Wie onze nieuwe vestiging
in Leiden zoekt,
hoeft niet verte lopen
Steeds meer
stakingen en
bomaanslagen
Japan naar de stembus,
maar geen verandering
Uitlevering leider
van doodseskader
-»r randstad uitzendbureau
In Zuid-Afrika
Situatie in Namibië miserabel:
dwangarbeid, moord en marteling
Chileense stakers hervatten werk
2 Kort Rapenburg 6
ZATERDAG 5 JULI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
JOHANNESBURG Na eerdere aanslagen deze week in
Durban, Kaapstad en Johannesburg is nu ook de Zuidafri-
kaanse hoofdstad Pretoria getroffen door een bomaanslag.
De aanslag vond gistermiddag, rond 5 uur, plaats bij een
bushalte voor een supermarkt in de wijk Silverton. De
bom was geplaatst tussen twee auto's. Voor zover nu be
kend zijn er geen doden gevallen, maar 20 personen raak
ten gewond, elf blanken en negen zwarten.
De aanslag in Pretoria is de vierde onder wie de president van de
WENEN (IPS) De Zuidafrikaan-
se apartheidswetten onthouden de
zwarte werknemers in Namibië be
langrijke rechten en Zuidafrikaan-
se soldaten moorden, martelen en
ontvoeren Namibische burgers.
Dat staat in een rapport dat de VN-
Raad voor Namibië gisteren in We
nen heeft bekendgemaakt. Het ver-
slag komt op tafel op de internatio- voormaiige Duitse kolonie, die
Na^bie die door Zuid.Afrjka illegaal 'bezet
wordt gehouden, zijn volgens de
raad miserabel. „Blanke eigenaren
van boerderijen regeren bijna feo-
Aa daal Dwangarbeid is geen uitzon-
<d°™: dering", stelt het rapport. De werk-
het land uitbuiten, stelt nemers mogen zich nauwelijks or-
ganiseren. In 1980 sloten Zuidafri-
kaanse autoriteiten kantoren van
1977 opgerichte Nationale
Namibische Arbeiders
nale conferentie i
volgende week woensdag
nen begint.
Westerse en Zuidafrikaanse be
drijven blijven de zwarte werkne-
de raad. Het VN-orgaan hekelt het
systeem van migrantenarbeiders,
die hun gezin slechts een aantal
maanden per jaar kunnen zien. Unie
De arbeidsomstandigheden in de (Nunw). sindsdien werkt de bond
ondergronds.
Mensenrechten worden met voe
ten getreden. Moord in koelen
bloede, systematische marteling,
ontvoeringen en opsluiting zonder
proces komen veelvuldig voor, al
dus het rapport.
De conferentie buigt zich volgen
de week over nieuwe initiatieven
die tot een onmiddellijke onafhan
kelijkheid van Namibië kunnen
leiden. Op tafel ligt een plan dat de
VN-Veiligheidsraad in 1978 aan
nam voor onafhankelijkheid van
de voormalige Duitse kolonie. Het
plan voorziet onder meer in vrije
en onafhankelijke verkiezingen
onder toezicht van de VN en gelei
delijke terugtrekking van de Zuid
afrikaanse troepen. Pretoria wil
zich alleen terugtrekken als buur
land Angola de Cubaanse troepen
wegstuurt.
De secretaris-generaal van de
conferentie, Najmuddine Riffai, is
optimistisch over de uitkomst van
de conferentie. „Het klimaat is
gunstiger dan ooit", verklaarde hij
in New York. Hij denkt dat de con
ferentie erin zal slagen meer inter
nationale steun te mobiliseren en
daardoor ook meer druk op Preto
ria kan uitoefenen.
Volgens VN-bronnen sturen veel
ontwikkelingslanden hoge functio
narissen naar de conferentie. In
Wenen verwacht men onder meer
de oud-presidenten van Tanzania
en Mexico, Julius Nyerere en Luis
Echeverria, de oud-premier van Ja
maica, Michael Manley en ex-kan
selier Bruno Kreisky van Oosten
rijk. De Niet-Gebonden Landen
worden vertegenwoordigd door de
Indiase minister van buitenlandse
zaken, Eduardo Faleiro. VN-secre-
taris generaal Javier Perez de Cuel-
lar opent de bijeenkomst.
deze week in Zuid-Afrika
de sinds het uitroepen
noodtoestand. Drie personen kwa
men om het leven en ruim 100
raakten gewond.
de 13- NUM, Eliah Barayi, die tevens pre-
de sident is van de vakbondsfederatie
COSATU, welke 700.000 leden telt.
Op een politieke bijeenkomst
van de regerende Nationale Partij
heeft de minister van buitenlandse
zaken, Roelof 'Pik' Botha donder
dagavond het westen uitgedaagd
met het nemen van economische
sancties tegen Zuid- Afrika. „Hoe
Meer dan 10.000 mijnwerkers eerder de wereld sancties oplegt,
hebben gisteren hun staking en des te beter", aldus Botha. „Wij
langzaamaanacties voortgezet die zullen het westen dan kunnen la
ten zien, dat we niet zwak zijn".
Botha voegde eraan toe, dat „de
brak. Zij zijn in staking gegaan als meeste Zuidafrikaners niet willen,
een waarschuwing aan het adres dat de regering capituleert i
door
Ruud de Wit
de regering-Botha. De mijn- internationale druk",
werkers, allen lid van de grootste De woordvoerder 1
Zuidafrikaanse vakbond, de NUM oppositionele^ J>rog
(Nationale Unie van Mijnwerkers),
de blank-
Fede
rale Partij (PFP) op het terrein
protesteren hiermee tegen het uit- de buitenlandse politiek, Ray
roepen van de noodtoestand en de Swart, noemde de uitlatingen van
arrestatie van talrijke vakbondslei- Botha 'arrogant' en 'ongelooflijk
ders. Volgens de laatste informatie stom': „Hij nodigt uit tot sancties
zitten zeker 226 vakbondsleiders en het lijkt erop dat hij een soort
en plaatselijke vakbondsvertegen- hara-kiri wil plegen. Hij begint
woordigers op dit moment vast, steeds meer te lijken op de voor
malige Rhodesische blanke min
derheidsleider Ian Smith. Deze liet
zich in zijn laatste dagen ook zo uit
tegenover de rest van de wereld".
De uitlatingen van 'Pik' Botha zul
len het trouwens niet makkelijker
maken voor de Britse minister van
buitenlandse zaken Sir Geoffrey
Howe, die namens de Europese
Gemeenschap binnenkort naar
Zuid-Afrika afreist om te proberen
een dialoog tot stand te brengen,
welke sancties moet voorkomen.
Pas vrijdag werd bekend, dat een
dag eerder ruim 1000 zwarte leden
van de Zuidafrikaanse gemeente-
arbeidersvakbond in de zwarte
woonwijk Tembisa bij Johannes
burg zijn gearresteerd. Zij werden
aangehouden toen zij een vergade
ring hielden in afwachting van een
beroep tegen het ontslag van vijf
collega's door de gemeenteraad
van Tembisa. De vijf waren ontsla
gen vanwege hun betrokkenheid
bij een staking over salariseisen in
mei van dit jaar. Het regerinsgbu-
reau van informatie heeft de mas
sale arrestatie niet bevestigd.
Kunstpoot
DETROIT (UPI) - Een arend met
maar één poot in de dierentuin
van Detroit heeft een kunstpoot
van een speelgoedreptiel van
plastic gekregen omdat hij niet
kon paren met een vrouwtjbsa-
rend die door een gewonde vleu
gel niet kan vliegen.
De arend was bij het vrouwtje
in de kooi gebracht, maar kon
niet paren omdat een arend wel
op één poot kan staan, maar de
tweede nodig heeft voor steun
bij het paren.
De directeur van de dieren
tuin, Steve Graham, zei dat als de
twee arenden jongen krijgen, de
ze in de vrije natuur losgelaten
zullen worden om het arenden
bestand te vergroten.
De voet van de mannetjesa
rend was in de val van een jager
verbrijzeld.
MANILA- Ten minste twaalf Filipijnse politieagenten en een onbekend aantal bètogers zijn gisteren gewond
geraakt bij een anti-Amerikaanse demonstratie in Manila. Ongeveer 6000 betogers keerden zich voor de Ameri
kaanse ambassade tegen de aanwezigheid van atoomwapens op de VS-bases in de Filipijnen. De demonstratie
liep uit de hand toen de politie werd bekogeld met stenen, flessen en fragmentatiebommetjes. (foto apj
SANTIAGO (AP) - De duizenden
Chileense winkeliers, buschauf
feurs en vrachtwagenbestuurders,
die de afgelopen twee dagen aan
een staking tegen de regering van
generaal Augusto Pinochet heb
ben deelgenomen, hebben gisteren
hun werk hervat. Bij demonstra
ties die de afgelopen dagen in het
land zijn gehouden, zijn in het to
taal zes mensen om het leven geko
men en raakten 56 mensen ge
wond. Meer dan 600 mensen wer
den door de veiligheidspolitie
gearresteerd.
Gisterochtend was het rustig in
de Chileense hoofdstad Santiago.
Het straatbeeld werd beheerst
door honderden soldaten.
De protestacties, waartoe was
opgeroepn door de centrum-linkse
Burger Assemblee, legden woens
dag en donderdag het forensen- en
vrachtverkeer in het land groten
deels stil. Bij de fabrièken, de ban
ken, de mijnen en de openbare
diensten werd echter nauwelijks
gestaakt. Onafhankelijke zaken
mensen, studenten en bewoners
van de sloppenwijken vormden de
voorhoede van de stakingsacties.
Volgens het officiële Chileense
persbureau ORBE zijn gedurende
de staking 75 bommen ontploft.
Drie explosies veroorzaakten
woensdagnacht een grote electrici-
teitsstoring, waardoor het grootste
deel van het land zonder stroom
kwam te zitten.
De regering heeft
aanlei-
ADVERTENTIE
ding van de protestacties twee tijd
schriften in staat van beschuldi
ging gesteld, evenals 17 stakings
leiders. Vijf radiostations van de
oppositie werd het zwijgen opge
legd.
De auto van een cameraploeg
van de Westduitse televisieomroep
ZDF is donderdag door militairen
beschoten. De Westduitsers had
den aanvankelijk toestemming ge
kregen om de straatgevechten tus
sen demonstranten en het leger,
waarin zij terecht waren gekomen,
te filmen. Na een half uur gelastte
een Chileense commandant hen
het filmen te staken. Toen de tele
visieploeg daarop hun spullen pak
te en in de auto stapte werden er
schoten op hen afgevuurd. De Chi
leense chauffeur van de auto raak
te bij de beschieting licht gewond.
BUENOS AIRES (DPA/AFP) - De
Verenigde Staten hebben de vroe
gere Argentijnse minister van wel
zijn, Jose Lopez Rega, gisteren uit
geleverd aan Argentinië. Lopez Re-
ga, die ervan wordt verdacht de lei
der te zijn geweest van het gevrees
de „doodseskader", AAA in de ja
ren zeventig, is gisteren in Argenti
nië aangekomen.
Rega werd sinds 1976 door de Ar
gentijnse autoriteiten gezocht. Hij
wordt ervan beschuldigd verant
woordelijk te zijn voor de moord
op bijna 1.000 mensen. Ook zal hij
terecht moeten staan voor fraudu
leuze praktijken en bedrog.
De 69-jarige Rega wordt gezien
als een van de oprichters van de
Argentijnse Anti-communistische
Alliantie (AAA), een terreurorgani
satie die in de jaren zeventig tal
van moorden pleegde op mensen
die verdacht werden van banden
met linkse guerrillabewegingen.
De vroegere minister van welzijn
in de regering van presidente Isa
bel Peron, vluchtte naar het bui
tenland toen de militairen in 1976
de macht grepen. In maart dit jaar
werd Rega door de Amerikaanse
politie aangehouden op het vlieg
veld van Miami.
De uitlevering van Jose Lopez
Rega stelt de Argentijnse justitie in
staat een tipje van de zwarte sluier
op te lichten, die de activiteit van
het doodseskader AAA nog aan het
zicht onttrekt. Aan de extreem
rechtse terreurorganisatie worden
ongeveer 2.000 moorden, ontvoe
ringen of martelingen toegeschre
ven tussen 1973 en 1978.
Meer dan een tipje zal het niet
zijn want na de vlucht van de gees-
tesvader in 1976 ging de organisa
tie onverstoord door met haar
„kruistocht tegen het communis
me", waarbij de term communis
me wordt gehanteerd voor alles
wat naar links zweemt of wat an
derszins kan worden uitgelegd als
zijnde tegen de belangen van de
AAA.
De terreurorganisatie is geïnspi
reerd door de Zwarte Internationa
le, een internationaal verbond van
geheime sekten, waaronder de Ita
liaanse vrijmetselaarsloge P-2 en
de ideologie van het fascisme staat
bij haar hoog in het vaandel. Het
doodseskader heeft aanhangers
onder neo-nazi's en voormalige le
den van de Franse geheime dienst
OAS, onder de Argentijnse politie
en het leger, bij vakverenigingen
en veiligheidsdiensten.
De eerste aanslag van de AAA
dateert van 22 november 1973 en
betrof een bomaanslag op een Ar
gentijnse senator, die zwaarge
wond raakte. Sindsdien volgde een
reeks ontvoeringen, moorden en
„verdwijningen". Vooral in 1974 en
1975 was het doodseskader actief.
In de straten van Buenos Aires la
gen herhaaldelijk toegetakelde lij
ken van onder anderen notabelen,
zoals rectors, priesters, gouver
neurs, politiechefs en advocaten.
Toen de militairen in 1976 de
macht overnamen moest de AAA
veel terrein afstaan aan de SIDE,
een geheime dienst die onder lei
ding stond van generaal Otto Pala-
dino. De SIDE overtrof de AAA op
het gebied van verdrukking en
moord. Haar „vuile oorlog" tegen
„ondermijnende elementen" verg
de minstens 10.000 doden.
DRIE VERMISTEN - In de Mid
dellandse Zee heeft zich voor de
kust van Italië, ten zuiden van Ven-
timiglia, een botsing voorgedaan
tussen een vrachtschip en een Ne
derlands zeiljacht. Drie opvaren
den van het jacht, de Wind Flower,
worden vermist.
Franse helicopters en boten van
de Italiaanse kustwacht hebben tot
nu toe geen spoor van de vermiste
personen kunnen vinden.
Immigratiebeperking
Een toenemend aantal Amerika
nen is voor beperking van de im
migratie, zo blijkt uit een opinie
peiling in de New York Times. De
enquête, die is gehouden enkele
dagen voor de eeuwfeestviering
van het Vrijheidsbeeld in New
York, wijst uit dat 49 procent van
de bevolking wil dat de immigratie
wordt afgeremd en 42 procent dat
zij genereuzer wordt. In 1965 wees
een Gallup-enquête nog uit dat
maar 33 procent voor beperking
van de immigratie was. Maar de
opiniepeiling liet ook grote sympa
thie zien voor zowel legale als ille
gale immigranten als individu.
I technisch personeel 071 -12 15 41
industriepersoneel 071-14 65 46
Leiden heeft er een tweede Randstad
vestiging bij. Op de Boommarkt 3a kunt u
vanaf 7 juli terecht voor tijdelijk werk in de
industrie en in de technische sector. De
vestiging op het Kort Rapenburg 6 is ge
specialiseerd in tijdelijk werk op kantoor
en in de gezondheidszorg. U ziet, u kunt
bij Randstad nu nog beter terecht voor
kantoorpersoneel 071-149541
gezondheidszorgpersoneel 071 -14 94 46
tijdelijk werk. Zo kunt u in alle vrijheid op
'n plezierige manier werken aan uw toe
komst. Het is afwisselend. U kunt telkens
van baan veranderen, doet de nodige
ervaring op en 't kan een prima opstap
zijn naar een vaste betrekking. Kom snel
bij ons langs voor meer informatie of om
u gratis in te laten schrijven.
TOKIO - „Premier Nakasone heeft
nog maar één vijand over in de ver
kiezingen van aanstaande zondag",
aldus politiek commentator Michi-
toshi Takabatake, „en dat is het
weer". Het weer is grotendeels be
palend voor de opkomst van de
kiezers, en de opkomst heeft tradi
tioneel een grote invloed op de uit
slag van verkiezingen.
door
Ruud Kreutzer
Morgen hebben 87 miljoen Ja
panners het recht om hun stem uit
te brengen in tussentijdse verkie
zingen voor het Lagerhuis (de Ja
panse Tweede Kamer), en tegelij
kertijd voor de helft van de zetels
in het minder invloedrijke Hoger
huis.
De opkomst schommelt door
gaans rond de 70 procent. Secreta
ris-generaal Shin Kanemaru van
de regerende liberaal-democrati
sche partij (LDP) schat dat een ver
schil van één procent in de kiezer
sopkomst de LDP drie zetels kan
schelen. Hoe groter de opkomst,
des te meer wint de conservatieve
regeringspartij, zo is bij vorige ver
kiezingen steeds gebleken.
Vandaar dat het onderwerp van
gesprek hier de laatste dagen voor
de verkiezingen vooral het weer
betreft. Het beste weer, althans
voor de LDP, is wanneer het niet
zo zonnig is dat veel mensen hun
vrije dag op pad gaan en niet zo le
lijk dat de mensen geen zin hebben
om de deur uit te gaan.
Onafgebroken
Als de weergoden echter geen
roet in het eten gooien, dan kan de
LDP volgens de laatste peilingen
rekenen op ëen klinkende over
winning. De liberaal-democraten
regeren al ruim dertig jaar onafge
broken, sinds de laatste verkiezin
gen in december 1983 in een coali
tie met een miniscule afsplitsing
van de LDP.
Het districtenstelsel maakt het
doen van voorspellingen echter ui
terst riskant. Hoewel de partijen
min of meer zeker kunnen zijn van
een groot aantal „vaste" zetels, kan
de strijd om de resterende zetels in
een van de 130 districten bijzonder
spannend zijn.
Er zijn in totaal 512 zetels te ver
delen. En volgens het meest recen
te uitgebreide verkiezingsonder-
zoek, uitgevoerd door het persbu
reau Kyodo, kan de LDP tenmin
ste rekenen op meer dan de helft
van de zetels. Dat wil zeggen 256 of
meer. Bij de laatste verkiezingen
haalde de LDP 250 zetels, maar
omdat zich later nog een aantal on
afhankelijke conservatieven bij de
partij aansloten kwamen de libe
raal-demoeraten toch op een krap
pe meerderheid uit.
De meest waarschijnlijke uitslag
van de verkiezingen, alweer vol
gens Kyodo, is 283 zetels voor de
LDP, hetgeen een grote stembu
soverwinning zou betekenen. In
dezelfde projectie valt de grootste
oppositiepartij de socialisten terug
op 89 zetels.
Aan 271 zetels hebben de libe
raal-democraten genoeg om het
voorzitterschap van alle belangrij
ke kamercommissies in handen te
krijgen en dat zou de oppositie z'n
belangrijkste parlementaire wapen
ontnemen. Namelijk de mogelijk
heid om de discussies over de be
groting en wetsvoorstellen te trai-'
Partijcongres
Een grote overwinning voor de
LDP maakt ook de kans groot dat
de zittende premier Yasuhiro Na
kasone voorlopig kan aanblijven.
Ook al laten de partijstatuten een
ambtstermijn van meer dan vier
jaar niet toe. In oktober heeft het
jaarlijkse partijcongres plaats waar
de premier wordt aangewezen en
op dat moment heeft Nakasone er
precies vier jaar opzitten. Een gro
te verkiezingswinst zou er echter
toe kunnen leiden dat de LDP van
z'n principes afwijkt en besluit om
Nakasone bijvoorbeeld nog een
jaar aan te laten blijven als rege
ringsleider.
De gunstige vooruitzichten voor
de LDP vallen samen met een vrij
sombere economische situatie. In
de Japanse politiek leiden moeilij
ke tijden doorgaans niet tot verlies
voor de regeringspartij. Minister
van internationale handel en in
dustrie Michio Watanabe denkt dat
eerder het tegenovergestelde het
geval is: „Als het goed gaat met Ja
pan dan denken de mensen erover
om maar eens op een kandidaat
van de oppositie te stemmen, maar
in tijden van tegenslag steunen ze
de LDP". Als de uitspraak enigs-
rins klopt dan heeft de LDP aan
staande zondag weinig te vrezen.
Onzeker
De Japanse economie bevindt
zich de laatste maanden in zeer on
zeker vaarwater vooral door toe
doen van de razendsnelle opwaar
dering van de yen. Tal van kleinere
bedrijven moeten vechten om het
hoofd boven water te houden. En
de economische groei was gedu
rende het eerste kwartaal van dit
jaar zelfs minder dan nul, de eerste
keer in elf jaar. Ondanks deze pro
blemen houdt de LDP het tjzer-
sterke image van manager van het
economische wonder dat zich de
laatste dertig jaar met de LDP
steeds in de regering, in Japan
heeft voltrokken.
- Tegen dat argument is weinig
kruit gewassen. De verkiezings
strijd maakte dan ook niet de in
druk dat veel kandidaten van de
oppositie gelóven dat het ooit mo
gelijk zal zijn om de LDP uit de re
gering te verdringen. De leuze van
de diverse partijen zijn min of
meer inwisselbaar (voor vrede,
voorspoed en niet te vergeten wel
zijn voor het hele gezin), en de
strijd op districtsniveau gaat voor
een niet onaanzienlijk deel om de
mannetjes en veel minder om de
zaak.
Winst in de verkiezingen hangt
af van de banden die een kandidaat
in de loop der jaren heeft opge
bouwd met lokale verenigingen en
belangengroepen die in ruil voor
hun stem iets terug willen zien. Bij
voorbeeld een nieuwe brug of ho
gere subsidies voor de lokale land-
bouwprodukten. Daarbij zijn een
goede organisatie en geld doorslag
gevend, en ook in dat opzicht spant
de LDP duidelijk de kroon.
