'Satelliet kan niet op
tegen nationale omroep'
Directeur Ernesto Braun van Europa TV:
VARA-ploeg in Knokke-finale
'Wat kunst en cultuur betreft
zijn we wat sloom geworden
ZATERDAG 5 JULI 1986
RADIO-TV-KUNST
Europa TV. „Het antwoord van de
publieke omroep op het satelliettijd-
perk". Zo verklaart de Europese sa
tellietzender, die vorig jaar oktober
begon, zijn bestaan.
Europa TV is een samenwerkings
verband van vijf publieke omroepen
in Europa: de NOS, de Duitse ARD,
de Italiaanse RAI, de Portugeze RTP
en de Ierse RTE. Inmiddels kunnen
3,5 miljoen huishoudens het pro
gramma van Europa TV via de kabel
ontvangen. Europa TV is op het
ogenblik te ontvangen in onder meer
Nederland, Oostenrijk, Denemarken,
Duitsland, Luxemburg en, sinds en
kele dagen, Zwitserland.
De eerste maanden van het bestaan
verliepen moeizaam: minister Brink
man verbood Europa TV buitenland
se programma's in de Nederlandse
taal te ondertitelen en het hoofd van
de advertentie-afdeling Ad Rooy-
mans vertrok in april met ruzie,
slechts twee adverteerders achterla
tend.
Het programma-aanbod van Euro
pa TV bestaat nu voornamelijk uit
(oudere) Engelstalige series, sport en
natuurprogramma's. De komende
maanden zal de satellietzender zich
meer gaan toeleggen op het serieuze
werk. Het ingang van 1 oktober komt
er een eigen nieuwsprogramma, dat
dagelijks zal worden uitgezonden.
Fred Emmer zal het Nederlandstali
ge commentaar bij de beelden in
spreken.
De huidige algemeen directeur, de
Italiaan Ernesto Braun (62), volgde in
november 1985 voor de periode van
één jaar George Waters op. Braun is
niet alleen verantwoordelijk voor Eu
ropa TV, in zijn vaderland is hü voor
de RAI belast met internatonale za
ken. Braun heeft onlangs eens uitge
rekend hoe vaak hij op reis is: om de
drie dagen zit hij in het vliegtuig. Op
reis door Europa.
Moet je idealist zijn om onder niet
al te gemakkelijke omstandigheden
Europa TV te leiden? Een interview
met Ernesto Braun in de tuin van het
Nova Park Hotel in Zürich.
ZURICH (GPD) - „Nee, ik ben
geen idealist, wel een moralist. Ik
geloof in morele en ethische waar
den. Eén daarvan is dat ik ervan
overtuigd ben dat niemand voor
zichzelf leeft. Dus moeten wij iets
voor anderen betekenen. Of je nou
een oud dametje helpt met overste
ken of, als je bij de omroep werkt,
iets doet waar anderen van
'groeien'. Wat ik doe, wat wij van
Europa TV doen, is bijdragen tot
het vormen van de normen van
morgen".
- Denkt u werkelijk dat televisie
kan bijdragen tot meer vriend
schap, meer begrip tussen de Euro
pese bevolking?
door
Renate van Iperen
„Ik zou al tevreden zijn als Euro
pa TV een klein beetje kan bijdra
gen tot meer acceptatie en begrip
van mensen ten opzichte van Euro
pa. Het gaat erom vooroordelen,
vaststaande meningen ten opzich
te van andere volken en instinctie
ve afwijzing van alles wat anders is
te verminderen. Dat gevoel voor
een Europese Gemeenschap, van
een gezamenlijke bestemming op
dit continent kan alleen maar wor
den opgebouwd, wanneer de kin
deren daarmee van jongs af aan op
groeien".
- Gelooft u in een toekomst voor
Europa TV?
„Als u daaronder verstaat dat
een gFote meerderheid van het pu
bliek op ons afstemt, dan zeg ik:
nee, geen enkel satellietprogram
ma kan de nationale programma's
verslaan voor wat betreft de kijk
cijfers. We richtèn ons op een be-
Versobering ook in buitenland
KNOKKE (GPD) - Sinds Marcel
van Dam het roer vastberaden in
handen heeft genomen, kan er
voor het VARA-personeel geen
twijfel meer over bestaan. Er moet
Zuiniger met de centjes worden
omgesprongen en aan overbodige
flauwekul dient met onmiddellijke
ingang een eind te komen. In deze
sfeer is het niet verwonderlijk dat
een deel van het thuisfront-zich
enigszins heeft verbaasd over het
opnieuw afvaardigen van een zin
gend trio naar het Belgische Knok-
ke, waar deze week de zevende edi
tie van de strijd om de 'Knokke-
Cup' plaatsgrijpt.
door
Dick Versteeg
In de zonovergoten badplaats
toont VAR A-perschef Maria Meijer
ruimhartig begrip voor die ver
wondering. „In een periode waarin
de VARA mededelingen verstrekt
over het noodgedwongen verdwij
nen van arbeidsplaatsen kan onze
aanwezigheid hier inderdaad een
vreemde indruk wekken. Ook al
zou je heel goed kunnen verdedi
gen dat het meedoen aan dit festi
val voor de VARA en de artiesten
een nuttige zaak is, dan nog blijft
het psychologische effect. Het
voorbereiden van de artiesten, het
laten maken van de arrangemen
ten, het verblijf, dat kost natuurlijk
allemaal geld. Onze aanwezigheid
hier is dan ook vrijwel uitsluitend
te danken aan het feit dat het VA-
RA-team van vorig jaar de Knok-
ke-Cup heeft gewonnen. Zoiets
schept verplichtingen. Je kunt het
dan haast niet maken om het jaar
daarop verstek te laten gaan".
„Onze nieuwe voorzitter heeft
zich daarom heel loyaal opgesteld.
Maar vraag mij niet wat er volgend
jaar gaat gebeuren. Van Dam is van
mening dat deelname aan een der
gelijk festival zowel voor radio als
televisie vruchten dient af te wer
pen. Nu levert het voornamelijk ra
dio-zendtijd op, terwijl de televisie
kijkers er nauwelijks aan te pas ko
men. Pas als beide media in staat
zijn om behoorlijk aandacht aan
dit festival te besteden, is Van Dam
'bereid onze aanwezigheid hier
eventueel te continueren".
Versobering
Maria Meijer verheelt overigens
niet dat er ten opzichte van voor
gaande jaren sprake is van een aan
zienlijke versobering. De VARA-
penningmeester is niet langer be
reid de beurs open te trekken voor
het ter plekke organiseren van par
ty's, waar de gasten worden ont
haald op riante spijzen en dranken.
Ook de tijden van het verblijven
in luxueuze hotels lijken definitief
voorbij. In de eerste jaren van de
VARA-deelname in Knokke was
het de gewoonste zaak van de we
reld dat alleen met het allerbeste
genoegen werd genomen. Thans is
door het stevig teruggedrongen
budget bijvoorbeeld de VARA-
perschef gedwongen haar onder
komen te zoeken in een van de
goedkoopste hotelletjes van Knok
ke.
In het deftige, maar in deze da
gen veel te warme Casino hebben
zes landenteams inmiddels de
strijd om een plekje in de finale ge
streden. De eerste avond bood ei-
paald type Europeaan, dat geïnte
resseerd is in de dingen, die gebeu
ren buiten zijn eigen landsgrenzen.
Het gaat om drie tot acht procent
van de bevolking. Hen te interesse
ren is ons doel en ik ben ervan
overtuigd dat daarvoor inderdaad
een toekomst bestaat".
„Als ik het over informatie heb,
bedoel ik niet alleen nieuws, maar
ook het tonen van verschillende
manieren van leven, regisseren van
drama en cultuur. Dat moet een
beeld geven van wat er in de ver
schillende landen gaande is. Die
acht procent bereiken we zeer ze
ker niet de komende twee jaar,
misschien duurt dat nog wel tot in
de jaren negentig".
„Wat onze overlevingskansen
zijn in de slag met commerciële sa
tellietzenders als Music Box en
Sky Channel? Ach, ik ben nu 62 en
ik vraag me ook niet af wat mijn
overlevingskansen zijn. Er spelen
daarbij zoveel verschillende facto
ren een rol. Ik beschouw Music
Box en Sky Channel niet als con
currenten, wij mikken op een heel
ander publiek dan zij".
- Europa TV heeft nog niet de de
finitieve vorm gevonden. Wanneer
is de programmering, zoals deze
zou moeten zijn?
„Gun ons nog een jaar. Vanaf
Ernesto Braun: 'Gun ons nog een jaar'.
volgend jaar september hebben we
het goede schema. Maar daarvoor
hebben we wel de ervaring van de
afgelopen maanden nodig, dus ik
zou niet weten hoe de programme
ring er uit zou moeten gaan zien.
We zijn aan het testen om de balans
te bepalen tussen amusement, cul
tuur en informatie, daarbij komen
vragen aan de orde als welke uit
zendtijden het beste zijn. Dan ont
dek je dat zelfs de prime time ver
schilt per land".
„Verschillende landen hebben
verschillende kijkgewoonten. We
moeten dus een compromis vin
den, onze prime time komt te lig
gen tussen half acht en tien uur.
Het was me liever geweest, als we
dit allemaal tevoren hadden gewe
ten, maar er is nu eenmaal geen er
varing met een zender als Europa
TV".
- Wat is naar uw mening de idea
le balans tussen de verschillende
programmacategorieën?
„Zo'n ideale balans bestaat niet.
Als publieke omroep hebben we
altijd in ons achterhoofd dat we het
publiek iets willen voorschotelen,
waar ze normaliter niet naar geke
ken zouden hebben. Het type pro
gramma dat ze niet zouden missen,
als we het niet zouden uitzenden.
Dit soort programma's moet je do
seren op een manier en in een
vorm die de kijker graag ziet. Het
streven van elke samenleving is bij
te dragen aan meer kennis, zelfbe
wustzijn en persoonlijkheid. Dit al
les is niet in getallen uit te druk
ken. Ze horen thuis in een totaal
programma".
„Het gaat er om te voorkomen,
dat de mensen alleen de heel ge
makkelijke programma's er uit
pikken. Dat is het vakmanschap
van degene die het programma
schema samenstelt. Zoals het nu is,
is het zeker niet ideaal. Een groot
probleem is, dat we op de markt
niet alle programma's kunnen krij
gen, die we hebben willen. Recente
programma's zijn vaak niet be
schikbaar, omdat ze niet vrij van
rechten zijn voor uitzenden via de
satelliet. Het is een langzaam pro
ces van mensen overtuigen. Het is
heel gemakkelijk onze tijd te vul
len met Amerikaanse series; we
kunnen ze zo krijgen, ze zijn alle
maal beschikbaar. Maar het gaat
ons om het maken van een mix en
dat kost tijd".
- Het is bekend, dat Europa TV
problemen heeft met de financiën.
De adverteerders laten het op grote
schaal afweten.
„Inderdaad, we hebben geld no
dig, maar ik ben niet verantwoor
delijk voor het bijeenkrijgen ervan.
Door allerlei omstandigheden in
Nederland is pas eind maart vol
gend jaar weer advertentiegeld be
schikbaar. Bedrijven plannen hun
budget altijd een jaar vooruit.
Door, laat ik het maar een misver
stand noemen tussen de STER, die
voor ons adverteerders zou wer
ven, en de regering zijn wij dit jaar
reclamegelden misgelopen. Het
kwam erop neer dat de STER wet
telijk alleen voor de binnenlandse
omroep mag werken. Als ik de
STER mag geloven, zouden we on
der normale omstandigheden ge
noeg geld binnen hebben gekre
gen. Nu kunnen we pas echt begin
nen in 1987".
- Haalt Europa TV dat jaar nog?
„Wij worden gesteund door vijf
publieke omroepen in Europa.
Hun totale budget is honderd a
honderdvijftig maal groter dan het
onze. Als ze ophouden met het ge
ven van geld, is dat omdat ze Euro
pa TV niet meer willen. Zij zijn
voor ons verantwoordelijk en ze
kunnen het zich naar mijn mening
niet permitteren om te zeggen: o,
we maken Europa TV dood".
genlijk alleen maar treurigheid op
grote schaal. De Noorse teamleden
waren voornamelijk in de weer om
het volstrekte gebrek aan niveau te
verdoezelen. Niemand durfde echt
solo in de slag te gaan en waar dat
wel gebeurde, werden erbarmelij
ke onzuiverheden blootgelegd.
Ook de Joegoslaven bakten er
bitter' weinig van. De kwaliteit van
het foldertje waarmee dit team zich
presenteerde stond in elk geval in
geen enkele verhouding tot het ge-
bodene.
Nadat het Vlaamse team zich op
die eerste avond duidelijk had on
derscheiden van de Joegoslaven
en de Noren, leverde de tweede
halve finale het beeld op van pittig
opererende Polen, professioneel
zingende Ieren en een Nederlands
team, dat vooral opviel door de
prestatie van Lisa Boray.
Dat het VARA-tëam een finale
plaats behaalde, wekte geen verba
zing en ook de Vlaamse equipe
werd die eer gegund, maar dat
eveneens de Noren zaterdagavond
mogen aantreden in de eindstrijd,
leverde nogal wat verbazing op.
Europa tv
De Vlaamse televisie zal de ploe-
genfinale rechtstreeks uitzenden.
Deze gebeurtenis zal eveneens live
te zien zijn in de Sovjet-Unie, Roe
menië, Tsjechoslowakije en Bulga
rije. In Ierland, Duitsland, Finland,
Jordanië en IJsland zullen op een
later tijdstip samenvattingen op
het scherm worden gebracht.
Een deel van de Nederlandse te
levisiekijkers is afhankelijk van
Europa TV, het satellietstation dat
UTRECHT (GPD) - Vooral een
meer katholiek gerichte KRO zou
meer moeten doen aan kunst, cul
tuur, literatuur en theater. Maria
ter Steeg, het nieuwe hoofd van de
afdeling godsdienstige program
ma's van deze omroep, zegt: „Ik
ben bang dat wij op dat punt een
beetje sloom zijn geworden. Ter
wijl de katholieken zo'n lange tra
ditie hebben in het maken van
mooie beelden, ramen, muziek".
Voorheen was het hoofd gods
dienstige programma's altijd een
priester en daardoor automatisch
een man. „Het vernieuwende is dat
er nu een leek is gekozen, geen
man maar een vrouw. Het is in feite
een dubbele verandering", zegt de
opvolgster van pater Sprokel.
De 39-jarige Maria, die in Utrecht
woont, heeft een band met de
KRO. „M'n meisjesnaam is Maria
van Wayenburg. Die naam zal ou
dere katholieken z^ker wat zeggen.
Alex van Wayenburg was de eerste
omroeper van de KRO-radio. Hij
had een radioprogramma voor zie
ken. Was een van de oprichters van
de organisatie 'De Zonnebloem'.
Hij was niet zo maar een oom, maar
m'n peetoom. Ik vind het leuk dat
ik met dezelfde belangstelling voor
levensbeschouwing en voor men
sen, net als mijn oom, bij de KRO
terecht gekomen ben".
door
Ellis van Wees
De baan was sinds vorig jaar mei
vacant. Het was hard nodig dat ie
mand deze taak weer ging invul
len. „De KRO heeft eerst gezocht
naar een priester, maar deze niet
kunnen vinden. Toen hebben zij
gedacht: waarom niet iemand die
er al jaren vlak naast gelegen heeft
en dezelfde ervaringen heeft en de
zelfde kwaliteiten kan hebben?"
Maria is bijna twaalf jaar pasto
raal werkster geweest bij de om-
roepparochie aan 't Zand. Het om
roeppastoraat maakt radiopro
gramma's, zorgt voor opvang van
luisteraars en organiseert activitei
ten in de parochie van Amersfoort.
De KRO, de bisschoppen en de pa
rochie in Amersfoort zijn samen in
1974 het omroeppastoraat begon
nen.
Maria heeft een radiorubriekje.
Elke donderdag om vijf voor acht
gaat ze op radio 2 in op vragen die
spelen in de samenleving. Zij
beantwoordt ze vanuit het geloof.
„Het omroeppastoraat denkt ook
mee over andere radio- en televi
sieprogramma's, bijvoorbeeld Tus
sen Hemel en Aarde. Ik heb jaren
bij de redactie gezeten om mee te
denken, onderwerpen aan te dra
gen".
„Door het omroeppastoraat ben
ik vertrouwd met de taken die er
nu voor mij liggen. Ik ben nu nog
een beetje aan het kijken hoe de
omroep in elkaar zit. Het is een in
gewikkeld bedrijf. Ik wil eerst
goed kijken hoe het gaat met plan
ning, geld en medewerkers".
Maria ter Steeg, hoofd godsdienstige programma's KRO:
Maria ter Steeg: 'Niemand heeft iets aan een tweede TROS'. (foto gpd>
„Ik heb natuurlijk mijn eigen in
teresses. Vrouwen, Christendom,
het Jodendom, Latijns-Amerika en
cultuur".
„In februari 1985 hebben wij bij
het omroeppastoraat een delegatie
uit Peru op bezoek gehad. Een
priester en twee vrouwen, van wie
één de woordvoerster was van de
vereniging van familieleden van
vermisten. Zij heeft bij ons in de
kerk namen van vermisten opgele
zen. Eind mei is ze gearresteerd; ze
zit nog steeds in de gevangenis. Ik
vind het heel belangrijk dat daar
internationaal aandacht aan wordt
besteed. Ik heb een telegram naar
de president van Peru gestuurd.
Voor zo'n vrouw loop ik mij het
vuur uit de sloffen".
„De laatste tijd is bij mij de aan
dacht voor Latijns-Amerika ge
groeid. Ik denk dat het komt door
dat katholieken meer contacten
hebben met Latijns-Amerika.
Zuid-Amerika is een katholiek
continent terwijl Zuid-Afrika meer
protestants is".
Maria is niet zo maar Spaans
gaan studeren.
„Ik heb dit besloten na de moord
op Koos Koster. Ik dacht: nu moe
ten meer mensen, journalisten, zor
gen dat ze Spaans leren. Als ze een
journalist tegen de grond maaien
moet een ander opstaan om het
werk over te nemen".
Maria was al vroeg geïnteres
seerd in het Jodendom. „In mijn
jeugd heb ik het dagboek van An
ne Frank gelezen. Fascinerend
vond ik het. Ik was zo eigenwijs
dat ik een brief naar de vader van
Anne Frank schreef. Daarbij sloot
ik een fotootje in van mijzelf. Otto
Frank vond dat ik ontzetténd op
Anne leek en wilde mij onmidde-
lijk zien. Ik ben met hem naar het
Achterhuis geweest. Tot zijn dood
heb ik contact met hem gehad".
- Hoe katholiek is de KRO?
Hoeveel katholieke cultuur komt
er in uw programma?
„Alles is cultuur. Ook de gewo
nere dingen. Hoe mensen zich kle
den, hoe ze koken, zich opmaken.
In de Ver van mijn Bed Show, zit
bijvoorbeeld een item, waarin
mensen uit allerlei landen kunnen
uitleggen hoe ze koken, waaarom
ze hun handen bruin gemaakt heb
ben".
„De omroepen met een politieke
of godsdienstige signatuur, zijn
zich de laatste jaren steeds meer
gaan profileren, onder druk van de
concurrentie van de andere omroe
pen. De KRO is steeds meer waar
de gaan hechten aan zqn katholie
ke ihdentiteit. Wil je als omroep je
leden behouden en je positie sterk
houden, dan moet je je eigen ge
zicht behouden. Niemand heeft
iets aan een tweede TROS. Zo
wordt de televisie niet een een
heidsworst".
IKON organiseert symposium
HILVERSUM (GPD) De IKON organiseert ter gelegenheid van z(jn 40-
jarig bestaan op 8 november een symposium. Het thema van deze jubi
leumbijeenkomst luidt: "Wat is de rol van de IKON als kerkelijke zendge
machtigde in ons omroepbestel".
Verder vormt het jubileum voor de IKON aanleiding tot enkele specia
le programma's, zoals een televisie-avond op 3 oktober over geloof en
geloofsgemeenschappen in Nederland en een radioserie over theologie
en secularisatie in de nazomer.
Bovendien geeft de IKON binnenkort aan twee componisten, van wie
de namen nog niet worden bekendgemaakt, een opdracht tot compone
ren van kerkmuziek. De opdracht wordt genoemd naar Frits Meertens, de
in 1975 overleden muziekdirecteur radio en televisie van wat toen nog
IKOR heete
