het onderzoek laten verrichten.
Van belang is volgens de bewinds
man dat een gemeente meedeelt
met de resultaten van een dergelijk
onderzoek te kunnen in stemmen
in het geval zij het onderzoek niet
zelf laat verrichten.
De onderzoeksplicht bestaat uit
een inventarisatie van gegevens en
een indicatief bodemonderzoek. In
het eerste geval gaat het onder an
dere om zaken als klachten van be
woners, zintuigelljke waarnemin
gen (verkleuring grond, aantasting
oppervlaktewater), ligging van lei
dingen, tanks en rioleringen en af
gegeven vergunningen. Het indica
tief onderzoek omvat onder andere
het verzamelen van bodemkundi-
ge gegevens en fysisch-chemische
aspecten van de kwaliteit van
grond en grondwater.
De kosten van het onderzoek, die
worden geschat op 150 tot 200 gul
den per woning, behoren tot de
normale bestuurskosten van een
gemeente. Zij vallen in de opvat
ting van Brokx onder de normale
voorbereidingskosten. Daarom
zijn er volgens hem geen negatieve
gevolgen voor de woonlasten te
verwachten. De verdeling van de
risico's zullen koper en verkoper
volgens .de bewindsman in con
tracten moeten regelen.
Molukse woonwijk
De grond onder alle 228 wonin
gen in de Molukse woonwijk van
Capelle aan den IJssel moet tot een
diepte van 1.25 meter worden weg-
gegraven om ernstige gebreken
aan de funderingen te kunnen re
pareren. Hiermee is een bedrag
van 4,8 miljoen gulden gemoeid.
De bij de woningen behorende ber-
kunnen beter worden afge
raken. Tot deze conclusie komt
de dienst gemeentewerken van
Rotterdam, die in opdracht van de
gemeente Capelle een onderzoek
heeft ingesteld naar de gebreken
van de woningen.
Uit het onderzoek is gebleken,
dat de woningen die in 1972 zijn
opgeleverd slecht .zijn gebouwd en
dat er minderwaardige materialen
zijn gebouwd: heipalen zijn scheef
de grond in geslagen, de grond
waarop de woningen zijn gebouwd
is niet opgespoten, de bewapening
in de balken is gaan roesten door
dat het beton is afgebrokkeld en er
zijn op diverse plaatsen grotere en
kleinere scheuren in de fundering
geconstateerd. De totale opknap
beurt van de woningen gaat naar
schatting 16 miljoen gulden kos
ten.
Brinkman: onderzoek, (foto GPD)
AMSTERDAM - Voor de prijs van
ruim 6500 gulden leveren chemi
sche concerns voldoende chemica
liën om 15 miljoen Nederlanders
met mosterdgas, een gifgas, uit te
roeien. Van enige controle op de
verkoop van deze produkten in Ne
derland is geen sprake.
door
Runa Hellinga
Dat blijkt uit een onderzoek van
vijf scheikundestudenten van de
universiteit van Amsterdam.^ Ze
gingen na of het mogelijk is om in
.Nederland aan de nodige produk
ten te komen om gifgas te maken.
Een aantal van deze chemische
stoffen en de gifgassen zelf staan
op een speciale lijst en mogen zon
der vergunning van het ministerie
van economische zaken niet geëx
porteerd worden.
Het bleek geen enkel probleem
te zijn om de nodige spullen, in
grote hoeveelheden, genoeg voor
80 kilo mosterdgas, ofwel ruim één
miljoen doden, te kopen. En of het
uitvoeren van de stoffen een pro
bleem is, is ook nog maar de vraag.
Een van de stoffen die nodig is om
mosterdgas te maken, staat op de
lijst van het ministerie. Uit het on
derzoek van de studenten blijkt
echter dat het met de controle van
die lijst pover gesteld is.
Zo bleek geen van de twaalf
douaneposten in de Botlek, dié
men opbelde, van het bestaan van
de lijst te weten. En dat, terwijl de
Botlek een van de grootste door
gangshavens van chemische stof
fen is. Ook bij het ministerie van
economische zaken zei men eerst
dat export van deze stof geen enkel
probleem op zou leveren.
Kant en klaar
zelf maken van het gifgas konden
besparen. Het Belgische bedrijf
Jansen Chemie was bereid om hen
25 kilo kant en klaar mosterdgas te
leveren, met kwantumkorting van
wege de grote hoeveelheid die ze
wilden kopen. Leveringsvoorwaar
den werden niet gesteld en nie
mand vroeg waarvoor ze het spul
nodig hadden.
Bij navraag ontkent Jansen Che
mie overigens het gas zomaar te le
veren, al bieden ze het wel te koop
aan in hun catalogus. Maar geen
nood, het Brusselse bedrijf Aldrich
blijkt het gas ook te willen leveren.
Alleen kunnen ze over de hoogte
van de korting nog geen uitsluitsel
geven.
Het gebruik van gifgassen bij
oorlogvoering is volgens het Ver
drag van Genève in 1925 verboden.
Lang niet alle landen hebben dit
verdrag ondertekend. De gassen
worden dan ook af en toe in oorlo
gen ingezet. De VS gebruikten gif
gas in Vietnam en niet zolang gele
den werden er in Nederland een
aantal Iraniërs behandeld die met
mosterdgas in aanraking waren ge
komen in de oorlog met Irak.
Niet alle chemische wapens zijn
even gemakkelijk te produceren,
maar mosterdgas kan iedereen in
zijn achtertuintje maken. Het is ge
woon een kwestie van roeren. Een
gewone plantenspuit is voldoende
om het spul mee te verspreiden en
het gas blijft drie a vier weken
werkzaam.
De studenten zijn bezorgd over
de naleving van de exportregelin
gen, maar vinden bovendien dat
ook in Nederland de regels ver
scherpt moeten worden. Daniël
Bonn, een van de vijf: „Dat spul
zou ook voor terroristen ideaal zijn.
Het is goedkoop, en het is eigenlijk
Registratie
Een probleem is dat de betref
fende grondstoffen ook voor ande
re doeleinden worden gebruikt; in-
sekticiden en plastic bijvoorbeeld.
Omdat de verkoop dus'niet hele
maal verboden kan worden, plei
ten de vijf voor een registratiesys
teem zoals dat bijvoorbeeld ook
voor opiaten in de gezondheids
zorg geldt.
Op het ministerie van economi
sche zaken geeft men toe dat de
controle op de export van dergelij
ke stoffen te wensen overlaat. Men
vraagt van de bedrijven een garan
tie dat de stoffen niet voor chemi
sche wapens gebruikt zullen wor
den. Maar het is uiteindelijk een
kwestie van vertrouwen dat dat
ook echt niet gebeurt.
Er bestaat ook geen zwarte lijst
van landen waar dergelijke stoffen
niet heen mogen worden geëxpor
teerd. Beoordeling vindt steeds
plaats aan de hand van de situatie
van het moment. Onlangs nog
kwam een Nederlands bedrijf in
opspraak wegens export naar Irak
van een van de grondstoffen van
mosterdgas. Dat was op het mo
ment dat bekend was dat Irak mos
terdgas gebruikte in de oorlog met
Iran. Volgens de exportvergun
ning was de stof bestemd voor in-
sekticiden.
